22. Wybrane podstawowe sposoby rozumowania w nauce 1. Dedukcja 2. Redukcja, abdukcja, indukcja 3. Wnioskowanie przez analogię
23.
24.
25.
26. Dedukcja – podstawowa reguła wnioskowania zwana modus ponens Przykład zaczerpnięty z (Krajewski, 1998, s. 75) wniosek przesłanka przesłanka a więc – ulica jest mokra Zatem następnik też jest prawdziwy więc B przed chwilą padał deszcz Poprzednik jest prawdziwy A Jeśli przed chwilą padał deszcz, to ulica jest mokra Zdanie jest prawdziwe Jeżeli A, to B
27. Redukcja. Wnioskowanie redukcyjne. Redukcja jest rozumowaniem zawodnym , tzn. prawdziwość przesłanek nie gwarantuje prawdziwości wniosku. wniosek przesłanka przesłanka a więc – prawdopodobnie – przed chwilą padał deszcz (dlatego „prawdopodobnie”, bo mogła wystąpić inna przyczyna mokrej ulicy) Zatem poprzednik BYĆ MOŻE jest prawdziwy więc A ulica jest mokra Następnik jest prawdziwy B Jeśli przed chwilą padał deszcz, to ulica jest mokra. Zdanie jest prawdziwe Jeżeli A, to B
28.
29.
30.
31. Ogólne metody nauki 1. Metoda dedukcyjna 2. Metoda nauk empirycznych 2a. Metoda indukcyjna 2b. Metoda hipotetyczno-dedukcyjna
Tu termin „metoda naukowa” dotyczy „wewnętrznych” aspektów nauki, tzn. tych związanych z procesami i wytworami poznania. Nie dotyczy nauki jako dziedziny kultury, dziedziny działalności (w takiej dziedzinie zapewne także można by mówić o metodach, na przykład pracy zespołowej, społecznej akceptacji, współpracy, zdobywania funduszy etc.)