SlideShare una empresa de Scribd logo
1 de 38
ARO
MODERNOA
1492 - 1808
- Granadako erresuma
konkistatu zuten
1492an.
- Kanariar uharteak
- Napoliko erresuma
(Italian)
- Afrikako iparraldeko
lurralde batzuk
- Nafarroako Erresuma
anexionatu zuten.
Errege-erregina katolikoek elkarrekin
gobernatu zuten Gaztelako Koroetan eta
Aragoiko Koroetan; eta lurraldeak hedatu
zituzten:
AMERIKAREN AURKIKUNTZA
ETA KONKISTA
1492 Errege-erregina katolikoek Kristobal
Kolonen espedizioa finantzatu zuten eta
Amerika aurkitu zuen.

Garai hartako jendeak Lurra laua zela uste
zuen. Baina Kolonek, ez. Ziur zegoen Lurra
biribila zela. Horregatik, Ozeano Atlantikoa
zeharkatu zuen eta mendebalderantz abiatu
zen Asiara heltzeko asmoz.

1492ko abuztuaren 3an, Kolon eta haren
espedizioa Huelvatik irten ziren. 2 hilabete
geroago, urriaren 12an, lehorra ikusi zuten.
Kolonek Japoniara iritsi zirela uste zuen,
baina Karibeko uharte batera iritsi ziren.

Urte batzuk geroago, Ameriko Vespuzio
italiar itsas-gizonak frogatu zuen lur haiek ez
zirela Asiako zati bat, kontinente berri bat
bazik, eta Amerika jarri zioten haren omenez.
Kristobal Kolon
(1436 – 1506)
Kolonen Karabelak: Santa Maria, La Pinta eta La Niña
Kolonen bidaiak
• Ondoren, espainiarrek Karibe itsasoko
uharteak konkistatu zituzten.
• Beste esploratzaile batzuk beste
lurraldeak konkistatu zituzten: Hernan
Cortesek Mexiko eta Francisco Pizarrok
Peru, besteak beste.
KOLONAURREKO HERRIAK

Amerikan hainbat motatako herriak bizi
ziren: Kolonaurreko esaten zaie. Herri
horietako asko tribu txikiak ziren, baina
beste herri batzuek inperio handiak sortu
zituzten: inkek, aztekek eta maiek.

Inkak gaur egun Peru, Ecuador eta Boliviaren
zati batean bizi ziren; aztekak Mexikoko
haran osoan bizi ziren; eta maiak, gaur
egungo Mexikoko hegoaldean, Guatemalan
eta Hondurasen.

Eskulangintzan eta metalurgian aritzen ziren.
Maiak matematikan eta astronomian ere bai.
Chichen Itzá
Teotihuacán
Cuzco
LURRALDEAREN
ANTOLAMENDUA

1492tik aurrera, Amerika
erregeordetzatan antolatu zen;
erregeordeak ziren buru, eta botere
handiak zituzten.

Abeltzaintza-estantzi handiak sortu
zituzten, eta nekazaritza-etxalde
zabalak ere bai. Gainera, urre- eta
zilar-meatzeak ustiatu zituzten.
GIZARTEA

Taldetan antolatu zen:
- Espainiarrak: Gobernu-karguak zituzten.
- Mestizoak: Gizon espainiarren eta
emakume indiarren seme-alabak ziren.
Batzuek kargu garrantzitsuak zituzten;
beste batzuk pobrezian bizi ziren.
- Indiarrak: gehiegikeria ugari pairatu
zuten.
- Beltzak: Afrikatik ekartzen zituzten,
esklabo izateko eta lanik gogorrenak
egiteko.
INPERIO
HISPANIKOA

XVI. mendean, Espainia oso inperio handia
bihurtu zen,

Geroago, ordea, hurrengo mendean, inperio
handi hori zatitu egin zen.

Inperio Hispanikoak lurralde mota asko
zituzten: Espainia, Herbehereak, Italiaren
zati handi bat, zenbait lurralde Europako
erdialdean, Amerikako koloniak eta beste
jabetza asko Afrikan eta Asian. Gainera
1580an, Portugalgo Erresuma hartu zuen.

