Unidade 6 a_composición

COLEXIO“SAN JOSÉ DE LA GUÍA”
r/ Dr. Corbal, 25.- 36207 VIGO
Tlfno. 986 376 153 – FAX 986 264 959
UNIDADE 6:
A COMPOSICIÓN.
PROFESORA: Sara Estarque Moreno
MATERIA: Educación Plástica e Visual
CURSO: 3º da ESO
email: csjoseguia@planalfa.es
www.sanjosedelaguia.com

Tlfno. 986 376 153 – FAX 986 264 959
OBXECTIVOS DA UNIDADE
• Observar as imaxes do entorno cultural e identificar nelas os principais fundamentos
compositivos.
• Comprender, identificar e definir os formatos.
• Comprender, identificar e definir os ritmos compositivos.
• Comprender, identificar e definir os esquemas compositivos.
• Distinguir os diferentes esquemas, ritmos e leis da composición e relacionalos con outras
linguaxes expresivas.
• Expresarse con creatividade utilizando os esquemas e ritmos requiridos, transmitindo
emocións ou sentimentos individuais e do grupo.
COMPETENCIAS DA UNIDADE
• COMPETENCIA CULTURAL E ARTÍSTICA.
◦ Identificar e recoñecer formatos equilibrios, ritmos e esquemas compositivos, no
proceso de deseño de obras artísticas, así como saber empregalo no proceso de
deseño en producións propias.
◦ Comprender os valores estéticos das manifestacións artísticas doutras épocas e
culturas.
• AUTONOMÍA E INICIATIVA PERSOAL.
◦ Tomar decisións de xeito autónomo e avaliar os resultados antes e despois da toma
de decisións tanto durante o proceso creativo tanto persoal en grupo.
◦ Establecer estratexias de planificación, previsión de recursos, de anticipación e de
avaliación do resultados
• COMPETENCIA SOCIAL E CIDADÁ.
◦ Traballar en equipo con actitudes de respecto, tolerancia e cooperación, valéndose
das habilidades sociais.
◦ Respectar as quendas de palabra, valorar a opinión do outro, escoitar activamente
aos compañeiros.

Tlfno. 986 376 153 – FAX 986 264 959
• COMPETENCIA EN APRENDER A APRENDER.
◦ Reflexionar sobre os propios procesos de creación.
• TRATAMENTO DA INFORMACIÓN DIXITAL.
◦ Facer uso dos recursos tecnolóxicos para a procura de información sabendo
discriminar, organizar e sintetizar a información relevante.
◦ Empregar as tecnoloxías como medio de comunicación que facilite e proceso de
ensinanza-aprendizaxe.
• COMPETENCIA MATEMÁTICA.
◦ Desenvolver o gusto pola certeza e a súa busca a través do razoamento mediante a
utilización de elementos e soportes matemáticos: resolución de problemas.
• COMPETENCIA NO COÑECEMENTO E INTERACCIÓN CO MEDIO FÍSICO.
◦ Observar, experimentar e descubrir o emprego dos formatos, os equilibrios, os ritmos
e os esquemas compositivos na arte e nas creacións propias.
◦ Facer un bo uso dos materiais de traballo, reciclando sempre que sexa posible e
mantendo o entorno limpo e ordenado.
• COMPETENCIA NA COMUNICACIÓN LINGÜÍSTICA.
◦ Expresarse correctamente incorporando o vocabulario específico sobre o formato, o
equilibrio, o ritmo e o esquema compositivo, no proceso de deseño coma no proceso
de presentación aos compañeiros.
SECUENCIACIÓN DO TRABALLO NA UNIDADE
• Do 24 de abril ao 22 de maio: Conceptos e exercicios rápidos persoais de concepto.
• O 22 de maio: exame.
• O 29 de febreiro: recuperación se fose preciso.
• Do 26 de maio ao 19 de xuño: O proxecto cooperativo desta unidade farase en
combinación co traballo na seguinte unidade. O tema está por determinar, a técnica será
o origami e dentro deste, os módulos sonobe.
CRITERIOS DE AVALIACIÓN DA UNIDADE
• Diferenciar tipos de formato e recoñecelos

Tlfno. 986 376 153 – FAX 986 264 959
• Diferenciar tipos de esquema compositivo e recoñecelos
• Diferenciar tipos de ritmos e recoñecelos
• Diferenciar tipos de equilibrio visual e recoñecelos
• Aplicar correctamente os ritmos, esquemas e equilibrios en composicións rápidas
persoais.
• Realizar a traballo cooperativo en grupo segundo os criterios propios deste.

