2. 1. A ATMOSFERA
Troposfera
Contén vapor de auga.
A temperatura descende ao aumentar a altitude.
Nela teñen lugar a maior parte dos fenómenos meteorolóxicos.
É a capa de gases que envolve á Terra.
Está composta fundamentalmente por nitróxeno
e osíxeno.
Ten cinco capas. As máis próximas á Terra son:
Estratosfera
Importante porque abunda o ozono. Este gas impide que as
radiacións solares ultravioletas cheguen á superficie terrestre.
A atmosfera regula a temperatura terrestre:
Impide que o planeta arrefríe moito pola noite.
Permite a circulación de calor desde as zonas cálidas ás frías.
3. Para coñecer o tempo e o clima analízanse:
Temperaturas.
Precipitacións.
Presións.
Ventos.
Os conceptos de tempo e clima
TEMPO
Estado da atmosfera nun lugar e nun momento concreto.
CLIMA
Estado característico da atmosfera que se repite nun lugar.
Para coñecer o clima dunha zona analízase o tempo todos os
días durante décadas.
Estacións meteorolóxicas
4. 2. A TEMPERATURA
Mídense co termómetro e exprésanse en graos centígrados
Temperatura media da Terra
15 ºC
Temperatura máis elevada
58 ºC
Temperatura máis baixa
-89,2 ºC
A temperatura é a cantidade de calor que ten o aire da atmósfera
Para estudar o clima hai que medir:
Temperaturas máximas: a máis alta do período que se estuda.
Temperaturas mínimas: a máis baixa del período que se estuda.
Temperaturas medias mensuais ou anuais.
5. Factores que modifican a temperatura
A latitude
As temperaturas son máis elevadas no
ecuador e descenden cara a os polos.
A altitude
As temperaturas diminúen segundo ascendemos en
altura.
Descenden 0,6 ºC por cada 100m que ascendemos.
A distancia ao mar
O mar suaviza as temperaturas.
No interior en verán vai máis calor e no inverno máis frío.
6. Zonas climáticas da Terra
2 Zonas frías (Dentro dos círculos polares)
Os raios chegan de forma moi oblicua durante todo o ano.
As temperaturas son sempre frías.
2 Zonas temperadas (Entre os
trópicos e os círculos polares)
Os raios chegan máis
inclinados que na zona cálida.
Temperaturas máis
moderadas e con diferenzas
entre estacións.
1 Zona cálida (Entre o trópico de Cáncer e o de Capricornio)
Os raios chegan case verticais durante todo o ano.
Temperaturas elevadas sempre, sen diferenzas entre estaciones.
7. A inclinación dos raios solares
Se os raios solares inciden
perpendicularmente sobre
un lugar, concéntranse
nunha zona menos extensa,
polo que o Sol é máis
intenso e quenta máis
(zona cálida). Se os raios
solares inciden inclinados,
a enerxía solar repártese
nun territorio máis
extenso, polo que perden
intensidade (zonas
temperadas e frías).
8. Depende de
A TEMPERATURA E a cantidade de
calor que ten o
aire
Midese cun
termómetro en ºC
T. mínimas
T. máximas
T. medias
FACTORES
ALTITUDE
Segundo se
ascende unha
montaña a
temperatura
diminúe
O aire do
mar quenta a
terra
O aire do
mar refresca
a terra
A terra quéntase
e arrefría
rapidamente
DISTANCIA
RESPECTO
AO MAR
O mar tarda
moito en se
quentar e en
arrefriar
No verán a terra
quéntase rápido
O mar quéntase
máis a modo
No inverno a terra
arrefría rápido .
O mar mantén a
calor
O mar suaviza as
temperaturas
LATITUDE
ZONA
CÁLIDA
ZONA
TEMPERADA
ZONA FRÍA
Entre os
tropicos
Entre os
trópicos e os
circulos
polares
Dentro dos
circulos
polares
Temperaturas elevadas,
sen diferentas
estacionais
Temperaturas
moderadas, varían coas
estacións
Temperaturas frías
todo o ano
9. 3. AS PRECIPITACIÓNS
En forma de:
Chuvia
Neve
Saraiba
A humidade é a cantidade de vapor de auga que hai no aire
O vapor fórmase pola evaporación da auga de mares, océanos, etc
Esta evaporación é maíor canto maior é a temperatura.
O vapor de auga condénsase en pequenas gotas que forman nubes.
As gotas enfríanse, aumentan o seu tamaño, pesan moito e caen.
Mídense co pluviómetro.
Exprésanse en milímetros (mm)
ou en litros por m2
(l/m2
)
Chamamos precipitacións á agua que cae procedente da atmósfera
10. Factores que modifican as precipitacións
A latitude
En áreas
próximas ao
ecuador, máis
cálidas, chove
máis que nas zonas
temperadas e
polares.
A altitude
En zonas altas chove máis que nas máis baixas.
A distancia ao mar
O mar é fonte de humidade. Chove máis nas zonas de costa.
11. Tipos de precipitacións
Por evaporación do solo
Zonas húmidas e cálidas
Polo relevo
Zonas de montaña
Polo contacto de masas
de aire de distintas
temperaturas
Gota fría
12. Depende de
HUMIDADE
Cantidade
de vapor de auga que
se atopa no aire
Mídese co higrómetro: 100% saturado.
Procede de: mares, océanos, ríos, plantas, seres vivos.
O aire quente absorbe máis vapor de auga que o frío.
