Nota Sains. Koordinasi Badan

1. Bab 2: Koordinasi Badan

2. Koordinasi Badan
• Koordinasi merupakan tindak balas badan
kita ke arah mana-mana rangsangan dari
dan di luar badan
Dua jenis koordinasi
i – Koordinasi Saraf
ii - Koordinasi Kimia (hormon)

3. Koordinasi Saraf
• Dikawal dan diselaraskan oleh sistem saraf.
• Terdapat 2 jenis sistem saraf iaitu sistem saraf
pusat dan sistem saraf periferi.
• Penyelarasan aktiviti-aktiviti seperti menulis,
berjalan, berlari, menari dan sebagainya
• Koordinasi saraf melibatkan penghantaran
mesej dalam bentuk impuls saraf di sepanjang
serabut saraf yang berjalan di antara reseptor
dan effector

5. Sistem Saraf Pusat
• Terdiri daripada otak dan saraf tunjang
• Penyelarasan aktiviti-aktiviti pelbagai
bahagian badan dan pusat kawalan badan
Menerima impuls dari organ-organ deria
dan semua bahagian-bahagian lain badan
untuk ditafsirkan

6. Sistem Saraf Pusat
OTAK
 mengawal kebanyakan aktiviti-aktiviti badan
 Ia menerima maklumat dari semua
bahagian badan dan menganalisanya
sebelum membuat keputusan dan tindakan.
 mampu menghasilkan tindakan yang bijak
berdasarkan pengalaman silam
 dilindungi oleh tengkorak yang dipanggil
kranium

7. SARAF TUNJANG
• Merupakan rentetan panjang tisu saraf dari
otak di dalam kolum vertebra.
• Impuls saraf dari semua bahagian badan akan
melaluinya
• Ada yang bergerak ke dalam atau dari otak,
dan ada yang hanya melibatkan saraf tunjang
sahaja.

8. Sistem saraf periferi
• Terdiri daripada saraf kranial (dari otak) dan saraf
tunjang (dari saraf tunjang dan organ-organ deria
• Saraf tunjang adalah bertanggungjawab untuk
menghubungkan reseptor dan effektor dalam
bahagian-bahagian lain badan ke sistem saraf pusat
• Saraf kranial yang bertanggungjawab untuk
menghubungkan reseptor dan effektor di kepala dan
leher pada sistem saraf pusat.Terdiri daripada sistem
saraf autonomik dan sistem saraf somatik

9. Sistem Saraf Autonomi
• Ia adalah sebahagian daripada sistem saraf
yang biasanya kita mempunyai kawalan
misalnya degupan jantung, hati, otot licin,
organ-organ dalaman, paru-paru dan lain-lain
Contoh: degupan jantung, peristalsis, rembesan
peluh yang tidak dapat dikawal oleh otak
Dibahagikan kepada bersimpati dan
parasimpatetik.

10. Sistem Saraf Somatik
• Terdiri daripada saraf kranial dan saraf tulang
belakang yang membolehkan kita untuk
mengawal otot.
Ia membawa impuls dari organ-organ deria
kembali ke saraf tunjang dan otak

11. Neurone
• Otak, saraf tunjang dan saraf terdiri daripada
sejumlah besar sel-sel saraf atau neurone.
• Neurone adalah unit asas fungsi sistem saraf.
• Neurone adalah sel-sel yang khusus untuk
menjana dan menghantar impuls saraf.

12. 3 Jenis Neuron
1. Neuron deria
2. Neuron motor
3. Neuron perantaraan

13. Neuron Deria Neuron Perantaraan Neuron Motor

14. Struktur Neuron dan Fungsinya
Structure Functions
• Badan sel • Terdiri daripada jisim sitoplasma dengan
nukleus
• Dendron • membawa impuls saraf ke arah sel
badan
• Dendrites • Terminal cawangan pada akhir
serat saraf
• axon • Bawa impuls saraf dari
badan sel
• Myelin
sheath
Sarung lemak yang mengelilingi
saraf gentian
Melindungi serat saraf dan membantu
mempercepatkan kadar rangsangan
impuls saraf di sepanjang saraf
gentian
• Synapse • jurang yang sempit antara dua neurone

