SlideShare una empresa de Scribd logo
1 de 117
Descargar para leer sin conexión
vmjcif;aumif;aomvluav;
cifESif;,k

1
2
/gy fwGn;DO hfizjfyktmpþ ;imua;fnv ;mtfno;eGyfic moa ;ya fpzjtfimqafuvYea;Gra
f
f
u;DuBfmwaK¬w0 'yr" fiGw Yea;Gra ?;fimua;fnv ;mt;Hkv;mt;msrrm&q m&q remX mpmrferj
dk
®
S
voúuw GuwiSE;msr;DuBm&qdkx /gyfpzj;msrlo ;yascHccjat dkumpmrferj f,0;mo;vSErfeRu
f dk
hf
Hk
nowlo /yNuMcfevf,Gu fiydkwf,ob;O m&q ?iwSv:'a rm&q ?fiw;eGx;O ?fedpb;O
f
Ydk
D
hJ G
Y
G
D
f
f
D
D
;vam&q ?fix;dkb;O ;DuBm&q moa pzj;msrm&q;Ofuv uwhfiSE;Do;Dot m&qKyj;frsu
D
f
D
G
/fnogyfix fnruMfwviGc
T hf
;mtrfeRu

nodkw;varr
f
Y

;uBrfpt
D

iSEGqamwfmoa;O
hf
D

/nogyfudkv0awkx
f
f

;nw
f

;Ofpw rfeRu í;&a dku }};vaulv moa;fimua;icjmv]] noreRu moaiEquGwriwKduB
D
f
f
f
f dk f
f
;imua;fnvfmoadku&gco ?;imua;nvfmoaufw*met moadko /gydo rfeRu hmwadkunodkq
f
F
f
f
dk
Y
f
;lb;oafidkEmvrfi0

lo

/&ea;muM

dkuHofugca;gcHw

;firP&r

PcPc

morfeRu

/pzj ;ekwuM uvuGo ?;ekwuMsyfi& ?;fekwdKsykE
f
f
f
f
f
T
nowlo mSrno&UGwa rfeRu fidkwc, fmoadko /fpzj ;msrlo;muMfmsua /fpzj ;msrlomvum&a
f
Ydk
f
k
Y
f
of,eyamp ímpawcafpSE wcapw uxrfeRu mSrdkwGqamwfmoa;DO ?;varr ;uBrfpt
Ydk
f
f
f
f
Y
D
/fnryawk[ rfiscfw[ fuofuo;fimuMat }};DO;rja]]
f
S
k
/fnogysc;&a uGwamwfisc;&a íDSr dku;va ;O;rja /nogyfukv;&a ufyktmp }};vaulv
kd
D
f
d
dk
moa;imua ;icjmv]] norfeRu Sr;i&eaímGcGcwyjuqt hfiEkwo kc, /hJcmyja urfeRu
f
f
f
f
J f
f
S Yd l
[ }}hgyamwwkxkp fyktmp YJe nrt hJwdkq };rja] ;DyN;&aum,a;HkodkwrfeRu ?va;&a]]
k
f
f
f
Y
/nogy;yafPÓHuBt u;varr ;DuBrfpt íl[ }};mv;OgyUJGzmp mwfpscku;rja qvD']]
f
D
d
dk dk
}}....fmeasA;lbwr imwaYJemwfpsc
l
f
dku;O ;mp;fn& m[mwfpscdku;rja....Jt....Jt /muaygyea& Dpf,ku Gwa;rja m&amSr,ficr
D
d
k
?m&amSrhfmwafeRu ?m&amSr;uBrfpt /f,wdr;Gwa Srkc ?&a;varr;DuBrfpt..UdKsA,wwk[]]
D
f
f
/nogyzja ureRu íl[ }}yNea& Jy;DO;rja ?va;lbgyhmwaf,ir
f
f
D
/feyjdkq
uGqamwfmoa;O k[ }}hgyar fukp½* ;&amr;fesu ?mw;oadS&;vaf,i,iuot]]
D
S
d k
f f
/fnogyzja reRu fwwfwkwdkwdkw íl[ }}Juwk[]]
f
k
h f
/fnogyea ;GEaly mrfuv;DuBrfpt /fnogyhfnuMfidku
S
u;Gza;GzaLzj fup
dk

fup;ta uvrfeRu iSE;msr;imscafuvUlo moa;frTv fim&a;Goa u;varr
f
hf
f

;uBrfpt /nogydkq k[ }}va;DO;ya ku;qa ?;lbfe[r uGwafuv k,;iSEic ?Jvf,E,b]]
D
f
f f
S hf
/nogyyj dku ;varr:'a ífidkufykq ku;msr;va;fimscauv rfeRu u Gqamwfmoa;O
f
d
f
D
/fnogydS&fusvfidkx rfeRu fiGw;muMfum,a pSE wlo /fnogyuMeafidkx í;fidk0 ;msrfidkx;mvku
f
Ydk
/fnogyUGwa
reRu iSEGqa mwfmoa ;DuBm&q;&amp ?;varr fmsua,ems* ;DuBrm&q ;&amp ükcfpwJGy;mp
f
hf
f
mpn

;½Hoerms*US&at
Hk D

/fnogyix
f

fiwnfpwn
G

Dom&;imqa
f

moarj;ta

ufpEr
S

mSrtlo;&amp
;vauv moa;fimua;icjmv
l
f
........Ulbgy

3
;fimuarfwp lofidkwfiy ?iSEgylyr ;DuBfimrahra
d
hf
/dkqvmS&fPÓf,imsvuo hmwagywdw
Ydk
f
f
/;mvyN;mGokvfmsyafyt ;DuB;mo....fmoMa
D
Yd
d
/

/movfe[JTE....;va,rv m§novadk,
Ydk
f JT
J
/yjafmwa;Dnt ?wmSr;xfn&LrZ
hJ
D
Á
/;of,ET&afidkr ?vf,upfim&a g0vz;fig'a
D
G
Ydk
G Hk
f
/,GE;feGZu ?Jwgy;frv mSr:ya&a
f
h
T
/

/,wSvww;mp
f
f

,i;gyKdnimuMa /f,uyww m[
f
f
G f d
/f,Go;KduBedp ?f,i;DuBimraimra
f
hf
f
/;ekvm&i umnfiZ:*a &afusrrj
D
S dk
§
/mwfudkv;dkq dkt ?ef,i;dkuemrUJGEUJGE
YJ
f
/gyJc,;fimwa ?,w;fimna i&& Dv,S&Hkp
h l
f
f dS
f
/moHo;tadKsc ?dkb,i;vau obT&a
Y f
l Hk
/;vaui0;fimsua ;GoaiamGpLzj ?gF*do;Graf,dku
f
G
/
/;yavl,muDsc ?;GoaG&amTv;fey ?g0g0
Ydk
;mszfwE ?;modkb,r;feb ?;mxiGoweic
I
Y f
k
f f f
f,r;va ?;giphJw;Lrj ?;muMfiyfmSraO,&arj
H
f
/

/;mofim&aGiaGia ?;mofim&aT&aT&a
/cjaimoaf,i;DuBfprj
f

Jw;DpO,&a ?GAa,frdwhfirj ?iGvHkp;fik0imwa
h
f
H
hf
d f
/;va,r;fidkcpafigcamuMr ?m®rdvuSi
f
f
/....vako;fidkwmwDo feKÁrt ?ekr,&a
Yd
f
;vauv moa;fimua;icjmv
l
f
k,;fiSEic
f
dko;msr;vauv moampSvfpsc
Y
l
G
hfiSE;i0fmsuafmsua ;DO;rja
f

96-8-22
k,;fiSEic
f
/....pagy;evfiT&rja;frsc ;Hkv;mt;msrg0wo
f
h
å
/gy0a;ya....Qrt
;mt;Hkv;mt;msr;DuBm&q

ofeGv,Gu
l
f

uztfvdkoumewpa
dk Ydk
k

moafyt;mo;&a

fyktmpþ
4
?GAa,rdwirj ?iGvHkp;fikyimwa]]
H f hf
hf
d f
/ymwpscfydo ;mGb;mGb
J
f
uGwa;Hkv;mupUlo /fmeaUJ&gyfix f,wmvu< ;yN x;fidIv uxfi& Gwa;iscDo GwawD*D' ;yNfnuM
dk
D
J
f
D h
u;mo;fir iyw;ex wfpsclo m[fiwfigcafyxfidIv uOpyp dku ;dKsyfwyD' /;mvdkrlohJwmv;iyj;DuB
dk
f
f
hJ
d
f f
Y
f
YJeGwa;va;gi
Gwa;fimsca
Gwaprj
f
hmwadkqo:ya;eRu0fprj
l
f
u;mGb;mGb
ryag'
hJ
/vahgyamwgy JvGwaHo;ee
f
o;Dx e[;fee ?fe[;Dx vf,&;m&kzdrUS&afrdt ux;dKsyfwyUlo /hmwaemyjar vmwfudkvfiscydo;vau
H
f
Ydk
J
YJ
J
f
;mGb;mb
G

;yNqDo
D dk

uGwa;vauf'ymp
dk
dk

uJx;vau;dKsyfwyekr,&a
f

D'Jt

/,GuJydkvuM;mokpKyj kuyamp uuzpw ;fi&;mpHc frdp;fnp;eeT&a hmwadkqJvdkvpzjmb
fh
Y
G
d
f f
f
Y f
/ymwfpscydo Jb&irjr ;mGb;mGb kudkw;varjr fmwar;eeumeat ficdrUlo YJe fiwfigcafyxfidIv
J
f
f
d Y
f f
d
D' ?;&a;&a Jyv&cfwky;fidIv0b ?;&a;&a ykv;l½psct dkuwlo /Jy;dKsrfpw vaufwdp;mGb;mGb
Ydk H
J Yd
f
Ydk
/fiwfigcafyxfidIv ;m&kzdrUS&afrt ;ir fimeau ulohJw;&a
d
d
f
/JymwuKduBydo mrJxGwa;DuB;fisco mrferj u;fiscDo;dKsyfwy }}fekr,&a]] D'Jt....va;mGb;mGb
f
f
S
D
dk
/;lbiEfudkvrfuofuo uimvau ufumea;luwdp
f dk
G
G
f
dk
f
vfeor;mtmuMat m[Gwafuv ;mGb;mGb hmwakc /vrfukv;fimua;msrfumvaf,b fi&ix;mGo
Ydk
J
d
f
mSr:yafu&mp
G
;yNudk½YJeupyEfuv
D f
f f dS
Qro;ufwdp
l
efu'fu'-fu'fu'
YJ
;yN;mxuqkuumSEa;O
D
f
d f
D
YJe )fupmwLsyeGu retupmoC( m[ Gwausc&;mpHc mSr;HkvSE;fnot Qro;ufwdp ;mGb;mGb
f
f
l
/m&a;mGo;DyNfyktfpwmp mwfudkv;&aGwamp ;DyN;lufwdpJeO, O,;ufwdp;mGb;mGb
Y f
f
l
;i&fyKscdkuwdtfuv Jvuuv ;i& nuMdkumEfusr;mo hJweafmsyafydt /f,w&;ya ;DyNfyKscfwdt
f
f
f
f
hf
S
uv ;fekweafydt ;mo dkunxpwmscamscag0y wfidku ;DuBpHky;O bbUJ&;fir vau;mGb;mGb
f
f
f
hJ
H D
mwa;oa,Gvr zf,0 uHhnHn;lE;lE pfwdy dkzfyKscfwdtuv uGwt;mo /,&;mo hgyayNmvdo
h
f
Ydk
h
Y
f
f
f
D
mwqJvvf,b mwdkqmwraficdr /DyNmvfwwfpsc dku;DuB;moUlo hmwakc dr;Gca....fmoMa
dk
dk
å
/;uJb;oanyjr
dk
hf
rvpSE m[;DuB;mo }}hJw;lb;oafpzjr kvy§n dkuGwa;nouvUJ&;mo /Jwgy ;yafyKsc Hkppwfwdtuv
S
f
Yd f
f
f
h
f
f
YJehHnHn;lE;lE
h

pfwdy

dkzfyGpmSruv;DuB
Y
f

;mo ,&rara]]
f

?,Gu,whJcmyja
hf
f

hmwadku;mGb;mGb

/,wgyhJc;ya;&a OptDpt
f
f
;DyN;dkxfwgyHe ;va ?;Hko ?pSE ?pw uGwaOp;feifyvYeafpw hf,r&fykv Deme mSr:yafu&fpwmp
f
f
dk
f
k
G
;fidkwtfeyfe[ ;DuBpHky;O zaza Ulo uic;mGor;imsua hmwau }dr] rara UJ&;DuB;mo
H D
f
f
/f,whmwa &ykv uGwaöp0ms,0a ;mcjw Srffmsyafyt ;fir m[emeJw;imuam&pfpsc
f
dk
d
D h f
UJ&;ir /yN;mGofmsyafydt ;DyNfuq uKdcN fuKcNpSEpSE vhmwafuvfydosc :yam&fydt ;mGb;mGb
f
D
f
d f f
J
dk
/;mvgykv& uGwa;DuB;fipDet w;mxfwku YJeuv;DuB ;mo uicfydtr
Yd J
hJ
f
f
mSr:yaYHkp;gy UJ&;DuB;mo weakELzj /yN;mGo fmsyafydt mSrxfiGci&;mGb;mGb ;DyN;ip Gwa;uBhmuaimwa
hJ
D
J
f
f
D
f
usr
f

UJ&;fir

hfiryag'

/;bgyfwk[
l

mSrm&fnv;me
S

Srdkumb

Gwamw;oa

?Gwamw;DuB;iscDo
f

mrgceakc hmwau;mo /vagyfixt ;mGb;mGb hmwaug' /;mvvfuKduB Srdku;DuB ;fiscDo mrferj
S
Ydk
YJeUJGEUJGE;ta;ta u;DuB;mo /f,whmwafydt Jyrkc /fydtr u;DuB;mo vmwydo eme umpampa
S
J
f
D
/f,rhmwafuv:ca yf,Gv,Gv
dk
J
f
v;DuB;mo hJryag' /gy;DuB;rja UJ&;mGb;mGb hJw;Gra u;ro;mGb;mGb m[;DuB ;mo /vrkquq
Ydk
D
Ydk d f
;mb;mGb imwadku;vafezjo f'kypsct UJ&;dKsywy ekr,&a hJwdkq....;dKsrYfenea;imva ?,Gu
G
f
d f
f
f
G
f
f
5
/,w;mxwo;Hkqt ;fi&;LsuDo yjfmza uuq;dKsrt dkv }};dKsrfeñea;imva]]
f
f
dk f
Y
Y G
f
umwa;moUlo mSr;Hkqt;dKsywyUlo hmwaufiwfigcafydxfiIv /,w;mx ;Lsu;Dsc ufiwfigcafyxfidIv
dk f
f
d
f
dk
d
eeatum,afpwiS&qmp wfidkE;yaiwhfi§rj fimta;mGo;dkr;frTv mr:yafmwa;ee YJe fe[;ee
YJ
f
f dk
hJ
f
S
f
f
e[;Dx uGwa;fiscDohmsca;vau ;ofy&tfermo hmwaudKscb;Owk';D' ;uBm&q /f,rfrvgyfpzj
f
dk
Hk
D f
D
h d
i0tgyt
f

;ecpw
f f

u;dKsyfwyfer,&a
dk
k

u;vau;dKsyfwyD'
dkv
Y

}};vau

mrfwmZyj;fiGw;ee
S
f

;dKsywy
f

&mu,Zd0]]
D

D&mu,Zd0

/f,w;mxfywOp;figca
f

hmwamSr;frsu

e"moad0wD*
D

/mw&yjmyja ;DuB;mo ;yN;figya;ly uqtl,t
D
dk
YJefixt

;mGb;mGb

;DyNwIEumua
f f

uJxqtl,tdkwlo
Y

/,wgyhJc;&a
f

;DuB;msrt

GwaiS&mny
f

uHkpthfnyjt f,myd"t,uw UJ&;dKsywy }fekr,&a] D' /f,rhfrdviw;lZ;sua Yeafpw m[ ;DuB;mo
dk
Ü
f
f
f
}}dkv;mvgyfekurkv;mp uq;rjaOp;mo m[Gwa GratUJ&;mGb;mGb....fmoMa]] i&Jcdo;dkzewyamp
Y
Yd
f
f
f h
f
mo;DuB;mo hmwafeSrt /dor ;mvrrdviw ;fimuaiwfpyjt }}vf,w hJc;mx yGwafyktmp
hf f
f
Ydk
J
z;DuB;mo ?;lbhJc;mxr hmwaGwaT&a Gwa edp Jvu;mGb;mGb]] /;lbor;mvrvaix u;DuB;mo
Ydk
f
d
f
/hgyayGrat Ydkz;DuB;mo /,whJc;mx ;DyNGzamS&;DuB ;msrt Gwafyktmp
J
f
va;mGb;mb /f,&;mohgyahfnuMfwz dku Gwai0Zm&mrferj vai&mv;DuB ;uB;mo UJ&;mGb;mGb
G
f
f
D
/hgyamrmvpzj ;mo;firHpUS&afrdt Yeapw vm[;va;mo;fir fiyw;ex
S
f
f
J
f
;moUlo i&cfuqpzjt ;ir m[;mo;firfimeau JvhmwafeSrt /vahgya;vamsv ;fir;imva;ir
f H
f
f
f
f
wfpzjmv
hJ

,GE;dKsrea
f

/hgya,wpn
f
f

fwd p

wpzjHpfidkwiy
hJ f
f

/,w;mxfwo;Hkqt
f
fi&kdi;DuB;mo

dkv
Y

}};dKsrYfeñea;imva]]
G
f

hmwai&;&a;iS&;iS&
f
f f

i&kiimrafmwa;mo
f d f

?f,&;DuB;mo

hmwamSrwo;Hkqt
f

}}Jw;lbgy;fimuar
h

hmwagyydw]]
f

fwdp

;m&zf,r,r
k
f

hmwamSr;Hkqt;dKsyfwyUlo

/,whmwa &ydo ;DyNq Jydku;dKsyfwy hJw;mx;&ao hmwakc /U&gyydo dku;DuB;mo ;DyNfypmsAu
f
f
dk
l
J f
uwaytSvt UJ&;feRukErja0prj Ydkw;mGb;mGb izjfi&fwwfypmsAu Jv;mGb;mGb....fmoMa
dk G
f
hf
/Jw;Ogycmv;lc JvdkuGwa iyt,GE;eGZeu /,&;mo UJ&gyix ,weaim,airju:yafmwa;ee
h D hJ
f
f
f f
f
f
f
f
f
f
o dkuytSvt UJ&Gwa;vaiGy,GE;feGZeu fesdctqeasumzjHkpim&a m[Gwafim&aea vmSr:yaiyj&a
l
hf f
f
J
f
J
f
qJqvfi0
J
k

mrfubfumeat
S

wuMeafugya;DyN;mGw
hJ

mSr:ya

u;DuB;firea
&a

Ydkz;mpu

;fimpaean

/hJw

;DuB;moUo
l

;OgyhJcl,
D

?hJw;bfw[r
l
k

JvGwa,GE;feGZeu
f
f
fiwGwa;va;gi

}}....;of,ET&afic ?dkvf,GuHkpim&a g0fez;fig'a ?f,GE;eGZu hJwgy;frv mSr:ya&a]]
D
G
dk Y
f
f
T
/JygymwuMydo
f
;yN hmsca dkv }}f,rfrvfudku ;DuB;mzKnfimuMa i&fydtr;DuB;mo ?hmwafydt ;DuB;mo]] i&hmscadku;mo
D
Y
h d
d
f
f
m[Gwaicdr mSrJx y&t /;lbgyr Ho;ee Ho;Dx /JygyHooy&t uMeamyja dkw ;dk½;dk½ lofu&t
f
f
f
l f
Y
vuf'dkytD' /hJw,rhfrvfudku ;DuB;mzfimuMa /hJwJegyir dku;uB;mo wea;kq;dkqUJGE vahmwa;yN
J
f
d
Y dk
D
hJ
d
D
/hJwgy;ya ;yNhJcl,;fimwa uDq;vau;fidKsA
D
uGwa;va;gi wmvl,sDc ;vaLzj;fidKsA ?hJwf,&Gwa;vafmwadKsyt lobT&a lobT&a fmwahmscat
dk
hJ
Hk
kH
whmscadku;moUlo /UJ&;mo mwea ;fidkc ku;vauuSi;fidKsA kvgyumua;DyN;mGo uGwa;va;gi
hJ
d
f
Yd
f
dk
weafmsya;Lrj mSr;muMGwaiyfmSra uJxO,&afprj wea hJv;frdp dkvfim&arj mSrcjaimoa;frufprj
hJ
f
f
hJ
f
Ydkz;mpu

;vau

;mo;ir
f

iyw;ex
f
f

;moUlo

mSrxfwdpUlo
J

i&dkq,r&yj;&a
f
f

;fne;ne
f

/f,&;DuB;mo f,w;dkpmSr;mGofusy mo&tvlr Ulo i&fudkv;&ayja;mup ;mGb;mGb vahmwafeSrt
f
}}cjaimoa,i;DuBfprj hJw;DpO,&a
f
f
f
6
/or Jvreafpzj ;msr Gwa;m&wmbaof,b uusc,Hc ;DuB;mo dkvUGwaHkq
d
f
l
Y
YJe fwca,b /f,&;mo ;mvgyiEdoriwKduB ;mGb;mGb mwdkq f,rmv;fiyj;DuB ;msrYJeHpHkykv,b
f
f dk
f
d f
u;moUJ&;mGb;mGb ?,w &ea;Gwa modkvD' u;mGb;mGb....fmoMa /JymSr;imuafydo i&idkE;&a
f
f
f f
;msrfyktpwmp wdkq }};&a;rsc;friN hfiSE;molv]] i&mvfum&a,G&t ;mo hmwai&fidkEfpzj ;msrfpzj
f
hJ
f
d
f
f
f
/DyN;zuMJhJc;mo;&a Gwa;DuB m&q;&amp msuamru
l
f
Ç
wdS&pt fiKwpfmwa hfizjhmwadku GwaK¬w0 JwS&pt }}fppefpsct]] dkw }};&a;frsc;friNJepp]]
hJ
dG
h d
YJ
Y
d Y f
/;mo hmwaya wz uGwamp ;yN;mGyhfiqfiqt
f
dk
D
h
Qro& vkpeauGwaptdkwtmp UJ&;mGb;mGb hmwai&mv;iyj;DuB ;mo /;lbwk[r
Ydk
f
f
f

mSrmS&o rmb
d
S

hmwau;DuB;mo dkumwea;wa ;mGb;mGb /f,wuMdo Gwalv SrgcthJw;frsc;frdiNr dku;zfew0b hJwdkq
G
dk
,w;frsc;friN ;DuB;mo /hgyamw;oafmwa hmwadkqufnyj ;fidkw hJwmo;rsc udkwlo /ymSr&uM;iyj;DuB
f
d
f
Y
J
f
mrfiGci&ficdr hJwimvaly vGwa;vauv UJ&dkwlo /JymruMeaimvaly hmwamSrxfi&wlo
S
f
f
J
l
Y
S
f
J
Ydk
vm[Gwa;eZ UJ&;msr;mofpp eu&rat hJw&uMeaudkwmv ku;suawy&pw hJwkqrefu,DA
J
D
f d
f
d
f f
d f
/,w;mGokq mSrJxi& hmwadr;wa vJymrmS&&uMeafydt moruor efupfudki
f
Yd
f
G
Ydk
S
f
YJ dk
upfudki Gwa;va;figca mSr:yafuckyfw0t u :yamsua hJw;mxf,Gv Gwaficdr wea;mTv;yja
f dk
hJ
mrfumta Gwafeq;HkA eqnsu
S
f f
w&mrfreu,DA
hJ dS S
f
voea
dk

lwt

fuefuv

/;mvrhgy&fiGcupfydt
h f

Srdkv;DuB;mo

m[Gwa;vau

;i&fnuMdku ;DuB;mo weafupfydt mr:yam&fydt Jw;friN;frscrj;ta
f h
hJ
S
h
d
/Jyvo&ea;mpHc ;mGb;mb m[me'0a w&;mpHc dkwo hmwa'Jt /f,weafpzj
dk
G
hJ
Y l
D
Jxrjapw
f

hmwavalw;isc;mofuwS&mtimwaUS&at
f
dk
f

/fikEhrar
d

Jvdkuwlo
Ydk

hmwava;lb;mpfyefpw ku;firxdkwlo dkvhJcum&a ufnyj;fikwdkwlo ;mGb;mGb ufesdcpwfugya;O
d
Y
Y f
dk
d Y
f
D
;imqa fmsuafpSE,q JwhJceGv ?Jyvodkq ;lZ;suaUlo ;lb;mp fyvfpw /f,wdS&fnyjfpwfnyj;fidkw
f
f
h f
dk
k
wqreu,DA
hJ dk f f

mSrqfubimwaUS&at
D
f

UJ&;DuBnyjmrferjD'
f

Jw;mGz;Gra;mo
h

/f,wmv:ya;mGz;mGzw mSrxfi& ;mGb;mb m[mewpa wfiscpafupfydt mSrx fiGci& UJ&;msrficdr
J
G
hJ
J
f
w;frsc;ta ;fi&fimxa;me Gwa;vaHo ;fiscDo wm,mo ydkv;DuB;mo JvuGwa;vaulv;mcjw
hJ
hJ
J
dk
/,wmwa&;imwakq ;mGb;mGb JymSr;m&b izjhmwakc
f
h
f
k hf
/,ryj;&a ;mGb;mGb hmwaumea dkuGwag' /;mo ymwdS& vGwa;vau hJw&fyt;yNifudI½
f
f
J
J
d D dk
;fi&Hcsct