Lurralde guztiek zuten errege bera.
AUSTRIAK
Karlos I
Felipe II
KARLOS I.aren
ERREGEALDIA
• Karlos l.a Errege-erregina Katolikoen biloba zen, Flandesen
hezia. Erregea izan zen 1516.urtetik 1556. urte arte.
• 1516an, Espainiako tronua hartu zuen eta atzerriko
aholkularien laguntza baliatu zuen.
• Egoera horren ondorioz, 1520an Komunitateen Matxinada
izan zen Gaztelako hiri nagusietan.
•Espainiatik kanpo, Frantzia bihurtu zen
arerio nagusia, Europako boterea lortzeko.
Hori dela eta, Karlos l.ak askotan izan
zituen gatazkak Frantziako erregearekin
eta turkiarren aurka ere bai.
• Gainera, Europako erdialdean, luteranoei
egin zien aurre, ez baitzuten Aita
Santuaren autoritatea onartzen.
• Porrokogatik Karlos I.ak tronua uztea
erabaki zuen.
FELIPE II.aren
ERREGEALDIA
• Erregea izan zen 1556.urtetik 1598.urte arte.
•Arazo handiak izan zituzten inperioari eusteko.
Frantzia garaitu zuen.
• 1571n turkiarrak garaitu zituen, Lepantoko
Guduan. Lepantoko Guda
• Herbehereak oso eremu gatazkatsua
izan ziren eta independentzia nahi zuten.
Erregeak ez zuen onartu eta gerra hasi
zen 1568.urtean. 1648.urtean amaitu zen
haien independentziarekin.
• Felipe ll.ak Itsas Armanda Garaitezina
bidali zuen haien aurka egiteko.
Gerra horiek guztiek gastu izugarriak
sortu zituzten. Horren ondorioz,
herritarrak pobretu egin ziren.
“La rendición de Breda”
de Velázquez (1634)
Urrezko Mendea
INPERIOAREN
KRISIA
XVlll. mendean, beste dinastia batek
hartu zuen Espainiako tronua:
borboitarrek. Politika antolatzeko
ideia berriak ekarri zituzten errege
horiek.
1598an Felipe II hil zen eta
inperioa ahultzen eta zatitzen
hasi zen.
XVll. mendeko erregeek,
Felipe lll.ak, Felipe lV.ak eta
Karlos ll.ak, balidoen esku utzi
zuten gobernua.
Aholkulariak ziren. Batzuek
botere handia lortu zuten, hala
nola Lermako dukeak eta
Olivaresko konde-dukeak.
Felipe III. Bere
erregealdian
bake-aldia izan
zen.
Olivaresko konde-dukea
Lermako dukea
Karlos II “El hechizado”
Azken austria izen zen.
Felipe IV
Bere erregealdiaren
amaieran Espainiak
bere nagusitasuna
galdu zuen.
ONDORENGOTZA GERRA
1700ean, Karlos ll.a oinordekorik utzi gabe hil
zen. Bi erregegai aurkeztu ziren tronua
hartzeko: Karlos artxidukea, alemaniar
jatorrikoa; eta Felipe Anjou, frantsesa.
Ondorengotza Gerra sortu zen: nazioarteko
gerra eta gerra zibila izan zen.
Gerra 1713an amaitu zen, Utrechteko Itunen
bidez.
Felipe Anjouk Espainiako tronua hartu zuen
eta Felipe V bihurtu zen.
Europako lurralde batzuk utzi behar zituen.
BIDEOA
BORBOITARRAK
Felipe V eta bere familia.
Lehen borboitarra zen.
• Felipe V
• Fernando VI
(Feliperen anaia)
• Karlos III (Feliperen
semea)
• Karlos IV
• Fernando VII
• Isabel II
• Alfonso XII
• Alfonso XIII
• Juan
• Juan Karlos I
Felipe V.ak gobernu mota berri bat ezarri
zuen: monarkia absolutua; sistema horretan,
erregeak zituen estatuko botere guztiak.
Legeak eta erakundeak desegin zituen .
1707tik eta 1716ra bitartean, Planta Berriko
Dekretuak aldarrikatu zituzten: haien bidez,
Kataluniako, Aragoiko, Valentziako eta
Mallorcako Gorteak desegin eta bertako
foruak edo legeak bertan behera utzi zituen.
Baina hori ez zen gertatu Nafarroan eta
Euskadin, erregearen alde borrokatu
zutelako.
XVIII. MENDEKO
ERREFORMAK
XVlll. Mendeko erregeek Felipe V.ak, Fernando
Vl.ak, Karlos lll.ak eta Karlos lV.ak erreforma
asko jarri zituzten:
•Administrazioaren erreformak: Balidoen ordez,
ministroak izendatu zituzten,
•Lan publikoak egin zituzten: Errepideak eta
ubideak
Erreforma ekonomikoak.
ARO MODERNOAREN
AMAIERA
XVIII.mendean zehar,erregeek gatazka izan
zituzten Britainia Handiarekin eta Portugalekin.
Gerra horiek gastu izugarriak sortu zituzten eta
horregatik herritarrak pobrezian bizi ziren eta
protestak sortu ziren.
1808an, Aranjuezko Matxinada izan zen, eta
horren ondorioz, Karlos IV.ak abdikatu egin
behar izan zuen, bere seme Fernando VII.aren
alde.
GIZARTEA ETA
KULTURA
XVI. mendearen
erdialdetik XVII.
mendearen amaierara
bitartean, kalitate
handiko literatura-lan
eta artelan ugari sortu
ziren Espainian. Hori
dela eta, aldi horri
Urrezko Mendea esaten
zaio.
GIZARTEA
Aro Modernoan, gizartea bi talde banatuta
zegoen: pribilegiodunak eta pribilegiorik
gabeak.
•Noblezia eta kleroa pribilegiodunak ziren.
•Nekazariek eta burgesiak (merkatariak eta
eskulangileak) pribilegiorik gabeko klasea edo
herri xehea osatzen zuten. Zergak
ordaintzen zituzten eta alde handiak zeuden:
nekazariak pobrezian bizi ziren eta merkatari
handiak aberatsak ziren.
LITERATURA
Inprimategiak -XV. mendean
asmatua- idazleen lanak
hedatzen lagundu zuen.
•XVI. mendean, idazle hauek
nabarmendu ziren: Santa
Teresa Jesusena eta San Joan
Gurutzekoa; eta Garcilaso de la
Vega, olerkaria zen.
•XVII. Mendean: Miguel de
Cervantes, Francisco de
Quevedo, Luis de Góngora,
Lope de Vega eta Calderón de
la Barca.
ARTEAArkitekturan, XVI. mendean, herreriar
estiloko eraikinak egin zituzten: apaingarri
gutxi zituzten (Escorialeko monasterioa).
XVII. mendean, berriz, eraikin barrokoak
nagusitu ziren: apaingarriz betetzen
zituzten.
XVIII. mendean, eraikin neoklasikoak egin
zituzten, erromatarren garaiko eraikinen
antzera.
Eskulturan, erretaulak eta
erlijio-irudiak
nabarmentzen dira.
Pinturan, Greco
nabarmendu zen XVI.
mendean: oso irudi
luzangak marrazten
zituen. XVII. mendean,
errealismoa nagusitu zen
pinturan. Inportanteenak,
Velazquez, Zurbarán eta
Murillo.
ZIENTZIAREN GARAPENA
XVIII. MENDEAN
XVIII. mendean, zientzia-erakunde
asko sortu ziren, hala nola
museoak, behatokiak eta lorategi
botanikoak eta akademiak.
Aro modernoa
Aro modernoa