A SÚA
CONDENSACIÓN
FORMA NUBES
Están formadas por diminutas pingas
de auga
Se o aire se enfría máis as
pingas xúntanse
Con temperaturas
non moi baixas
Se a temperatura do
aire é moi fría
Se os cristais son arrastrados
cara arriba e cara abaixo por
correntes de aire
CHUVIA NEVE SARAIBA
PRECIPITACIÓNS FACTORES
LATITUDE
ALTITUDE
DISTANCIA AO MAR
13. 4. A PRESIÓN ATMOSFÉRICA E O VENTO
A presión mídese co barómetro
Exprésase en milibares (mb) ou en hectopascais (hPa)
A presión varía por:
A presión atmosférica é o peso que exerce o aire nun punto
determinado da superficie terrestre
Máis peso = máis presión
A altitude
As zonas baixas teñen maior presión, xa que teñen sobre elas
máis aire.
A temperatura do aire
O aire cálido pesa menos que o frío.
A presión atmosférica
14. A presión normal rolda os 1.015 mb ou hPa
Anticiclóns: altas presións/ tempo estable, seco e ceos despexados
Borrascas: baixas presións/ tempo inestable, chuvias e tormentas
Frontes chuviosos: contacto de anticiclóns e borrascas.
Son característicos das zonas temperadas
15.
16. PRESIÓN
ATMOSFÉRICA
Peso ou forza que exerce o aire
sobre a superficie terrestre
Mídese co barómetro
ALTITUDE TEMPERATURA
DO AIRE
Depende de:
+ Altura - presión
aire cálido
pouco denso e
pesado
tende a ascender
Forma baixas
presión ou
borrascas
Orixina altas
presións ou
anticiclóns
máis denso e
pesado
tende a descender
Aire frío
O aire quente ten humidade,
polo que a o subir arrefría,
forma nubes e ocasiona
precipitacións
O aire frío e máis seco,
polo que os anticiclóns
traen ceos despexados e
sen chuvia
17. Tipos:
O cataventos serve para coñecer a dirección do vento.
Para coñecer a súa velocidade utilízase o anemómetro.
Ventos constantes: sempre sopran na mesma dirección.
Os alisios diríxense sempre dos trópicos ao ecuador.
Ventos estacionais: cambian de dirección segundo as estacións.
Os monzóns: - Verán (desde o Índico ao continente)/ Chuvias.
- Inverno (desde o continente ao mar)/ Estable e seco
Ventos con cambios diarios:
Brisas costeiras (polo día desde o mar a terra e pola noite ao revés)
Ventos locais: sopran de maneira variable (cierzo, levante,…)
O vento é aire en movemento. Orixínase pola diferenza de
presión. O aire vai sempre desde as zonas de alta presión cara as
de baixa.
O vento
19. Debido ao maior
quentamento da terra
durante o día, o vento
sopra do mar á costa.
Pola noite, o mar
mantén unha
temperatura máis
elevada que a terra,
polo que sopra un vento
suave do continente
cara ao mar.
A brisa é un vento suave, local e periódico que sopra naqueles
lugares en que se producen alternancias periódicas de temperatura.
As brisas de mar e terra prodúcense nas zonas costeiras.
Brisa costeira
20. 5. OS CLIMAS DA TERRA
A Terra está dividida en cinco zonas climáticas en función da
temperatura, pero dentro de cada unha destas danse distintos tipos
de climas.
Climas Cálidos: Entre o trópico de Capricornio e o de Cáncer.
- Temperaturas elevadas. Pouca diferenza entre as estacións.
- Climas: Ecuatorial, tropical e desértico.
Climas Temperados: Entre os trópicos e círculos polares.
-Temperaturas contrastadas. Distínguense catro estacións.
- Climas: Oceánico, mediterráneo e continental.
Climas Fríos: Entre os círculos polares e os polos e nas zonas
de alta montaña.
- Temperaturas sempre frías.
- Climas: Polar e de alta montaña.
22. As inundacións
As inundacións adoitan
producirse cando chove
moito en moi pouco tempo.
Os seus efectos son
devastadores e vense
agravados por algunhas
actividades humanas
•O asfaltado de grandes
superficies.
•A corta de bosques
•A construcción de aldeas,
vilas e cidades xunto aos
ríos.
8. AS CATÁSTROFES CLIMÁTICAS
23. As secas
Falamos de seca cando nun lugar chove menos do habitual para
o clima desa zona.
É necesario que a escaseza de precipitacións se prolongue no
tempo e dure, polo menos, un ano.
Son fenómenos impredicibles: non
se sabe cando se van producir nin
canto van durar.
As zonas do Corno de África ou o
sueste da península Ibérica están
mais expostas a sufrilas,
É importante que aforremos auga
e a usemos de forma eficaz, xa
que as consecuencias poden ser
desastrosas.
Traxedia no Corno de África: a seca
aniquila a poboación animal
24. Os furacáns
Un furacán e unha forte borrasca
con grandes e constantes ventos e
chuvias
As bategadas de vento oscilan
entre os 120 e 250 Km/h, podendo
chegar a superar os 300Km/h. e
nunhas poucas horas poden chegar
a caer ata 600 mm de chuvia.
Adoitan desenvolverse sobre os océanos
das zonas tropicais.
Un furacán desprázase ao longo de centos de Km. E vai perdendo
forza conforme entra en terra firme. A pesar diso ten efectos
devastadores.