U&Gwaficdr
J

Jwydo
h f

;yNscYJe;rsz;dKsz
D
f

YJe;g0fuv

dkufiz;vau

YJemoag'amP½u
k

;yNdkq
D

}};lbidkEfydtryfydt UJ&;vau fwk,;dKsrt ?;va;dkq;iscoa]] u;i&fyvfuzfpwykvt JbmS&fiEfywr
f
J
f
f
k
f
dk
imtahJwfugyat fyp;gy;mohf,dku imwa dku;figca;DodkEUlo /fiEfnS&rfwdp vuficdr hmwaUdKscw
f
f
Y
dk
J
/Jy;dKsrpw ;ficj;fimua;ya;dKsutHu0b /&a;DuB;mo
f
;lb;fner

mwqfvokuw&;mGofmsyafydt ;i&imxa;me uGwa;va
dk
dk
hJ
f f
dk

mrfiGci&hJw;rsc;friN
S
f
f
d

;DuB;mo

fmoMa

/Jygymw;mofmsyafydt
G

Ho;fiscDo hJwm,morj;ta

Je;fiscoD'Jt
Y
D

u;DuB;mo

}}....;vaSvimra ;mo
f
?;oa uimua;mz ?JeimwaimwafimuMa ,&;vfusr ?gy;yafimuapw fiQvgy;mz
f
Y f
f
f
Hk
f
?gycfumua;mz ?,&zaza ufumta fmwaeumvD¬wr ?m&phmscaUJ&;vaulv]
hJ
f
f
d
/vaf,w;oafyodkq;iscDo ;mGb;mGb dkv;fevfiEfydtr ;DuB;mo uYear hfimuMag'
d
f
Y
G dk
/dor ;mvrvaea sHy0 JeOm,va lo mrJxfiyjm[viu;fimua mrfesdctkc o /Jyum,afpwdS&m&t
J Y f
S
f
S
l
f
wea;rxIrt mSr;ecpywva UKdrNmvwdr mSredscea;mefupfydt mr:yam&fydt ;DuB;mo kct m[zaza
hJ
f
f
f
D¬
f
S
UJ&;DuB;mo /Jygy;dk½;dKsrermo ?;DuB;mo ;lb gyfw[r ;dKsr;ir;Goa;ir hmwau;DuB;mo UJ&;mGb;mGb
f
k
f
f
7
;vau dkvJGvufedscfydt /DyN;mofwwfydt ymSrJxiGci& JbdkvrYdkznx Jxucky /DyNea&;mohfisu
Y
G
J
f f
hf
f
mwakc vu;ir....m[a /ymw ;mGouGx dkzuw;fimsua ;yN,& hmwau }dr] rat;ir
h
J
f
J
f
Y f
D f
f
}}....hJwhgyamSreafpzj
wa
G

;l½t

;Hkv;mt;msrdk'
Y

uGwa;mGbt;dkbtdkw
dk
Y
/hgyamSrfmwa;DuBb

fi&dkqmovqtl,t;fir
dk

;vnyj
Hk f
dkqYJe;DuB;mo

pwmrferj
f

m&apHky;O
H D

?;feGyfic;eprr
f

/gymwJcydo
h f

vfucky
JT

m[Gwaicrwlo
f d Ydk

zat;ir m&a;msrkd' U&dr....hJ[]]
f
Y
J
/,Gu,wmyja ;DyNf,& uiwfuo;LrfvdkA
hf
f
f
S

wfnvmvwca
hJ
å

uYeafpw

hfimuMag'

/f,w&uMydo ;DyNhmscamrJxfiGci&
f
S
f
DpnSvpw eme
hf
f
D

Je;mGb;mGb fi&fum&aedscfydt ;DuB;mo dkvdkq,wpafukcx dkuumSEa;O UJ&;vau
Y
f
Y
f
d d
f
D

/hJw;b&fyor efucky dku;moUlo u }dr] rat;ir /f,w;oadS& cfpwmwiscf,& ;mGb;mGb
l
d
YJ
f
k
f
/vayNfiEfwSr;&afuscuGw
D h S
f
o mwdkq,wvfwg" &m[tmb uGwtum,apw;vau mSredsct,b ?,r &;Gra kv,b
l
f
dk
f
f
f
f
f
f
d f
v;Ruamb mSr;movfpEf,b JeOptDpt ;DyNwzdkufytfpwmp u;nwuic;Grar ?vafnuM
Ydk
S
Y f
f
k
f
f
h
/mw;mx;yafnrme
u;mGb;mGb dkv }sudwçr] dku }dr] raraUJ&;DuB;mo hfimuMag' /ymw;Gra sutdwt?udku;dKsct
Y
J
f
?fuufedsct
dk

dkueD&me
YJ

eHpHky
YJ

dku;mo

Ulo

/;mvJygy;fidkwt;DuBHpHky;O
D

zatUlo

dr;Gca....fmoMa

/;dkumr&Hci&Dptyjiw mSrUlo mwdkq,wgyykvGwamblo
S
f
f
f
f
fi&mvfeyj raraUJ& ;DuB;mo Ydkv;fimpaean ?;m&åw0 hmwamSrUlo ?vaf,wfwk[ /f,rhmwafudkw;lbdkE
Y
o fi&;yN /,rrdv;ya;dKsc&a dku;DuB ;mo hmwafi&;dkxD&mef,q ;idkwtwcmSr }dr] rara;ir
l
D
f hf
f
hJ hJ
f
/f,wgydo
wlo mwqf,w fwwfwtmuMmuM m[f,G&tv;Hko vfpSE kvkc /,wea nuMmv eau0;fect
Ydk
dk
d
d
f
hf
vauDemehfir /yJqeafydt hmwau ;DuB;mo ?DyN;mGo;DyNfyKsc fimwawdtfuv ;mGb;mGb
J
f
/f,&;mo hgyamwfiscpa ;fiyj;DuB mSrmÇruJw;frsc;friN
h
d
wtYJe;msr;vaulv;mcjw mSr wcafpwwfum&a,G&t ;mo myjamyjaymb ryag'
l
f
hJ
f
J
hJ
/,wgySv;fev;frSv;mGu
f
G
m[Gwaeatcjat

S&uv
d f

eGwaumSEa;O
YJ
f
D

?Gwa;mo;vSEUJ&;mo
Hk

Jw,ekE
h f

/gymw

ea;Gwa

Qro&;mpHc xfi&;mGb;mGb ;i&nuMkumEfusr;DuB ;mo u;watkc /f,rrdvgydo Jyi&dkq,wmvi0
J
f hf
d S
G
hf
f
f
f
;vau ;m&wot vfumrja;mvlv ;mo /m&aeyjuMeq;mGo cja }}:yaiyjrjapp eauJGy;mp]]
d
Ydk
f
Yf
f
f
;DyNfmta dkv }};&a;frsc;friN ufuzpw]] fi&fumvayja;eyt hmwa;DyN....m[a /m&a feyjuM;mePc
Y
d
f
f
uJGypp ;fi&;GEa;Gqa ;yNscGwaJGy;mp ?Gwafidkx ;mvku mSr:yaGwa;dk½t ?Gwa;Goa ?Gwafuot ?usyfrdt
dk
f
D
f
?usy;dkt ;yNdkq }}fimta&;GEa;Gqa :yafidkx;mvku ?msAmv]] rhmwauMmvmra mSriyjrjapp wlo
f
D
S
f
f
Ydk
/;lbgy;llzhJc&r mSrGwafyktmp;iro Qrozcfwz ;mGb;mGb vf,w;mGowyj;yN dkv&fidkEtwo;Hkqt
dS
f dk
ll hJ
Ydk
f
D
Y
f
mokqGypp
d J f
D'Jt i&ey
f f

/ymwuMfuwx
J
dk
Gwa;DuB
;fimwa uGwalv;muM dkv
Y

yfpp
JG
/;bdorJv;fermb
l
S
}}pagy;frsc;friN Gwa;vau
d

m[Gwa;DuBdS&mnylv
Jeicdr ?YJegypaoar
Y f

hJr;dKsut uGwa;molv ?YJegyfiscfuwr dku Gwa;uByfpp JwJr;dKsut]] m[Gwa;DuBdS&mnylv ryag'
dk
dk
D JG
h h
hJ
/;lbgy hmsvar ?f,rmo iscmo wa;m&wdot ?fPÓ ?mny fux ;mb;mb m[wlo
f
G
G
G
Ydk
/f,wrmra,&
d
f

uGwafiS&;DuBfPÓ
dk

?Gwalv

weahfnyj
hJ

Gwa;m&wdot

hmwau;mGb;mGb
;imscac&a
f
J

mSrubmn
f

U&fnodkE;mGE
J
Y

8
/;lb;oaiEfumoar
f dk

;fiscfusc

/,w;oa&;mxfidku
f

JydkvD' Ydkv;fevly uE;mGE ?,wumoa,0 ucfpwdkE;mGE ;DyN;fiqu:ya;mu YJemw fiscumoadkE;mGE
G
Ydk
f
f
f
f G
Y
f
Y
u;mGb;mGb

;fekw;mxfy&;mu

mrfumta ;DuBiyKuku uUS&aimqat
S
f dú
f

;fimsua;vau;edr
f

/f,wuMmvuGx dkuHk'mv*r m&dS& )2( vdkouw;qa mpampa ;DyNfiw:ya;mu kueme
f
F
f
ú
d D
e;DuB;mo u;mGb;mGb YJembaopagyyjamrat fi&&fudkvfirj umSEfusr;moUlo mvt;fiq YJemramra
YJ
dk
u;ewio Jv }dr] ?pagyfpzj mbao fmsyat Jv;mo eDeme Jympampayc hmwaYeapw
f f
YJ
f
f
/f,wKduB;mGoYJe;mu ufrdt i&;eJGy;ramp
f D
duedsc;iq;fimsua
k f f

}dr]

hfimuMag'

/,w
f

hmwaum&adkufrdt
f

ySrimSra
J f

hmwafi0mpampaea

mSr;iGw ;fimqa /,wsufumeaydo edscfeyjfrdt }dr] hmwadkq&me-5 JGc&me-4 m[fesdc;fiq;fewt
f
f
f
f
D
D
fesdciomp;imsua
f
f

?;eJv
D

JGy;ramp

krmSrpp
Yd
f

mSrvfwr

uJGy;ramp

hmwamvawkc

/,wdS&xfeyjhvaeyj JyYJe;mupwb mombUlo eyjt ;DyNyfuv e;muufrdt
f
f
f
f
Ydk dk YJ
xt )9( fwgyHe fidkwwSr;mupfwb Jw;mGo'mvF*r ;fikdwgc /gyafpEhJw;DuB ;&at hmwafudkvtwlo
d
f
h
Hk
S
Ydk
mwadkqpSEumrjafpSE;va mwmviomp mSr )2( fvoúuw;qa m[ }dr] rara;ir
h
f f
f
dk
f
/yfedsct hJwmvl,,o uva;fimqa dku;msr;vauup
J
f
f

;uBrm&q
D

u;lxt;vau(
k

/,rhmwa
f

;eqfpEfyvF*t
f
S d

;DyNpzj,v;imqa
f f
f

;iSE
f

hJwrj;ta

m[fesdctD'Jt

mvfum&a

/hgyamw

uYeafu&
dk

1

f,v&fwSr
G
vD&g0eeZ
f

mwaqYeafu&pw
h
dk
f
Yea;Gra;DuB;mo

/;lbdS&rm&p rd&;dkp rmb m[rmreo;mGx;DuB U&;DuB;mo hmwaD'
f
S
I
f
J
UJ&Ulo

/f,Gu,wfiy fikw rNt YJe )kE;feoic:'a ;DuBre0m&q
h
f
d J
f
f
/ymw;mxsc kuJe;m,Z;feP*;edu mwdkq f,r&;Ruamb
J
d Y
f

mSr;idkyvf,b fuGwtIr;mGx;DuB um,a fpw;vau ;DyNeSvufyktmpUo vu }dr] rara;ir
f
f
f dk
l
J
f
/f,whJc;&a fuG&pw
f
;DyNfu&fpw Gwamp m[;mGb;mGb ;i&fnuM fu&pw;DyNfu&pw dku;mo mrGwa fu&Yea hJwmv;iyj;DuB
G
f h
f
f
S
f
;DuB;mo

/m&afeyjuMmv:ya

;yNuq
D f

m[Gwa;Gwat

U&;mGb;mGb
J

hmwaeyjuMGwaYeaumea
f
f

mwraD'
å

/f,w;mGofwyj Jv;Gwat;mGb;mGb
r;mGo:ca
S

dku;DuB;mo

dkz
Y

fyvfuq
k

;fikdwte0mwUlo
f
f

m[eme
D

/yNmv;dkE
D

;DuB;mo

/fmeaJy;mofe[ Jvlo YJem[Uo /f,w;mGo;Hkv;DyNfeyj
l
m[;figca;DuB;mo

hmwamv

ww;dkx;msv;r0
f
f

?wwhfrdSv
f

?ww;lv
f

;movfumcja

/,wfykv ;fikwthJwmyjao JvuDemeUlo
f
d
l
}}....wfydo;fidkwtD' bHcr;Hkt;figca ;DyN;icfyscpwmsz ?f,wgy,Gv dkt]]
hJ
J
f
f
f
}}....hmwaqDyNea;myj
dk
u;DuB;figca

hmwa;eGv
f

&eayfydt
J

m[;mo

?f,&dr]]

/,wmyja
f

u;mGb;mGb

/dkv;myj u;DuB;figcaUJ&;mo hmwaqf,G&thJweafydtJrNt :ya
Y
dk
m&fydt /,wfyvfudkv Jydkvomyjalo uDeme mwafeyjmyja dkv,rfuKuBfuv ;vau /;lb&;mxrsDc
f
k
h
Y
d
9
}}f,wHkv;r0
f
vfi&fukw;Goa dkufprjtD'Jt /f,wdS& mwdkqprjvky;sca u0
J
d
f J
f

mrfidkq;qa,b hmwai&Dwor
S
f

u;scau0 vadkv ,uw /;lb&cr vfudkw;frpva /;bfuwr ;frp&a /,w fudkw Jy&aD'Jt
dk
f
Y
f
H
J
d
l
dk
d
f
;yNhfnx mrJx;vaufpo;dkt Jw;mxykv ;tafusu&a ?fykxYJe;va;gy;frpfwdy ;yNscmyj fimtaea;frRu
D
S
h
f
d
D
u;scau0
dk
f
ueiKdyNfpw
f
f

/;lb;orfydo
Hk
fum,afumcja

;qafyvF*t
d
rEfimra
S

uwcadkwraraUJ&
f
Y
wrfeRu
Ydk

rfeRu

/YJegyfrd&;pr
dk

/,wuMfugyafuou0
f
f

mwfukv;fr0uou0]]
d
f
f

/vahgyamw& myja fumvaowr fumvaoww hmwau;mGb;mGb
f S
f
/f,wfudkv;yafwo GwafySE efuvJweaya
k
YJ
h
wan&ekr umSEfusr;va;moUlo hmwa;DyN /,wfidkxmv feyj ;met;mGb;mGb ;DyNnxJx;dkt,'
G
f Yf
dk
f
hf
f
;DyNyxdku;rdpt;Do msyauSi Jw;mx;lv efn&Yfekr ?hfnxf,qJx;eA kuGwafmuMa msyauSi Jw;DyNfusu
f
f
f
h
YJ
f
d
f
h
u;uBfnofmuMamsyauSi /f,wmv nv;me dkufusypwfu0fpw UJ&fyxfwmZ Jv;mGb;mGb
D
f
f
f
k
}}veapzjDtDtw ;DyNfudkv;r0uou0 ;fi&fugyafuo fu0 u;vau
Ydk
f
f f
f
ct /mwwwfpscydo;vau ulo /;lb surmbao mw;mp;Gra ku;va;vauD' uivUlo]]
k
f
f
d
f
/f,wyjmyja ;va;dkw;dkw dku;mGb;mb u;DuBnowkouv /;lbfnvr
G
f
f
f
;me Srmb ue[umSEfusr yd&mEfusr UJ&;DuB;mro;mu fudkq hmwau;mb;mGb /,wyjhgia;ra
dk f J
f
S
G
f
vu;uBfnofmuMa msyauSi /f,wyjwrdpfusr Jvdku;mGb;mGb ;fi&myja u;DuB ;mro;mufudkq
J dk D
f
f dS
}}vfudkvmw&fpyjtmb mSr;vau /Jymw scJr ku;vau YJemw;dkqwdp kuivie m[vuie]]
Ydk
dS
d
f
d f hf
J
f
/m&afeyj;mGo;yja m&S&kzfmuMat Ydkv;kpmSr;lw GwafmuMamsyafuSi /;lb;oafikEhmscaruq
d d
d
d
f
u;vau
dk
;yNmyjadku;mGb;mGb
D
}};lbgydorrmb
S
u;uBrfpt
D
;fimuMat;dkq;iscoa
f
/f,wfwTvdkytuD' eKHuBlv umwdkq gyudkv;mxnuM ;ekweauGx;spaPc dku;vau]]
Y dk
YJ
dk
f
hf
f
f
/,wgywfe[pzj;fimuarwdp mwdrudkvsc
f
l
f
f
f
u;va;moUo YJemoag'amP½u hmwafeSrt/Jygymwhmwakdi ;yNsc;D[ u;DuBnofmuMamsyauSi
dk
l
k
D
f
f
/,w
f
&fudkv;mxfidku
dku;vau
uuv,b
f
f
;i&fey;imwa
f
f
u
yp;gy;mGb;mGb
f
Yv }}f,rrdvgypzj mwdidkvpnwp lo /;lb &rHkymr;fesu u;vau ?YJegyfudk½r ;DOgyea ;DOgyea]]
dk
hf
f
k Y f f d
/,wdridkx;yja
f
f
;met;vau ;DyNfidku;uBfuGcdkE /;lbor ;feSr ;mofpzjdkv,b ;yNhfnuMku;fiufirjD'Jt Jv;mGb;mGb
D
Y
d
G
f
D
d
G
}},rhmwadrfm§na hmwakc /JvdkrmSr&fpzjmb i&&;mx;edx umva&mepw
f
Y
f
f
f
D
f
mrfrdt dku;vauD' Jvufimuameoadk[ ?,wmvfudkv mwdkqYJegymvfudkvr ;va;dkq;iscoa]]
S
f
f
/f,wscumvafuscpSE dku;vau YJe;fezj-;fezj ;yNmvx
f
f
D
m[ r;fedr fnofmuMamsyauSi m&a;muMvHokisDusDuw f,sur ;wr UJ&;va;vau /Jyvofuxr
f
J
d
dk
dk
G
uot hf,ryaeadki f,t,tw msrcUlo /dkvyaGwa;sca vumEfusr Jweam&a Gwafn&fusr
H
f
Y
J
S
h
YJen&mSE ?dkvUHI½fedy JvumEfusr ;DyNw0uÐsut ,eevz fuGupo;msu wea;im[a /,wS&umva
f
Y
S
f dk
f f
f
hJ
f
f
d f
umva;frcjpw UJ&;DuB;mo hmwau;vf,dku /f,rrdvgydS& Jy;rd,r;rdwr Je;DuB;mo pgcfwwfidkx
f
f
Hk
hf
f
f
Y
m[;vau /,w ;mGoiwmv mSr:ya;vaufwpmsz u;muMfnofwofuv efno;fimscac&a
f
f
k
k
YJ
J
;DyNmv:ca uum,apw;DuB;DuB;vau ufum,apw;va,&YdkpdkE ;vau hmwamuMfmwa
f
f
dk
f
f G Y
/;lbfw[r
k
dscsdcedy dkv;mGb;mb /Jywkwwkw 00 mrmrfeoeo uo /fum,apwr;edr hJweafmuMafmuMamsyauSi
f
G
f
f
f
l
f
f
f
Srufumeawlo /,wdS& ,&um,apw ;DuB;mro;mufudkq ?f,&nowkouv ?,&ohJw;im&a
Ydk
f
f f
f
f
f
f
f l
f
v;DuB;mo
dk
&m[t

Jv;va;moUlo

dkv,fPÓHuBt
Y l

fico;m&kb

/;mvu

10
/mwfudkvfiscdki ;mGb;mGb....;dkt....mwakc /hgyamSr ;fidKsu;mGxmreo
h
f
i&hJcfidkE;Ruamodkvo;Rua;DuB;mo
f
U&fe0m&qm&fidkquo
J
f

m[icdr
f

Ulo

dkuGwampt;mpt

hJwgyGwafwg"

Jvdku;mo;DuBnofmuMamsyauSi
f
f

gySv;eGv;mr;DuB
f
u;uBfusc;mcjmGu....ryag'....ryag'
D
hJ
hJ
/,r;0a JyvfpSE i&;0a;kqeGvt YJe;mo;uBno fmuMamsyauSi
f
H
f
H f
D f
f

weafixmSr:yamsz u;banofwofuv e;DuB;mo u:ya;muhJw;mxy& :ya;rv;pam&wu
hJ
dk
f
k
YJ
f
f
å
/f,weaq mSrxi& /;lbiEmyjar;mup ;i&mvgy:ya;mu
Ydk
J f
f dk
f
v;mb;mGb /,wfudkvuw :ya;mu ;DyNfuqwIE dkuGwa;fisc,iloUlo ;DyNmvum&a }dr]
J
G
f
f
f
f
f
/hJw }},w;RuaJv;fruM;Dz;omsyafui /f,w;Rua Jv )xaraF(
f
D
S
/ymw;Rua;DyNcjam&a ;DyNfuschmsya hmsya;firx sunSvt Gwag'Jt ;lvmt ?)znieH( ;lb;mo Jrt
J
hf
w;RuaGwa;vau wmvu;mcjHifidkE ?;mofuuM ?;ey Dz:*a ?fyxDz:*a ?;DoOsc;fr&c ?DeOmvekr]]
hJ
hJ
f
k
f
f
/f,weazja ku ;eGc;rawlo ueme /;dkuJy;oafwwmyjar Sr;mup /,w eafmta ;yN;KyN;KyN
d
f
Ydk
D
f
D H H
vu;DuB;mo hmwauqwIE;fidk0 dku;DuB ;mo uGwa;va;imvare0m&q hJwwwpsc;vau
J
f
f
f
f
f
f
}}m&q
;bfw[r;DuByN0çdpGy /Jymweafpvfpsu fimwamr /Jvo;RuaGwamb ;moie ?UJ& }dr] hJ[]]
l
k
J
h
hf
mSrJx;mu
u:ya

vu;DuB;mo
J

;rv;pam&wu
f
å

u;DuB;mo
dk
;yNfugyaekc
D
f

ueme
D

/hJw

}}h[a;OgyhfnuMmv
D

uGwa;valo;fimsua;qa

/f,weaKduB

mr:ya;mu
S

;DyNfp[fmta

?;moUJ&

lw;fewt

}dr]
YJe

kduratUlo

dkuhf,dkuUo
l

}dr]