Tlfno. 986 376 153 – FAX 986 264 959
A COMPOSICIÓN.
Cada forma nun cadro debe responder a tres aspectos principais: ao elemento que representa, á
cor que contén e ás outras formas que, con ela, compoñen a totalidade do cadro.
Que hai de innovador na túa roupa ou na música que escoitas?
É importante a innovación?
Cres que foi innovador o cubismo e Juan Gris?
"The painter's window", Juan Gris, 1925

Tlfno. 986 376 153 – FAX 986 264 959
FUNDAMENTOS DA COMPOSICIÓN.
Antes de comezar lembrade que traballaremos e analizaremos en xeral cadros nesta
unidade porque son mais doados para comprender estes conceptos.
A composición é un proceso organizativo que ordena os elementos visuais para
configurar a expresión artística. Coma proceso que é a composición é todo o conxunto de
accións por medio das cales o artista elixe aqueles elementos da obra que farán de soporte do
que pinte, esculpa ou compoña, segundo sexa o caso, dándolle coherencia, sentido e
relacionando o significado que busca coa a súa obra e o aspecto formal desta. Os elementos
fundamentais cos que o artista conta son:
• o formato, que se refire ao aspecto que ten o soporte sobre o que realizaremos a obra;
• o esquema compositivo, que se refire as liñas
fundamentais que organizan os pesos e forzas
visuais que vertebrarán a obra;
• o ritmo, que é a relación de movemento que os
elementos da obra poden establecer entre si;
• os equilibrios visuais, que é compensación de
masas e pesos visuais da obra.
O Formato
O formato dun cadro e elemento da composición que se centra
no tamaño, aspecto e orientación espacial da superficie sobre a que se
realiza a obra artística. Cando estudamos o formato dunha obra
analizamos a forma externa de todo o cadro, como se orienta en canto a
vertical ou a horizontal ou como de grande ou pequeno é este. O tipo de
formato que empreguemos nunha obra influirá directamente sobre o
significado final da obra. Segundo o formato que teñan podemos
clasificar as obras en:
"Le Canigou", Juan Gris, 1921.
"Candlestick and playing
cards", George Braque,
1909.

Tlfno. 986 376 153 – FAX 986 264 959
Formatos:
• Formato rectangular vertical: son obras que responden a forma ou se
poden enmacar dentro dun rectángulo disposto sobre o seu lado menor.
Na cultura occidental tradicionalmente relacionamos a liña vertical coa
elevación cara Deus, co crecemento, coa estabilidade. por isto este tipo
de formatos potencian a sensación de elevación, transcendencia e
equilibrio.
• Formato rectangular horizontal: Son aquelas
obras plásticas que podemos enmarcar dentro
dun rectángulo que teña coma base o seu lado mais grande. A
liña horizontal está relacionada coa nosa posición de
descanso, repouso, a firmeza. pero tamén coa morte ou o
inerte. Así estas obras con tendencia horizontal potencian a
sensación visual de repouso, estabilidade, firmeza.
• Formato cadrado: son aquelas obras que teñen un aspecto
global próximo ao cadrado. O cadrado é a figura xeométrica
mais fácil de visualizar pola súa simplicidade, é unha forma que,
polas súas proporcións, elimina toda posibilidade de
movemento. Así, este tipo de obras potencian a expresión do
equilibrio mais estable, froito do inamovible, non da
compensación de forzas coma pasa no rectángulo vertical.
• Formato circular: son aquelas obras
que poden ser enmarcadas ou que están feitas dentro dunha
forma circular. O círculo é unha forma pechada que contén
movemento de seu, o movemento que describe un círculo é
sempre envolvente cara o seu interior facendo que o seu punto
central posúa toda a potencia e importancia compositiva da
obra que conteña esta forma. Ademais, como é unha forma sen
base, arrédase do chan dando unha certa sensación de
suspensión no aire, de afastamento con respecto ao que sucede
na terra. Na nosa tradición máis clásica da arte Occidental, os Tondos (nome italiano
"Large woman
standing, II",
Giacometti, 1959.
"The Dream", Constantin
Brancusi, 1959.
"Composition in red, blue
and yellow", Piet
Mondrian, 1930.
"Taddei Tondo",
Michelangelo Buonarroti,
1504.