Más contenido relacionado

La actualidad más candente

C:\Fakepath\2 M 9 Gaia Aldaketa Politikoak Rg
C:\Fakepath\2   M    9  Gaia   Aldaketa Politikoak   RgC:\Fakepath\2   M    9  Gaia   Aldaketa Politikoak   Rg
C:\Fakepath\2 M 9 Gaia Aldaketa Politikoak RgIES F.J.Z. BHI
 
Aro modernoa
Aro modernoaAro modernoa
Aro modernoaODISEAB5
 
Aro modernoa
Aro modernoaAro modernoa
Aro modernoaarantza68
 
8. Espainia aro modernoan
8. Espainia aro modernoan8. Espainia aro modernoan
8. Espainia aro modernoanMargaGutierrez
 
Antzinako Erregimena (4DBH)
Antzinako Erregimena (4DBH)Antzinako Erregimena (4DBH)
Antzinako Erregimena (4DBH)Mentxu Gandarias
 
Historiaurrea 5. maila A 2. taldea
Historiaurrea 5. maila A  2. taldeaHistoriaurrea 5. maila A  2. taldea
Historiaurrea 5. maila A 2. taldeamendigoiti
 
Berant Erdi Aroa. Hirien susperraldia
Berant Erdi Aroa. Hirien susperraldiaBerant Erdi Aroa. Hirien susperraldia
Berant Erdi Aroa. Hirien susperraldiaMentxu Gandarias
 
C:\Fakepath\1 M 13 Gaia Ibaietako Zibilizazioak Mesopotamia Zs Rg
C:\Fakepath\1  M   13  Gaia   Ibaietako Zibilizazioak   Mesopotamia   Zs   RgC:\Fakepath\1  M   13  Gaia   Ibaietako Zibilizazioak   Mesopotamia   Zs   Rg
C:\Fakepath\1 M 13 Gaia Ibaietako Zibilizazioak Mesopotamia Zs RgIES F.J.Z. BHI
 
Gizakiaren historia1
Gizakiaren historia1Gizakiaren historia1
Gizakiaren historia1Trumoi
 
Gizarteen antolaketa politikoa
Gizarteen antolaketa politikoaGizarteen antolaketa politikoa
Gizarteen antolaketa politikoamungia14
 

La actualidad más candente (20)

C:\Fakepath\2 M 9 Gaia Aldaketa Politikoak Rg
C:\Fakepath\2   M    9  Gaia   Aldaketa Politikoak   RgC:\Fakepath\2   M    9  Gaia   Aldaketa Politikoak   Rg
C:\Fakepath\2 M 9 Gaia Aldaketa Politikoak Rg
 
