Presentación sobre a política, economía, sociedade e arte da Grecia antiga

1. A GRECIA ANTIGA
1º ESO

2. ● A civilización grega orixinouse na Península Balcánica e nas costas e illas
do Mar Exeo.
● Existían cidades-Estado chamadas polis, independentes unhas das outras.
● Os gregos vivían da agricultura, do pastoreo, da pesca e do comercio que
desenvolveron ao longo de todo o Mediterráneo.
● Os gregos sentíanse membros dunha mesma comunidade e cultura: a
Hélade, unidos por unha mesma lingua e unha mesma relixión.
● A relixión grega era politeísta. Os deuses habitaban no monte sagrado do
Olimpo e Zeus era o pai de todos eles.
● Os gregos son unha mestura de pobos: Minoicos que habitaron a illa de
Creta, Aqueos ou micénicos que viviron na Grecia continental e os Dorios que
acabaron instalándose nas costas de Asia Menor.
1.- O NACEMENTO DO MUNDO GREGO

3. POLIS GREGAS MÁIS IMPORTANTES

4. ALFABETO GREGO

5. 2.- AS POLIS GREGAS
● Os gregos estaban organizados
en pequenas cidades-Estado
independentes chamadas POLIS.
● Cada polis tiña as súas leis,
moeda, exército e goberno
propios.
● As primeiras polis tiñan un
goberno oligárquico, compostos
por uns poucos aristócratas,
grandes propietarios agrícolas que
constituían a elite guerreira.
Esparta é un exemplo deste tipo de
goberno.
● Na polis de Atenas xurdiu unha
nova forma de goberno: a
DEMOCRACIA: poder exercido
polos cidadáns.
POLIS
DEMOCRACIA

6. ● Entre os séculos VIII-VI a.C numerosos habitantes das cidades gregas
emigraron a diferentes lugares das costas mediterráneas e do Mar Negro e
colonizaron novas terras. Os fenicios tamén colonizaron zonas do
Mediterráneo.
● As causas desta emigración foron: A escaseza de terras, a maioría eran
propiedade dos aristócratas, a miseria na que vivían moitos campesiños
porque en Grecia habitaba moita xente e non había terras nin alimentos para
todos e o espírito comercial e navegante dos gregos que buscaban
comerciar cos indíxenas e extraeren materias primas.
● As zonas máis importantes de colonización foron: a Magna Grecia (sur de
Italia e Sicilia), Massalia (sur de Francia), Iberia (Emporion,
Homeroskopeion, Mainaké) e o Mar Negro.
● Nestas zonas os gregos fundaron COLONIAS, polis independentes das
cidades de orixe (METRÓPOLE) aínda que mantiñan con ela relacións
comerciais e culturais. Introduciron novos cultivos, uso da moeda, escritura,
etc.
3.- AS COLONIZACIÓNS GREGAS

7. EXPANSIÓN GREGA E FENICIA POLO MEDITERRÁNEO

8. COLONIZACIÓN GREGA

9. TRIRREME ATENIENSE

10. ● No século V a.C, baixo o goberno de Pericles, Atenas converteuse na polis
hexemónica de Grecia.
● A forma de goberno que se estableceu en Atenas foi a democracia: poder
do pobo. As institucións básicas deste sistema político eran:
– Asemblea: reunión de todos os cidadáns de Atenas (Ekklesia), para
votar as leis, decidir as declaracións de guerra e elixir aos
maxistrados .
– Maxistrados: eran cidadáns elixidos pola Asemblea que se ocupaban
dos asuntos públicos. Os máis importantes eran os Estrategos: dirixían
a política exterior e o exército e os Arcontes: presidían os tribunais e as
cerimonias relixiosas.
● A democracia ateniense era limitada: só podían participar na vida política os
cidadáns: todos os homes libres, maiores de idade, nados de pai cidadán e nai
ateniense. Formaban parte do exército, eran os hoplitas.
● Estaban excluídos dos dereitos políticos: as mulleres, os metecos
(estranxeiros) e os escravos.
4.- A ATENAS DE PERICLES