/ymweaHsyfecu<;Lrj
J
k
h[amrD']] ;yNmv;yja
S
D
/,w&;mxfiku;fner
f
d

Jwmv;fiqu;fecfiomp;fimsua
h

wfpvpsu;iwimwa
hJ
f
f hf

m[;DuB;mo

w;oahfnyjrimwafpSEpw hmwamSrJx;mu UJ&;mGb;mGb /yimuMakcpSE;fiufirj hJw;mcjmGufewrfit
hJ
f
f
J hf
f
G
/,w& hrafumta ;mvo;mGoJGu ;yNnrj ;msrecfwsz m[;vSE
f
D f
J
Hk
;not U&;mGb;mGb JydkvD'Jt /,www;mGou Jecfwsz m[uGcez i&fudkvnx;GEa&a u&wwk½
f
J
f
f
JG
f f
f
hf
f
f
ux;va ;gy;gyfucfez weaup;ta Ydkv;mxhfnx c&a /f,w&fudkv ;mpHc kcpwme'0a ;mGb;mGb
dk J
G
hJ
f
J
f
mwafudkvnSvubumea
h
hf
f
f

dkvr;yanotJw;fim&adkE;mGE
Y
f
h
Y

ufuGcezdkE
dk
f Y

;yNxum&fidkx
D

Jv;mGb;mGb

/f,wmS&easuGwaGwaw Gwan&fusr ;i& iwq:yafigya dku;va;moUlo u;uBfnofmuMat
f
f
f JG
D
}}hmwaYJegyscr hmwadku;vau
/Jymwdrpn wdp i&fpzjkccfpwg*m&a ;msr;vau m[waficdrfno;mo fi&JygyvD']] /f,wdrmyja
f
f
f
k k
G
S
dk
;DuBfnofmuMat ;DyNhmsca u ;mGb;mGb dku;va;vau dkv }}fmeahmwaeir ;DuB;mo]]
Y
YJ kd
/f,wdr;mox;DofuuM fimuMa dwy wdr;mp;va
G
h
D hJ
ufwpmåwra
dk
d

UJ&nofmuMatD'
f

/ymåwraJw;fimuam&poMhHt
J
h
m[um,afpwr;fedr
f

;i&;radku
f

;feGc;raD'

m[;mGb;mGb

/,w;mx;mp;Gra,umua
f
l f

hJw&ea

;mp;im&a
f

ku,i
d f

}};mvUJ&dS&mSrhgi
;vauD'

fmuMa;DomsyafuSi

;dKsrmwraD'
å

hJwfypr;mo;Goa

fimtaç0f,ku;r0hf,dku]]
d f

/f,wdr;ra feyj uf,dkuhf,dku ;fidkwtHp;x ;mGb;mGb vhmwa;DyN /,w
dk
Hk
J
f
r&wo;mGo dkuKw0fyvF*t )anaM
d d
¬
d
naliS( )memrfpuv ;fidkq( ;yNfnuMdkunofmuMamsyauSi
f
D h
f
f
/f,wrscfumoa
d

;DyNmv&wo
d

dkuuGcezdkE
f f Y

uJxuv
f

Jv;mGb;mGb

}}hgyamw;mGonSv ub;fr0 ;yNfi0fuou0
hf
f
D
f
ukw;rdpva hmwa;mx;yNyyD' dku ;vau ulo /,rhgyfyvrfeRu UJ&;DuBrfpt Juwk[]]
f d f
D Ydk Ydk
f
k
h f
11
/;lbuMKyjr;icjfumrja;sDc
f
§
u;msri&kb
f
fpzjt;uBfigca
D
;m&zdr
k
fi&qr;edr
dk
f
JwidkE;Grar
h f
;va;msfum,a;mo
i&dkq
f
mrfwca Gwai&kb;S&a /;lbwk[r um,apwr;edr wfidkE ;Gra;mo m[;mGb;mGb /;dkumw;lb;Gra
S
f
f
f
f
f
hJ
moum,apw }dr] hJwfpzj;Dro mSr;mGb;mGb vu;fewD'Jt /f,w;Gramv mSr )Hk½;qa;mGz;modk[A(
f
f
J
k
fi&zy' dku;O;moUJ&Ulo
f
D

m[lo

)EkE
k

;q,itrDn
Hk f

UJ&;mGb;mGb( f,i;va;mGb UJ&;DuB;mo

/JymSr&Hce0 ;mo;mo;dk½;dk½ dkv }};lbgyfidkEdS&r fi&;ra;mvodS& mSr;mb;mGb ;dKsrmwraD']]
f
Y
G
å
/,w;oa&dkymwra
f
Y å
;imuMapamr;fesu
f

;va;moUlo ;yN :ca"mo u }mwra] U&fnofmuMamsyauSi icfydtr
D
k
dk
å
J
f
f
/m&afpzjfmsyarfyt ;yN;Gwakum&oo wea;GxayI½ eGwaHkp;dKsrpzjt
d
D
d
H hJ
f
YJ
f

ficfum&arfugyauGx
f

dkvouMea;mGo

;msrdku;frvw;mxfykvgyFu0
hJ

mSrm&uMm&

uGwa;ficjQrDn
dk

)=( mPuv D'Jt fi&rYdkE /,w&,fydt uhmwa;DyNfumoa;qa mrfubn hmwamSr;mGb;mGb
©
Ydk
f
l
dk
S
/hf,uf,whJcHkpUGwat fuxUlo hmwa dkqr;edr w&mvfpy;frRu mSr:ya;fimzafuvy
G
f
hJ
u;mGb;mGb

/UJ&gyfixhrafumta

kv;DuB;feyiZo
Yd
f

mvmri0mwa
f f

Jw;lb
h

xrdkurja
d

ulo

dku;mGb;mGb /,w;oayjm[a;m&w dku Hkp;dKsr0b u:ya;mupfwb udrT&ar ratUJ&;DuB;mo
f
f
}}....vaJygyHkp;dKsr0b
rmSr:ya;mufpwb....dkt
S
f

/dkvsc;ba
Y

Gwa;DuB;fimwaHc

/f,r&dkq

,w;Deydo;vau
f
f

/e;DuB e0f,dku vulvhJwfyvrat /f,wisckdi mw&irj /;bmo ;rscrwdp /;lb;Gwaruq
YJ
f
J
k
f
f
l
f
f
f
}dr]

;DyNdkq....hmwamrwlo
S Ydk

fimtayr
hJ

Gwa;kz;mGo
H

/mrat

mw&fudkp½*
k

Jvfesdcfugya;mGo

ef,r&;Ruampt;mptdkv,b
YJ
f

hmwamSr;DuB;mohgi /mwfudkvfrd&;dkp

fimtamr

mSr;mome
G

mSr;mGohJy

wa;Hkz;mGo UJ&;vau vamrJxwdp }dr] /Jymwea;g0fudku ;DuBg'Jt u;DuBimuadk[ /,w;mx;ya
G
S f
f
f
u;vau ;uBfwKyj;lz;imyja urat ;yN sc;ba dku;va;vau hJw;oafugyafumva;fimscapSE;va
dk
D
f
D
f
;mGo

vawgcpw
f

/;bfw[r
l
k

mw;mGodxtuBfumxa
hH

hfimuMa;mcjw

/Jymwpnfwdpydo
f
f

/;mvrf,wgy
Ydk

p;dKsrlv
Hk

hmwa&fuwYJefpwb
f

mrJx;mufpwb
S
f

;fiwfuer
dk

;ro]]
D

/hJw }};umwfirj Jyg' urara]]
dk
/,wfeyjyjmyja dku;mGb;mb urara
f
G
UJ& ;DuB;mo hmwaD' /,w&yjmyja ku;fimuMatdrt;mono fmuMat ;DyNy&ku;Gwat;mGb;mGb
f
d
f
f d
r;ra;frv u }dr] raraUJ& ;DuB;mo }};lb;fimuarJvmEfusr Jvmwpzjmb rara]]
S
S
S
f
/,wmvdr;GwafumQva ;mGb;mGb Gwamw&uMKHuB YJeGwapzjt m&pGuuMa
f
f
J
bfum&arfusc,G&n& Jeu& gy;msr Gwaloiscfu&fimqafidkuykv YJemGpeueSrmewpa fimtafpzj
J
f f
Y f
f
G
f
f f
);ficjQrDn( )=( mP©uv dku );ficj;me;mcj( )-( mPuv /f,wgyf,su dku;Gwat m[;mGb;mGb
©
/;mvgySv;msr
waJct fuct mSrm&eaJw&fykv fimtafpzj );icjQrDn( dku );icj;me ;mcj( hmwamSrpzjt hJwdkq )0b(
G
h
f
f
f
/Jy;fimscapSE YJe;imscapw wfwkw mSr;motfwSrt u:yafu&mp m[ );ficjQrDn( YJe );icj;me;mcj(
f
f
f
H
G
f
hmwakq,uw
d f
)=(

'm[a
D

/,wyjyx
f
f

dku;va;fimscapSE
f

i&kqgymS&dku;icjQrDn
f d
f

dkwwfwkw
H

fudkv;msvt

/,wyjYJe;imscafpwdkwwfwkw
f
f
H

fudkv

emP©uv;ficjQrDn
YJ
;msvt

m[

)

-( mPuvwkEt wuaomP©uv;mot fwSrt hJwdkqgymS& dku );ficj;me;mcj( mSrmFsco;feP*
©
f
F
mrJxmwa;fic;ey
S
f
uhrara
dk

12
/f,w&LS½ &w;gy;mt uvafueHe;imqa ;yN;mpuhmqa ;mTvt;yjat
dk
f
D
hJw;mxfumoafn&;iSE
f

m[Gwava;imqa
f

hfizjfi&qu;fekwdKsyt
dk

hJwgyfeIr;fiSE

rara

/f,wuMfuqwIE
f

yfi&fudkvhfiGz;iwyj
J
f
dkvumoa;rfueHe
Y f
dk
/m&afeyj&fwz;yNfeyj uGwafiyjHky ;mo;yNwz
D
dk
D f

u,i,i rara i&um&afesdcyv;mt /;mv gymSr;O&yjmyja ;DuB;msrtGwaHky m[rara dku;mo
f
f
f f
f
D
/;mo Jymwfeyjdr;wa vJvrhgy&ykvkv,b rara fimtafpzj ;vau,ilo hJw;imua,&D0 dkv;va
G
Ydk
f d f
f
f
d
,iofydv ?;mvrea;DuB;fisyt ;msrdkv;vafek, m[;va ;mo /m&afeyjmvi0umoa mSrJxi&hrara
f
l
f
f
/,wdr;Gwa dkv;mvmrhmwa;O&fpzj ;DuBrm&qmyjaHky f,r;O&myjaUJGEUJGE UJGzUJGz ku;fimuMatfyvT&adku
f
Y
S
D
h
D
d
d
w;fimua,d&D0
hJ

?;fimuMat
ek,T&adku
f
hJwfeGv;fisyt
m[rara
mwasugctD'
h
/,r hmwa;ra ku;fimuMat;vauydv YJe;vayk½ek,D' i&mv fwwdo ;va;mo
f
d
f
f f
f

/,rmwamv;mGx;DuB ;nzj;fnzjw m[ ;va;mo ;i&KHcNdku;vafimpaD' umw;mGo;GwafuqJxgc
f h
f
f
pw
f

JvmrJxwdp
S f

/f,wdrhrafumta

dkvUJ&gy;fimuaewfpsc
Y
f

fi&UwauGwa;vaufyk½tD'
G kd

mo;va;mo /dkvqdku;mx& u;vauydv dkv;imra;mx& u;Gza;GzaLzjLzj fimuapSE ;vafyk½ek,
Y JG
f
Y f
f
f
mSr:ya;vaimpa /f,w;oa&;mx,0 io fiqt Jvdku;vaimpa;Tra;dko fim&aEmyjt YdkbKcN;mo
f
f
hf
f
k
H
/f,w&fyKsc fimtaixr Gwa;DuB;fruM;fruM;k½fyKsc
f
d
dku;vam&UGra ;DyNfykt u:yat dku;va;vapJz vTvmyjfim&a&a wfuKduBrara mSr:ya;vaEkEfyu;rG*
T
hJ
k
f
/f,wdrfyKsc rxy u;vam&UGra mSrhrara zfupfydtea;me zja;feyt ;va;mo....fmoMa
dk
Ydk
/Jygymrat
mw&hJc:ca;Gwa;feSrfmQra

dkufn&fyk½

UJ&;mo

hJw;lbirjr
f

rara

?m&amSrxfurfydt
J

fedsctJw;mGo
h

msyafydt m&amSricfmsyarfydt m[rara ?;mvrhfrvvafpzj Jy;vam®rdv;mo hJw;nofyofpvfpsu
f
f
d
f
d
?;mvJyyaum,a pw ;va;dkqf,ilo Jw;frGo;dkqeGvt ?;mvyyaof,whfiw ySv m[;valo
f
f
h
f
J
l
?;mv;msr;va,ilo moafew;nsut m[;vao /;lb;lzhJcfirjr Srgcfpw rara Jvdku;mo
f
f
l
YJewamw&iqiyjfiwKduB
G
f f

kvomw
Yd d

qf,rhmwamv
dk

;mo

/;mo ;mvgylwrrmb
S
m[GwaIriqfiyjiwKduBD'Jt
f
f

hJryag' /Jygymw&eaimpa mow;fey;r0 ;DyNfiqfiyjgydkuGwam&p ea;me zja;eyt ?;icfidkxm&ea
hf
f
f
f
?zfumoaYdkz;mp
Ydk

?m&eadkzfydt
Y

uGwtdkwlo
f
Y

i&hJcdS&doiwKduB
f
f

yuicmvfum&arwlo
J f
Ydk
/,wgy;zcdkqKduB
f
l hJ

u;mrjtfumrjatnon{
dk
f
hf

hf,rmv

fum&au;0at

YJeeatfum,afpwrfi&frdt
S

m[rara

f,q;giGia.Je;DuB;firv
/;DuB;mo ,wfuv yj;iGofnx ;ekwhfio;Osvt dkuKw0 }f,q;giGia YJe;DuB;firv] dkv;pmSrUGwarmS&
f
dk
f h
f
f
¬
Y dk
ufyktmpD' i&mvfwwmp ;DuB;mo /,w;zcyjfiw dku );icj;me;mcj( /0bw&;mp ;DyNsc;im&a
dk
f
f
l hJ
f
hJ
f
YJe,q;giGia ku;Goai& ;DyNfpy;frRu hmwamSrfum,apw ficdr ufubmSrdk[ /mwfuvea;fnopzjt
f
d
f
f
dk
f
imtafikEvr
f
d J
imwadkqgyJv
f
YJe;DuB;firv
hJwdS&meZl,;kuhf,q;va
d
/vr
dk
hmwa&UzJy;frsu
JG
udwDyw&;Gra dku;DO;mo hmwamSrubmSrD' /;lbvlwr hmwaydo /hgyafiqiqyc YJe }mwraD']
dk
hJ
f
S
f
f f
å
/f,w;zhJc;&a
l
f'kypw;vadkw
f

Kw0
¬

hJwdkq

},q;giGia
f

Je;DuB;firv]
Y

;yNUJGEUJGzdkuwDyD'Jt
D
d

w&
hJ

;mpHc;mGb;mGb

mwa&firj ;mGb;mGb mSrfesdctwfwRu u Jx;r0 GqafnuM;dkw ;DO;mo Jw;Gra;vaf,i;mGb UJ&;ir
h
hJ
f
h
f
13
/f,wdrhrafumta dkv,w&;muM
Y f
fimwaGwaficdr uiwkc;mcjw hfizjxfwdp hrara v;eGvmvfimvaf,su Jvm[ofekci&hrara
f
J
Ydk f
H
f

elxlx;Gra;Hkc
YJ

u;varm&q

;vaufuGc;me

;yN
D

ywçyw
f
f

/,wm&eaimxa;me QrtYJe;iyfpedr kuHofecfi&UJ&;mo
f
S
f
f dk
d
k
mSr:yafudkAhrara v;npmSr;figca mSE efyp;gy dku;vaLzjfw0t
Ydk f
YJ
fusr

/DyNmvfum&a

uYeahf,rhmwa&firj
dk

rara

dku;mo

/mwfukvisc;&aGwamp rara fuGwt;mo /,wfiscUzmp rara uGwt;mo
d f
f
JG
f
/mwfukveyly rara ;yN;Gwakuw*
d f
D
d f
met

UJ&;mo

YJemwfirj

ufimuapw;vau;msy
dk
f

/;mvgydS&

;frpfidkEfyv
G
k

fimtaf,su;Gwat

urara hmwadkqf,uw m[;mo /DyNfeyj&;mof,su;frSvt Gwa;Gwat YJemZafiscUGwa ?mZafiscmyja
dk h
G
u;mo hfizjrara /;mv;oagy;fevmpa edsct udkz;GEa;Gqayjiw dku;imuMatD'....fmoMa
dk
G
f
Y
f
f
/f,w

uMeayjiGz
hf

;dKsr;dKsrtf,mÜyd"t

;yNqf,ku
D JG
d

m&fuKuBf,dku
d

dku;Hkvfpw;mup

wq }}lv]] m[wlo /;mo f,weaum&a uGc;frvHkq;rv hmwakc m[;DuBmru U&kwrara
hJ dk
Ydk
f
dk
f
Ç
J Yd
/;lbfiscpaKHuBr
u;mo
dk

;dKsrfwcahJw;mu;eGx
f

;dKsr;molvhJwdS&r;mo;HkvSE

wfwwfykv
hJ

fudkwfudkw;ru
f

fudkw

uw;w Qro;fidkc;msrlo ?UJ&gyesu hmwa;ru;np /,w gyfiscpaKHuB dkuwcahJwdS&hficfidkE;GEa;qayjiw
f dk Hk
f
f
f
f
G
G
f
mpfyvfwGv
G
m[;mo
JvuGwa;vafPÓficjiq
dk
f
:cat;Gwat
UJ&;mo
urHk½&,&D0 dkv;vaf,iloydv ;yNesufpep;ru;fnp fi&mvum&af,G&t ;va;mo mSrxfwdphrara
dS d
f
D
f
f
J
/;mvu ;DuBmru hJweaykv imtapzjGwa;vaimua;msy w&firj rara ekc dkuppfpp;molv
Ç
f
f
f
f
hJ
f
/;bor
l d

JvfudkvfixDw
G

mwa

;GwafnpHuB

dkuGwamb

JeumSEa;Of,b
Y f
D

uGwalo,b
f

/mÇru hJw0r imwamw&L&fuot hmwamvgyfyotnyjt
f
S
d
hf
m[
GwaUGia;r,
f
mrJxva
S
hmwaumru
Ç
hJw&eaKyjfumSrausr
f
hrara
/,&;mo
f
UJ&gy;ya;fiqfez ukcfpwmÇrueo;Do fuGwt;va;mohfizji&dkq;DuBiS&fmwa;kcew m[rara
dk
Yf
f
f
d f
/,w;mofysu;fiw mSrxi& Jyi&dr;Gwa dkv;mvgymSr&;fikc;mGo
f
G
J f
f
Y
d
mSr;frv;&c
D

hJwdkqwca
f

lwteGwa
YJ

;molv;mcjt

hfizjfi&mvum&af,G&t
f

m[rara

u;mo hrara hmwadkq,uw /;mvumwfidkEmyja;iGohfnx momSr JxHky ku;fimuMatGwaHooMO
dk
f
f
d
e;msrkEfuG&;OGEa
YJ
D
imua;msy
f
w;mxKcN
hJ
H

;fimuMat

Gwa;vamTvw0;fey
f

eyjava;imqa
YJ
f

m[rara

/m&afeyjdr;Gwa dkufw*metUJ&;mo hmwafeyj&firjuGwa;va
kd
/,wuMmvJ0sHy
f
mSrfncjeafueHe
m[Gwa;vaimua;msy
f

m[rara
umTvk½w0
dk
H f

hJw;mx

;ic
f

Gwa;va;fipm&l[r

mr:yafim&aT&a
S

JbficmuMr

/,whmwa eyjuM;gy;iwo hfiqpw;muphfiqpw
f
f
f
f
f
;fimuMathf,r hmwa&uMUGwaYJe;mo
uGwawziGy
dk
f hf

m[dkwlo
Y

Jymomo;fnzj;fnzj
nuMwmot
f

;yNyuhfiyfpw ;gytiGypw
D f
G
hf f

Jyi&yjmyja
f

mSrxGwa;fic;ey
J
f

dku:ya;gyhrara

;fimuMat,rhmwamv
hf
Jb;yjarvfi&t
dk

;mpf,dku;mo

;yNiGv mSrva ;mu;muhfipiGp
D hf
G hf
;mo

m[rara

vdkuGwa;vafiGy;ey
J
h f
/,w&fumQva
f
yI½;freUGwadx
f

/,wuM;mGo
f

YJembaoJw;ya;Dsc;imuadkqKduB
h
f

dku;mohrara

mow;ey ;fr0 Jvudkwlo dkv }}f,rhmwa&UGwa YJe;va;O;mo mrreRu mSr;iGwtmwatvUS&a]]
f
Y
Y
D
S f
f
/,w&yjmyja
f

ymomo;dkw;dkw
J

dkuva;imqa
f

wmvfudkw;in;finm,mo
hJ
f

hmwakc
m[

mSEusrofpsc
f
l

14
mrm&eahJwUJGzmp ku;mp;fn&lofpscwlo
S
d
Ydk

uGwa

;mfsum,a

/,wdrfnuMfhmra
f
h

u;firv eau;fiwyj m[rara /Jymwea;fiv v;DuBr;fecfydt kwrara veamofedxedx m[;fe0v
dk
J
Yd
Ydk
f
mrfiyjt /f,wJcfyofudkw fimta0dkE rara mSr;OOn dku;mo hmwaum&aeyjfrdt ;yN;fiquHk½;qa
S
h d
Y
D hf
f
f
D
/....,r;O&fykv hJryag' ?Jbmwykqfupfydo dkumSr&fykv ;dKsr ykvt' rara /f,r;O&pyp§n
f
D
f
f
D
D f f
rara uGwafpptfn&dkE D'Jt fi&mvhfimwa GwadKscdKsc hmwa;DyN /f,r;O&;mGoykvt rara
dk
Y
D
f
;yNc;mxYJeGwa;lbYfeIrdkE dku;mo efu&gydS&fhnyjt mrJx;mofi&hrara Gwan&dkE hJwfpzju;Goahrara
D hJ
Y
YJ
S
f Y
wmv sueGo YJe;dkcewmåwrahrara mSrhrara /f,r;O&fykv kcpw ;DuBykvt Jw;fekreGvt
hJ
f
f
D
f
f
h
f
rara
fi&fum&afu&;gi,q;va
fh
umea
f
hmwaqJvvfpzjmb
dk
Ydk
/,wfeyj&fpzj;fimuarwdp
f
f
rara
hmwafum&aYeahJw&fudkwpdKscdKsc
u;mo
dk
/mwfudkv
;meo
u;mo
dk
;yNdr;Gwa
D
rara dkv }};mvgy;va,ilo w& hJcmv fimtamuMD&me;Hko dku;D&cruvfpw....fmoMa]]
Y
f
hJ
f
....hmwamv:ca
u;varm&q ;DyNfwyp&YJe;vaLzjLzj ;DSEt dku;mo wlwYJe;vawimwa;dky ;Gxa;GxaeDe
f
hJ
J hf
D
/f,&;mo JygymwmvuMfugyafugya Gwafn&usr hfizjrara
f
/f,wuM;gy;imua ;iwo ;fimuMa;DyN;mGz;Gra dku;va;mo
f
f
,&wkwwkw00 ;DuBrm&q ?f,&;OfpEmwug'a UJGEUJGELzj hmwafudkviGzpfusr dkv&wo rara
f
f
f
D S
f
hf d
Y d
/ymw;mGopvwo 0;Hkv mSrmuMtPc /f,w;mGoum&a dkuJx;ec;Gra m[rara JyficmuMr
J
f d
f
f
/;mo ;mv gyoJ&;mpeGp fuwtlofpsc ;yNfyt;ya imwaufuot hmwaqyNmvdkq;imwa
l
Yf
G
D
f
dk
dk D
f
Yv;mvkv,uw ueatcjat ?ef,wf,i;mt ,wUJGE;mt m[Gwar;fedr ;msrdk'....fmoMa
dk
fd f
YJ
f
Y
/Jygymwiscpaum&a
f
f
mramramscamsca ubiyjt modku;mo ?pagy&eGp Jyufuothrara mSr fesdctD'Jt varara
f
f
Yf
dk
}}Jygymw;yN fi&um&aiyjt YJemrmr ;fesu;esu ;mo ?gyfykv movofiscykv dkurfeRu]]
D
f
f
f
dk
f
/f,wuMmv ;fidk0 dku;gythrara JvGwamwfug'a
YJeGwa;DuBrm&q /;lb hmwafiEHcr;no dkume'0a hfizjrara /;lbfisc,r rara mwkq,w&muM
dk
f
Hk
d f
D&me;Hko dku;&chJwqruvpw /,Gu ;mvo&ea;mGo;&c ;msrdkv;vasduuy m[;va;mo
D
dk f
f
f
D
f
/;lb;oa&firjr rara dku;mo dxthJwmuM ;Hkv;HkvD&me;Hko ryag' /,w&;muM
hJ
f
rara oeamyja dku;DuB :'a:'a;ir u;gythrara YJeHothJw;qa;ta m[;va rm&q }}dkvgymw&Hc
H
f
Y
r;vaurxy ?f,whmwadkv Jyruv pw m[;fimuMa;rvUlo dkzum&aiyjt ;va;mo]]
Ydk
f
f
f
Y f
f
/Jygyfwwr;dKsu ;msrGwa;mGo kv;feGv;mx fwduB Jvkut /,wHcwdsu dkume'0aD' m[rara hfimuMa
Yd
d H
f
f
othJwdkq ,wdS&;mo mrJxfukAhrara hf,ryamv;fiyj me'0a fimtafumvafiscpy ;yNfrvdku;gc
d
f
S
d
f
D d
/mwdkq