Aro Garaikidea
Aro GaraikideaAro Garaikidea
Aro Garaikidea
 
Aro modernoa
Aro modernoaAro modernoa
Aro modernoa
 
Aro modernoaren hastapenak
Aro modernoaren hastapenak Aro modernoaren hastapenak
Aro modernoaren hastapenak
 
Aro modernoa
Aro modernoaAro modernoa
Aro modernoa
 
Aro modernoa
Aro modernoaAro modernoa
Aro modernoa
 
Aintzinako Erregimena
Aintzinako ErregimenaAintzinako Erregimena
Aintzinako Erregimena
 
8. Espainia aro modernoan
8. Espainia aro modernoan8. Espainia aro modernoan
8. Espainia aro modernoan
 
MUNDUKO ESTATUAK (3 DBH)
MUNDUKO ESTATUAK (3 DBH)MUNDUKO ESTATUAK (3 DBH)
MUNDUKO ESTATUAK (3 DBH)
 
ARO GARAIKIDEA
ARO GARAIKIDEAARO GARAIKIDEA
ARO GARAIKIDEA
 
Antzinako Erregimena (4DBH)
Antzinako Erregimena (4DBH)Antzinako Erregimena (4DBH)
Antzinako Erregimena (4DBH)
 
Gizartea
GizarteaGizartea
Gizartea
 
Historiaurrea 5. maila A 2. taldea
Historiaurrea 5. maila A  2. taldeaHistoriaurrea 5. maila A  2. taldea
Historiaurrea 5. maila A 2. taldea
 
Erdi aroa
Erdi aroaErdi aroa
Erdi aroa
 
Berant Erdi Aroa. Hirien susperraldia
Berant Erdi Aroa. Hirien susperraldiaBerant Erdi Aroa. Hirien susperraldia
Berant Erdi Aroa. Hirien susperraldia
 
14. Aro Modernoa
14. Aro Modernoa14. Aro Modernoa
14. Aro Modernoa
 
C:\Fakepath\1 M 13 Gaia Ibaietako Zibilizazioak Mesopotamia Zs Rg
C:\Fakepath\1  M   13  Gaia   Ibaietako Zibilizazioak   Mesopotamia   Zs   RgC:\Fakepath\1  M   13  Gaia   Ibaietako Zibilizazioak   Mesopotamia   Zs   Rg
C:\Fakepath\1 M 13 Gaia Ibaietako Zibilizazioak Mesopotamia Zs Rg
 
Erdi Aroa Espainian
Erdi Aroa EspainianErdi Aroa Espainian
Erdi Aroa Espainian
 
Gizakiaren historia1
Gizakiaren historia1Gizakiaren historia1
Gizakiaren historia1
 
Gizarteen antolaketa politikoa
Gizarteen antolaketa politikoaGizarteen antolaketa politikoa
Gizarteen antolaketa politikoa
 

Similar a Aro modernoa

Aro modernoa; endika m, aitor, antonio, mariana, aida.
Aro modernoa; endika m, aitor, antonio, mariana, aida.Aro modernoa; endika m, aitor, antonio, mariana, aida.
Aro modernoa; endika m, aitor, antonio, mariana, aida.3ziklozuza
 
Aro modernoa erik, nora, aimar, maialen, chaima
Aro modernoa erik, nora, aimar, maialen, chaimaAro modernoa erik, nora, aimar, maialen, chaima
Aro modernoa erik, nora, aimar, maialen, chaimaorixe6maila
 
1. gaia. Espainia Garaikidearen sustrai historikoak. 2.zatia
1. gaia. Espainia Garaikidearen sustrai historikoak. 2.zatia1. gaia. Espainia Garaikidearen sustrai historikoak. 2.zatia
1. gaia. Espainia Garaikidearen sustrai historikoak. 2.zatiaasunasenjo
 
Aro modernoa
Aro modernoaAro modernoa
Aro modernoasara6
 
Erdi aroaren amaiera aitor, ander, iraia, eider, ura
Erdi aroaren amaiera aitor, ander, iraia, eider, uraErdi aroaren amaiera aitor, ander, iraia, eider, ura
Erdi aroaren amaiera aitor, ander, iraia, eider, uraorixe5maila
 
Absolutismoa eta monarkia parlamentarioa XVI eta XVII. mendeetan
Absolutismoa eta monarkia parlamentarioa XVI eta XVII. mendeetanAbsolutismoa eta monarkia parlamentarioa XVI eta XVII. mendeetan
Absolutismoa eta monarkia parlamentarioa XVI eta XVII. mendeetanGizarteZientziak4A
 