15. Neuron deria
• Mempunyai dendron panjang dan axon
pendek
• Menghantar impuls saraf dari reseptor ke
sistem saraf pusat
• Penghantaran impuls saraf antara
neurone

16. Neuron motor
• Dendrones ringkas dan axon yang
panjang, dengan badan sel yang terletak
di dalam sistem saraf pusat
• Menghantar impuls saraf dari Sistem Saraf
Pusat effectors (kebanyakannya, otot /
kelenjar)

17. Neuron perantaraan
• Ditemui di dalam sistem saraf pusat
• Bersambung antara neuron Deria dan
neuron motor atau dengan neuron geganti
yang lain

18. • Reseptor sel-sel khusus yang mengesan rangsangan.
Impuls saraf akan dihasilkan dan dihantar ke sistem
saraf pusat
• Efektor- organ yang bertindak balas terhadap
rangsangan.

19. TINDAKAN REFLEKS

20.  Tindakan refleks adalah tindak balas
terhadap rangsangan secara
automatik.
Oleh itu, tindakan refleks biasanya
menghalang kita daripada
kecederaan serius
Berlaku secara automatik, tidak di
bawah kawalan sedar (Kawalan
Otak)

21. Contoh Tindakan Refleks
a) kita segera akan
menggerakkan kaki kita
apabila kita terpijak pada
paku
b) Apabila tangan kita
menyentuh satu objek
panas, kita akan menarik
balik tangan dengan
segera
c) Bersin
d) Apabila serangga
kecil terbang ke arah
mata kita, mata akan
berkelip secara
automatik
• e) Apabila kita keluar
dari bilik gelap ke
dalam siang hari yang
cerah, saiz anak mata
akan berubah

22. Arka refleks - adalah laluan saraf
Contoh: impuls saraf dari organ-organ
deria perjalanan ke saraf
tunjang dan kemudian terus ke otot

23. a) Kulit (Receptor)
b) Neuron deria
c) Neuron perantaraan
f) Neuron motor
e) Jirim putih
g) Otot
e) Jirim kelabu
Ke otak

24. Rangsangan
Reseptor
Impulse pass along the
Neuron Deria
e.g muscle
respond by
contracting
Picks up the impulse
then passes the message
along the axon to the
muscles/gland
Sinaps Neuron
perantaraan
Tindakan
Refleks
Efektor/Otot
Neuron Motor
Sinaps
Flow chart of a reflex arc -
Pain receptor in the finger pick
up the stimulus
to the
in spinal cord
Pass the
messages to

25. Peranan deria kinestetik /
proprioceptors dalam mengekalkan
keseimbangan dan koordinasi
• Proprioceptors boleh mengesan pergerakan,
perubahan dalam kedudukan, regangan otot
atau ketegangan.
Apabila kita bergerak, terdapat perubahan
dalam ketegangan otot, tendon dan sendi.
Perubahan ini akan merangsang proprioceptors
dan impuls saraf akan dihantar ke otak.
Otak akan mentafsirkan mesej dan menghantar
impuls ke bahagian badan untuk koordinasi dan
tindak balas.
Penting dalam mengekalkan keseimbangan
badan dan penyelarasan

26. Proprioceptors

27. Contoh aktiviti
• Berjalan pada tali
Butang kemejanya tanpa melihat
Mengikat tali kasut tanpa melihat
Menaip tanpa melihat keyboard

28. Otak Manusia
• Dilindungi oleh tengkorak.
• Otak diselaputi oleh tiga lapisan membran
yang memberi perlindungan lanjut
Yang terdiri daripada jirim kelabu yang
merupakan sel putih neuron. Terdiri
daripada gentian saraf (axons) dan
terdapat di dalam otak

29. Serebrum
Sereblum
Medula oblongata
Mengawal tindakan terkawal
Contoh ; berlari, berjalan,
Menyanyi dan menulis
Mengawal pergerakan dan
Keseimbangan badan
Mengawal tindakan luar kawal
Contoh : denyutan jantung,
Pernafasan dan kawalan suhu
badan