}};lb

;oa;Grar

Srhmwa,b
f

hmwa;msreJbfeyjrgcpSEgcfpw;Rca]]
YJ
f

/,w&wo;mGo
f
d

wa;mup hJwmyja;DuB;mGb;mGb U&;mo /f,weaekwwqwq m[Gwa;'hrara /f,w&hrafumta
G
J
f f
f
l
;mvr;mGouMa

;msrGwa;va;imscafuvUlo
f

Ydkv;eGv;mxykq
f
f

;mtw

rara

JvdkuGwauv
f

UJ&;varm&q /dkvsufuKyN fuKdyNGwa;Rca JvmSr;ze hfimuMame'0aJwisume uJx;fr0 /Jygydkvoea;mGo
Y
d
l
h f
mGp;DuB;feyiy dku;DuB;0at;&c hmwau fwdp /,weafydt mr:yafiwkc moulv varara
f
D
f
S
/;b&rvyjUJsc,sut
l
Ydk
f
rara

hmwa

gcpwD'
f

/;mo

;lblwr0;Hkv

YJekyekci&
H f f

mSrfesdct,r&UGwa
hf

;Hkqrxy

rara

u;mo m[Gwakyfecfi&D'Jt ryag' /Jymw uMcfekci& Jvhmwa;DegcUGwa YJelo;Ofpsc m[Gwar;edr
dk
H k
hJ
hJ
f
D
f
15
/Gwa;feofwdp;luwdp Jw&fudkv:ca;Gwa fuGwt;mo ?mw&fudkv,su;DuB hfizjmSrhrara ;vart
f
h
f
/;bmvrfux u fyp;gyhrara vSr;Hkv;mupmb ?;lbor v;eSr&myjaeyjmb m[rara /f,wix
l
G
J
d
J f
f
f
rara

vf,w;mGoup;ta
Ydk
f

Jv;Hkv

f,dkufpwhrara

QrtemwmvfuGx;yNekw
YJ
D f

m[HotUlo

}}....dkvfisc;fim&a ef,q;giGia dku;vaurfeRu]]
Y
YJ
/,wmyja Sr;yNvmSEusrfuzpw /;lbhmwaJ&nuMr dkuhrara Jvhmwamyjap;mup lo
f
D JT
f
f
hf
/f,w&Hc;iwfmwat ufP'hJwhfnuMlo vrara /,weahfnuMfudkp Jy;DuBmuMt /;bfikdEmyjar;mup
f
dk
J
f
l
u&wwk½ uhrara m[lo /,w fudkv;ra ;DyNfixlwt ymSrpx;muSva YJelo m[rara
f
f
dk
f
dk
J
f
}}Jvdkvrykvmb mwqf,wfiscUwadkurfeRu]]
Y f
dk
G
/JymweauBfevmGz
J
vGwafiyHq UJ&ratUlo Ydkv;eGvJGq;rSv
J
f
f
u;DuBfuefue;e0;fe0;vfusrUlo
f
Hk

;rSv dkuGwafiyHq uypix;me UJ&ratUlo hJwdS&rDq
f
f f
/mwuvyumwa
f dk f

JwfnuM;frSvuhrara
h h
dk

YJe

fevu

evu
f

uxfuvratUlo
J

/ymw;mGofpsc;iscfirjfirj hfizjrara /,wdS&umvaq;Hko ;mohrara u;DuB;vau uxfuvUlo
J
f
f
f
J
/ymweafpsu;Hkv m[imSrafimSraKdn ;mofi& Ulo /yfumtaumvafidkE;zr fimtaHkv dkudKscdKscUlo
J
f
J
f
Hk
m[

Ðsut;fruMiszUlo
f

?f,weafumcja

moulv

/f,weawkp
f

vu;mefumta
J

ekcpwmzt
YJ f

mSruxt;l' vubxUlo /,weafpzj fumcjafumcjaJGr kv;mxfimvaea m[n&t ;motUlo
f
J
D
f
Yd
f
/dkv;rGE vuwa;mptw0t /dkvixfwkw wki mrfpx;muSva 0tUJ&;gcHwqHo m[fnon{
Y f
J
G
f
Y f dk
f
S
JG
hf
/,wmvfumQvafeyj
f
rara dku fubfrdt dkvkq,wdkvUGwa dkuhrara um,afpwfnohfn{ u;uBDvmr ;ekwea;luwdp
Y d f
f
D
f
f
vD'Jt
dk

rara

/JygymSrm&uMfpsc
S

Jvdku;mo

m[Gwa;va;fey

dkr;moUJ&lohJwpaiGydkuwlo
Y
hf
Ydk

/m&a;Gra rara Jvdku;mo m&afiy Jvkwo hmwafum&a,v;imqa /f,whJc;dKsy
h G
Yd l
f
f
mSrrja du;va iGy;fey u;ekw;De;imqa m[rara /f,r;O&yj kduGwa;ey ;i&;fedxdku;va;mo
k
hf
f
f
D
f
f
mSrxfncjfim&aeahJw;GEaly fi&muMv fumcja;gi;va /,wdr;mofumQva rara qGwa;fic;ey hrara
J
f
G
D
f
w&hJcUGwar Jq&ea;Gra dku;mo /f,whJc;mxydo mSrJx;ecfydt m[rara dku;mo mrfueeYeaumea
hJ
f
f
S
H
f
/,&;mo
f
;lbgyeGvr m[rara i&dkq;mup rara dkv }}gyidkEvr e;DuB;firv dku;mohrara]] dkrhfimuMag'
f
f
Y
f J
YJ
Y
/;dkumwfikE;ya;fivt dkui&hrara Op0mx hmwau ;mohrara /f,ugyloidkE;iv
d
f
f
G
f f
mSr;DuBumva
moumva
f
fwyfpSE
mrfwy;va;iwDo
S
f
m[;DuB;irv;dkz
f
vhmwa;yN
J
D
/Jymwpa;mordp;ta ku;mo;HkvSEUJ&hrara
G hf
d
umEfusr UJ&;mo hJwnuMmorj;eT& /;dkumw;yaim&a;fivt fimta ;mofedx;i0 fyvrm&ea
S
f
f
f
G
f
u;HkvSE;fnothrara i&&firjdku ;mo f,rya;DuBr dkv;DuB;firv uyy;i0 mSEfusr;mo
dk
f
h
f
/,&;mo
f
;lbgyidkE;fivr ;DyNumza;dkxncjim&aUlo um&eafpw;mo ;vSE UJ&hrara dkv,ryafikEpamo
f
f
f
f
kd
Hk
Y f
d
yy;eT&;feT&
f
efncjim&a
YJ
f
hJwrj;ta
UJ&Ulo
mokuficwfwg"umva
d G
u;DuB;firv
/ymSrmyja dkv }};lbgyfidkEvr Je;DuB;irv ;mohrara]]
J
Y
J
Y
f
}}....Jymrmyjafeyj hmwaurara fi& dkq;mvrJv Je;DuB;mohrara]] u;mowev ;msreakc
S
Y
f
/;lbgyfu&;iEr
f dI
umEfusr;mo Je;DuB;irv hmwaurara /f,wuMdkq dkv }}mwfudkvrj;ta mo;vapSE YJe;firv]]
dk S
Y
f
Y
f
16
}}Jvfyvmb u;msfum,aiS&]]
k
hf
/;lbgyyjrmyja
uUo vmwqDyNea&;va;mfsum,a;DO;mo mSrrara /f,weafimxa;me ydku;mupUlo rara
dk l
J
dk
J
}}....uedro&o rfeRu ?Jy;nwm&fpw urfeRu YJe;uBDvmr ufrdtkwiS&]]
f
J
f
G
D
Yd f
/,wm&myjafuq;mup ;fi&fwofn&fusr ulo
f
S
k
}}....f,w;lzhJcmyja mrmvteyjm& u;DuB vmr ufrdtkwiS&
S
f
G
D
Yd f
u;ekwgcpw kv;lb&r;vau mSrkwiS& ?,wfiscpadS& momo;frsc;frsc hf,rya&;im&a dku;mo]]
f
f
Yd
dS
Yd f
f
f
/Jygyeqrdscr mwuMuvea;mpHc eDpf,ume'0a mSrxi& UJ&;Hkvum,a pSE /;lbfidkEfu&myjar
Yf
f dk
YJ
dk
J f
f
f
u&;rar
f

dkuUlo

/f,wgydo

rara

mwdkqvo&;im&ahfimuMamb
J
f

/,wgydo
f

m[rara

/mw&;im&a mv dku;moUo m[r,ioD' ?;mvdkv;fecfeu m[mwraUJ&
f
l
f l
Y
k
å
ficdr w&;mxHp fidkwfmwa,u fico;m&kb dkvD'Jt /f,whJc ;muMm[a ;DyN;mxHp umwraficdr
hJ
f dk
dk å
mSrwkomwra m[fico ;m&kbmpfwrj vf,r&;mxmwra mSr:yat;msrg0wo dkouofumS&aimpa
f
å
G
Ydk
å
å
Y hJ
hf
hfizjmåwra moamefiuMJueGv m[ ficdr;Gra mr:yatf,i;mo moa;nwum,apw
f
S
f
f
f
}}©ua&Erwkyu{mo,mr ?wky,de mx,mwmr]]
k å
k
å
H
/,wri m&a lwtYJef,ir;fedr ;i&Dsc;rSv dku;vau hfizjrara
f
d dk
f
f
/m&amS&fmta YJe;g0;l0 u;DuB;mouxfuv Jyi&dx rara dkumEfusrficdr Uo /Jymwea;fewfudkw
J
f
S
l
G
fimta;yawkon&usr
f
f f

fumsvat

dkvt

uhrara
dk

mrm&eaD'
S

uwdpJwkq;fisc;isctficdr
f h d
f

/,wfudkv;yadkw
f
Y
dkufn&fusrUo Jymot YJeg0yfikuuv uxfuv urara /f,wuMeadkc;va;& uGwa;DuB;Hkv
l
d f
J
D
fn&fusr mSryp;frcfusr weaimSraKn /f,wdrhfnuMfudkv rara umSEfusrUlo wmvrnSv
f
hJ
f
d
dk
hJ
hf
fubhrara /f,wm&myja ;DyNyx dkv }}dkvfisc;fim&a efuq;giGia u;morfeRu]]
S
f
Y
Y
YJ
dk
....um&fewfwqfwq Gwa;frcwIE m[f,ir;edr
k
f
f
}}i[vmwmyjamb....iS&....iS&]]
f J
f
f
/,wdr;rafeyj dkuUo Jyvofnvr;mef,myd"t dku,uw vaurara
f
l
dk
Ü
hf
/muaygyeaJv uf,i;mo Je,q;giGia
dk
Y f
vhmwakc /JygymSrmvfi0 Jx;figcaUlo :cat;GwatJwdkq }gyfidkEvr YJe;DuB;firv] upfirju,i;moUlo
J
h
J
dk f
;qrxy Jvlo /JymSrmS&fpsc fwwrKyj;frsu vlo uGwt;moUlo i&ww,cj;&aGwamp
Hk
J
f
f f
f
vwwmp mof,ir;ferD' /JygymSr mS&fpsc lo Jvdku;moUlo kvofpsc rara dku;mohrara
Ydk f
d
d
/vfekc vGwafi&hrara /Jymweafup ;ta vGwacja Gwafuvhrara
Ydk
J
J
/f,wfiscfuvfpyJzNfwkq dkuGwauG&mp,r;&a ?Gwamp hJwdkq,wfisc;&a rara /,wfiscpycja;Hkv
dk
f
hf
f
f
f
u;DuBJctidkpt;Gwat hJw;mxq;eSr :cafmQra varara /hfrdvgy;dKsrfpzjtv,b ;vart
dk
f
f
dk f
/muaygyea;fim&amv YJe }f,q;gi] ;moGia
u;Goai&Ulo hmwamrfubmSrdk[ ;ekweaofpzjt dkvgyidkEvr dku;mo YJe };DuB;fe0v] mrD'
dk
f
S
f
J
Y
f J
S
/oJofyc fpzjt hJw&fuvfpzj
J
dk
/;bfikEvr dku;GxaDedku pfugya;mo hfizj mSrrara imwaJe;DuB;e0v hJwdS&meZl,;u,q;va
l d J
f
Y
f
dk hf
/wwr hmwa&;mx;iqezeo;Do JycfpwmÇru JyuGwt;mo
f
f f Yf
k
f
/kvdkvrhmwa&pKyjfimpapw;frsu JyuGwt;mo
d
k
f
f
17
/,wrnuMhpahpa
f
d hf
rara kumSEusr;mo /,w rcmveyj rara dku;gytUJ&;mo ;DyN;mofeyj ,ir;ferD'
d
f
f
d hJ
f
G
f
d
/;lb;lzJcpzjr Srgcpwdwy fumva LvtD' QrohJc;ewhJcLSv
h f
f
D
S
f
hmwamSrhrara /m&ascagydkiUHI½U½w
HI
;DyNfewfwqwq Gwauv ;i&fiku,q;giGia m[lo
k
f
f
f
d f
}}YJegyfyvr hmwaGwamb Gwamw;im&a;vau
k
f
?gyfiyfidkw;yNyjmv
D
ekw
YJ Yd
rfeRu
kupduJw;fimuarea
d ö h
;msfum,aiS&
hf
Jvumea]]
f
/f,wfuvnx
dk fh
xfuvUlo
J
u;va;moUlo
dk
PcPc

;DyNl,,q;giGia
f

uJxmwoa
å

m[rara /;lbgy;imuar
f

dkuedro&lo
f
J

?;lb

gymnr

/,w&cfi0
f
hJ

wdp
f

rara

rfeRu

xfrdt
J

;yNhfnxfeyj
D

Jvumw&pzj,oHo
dk
f

?gy;mx;fidkchfnuM

xfuvUlo
J

mSr:yatUlo
}}ymweamvfeyj
J

dku;DuBvmr
D

kwiS&]]
Yd f

/,weyjhfnuM;ra dkuUlo efe[mFuor urara dkv }}Jvr&do ;DyNykvkv,b
f
f
YJ
Y
f d f
reRu ;fim&ar ;fim&a mSr;mcjw dku;vauD' ?,rfudkv;yakduhfiS& rfeRu ,q;giGia kc]]
f
f
f
/f,wdr;ra
uUlo ;DyN;mp;KduB urara /Jygy;DuB ;dKsrpw mr&uq;mup Jvrara /,wzjaeyj Jyg' lo
dk
f
S f
f
f
}}gymw&;im&a rfeRu mokv;feGvmovr]]
f
Yd
JT
/noeyjmvsuwaGwa Gwafn&fusr ulo
f
f
G
}}muai&;im&a;mGo mSrfrdt;mcjw]]
f f
}};lb;im&ar....Juwk[]]
f
h f
}}hgya;lbhmwa;im&ar u;vauD' fi&&,q;giGia iS&]]
f
dk
f
f
/f,wdr;mxfytPc YJe;gyhrara dku;ze;moUo urara
l
l
/;mvugy& JyHk½fnuMgcfpSEfi&fyk½ ?;dkbnxfpwDbx fuGwtGwalogyaGia
dS
h
S
f
mSrekue&dk'
f f Y

mwkdq

f,q;giGia

/UJ&gyfixDyNdS&

hmwaumva;movf,q
f

/f,w

ea;KyN,&
H f

;yNhfnuMdkumSEusrhrara ?;DuBuyfpwUGyafpw Jvu;DuB;vauUlo /;lbor;fer&zjamb Jvrara
D
f
f dk
d
S
}}....i[;mvrl, fi& ?mw;fim&amv
f
S
u;mo
dk

vmoHuBr
Ydk

fi&fesump;r0
f

vrfeRu
J

?mSrHk½;qa

kc

vmrafmwat
Ydk

zatUloJx;muMD'

?Jy;imuaHu
f

?;lbgyyr fudkuHt YJemr&;ya ufedpimraku YJe;gyp ,r&u,v fpEkc]]
dk
S
dk
f
d
hf
f
S
/f,w;mGo;vafi& uGwt ;dkwt hJwkq;feIE,q;va ;yNUGya;DuB;vau Jvrara
f
d
f
D
}}....;vart]]
}};feEf,q;va dkum&fpwGia
I

u ;dkwt ?f,w&fyqfeyj YJe;gyp hmwa:ya;gyp ?,wl,;u<at uDqUlo m&a;nöpyfuGwt,v
f
f
f
?m&a;fnöpyfuGwtfrdt Qrodkv dkwrfeRu ;icjr:yar;gyp fiS&fiqpfeku ?;lbwk[r lohJw;mp;scaGia
Y
f
dk Hk
f
YJeya YJemp uo ?;lbgyfidkEr kuYfedpimra dku fuwfuw &;dkpt,b ?hgyamwfwk[ hmwamw&]]
l
d
f
f
}}kqyNmv&dky fysupSE ;uMafmwart u u{pw dkwfi& hmwa;yN
d D
f
dk
f
Y S
D
?;mvgyfidkw dku;uBlo i&l,;DuB;dkwt lo ?;mvo;mp;sca;wGia ?vlo,b ufedpimradku]]
D
f
dk
J
f
f
}}f,wmvdkydky vu;vau ?f,w mvdky dky vu;dkwt
J
J
Yfedpimraku hf,ryafuxdky Gwa;gyp ?f,w;eGv;msr u;vau mSrwrfeRu ?gy;mro,v]]
f
d
G
f
Ydk
f
YJeumwaHq;wu
f
Hk

u;fewt

US&a]]

18
hmwaqJvomyjamb
dk

;fi&nuMfiS&yk½
hf
f

mrYeapw
S
f

/hgyaufesdct hJwhJcfuG&imqa
f
fpzjt;LSrcfyw IrfyKscfykt m[HpHky;Obb UJ&;ir mSr;fimsua;fewfiofvdkA );nuM( fmwaryw
JG
D
f
f
f
/f,wmvuGx;DyNiGyfiy m[Gwafusc&;mpHc
f
hf h G
xwdpUlo
J f
/JyvGwa
dk

vawgcpw
f
i&kb;S&a
f

/;lb;yar;&at

vau;DuBpHky;O
H D

dku;mGb;mGb

bbhfir

/UJ&gyfix

/JydkvohJc;&a

dkvidkE;yar
Y f

mrGwamSE
S

fusrmp

;yN;Gra;mo
D
US&a;mGb;mGb

/;mvdo Jvdkvfpzjmb /f,wdr;KyNwduB uxfwdp hmwa&;muM;mupbb;ir hmwau;mGb;mGb
Y
H f
J
f
;msrdk'
Y

/hJw

/Jy;moyahJcm[a dkv },www;ya;dKsutmoalw] ufidkwf,dku;m&bfmwafiS&'kA
Y
f
f
k
¨
}dweaZHugy-HweZ]
d
/f,r&dS&
dåwohJw&Hc
J
/hgya
mw&Hcfm&ao
vf,dku
J

fi&cfm&ao u,dku dku;msrlo /hgya ;lb&UEr SrsunSvt /f,&;mo hgyamwr" hmwaug'
hJ
f
JG
hf
®
/hJw }}h[a,r;Ofm&ao ;yN;&aKw0hJwdkq },wyagyuMfiEJo ?UJ&f,wyagyuMiEJo]
f
D
D
¬
f
dk
f dk
;DyNykvm&q
f

;&amp

gi

rsunSvt;mGbt;rja
S
hf

dkw;ir....;ta
Y f

/wf,whJc
hJ

fm&ao

;yN;&aKw0 hJwdkq }f,wyagyuMiEJo] ufpscthJw psc mSr:yatJxum,afpw;mo Gwa;msrlo
D
¬
f dk
dk
f
f
/w,rhmwa nv#0 fum,apwrm&q;&amp hJwdkqk,;fiSEic]] i&dkq Jvmyjamb upHky;O
hJ f
f
f
f
f
f
H D
bb;ir /;lbgyfu&:car Srdkufnrt ,b dkvvumwdkq }};DuB;mo]] hmwau;mGb;mGb
f
f
Y JG
/f,wfyw;eGyiu;yafnrt
f f
v
Ydk

}};fi0fmsuafmsua]]

dkufnrme;DuB;mo

;fidkwthJw;yafuscfuGw

m&qfi'Aa

/f,w;Rua;gc;i[ekr ;DyNfwzGwa
f Yf
d
qafwdrYlo YJe;isc;mo;dKsrGqa SrsuYeaD'Jt ;yNqf,w&u& fyv;mt u;imsua ;msr;isc,iloUlo
G
f
D dk
f
f
f f
SrsuYea;&afyvfwGv hmrferj Yeau& 4 D&g0eeZ hmwaurara;DuB;mo /,w ;Ruaykv;rGq
f
f
f
f
f
mSrfrt ;DyNfwziy;gy;gimCHo ;ikdwtHp;x momb'kA m[pHky;Obb hmwamSrYea;GraUJ&;DuB;mo
d
d hf
f
Hk
¨
H D
/hgya;vaf,ilo Jw ;GraYeafu&fpw;eqpSE
h
f f
m[;DuB;mo

/DyNfumrjahfnyjfpSEpw
f

mw;Gra;DuB;mo

fi&dkqYeau&fpwvD&g0eeZ
f
f

9691
m´Ep;firv

/muaygyea ;im&a YJef,q;giGia uf,i;moUo hmwamrfubmSrdk[
f
dk
l
S
....dkv,ryafikEvr
Y hf
d J

/

YJe;uB;firv
D
hJwdS&meZl,
;dku,q;va
hf
dkumEfusrpw;mo
S
f
mSrubmrD'....fmoMa
f
S
/Jymrfwwmp ;fiscf,ku ku;ficjpscUJ&bdr mwavafpsc Jydkvhrara dku;mo vm[zaza
S
d d
f
h
J
mwaqJvvfpzjmb /Jymrdrdki vhrara Jvlo fi&domolo ;fimuMatr;edr hJw;im&a;vau ekc
h
dk
Ydk
S
dk
f
f
/;lbgyzjareyjSrmb dkuUlo rara /f,w ;ra dkv }}vofeyj&dki
f
Y
J
;DyN;Gwaqwfewr Gwamb ?;DuBr ;Gwat ?;DuBr;l½t]] ;DyNmvfi0Jx;fect uzaza;DuB;mo
/,w riscJr;feKsc mSr;bafiwkc morara /;bmvrfuxu zjat ;yN;raf,kuhf,dku ;feGc;raD'Jt
f
d dk
l
G
D
d
?;mvmSrdr;im&a rara ;msrdku;mo fi&mvKHuB;&at dkvrlo,vD'Jt /Jbgymw &;mofiGcykvt
f
f
G
f
hmwaewfesdct ;DyNfp&;mxdkudkw;mo eGwa eIrUdkE kwtdkE /;lbgySv;xr erof,v Jvmrkwrara
f
Y
YJ
Yf
Y
l
YJ l
S Yd
?nuMhfnuM
fh