Espainia xvii eta xviii
Espainia xvii eta xviiiEspainia xvii eta xviii
Espainia xvii eta xviiielkarikasten3
 
Aro modernoa sugoi olympia garzi pol eta asier g
Aro modernoa sugoi olympia garzi pol eta asier gAro modernoa sugoi olympia garzi pol eta asier g
Aro modernoa sugoi olympia garzi pol eta asier gorixe6maila
 
Egokitzapena XVI.m.Espainiako inperioaren goren aldea
Egokitzapena  XVI.m.Espainiako inperioaren goren aldeaEgokitzapena  XVI.m.Espainiako inperioaren goren aldea
Egokitzapena XVI.m.Espainiako inperioaren goren aldeaaingura
 
Aro modernoa, jon v, sara, amaiur, deyna, peru
Aro modernoa, jon v, sara, amaiur, deyna, peruAro modernoa, jon v, sara, amaiur, deyna, peru
Aro modernoa, jon v, sara, amaiur, deyna, peruorixe6maila
 
Erdi aroa power point lucia, jon t., chaima
Erdi aroa power point lucia, jon t., chaimaErdi aroa power point lucia, jon t., chaima
Erdi aroa power point lucia, jon t., chaimaorixe5maila
 
Erdi aroa power point lucia, jon t., chaima
Erdi aroa power point lucia, jon t., chaimaErdi aroa power point lucia, jon t., chaima
Erdi aroa power point lucia, jon t., chaimaorixe5maila
 
HISPANIAKO KRISTAU-ERRESUMAK
HISPANIAKO KRISTAU-ERRESUMAKHISPANIAKO KRISTAU-ERRESUMAK
HISPANIAKO KRISTAU-ERRESUMAKIES F.J.Z. BHI
 

Similar a Aro modernoa (20)

Aro modernoa; endika m, aitor, antonio, mariana, aida.
Aro modernoa; endika m, aitor, antonio, mariana, aida.Aro modernoa; endika m, aitor, antonio, mariana, aida.
Aro modernoa; endika m, aitor, antonio, mariana, aida.
 
Aro modernoa
Aro modernoaAro modernoa
Aro modernoa
 
Aro modernoa erik, nora, aimar, maialen, chaima
Aro modernoa erik, nora, aimar, maialen, chaimaAro modernoa erik, nora, aimar, maialen, chaima
Aro modernoa erik, nora, aimar, maialen, chaima
 
1. gaia. Espainia Garaikidearen sustrai historikoak. 2.zatia
1. gaia. Espainia Garaikidearen sustrai historikoak. 2.zatia1. gaia. Espainia Garaikidearen sustrai historikoak. 2.zatia
1. gaia. Espainia Garaikidearen sustrai historikoak. 2.zatia
 
Aro modernoa 4
Aro modernoa 4Aro modernoa 4
Aro modernoa 4
 
Aro modernoa
Aro modernoaAro modernoa
Aro modernoa
 
Erdi aroaren amaiera aitor, ander, iraia, eider, ura
Erdi aroaren amaiera aitor, ander, iraia, eider, uraErdi aroaren amaiera aitor, ander, iraia, eider, ura
Erdi aroaren amaiera aitor, ander, iraia, eider, ura
 
Absolutismoa eta monarkia parlamentarioa XVI eta XVII. mendeetan
Absolutismoa eta monarkia parlamentarioa XVI eta XVII. mendeetanAbsolutismoa eta monarkia parlamentarioa XVI eta XVII. mendeetan
Absolutismoa eta monarkia parlamentarioa XVI eta XVII. mendeetan
 
Espainia xvii eta xviii
Espainia xvii eta xviiiEspainia xvii eta xviii
Espainia xvii eta xviii
 
Aro modernoa 2
Aro modernoa 2 Aro modernoa 2
Aro modernoa 2
 
Aro modernoa sugoi olympia garzi pol eta asier g
Aro modernoa sugoi olympia garzi pol eta asier gAro modernoa sugoi olympia garzi pol eta asier g
Aro modernoa sugoi olympia garzi pol eta asier g
 
Aro modernoa 1
Aro modernoa 1Aro modernoa 1
Aro modernoa 1
 
Egokitzapena XVI.m.Espainiako inperioaren goren aldea
Egokitzapena  XVI.m.Espainiako inperioaren goren aldeaEgokitzapena  XVI.m.Espainiako inperioaren goren aldea
Egokitzapena XVI.m.Espainiako inperioaren goren aldea
 
Aro modernoa, jon v, sara, amaiur, deyna, peru
Aro modernoa, jon v, sara, amaiur, deyna, peruAro modernoa, jon v, sara, amaiur, deyna, peru
Aro modernoa, jon v, sara, amaiur, deyna, peru
 