Tlfno. 986 376 153 – FAX 986 264 959
para as composicións redondas) son contedores de obras normalmente espirituais e
relixiosas sendo habitualmente o Neno Xesús e mais a Virxe os seus protagonistas.
Tamén é un tipo de formato que remite a feminidade, ao ventre materno, ao
nacemento.
• Formato ovalado: O óvalo é un círculo que perdeu parte da súa potencia de movemento
en canto que aínda que podemos desprazar un ovoide por unha superficie o seu
movemento vaise ver limitado polo seu achatamento. A
diferencia do círculo, un óvalo posúe dous centros o que fai
que cando empregamos óvalo en posición horizontal, haxa
dous puntos de máxima tensión na obra, sendo,
normalmente, o dereito o máis importante dos dous. É un
formato que comparte parte da súa expresión de
feminidade, movemento, nacemento, ventre. co círculo,
pero ao estar achatado é unha expresión algo máis
relaxado. Cando traballamos co óvalo na vertical perdemos os dous centros e estamos
máis próximos aos formatos circulares.
• Formato tridimensional: Os formatos
tridimensionais aportan aos formatos planos
aquelas características propias da superficie na
que foran pintadas. Así un fresco nunha parede
adquire tamén unha potencionalidade de seren
“fiestra” a unha realidade (real ou inventada)
que habería máis aló das paredes da estancia na
que fora pintado; unha cúpula achega a
composición ao ceo cara o que se orienta a visión
do observador cando a mira.
• Formatos irregulares: Os formatos irregulares son todos
aqueles que non responden a ningunha das formas
anteriores. Son formatos que, precisamente, pola súa
"Sir Endymion Porter and Anthony
Van Dyck", Van Dyck, 1628
Cúpula da Capela da Virxe do Pilar en
Zaragoza, Francisco de Goya, 1780.

Tlfno. 986 376 153 – FAX 986 264 959
irregularidade, fomentan a expresión do dinamismo e o movemento. Son formatos moi
empregados no mundo do cómic ou da publicidade.
• Formato Rectángulo Áureo: O rectángulo áureo é un
formato que responde a cálculos matemáticos. Os
matemáticos da Grecia clásica conseguiron determinar o
número áureo, que é un número derivado da relación
existente entre as medidas de infinidade de elementos
naturais, dende o home ata as árbores, flores, animais,
cunchas. Vos deixo un pequeno vídeo no que vos amosa
esta relación matemática e diferentes elementos da natureza
(http://www.etereaestudios.com/docs_html/nbyn_htm/nbyn
_mov_vimeo.htm). En canto ás sensación que transmite, un
rectángulo que garda as proporcións áureas proporciona á composición unha sensación
de harmonía, serenidade e estabilidade.
Os Esquemas Compositivos.
O esquema compositivo dunha obra é o conxunto de liñas
principais sobre as que, ou grazas as que, organizamos os espazos e os
elementos que formarán parte da composición. Todo formato
compositivo ten un punto ou varios punto de máxima tensión e a
organización que determinemos ten que telo en conta para conseguir
aproveitar correctamente as sensacións que de seu aporta o formato da
obra. Para determinar o esquema compositivo dunha obra artística
poden ser: liñas rectas, curvas, figuras xeométrica, redes modulares.
Os esquemas compositivos poden ser dende simples, onde
cunha soa liña, xa sexa recta ou curva, ou unha figura xeométrica simple, organizamos todo o
contido da obra; pero tamén poden ser composición complexas, onde se combinan diferentes
liñas compositivas simples para organizar a obra. No noso caso imos a aprender a recoñecer os
esquemas compositivos máis simples aínda que o fagamos analizando obras complexas.
As liñas de composición se poden recoñecer tanto nas formas dos elementos máis
importantes da obra, coma la liña que describen entre eles pola súa ordenación. Pero neste tipo
"Leda Atómica", Salvador
Dali, 1949.
"A morte de Marat", J. L.
David, 1793.