Jyu:yarjaefw½w
D k

19
/gy;frpfudkvnuM
hf

mrfedscmo;DuB;firv
S

dkufiu;imua
f

mr;msrn hJwip;fiu;mordw ufiyjrja Ydkw;mGb;mGb fi&dkqmrIr&;mpHc;iGwi& eaufuzpw
S
f
f
S
f f
f
/f,wfer Jvmw&do &firj eeatKw0yk½
S
YJ
¬ f
ufuzfpw /f,w&do dku mwkq,weafhnyj eGwaferfumsua ?Jcumsua ;wfumsua ?GwaYfeIrekz
d f
YJ
Y I
f
Hk
f
?Gwa;rS0hfidKsc m[iyjmEfusrv gcthJwrsccja ku;e0v dkv;mofum&a:yamÇruv Gwa;molvwcakc
f
f
S
d
d f
Y
G
f
/f,wql,
v,wdS&mbaohJwwQr dkvpa;iv ku;frcjpwubmSrdk[ imwamSrgcthJweaimSra mSr;rcjpwfubD'
Ydk f
Y
f
d
f f
f
f
f f
UJ&mÇru

/,w
f

;yaim&a;ivt
f
f

JvdkufimSratOn
hf

JwurfimSra
h f dk

/f,w

pa;friN;frscrj;ta
d

;DyNpa0hfnyj dkuEq UJ&wlo;Omru m[ ;firv /,wKyj;mpf,dku dku;firv /,w:ca
´
Ydk
D Ç
f
f
vdkv }};ep]] /f,wyj dkv )2( mSr;feP*fi'Aa mSrnoqmFvew hmwa uqtl,t ;mGb;mGb
J Y
f
Y
f
dk
/vahgyadS&dS&Jydkv,b
f

/f,w&kcpw
dS f

;k½dkqhmrerj
d
f

v,wwwgyuofwg"
Ydk f
f
f

m&;mGofwny
/hf,Gu;lbeyjfw[r
f
k

hfioeioYea hmwadkq ;momFvew u;DuB;mo vhmwafeyjdkq ´Eq /f,w;oa;Gwa ;mGb;mGb
H hf
J
v;mvrva;imua ;msri&&nSr dkv }}´Eqimra]] dkv;msrmw:canSr mSrnrmeU&Gwa;vau;edr
Ydk
f
f
hf
Y
f
Y
hf
f
J
f
m[ }}mEp]] mrfwcafpwkc Jvhfiryag' /,wfisc;yanrt u;mGb;mGb dkv }}mEpimra]]
´
S
f
f
Y
´ f
uGwthJwpzj;uB;mo moapa0hfnyj rj;ta u´Eqfwdp U&kp;modr Ydkw;mGb;mGb hfimuMag'
f
f D
dk
J
/,wgyfiw;lZ;sua;lxt dku;DuB;mo YJe }dr] rara;ir hfizj;mGb;mGb
f
f
uGwthJwnzj
f
hf

u

}dr]

hJwpzj;ro
f D

dkukcpwEq
f ´

UJ&bb;ir
f

JhwfidkE;frGphfnzjr

;mGb;mGb

}}hJw,w;Gra;DO;mo u&me;dku uerYea' dr;Gca]]
f
D
f
D
/f,uf,w;yamv ;imua;iwo dku;mGb;mGb weaJv:yam&fydt
h G
f
f
hJ
mwau;DuB pHky;O
h
H D
bb;ir /f,w&;muM ;imua;iwo ;feweaJ0sHy eHsyfOm,va
f
f
f
k
YJ
mSriu;imua m[fmsuafimta;feGx;DuBfvdkA zaza;ir ku;fiwohJwdkqDyNmv;mGz;Gra ;DuB;mo
f
f
f
d
/f,uepagyfpzjr ;DuB;mohJwf,yfpy dkubdr ;DyNfudkvub }r] hmwafi&mv;fiyj;DuB ;DuB;mo
G YJ
f
/f,wuMfiscdkv Jydku }};DO;mo]] m[dkwlo hf,rya &;mGosc;figca m[Gwaficz mSrfiGcfi&Gwa;ro
Y
D
v;mofudkv fub }r] i&UGwaYJeofpsc uGwamwq }};DO;mo]] UJ&dkwlo momrYeafpw;kqumea
Ydk
G
f
l
dk
Y
S
H f
/ymwuMyesuafuw;mtydo
J
f
f

i&dkq
f

}}mew&;DO;mo]] m[;msr;mfsum,a wlo....fmoMa
Ydk

/,wfiscyj
f
fi&mvfum&a,G&t hJwfwwdo;DuB;mo ;DyN;mxfi&& ;mx kv;lufudk½fiS&yk½ uHpkyeye[mEfusr
f
Yd
f
dk H f f
S
wea;fevfiT&u<
hJ

uw
f

ymvfeyj;iq;Hk½
Hk
f

lo

hfizjuYeaJw;Gra;DuB;mo....dkt
h

/,w ;oadr;ne;r0 ;DyN;Gwa f,dkuJe;Gwathf,u kv }};byaye
f
f
f
Y
dk Yd
l
f
suar lo :yathgi rya;yafuG&imqa;mp;KduB Qro;fidkclo Jyvf,b m[gi ppt ?UJ&gyixhfimuMag'
hJ
f
dk
f
/;mvgyr;edr
f
;DyN;mGodkq
Y

hJwidkE;yar;yN;Gra
f
D

fimta&fpzjt
dS

fum,apw;mo
f

m[gi]]

hmwarJxfi&;mGb;mGb /f,rfpzjiscfpzj mwmyjahJrwwSrt
f
f

/f,wrfnvfn&fusr
d

hmwaulo....fmoMa
/hJw }},wfiscdkv
f

umvaum,afpw ;dKsr;mo f,G&tvD'Jt JvmSrhf,dku ),w;msr GwapuGx ;fimsua waf,ilv
f
f
dk
f
f
G
vufwkopwD't(
J
f
J
vdkA
f

?Jvofwvfwsz

u;fimsuawf,dku
Y dk

g'Jt

;DyNu<uwumvaf,b
f
f

?;rphfnuM
f

dku;vaf,ilo

/Gwa;vau;mo;ewfio;imva
f
f
hJw

;mxw0
f

;mpy&tfw0fy&t
f
du;ir
k f

mwau;mGb;mb
h
G

umvD¬wdr

mrfesdctD'Jt
S

/,w&
f

20
yfu&;koiGc
J
H hf

uzaza;DuB;mo

dkzmvdku
Y

?ea;msz

ekue&
f f

vu
J

}dr]

hfirya&mv;imyjaDbfmSra
f
?hf,uf,wwk[
G
f

}}....JwgyhJcm& Demeumea Jv uGwtD'Jt ?JvrhfnuMof,b u;DuB;mo )3( fwgyHe]]
h
S
f
f
l
dk
}}....wf,r;tafwpSrg'
hJ
d
ufrdtUlo /,w io;muM;fimuMat ;yN;mGo mwdkq,w;yaokudkv,b ;msrdkw ?eatcjatg*m&a
f
hf
D
f
f
Y
UJ&&f,w
D

hmwa;DyN;mGoufrdtUJ&
dk

SrJe;fnef,b
Y

?DyN&fudkv

f,u

)nrtUJ&eme
f
D

hJw;fexdku;DuB;mo(
d

dkuuotU&Deme
f
J

;msrdkw
Y

)1(

&f,w )2( fwgyHe]]
D
}}....hJw;lbhmwafikEoar
d
fwgyHe

?dKscdr....Ju]]

/vahgya ;fidkwtHp;x uHpHky;DO ;DuBbbir hmwafum&aeyjfrdt
Hk
hf
f
/,wdriw;lZ;sua fimtafidkEyjrmw;fidkw ;mGb;mb dkumewpamwra
f
f
G
å
UJ&

dkwlo
Y

hmwa&irjHky;fry;KduB
f

/hgyamwuM;xfiwKduB
dk

wlo
Ydk

Gwa;qa

dku;&afi&fuot
S

U&fum,a
J

pwmelv
f

izjmrm&eaD'
hf
S

hJwio;dkx ;yNuMfukdp½* ,w;&at Jvu;msre0m&q
hf
D
f k
l
f
/f,w&iwHk½;qa uDeme ;yjadkuHk½;qa D&me-7 fuer
f
dk

;icjodo uzazaUJ&;mo /hf,uf,wfww oa JbfidkEL&ruot ;DyN;msz;fiyjt im&afwdsut;fiynv
f d
G
S f
f
f
fi&;Or;qa
D

dkvcdor
Y hJ

m[g*m&aD'Jt

½;qahJwwwup;lu
Hk
f
f
hfizj;mGb

;mGb

;qferjt
Hk

/wgyiw
hJ
f

ufe0m&q

dkuHk½;qa

u

;me;iGu;mpu;feqfimta
f

/ymw;mGofpzj
J

hmwadkqf,w&UGwa dkumP©uvg*m&a

rfidkurfuv
d

mSrJx;imsca nv
f
f

driurcja
f dk

dkzfpzjmedkqHkq
Y
Y

hJw:ca

m,;D&;Dofp'( hmwaueme /wf,wfpzj Jyfumva;msztwdr;tat fermo hmwau ;mszt UJ& }dr]
D
hJ
hJ
mwafuvyj;mGo e0m&q /f,w;msz ;DyNdr Gwa;dkr Jvu }dr] ratUJ&;DuB;mo qea;&adkufyktmpD'
h
dk
f
J
/YJeixr ,w&;&a eyjayjaiqt ulu,Gv,Gv mramramsca msca m[;mGb;mGb
f
f
YJ
f
l
f
f
?,w&;&amo;&a dkufyktmpD' ;DyN;pfn& uGwt;msr;vaulv moa;mcjw GuwYJe;DuB;mo
f
l
f
rja;ekumwra
f
å

/,Gupagypzj }};vaulv moa;imua;icjmv]]
f
f
f
f
wfidkE;rGp ;ya u;ficjrja;frscm,mo ;HkvEfwdp U&Gwag0wo dkvmEp ;firv yDy;momFvew
hJ
f
dk
h
S
J
å
´
D
:ca:caJykv,b
d f

fnrt

hfizj;mt

mbaowny
f

Jvm[;DuB;moUJ&;mGb;mGb

hfimuMag'

/Jymwparja;frscm,mo ;DyNydoufwdp mrfedsc&firj fudkcmo;DuB;firv
h
f dk
S
uyea;m&fyIvUJGE;rd,
dk Hk
S
f

mSrcfumeamyjiu
H
f

;imua
f

?Gwa;va

};mTr;mTr]

fuG&iy;LS&;ix
f
f

q;msrnwmo v /f,w;mxfudkp ;DyNl,Gwafiy;LS&;ix uhfirjrja;feku;rS& m&ixea;msr;fisc;mo
dk
hJ
f
f
f dk
w;mGb;mGb /f,wdS& mSr:ya;vau hfirj;feku m[;vafrdtdkw;mGb;mGb vahfizj;mGb;mGb
Ydk
Y
/,r&dkq dkv }}m´Ep;firv moawwpa;mGy dku;vSE ?;G&ar;dKsrlv ?;G&ar;mp;fewlv]]
f
Y
f
Hk
....i&Uzmp feqfeq;S&a ?;DuB;mo Jvopa ;frdiN;rscrj;ta ;msrfumva,b
f JG
f
f
;HkvEfwdpo&firj m[HkyySv ?yfivfnuMrj;ta UJ&;firv i&&firj dku;fe0v nuMhfnuM yu:yarja
S
l
Hk
f
fh
J
nyjmrferjdrt Ydkw;DuB;mo
f

?nuMfnuM
hf
h

Jyu:ya rjafeu&rat
d

?nuMnuM yu:yarja;m&k½
hf
hf
J
S
vwafrdthJw;dkq
J G

;yN;Gwa;fnzj
D

21
/f,wgyfwTvfic ;mGb;mGb kudkwlo ;DyN zjafwp Ydkv;dkumwuMwwdS&
h G
d Y
d
f
;fnzjw

rhmwafumea
S

/;DuB;mo

,wdrhJcmyja
f

uJxwdp
f

v }}f,wgyuMm&;feGv;gy;figca fwdpmwraficdr hJwhfiodS&mSr fum,apw;edx;vau )fw[rdko( eme
Ydk
å
f
f
k Y
D
hmwaumwmyjap ;mupqfudky ;lb;oanuMrykv fidkutykvt /;mv;b&r ;mGb;dkb muamSrkwiS&
H
hf
f
f
l dS
Yd f
/;mvouMmv;iyj;DuB Jb;m&rfyvr u;few0b;vau kwiS&]] /f,wdrzja hmwauJxi&
f
S
I
k
Yd f
f
/f,wuM;mGofriN rhmwadkq }}YJegymyjar;mupqfudky
d S
H
ficykvr
f

fykvt

hfizj;mGb;mGb
u;½Ho
Hk

m[Ydkw;ir]]
f

mwuMfudkvmyja

;mcjHiiEf,b
f dk

fi&wwyIv
f
f

u;DuB;mGbt
YJe;dKsc

Jwfyvlo;fedxykt
h k
f

fugcapS&mEfusr
f
S

/f,r&;yaf,qfpSEhm&pw
f

vyS&,G&t,b
J d f
f

ukcpwm&ea
dk
f

;mGb;mGb

;vauD']]

ucv

mrD'Jt
S

;yNkq
D d

/ymw;moio;mthHt
J
G hf

}},w;yaumvaf,bcv
f
f

/;mvodS&

;mGbt;dkbt

/;bfidkE;fexr
l
d

/f,w;oaS&k½p;mup
d H
ku;fimuMat;dKsut
d
/,wdr;imwaDntlut;mGo
f
f

emwpzju&wfwk½©uk'
YJ
f f

mSrrdtfpwfrdt
f

u;fewgcpw
k
f

/;blu,Gvr mwdkqYdkz& fum,apweme fu&wwk½ vD' hmwadkqJvdkvpzjmb
l
f
f D
f
dk
Y f
/f,wfisc
;fimyjanrt dkv }}rja;ekumwra]]
f
Y
f
å

dkunrthJwdkq }};eku Hw;mQr;gi]] 'Jt fi&cDnwmbao
f
f
D
hJ l

uGwa;Dro;dKsrt ;mo ;dKsrt i&u wlo kvfiEfpzj;msrfpzj /f,wdrdkymwra ;DyNKdn fnuM;mp;va
f
Ydk
Yd dk
Y å
uwpmåwra UJ&;msr;ro;dKsrtfi&u w&mSr ;fekuHw;mQr;gi ;fi&v:yam&fydt ;mGb;mGb unD'Jt
dk f d
D
hJ dS
JS
/hJwf,r ;Ogy;ya;mp;KduB uGwtYdkz;edx;vaufumea ;DyNfezHuB lo fi&q,r&ea mSrHk½;qa
D
f
f
dk f
;DyNmuMdky uxmw;mx;feSrfmQra m[ }&f,w] Jvu;uB;ro;dKsrt hJwdkq }mwpfut] gcpw
f
D
D D
f
/wf,rhgy;yaDntlut
hJ
u&;gi lo fuGwt w&;iqykvt
f
hJ
f f
mSrfrdtpwfrdt ;mo;mcjHiidkE Yeapw GEaF*ew mrfwypw
f
f
f
S
f
vu;vau;ferD' /f,w;yaOpDp dku ;ro;dKsrt hJwdkq }g0vky] uJx;dKsrtwlo hfiqfpwulo
J
d
f
D
J
Ydk
/hJwgyv&rylv Ydkz;ya:cadkurm&q fimwa mSrfesdc;Gra;vau /hJwkvdkrhpavhpaYea uratUlo
Ydk dS dk
Yd Y
,rya fiscnlun&fu& /wf,rhgynlu ;DyNfuvfu&pw lo u rafmea /f,w&;fimwaDntlut
hf
D
f S
hJ
D
dk
f
;imuMakveme
f
d D
dkzhfnuM;mp
Y
f,dkuD&,w
f
ku;DuB;mo
d
;yN;mGoeyjfrdtrafmea
D
f
gcpw
f
/,w;mGomo;rscwdp Jvdkwo /f,w&yj;fiS&;Hkv;mt ueatcjatD&,w
f
f f
Y l
dk
f
/;mo f,w&fuw;DyNKyj;mt urafmea Jb;fner m[ ;mGb;mGb
dk

rfum&afrdtdkw
S
Y

D&,w
f

mwadS&mr:yahfirj;feku u;va;fimsua;kcdS&;m&kb /f,wdS& mSr;ba;va;fimsua;dkcdS&;m&bfem,fp&c hJw;iS&
h
S
d
k
f
eo ufrdtdkw&f,w /,wm&:caJGw umGb;mGb m[lo hmwadoueatcjat;&amr;fesu UJ&;mGb;mGb
Yf
Y D
f
S
dk
dk
m[ }rafmea] /f,wdkyfudkv ;mGb;mGb ufrdtdkw }D&,w] ulo /f,w& ;imwaDntlut;yN;mGo
Y
dk
Y
f
f
D
u;vaDeme
dk

hJwdkq

}rafmea]

hJwhJc

;ya;fedx

dxt;movpSE
f

u;DuB;mo
dk

hmwaum&adk[
f

/,w&;yja dku;feuHw;mQr;gi wea }D&,w]
f
k
hJ
f
;vauDemeir ;yN;Grapofitpo;mt ;yNp§nfpzj hmwau;mGb;mGb ,r& fuG&imqa ;fidkwtYfedrtUlo
hf
D
f
f
D f
hf
f
?yf,vf,Gv
J G

mwfudkv;yafedrt
Y

;DyN;dkx;va;Hko

fwgyHe

;fikdwtHpHkyUlo

uHpHky;O
D

bb;ir
f

/;umw&eafiku;fner
kd
d
imwauedwimza
f
dk f f

uuvmn;mGb
f

;mGb

/;lbhmwafiEDscr
dk

fidkEUGyar

uxufmsuauvfumcja
J
/hgyafwrtfmwafwvfumta JwwTvpa,sc;G&a ufvoúuw m[o /f,wdS&hfiGcidky;yaf,sc;G&a
T
h f
f
dk
l
f
m&eafpw

fwrtfmwafwvfumta
T

mwa;mo;Goa
h
;yNdS&wdpfpsc;dKsr
D f
kc

22
ufvoúuw
dk

mSruxuv&;dkpt
f
f

fyvF*t
d

/;lbgyfypfmwar

/f,whJc;E;fi&firic ;lxt dkv;isc;morSEimra e;DuB:'a ta;mGbUJ&;mGb;mGb
DS
f
f
f
YJ
Jvfmoafpzj i0mombfem,fp&c m[o /Jy;feweafi&fuot dxedscea;&amp
f
l
k
S
f

hmwauza;eGx
f

;O
D

;DuBbb

/DyNmS&;mGoeGv,Gu
f f

hmwakc

/,w&ea
f

dxt

pSE
f

8(

uot u;feGZ:'a ;mGb;mGb hmwava;imua vDo u0b m[fum,afpSEwlo /hJw;feZ:'a hmwau
f
f
Ydk
G
;eZUJ&;DuBbbD' )Jyvfpzj uxumpmrferj mSrydvmua iqys*( /,w:ca vza;feGx;Ofiqfys*
D
Ydk
d
f
f f
f
Ydk
D
mwauicfpzjrpp mSrrja,efvoúuw dkuza;eGx;Obb /f,r&;yaUGzwdr ku;DuB;mo YJe;uBbbD'
h
f
f
f
dk
f
D
J f
d
D
/Yea;Gra hJwnyjpSE )49( U&za ;eGx;O ;DuBbb UJ&;mGb;mGb hfizjm[YeaD'Jt /96-5-51
hf
f
J
f
D
Grat
/;lb
c&r;met ;mb;mGb dkvvufesdcthJwfwSr;m&w meóyd0 ;DyNymwra ?x&me;vauer um&fydt
hJ
G
Y JG
Ydk å
D
f
hfizjhmwakc /fmea ;bdorvrfidkE;&al,;met ;DyN;mom&m&eapw lw;ne ;msrm&q;&amp;mcjw
l
J
G
f
f
hfizjdkufyktpwmp Srgctmoa,b /Jygyfvdkoku hJwhJcKyjufwdwt UJ&;mGb;mGb....fmoMa
f
f
}}....vahJwr&fidku dkuwfimvau vufuzpw
H
J
f
;fi&fusc;irx ?fusc;firx ;fi&;fedxlu;vau hJwdKscdr vkc /Jwukw;fi&;Hk½;np ?;k½;fnp;fi&fudkw]]
f
J
h f d
f
H
/Jy;ikdwt ofmuMa;u<a
f
H
UJ&;DuBfmwaryw
f

hmwau;DuBHpHky;O
D

bb

;fir

/ymw&hJc;&a
J

;fi&;yja;spa

?;fi&;edx;vau
f

?;fi&fusc ;firx m[;mGb;mGb izjdku;ewmpD' hfimuMag' ;DuB;mo....Ju /muafeyj&;yaiGc
hf
f
hf
vdkqgy;yahfiGc;meeyjfrdt &r;mcjt;idkyt ufe0m&q /f,w;oa&;ya;dkx;qa ;yNyj;moDqe0m&q
Ydk
f
dS
f
D
G
f
uUlo
dk

u;mGb;mGb

uD&,w
dk
f

/m&afeyjJvJxm&fydt

m&auMvYeafumea
J

/,w&HkydS&
f

ufusc;firx

;yNdkq
D

kv;feyiy
Yd
f

fwg"fwdpwq;fisc;mo;dKsrtdkw
hJ dk
Y

fuGwtw&kpKyj
hJ

vhmwauM
J

wg"wdp
f
f

wo /gyGwalocmvfyvfykvt mrGwafrt;mo ;mcjHifidkE Jvm[wg0Jvky ?dkwrafmea ?dkwmwpfut
Ydk l
hJ
k
S
d
Ydk
Y
Y
w&hJc Hquq ;mGb;mGb u;feuHw;mQr;gi /,w&KyjfPk* dkumwra wlo JyeGwa;fnpy;mcjw
hJ
f
k
f
å
Ydk
YJ
ö
YJeeathJw;mp;va umåwra dkwlo hfimuMag' /,&;DuB;mo UJ&gyixmwmyja;feñfn& uGwafpzjtvD'
dk
Y
f
f
T
dk
dk
m[;muphJwdkq GxaGxatwe ;dKsr;dKsrt lv /;lborJv;mGofpzjdkv,b Jxi& hfizj;mGb;mGb
f
d
f
f
/;buM myjar Jv;mup;uMa ;mupGia /;lbuMHcrfuvGia ;DyNdkq }}gy vfpscdku;DuB;mo
l
Ydk
?hJw;lbgywk[rmwlu
f
vYJegyJGvr fixt
Ydk
u;mGb;mGb

viscdkvdkuGia
Ydk f

m[

dkv,wwzj;dkzew
Y f
f
f

dkuGwa;va;Dro;dKsrt

u;ficj;rsc;friNrj;ta
dk
f
d

eGia
YJ

fi&u

mofno;m&w

wlo]]
Ydk

/,Gu,wmyjafeyj
hf
f

dkumwra]]
å

uwlo
Ydk

;i&;ya;fiv;iS&
f
f

hJwuMDnu;e0;fidk0
l f

mwra
å

}}hmwayjmyja

uGia;uMactiosu
dk
hf

hmwamv;fimuaea

pzjfpzjmSr;dKsrvf,b
f
l

D&,w
f

/;mvugyidkE;rGp;ya
f f
pzjfpzjmrmomb,b
f
S
f
/f,ugyKyjeyj;lZ;sua
G
f

dkudkwlo
Y

i&mv
f

fwwfwzmpD'

vmv;fiyj;DuB
Ydk

;DuB;mo

dkv
Y

}};mvugyuMhJc

fumS&ahfimpakpKyj

uhgi ;fekwdS&ctfuct mSrkwgi ;mpf,dku icdrhgi]] hmwadku;msr;ro;dKsrtfi&u u;feuHw;mQr;gi
dk
J
Yd
f
D
k
23
/hgy&zjavf,b ;mGb;mGb );eGc;raD'( wfudkv;ra
dk
f
hJ
mufiimuumua );eGc;raD'( /;lb dor ;eSr&zjadkv,b dku;eGc;raUlo hfizj;mGb;mGb....;dkt
f
f
f
f
f
/w }}....vmSrhJc;ya Ulo,b m&adkuGratyamp UJ&;ir....YJeg']
hJ
J
f
f
}}Jwgy;rp;mp;KduB ;fir zkpKyjfuvuq
h
f
Ydk
f
uyampmrferjdkw xtfnooa /Jy mwcmvcfuq u;ir kduGratkEimra /ymwmo;fr0ydo bb
dk
Y
d
hJ
H
f
f
J
f
vuMfirjfimta ur½cmvgymeog0 dkzkpKyjfuvfuq kuyampmrferj /,Gu,wix f,wmvgy;Goa
Ydk
Hk hJ
Y
d
hf
f
f
uqt
f
vlo
dk

