SlideShare una empresa de Scribd logo
1 de 9
Descargar para leer sin conexión
จังหวะ (Rhythm)
..... จังหวะจัดว่าเป็นพืนฐานในชีวิตของมนุษย์เราจะพบกับจังหวะได้ในทุก ๆ
วัฎจักร นับตังแต่การเกิด กลางคืน–กลางวัน การมีฤดูกาลทัง 4 ฤดู การขึน–ลงของนํา
การหายใจ การเต้นของหัวใจ การเดิน หรือแม้กระทั1งการดําเนินชีวิตของคน
ในทางดนตรีแล้วจังหวะหมายถึง การเคลื1อนที1ของแนวทํานองหรือเสียงใน
ช่วงเวลาหนึ1งโดยปกติจังหวะประกอบด้วย
1. จังหวะหนัก (Strong beat) หมายถึงจังหวะที1หนักกว่าจังหวะอื1น ๆ ภายใน
ห้อง เพลงเดียวกันมีหลายกลุ่ม เช่น
กลุ่ม 2 จังหวะ (Duple Meter) คือ จังหวะหนักอยู่ที1จังหวะที1 1 จังหวะที1 2
เป็นจังหวะเบา
6
กลุ่ม 3 จังหวะ (Triple Meter) คือจังหวะหนักอยู่ที1จังหวะที1 1 จังหวะที1 2,3
เป็นจังหวะเบา
กลุ่ม 4 จังหวะ (Quadruple Meter) คือจังหวะหนักอยู่ที1จังหวะที1 1 และ 3
จังหวะที1 2 และ 4 เป็นจังหวะเบา
2. จังหวะทํานอง (Duration) หมายถึงความสันยาวของเสียงทุกเสียงใน
ทํานองเพลง
. เครื'องหมายกําหนดจังหวะ (Time Signature) ดนตรีเป็นโสตศิลป์ที1เกี1ยวข้อง
กับเสียงและเวลา เวลาในทางดนตรีถูกกําหนดโดยใช้เครื1องหมายกําหนดจังหวะเป็น
ตัวเลขคล้ายกับเลขเศษส่วน แต่ไม่มีเส้นตรงขีดระหว่างตัวเลขบนและล่าง เช่น
เป็นต้น
7
ตัวเลขตัวบน ใช้บอกจํานวนตัวโน้ต หรือจังหวะภายในแต่ละห้อง เช่น
เลข 2 หมายถึง มีตัวโน้ตได้ 2 ตัว
เลข 3 หมายถึง มีตัวโน้ตได้ 3 ตัว
เลข 4 หมายถึง มีตัวโน้ตได้ 4 ตัว
เลข 6 หมายถึง มีตัวโน้ตได้ 6 ตัว
ตัวเลขตัวล่าง ใช้บอกลักษณะตัวโน้ตที1ใช้เป็นเกณฑ์
เลข 2 ใช้แทนโน้ต ตัวขาว
เลข 4 ใช้แทนโน้ต ตัวดํา
เลข 8 ใช้แทนโน้ต ตัวเขบต 1 ชัน
เลข 16 ใช้แทนโน้ต ตัวเขบ็ต 2 ชัน
โดยทั1วไปในทางดนตรีสามารถจําแนกอัตราจังหวะได้2 ประเภทคือ อัตรา
จังหวะธรรมดา (Simple Time Signatures) และอัตราจังหวะผสม (Compound Time
Signatures)
8
จากตัวอย่างข้างต้น อ่านว่า “เครื1องหมายกําหนดจังหวะ สี1–สี1” หมายความว่า
ภายในหนึ1งห้องเพลงที1กําหนดด้วยเครื1องหมายกําหนดจังหวะนี ประกอบด้วยตัวโน้ต
ตัวดํา (เลข 4 ตัวล่าง) ได้จํานวน 4 ตัว (เลข 4 ตัวบน) ในการปฏิบัติให้ถือว่า 1 ห้อง
มี 4 จังหวะ ในอีกความหมายหนึ1งก็คือ ภายในหนึ1งห้องจะประกอบด้วยตัวโน้ตหรือตัว
หยุดชนิดใดก็ได้แต่รวมกันแล้วต้องไม่เกิน 4 จังหวะ
จากตัวอย่างข้างต้น อ่านว่า “เครื1องหมายกําหนดจังหวะ สาม–สี1” หมายความ
ว่าภายในหนึ1งห้องเพลงที1กําหนดด้วยเครื1องหมายกําหนดจังหวะนี ประกอบด้วยตัวโน้ต
ตัวดํา (เลข 4 ตัวล่าง) ได้จํานวน 3 ตัว (เลข 3 ตัวบน) ในการปฏิบัติให้ถือว่า 1 ห้อง
มี 3 จังหวะ ในอีกความหมายหนึ1งก็คือ ภายในหนึ1งห้องจะประกอบด้วยตัวโน้ตหรือตัว
หยุดชนิดใดก็ได้แต่รวมกันแล้วต้องไม่เกิน 3 จังหวะ
9
จากตัวอย่างข้างต้น อ่านว่า “เครื1องหมายกําหนดจังหวะ สาม–แปด”
หมายความว่า ภายในหนึ1งห้องเพลงที1กําหนดด้วยเครื1องหมายกําหนดจังหวะนี
ประกอบด้วยตัวโน้ตตัวเขบ็ต 1 ชัน (เลข 8 ตัวล่าง) ได้จํานวน 3 ตัว (เลข 3 ตัวบน) ใน
การปฏิบัติให้ถือว่า 1 ห้อง มี 3 จังหวะ ในอีกความหมายหนึ1งก็คือ ภายหนึ1งห้องจะ
ประกอบด้วย ตัวโน้ตหรือตัวหยุดชนิดใดก็ได้แต่รวมกันแล้วต้องไม่เกิน 3 จังหวะ
จากตัวอย่างข้างต้น อ่านว่า “เครื1องหมายกําหนดจังหวะ หก–สี1” หมายความว่า
ภายในหนึ1งห้องเพลงที1กําหนดด้วยเครื1องหมายกําหนดจังหวะนีประกอบด้วยตัวโน้ต ตัว
ดํา (เลข 4 ตัวล่าง) ได้จํานวน 6 ตัว (เลข 6 ตัวบน) ในการปฏิบัติให้ถือว่า 1 ห้องมี 2