31. Serebrum
• Bahagian terbesar otak
Dinding serebrum adalah berlipat-lipat untuk
membenarkan sebilangan besar neuron
masuk ke dalam ruang yang kecil
• Dibahagikan kepada dua bahagian yang
dikenali sebagai hemisfera kanan dan
hemisfera kiri.
• Hemisfera kiri mengawal pergerakan badan
di sebelah kanan
Hemisfera kanan mengawal pergerakan
badan di sebelah kiri

32. Serebrum korteks (lapisan luar) terbina
dari jirim kelabu. Kawasan ini
menjalankan fungsi-fungsi utama
• Lapisan dalam (jirim putih) terdiri daripada
gentian saraf yang menghubungkan
serebrum korteks kepada sistem saraf
pusat dan ke bawah
• Serebrum mengawal aktiviti-aktiviti seperti
bercakap, berjalan dan sebagainya

33. Serebrum korteks dibahagikan kepada;
1. Kawasan deria; bertanggungjawab
terhadap sentuhan, penglihatan, bau,
rasa, dan pendengaran 2.
2. Kawasan motor; mengawal pergerakan
otot
3. Kawasan gabungan; mengawal aktiviti
intelektual seperti pemikiran, pertuturan,
ingatan, penaakulan, dan imaginasi

34. Sereblum
11% daripada jumlah otak manusia
Terletak sebahagiannya di bawah serebrum
Bahagian kelabu yang terletak di luar dan jirim
putih terletak di dalam
Bertanggungjawab untuk; menyelaras pergerakan
otot, mengekalkan postur badan dan
keseimbangan dan membantu menggalakkan
pergerakan sukarela yang lancar

35. Medulla oblongata
1. Bahagian terendah otak dan
bersambung terus ke saraf tunjang
2. Rantau luarnya terbina sehingga jirim
putih dan rantau dalam jirim kelabu
3. Penting sebagai pusat tindakan refleks
4. Mengawal tindakan luar kawal seperti
rembesan air liur, menelan, denyutan
jantung, tekanan darah, pernafasan,
batuk, bersin, pengembangan dan
penyempitan saluran darah

36. TINDAKAN TERKAWAL
1. Jenis tindakan yang dikawal oleh diri
2. Tidak berlaku secara automatik dan dikawal
oleh serebrum.
3. Impuls/rangsangan diterima daripada organ-organ
deria ke otak. Di dalam otak, impuls
ditafsirkan dan satu dorongan untuk jawapan
dihantar
4. Contoh Tindakan terkawal - bertulis, bercakap,
menari, menaip
•

37. Contoh; mengambil sebuah
buku dari lantai
• Kawasan gabungan (dalam otak) akan
menghantar impuls saraf neuron motor
yang sesuai dan kemudian effectors
menghasilkan tindak balas di sepanjang
laluan saraf

38. TINDAKAN LUAR KAWAL
• Dikawal oleh yang Medula Oblongata
Contoh; denyutan/degupan jantung,
bersin, batuk, bernafas
• Tindakan refleks adalah satu contoh
tindakan luar kawal

39. Perbezaan antara tindakan terkawal
Dan tindakan luar kawal
Tindakan terkawal Tindakan luar kawal
Persamaan
Bertindak balas terhadap rangsangan luaran
Di bawah
kawalan sedar
Tidak dibawah
kawalan sedar
Tindakan
Dikawal oleh Gerakbalas
serebrum Dikawal oleh
Medulla oblongata

40. Perlahan Kepantasan tindak Pantas
balas
Rangsangan
yang sama
boleh
membawa
kepada tindak
balas yang
berlainan
bergantung
kepada situasi
yang berlainan
Rangsangan
yang sama
sentiasa
menghasilkan
tindak balas yang
sama
gerakbalas

41. Kesan-kesan kecederaan pada otak
manusia
• 1. Disebabkan oleh penyakit atau kemalangan
Meningitis biasanya disebabkan oleh jangkitan
• bakteria atau virus.
2.Jika dijangkiti meningitis dan radang, ia
• boleh menyebabkan kerosakan otak atau kematian.
3. Kerosakan serebrum akan menjejaskan tindakan
• terkawal dan kerosakan mental
4. Kerosakan sereblum boleh membawa kepada
• kehilangan keupayaan untuk mengekalkan
• keseimbangan badan.
5. Kerosakan pada Medula Oblongata boleh
• menyebabkan kematian

42. KOORDINASI KIMIA
(HORMON)
• Ia berkaitan bahan kimia yang dipanggil hormon
yang dirembeskan oleh kelenjar sistem endokrin
• Koordinasi aktiviti-aktiviti seperti penghadaman
makanan, pembiakan manusia, peristalsis dan
sebagainya.