GratUlo
mSryampmrerj
f

vhfiryag'
J

hmwauYJe;ir
f
/,wgyfmwa
f

/f,uhmwagydkq
G

JeEfimra....;ta
Y k
m Sr

;DuBm&qmsAu

m&ea;mcjw
ulo

/;lbJcpzjr
h f

fugya

m[um,a;Hko
f
/f,wfmwarSE

fugya;eGx;eGx
f
f
;i&t;ro;moUlo
f
D

imra
f

i&dkqYJe;DuBr
f

uo /,wdS&um,afpwta;dkb Jwdkq Hu;DO mrw;ir /f,w:ca kv;DuBrfpt dkvicdkv;fi&trfpt
l
f
f
h
S Ydk f
Yd
Y f
uUlo hmwaubb /hJwr;edr wfmwa ;DyN;imuafpepfewr fit m[;DuBr....;DuB:'a
dk
f
hJ
f
uta;mGb ?fe*T&a;DO m[ta;dkb UJ&Ydkw;ir .... ;ta]] hmwadkqvomyjaeyjmb ulo
k
f
J
f
/,wzja u ;mGb;mGb dkv }},wgyhJcLSv
f
Y
f
mwafumvaofiEfww
h
dk

mrGwa
S

Otumqat
D f

;fimsuafiomp

wfuofwyYJe;msrt]]
hJ

}}....JvoLSv ;DyNeyjmb dkurf,c;g0
f
eGiahJw&;ir
YJ
f

?egyhrar u;vaUKrN rf,c;g0 mwuMhJcmvfuGx urf,c;g0 ;Hkv;mt;msrdkw]]
YJ
kd
d
Y
/f,wfudkvzja dkv }};DuBbb ,wgy;imua dkv;mx;iGo ;ivyfpSE;Goa]]
Y
f
f
Y
f
f k
/Jw }};mvUJ&;imua muaeatcjat ;icjmr;fesu
h
f
f

UJ&;ir
f

?fmeagy;&a

;yNuqump
D f
dk

/yfvdkoku
J

hJw;mr;DuB

ewrfit
f

mw&;LzjYfezj

hfiqfpwmny

vdku ;gyfpwlo ?S&;dKsut Jvdkzhf,dku hmwa&mvhva ?&;mo &fwSr &Gza &mS& Jvm[iw,uf,dku
J
d
Y
f dk f dk
hmwafiscyj;&a

dku;gypw
f

lo

/ymwfwrjferfydo
J
G

m[ykvt;icj;&amp....;ta]]
f
f

/,weyjmyjauq ;mup ulo /,wfudkvmyja dkv }}ufwk[]] u;mGb;mGb
f
f
f
f
Y
hJ
}}....dkqJqeayjkct mrfekufe& ;yNfudk½iS&fyk½ u )fudky;irO,( Kw0hJw;&a;ir kct
S
D
f
dk
f f
¬
f
/dkqJy;ekwea;&auqmp uxkc m[;ir /f,wea;ra ?f,weafimxa;meJrNt bb ku;fiwo;ir
f
f
f
f
d
f
/,w&;fikcuq;fekzvf,w uJxuuer YeaD' hfimuMag' /,wea&dwoJrNt bb ku,ficr]]
f
d f
D
f
f
d k
/,wmyja dku;mGb;mGb ulo
f
/;lbhmwapzjr ;ficj;eyfiy mw&myja;mup
f
f
YJewalohJw;va;me
G
;yNfyu;me;gyUlo
D

uGwt
f

vea;va
Ydk

;mGb;mb
G
vme
J

rlo;va;me
Ydk

/f,wmyja;mup

m[b;O
D
;DuB;dkb;dkbUJ&;DuB;mo
/f,w& myja;mup u;mGb;mGb

;yN:ca;mem&fydt
D

dku;mGb;mGb

m[lo

/f,wkpKyj kuiczUlo ;yN;mx suhfnvt Gwa;varm&qKyjmelo
d f
D
S
nfuer
;DyNeIr
f

m[;feov:'a
d S

;roUlo
D

uuzfpwdpfusrUlo
f

/;lbhmwa&firjr

/f,whmwafeu

,rya;mxfwdpJGc
hf

uza;feGx
dk

;O
D

;DuBbb

hmwaufuzpw
f
;DyN;mol,Gwa;Dopo
G
f

;fidkwtHp;Hkxmomb'kA u;mGb;mGb emw&;ekzvf,w dkv }}gycmv dww&me;va hmwau,ficr
¨
YJ
f D
Y
hJ
d D
k
/,rfykvJGy;imwakq ;fikdwtHp;Hkx momb fem,fp&c mSr&mefumcja n /Yea;GraUlo m[YeaD']]
f
f
D
/,wfuq ;fekzvf,w Jyufubfuer hmwauYea 96-5-51
f
D
/,Gu,wcfukp½* ;xt lo dku;mGb;mGb
hf
f
hJ d k
l
U&;DuB;mo }};yNqf,whJc&mSrbb Gwa ;lZ;suaUJ&;mGb;mGb;ir]] uOpea;momvau ;mGb;mGb
J
D dk
dS
f
f
G
24
mSr;mGb;mGb dkvmvfpzj ;msr;Dro;dKsrt hJwgymeog0 kdumny;qa wfidkE;rGp;ya u ;&amr;fesu
Y
hJ
f
dk
?;&afnS&uot kw;mov vfmoagyrmeog0 dkv;msrbdr dkuyamp mnykEt m[um,afpEwlo
f
Yd
l J
f
S Ydk
/,uf,w&iomp pSEfpekc udkzfpzjum,apw
hf G
f
f
Y
f
f
fe0m&q

/DyNuMmvum&a
f

xfpSE;gi
J

dkvirjfimta;muMio
Y f
f

mny

pSE;va
f

mrfvkouw;qa
S d ú

m[um,afpSEdkwlo mSr fesdcea;&ampD' /,wuMeafpzj Gwalo;imsuaydo;qa ;yN ;mpfudkv gymeog0
f
Y
f
f
HÜ
D
umny;qa m[kw }dr] YJe };fekt] kct /,Gu,w;oadr;KyN dkv&;muM;mup }dr] Jv;mGb;mGb
dk
Yd
hf
f
H Y
Srf'kypwKw0
f
¬

Jvgi

;ta

/,w
f

fudkvzja

Jvu

}dr]

}}....kv;lbfww;&ar
Yd
/hJw;bfwwfypr Srf'kypw
l
f

gi /,wzja ulo hmwa;ra Jvwwfypf'kypSE,b msAu m&a;ir /hJwDs*fmZa ;DuBm&qmsAu
f
f
f f
f
vu
J

zaza

UJ&

};fekt]....;ta....hmwadkqvfuvmyjafeyj
J
dk

mb

u;ro
D

YJeg'

/f,w;raku;Dro wJvww;&a K¬w0mb u;fir ?;DuBrm&q;&amp mwkq,;fiSEic rat;ir
d
hJ
f
d k
f
f
/,w;ramv dku }dr] vau };fekt] ;ro UJ& )sD*fmZam&q( fe[;edo;O YeaD' rara]]
f
D
f
D
kcpw;mup
f

dku;mGb;mGb

u

}dr]

raraU&;DuB;mo
J

hmwafum&aumva;ew;dku
f
f

/f,wmyjamv
;ewpS&
f f

/f,w&;mx mrm&lu,Gv
S
f
mwa;yadky;fimsua
h
Y

YJe;muUlo

m&afimtamo;fewf,q

}dr]

uD&rj:'a

;eZUJ&kE;DuBb
D

UJ&;ir
f

/f,w&;mxfnuM dumwyja fiqt YJe;&amv;&a;mo /;blu,Gvr mw&;mx;imsua mSrfekue&
h
G
l
f
f
f
/,w&;mx;fimyja ;mGb;mGb mSr;fimsuafp'o ur fyvF*t hmwafimta;ew;gi }dr] raraUJ&;ir
f
f
d
f
f
/f,r;O&myja ;mGb;mGb dku;DuB;mo kcpwm&p,&
D
f
f
/,wwwdr;Gra dkuGwa;Dro;mo hJwmyjadkv )mwfudkvy JvukwOom&
f
f
Y
l
D
;yNJ&;iqydo /;lbiscear mrfnyjmrA(
D f f
f
S

What  is  the   Phone  Gyi,  Mammy) 
I    do    not    want    to   Stay    in    Burma.    Burma    is    very 
poor    and    the    weather    is    very    hot.) 
( ?Gwa;Dro;mo Jwww;ra
h f

v )raravmb mwdkq;DuB;fekb(
Ydk
J

( hmwasu;ro;mo
D

viryafpzj GwalouM ;frdo;fedx umS&ahfimpa,Gumu uGwa;m&wmomb Hp;Hkx hva" ;dk½;dKsrhf,dku
J hf
f
f
dk
;yNeouxwdpfpsc;dKsr uGwalodkq zat rat /f,wdS& xpzjhvafpzj mSrfnyjmrerj Ydkw;mGb;mGb
D f f
f
f
f
/f,u;umSr;Ofpzj Sriscpzj lohJwfisckpKyj ?lohJw ;kEwrj kduGwamnykEt
h G dk
D
f f
d f

m&;dk½hf,dku
v
Ydk

eyampmrferj
YJ

;eGvfpsc
f

fi&mv

pzjt;DO;rja
f

;fiyj;DuB

dku;DuB;mo

m[;DuB;mo

/;lbhJc;qrkv;Gwa
Hk Yd

fimwamwdkq,wischJc;yaGrat
f
f
dxt

fi0m&fydt

ku;Hkv;mup
d

wdkq }GratD'] ?m&acmvmofeyj ;DyN hmwaeu uza;eGx;DO;DuBbb ;mGb;mb uYeaD'Jt
hJ
hJ
f
dk
f
G
/,whJczja;Hk½;Osut ;mGb;mb Jydkv
f
f
G
Y
}}f,w;oadS& mwqDr&gy mrloJw,Hc hmwa ;HkthJc;ya ulohJwfisc;ya mwqGratyamp bb]]
dk
S h l
dk
/,wgyczja ;mGb;mGb hmwavfimtayesuafwplo
f
hJ
Ydk
f
d
/,wrea;mp;Op
f
d
f
xfixfpw ;mGb;mGb v }}vr&hJc;ya dkuof,b dkvHcuq ulo,b]] ?;mofuct
J
dk
Ydk
J
Yl
Y f
f
umwkqdkz cfuq ;HkthJc;ya ulvJwisc;ya dku }Grat] hJwdkq }yamp] D' /,w&dkvHcuv
d Y
H
h f
f
Y f
vuuq;rjafOp;mo
J
f
hJw&l,Hc
fi&hJcdS&mo
f,uw
/,w&Jvdkv;ya
f
Y
fiufuvfykquv
dk
f
mwqf,whJc ;yaGrat fnyj;Hko uedp ?,q;giuGc uT&a ?;edof,qGia Grat kv;fevfpscdku;DO;rja
dk
f
f
f
f
Yd
G
hfizjm[lo,b ?dkv;eGvfpscdku ;DO;mo hfizjm[lo,b ;DuB;mo /;Ogy;rpnuM;mp;Op
f
Y f
f
D f hf
f
25
/,wdS&ymwekuHqfudky ;Hkt;mGo oa m&;gi;mE kvww;fedxr uxfimxapw;mGE
f
J
f
G Yd f
J
f
/,w hrafumta f,w;oafuc&;edxt imwafuxfimxa pw;mGE hmwafixfwdp;mGb;mGb
f
f
f
f
/hf,uJyHky;mupmrerj
G
f
wyj
hJ
OS,;fidIE
f
;DyNqf,w;DuBfe0mw
dk
?,w;feyiy
f
f
/Jydkvmw&;edx
f
fimxapw;mGE m[mw&;frdo;fedx um,apw;Dro u ,myd"t /,wdS& mSrHky;mupmrerj mwdkq
f
f
f
f Ü
f
f
}}imxapw;mGE fimuapw;ro]] }};mvrhgymv;DuB SrYJemrmrfrvfrdv ?Jvr mv;DuB ;msrYJeHpHkykv,b
f
f
f
D
d
d f
fi&mv;DuB;Drohgi]]
/,wmvi0
f
f
m[fwpumoafeylyUJ&um,afpwicdr
d
f
f
;i&nuMdkuUlo
f hf
/ymwea;mpu
J
YJewafysc;musDc;ey Gwa;va;ey Jwgymeog0 hmwa;yN /,wykv Gwamp;ecio;fimsua usump
G
f
f
h
D
f
f
f f
f
mr;va JGy;mpD' Jvulo fi&;&amp ;mGb;mGb /f,w&;yaykv ;va JGy;mpnuMmp wdS&umvaya;Hko
S
f
hf
hJ f
uGwtUlo mSr;baJGy;mp
f
hJw;&amp
;mGb;mGb
u;DrofpSE;gi
}dr]
raraUJ&;DuB;mo
/fmeaUJ&gyix ,w&Ydkv;&aGwamp
f
f
u;muMweaGya Gwa meóyj GwafyI½tlyt m[fisu;fe0wy ;mGb;mGb hfimuMag' /ymw;mGo;ta
hJ
f
J
uot ;DyN;fi&uumSEa;O;mGb;mGb m[;Hkv pSE ;va;Hkvfusr hJweayfumwaivfnuM UJ&;DuB;mo
dk J
S dk f
D
f
f
/,w;mofuGx ;yN:ca:cadkvfi&u
f
G
D
YJe

};Dz;Dz]

};Dz;Dz]

;DyNmv;me

JGy;mp

UJ&;mGb;mGb

u;DuB;mo

fi&;&amp

dkvYdkr;mGb;mGb
Y

/;lbgy w[r fimpafpw;DuB;frsu
f k
imtafumva;kx;firo
f
d
dk

,su
f

f,su;DuB;DuB

hmwaumwqHpHky
dk

f,r;&akct
h

;mGb;mGb

/f,wuMkpKyj ;yNiw m&©utyamp uGwalv ;yNq dkv };fidkro] Jykug'
D f
D dk Y
d
/ymwuM ;mGo;kqeku wcafpw;yNwcapw ;yNfytJTv mSrxfuvdkw ;DuB;mo )dor;mvrea;msr;DuB
J
H f
f
D f
f
D
J
Y
u;Hkv;mupD'

dkqYJe;DuB;mo

dkufw*met(

fwcafpw,rmv
fh

hmwadkqJvdkvpzjmb
Y f

/,wuM;iGo HpHkyhJwfuKduBdkwlo dku ;msr;valv kvdkw;DuB;mo hf,rmv;dkp;DuB
f
f
Y
d Y
mrfwcafpwfimea muaGwa&;dkpt
S

HifidkE;mcjw m&afuqfuqt&;kpt uw
d
G

YJe&;dkpt

S&uv
d f

/meaymSr&nw ;yNudkv ;fidwtfe²PoHky UJ&uGcm&hfnx ?Jyv&a m[fwg"wdpUJ&;msr,i;vau
f
J
f
D f
k
f
dk
f
f

uGwamw&r
dk
dS

;yNHcmefpet
D

;DyNfypuqYJe;mup
f

umwkqHpHky
dk
d

hJwdkq

}Grat] wmyjaza;feGx;O
hJ
D

;DuBbb

/,wdr;Gwa;yN;mGo
f
D
m[;mGb;mGb
HpHky

/hgyamr&ykv
S f
;ficj

m,mo;KzNUHGz
d

?;ficjJ&;iq
f

UJ&nyj;iwD'
f
f dk

;yNfuzunyj;iwD'
D
dk f
f dk

fimwaeaUGwa;nwtyuMt m[nyj;fidkwfh,dku dkvJ&;iq Jyvf,b /;lbisc;yar;mt ;mGb;mGb
f
f
f
Y
f
dk
f
mwa;dKsrfwg"fwdp hJw ;yjapy dkunyj;fidkwfh,dku fi&JGvu,&Gwa;fimuMat wmo imS&arJTvr;mcjw
h
f
f
f
hJ
f
,&Gwamw;ly;fnq mvhvaum&a;mGo mSrwanyj;fidkw;mcjw ?zf,sufirjt ?dkz;muMfiomny
f
f
G f
Ydk
Y
/m&aJGu i& kw;mGb;mGb i&mvpzj ;msrGwar;vau hJw;DuBixt SrdkuIr;suaO, HifikEumeat
f
Yd
f
f
f
f
d f
YJefyvfyIv;figca
I

?efyIvyIv
YJ
f

mwra;imwakq
å
f

iz
f

;DyNu

dkvpagyum&a
Y
f

)

;k½ithm&a
d f

  (Rock'en    Roll

mramramscamsca

dkupzjt
f

;msrfe0m&q

/hf,uo;oa&odky
G
Y
/,w;oa&mo;r0
f
f
26
/m&aJvfpy :ya m&fydt Jv;mGb;mGb
m&a;xJv&meumcjaOn mw&hfnzj fudkv kdumwdkv mSr;muMGwafmzafrdt ?;muMGwa;mofrdt
dk
D
f
hf
elo
YJ
fimtapzjfudkuHt
f
hJwfuKuBlo
d
hfnyj;eIEHp
f
;yNxuD&me;va
D
fuer
m[;mGb;mGb
w&;wfezvfudkv zeayjafiqt zeafukuHt YJefwg"fwdpUo eGwa;mrofykvt wcakc
hJ
D
H
Ydk
Ydk
d
l
YJ
f
/,&;mo
f
}}hgyaf,r&fpzj fukuHt Jeedsct m[;Hkv;mt )f,r&fuufedsct ?,r&fuku fesdct( ?,r&fudku
d
Y f
dk
f
d
f
)gnimiT( ?f,r&fudku )gnimiT( h[a]] ;DyNnuMku&meufuvUlo fuefiKdyNpwemwmv;fiv;dkr
hf
d D
f YJ
/vrhfrdvgyDr,b
J
f
u
dk

cja;DuBbb;ir
f

dkqGwa;mofrdt

Hk½ew½fmwa
f Hk

/,wmS&psc
f
f

fewrfit

dku;DuB;mo

vo /Jymwdoekut dkufiyjt;iGwt UJ&frdtpwfrdt m[;msrfmbaJ&JGpuv UJ&;msrS&m&tpp
J l
f
f
f
f
d
f
mSr loJw;fimra;mu /hfnuM;ra umwqfimtafiwdku fmbaJ& hJw;fimradku;mu;DuBbbUJ&;mo
h
dk
dk
hmwamv;uB;mo fi&ix ,wUJsc;DuBHky fi&Hk,rumw;&a ;mGb;mGb ?mw;imra kduGwa ;mofrdt
D
f
f
dk
f
);dKsr;ne;yahfisuhva( ;dKsr;ne;fimra uGwafmbaJ& Ulo eGwa;mo;fimsua;fimvafvA u;fewfiofvdkA
f
f
dk
YJ
dk
uo
l

/,Gu;dku;dKsr;mplv,r&dkq
hf
hf

bbUlo

/DyNmvdS&

dkv
Y

vfumcjafpSEpw
f

)h[a

}yHp]
J

mSredscea;&a
f

i&dkqYJe;mup
f

fwca(

hmwau;DuBpHky;O
H D

mEfusrmpD' m[;DuB;mohgi....;fit]]
S

/;lbgylyr ;0a;0anS&nS& hmwau;mGb;mGb
f f
/Jbor Sr,rmvpzjvf,b um®ruMHu ;mGb;mGbUJ&;fir mSrYeapwumea
d
f
f dk
f f
fesdcpwumea
f f
mpD'

hmwa

/;umweadS&
dk
ea;dkp;DuBJrNt

vqf,rhfnuMfidkx
Ydk dk

umwdkq
mSrumva

;Hkvuopw
f
f

}k,;fiEfic]
S

;mGb;mGbUJ&;fir

m[mbaowfwwJv;fimyja(
hJ

dkv;fevly
Y
G

/,r;O&;&auq
f
D
f

momrfedscea;&avD'
S
dk

&gFco

/Jbwk[rSrmw&
f

dkulytumoa

;mGb;mGb

)/gy;ficjdkvkq dkv }}wk[r wk[ ;dKsrt moawrjirjfwg"fwdp]] /;mo ;lbgywk[rmwdkq
d Y
f
f
f
hf
f
u m&qdwDe ;DyN;mcjJGc dku;mpt;ewt;dKsrt fudkvtdkwHqfudky dkwfPk*hJwdkq,u<lo;Xalo;mÖPky
f
Y
Y
f
mwqfwrjr
dk
fwrj;dKsrt
/,&;mo
f
;Opagy;&a
D
;vauusc;fiRc
f
mSrm&eaD'(
}}....hJw,w&do izj;mt;icjnuM um&tlrt wIE
f
hf
f hf
dk
f
m&trtf,dku UJ&Ulo mwdkq;mvofwrjirjr ?;mvofwrjhfirj fuq;dKsrOpGqa UJ&;molv]]
l
hf
f
}}....hJwfytdo hfizj;mt;icj nuM dku;mupuGxwIE hmwadku&r dS&mny]]
f
hf
f
f
dS
}}....hJwo&do YJemwirj dku;dk½muM hmwakuuetfrdwt U&&a]]
f
d f
J
}}....wo &do hfizj;mt;ficjfnuM
hJ
h
u;ñr ;ñ urjmZrja hJw fugyamSr:yarja dku;fimuar ?;imua;DuBrja]]
d k dI
dI
f
f
....mSr;rsudwDe umva w&mvio uf,if,ikw;mGb;mGb hfimuMag'
f
hJ
f
Yd
/;umw& ;moJv;imyja m[wd&mpisut
dk
G
f
å
hf
;msr;vau
;DyNfudkvdkufisu
;e0fwy;mofrdt
f
wealwtelo
hJ
YJ
bdr
u;Hkqfyp;Det
/yöpduhJwfpzjSrlu;fidk0 gyGwabdr m&auGwa ;imsua /bfw[r rmw&dkvfyv uJx;Ofpw&;dkpt
J
f
J
k
S
Y k
D
qHpkyJw;fiGodkuum,apw;vau
dk H h
f
f
/m&aeyjmvfi0
f
Jxi&
f
;mGb;mGb
m[umoa
mw

hwdkq }}vrmv;DuB ;msrYJepyf,b i& mv;fiyj;DuB ;DuB;mohgi]] ;fi&nuMdku;DuB;mo vkct
J
J
H Hk
f
hf
J
/;mo f,whJc;&a;mGb;mGb
dkuKw0hJwdkq }}imxafpw;mGE]] ;yNfnuM dku }dr] raraUJ&;DuB;mo hfimuMa g' /,w&uMJ&;fiqwdp
¬
f
D h
f
f
xtwoaGuuS&t
d
hJ
J f
;msrbdr
fi&fwwr;rdot;fedxt
f
dkv&r´Eja£
Y
um,afpw;ro
f
D
;mouzfpwlo&;muM
f

}}fi&&mofedS&tek[t
dS
f

27
mSr;Hkv;mup

UJ&wlo]]
Ydk

fi&&yjOS,;fidIE
f

;mGb;mGb

mwaumwkq ;mvo;mofwyjr ?;mvo;mo wyj ?;mvofimyjar ?;mvofimyja u;Hkv;mup
h
d
f
/,wmyja JbJx;vfpw vfi&myja /;b[r imwafyp;gy vfiscmyjar dku;mup /m&eawmr;figca
f
Hk
J
l
f
J
hJ
/Jbxfyxpw ;kHvpfum,afpSE zt;mo ufwm"fwdp dkvvumwJr mwLzj im&a;mot hmwaeai0
J
f
Y JG
f
f
uHpkHy hJw;mx;iGopkHy;O zazaUlo /f,wdkq mo;vau;fedr;ro moa;fnw;Ofpw Jvulo
f H D
D
D
/UJ&;mo f,r;O&fiscdS& uOptDpt hJwdkq }}f,r&mvfpzj ;DuB;mo wfeRc;lx mrmnyydo fw[rdko
D dS
f
hJ
S
HÜ
k Y
mny;qa ?Jbvhgi m[ ;mohgi]] mSrxfwdpYlo vhmwaD' /;umSr;Omvfpzj e0m&q ;iGwtfpSE;kHo
dk
J
J
dk
D
f
f
hmwai&uS,umSEar u;ya;dKsutHu 0b Jvulo /}dr] rara UJ&;DuB;mo /
f f
f