Erdi aroa power point lucia, jon t., chaima
Erdi aroa power point lucia, jon t., chaimaErdi aroa power point lucia, jon t., chaima
Erdi aroa power point lucia, jon t., chaima
 
Erdi aroa power point lucia, jon t., chaima
Erdi aroa power point lucia, jon t., chaimaErdi aroa power point lucia, jon t., chaima
Erdi aroa power point lucia, jon t., chaima
 
Aro modernoa 3
Aro modernoa 3Aro modernoa 3
Aro modernoa 3
 
Erdi aroa
Erdi aroaErdi aroa
Erdi aroa
 
FelipeII Iridiam
FelipeII IridiamFelipeII Iridiam
FelipeII Iridiam
 
HISPANIAKO KRISTAU-ERRESUMAK
HISPANIAKO KRISTAU-ERRESUMAKHISPANIAKO KRISTAU-ERRESUMAK
HISPANIAKO KRISTAU-ERRESUMAK
 

Más de saraydelafuente (20)

Unibertsoa eta Eguzki Sistema (LH2)
Unibertsoa eta Eguzki Sistema (LH2)Unibertsoa eta Eguzki Sistema (LH2)
Unibertsoa eta Eguzki Sistema (LH2)
 
Historiaurrea LH4
Historiaurrea LH4Historiaurrea LH4
Historiaurrea LH4
 
Historiaurrea
HistoriaurreaHistoriaurrea
Historiaurrea
 
Antzinaroa
AntzinaroaAntzinaroa
Antzinaroa
 
Antzinaroa
AntzinaroaAntzinaroa
Antzinaroa
 
Ibaiak
IbaiakIbaiak
Ibaiak
 
Esperimentuak
EsperimentuakEsperimentuak
Esperimentuak
 
Indarrak eta higidura
Indarrak eta higiduraIndarrak eta higidura
Indarrak eta higidura
 
Materia
MateriaMateria
Materia
 
Unibertsoa
UnibertsoaUnibertsoa
Unibertsoa
 
Lurra
LurraLurra
Lurra
 
Ingurumena babestea
Ingurumena babesteaIngurumena babestea
Ingurumena babestea
 
Landareen erreinua
Landareen erreinuaLandareen erreinua
Landareen erreinua
 
Izaki bizidunak
Izaki bizidunakIzaki bizidunak
Izaki bizidunak
 
Historiaurretik erdi arora
Historiaurretik erdi aroraHistoriaurretik erdi arora
Historiaurretik erdi arora
 
Numeros enteros
Numeros enterosNumeros enteros
Numeros enteros
 
Europako biztanleria eta ekonomia ona
Europako biztanleria eta ekonomia onaEuropako biztanleria eta ekonomia ona
Europako biztanleria eta ekonomia ona
 
Europako paisaiak
Europako paisaiakEuropako paisaiak
Europako paisaiak
 
Lurra
LurraLurra
Lurra
 
Elektrizitatea eta magnetismoa
Elektrizitatea eta magnetismoaElektrizitatea eta magnetismoa
Elektrizitatea eta magnetismoa
 