Tlfno. 986 376 153 – FAX 986 264 959
de análise, un dos elementos máis importes a ter en conta é a mirada dos personaxes que
aparecen na obra que poden describir a liña compositiva principal da obra.
Así, dentro dos esquemas compositivas simples temos:
• Esquema Triangular: os elementos da obra organízanse en
función dun triángulo que se sitúa no centro da obra. As
composicións triangulares centran a atención,
normalmente no centro do triángulo, son composición cun
certo dinamismo determinado polas liñas diagonais que
pechan o triángulo.
• Esquema enAaspa: O
esquema compositivo en aspa é un esquema moi
dinámico polo emprego das diagonais a pesar da súa
simplicidade. As liñas das aspas conteñen unha grande
tensión que atopan no seu punto de corte o punto de
máxima tensión da obra. Son obras que atraen a mirada
cara o centro de ditas liñas.
• Esquema compositivo en Diagonal: Son composicións
sinxelas, normalmente de poucos elementos e
organizados en función dunha única liña diagonal. Na
nosa cultura occidental onde lemos de esquerda a
dereita, cando a liña vai dende a parte baixa esquerda á
parte alta do cadro da esquerda, estamos ante unha
composición crecente, polo que as sensacións serán
positivas, de crecemento, de ascensión, elevación. cando a liña vai da parte alta
esquerda a baixa da dereita, estamos ante unha composición que
descende, que se achega a sensacións negativas, baixar, caer.
• Esquema compositivo en Cuña: é un esquema no que dúas
diagonais converxen nun mesmo punto facendo deste o punto de
máxima tensión e contendo entre elas os elementos máis
"Adoración dos pastores", Bartolomé
Murillo, 1655-1660.
"Composition A 19", Laszlo Moholy
Nagy, 1927.
"A Maja Espida", Francisco de Goya E
Lucientes, 1790-1800.
"Anciana espulgando
a un neno", Murillo,
1660-1670.

Tlfno. 986 376 153 – FAX 986 264 959
importantes da obra. Coma nas obras en diagonal, segundo cara onde se oriente a cuña
poderemos achegarnos ao descenso ao ascenso.
• Esquema compositivo en T: son composicións que se
organizan en función de dúas liñas que se cortan
formando un T. Son normalmente composicións
simétricas nas que ambos lados da T están
compensados en peso visual. A liña vertical do T contén
o/os elementos de maior tensión e importancia da
composición. Na pintura clásica é unha das
composicións máis empregadas para representar as obras que representan a crucifixión,
o cal non implica que todas estas representación sigan este esquema. Son composicións
harmónicas con unha certa tendencia a ascensión polo emprego da
vertical pero limitado pola liña horizontal superior.
• Esquema compositivo ovalado: Os elementos principais deste tipo
de obras organízanse en función dunha forma ovalada que ocupa
boa parte da superficie. Esta forma fai concentrar a atención da
obra no centro do óvalo cara o que se orientan todas as formas.
Moitas veces estas composicións veñen determinadas máis polas
miradas dos personaxes da obra que polas formas que aparecen na
obra. Cando o óvalo esta disposto na vertical aporta sensacións de
elevación e ascensión á obra mentres que cando o óvalo está disposto na horizontal, as
obras achéganse á serenidade e repouso do formato horizontal.
• Esquema compositivo en L: É un esquema no que os elementos
organízanse en función de dúas liñas rectas que forman un L
maiúsculo, que este pode estar tanto mirando cara a esquerda
coma mirando cara a dereita sen variar isto en moito a sensación
que potencia. Son composicións sereas, claras e de poucos
elementos, onde o seu lugar de máxima tensión está en torno ao
punto de cruce de ambas liñas.
"A crucifixión", Giotto, 1302.
"A Crucifixión",
O Greco, 1600.
"O xove Mendigo",
Murillo, 1650.