จังหวะ เนื1องจากเป็นอัตราจังหวะผสม โน้ตตัวดํา 3 ตัวให้นับ 1 จังหวะ หรือ 1 เคาะใน
อีกความหมายหนึ1งก็คือ ภายในหนึ1งห้องจะประกอบด้วย ตัวโน้ตหรือตัวหยุดชนิดใด
ก็ได้แต่รวมกันแล้วต้องไม่เกิน 6 จังหวะ (อัตราตัวโน้ตปกติ)
10
จากตัวอย่างข้างต้น อ่านว่า “เครื1องหมายกําหนดจังหวะ หก–แปด”
หมายความว่า ภายในหนึ1งห้องเพลงที1กําหนดด้วยเครื1องหมายกําหนดจังหวะนี
ประกอบด้วยตัวโน้ตตัวเขบ็ต 1 ชัน (เลข 8 ตัวล่าง) ได้จํานวน 6 ตัว (เลข 6 ตัวบน) ใน
การปฏิบัติให้ถือว่า 1 ห้อง มี 2 จังหวะ เนื1องจากเป็นอัตราจังหวะผสม โน้ตเขบ็ต 1 ชัน 3
ตัว ให้นับ 1 จังหวะ หรือ 1 เคาะในอีกความหมายหนึ1งก็คือ ภายในหนึ1งห้องจะ
ประกอบด้วยตัวโน้ตหรือตัวหยุดชนิดใดก็ได้แต่รวมกันแล้วต้องไม่เกิน 3 จังหวะ (อัตรา
ตัวโน้ตปกติ)
จากตัวอย่างข้างต้น อ่านว่า “เครื1องหมายกําหนดจังหวะ เก้า–แปด”หมายความ
ความว่าภายในหนึ1งห้องเพลงที1กําหนดด้วยเครื1องหมายกําหนดจังหวะนีประกอบด้วย
ตัวโน้ตตัวเขบ็ต 1 ชัน (เลข 8 ตัวล่าง) ได้จํานวน 9 ตัว (เลข 9 ตัวบน) ในการปฏิบัติให้ถือ
ว่า 1 ห้อง มี 3 จังหวะ เนื1องจากเป็นอัตราจังหวะผสม โน้ตตัวเขบ็ต 1 ชัน 3 ตัว ให้นับ
1 จังหวะ หรือ 1 เคาะในอีกความหมายหนึ1งก็คือ ภายในหนึ1งห้องจะประกอบด้วยตัว
โน้ตหรือตัวหยุดชนิดใดก็ได้แต่รวมกันแล้วต้องไม่เกิน 41/2 จังหวะ (อัตราตัวโน้ตปกติ)
.
11
ความเร็วจังหวะ (Tempo)
ความเร็วจังหวะ หมายถึง ความเร็วของบทเพลงต่าง ๆ ที1อัตราความช้าเร็ว
ต่างกันออกไปทังนีขึนอยู่กับผู้ประพันธ์เพลงกําหนดว่าจะให้มีความช้า–เร็ว เท่าไรอาจมี
จังหวะเร็ว ปานกลาง หรือช้าก็ได้แต่ต้องเคาะจังหวะให้ช่องของจังหวะห่างเท่ากันเสมอ
ในทางปฏิบัตินันการกําหนดความช้า–เร็ว ของแต่ละคนนันไม่เท่ากันจึงมีผู้ประดิษฐ์
เครื1องมือที1ใช้เคาะจังหวะขึนมาเรียกว่า “เมโทรโนม” (Metronome) เพื1อให้ใช้ยึดว่าความ
ช้า–เร็ว เท่าใด ควรจะเคาะอย่างไรโดยการกําหนดเป็นคําศัพท์ทางดนตรีดังนีเช่น
Largo (Very slow, broad) 40-56 ช้ามาก
Grave (Very slow, solemn) ช้ามาก ๆ
Adagio (Slow) 58-70 ช้า ๆ ไม่รีบร้อน
Andante (Moderately slow) 72-90 ช้า ก้าวสบาย ๆ
Moderrato (Moderate) 93-100 ความเร็วปานกลาง
Allegretto (Moderately fast) 102-12 ค่อนข้างเร็ว
Allegro (Fast) 125-134 เร็ว
Vivace (Lively) 136-172 เร็วขึนแบบมีชีวิตชีวา
Presto (Very fast) 174-216 เร็วมากทันทีทันใด
Prestissimo (As fast as possible) 218-...... เร็วที1สุด
12
เมโทรโนม (Metronome) คือ เครื1องกําหนดจังหวะโดยใช้บอกว่าใน 1 นาที
จะมีจังหวะตบกี1ครัง เช่น Adagio มีความเร็ว 70 ครังต่อนาที เป็นต้น
จังหวะตบหรือจังหวะเคาะ (Beat) หมายถึง การเคาะหรือนับจังหวะอย่าง
สมํ1าเสมอที1ปรากฏในบทเพลง เป็นจังหวะธรรมดาที1ดําเนินไปเรื1อย ๆ คล้ายกับจังหวะ
การเต้นของหัวใจ (Pulse) ความช้า–เร็วนันขึนอยู่การกําหนดของผู้แต่ง หรือผู้ประพันธ์
(Composer)
13
1
ในทางปฏิบัติแล้วนิยมใช้เท้าในการตบจังหวะกับพืนเป็นการนับจังหวะการ
ตบเท้ากระทบกับพืนหนึ1งครังมีค่าเท่ากับ ½ จังหวะ ก็เท่ากับว่าถ้าเราตบเท้าลง–ยกขึน
ก็เท่ากับ 1 จังหวะ ดังตัวอย่าง = 1 จังหวะ
การเคาะจังหวะ 1 จังหวะ
การเคาะจังหวะ 2 จังหวะ
การเคาะจังหวะ 3 จังหวะ
การเคาะจังหวะ 4 จังหวะ
อัตราจังหวะ (Meter) หมายถึง การจัดกลุ่มของจังหวะตบหรือการจัดกลุ่มการ
เคาะ และการเน้นจังหวะเคาะอย่างสมํ1าเสมอ โดยปกติจังหวะที1 1 จัดเป็นจังหวะที1หนัก
ที1สุดเช่น
กลุ่มจังหวะธรรมดา
กลุ่มจังหวะผสม
14