11. GRUPOS SOCIAIS EN ATENAS
ORGANIZACIÓN POLÍTICA DE ATENAS
PERICLES HOPLITA

12. ● No século V a.C., os persas (medos) lánzanse á conquista das polis de
Grecia, producíndose as Guerras Médicas (492-449 a.C) .
● Os exércitos atenienses xunto coas polis aliadas inflixíronlles importantes
derrotas ( Maratón e Salamina ) aos persas que acabarán retirándose.
● A vitoria sobre os persas outorgoulle a Atenas un papel dominante sobre o
resto de cidades gregas, as cales formaron a Liga de Delos (447 a.C), alianza
dirixida por Atenas, en previsión dun novo ataque dos persas.
● Atenas recadaba e administraba os impostos que pagaban as polis e
gardábaos na illa de Delos: Tesouro da Liga de Delos.
● Cando algunhas polis, cansas do dominio abusivo de Atenas, quixeron
abandonar a alianza, esta impedíullelo pola forza estalando as Guerras do
Peloponeso ( 431 - 404 a.C ). Esparta encabezou unha coalición de cidades,
Liga do Peloponeso, contra a Liga de Delos dirixida por Atenas.
● Estas guerras remataron coa derrota de Atenas e a decadencia das polis
gregas.
5.- O ESPLENDOR DE ATENAS

13. GUERRAS MÉDICAS
FILÍPIDES

14. GUERRAS DO PELOPONESO

15. ACRÓPOLE DE ATENAS

16. 6.- A GRECIA HELENÍSTICA
● Macedonia, ao norte de Grecia, era no
século IV un reino illado.
● O rei Filipo II aproveitando o declive das
cidades gregas, logo das Guerras do
Peloponeso, cun potente exército (falanxes)
conseguiu o dominio de Grecia cara o 338
a.C.
● No 336 a.C o fillo de Filipo II, Alexandre
Magno sucedeuno no goberno, e conseguiu
unificar as cidades gregas, derrotar aos
persas e chegar ata a India, creando un gran
Imperio.
● Tras a morte de Alexandre Magno (323
a.C) os seus xenerais repartíronse o imperio,
xurdindo reinos independentes chamados
reinos helenísticos. Os máis importantes
foron Exipto, con centro en Alexandría, e
Siria, con capital en Antioquía.
FALANXE MACEDONIA
ALEJANDRO MAGNO E BUCÉFALO

17. IMPERIO DE ALEJANDRO MAGNO

18. ESTADOS HELENÍSTICOS

19. ● A cultura creada polos antigos gregos e romanos é a base da nosa cultura
occidental.
● En Grecia naceron a filosofía, o coñecemento científico, os canons
artísticos, os Xogos Olímpicos e a democracia como forma de goberno.
7.- A HERDANZA DA CULTURA CLÁSICA GREGA
CORREDORES LANZADOR DE DISCO
COROA DE OLIVO

20. ● A relixión grega era politeísta: os deuses gregos
habitaban no Olimpo, eran antropomorfos e inmortais:
Zeus, Hera, Poseidón, Apolo, Ares, Dionisio,… Existían
ademais heroes: fillos de deuses e mortais.
● As historias dos Deuses denomínase mitoloxía. Os
mitos gregos explicaban a orixe do mundo. Exemplos:
mito do talón de Aquiles ou o mito de Pandora.
● Celebraban moitas cerimonias ou cultos para adorar
aos seus deuses:
- Cultos familiares: o pai era quen facía os ritos
- Cultos das cidades: cada cidade tiña as súas
cerimonias: en Atenas celebrábanse as Panateneas,
culto á deusa Atenea, no que unha procesión
percorría as rúas da cidade.
- Cultos panhelénicos (de todos os gregos):
Destacan o Oráculo de Delfos no que unha
sacerdotisa (pitonisa) facía preguntas ao deus Apolo
sobre o futuro das persoas; Xogos olímpicos en
honor a Zeus.
8.- DEUSES, HEROES E MITOS