Tlfno. 986 376 153 – FAX 986 264 959
• Esquema compositivo radial: Son composicións nas que os
elementos organízanse en torno a un centro e en función de
diversos raios de circunferencia. Ao ser unha composición
organizada en torno a diagonais é moi dinámica e xera un centro de
gravidade no que converxen todos os raios e que contén a máxima
tensión da obra.
Os Ritmos Compositivos.
Un ritmo, coma na música, é a sucesión acompasada
de elementos ou formas que compoñen un movemento visual
ou ritmo visual. Do mesmo xeito que nunha melodía podemos
identificar sons e tempos que marcan a velocidade e
movemento que transmite a canción, nunha composición e por
medio da organización dos seus elementos, podemos
determinar un ritmo que será o que siga mirada do observador
ao atoparse coa imaxe.
Nas obras que se emprega o ritmo compositivo coma recurso se teñen en conta tanto
os elementos e o aspecto destes coma a súa organización sobre a superficie. Así podemos
organizar os ritmos en:
• a forma que describen os elementos que forman a composición, e así temos:
◦ rectilíneos, que describen unha liña recta,
◦ curvos, que describen unha liña curva,
◦ quebrados, que describen unha liña quebrada,
◦ ondulados, que describen unha liña ondulada.
• A disposición no espazo, somo se organizan os elementos no espazo;
"A Aldea e Eu" Marc
Chagall, 1911.
Ballet.

Tlfno. 986 376 153 – FAX 986 264 959
◦ continuos, cando os elementos seguen unha progresión de aspecto lineal,
sen grandes cambios,
◦ alternos, nos que se combinan dous elementos, ou formas os tamaños de
xeito regular,
◦ descontinuos, cando os elementos non seguen unha regularidade continua
nin alterno, senón que semella repetir unha secuencia,
◦ crecente ou decrecente: cando os elementos van medrando ou decrecendo
de tamaño.
(une cada unha destas imaxes co ritmo que consideres máis axeitado, as veces é
ambiguo ou confuso trátase de atopar aquel que mellor lle acaia)
O Equilibrio Visual.
Todas as composicións visuais están determinadas polo
peso visual e as forzas visuais que atopamos nelas. Cada elemento
que empregamos dentro dunha composición ten un peso que ven
determinado pola súa cor, polo seu tamaño, pola súa posición
dentro do espazo da obra e máis pola súa relación de
proximidade, ritmo, semellanza. co resto dos elementos da obra.

Tlfno. 986 376 153 – FAX 986 264 959
Así, en canto a cor os elementos máis pesados son aqueles que teñan cores cálidas e estean
saturadas. Tamén en canto á cor, pesarán máis as formas que teñan unha cor que contraste
claramente co fondo da obra. En canto ao tamaño terán máis peso os elementos máis grandes,
en canto a forma terán máis peso as formas xeométricas simples. Finalmente teremos en conta
tamén o recorte do elemento, así as formas que non estean recortadas, xa sexa por estar tapadas
por outras formas, xa sexa por non aparecer completas na composición, terán máis peso que as
recortadas. Coma sempre estas cosas nas composición rara vez aparecen illadas e simplificadas,
así que teremos que ter en conta todos estes principios ao mesmo tempo cando queiramos
determinar onde situar o peso dunha composición para poder compensar unhas características
con outras.
Para poder determinar o equilibrio visual dunha obra tanto cando estamos
compoñendo coma cando estamos analizando, temos que, primeiro de nada, trazar un eixo
imaxinario vertical que divida a obra en dúas partes que nos permitan organizar os dous lados
desta. Segundo como ordenemos os elementos podemos ter obras dende moi estables a
totalmente inestables, é preciso controlar a estabilidade visual dunha obra para que esta
responda aquelo que queremos transmitir con ela. Cando organizamos os elementos da obra
tanta importancia teñen os elementos coma os espazos que deixamos entre eles. O seguinte
esquema exemplifica dun xeito doado como organizamos os pesos visuais nunha obra:
Segundo o tipo de equilibrio e organización dos elementos que
empreguemos para unha obra teremos os seguintes tipos de equilibrios
compositivos:
• Simetría Axial: É unha composición moi estable onde os
elementos de igual ou case igual peso visual sitúanse equilibrados
a ambos lados dun eixo imaxinario que divide a obra en dúas
partes iguais.
"O matrimonio
Arnolfini", Jan Van Eyck,
1434.