43. SISTEM ENDOKRIN
• Sistem endokrin terdiri daripada beberapa jenis kelenjar
endokrin
• Kelenjar ini merembeskan bahan kimia yang dipanggil
hormon
• Hormon dihasilkan dalam jumlah yang kecil dan
dilepaskan ke aliran darah.
• Hormon akan bertindak pada organ yang dikhususkan
sahaja.

44. Jenis-Jenis Kelejar Endokrin
Terdapat 6 jenis kelenjar endokrin :
1.Kelenjar pituitari
2.Kelenjar tiroid
3.Pankreas
4.Kelenjar adrenal
5.Testis (lelaki)
6.Ovari (wanita)

45. KELENJAR ENDOKRIN DAN FUNGSINYA
KELENJAR PITUITARI
KELENJAR TIROID
KELENJAR ADRENAL
PANKREAS
TESTIS (PADA LELAKI)
OVARI
(PEREMPUAN)

46. HORMON DAN FUNGSINYA
Kelenjar Endokrin Hormon Dirembes Fungsi Utama
Kelenjar Pituitari
(Master Gland)
ADH Mengawal kelenjar lain,
pertumbuhan
Kelenjar tiroid Thyroxin Mengawal pertumbuhan
fizikal dan mental
Kelenjar Adrenal Adrenalin Meningkatkan denyutan
jantung, pernafasan sel
dan tekanan darah
Pankreas Insulin Mengawal aras gula
dalam darah
Testis Testosteron Mengawal ciri –ciri
seksual sekunder lelaki.
Ovari Oestrogen,
Progesteron
Mengawal ciri-ciri seks
sekunder perempuan.
Cth. kitaran haid,
kehamilan.

47. HORMON DAN FUNGSINYA
Kelenjar Pituitari
1.Kelenjar pituitari terletak di bawah otak
ia adalah kelenjar induk kerana
mempunyai kuasa mutlak ke atas semua
sistem kelenjar Endokrin
memantau tahap hormon di dalam darah
dan mengeluarkan hormon yang mengawal
kelenjar lain

48. Hormon yang dirembeskan dan fungsinya
• a) Tiroid merangsang hormon-hormon pertumbuhan
b) folikel merangsang hormon merangsang ovari untuk
• menghasilkan telur
c) Luteinising hormon menyebabkan telur dilepaskan
d)Oxytin-menyebabkan rahim menguncup semasa kelahiran
e)Prolaktin-merangsang payudara menghasilkan susu
f)Hormon antideuratic (ADH)-mengawal jumlah air dan
• garam dalam darah
g) Hormon pertumbuhan-merangsang pertumbuhan tulang
• dan otot

49. Kelenjar tiroid
• Thyroxin-menyebabkan organ-organ
badan berkembang dengan mengawal
kadar aktiviti metabolik

50. Kelenjar Adrenal
• Adrenalin-tindak balas kepada tekanan
Contoh;
Gula dilepaskan dengan tiba-tiba untuk
membolehkan kita berjalan dengan cepat
dan melarikan diri apabila terdapat bahaya
•
Kenaikan kadar pernafasan dan degupan
jantung
Meningkatkan tekanan darah

51. Pankreas
• Kawalan tahap gula dalam darah badan
i. insulin - mengurangkan paras glukosa
darah dengan meningkatkan pengambilan
glukosa dan penggunaan oleh sel-sel
ii. glukagon-meningkat glukosa dalam
darah dengan menukarkan glikogen
kepada glukosa dalam hati

52. Testis (lelaki)
• Testosteron - perkembangan ciri-ciri
seksual sekunder lelaki pada peringkat
baligh.
Ovari (Perempuan)
Estrogen mengekalkan kitaran haid yang
terlibat dalam kehamilan,
bertanggungjawab dalam perkembangan
ciri-ciri seksual wanita apabila baligh