/,ww
d

/fmeahgyamSr& Jvfisc&Eq hJwdkvpafpzjJ&ova weaJ0sHy YJesHyOm,va mSrfiu;imua
dS
dS ´
l
hJ
f
f
bvUlo /hgyamreafpzj ;yNdS& u )gninnaP( OptDpt hJwdkq,r;Gra YJekHyvf,b gi dku;mo hgi]]
J dk
S
D
l
f
f
dk
vhmwasufesdctD' /gymruMeafimxalx YJefrtw;dktw Jvdkwlo fi&&D&*D' mo }dr] ?dkumw;mxfyt
J
S
d
Y
xuvdkw
J f
Y

;mz;mGz
G

dku;mo

YJe;eZUlo
D

rJqiomny
Ydk f

raraUJ&;mo

mo

gceakc

?um,apw;uBfvdkA mSrfmwarywvahmrA ufmsuafimta;feGx zazaUJ&;DuB;mo /
f
f
D
f

Jvulo

/,wk'
d

)/hgyaHpymoakv;fiGo UJ&HpHky;O bbUJ&;DuB;mo ug'( /hgya;lbor
Hk
d
D
d
vr;mGo;fimyja Hkykv,b mohmwa;DuB /ymweamrawzwz ;DyNfuvu umea vawgcpw
J
d f
J
f f
dk
f
f
fimwalo dkv;fevfuvfuGo fwvwsz erjfisv m[;DuB;mo ;fidkwtHpHkywfuKuBlo izjhmwakc
Y
G
f
f
hJ
d
hf
/f,w&eaxfum,apw ;DyNfwdy;gcHw;fecthf,dku
J
f
v;lr;figca ;mGb;mGb ;yNhfnuMGwa mw;mTv mw;yja ;kbt;rjaYdkw;ir hmwavawgcpw
Ydk
D
d
f
f
}}/f,w&myja dkv;bmofuor mw& fudkv ;fir fumea;DuBimuaD'
Y l
f
/,Gugy;mx;mp ckcfpwmw uKduB YJe;irx fimtanyjfudkA ;icj;iv;iv;dkr fuer]]
f
k
f
f
fh
f f
f
/,w&myja u&f,weme
f
dk D
D
;fiwYea hfizj;mGb;mGb /ymw;mGo
dk
J
;iq;yja xfwk[pw dkuxHcN m[;mo /f,w&hrafumta
f
J
f
J
;mv;irj
f
wfuvfwTvu;imZa
hJ
dk
f
fuefiKyNpwemwfudkvwTv
d f YJ
f
SrJx;fect
vfewedsct
Ydk
f
/ymweanfuRufuRu mSrJx;fect m[ofu½fwkw okxlw vmSrgctD'Jt /,w&;mxwdy
J
H
H
dk
H
J
f
f
;gcHw ;yN;mx;ya;fecfpw;ect Jeeme ;DuB;mo
D
f
Y D
vaw gcfpw /dkvsufuKyNfuKyN dku;msr;Rca
Y
d
d
mw;xmp:ya&a mSr:ya ;ruM /,w&;mx;yanx Jxuv;DuB;mo dkuwt:ya&a hJw;mxryw
dk
f
f
hf
f
k
f
;motHo dkq;mvDyNea;dkx:ya&a Gwa;mro uv vhmwaeyjeafiyj wafiyj;fruMfrdt dkv;mpGwacj
G
f
J
f
G
Y
/Jymwfwkcurjfudkv
f
uumea u;DuB;mo i&fwcfurj uDvmr uUS&a /f,w&;mx;ya ;imscafpwkwt Jv;g"
f
f
k
f
/ymwvfuv eauumeaDeme /f,w&;yaf,0wowo ;imscafpwpot;npurjHw
J
JS
dk
f
f
f
f
f
f f
Ydkz;DuB;mo i&JSv;npfurjw emehmwadxkc /f,wdr;mp;Op dkv }};mvrhgyfudkv HpHkyhJw;iGo
f
f
H
D
f
Y
f
om&au;rjaUlo /;mvrva;iGo ;msruHpkypp JwuKuBlo hmwavaeafpzj fum,apw;moyw
l
f
dk H f
h f d
f
f
);fnuM(
fmwarfyw
hmrA
ulo
ku;fi0fmsua;dkz
d
Jwpzj;DO;rjaUlo....fmoMa]]
h f
....;i&hnuMdku;DuB;mo hfimuMag'
f f
/Jymw;mGokqdkqJxi&
Yd Y
f
fi&&firj;ficjxçx um&fydt ;msr;dKsc fugcafp&mSEfusr /,wfiscpafpzj momodKscdKsc rjrj;ta;ta
S
f
ptuHo;muphJwmyja /f,wfiscpaea;KyN vGwafmzafrdt /f,w;mx;KyN JvmEfusr;mGb;mGb
H
J
H
S
i&mv;Eum&fydt
f
dk
uwdp
f
;mGb;mGb
ryag'
hJ
/hgya;DuBmoeat hmwaf,um[hf,dku
dk
28
YJeuz fpwfykvt u;mGb;mb /,w&;yja dku;eciomp hmwadkq }}f,weaum&a ;firyfuscm&q
f
G
f
f f
f
f
?;mperjerj
f f

;firx....h[a]]

/m&aeyjmv
f

uHpHky;O
D

bb;ir
f

hmwafum&aeyjfrdt
f
/,w&fuw;Hk½
f

,fe0mw sunSvt lwt YJe;msr;mo;Hk½;mcjw dxt&me 21 On ;mGb;mGb i&dkquOp
l
hf
D
hf
f
f
;mx;fidk0 kufekue& ;msrlo;fesu;imoa i&u /;lb&rdku f,weSr hmwaumwqfesdc;fiq;Hk½ ean
d
f
f
f
dS
f
dk
/,w&;yjax ;lb ;oa;ivr;dkr i&:ca;frSv fesdctwfisc:calo ?,w;mw fwSrwo movD&me;gi
f
f
f
hJ
f
f
Ydk
ean eauD&mef,q fueHe vu fesdc;Hk½ /;bcdor vJvGwau&,b mwdkq;msrfu&fwdy;Hk½
J
l hJ
Yd k
f f
fi0fuZ*a

dkvJGvuGEaF*ew
Y

m[Gwai0UJGzt;Hk½
f

kw;mGb;mGb
Yd

/fum,apwlv
f

erjfuvferjwdp
f
f

uufedsct ?fuuHpHky /kE;O moufnrme Jvulo /;Hk½hJwfyKscfykt ;DuB )E;DO( ferjwdp;O u;Hk½hJw&uw
f dk
dk
D
k
f
D
f
;mGb;mGb /fuw;imsua eyju;Hk½ ?fuw;Hk½ ;yN f,Gv;Hkvpwwdtf,Gv u;mGb;mGb /Jy;Oiw:'a
f
f
D
f f
D f
;DuBrfpt UJ&;mGb;mb fi&dkqvlo,b mw;ya;Grasuwfpep dku }dr] uf,if,i }dr] /f,r&;yazjat
G
J
f
v
Ydk

}};lbgy;fexrJv;edx
d
f

/gy;iGorJvHpHky
f

;mGb;mGb

hfizjdku

}dr]

raraUJ&;DuB;mo]]

/f,r;O&zjafeyj Jy;mo;mo;dk½;dk½ u;mGb;mGb
D
}},wdS&m&p
f
;raeyj
f

u;DuB;mo

vJvohJcmv;frdo;fexkv,b
Ydk
d d f

;mGb;mGb

m&adku

}dr]

rarafhmwafeRu

;DyNfyKscfyktdkv,b ;mGb ;mGb ku;DuBkpimxafrdt UJ&;mGb;mGb i&hfizjvD'....i[]]
f
d
f
f
dk
f
/,weafpzj fum,apwrm&q mrfvouw mouEkE:'a ,i;va;mGb UJ&;DuB;mo /;lbpzjr
f
f
S dk ú
k
f
f
m&q ,w;mxl, mo kcpwD&*D' hmwavawwr mnyD'Jt mSr;mGb;mGb /,w& ww;fioHpHky
f
f
f
f
f
G
imtafpzj;msrhfnywmoa;imua
f
f
wfiomp
hJ

mSr;fimsua

;lbfww;fiorHpHky
G

uriGw
f

fimtafwwmp

fi&;&aYJe;mupeGp;Hkqt
f

;mGb;mGb m&amv

?,weSr
f
f

kuhfnyw
d

/,r&zja
f

m[um,afpwm&q
f

;mGb;mGb

dkv
Y

}},&;mo
f

fpzj Srgcfpzj dkvmvdS&r&gyHkxt kvgymeog0 ;DuB;mo]]
Y
D
Yd

....;mof,rzja;mGb;mGb
/,wdS&m&p;ra dkv }};mv;lbfisc;yar;iGopy fimtamvpzj fum,afpw;DuB;mo
f
Y
f H Hk
f
w;mpfudkvumnykEtyamp ;yNiuHw imvau dkv;mGb;mGb dkufhmwafeRu m&au;mGb;mGb]]
hJ
dk
D f dk
f
/Jvrrdvgymv
hf
;DuB ;msreHpHkydkv,b ;DuB;mo mrf,vtfum,a;owlo /;mvrvafidku Jyufyt;dkx;qa
YJ
f
S
Hk Ydk
dk
/;mvrva;fimra JysHyOm, va /;mvrvafidku Jydkuweoa ;DuB;rjahgi....fmoMa
f
f
/dor ;mvrva fiscpafpzj yfum,apwe0m&q
J
f f
wfidkufyt;x;qa dkvJGq mSrnv fyuM;me dkvUlo Jvu }dr] raraUJ&;ir....;fit
hJ
dk
Y
f
f
/,w&;yazjat }}dkv;mvgyfucr dkztfum,apwe0m&q w&eaHquq YJemGp;msr;figyamelv
f
Y
Y
f f
hJ
f
YeapwYeapw fi&fidkE ;yar ;iGwt;fikypedr ;fiyD&me dkulrtKyjt wzjt;Hkqt hJw sudw;mofwyj
f
f
f
d f
dk
f
fi&mvfpzj um,afpwfe0m&q vhmwa;yN /vrhgyfimtamSr,b JGy;ramp ;DyNfusudkvf,bmp
f
J
D
J
f
fi&ea ;rvJGp uYdkw;uB;mo wfi&fimra muai&&r wdphJw;mo wyj /gyfyxuv
f
dk
D
Ydk
f dS
f
f
f
mSrfpzjfe0m&q /;mvkr,wfey;imwa ui&imra upt]] /;mo f,wdr;KHyN u;mGb;mGb
Yd f
f
dk hf f
/hJw }}ymw ;mGohra m&adkufhmwafeRu m&adku;DuB;mo Jxgcfpw i&;mo fum&a Jx;fecfwzmp
J
f
G
/ymwmr;figca
J

;yN;mofwyjydo
D
f

m[dr]]

/,wfikwku;mGb;mGb
f
d d

uzaza;DuB;mo

ugcpw
f

/hfnuM;ra kuzazaUJ&;DuB
d
;mo gcthJwmv;DuB;mo i&,r /Jygyfumvag' /f,w&hra fumta ;mvfukvpy0i& YJemwfmra
f Hk
d f
f
29
uum,afpwrfiS&rdt /fmeaf,&;DuB ;mo JvrhgyfikEpzj,b ?vagy;Gwat hmwaf,uw
f
f
d f f
/f,&;DuB;mo ,wrmvfum&a fimwapzjt wmvfiscmyja
f
d
f
hJ
}}vf,uhmwagyuM;Rua;firx moyepw n yefpwfuer /f,reavofpzj YJe;imscafpwimvau
Ydk
G
f f
f
dk
f
f
hgi Jvgi ?eavoix mSr;DuBfrdthgi JvYdkw;ir]] i&fidkE pzj;msrfpzj /moYdkv;fevfww;fimuar
dk
f
f
f
f
G
/;lbiscpaear mSr );mxteat hJwdkqdwo(
f

SrdkuUof,b dxtlohJwpa;fidkc
l

ptu;ro;mo
D

;DyN;meomp;fiscf,dku hmwamvfyKscfykt ;DyNl,dkukcpwm&ea hJwdkqrfi&frdt m[;mGb;mb hmwaD'
f
S
G
/f,wfiscfukvpyumwafwkc zNJGq fi&&vJzNq vcfpwmuevYfeu /f,wfykqup
d f f
J
Ydk
JG dk k
Yf
f
/f,w UGia;iNydo ;mGb;mGb kuisu;fe0fwy 'Jt hmwamuM /,w &eanwy& mSr;mxteat
D f
d f
D
f
f
f
wdkq )dwo( )noitnettA( Jy JrNt m[;mGb;mb w&mv;iyj;DuB mSr;muMGwalv D'Jt
hJ
G
hJ
f
/Jyqea;&a mSrfyktmp }}lofpscrfeRu]] hmwau;mGb;mGb /hgyamrmvdo ;fnzj ;fnzjw ;DuB;mo
J
S
mwau;fimuMatUlo /Jy }}pHky;O]] hmwau bb;ir no;feyficUJ&;mGb;mGb hJw&;mxfyxuv
h
dk
H D
f
f
G
f
/hmwayanuMwz
hf
f
i&mvfwwfwzmp ;DuB;mo rDyNhJc;&a mSrKw0 }}zaza]] ;mGb ;mGb hmwau;imuMatfeSredsct
f
Ydk
¬
f
f
;DuB;dkb;b;ir
dk f

}}feSredsct
f

;O]]
D

Jvulo

hmwaeyjkqzazaUJ&;mGb;mGb
f d

o&ealwt
l

/,GuJy;dKsrfpwpy vulo....Ju
hf
H Hk J
}}Jw;lbdkvr dkzeakq;fimwanvfeyj qhgi uGwamwkq )Dwvpfuz(
h
Y
d
f
D
dk
d
D
?mvymqew m,&du;fnpy wfytdkv ?;frv ;ne,b ?vr&uwvf,b /hJwyfe0mwir
f
d
ö
hJ
f f
J
f
dk
J
f
mr&uw i&qf,r&fuwfimtaum&a ;fiwtf,q;gipedr ukcpw fydximwa /gy;frp,fimta&
S f
f dk
f
G
f
dk f
f
l
u )gniniarT( Opealwt YJegi k,ficdr]] hmwaqJvwwmyjamb lo vawgcpw
dk
f
dk
f
f
/;DuB;mo ;lbmofuor ztfum,afpw ;mo,ifuvfumta
Ydk
f
m[Ireampawdp }}hJwdkq ,r&eafpzj hfiofiqt gi mSrgcthJwuvl,:ca ;DuBw;&at lo]]
f
f
f dk
/ymwmr;figca erjf,uferjfwp Jvulo /,w&ykv fpzjtfe0;iGwt
J
f
dk
d
f
f
f
;&a;fiGwt wfyKsc yktfu½fudkw lo ?;½fyKsc;DuBe0 UJ& )kE;DO( kE;uBb mw&fykv ykvt
hJ
f
dk
Hk
f
D
f
;qrxy ;mGb;mGb hmwahfnuMppdp uf,dkuf,dku fumvaofwSr fumvaoww /;lbgyhJc;muMfior
Hk
f
dk
h
f
u;fewmSr fvoúuw ;mGb;mGb dku'Aaåwdp /,wfnuMmvhva ;mGb ;mGb uf,dku;mGb;mGb
k
dk
f
h
dk
YJemnyfwdp hJw:ca'Aawdp ;fnepw /,r&dkq ,w;fiszhHn mSrIrJufyufyKscfykt m[;mGb;mGb
å
f
f
f
G
/,GuUJ&gyix ,wdrwzjJut dku;fisctfn&tUJ&rr Srmu fevf,u Jvlo /}}hJwJysuwfpep
f
f
f
f
G
G
izjupepJw;fexfykt
hf
f
h
d
dku
}dr]
irya&ior
hf
f
dkumny;fewuxt
f
m[;Ofiwr]]
D
/,wmyja ubb UJ&;DuB;mo ugcpw
f
f
/Jy;DuBHpHky;O bbUJ&;ir izjulo;iGoHky uvuq hmwa;mGofevf,Gu ;Oiw:'a ;DuB:'aUlo
D
f
hf
f
f
f
G
D f
/;lbJc;yar fiS&Lsu ?m&a;mofimta mofp&xur m[ }dr] /}}wf,wpa;gy;fne fwdp;dku;mt
h
G
f
hJ
u,dkuhf,dku urHk½;eyumSEa;O dku;vauwf,&f,i m[;icj;yaiS&Lsu]]
dk f
f f
D
hJ
G
f
f

/f,wyjfikw,ulo
d f dk

mrmombhJwixf,rv /;lb&;yar vfiS&Lsu uxu,if,i dku }dr] urrUJ&;mGb;mGb
S
f
dk
J
J
f
/f,w&nuM;re
hf
f
;msrvawgcpw
f

u;va ;ze ;DyN;mGoxm&fydt hJweafydt lwtYJe;DuB:'aUlo dku}dr] ;DuB;ro
dk
l
J
D
/,wrea;Guapy
f
d
f

xm&fydt
J

/;bfiscnuMr
l
hf

imwa;firx
f

Jv;mGb;mGb

m&a;DyNfiovmp
J

/f,w&io YJe ;irfyuscmwpr
f
f
f
ö
m&qyjmpfyvF*t ufvgyaedp kumomb pw mpfyvF*t hmwaeazja ;ewmpyO )tait(
d
f
d
f
d
f
f dk
30
u
dk
kw´Eq
Yd
moafiscdkvdkx
/dS&
nodkw;m&w;fimuMat
f
Y
moa
isckviuMt
f d f
)g0( fimta&fpzjr ;DuBr;l½psct ?;DuBrwi fpsct hmwamSr;mGb;mGb }}ow&fwipsct]] hmwaD'
f
f
l hJ
f
)ymSr;DuB&i ;mGb;mb Jvi&Gvixt ;mGb;mGb( /gy mweafpsc ;dKsr;fnefpsc
J
J
G
f J f
um,apw;mroykvt fum,a fpwfmbaJ& dku;mGb;mGb UJ&;mo vuHpky;O ;DuBbb
f
f
f
J
H D
/gymruM;mGo:cadku;0at ;DyNwkxq uficfi&;mGb;mGb uUkwrara YJezaza
S
f
JG
G
d
UJ&;mo u;DuB;mo hJwqf,wgyfpsc ;mGb;mGb fi&mvpfuvtimwat wlo JyficmuMr
dk
dk
Hk
f
Ydk
/vahgyamSrdo i&mv ;DuB ;DyNmvpzjf,G&dKsylv ;fnzj;nzjw /;lbgyfw[r ;mup hf,rnv;me
f
f
f
k
f
w;vaulv hmwau;mupD' /;lbgyfw[r r;edr wc&idkyt fidkqmofidkq ufpsct m[;mGb;mGb
Ydk
k
f
hJ hJ f
dk
/f,wdS&m&p;ra
v }};mv;lbhmwa;frdo;fexr ufhmwafeRu /;mv;bhmwar;qr rkcpwmb /gyeafisc;fiorHky
Ydk
d
dk
l
Hk
S f
G
uv eHwya eHpHky kvdkwlo ?UJ&;oadkq Jv,wfpsc
dk l
YJ
YJ
d Y
f
r;DO;rja u;mb;mGb qvD']]
Ydk
G
dk dk
/mwmvgy uku ;fnwu;Gra ;gy;va;m&w;fimuMat wdkq &m[mt ?kwO ?wdp ?Hu mSrUlo
d
hJ
f
uwekp;figyafwg" hJwqm,ag0 ?gyamt ?mZawa ?0xy kvwa;fnpyKw0dk[ umwdkq;molv
G
YJ
dk
D
d G
ö ¬
/,wpzj moQr;0atkpt hJwq m,ag0 ?gyamt
f
f
dk
?mZawa ?D0xy i&fnuMJGcfwg" m[ dkwnodS&pt f,pfiq ?;moumsua ?;mopo ?;msrUHT&
f h
Y f
G
f
f
.... fmoadko ?,wgyeSr ?;lbgyvfisueqr dkuwlo u;mGb;mGb
Y
f
f
dk
Yf
Ydk
/hgya,wfykv;feGo dkufy½ky;ey hJwfuKduB drdr ;yNfyvkx
f
k f
D k
ufnop ;mofumsua ?;mofpo ?f,Gpiq YJe;msrm,d&du w&pt fumqa;lp Jvm[m&qky;ey
dk
f
hJ dS
f
/w,wHr;rGriyjKyj
hJ f
f f
u;dktUlo ;DyNfwomscatvofuKduB YJe fwcuv m[no;fedx;dkt ?hf,uouMmyja vuUdKscw
dk
dk
f
f
G
J
/Jymbao;DuB;mo Jviscpzj iS&mny kEtwD* eqtl,t
f f
f
YJ
wq }}msAgyloiscpa;feviT&yjadkp ;DyN0a;KzN;KzN YJeGwaowD*fhmwafeRu dku;Hkvumvapw]]
hJ dk
f
f
d d
H
f
/yfidku Jvdkqhgyo;oa fiscfiu GwaHwwkp
J
dk
f
wimvau ?fiufikuumqa ?iufidku ;lp ?iufikuOZHw ?fiufiulw dkvgymeog0 ;DuB;mo
H f
dk d f
f dk
f dk d f
dk dk
Y
/;lbhmwafisc myjar rmb /gyfykvfimtapzjmn /gyykvfimtapzjmb /gyfiku wimvau
S
f
f
f
d H f
dv;mGb;mGb
k

/,r&fpzj
f

HpHkykv,b
d f

imwadku;DuB;mo
f

hJwqf,wgyvpsceGvt
dk
S f f

hfimuMag'

/f,Gu;lbgyor vea;mr l,t fumuat,mÜyd"t ;msrvf,b uwlo dku;mGb;mGb
d
J
S
f
dk
Ydk
v
Ydk

}}Jygy;G&aredsct
f

/,rhgy;ya
f

fytJTv

kufe0mwriS&frdt
d
f

emGpfumrja;r0
YJ
f

/,wfudkvzjafeyj
f
fi&qvD']]
dk dk

/hgyamw,& u;mGb;mGb
f
/hJw }}Hc;m&wpw
f
;mGb;mb
G

no;ficjfpzjdkvD'
f

/wf,wfusy;ru;np
hJ
f
f

uGwthfno;iszHnIrufyufyKscfykt
f
f h J G

m[;mGb;mGb]]

;yNuwim&a
D f
hf
u;msr;mofrdt

m[

;msr;mroykvtpafrdt
f

DscfpwsDcpw
f

imwag'
f

/hf,uJymw;oaeafiS&uot ;yNL&fuvfwz fuIvwkz
G
f
D S dI
k
d f
uot m[;vaimnafedy ;mGb;mGb;ir imuMa g' /f,w&ea;me ufwp,u mrm&;frsc;ta
f
f
f
hf
dk
d hf dk
S
;DyNYfeGpuGwa ;GxatfyI½t wlo pzjfpzjYJe;m&wmóyd0 hJw;mxfwkx;mt
dk
Ydk
f
u0bfpw