Aro modernoa

  • 2. - Granadako erresuma konkistatu zuten 1492an. - Kanariar uharteak - Napoliko erresuma (Italian) - Afrikako iparraldeko lurralde batzuk - Nafarroako Erresuma anexionatu zuten. Errege-erregina katolikoek elkarrekin gobernatu zuten Gaztelako Koroetan eta Aragoiko Koroetan; eta lurraldeak hedatu zituzten:
  • 3. AMERIKAREN AURKIKUNTZA ETA KONKISTA 1492 Errege-erregina katolikoek Kristobal Kolonen espedizioa finantzatu zuten eta Amerika aurkitu zuen.
  • 4.  Garai hartako jendeak Lurra laua zela uste zuen. Baina Kolonek, ez. Ziur zegoen Lurra biribila zela. Horregatik, Ozeano Atlantikoa zeharkatu zuen eta mendebalderantz abiatu zen Asiara heltzeko asmoz.  1492ko abuztuaren 3an, Kolon eta haren espedizioa Huelvatik irten ziren. 2 hilabete geroago, urriaren 12an, lehorra ikusi zuten. Kolonek Japoniara iritsi zirela uste zuen, baina Karibeko uharte batera iritsi ziren.  Urte batzuk geroago, Ameriko Vespuzio italiar itsas-gizonak frogatu zuen lur haiek ez zirela Asiako zati bat, kontinente berri bat bazik, eta Amerika jarri zioten haren omenez.
  • 5. Kristobal Kolon (1436 – 1506) Kolonen Karabelak: Santa Maria, La Pinta eta La Niña
  • 7. • Ondoren, espainiarrek Karibe itsasoko uharteak konkistatu zituzten. • Beste esploratzaile batzuk beste lurraldeak konkistatu zituzten: Hernan Cortesek Mexiko eta Francisco Pizarrok Peru, besteak beste.
  • 8. KOLONAURREKO HERRIAK  Amerikan hainbat motatako herriak bizi ziren: Kolonaurreko esaten zaie. Herri horietako asko tribu txikiak ziren, baina beste herri batzuek inperio handiak sortu zituzten: inkek, aztekek eta maiek.  Inkak gaur egun Peru, Ecuador eta Boliviaren zati batean bizi ziren; aztekak Mexikoko haran osoan bizi ziren; eta maiak, gaur egungo Mexikoko hegoaldean, Guatemalan eta Hondurasen.  Eskulangintzan eta metalurgian aritzen ziren. Maiak matematikan eta astronomian ere bai.
  • 10. LURRALDEAREN ANTOLAMENDUA  1492tik aurrera, Amerika erregeordetzatan antolatu zen; erregeordeak ziren buru, eta botere handiak zituzten.  Abeltzaintza-estantzi handiak sortu zituzten, eta nekazaritza-etxalde zabalak ere bai. Gainera, urre- eta zilar-meatzeak ustiatu zituzten.
  • 11. GIZARTEA  Taldetan antolatu zen: - Espainiarrak: Gobernu-karguak zituzten. - Mestizoak: Gizon espainiarren eta emakume indiarren seme-alabak ziren. Batzuek kargu garrantzitsuak zituzten; beste batzuk pobrezian bizi ziren. - Indiarrak: gehiegikeria ugari pairatu zuten. - Beltzak: Afrikatik ekartzen zituzten, esklabo izateko eta lanik gogorrenak egiteko.
  • 12.
  • 14.  XVI. mendean, Espainia oso inperio handia bihurtu zen,  Geroago, ordea, hurrengo mendean, inperio handi hori zatitu egin zen.  Inperio Hispanikoak lurralde mota asko zituzten: Espainia, Herbehereak, Italiaren zati handi bat, zenbait lurralde Europako erdialdean, Amerikako koloniak eta beste jabetza asko Afrikan eta Asian. Gainera 1580an, Portugalgo Erresuma hartu zuen.  Lurralde guztiek zuten errege bera.
  • 16. KARLOS I.aren ERREGEALDIA • Karlos l.a Errege-erregina Katolikoen biloba zen, Flandesen hezia. Erregea izan zen 1516.urtetik 1556. urte arte. • 1516an, Espainiako tronua hartu zuen eta atzerriko aholkularien laguntza baliatu zuen. • Egoera horren ondorioz, 1520an Komunitateen Matxinada izan zen Gaztelako hiri nagusietan.
  • 17. •Espainiatik kanpo, Frantzia bihurtu zen arerio nagusia, Europako boterea lortzeko. Hori dela eta, Karlos l.ak askotan izan zituen gatazkak Frantziako erregearekin eta turkiarren aurka ere bai. • Gainera, Europako erdialdean, luteranoei egin zien aurre, ez baitzuten Aita Santuaren autoritatea onartzen. • Porrokogatik Karlos I.ak tronua uztea erabaki zuen.
  • 18. FELIPE II.aren ERREGEALDIA • Erregea izan zen 1556.urtetik 1598.urte arte. •Arazo handiak izan zituzten inperioari eusteko. Frantzia garaitu zuen. • 1571n turkiarrak garaitu zituen, Lepantoko Guduan. Lepantoko Guda
  • 19. • Herbehereak oso eremu gatazkatsua izan ziren eta independentzia nahi zuten. Erregeak ez zuen onartu eta gerra hasi zen 1568.urtean. 1648.urtean amaitu zen haien independentziarekin. • Felipe ll.ak Itsas Armanda Garaitezina bidali zuen haien aurka egiteko. Gerra horiek guztiek gastu izugarriak sortu zituzten. Horren ondorioz, herritarrak pobretu egin ziren.