53. Kesan ketidakseimbangan hormon
Hormone Kekurangan Berlebihan
ADH  pertumbuhan terbantut
 Air tidak cukup
diserap oleh buah
pinggang
 pertumbuhan gergasi
 Air yang banyak
diserap semula oleh
buah pinggang
Tiroksin  Kanak-kanak mungkin
Menjadi kerdil bodoh
 kadar metabolik
rendah
 Cepat marah dan
resah
 Kadar metabolisme
tinggi
Adrenalin  Kemampuan yang
rendah mengatasi
tekanan
 Meningkatkan
kehilangan garam
dan air dari badan
 Tahap glukosa yang
tinggi dan garam
dalam darah
 Tekanan darah tinggi
Insulin  Peningkatan
glukosa dalam darah
 menjadi diabetes
 Kekurangan glukosa
dalam darah Boleh
membawa kepada koma
dan kematian

54. Testosterone  ciri-ciri seksual
sekunder lelaki
kurang berkembang
 sangat maskulin
Estrogen,
Progesteron
 ciri-ciri seksual
sekunder perempuan
kurang berkembang
 kitaran haid tidak
Teratur
 Pengguguran janin
 sangat feminin
 Dipercayai berlaku
perubahan dalam
dinding rahim selepas
ovulasi

55. Kesan ketidakseimbangan hormon
Keseimbangan hormon adalah sangat penting
untuk mengekalkan kesihatan fizikal dan mental
yang baik
1) Tiroksin
kesan kekurangan-terbantut pembangunan
fizikal dan mental di kalangan kanak-kanak,
cretinism keadaan. Pada orang dewasa,
keputusan dalam membina lemak subcutanous,
kekurangan tenaga
kesan berlebihan peningkatan kadar
metabollic, degupan jantung yang lebih cepat.

56. 2. Insulin
• Kesan kekurangan - diabetes mellitus
dengan gejala paras gula darah tinggi dan
gula dalam air kencing
• Kesan paras gula yang berlebihan-tidak
normal atau hipoglisemia yang boleh
membawa kejutan dan koma

57. 3.Growth hormone (ADH)
• Kesan kekurangan-tubuh menjadi kerdil
• Kesan berlebihan-tubuh menjadi gigantism
di kalangan kanak-kanak dan acromegaly
di kalangan orang dewasa

58. 4. Testosteron
• Kesan kekurangan – menghalang
perkembangan ciri-ciri lelaki di kalangan
orang dewasa.
Kesan yang berlebihan - baligh awal

59. 5. Estrogen
• Kesan kekurangan - menghalang
perkembangan ciri-ciri seks sekunder
dalam wanita
Kesan yang berlebihan - baligh awal

60. 6. Progesteron
• Kesan kekurangan - pengguguran embrio
Kesan yang berlebihan - kegagalan
kehadiran haid pada masa yang betul

61. Kepentingan penyelarasan antara sistem saraf dan sistem
endokrin
Penyelarasan antara sistem saraf dan sistem endokrin adalah sangat penting.
Penyelarasan ini
a) Membolehkan badan untuk menjalankan aktiviti dan fungsi dengan cekap
dan lancar.
b) Membolehkan badan untuk bertindak balas kepada rangsangan berkesan
sebagai mengambil tindakan dengan cepat dan mengelakkan kecederaan
c) Membolehkan sistem saraf untuk mengesan perubahan dalam badan atau
alam sekitar dan kaitkan dengan sistem endokrin untuk menghasilkan
hormon yang diperlukan untuk tindak balas dan tindakan bersama
Tanpa koordinasi antara sistem saraf dan sistem endokrin, badan tidak boleh
berfungsi sebagai keseluruhan

62. Kesan penyalahgunaan dadah
terhadap koordinasi badan dan
kesihatan
 Dadah-ditakrifkan sebagai bahan kimia (bahan
psikoaktif) yang apabila diambil ke dalam badan, boleh
mengubah suai satu atau lebih fungsi badan
terutamanya sistem saraf
 Biasanya digunakan sebagai ubat mencegah,
mendiagnosis dan merawat contohnya aspirin
melegakan sakit kepala yang teruk
 Dadah mengganggu penghantaran mesej kimia kepada
sel-sel saraf. Otak kita adalah amat sensitif kepada
dadah
 Dadah boleh memasuki badan kita apabila ditelan,
disuntik ke dalam vena atau melalui luaran pada kulit