Tlfno. 986 376 153 – FAX 986 264 959
• Simetría radial: Nas composición con simetría radial os
elementos organízanse de xeito rítmico en función de varios eixos
radiais. Son composicións moi estables nas que os elementos
tendes a ser iguais ou practicamente iguais, nas que o centro da
obra exerce o papel de organizador dos pesos.
• Lei da Balanza: nestas composicións os pesos visuais da obra
sitúanse a ambos lados
dun eixo vertical central
que posúe peso visual de seu, e os pesos laterais
están equilibrados polo tamaño e tipo de cores
empregados, son obras nas que temos formas
semellantes a ambos lados da composición. Son
composicións estables, de pouco dinamismo
visual, foron empregadas moito noutras épocas
para imaxes narrativas, que permiten facer unha lectura pausada da imaxe.
• Lei da Balanza: A lei da balanza é un tipo de equilibrio
compositivo que ten a súa orixe na lei da balanza pero
na que se compensan formas que non teñen o mesmo
tamaño, cor , forma. senón que se compensan os pesos
visuais tendo en conta o seu peso visual e non o seu
aspecto. Así compensamos, por exemplo, elementos
pequenos de cor intenso e de forma totalmente regular,
coma no exemplo con masas moi grandes de cor moito
menos intenso e irregulares.
• Lei dos terzos: é un tipo de equilibrio compositivo no que
a superficie da obra está organizada en función dunha
división do espazo en 9 espazos iguais que se determina
dividindo a obra en tres partes iguais vertical e
horizontalmente. Neste tipo de composición os puntos
de máxima tensión están nos cortes destas liñas así que
os elementos máis importantes serán situados entorno a
"Límite circular IV, ceo e
inferno", M. C. Escher,
1960.
"Frontal de Urgel ou dos Apóstolos", Anónimo,
s. XII.
"The fighting Temeraire turned to
her Last Berth to be bronken up",
William Turner, 1838-1839.
"A persistencia da Memoria", Salvador
Dali, 1931.

Tlfno. 986 376 153 – FAX 986 264 959
eles. É un tipo de organización espacial moi empregada na publicidade e a fotografía
pola súa dinámica estable, é dicir, por permitir xerar espazos con dinamismo pero moi
ben compensados.
• Uniformidade de masas: As composicións que empregan a
uniformidade de masas coma equilibrio compositivo non
queren que ningún espazo nin elemento da obra teña máis
importancia que os demais, senón que a superficie total da
obra estea composta por un continuo de elementos polo que
pasee a mirada do observador mentres observa a obra, que
reparte a súa atención dun xeito uniforme entre todos os
elementos presentes na composición.
• Divisións que parten do rectángulo Áureo: O
rectángulo áureo proporciona múltiples divisións
internas que xeran diferentes centros de atención de
maior ou menor importancia en función da situación
que ocupe no espazo, do seu tamaño, da narración,
da dirección de lectura..
"Anatomy Lesson", Rembrandt, 1630.
"Lizard, fish, bat", M. C.
Escher.