Más contenido relacionado

La actualidad más candente

องค์ประกอบของดนตรีไทย ม.2 56
องค์ประกอบของดนตรีไทย ม.2 56องค์ประกอบของดนตรีไทย ม.2 56
องค์ประกอบของดนตรีไทย ม.2 56อำนาจ ศรีทิม
 
เรื่อง กรดจากน้ำผลไม้
เรื่อง กรดจากน้ำผลไม้เรื่อง กรดจากน้ำผลไม้
เรื่อง กรดจากน้ำผลไม้Ploy Purr
 
วงดนตรีสากล
วงดนตรีสากลวงดนตรีสากล
วงดนตรีสากลPasit Suwanichkul
 
กำหนดการสอนคณิตศาสตร์ ป.2
กำหนดการสอนคณิตศาสตร์ ป.2กำหนดการสอนคณิตศาสตร์ ป.2
กำหนดการสอนคณิตศาสตร์ ป.2Dmath Danai
 
แผ่นพับปรับวิถีชีวิตพิชิตโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง
แผ่นพับปรับวิถีชีวิตพิชิตโรคไม่ติดต่อเรื้อรังแผ่นพับปรับวิถีชีวิตพิชิตโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง
แผ่นพับปรับวิถีชีวิตพิชิตโรคไม่ติดต่อเรื้อรังCAPD AngThong
 
แบบทดสอบศิลปะ ม.ต้น (2)
แบบทดสอบศิลปะ ม.ต้น (2)แบบทดสอบศิลปะ ม.ต้น (2)
แบบทดสอบศิลปะ ม.ต้น (2)peter dontoom
 
แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 2 อวัยวะภายในร่างกายที่สำคัญ ปอด ตับ ไต
แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 2 อวัยวะภายในร่างกายที่สำคัญ  ปอด ตับ ไตแผนการจัดการเรียนรู้ที่ 2 อวัยวะภายในร่างกายที่สำคัญ  ปอด ตับ ไต
แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 2 อวัยวะภายในร่างกายที่สำคัญ ปอด ตับ ไตtawitch58
 
ซูโดกุ สสวท
ซูโดกุ สสวทซูโดกุ สสวท
ซูโดกุ สสวทTopkrub Ten
 
จิตวิทยาพัฒนาการ
จิตวิทยาพัฒนาการจิตวิทยาพัฒนาการ
จิตวิทยาพัฒนาการRukvicha Jitsumrawy
 
เฉลยคำตอบข้อสอบคณิตนานาชาติ สพฐ รอบแรก ม.ต้น ปี พ.ศ.2560
เฉลยคำตอบข้อสอบคณิตนานาชาติ สพฐ รอบแรก  ม.ต้น ปี พ.ศ.2560 เฉลยคำตอบข้อสอบคณิตนานาชาติ สพฐ รอบแรก  ม.ต้น ปี พ.ศ.2560
เฉลยคำตอบข้อสอบคณิตนานาชาติ สพฐ รอบแรก ม.ต้น ปี พ.ศ.2560 sawed kodnara
 
ใบความรู้ที่ 1 บทที่ 4 เรื่อง ประเภทของวงดนตรีสากล
ใบความรู้ที่ 1 บทที่ 4 เรื่อง ประเภทของวงดนตรีสากลใบความรู้ที่ 1 บทที่ 4 เรื่อง ประเภทของวงดนตรีสากล
ใบความรู้ที่ 1 บทที่ 4 เรื่อง ประเภทของวงดนตรีสากลleemeanshun minzstar
 
อารยธรรมจีน
อารยธรรมจีนอารยธรรมจีน
อารยธรรมจีนพัน พัน
 
ข้อสอบกปลายภาค คณิต ม.5 เทอม 1 ฉบับที่ 2
ข้อสอบกปลายภาค คณิต ม.5 เทอม 1  ฉบับที่ 2ข้อสอบกปลายภาค คณิต ม.5 เทอม 1  ฉบับที่ 2
ข้อสอบกปลายภาค คณิต ม.5 เทอม 1 ฉบับที่ 2คุณครูพี่อั๋น
 
ใบความรู้ที่ 1 บทที่ 1 เรื่อง ประวัติดนตรีสากล
ใบความรู้ที่ 1 บทที่ 1 เรื่อง ประวัติดนตรีสากลใบความรู้ที่ 1 บทที่ 1 เรื่อง ประวัติดนตรีสากล
ใบความรู้ที่ 1 บทที่ 1 เรื่อง ประวัติดนตรีสากลleemeanshun minzstar
 
เครื่องดนตรีไทย
เครื่องดนตรีไทยเครื่องดนตรีไทย
เครื่องดนตรีไทยlove5710
 
แผนการจัดการเรียนรู้ที่ ๔
แผนการจัดการเรียนรู้ที่ ๔แผนการจัดการเรียนรู้ที่ ๔
แผนการจัดการเรียนรู้ที่ ๔kalayatookta
 

La actualidad más candente (20)

องค์ประกอบของดนตรีไทย ม.2 56
องค์ประกอบของดนตรีไทย ม.2 56องค์ประกอบของดนตรีไทย ม.2 56
องค์ประกอบของดนตรีไทย ม.2 56
 
เรื่อง กรดจากน้ำผลไม้
เรื่อง กรดจากน้ำผลไม้เรื่อง กรดจากน้ำผลไม้
เรื่อง กรดจากน้ำผลไม้
 
ประวัติศาสตร์ ม.5
ประวัติศาสตร์ ม.5ประวัติศาสตร์ ม.5
ประวัติศาสตร์ ม.5
 
วงดนตรีสากล
วงดนตรีสากลวงดนตรีสากล
วงดนตรีสากล
 
8chava
8chava8chava
8chava
 
กำหนดการสอนคณิตศาสตร์ ป.2
กำหนดการสอนคณิตศาสตร์ ป.2กำหนดการสอนคณิตศาสตร์ ป.2
กำหนดการสอนคณิตศาสตร์ ป.2
 
แผ่นพับปรับวิถีชีวิตพิชิตโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง
แผ่นพับปรับวิถีชีวิตพิชิตโรคไม่ติดต่อเรื้อรังแผ่นพับปรับวิถีชีวิตพิชิตโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง
แผ่นพับปรับวิถีชีวิตพิชิตโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง
 
แบบทดสอบศิลปะ ม.ต้น (2)
แบบทดสอบศิลปะ ม.ต้น (2)แบบทดสอบศิลปะ ม.ต้น (2)
แบบทดสอบศิลปะ ม.ต้น (2)
 
แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 2 อวัยวะภายในร่างกายที่สำคัญ ปอด ตับ ไต
แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 2 อวัยวะภายในร่างกายที่สำคัญ  ปอด ตับ ไตแผนการจัดการเรียนรู้ที่ 2 อวัยวะภายในร่างกายที่สำคัญ  ปอด ตับ ไต
แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 2 อวัยวะภายในร่างกายที่สำคัญ ปอด ตับ ไต
 
ซูโดกุ สสวท
ซูโดกุ สสวทซูโดกุ สสวท
ซูโดกุ สสวท
 
จิตวิทยาพัฒนาการ
จิตวิทยาพัฒนาการจิตวิทยาพัฒนาการ
จิตวิทยาพัฒนาการ
 
เฉลยคำตอบข้อสอบคณิตนานาชาติ สพฐ รอบแรก ม.ต้น ปี พ.ศ.2560
เฉลยคำตอบข้อสอบคณิตนานาชาติ สพฐ รอบแรก  ม.ต้น ปี พ.ศ.2560 เฉลยคำตอบข้อสอบคณิตนานาชาติ สพฐ รอบแรก  ม.ต้น ปี พ.ศ.2560
เฉลยคำตอบข้อสอบคณิตนานาชาติ สพฐ รอบแรก ม.ต้น ปี พ.ศ.2560
 
ใบความรู้ที่ 1 บทที่ 4 เรื่อง ประเภทของวงดนตรีสากล
ใบความรู้ที่ 1 บทที่ 4 เรื่อง ประเภทของวงดนตรีสากลใบความรู้ที่ 1 บทที่ 4 เรื่อง ประเภทของวงดนตรีสากล
ใบความรู้ที่ 1 บทที่ 4 เรื่อง ประเภทของวงดนตรีสากล
 
อารยธรรมจีน
อารยธรรมจีนอารยธรรมจีน
อารยธรรมจีน
 
ข้อสอบกปลายภาค คณิต ม.5 เทอม 1 ฉบับที่ 2
ข้อสอบกปลายภาค คณิต ม.5 เทอม 1  ฉบับที่ 2ข้อสอบกปลายภาค คณิต ม.5 เทอม 1  ฉบับที่ 2
ข้อสอบกปลายภาค คณิต ม.5 เทอม 1 ฉบับที่ 2
 
ใบความรู้ที่ 1 บทที่ 1 เรื่อง ประวัติดนตรีสากล
ใบความรู้ที่ 1 บทที่ 1 เรื่อง ประวัติดนตรีสากลใบความรู้ที่ 1 บทที่ 1 เรื่อง ประวัติดนตรีสากล
ใบความรู้ที่ 1 บทที่ 1 เรื่อง ประวัติดนตรีสากล
 
เครื่องดนตรีไทย
เครื่องดนตรีไทยเครื่องดนตรีไทย
เครื่องดนตรีไทย
 
Microsoft power point presentation ใหม่
Microsoft power point presentation ใหม่Microsoft power point presentation ใหม่
Microsoft power point presentation ใหม่
 
แผนการจัดการเรียนรู้ที่ ๔
แผนการจัดการเรียนรู้ที่ ๔แผนการจัดการเรียนรู้ที่ ๔
แผนการจัดการเรียนรู้ที่ ๔
 
1
11
1
 

Más de sangkeetwittaya stourajini

ประวัติพุทธบริษัท ภิกษุ ภิกษุณี อุบาสก อุบาสิกา
ประวัติพุทธบริษัท ภิกษุ ภิกษุณี อุบาสก อุบาสิกาประวัติพุทธบริษัท ภิกษุ ภิกษุณี อุบาสก อุบาสิกา
ประวัติพุทธบริษัท ภิกษุ ภิกษุณี อุบาสก อุบาสิกาsangkeetwittaya stourajini
 
ประวัติพระพุทธเจ้า
ประวัติพระพุทธเจ้าประวัติพระพุทธเจ้า
ประวัติพระพุทธเจ้าsangkeetwittaya stourajini
 
รำไทย รำวง มาตรฐานไทย
รำไทย รำวง มาตรฐานไทยรำไทย รำวง มาตรฐานไทย
รำไทย รำวง มาตรฐานไทยsangkeetwittaya stourajini
 
บรรณานุกรม ดนตรี นาฎศิลป์
บรรณานุกรม  ดนตรี นาฎศิลป์บรรณานุกรม  ดนตรี นาฎศิลป์
บรรณานุกรม ดนตรี นาฎศิลป์sangkeetwittaya stourajini
 

Más de sangkeetwittaya stourajini (20)