63. Apakah maksud penyalahgunaan dadah?
• Penyalahagunaan dadah bermaksud
penggunaan dadah selain dari untuk
tujuan perubatan

64. PENGELASAN JENIS-JENIS
DADAH
1.STIMULANT (PERANGSANG)
Peningkatan dalam aktiviti beberapa
organ-organ penting (contohnya jantung)
Mempercepatkan proses Sistem Saraf
Pusat
Meningkatkan kewaspadaan,
mengurangkan selera makan dan tidur
Contoh : amfetamin, kokain, nikotin

65. 2.Depressants (Mengurangkan
tekanan)
Melambatkan aktiviti-aktiviti sistem saraf
pusat
Bantuan untuk berehat dan
mengurangkan kebimbangan
Mengakibatkan kehilangan kawalan dan
pertimbangan
Contohnya : barbiturat, ganja, heroin,
morfin dan alkohol

66. 3.Dadah narkotik (Anti-tekanan)
Melegakan kesakitan dan mendorong tidur
dengan menekan Sistem saraf pusat
Menyebabkan muntah-muntah (loya), loya
(mual) dan prestasi mental dan fizikal yang
lemah
Contoh: candu, heroin, morfin dan codeine

67. 4. HALLUCINOGENS
Mengubah mood seseorang dan membuat
dia menderita dan khayalan (Khayal)
Contohnya amfetamin, ganja,kokain,
ekstasi, LSD.
Mengambil ganja membawa kepada
kekeliruan, kekurangan koordinasi mental
dan gangguan jiwa

68. 5. INHALANTS (disedut)
Menyebabkan halusinasi dan kemurungan
kepada orang yang mengambil dalam
jumlah yang berlebihan
Menyebabkan kerosakan yang serius
kepada otak, paru-paru, hati, buah
pinggang dan bahagian-bahagian badan
yang lain
Contohnya gam, pelarut pembersihan, cat,
pencair dan semburan aerosol

69. Penyalahgunaan dadah boleh
menyebabkan;
Kemurungan (kerisauan tinggi, rasa tidak
puas hati, putus asa panik, takut,
kecelaruan mental)
Angan-angan (tidak sedar diri dan
persekitaran)
Ketagihan ( penagih akan bergantung
kepada dos dadah yang diulang untuk
keselesaan tubuh dan minda)

70. Kesan pengambilan alkohol yang
berlebihan pada Koordinasi Badan
dan kesihatan
Alkohol minuman-bir, wain, wiski, gin, brendi,
minuman keras
Etanol didapati dalam minuman beralkohol dan
sedikit beracun jika diambil
Etanol adalah dadah depresan yang
melambatkan aktiviti otak seperti kehilangan
salah pikiran, sementara ingatan, jumlah
kerugian kawalan diri dan masa tindak balas
yang lambat

71. Kesan-kesan alkohol terhadap
koordinasi badan dan kesihatan
Melambatkan aktiviti saraf
Menjejaskan bahagian serebrum, motor pusat
dan medulla oblongata
Boleh menyebabkan koma atau Kematian!!!!!!!!
1.OTAK - kerosakan, tidak sedarkan diri
2.HATI - keradangan hati dan sirosis (hati
menjadi keras dan kuning)
3.JANTUNG-kerosakan pada otot jantung
4. FETUS-mental terencat

72. KATAKAN "TIDAK 'KEPADA MINUMAN
ALKOHOL TINGKATKAN KESELAMATAN
JALAN RAYA, JIMATKAN WANG, JADIKAN
KELUARGA BAHAGIA DAN MENJAGA
KESIHATAN

73. KEPENTINGAN MINDA DAN
PENDENGARAN YANG SIHAT
Minda merupakan keupayaan otak berfikir
Faktor-faktor yang memengaruhi minda
termasuk ketidakseimbangan hormon
Pengambilan alkohol yang berlebihan
penyalahgunaan dadah tekanan mental
kecederaan otak

74. Seseorang tanpa minda yang
sihat boleh menjadi masalah
kepada keluarganya.
Minda yang sihat membantu kita untuk
membuat pertimbangan yang baik
sebelum kita bertindak