21. OS DEUSES GREGOS

22. DEUSES GREGOS E ROMANOS

23. ● Grecia foi o berce da Filosofía e do pensamento racional, xa que os gregos
trataron de buscar unha explicación lóxica da realidade.
● Os grandes filósofos gregos foron Sócrates, Platón e Aristóteles.
● Nas ciencias destacaron: Pitágoras (matemáticas), Arquímedes (física),
Hipócrates (medicina), Eratóstenes (xeografía) e Aristarco (astronomía)
.● O teatro naceu en Grecia. Existen dous grandes xéneros teatrais: a traxedia
e a comedia.
– A traxedia, unha peza que ten un desenlace funesto. Os grandes autores
tráxicos foron Esquilo, Sófocles e Eurípides.
– A comedia obras divertidas cun desenlace feliz. Neste xénero salienta
Aristófenes.
9.- A CULTURA GREGA

24. TEATRO DE EPIDAURO
MÁSCARAS GREGAS

25. 10.- A ARTE GREGA: ARQUITECTURA, ESCULTURA E PINTURA
● A arquitectura grega é arquitrabada ou alintelada: unión de columnas e
trabes horizontais. Os gregos non usaron nin o arco nin a bóveda.
● Foron os creadores das ordes ou estilos arquitectónicos: dórico, xónico e
corintio.
● Os edificios máis representativos foron os templos como o Partenón de
Atenas e os teatros como o Teatro de Epidauro.
ARQUITECTURA

26. PARTENÓN
ATENEA NIKÉ TRIBUNA DAS CARIÁTIDES

27. DÓRICO
Templo do Tesouro dos Atenienses (Delfos), de estilo dórico, 490

28. XÓNICO
Templo de Atenea Nike, de estilo xónico, 421 a.C.

29. CORINTIO
Templo de Zeus ou Olimpieion, de estilo corintio, iniciado no século VI a.C. e rematado no II
d.C

30. 10.- A ARTE GREGA: ARQUITECTURA, ESCULTURA E PINTURA
● As estatuas esculpíanse en pedra,
mármore ou bronce e estaban
pintadas con vivas cores.
● Pretendían representar a beleza
ideal e o movemento.
● Buscaron as proporcións ideais
do corpo humano e desenvolveron
un modelo para a súa representación
baseado nun xogo de proporcións
entre as distintas partes do corpo: o
canon.
ESCULTURA

31. ● Na escultura grega distínguense tres etapas:
– Época arcaica: Na época arcaica representábase a mozos/atletas
espidos (koúroi) e doncelas ataviadas con vestidos (korai). O corpo
tratábase rixidamente, sen movemento, en posición frontal, cos brazos
pegados ao corpo e rostro inexpresivo. Koré do peplos; Kourós de
Anavyssos; Cleobis e Bitón; Dama de Auxerre.
– Época clásica: Na época clásica (séculos V e IV a.C) conseguiron
representar o corpo humano de maneira proporcionada (canon) e darlle
movemento. Escultores destacados: Mirón, Fidias, Polícleto, Praxíteles e
Lisipo. Discóbolo de Mirón; Policleto: Doríforo; Lisipo: Apoxiómeno;
Praxíteles: Hermes con Dionisos
– Época helenística: Na época helenística a escultura adquiriu un sentido
máis dramático e realista, xa que se buscaba a expresión das emocións
humanas (dor, forza, tensión...).. Gálata moribundo Laoconte e os seus
fillos; Venus de Milo.
10.- A ARTE GREGA: ARQUITECTURA, ESCULTURA E PINTURA

32. A ESCULTURA GREGA: ÉPOCA ARCAICA
Kourós de AnavyssosCleobis e Bitón
Dama de Auxerre Koré

33. A ESCULTURA GREGA: ÉPOCA CLÁSICA
Discóbolo de Mirón Doríforo de Policleto
Hermes con Dionisos, Praxíteles
Apoxiómeno, Lisipo

34. A ESCULTURA GREGA: ÉPOCA HELENÍSTICA
Laoconte e os seus fillos Venus de Milo
Gálata moribundo

35. ● Os oleiros gregos foron hábiles artesáns. Moitas pezas tiñan fermosas
pinturas. Estas imaxes proporcionáronnos unha valiosa información sobre a
cultura e mais o modo de vida dos gregos.
● Salientaban as de figuras negras sobre fondo ocre ou vermello e as de
figuras vermellas sobre fondo negro.
10.- A ARTE GREGA: ARQUITECTURA, ESCULTURA E PINTURA
PINTURA

36. FIN