พระพุทธศาสนา
พระพุทธศาสนาพระพุทธศาสนา
พระพุทธศาสนา
 
พระไตรปิฏก
พระไตรปิฏกพระไตรปิฏก
พระไตรปิฏก
 
ประวัติพุทธบริษัท ภิกษุ ภิกษุณี อุบาสก อุบาสิกา
ประวัติพุทธบริษัท ภิกษุ ภิกษุณี อุบาสก อุบาสิกาประวัติพุทธบริษัท ภิกษุ ภิกษุณี อุบาสก อุบาสิกา
ประวัติพุทธบริษัท ภิกษุ ภิกษุณี อุบาสก อุบาสิกา
 
ประวัติพระพุทธเจ้า
ประวัติพระพุทธเจ้าประวัติพระพุทธเจ้า
ประวัติพระพุทธเจ้า
 
ชาดก
ชาดกชาดก
ชาดก
 
ละครรำ
ละครรำละครรำ
ละครรำ
 
รำไทย รำวง มาตรฐานไทย
รำไทย รำวง มาตรฐานไทยรำไทย รำวง มาตรฐานไทย
รำไทย รำวง มาตรฐานไทย
 
บรรณานุกรม ดนตรี นาฎศิลป์
บรรณานุกรม  ดนตรี นาฎศิลป์บรรณานุกรม  ดนตรี นาฎศิลป์
บรรณานุกรม ดนตรี นาฎศิลป์
 