  • 20. “La rendición de Breda” de Velázquez (1634) Urrezko Mendea
  • 22. XVlll. mendean, beste dinastia batek hartu zuen Espainiako tronua: borboitarrek. Politika antolatzeko ideia berriak ekarri zituzten errege horiek.
  • 23. 1598an Felipe II hil zen eta inperioa ahultzen eta zatitzen hasi zen. XVll. mendeko erregeek, Felipe lll.ak, Felipe lV.ak eta Karlos ll.ak, balidoen esku utzi zuten gobernua. Aholkulariak ziren. Batzuek botere handia lortu zuten, hala nola Lermako dukeak eta Olivaresko konde-dukeak. Felipe III. Bere erregealdian bake-aldia izan zen. Olivaresko konde-dukea
  • 24. Lermako dukea Karlos II “El hechizado” Azken austria izen zen. Felipe IV Bere erregealdiaren amaieran Espainiak bere nagusitasuna galdu zuen.
  • 25. ONDORENGOTZA GERRA 1700ean, Karlos ll.a oinordekorik utzi gabe hil zen. Bi erregegai aurkeztu ziren tronua hartzeko: Karlos artxidukea, alemaniar jatorrikoa; eta Felipe Anjou, frantsesa. Ondorengotza Gerra sortu zen: nazioarteko gerra eta gerra zibila izan zen. Gerra 1713an amaitu zen, Utrechteko Itunen bidez. Felipe Anjouk Espainiako tronua hartu zuen eta Felipe V bihurtu zen. Europako lurralde batzuk utzi behar zituen. BIDEOA
  • 26. BORBOITARRAK Felipe V eta bere familia. Lehen borboitarra zen.
  • 27. • Felipe V • Fernando VI (Feliperen anaia) • Karlos III (Feliperen semea) • Karlos IV • Fernando VII • Isabel II • Alfonso XII • Alfonso XIII • Juan • Juan Karlos I
  • 28. Felipe V.ak gobernu mota berri bat ezarri zuen: monarkia absolutua; sistema horretan, erregeak zituen estatuko botere guztiak. Legeak eta erakundeak desegin zituen . 1707tik eta 1716ra bitartean, Planta Berriko Dekretuak aldarrikatu zituzten: haien bidez, Kataluniako, Aragoiko, Valentziako eta Mallorcako Gorteak desegin eta bertako foruak edo legeak bertan behera utzi zituen. Baina hori ez zen gertatu Nafarroan eta Euskadin, erregearen alde borrokatu zutelako.
  • 29. XVIII. MENDEKO ERREFORMAK XVlll. Mendeko erregeek Felipe V.ak, Fernando Vl.ak, Karlos lll.ak eta Karlos lV.ak erreforma asko jarri zituzten: •Administrazioaren erreformak: Balidoen ordez, ministroak izendatu zituzten, •Lan publikoak egin zituzten: Errepideak eta ubideak Erreforma ekonomikoak.
  • 30. ARO MODERNOAREN AMAIERA XVIII.mendean zehar,erregeek gatazka izan zituzten Britainia Handiarekin eta Portugalekin. Gerra horiek gastu izugarriak sortu zituzten eta horregatik herritarrak pobrezian bizi ziren eta protestak sortu ziren. 1808an, Aranjuezko Matxinada izan zen, eta horren ondorioz, Karlos IV.ak abdikatu egin behar izan zuen, bere seme Fernando VII.aren alde.
  • 31. GIZARTEA ETA KULTURA XVI. mendearen erdialdetik XVII. mendearen amaierara bitartean, kalitate handiko literatura-lan eta artelan ugari sortu ziren Espainian. Hori dela eta, aldi horri Urrezko Mendea esaten zaio.
  • 32. GIZARTEA Aro Modernoan, gizartea bi talde banatuta zegoen: pribilegiodunak eta pribilegiorik gabeak. •Noblezia eta kleroa pribilegiodunak ziren. •Nekazariek eta burgesiak (merkatariak eta eskulangileak) pribilegiorik gabeko klasea edo herri xehea osatzen zuten. Zergak ordaintzen zituzten eta alde handiak zeuden: nekazariak pobrezian bizi ziren eta merkatari handiak aberatsak ziren.
  • 33. LITERATURA Inprimategiak -XV. mendean asmatua- idazleen lanak hedatzen lagundu zuen. •XVI. mendean, idazle hauek nabarmendu ziren: Santa Teresa Jesusena eta San Joan Gurutzekoa; eta Garcilaso de la Vega, olerkaria zen. •XVII. Mendean: Miguel de Cervantes, Francisco de Quevedo, Luis de Góngora, Lope de Vega eta Calderón de la Barca.
  • 34. ARTEAArkitekturan, XVI. mendean, herreriar estiloko eraikinak egin zituzten: apaingarri gutxi zituzten (Escorialeko monasterioa). XVII. mendean, berriz, eraikin barrokoak nagusitu ziren: apaingarriz betetzen zituzten. XVIII. mendean, eraikin neoklasikoak egin zituzten, erromatarren garaiko eraikinen antzera.
  • 35. Eskulturan, erretaulak eta erlijio-irudiak nabarmentzen dira. Pinturan, Greco nabarmendu zen XVI. mendean: oso irudi luzangak marrazten zituen. XVII. mendean, errealismoa nagusitu zen pinturan. Inportanteenak, Velazquez, Zurbarán eta Murillo.
  • 36. ZIENTZIAREN GARAPENA XVIII. MENDEAN XVIII. mendean, zientzia-erakunde asko sortu ziren, hala nola museoak, behatokiak eta lorategi botanikoak eta akademiak.