Tlfno. 986 376 153 – FAX 986 264 959
CRÉDITOS DAS IMAXES
“The painter's window”, Juan Gris, 1925,
http://en.wikipedia.org/wiki/File:The_painter%27s_Window_Juan_Gris.jpeg
“Le Canigou”, Juan Gris, 1921,
http://en.wikipedia.org/wiki/File:Le_Canigou_Juan_Gris.jpeg
“Candlestick and playing cards on a table”, Georges Braque, 1910,
http://pictify.com/273390/georges-braque-candlestick-and-playing-cards-on-a-table
“Large woman standing II”, Alberto Giacometti, 1959,
http://www.fondationbeyeler.ch/en/collection/alberto-giacometti
“The Dream”, Constantin Brancusi, 1959:
http://pictify.com/147792/constantin-brancusi-the-dream
“Composition in red, blue and yellow”, Piet Mondrian, 1930:
http://en.wikipedia.org/wiki/File:Mondrian_Composition_II_in_Red,_Blue,_and_Yellow.
jpg
“Taddei Tondo”, Michelangelo Bounarroti, 1504,
http://en.wikipedia.org/wiki/Tondo_(art)
"Sir Endymion Porter and Anthony Van Dyck", Van Dyck, 1628,
http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Sir_Endymion_Porter_and_van_Dyck_by_Ant
hony_van_Dyck.jpg
Cúpula da capela da Virxe do Pilar de Zaragoza, Francisco de Goya, 1780:
http://losrecursosturisticosderaquel.blogspot.com.es/2014/02/ruta-de-arte-neoclasico-
en-zaragoza.html
“Calvin and Hobbes”, Bill Waterson:
http://gomighty.com/arlexpy/ears-and-eyes-connect-to-brain-eventually-brain-might-
let-feet-know-too/

Tlfno. 986 376 153 – FAX 986 264 959
“Leda Atómica”, Salvador Dali, 1949:
http://pavlopoulos.wordpress.com/articles/salvador-dali-leda-atomica-1949/
“A morte de Marat”, J. L. David, 1793:
http://es.wikipedia.org/wiki/La_muerte_de_Marat
“Adoración dos Pastores”, Bartolomé Murillo, 1655, 1660:
http://www.artehistoria.jcyl.es/v2/obras/906.htm
“Composition A 19”, Laszlo Moholy Nagy, 1927:
http://arttattler.com/archivelaszlomoholynagy.html
“A Maja espida”, Francisco de Goya e Lucientes, 1790-1800:
http://es.wikipedia.org/wiki/Goya
“Vella espulgando a un neno”, Diego de Velázquez, 1660-1670:
http://quepasaenelinsti.over-blog.com/article-la-picaresca-en-la-pintura-espa-ola-
111640256.html
“Crucifixión”, Giotto, 1302:
http://www.artehistoria.jcyl.es/v2/obras/15348.htm
“A Crucifixión”, Greco, 1600:
http://es.wikipedia.org/wiki/La_crucifixi%C3%B3n_(El_Greco)
“O xove mendigo”, Murillo, 1650:
http://es.wikipedia.org/wiki/Joven_mendigo
“A Aldea e Eu”, Marc Chagall 1911:
http://www.epdlp.com/cuadro.php?id=163
Ballet:
http://mipaginadeballet.galeon.com/Ballet4.htm
“O Matrimonio Arnolfini”, Jan Vna Eyck, 1434,
http://es.wikipedia.org/wiki/Jan_van_Eyck

Tlfno. 986 376 153 – FAX 986 264 959
“escher
http://www.tocamates.com/2012/06/escher-y-las-matematicas.html
“Frontal de Urgell o dos Apóstolos”, anónimo s. XII:
http://es.wikipedia.org/wiki/Frontal_de_la_Seo_de_Urgel_o_de_los_Ap%C3%B3stoles
“The Fighting Temeraire turnes to her last Berth to be broken up”, Joseph Mallord
William Turner, 1838-1839,
http://es.wikipedia.org/wiki/El_Temerario_remolcado_a_dique_seco
“A persistencia da memoria”, Salvador Dali, 1931,
http://arte.laguia2000.com/pintura/la-persistencia-de-la-memoria-dali
“Lizard, fish, bat”, M. C. Escher,
http://profesalvamiralles.blogspot.com.es/2012/11/arts-escher.html
“Anatomy lesson”, Rembrandt, 1630,
http://es.wikipedia.org/wiki/Rembrandt

Unidade 6 a_composición

Recommended

Recommended

More Related Content

Viewers also liked

Viewers also liked (15)

More from Sara Estarque

More from Sara Estarque (20)

Recently uploaded

Recently uploaded (11)

Unidade 6 a_composición