โขน
โขนโขน
โขน
 
Dance
DanceDance
Dance
 
Thai music2
Thai music2Thai music2
Thai music2
 
Thai music3
Thai music3Thai music3
Thai music3
 
Thai music4
Thai music4Thai music4
Thai music4
 
Thai music5
Thai music5Thai music5
Thai music5
 
Thai music6
Thai music6Thai music6
Thai music6
 
Thai music7
Thai music7Thai music7
Thai music7
 
Thai music8
Thai music8Thai music8
Thai music8
 
Thai music9
Thai music9Thai music9
Thai music9
 
Thai music10
Thai music10Thai music10
Thai music10
 
Thai music11
Thai music11Thai music11
Thai music11
 

ใบความรู้ที่ 1 บทที่ 9 เรื่อง จังหวะและเครื่องหมายกำหนดจังหวะ

  • 1. จังหวะ (Rhythm) ..... จังหวะจัดว่าเป็นพืนฐานในชีวิตของมนุษย์เราจะพบกับจังหวะได้ในทุก ๆ วัฎจักร นับตังแต่การเกิด กลางคืน–กลางวัน การมีฤดูกาลทัง 4 ฤดู การขึน–ลงของนํา การหายใจ การเต้นของหัวใจ การเดิน หรือแม้กระทั1งการดําเนินชีวิตของคน ในทางดนตรีแล้วจังหวะหมายถึง การเคลื1อนที1ของแนวทํานองหรือเสียงใน ช่วงเวลาหนึ1งโดยปกติจังหวะประกอบด้วย 1. จังหวะหนัก (Strong beat) หมายถึงจังหวะที1หนักกว่าจังหวะอื1น ๆ ภายใน ห้อง เพลงเดียวกันมีหลายกลุ่ม เช่น กลุ่ม 2 จังหวะ (Duple Meter) คือ จังหวะหนักอยู่ที1จังหวะที1 1 จังหวะที1 2 เป็นจังหวะเบา 6
  • 2. กลุ่ม 3 จังหวะ (Triple Meter) คือจังหวะหนักอยู่ที1จังหวะที1 1 จังหวะที1 2,3 เป็นจังหวะเบา กลุ่ม 4 จังหวะ (Quadruple Meter) คือจังหวะหนักอยู่ที1จังหวะที1 1 และ 3 จังหวะที1 2 และ 4 เป็นจังหวะเบา 2. จังหวะทํานอง (Duration) หมายถึงความสันยาวของเสียงทุกเสียงใน ทํานองเพลง . เครื'องหมายกําหนดจังหวะ (Time Signature) ดนตรีเป็นโสตศิลป์ที1เกี1ยวข้อง กับเสียงและเวลา เวลาในทางดนตรีถูกกําหนดโดยใช้เครื1องหมายกําหนดจังหวะเป็น ตัวเลขคล้ายกับเลขเศษส่วน แต่ไม่มีเส้นตรงขีดระหว่างตัวเลขบนและล่าง เช่น เป็นต้น 7
  • 3. ตัวเลขตัวบน ใช้บอกจํานวนตัวโน้ต หรือจังหวะภายในแต่ละห้อง เช่น เลข 2 หมายถึง มีตัวโน้ตได้ 2 ตัว เลข 3 หมายถึง มีตัวโน้ตได้ 3 ตัว เลข 4 หมายถึง มีตัวโน้ตได้ 4 ตัว เลข 6 หมายถึง มีตัวโน้ตได้ 6 ตัว ตัวเลขตัวล่าง ใช้บอกลักษณะตัวโน้ตที1ใช้เป็นเกณฑ์ เลข 2 ใช้แทนโน้ต ตัวขาว เลข 4 ใช้แทนโน้ต ตัวดํา เลข 8 ใช้แทนโน้ต ตัวเขบต 1 ชัน เลข 16 ใช้แทนโน้ต ตัวเขบ็ต 2 ชัน โดยทั1วไปในทางดนตรีสามารถจําแนกอัตราจังหวะได้2 ประเภทคือ อัตรา จังหวะธรรมดา (Simple Time Signatures) และอัตราจังหวะผสม (Compound Time Signatures) 8
  • 4. จากตัวอย่างข้างต้น อ่านว่า “เครื1องหมายกําหนดจังหวะ สี1–สี1” หมายความว่า ภายในหนึ1งห้องเพลงที1กําหนดด้วยเครื1องหมายกําหนดจังหวะนี ประกอบด้วยตัวโน้ต ตัวดํา (เลข 4 ตัวล่าง) ได้จํานวน 4 ตัว (เลข 4 ตัวบน) ในการปฏิบัติให้ถือว่า 1 ห้อง มี 4 จังหวะ ในอีกความหมายหนึ1งก็คือ ภายในหนึ1งห้องจะประกอบด้วยตัวโน้ตหรือตัว หยุดชนิดใดก็ได้แต่รวมกันแล้วต้องไม่เกิน 4 จังหวะ จากตัวอย่างข้างต้น อ่านว่า “เครื1องหมายกําหนดจังหวะ สาม–สี1” หมายความ ว่าภายในหนึ1งห้องเพลงที1กําหนดด้วยเครื1องหมายกําหนดจังหวะนี ประกอบด้วยตัวโน้ต ตัวดํา (เลข 4 ตัวล่าง) ได้จํานวน 3 ตัว (เลข 3 ตัวบน) ในการปฏิบัติให้ถือว่า 1 ห้อง มี 3 จังหวะ ในอีกความหมายหนึ1งก็คือ ภายในหนึ1งห้องจะประกอบด้วยตัวโน้ตหรือตัว หยุดชนิดใดก็ได้แต่รวมกันแล้วต้องไม่เกิน 3 จังหวะ 9
  • 5. จากตัวอย่างข้างต้น อ่านว่า “เครื1องหมายกําหนดจังหวะ สาม–แปด” หมายความว่า ภายในหนึ1งห้องเพลงที1กําหนดด้วยเครื1องหมายกําหนดจังหวะนี ประกอบด้วยตัวโน้ตตัวเขบ็ต 1 ชัน (เลข 8 ตัวล่าง) ได้จํานวน 3 ตัว (เลข 3 ตัวบน) ใน การปฏิบัติให้ถือว่า 1 ห้อง มี 3 จังหวะ ในอีกความหมายหนึ1งก็คือ ภายหนึ1งห้องจะ ประกอบด้วย ตัวโน้ตหรือตัวหยุดชนิดใดก็ได้แต่รวมกันแล้วต้องไม่เกิน 3 จังหวะ จากตัวอย่างข้างต้น อ่านว่า “เครื1องหมายกําหนดจังหวะ หก–สี1” หมายความว่า ภายในหนึ1งห้องเพลงที1กําหนดด้วยเครื1องหมายกําหนดจังหวะนีประกอบด้วยตัวโน้ต ตัว ดํา (เลข 4 ตัวล่าง) ได้จํานวน 6 ตัว (เลข 6 ตัวบน) ในการปฏิบัติให้ถือว่า 1 ห้องมี 2 จังหวะ เนื1องจากเป็นอัตราจังหวะผสม โน้ตตัวดํา 3 ตัวให้นับ 1 จังหวะ หรือ 1 เคาะใน อีกความหมายหนึ1งก็คือ ภายในหนึ1งห้องจะประกอบด้วย ตัวโน้ตหรือตัวหยุดชนิดใด ก็ได้แต่รวมกันแล้วต้องไม่เกิน 6 จังหวะ (อัตราตัวโน้ตปกติ) 10
  • 6. จากตัวอย่างข้างต้น อ่านว่า “เครื1องหมายกําหนดจังหวะ หก–แปด” หมายความว่า ภายในหนึ1งห้องเพลงที1กําหนดด้วยเครื1องหมายกําหนดจังหวะนี ประกอบด้วยตัวโน้ตตัวเขบ็ต 1 ชัน (เลข 8 ตัวล่าง) ได้จํานวน 6 ตัว (เลข 6 ตัวบน) ใน การปฏิบัติให้ถือว่า 1 ห้อง มี 2 จังหวะ เนื1องจากเป็นอัตราจังหวะผสม โน้ตเขบ็ต 1 ชัน 3 ตัว ให้นับ 1 จังหวะ หรือ 1 เคาะในอีกความหมายหนึ1งก็คือ ภายในหนึ1งห้องจะ ประกอบด้วยตัวโน้ตหรือตัวหยุดชนิดใดก็ได้แต่รวมกันแล้วต้องไม่เกิน 3 จังหวะ (อัตรา ตัวโน้ตปกติ) จากตัวอย่างข้างต้น อ่านว่า “เครื1องหมายกําหนดจังหวะ เก้า–แปด”หมายความ ความว่าภายในหนึ1งห้องเพลงที1กําหนดด้วยเครื1องหมายกําหนดจังหวะนีประกอบด้วย ตัวโน้ตตัวเขบ็ต 1 ชัน (เลข 8 ตัวล่าง) ได้จํานวน 9 ตัว (เลข 9 ตัวบน) ในการปฏิบัติให้ถือ ว่า 1 ห้อง มี 3 จังหวะ เนื1องจากเป็นอัตราจังหวะผสม โน้ตตัวเขบ็ต 1 ชัน 3 ตัว ให้นับ 1 จังหวะ หรือ 1 เคาะในอีกความหมายหนึ1งก็คือ ภายในหนึ1งห้องจะประกอบด้วยตัว โน้ตหรือตัวหยุดชนิดใดก็ได้แต่รวมกันแล้วต้องไม่เกิน 41/2 จังหวะ (อัตราตัวโน้ตปกติ) . 11
  • 7. ความเร็วจังหวะ (Tempo) ความเร็วจังหวะ หมายถึง ความเร็วของบทเพลงต่าง ๆ ที1อัตราความช้าเร็ว ต่างกันออกไปทังนีขึนอยู่กับผู้ประพันธ์เพลงกําหนดว่าจะให้มีความช้า–เร็ว เท่าไรอาจมี จังหวะเร็ว ปานกลาง หรือช้าก็ได้แต่ต้องเคาะจังหวะให้ช่องของจังหวะห่างเท่ากันเสมอ ในทางปฏิบัตินันการกําหนดความช้า–เร็ว ของแต่ละคนนันไม่เท่ากันจึงมีผู้ประดิษฐ์ เครื1องมือที1ใช้เคาะจังหวะขึนมาเรียกว่า “เมโทรโนม” (Metronome) เพื1อให้ใช้ยึดว่าความ ช้า–เร็ว เท่าใด ควรจะเคาะอย่างไรโดยการกําหนดเป็นคําศัพท์ทางดนตรีดังนีเช่น Largo (Very slow, broad) 40-56 ช้ามาก Grave (Very slow, solemn) ช้ามาก ๆ Adagio (Slow) 58-70 ช้า ๆ ไม่รีบร้อน Andante (Moderately slow) 72-90 ช้า ก้าวสบาย ๆ Moderrato (Moderate) 93-100 ความเร็วปานกลาง Allegretto (Moderately fast) 102-12 ค่อนข้างเร็ว Allegro (Fast) 125-134 เร็ว Vivace (Lively) 136-172 เร็วขึนแบบมีชีวิตชีวา Presto (Very fast) 174-216 เร็วมากทันทีทันใด Prestissimo (As fast as possible) 218-...... เร็วที1สุด 12
  • 8. เมโทรโนม (Metronome) คือ เครื1องกําหนดจังหวะโดยใช้บอกว่าใน 1 นาที จะมีจังหวะตบกี1ครัง เช่น Adagio มีความเร็ว 70 ครังต่อนาที เป็นต้น จังหวะตบหรือจังหวะเคาะ (Beat) หมายถึง การเคาะหรือนับจังหวะอย่าง สมํ1าเสมอที1ปรากฏในบทเพลง เป็นจังหวะธรรมดาที1ดําเนินไปเรื1อย ๆ คล้ายกับจังหวะ การเต้นของหัวใจ (Pulse) ความช้า–เร็วนันขึนอยู่การกําหนดของผู้แต่ง หรือผู้ประพันธ์ (Composer) 13
  • 9. 1 ในทางปฏิบัติแล้วนิยมใช้เท้าในการตบจังหวะกับพืนเป็นการนับจังหวะการ ตบเท้ากระทบกับพืนหนึ1งครังมีค่าเท่ากับ ½ จังหวะ ก็เท่ากับว่าถ้าเราตบเท้าลง–ยกขึน ก็เท่ากับ 1 จังหวะ ดังตัวอย่าง = 1 จังหวะ การเคาะจังหวะ 1 จังหวะ การเคาะจังหวะ 2 จังหวะ การเคาะจังหวะ 3 จังหวะ การเคาะจังหวะ 4 จังหวะ อัตราจังหวะ (Meter) หมายถึง การจัดกลุ่มของจังหวะตบหรือการจัดกลุ่มการ เคาะ และการเน้นจังหวะเคาะอย่างสมํ1าเสมอ โดยปกติจังหวะที1 1 จัดเป็นจังหวะที1หนัก ที1สุดเช่น กลุ่มจังหวะธรรมดา กลุ่มจังหวะผสม 14