/vahgya;DuBrfi&frdt
S

u0bpw
f

/f,w&ea0bfpSE

?fpzjfpzjYJeimvauhf,dku
f

u;mGb;mGb

hmwaD'Jt

/hgyamSrfpzj J&z½z m[Ir;k½;fnp ccjat UJ&;DuBfrdtUlo i& fudkvykvmovD'Jt
dk
H
H
f
f
dk
31
;DyNfuvfuq mSr :yat;DuB;mo m[mwrahJwfyt;mx hmwaD' /;bgyhmsvar ?,r&eamofi&yr
å
l
f
dk
fi&fiKyNO,ewlo
d f S YJ Ydk

m[Gwamewpa

mwrauxfi&
å
J

hJwdS&mSr;mGb;mGb

;DuB;mo

hmwaf,uw

/hgyadkvyavrfixt :yat;mGb ;mGb udkwrara zaza ebbUJ&;ir /UJ&;oagyfmwa
Y
JG
Y
YJ
f
/f,w;oauMpymscaudkw;Hk* uwrara ?zaza ?ebbUJ&;ir uGwalovr vf,rrdv;fiolo
f
f
dk Ydk
YJ
f
dk
Ydk
hf
G
HpHkywfuKuBlo
hJ
d
v;kdpmrfuufusy
Ydk
S G

dku;vaulv
;DyNfimxafipfpw
m[;mGb;mGb
rfimwamwhJcea
S
vD'
dk
/;DuB;mo f,whJcfudkvJy,Guf,Guycmot u,Gqumea;ba bb;fir imwa&gy
f
f
f
f
f
;&a;io;&a;figya
f

mryO

?hfimuMa;fimuMa;fimuMat

hJwmofimS&arvr
JT

/;0amv0a umwkqYkzimxafipfpw ;DyNu uw pzjt;DuB;Dro;ir
d d f
f
f
f
fiwfiyw
dk

/;lbgycEr
hJ JT

dkvGwOS,
Y J f

lw t

mrfiboJGy;ir
S
f

vscHkpg0y
Ydk

YJebbkw;ir
Yd f

wyadko
hJ
Y

/,w;oa& Jyfmsuaf,q;vauot
f
dS
f
rkc
S
;mGb;mGb
i&qmo;fidkwt
f dk
dkqtdkwlo
Y
/wouMp
hJ
Sr,q;vauot
f
f
dku0b
fi&dkq &tdkqt HifiEfumeat /ymw;oa,ieGvt ztGwalo fiscdkv;mpHc dkufrdp;npumva
dk
J
f f
Ydk
f D
m[fesdc;&ampD'

hf,ryahJc;&a

mpD'

u;DuB;mo
dk

;DyN:cauf,u,dku
dk
dk hf

modkv;mGb;mGb
/;bhmwafmsyar
l

;mGb;mGb hmwamvsy;fiyj
um&ea

Gwame'0a

pwimxafpw
f hf

u;mGb;mGb

hJw&mvfnuM
h

hJw &

;mpHc

;fi&hfnuMvf,uw
J

izjufwcaweaeq;fimAja
hf dk
hJ
f
kuwmZwlv
d f
Ydk

wÜyK¬wt
f

?f,w&dkqmof,wfnuM
h

rdiNrnwr
f
f

umvaD'
D

/yNmvUGia;iN
D
D

u;muMmuYfevYfeu

vfmoadko
J
Y

/hgyamwhJc ;yaeGvt waeatcjat i&cfisc }u] mo;mGb;mGb
f
G
f hJ
/;lbgycfuxr imwafuGx;OJGy
hJ G
f
D
;0at mSr;rvwmZwmv }u] ;mGb;mGb JvhfimuMag'
f f
hJ

Jyu;0at fi&ix,rfytdkv ;yNeau
f f
D

mrfibofwmZumva
S

vmwadKsyt
dk f

/;lbgyhJcurfiwfiyw
dk

dkvscHkpdkug0y
Y

/,wcfuGphfnzj
f
hJ

/f,&;DuB;mo ,wgy& fwdphJwfiscfnuM yu;0at
f
dS
h
J
YJembaoHcnzjt /;lbgyvfuszr ;mGb;mGb rhmwaf,b uHpHkyhJwfisc;fiGo ;msrlo /hgyamSr&nw
hf
dk
S
dk
f
;DuB;mo mrHpHkyhJw;fiom&fuKduB wlo /;mo;DyNdS& f,&rara ?f,&zaza ?f,&bb mSr;DuB;mo
S
G
Ydk
/;lbgydkvdkqrfpyjt kudkw;DuB;mo u;mGb;mGb /hgyaudkvfpy fwkx,y
d Y
f
f
u;fidkytwfiscfwkx,y ;DyNcfuv dku;idkythJw idkE,Hcuv ;DyNfesdc;fidIEYJeGway&mny hJw&HctmSrJxi&
dk
hJ
f
H
f
f l f
f
dS
f
w
Ydk

;DuB;mo

gctD'Jt

wamewpaUJ&;mGb;mGb
G

/,rhfrdvuMmvnv;me
f
f

mSrgct

hJw;yNI½wz
D f

mwq,wdS&
dk f

;DuB;mo

vf,b:yatdkw;vaulv
dk
Y

kduGwamwyjmyja

;mGb;mGb

vD'
dk
Hu,if,r;ekb
f
f

fmea,rhJcmyja ;mGb;mGb dku;DuB;mo mwqf,wmv;fiyj;DuBkv,b
f
dk
d f
izjuOpf,i fum,apwmGb;mGb Jvfmoadkv;iGorHpy dku;DuB;mo
hf
f
f
f
Hk
/;DuB;mo pa &gymyja JyJempuuMa;fne;r0
Y G JG
f
u;uB;mo hmwakdumwdkq yNeafwzj ;yNpJyu;mGb;mGb ufpsct fimtafpzjr ;DuB r;edrhJw&ea;mpHc
dk D
D
D
dk
f
uJ&;fiqmoa&r mwfiscdkv &tfmwa ;m&w muMpr" /hJwJyuk' ;fnvno;ficj&wimwa
dk
®
©
f
hf
?JcdkuHt

Hsyg'Aa

32
/;DuB;mo f,w&;dIE'do uf,dkuhf,dku ;yNqfwG& dkumsAuD'Jt
d¨
dk
D dk
}}Jyfusvfey;ey
f
?vHcfeutfu,t
Ydk

/Jxfiyfpw

ug'Aa

?m&fpEm&pw
S f

uyktJb]]
f

....fi&mvfiq fi& Jekcpwmeóyj
dk
Y f
hfizj;mGb;mb /f,wgy;iS& hmwau;Hkv ;mupUlo /sD*fmZam&q hmwaufum,apwm&qumea
G
f
f
f
/hfnuMfwz hmwamv wwmp ;DuB;mo /fmea;lbhmwayj;&ar hmwadkvfyvF*t
f
d
/hJw }}m&afeyjmvfpzj ;DuB;imua&lo wi&& m[fmwafeRu
f
J
hJ hf J
fi&hJcmvdkq;imwa
f
;yN;fnewo
D
då

dkvfytdkvueatcjat
Y

fewrfit

hfizj

vfmoadko
J
Y

/Jygy

m[fedsc&eaxfum,apw
J
f

fum,apwlo
f
mSr:ya;eRu
f

hJwwwfumuMa
f

m[fmwafeRu]]

/Jygymwyjmyja kuusc mvhva of,dkuUlo UJ&;dkq;½uiqibfm&a /,wyjmyja lo
d f
l
l f f
f
u;fewfiomp DqUlo fuGwttafidkt ;mGb;mGb vJvio ,sc;G&a hfimuMamb YJefpzjt
k
Ydk
hf
f

side  book) 

ufyktmp ;dkq;½uiqfibfm&a ulo /DyNm&fevf,Gu lo /;firfyfusc m&q hmwauum,apw
dk
l f
S G
f
f

  (Bed 

/,wmvim,a;muM
f
f

;mGb

;mGb

dku;mupUJ&um,apSEm&q
f
f

;mGb;mGb

mSrgctD'Jt
/m&agymvi0
f

ux;fnot Jx;k½t xfi&;mGb;mGb ?;lbor JvGwa;mtfitu,b i& mvdS&;fimuMat;&at
dk J
d
J
d
f
f
hfiryaeafpzj ;vauyIvyIv fwwr Jvfidk, sdcedy /f,wgyfwwpzj kupzj vam[;mGb;mGb
f f
f
f
d f
/,&;mo JvmrfidkEeanuMuyfuv ;DyNfy& ulo,b /hgyaydxfesdc fydtn mw&fykv;DyNx
f
S
hf
f dk
f
J
;mGb;mGb eauD&me;vauer Jv hmwaeyjfmwaYfedrt uHpHky;O bb;ir Ydkv;Ogyfyvmb
f
f
D
f
D
k
?;Ox }dKscdr] dkveyjmvum&a qJq;Degcy& ;DuB;m&ÅE,up UJ&frdt kw;mGb;mGb ;DyNfup;uGwag*m&a
D
Y f
f
J
f
f
Yd
l
;Hkvfrdtpw
f

dkvohJc;&a

u;fidkyUS&a

vmvfpzj
Ydk

f,&;fimuMat

/gymSreae0bHchfnzjt
YJ
,r;fioHpHkyvofuKduB
hf
G
dk

}};DO;Hko

wlo]]
Ydk

m[;mGb;mGb

f,&;&at....Jt
;DyNnuMu;0at dku;DuB;mo
hf

moavafidkyr

dkupsct
f

izjhmwakc
hf

/ymrhmwa&scHky Jyku;fimuMat
J S
d
Hu0b UJ&;mGb;mGb ;yNq v }}Huf,if,r;ekb]] hmwa fi&Jck, ukw;DuBpHky;Obb ekwrara
D dk
Ydk
f
h H
Yd
H D
YJ Yd
zaza;DuB;mo Jvdku IrGpyGpD' ?fi&&HcJGpfyGpt vsA;ro;dKsrt wfisc;iGoHpHkywfuKduB lo u;vfwmZpw
J f
Ydk
D
hJ
f
hJ
dk Hk
f
?lowfiscfyv;DuB;Dro;ir
hJ
k
f

;DyNfykvimqa
f

fwmZyktfwmZ ulo
f

Srefu&gy;mx
YJ

Gwamewpa vD'
dk

/;lbfiscpahJc p&fesur mSrJx;figca U&Ydkw;DuB;mo
f
J
Gwahva" UJ& )walohJw fiscfykv fimtarNfikx;mvkuhf,dku Sr;DyNmsca;* fucfudkw dku ;gyfpwlo(
G
J d
Hk
dk
;dkqhfisut ;qGrat U&fwcaYdkw;mGb;mGb /;DuB ;mo ,whmwaS&Jyg' m[m&p;mx;mt m&p;kufmQra
dk
J
f
d
d
U&fnyj ;fidkw' /f,wgyfiscpamv;fiyj;DuB ;msr;vaulv i0tgyt ;DuB;mo fpzjt;msrf,ilv
J
D
f
w0fnyj;mxmbao mSrfwca moauofriN;qa;ta ?fwcamoafrdiNfnw hmwaD'
hJ h
f
d
)/hgyaveor vufwcakw;mGb;mb fi&& ;&a;iS&;fiS&( /hgyadkvYfeor
Ydk Yf
J
Yd
G
f
Y
vufisu;fe0fwy0b
J

wmv;mGy
hJ

fugya;fiyj;DuB

dkwlo
Y

m[mw&mvdS&

GwavJwiscfpywkx
l h f
f

JG q
fimta&riGcfnuM
f h
imwaum&eapwimxafipfwmZ
f
f hf
;yNJGpyGp
D f
fyw;dKsr;dKsrtr'ky
f
fimwadkuGwalv
wvea;ta
hJ dk
;ta
v;mGb;mGb
dk
mSrfyI½wmZ
f
hJwdkq;frGEtHkbumvaD'
D
/ymSrmvdo i&um&a,G&t
J
f f
f
;DuB;mo mwkq;lb&rvl,JGc uJx;vSE ;fnot ;mGb;mGb JvYJe;dKsrueuvfeZ&0 UJ&;fir;muMdo
d
Ydk
Hk
f f
d
/;lb&rvJv
Ydk

JvYJeGwamew&

hJwew*et;dkbt
f ¢

feGvt

u;ficjfpsc
dk

hJwdkqmwra
å

/ymSr;mGo;mx
J
/;lb

JrNr

;yN;fimsyahmsya
D

i&fidkukccfpw
f
k

ptu;vahfidKsc

uxuOpf,i
J
f

m[

33
/ymwpyfmta uwlo i&sufwvuJxuv
J
f
Ydk
f
G
f
;va;m&u

/;lbgyor
d

Gwa;vaufuv

;mvo;ne;mtmuMat
f

;mGb;mGb

/;lbyafw[r
k

vufwcaJwuM ;mpfi0fwdp ?uMmvhva kudkw0mbowdp ?w'Aawdp U&Gwa ;vau
J
h
d Y
f
Ydk
å
J
)sD*dkvufudkq;fidKsc( hmwau;fewD' /f,wfpyfmta fmta fi&UGwarefwdpdkwlo kv }};varimua
dk
k
YJ
Y
Yd
f
w;imua
hJ f

m&pfyuirjtydo]]
f
f

vawgcfpw

i&quGwakupt
f dk
d f

/f,w

uM;fekr

yu;Hkv;mt
J

}}UJ&ixvSvr urfeRufew;nsut]] Jykv;fiscDo hJw;mGodkqDo ;uBfmwadkqt hJwdkqwgyedp
f Ydk
dk
f
d
D
D
f
/;mo hgyaHu0b Jv mwdkq;icjvr ;ficjv /f,rrdv&irj JvdkuHkyUJ&;mGb;mGb
f S
S
hf
f
/,rrdv&UGwa ;uB ;mo hmwamwqf,wuMdS& pf,uSvt vfmoauMwk[r ;msrD&u{Svt
f
hf
D
dk
D dk
J
f
m[;msr;fisc;moUJ&;mGb;mGb i&nuMmSrGwa febvf,tHkyfwg" vafi&mvum&a,G&t ;DuB;mo
f hf
f
f
/f,wdS&um,apSE;varDn Jeum,apw
f
f
Y f
f
;DuBrfpt

?um,a;Hkoufpt
f
dk

mSr;mGb;mGb

/Jygyum,apw
f
f

;vau;edr
f

moafew;nsut
f

YJeKnKdnJGr dkwdkwfwk*nv m[ ;mGb;mGb mrJxtJw;Gra fum,apecrEimra Ydkw;mGb;mGb
d
f
S
h
f k S f
/mSryj;&a ;mGb;mGb
v&kcpwfusc,&fn& modku )f,G&trxy( modkuy&hJcmv;iyj;DuB uf,i,i hfimuMag' /;lbfw[r
Ydk dS f
f G
Hk
f
f
k
um,afpwr;fedr JweRc;lx m[;mGb;mGb mSrwcafpw ;mGb;mGb fimtafumva;&awÜyK¬wt
f
h f
f
då
/;lbdkvr
vm&p;&a/;lbfw[r
J
k
mSryj;&a
dku;HkqtptdwÜyK¬wt
å
;mGb;mGb
/,rfrv&p dku ;fimuMatuf,i,i
f h d
f
;mGb;mGb dkvopfiyjHky dkvUJ&vaS&imua pw;vaJb moafew;nsut u;fekwgctm&aH&pw
Y
d f
f
f
f
u;fewf,i,i
k
f

/hmwapa&gynuM u;0at yYJe0bcnzjt
hf
J
H hf
/,r&zja Jyvfww;fior
f
Ydk
G
Jv;uB;DO;rja
D

?UJ&;oadkq

fi&cmv;ra;DuB;mo
hJ

;mGb;mGb

dkv
Y

moamGp

}}Jvmw;iGordkvmb
f
Y

Svfpsc]]

dku

;DuB;mo

dkuHpHkyUJ&;mGb;mGb

/hgyam&a;iS&dkqumvag' xfi&;DuB;mo....Ju
f
f
J
/m&amvhfnyj Jxi&;mGb;mGb m[ Gwadwo gctD'Jt
f
å

/f,w&fwzfwG&PcPc fi&uBf,rsu fwg"wdp dkviqfi&YJeuk' Jvdkuf'dkytD'Jt hfizj;mGb;mGb
H
f
Y f dk
©
}}Jyyamv*r
F
moawrjeGreGvt fiQvmo fno;m&w moa;gy;vaD' /dS&rJv;ba /dS&r JvLrj hJwdkqfur&
f
f f
®
/&r;ficjfrd&;dkp /yIvrekwr m[fwdpUJ&dkw mÅE[& moa&KHuBUGwa YJe;gyfpS&;m&wH"umva]]
dS
f
f
Y
?mwaudkvmrferj
h
}}rwr vF*r Hw{ ?Hrca HZ&d0 Humoat w®rue ó, wp ?[®ra"umva ó|kz]]
H å k
d
åH d d
/JygymwhJc;muMm[a fidkwf,dku;m&bfmwafiS&'kA
k
¨
mwau
h

g'

/f,w&fwzfwG&

u;msr;vaulvmrferj
dk

uf'kypw
dk d f

;DyNHkphfnyj

uxfmwa;m&wmv*r
J
F

&mofpSEt

ewrfit
f

hJweaHkphfnyj

;m&wisuf,dku
hf

hmwamvfum&af,G&t

;mGb;mGb
34
/f,w&i0 ku;fecfiomp ;imsua Sr;DyN ?;dkcdS&dkqwG&fimta;q dku;kcdS&;m&kb
f
d
f
f
Hk
d
wi0gy mxg*¨'aK®ro YJe;gy;ku fmwafPk*hmCHo ?;gyfumcja fmwa fPk*;m&w ?;gy-9 fmwafPk*
hJ f
d
wDscpt moaydw£ ?vDo ;gy;gi ?;gy;HkoHk*P&o hmwa;yN /f,w&;dkcdS&dkqwG& dku;dkcdS& ;m&kb
hJ
d
D
f
wDscpt )omuoM( ;Hkv;mt;mo;fimsua ?uw&me fpekc fuer u;fimsua /m&a;mGouw;fimsua
hJ
f
D
f
,Gv;vau
f

fwdt,Gv
f

uuzpw;cy;mcjw
f f
Hk

;DyNfwsdcmSr;Hkcy

dku;vau

fumuat;imscaHo
f

fiufuv;xJz ?;puyezmTv D'Jt /va ;lbgy;lzirjr fuxfuvdkw;DuB;mo mwkqyez&afidkbHkb
dk
D
D dk f d
f
Y
d f d
mrgctGEa /,w;msrmw;yafw0 kunscHkvLúukcy fypHepSE fu&mrferj YJefnscHkvHkymew& hJwdkqJypw
S
f
d f
f
f
;lr;gi dkunx fpw ;spavfuv ?fysu;gi fnxf,q u;ekwdk[ hmwau fnscHkv /,w&w0
f
D
f
f
f
u )fpzjmrerj( Deiy ;mGb;mGb izj;mt moa;msr /f,w;yafw0 Srvawgcpw kusÐutm®r'y
dk
f
f
hf
f
d
k
/f,w;ya;Hkx ;HkxHq u );DuBrat( ta;mGb UJ&;mGb
;mGb ;yN;frvDq;fekt dku;va;HkxfimQoa YJe;fidk0fp&Hq /,w& fuw;fimsua ;DyNf,Gv;vauwdt,Gv
D d
f
f
f
m[;mGb;mGb

i&;dkx
f

D&me-7

fuer

/;lb;0ar

imwafumva;spapvwG*
f
f å

efrdt
YJ

;rvkpimxafnyj hJwea;DuB;mo kct m[;va;fimsuahJwea ;mGb;mGb /,w&;ya ),q;gi;myj(
f
f
f
f
;r;gi rvpw dx;ew pekc u;ew 5 ?);myj 52 YJeGiakct( fwrfpw vfpw dxt ;ew 4
l
S f
f
f
f
f
u;imsuafix;dkb;O w&iomp;mGb;mGb /f,w &;ya ysupw vpw cv;fimsua u;imsuadkwrr
f
D hJ f
f
f
f
f
Y
/;bdor hmwaJvdkvpzjmb
l
Y f
/f,wuM ;mx;fimyja dku;imsuafiompmrferj momb¨'kA UJ&fix;dkb ;O hmwaum&a;fewrxy
f
D
f
/,w&cea
f
hJ

mSr;fimsuaD't
J

mSr

);fewf,ilo(

;ew;Guaçc
f

;DuBçu

f,i,i
f

;mGb;mGb

/,wykvm&q;fimsua
f
f
mSr;fimsuaD'Jt uzazaU&;mGb;mGb
J

/,wgy;ne
f
f

hfiryadS& vGwa;moJ&;iq
J
f

/f,wuM;msreat

;msr;ro;mo dS&m&t &;dkpt ?;mpcv YJe;msr;Dro;mo Hxulv mSr;imsuaD'Jt /f,wpzjedscmo;frsc
D
Hk
f
f f
vuGwabdr Gwata;mGb UJ&;mGb;mGb u;ekwfesdctD'Jt /hgyamwfww mpydvF*t uwlo
J
f
f
Ydk
/,wmvpzj ;fimsua;fewuxt
f
f
f
iomombpSE
f
f

&;dkpt

u;fimsuaD'Jt

&;dkpt

rmv;DuBYdkw;mGb;mGb
S
mrferj

ydvF*t
f

/,w&fio
f

m[dkwrr
Y

mp

mr;fimsua;few,vt
S
f

YJe;Hkv;mtdkwkdudku
Y

mSredscfiomp
f

/f,wdrmyja;mup ;yNhfnuMuGwa;va;fimscauv
D
dk
f
v
Ydk
}}....;mvgyiEfiur
f dk dk
fimtaJrN
fimwadku;Hkvpw
f
;v a
;m&un&fuzuv
f
f
;vahfidKscfn&uzuv f,Guvugi /fmeaf,w&Hcfmtat UJ&gyixdkvvr Jyvhgi vYdkw;ir]]
f f
J
f Y S
dk
J
f
/;bfnvr;mermb Gwamb GwamPuv hmwadkq;vau
l
S
©
)/f,wuMeafumrahfnyj ;Hkv;mtGwacf[Kd*N fi&dkqdkvtGwam&qmP©uv(
Hk
/,w Hn;lE ;yN;KzNnyj;Hkv;mt Jvu;g0zfuv /;lbgydS&rpyjt mSr wlo /hgyaf,wuM;fimsyahmsyaHn;lE
f
h
D d hf
f
Ydk
h
m[Gwa;va;fimscauv
f

;mGb;mGb

vahmwamSrfirjtdpfusr

;mGb;mGb

/,wdrfnuM
f
h

imxa
f

vuGwa;va;fimscauv UJ&;mGb;mGb /f,wrea dkidki m[;mGb;mGb mSr;mefugyapw ugya;iwyj
J dk
f
d
f
f
f
UJ&;DuBdkt frdtYdkw;mGb;mGb hmwadkq;vau Jvhmwa;msrfez&cfmtat PcPc /f,wdrnuMimxa
H
hf
f
uwa;va;fimscauv
dk G
f

;mGb

;mGb

/Jymw;fne;r0ydo
f f

;mGb;mGb

i&&HcfmtatvD'
f
dk

)/hgyamw ;&amp ;yNfikuwimvau
D d H f
hmwamv;DuB ;mGb;mGb eGwa;va ;fimscafuv hJw;ne;mt hJw&Hcpyfmta uwlo D't(
YJ
f
f
Ydk
J
လာျခင္းေကာင္းေသာလူကေလး-ခင္ႏွင္းယု
လာျခင္းေကာင္းေသာလူကေလး-ခင္ႏွင္းယု
လာျခင္းေကာင္းေသာလူကေလး-ခင္ႏွင္းယု
လာျခင္းေကာင္းေသာလူကေလး-ခင္ႏွင္းယု
လာျခင္းေကာင္းေသာလူကေလး-ခင္ႏွင္းယု
လာျခင္းေကာင္းေသာလူကေလး-ခင္ႏွင္းယု
လာျခင္းေကာင္းေသာလူကေလး-ခင္ႏွင္းယု
လာျခင္းေကာင္းေသာလူကေလး-ခင္ႏွင္းယု
လာျခင္းေကာင္းေသာလူကေလး-ခင္ႏွင္းယု
လာျခင္းေကာင္းေသာလူကေလး-ခင္ႏွင္းယု
လာျခင္းေကာင္းေသာလူကေလး-ခင္ႏွင္းယု
လာျခင္းေကာင္းေသာလူကေလး-ခင္ႏွင္းယု
လာျခင္းေကာင္းေသာလူကေလး-ခင္ႏွင္းယု
လာျခင္းေကာင္းေသာလူကေလး-ခင္ႏွင္းယု
လာျခင္းေကာင္းေသာလူကေလး-ခင္ႏွင္းယု
လာျခင္းေကာင္းေသာလူကေလး-ခင္ႏွင္းယု
လာျခင္းေကာင္းေသာလူကေလး-ခင္ႏွင္းယု
လာျခင္းေကာင္းေသာလူကေလး-ခင္ႏွင္းယု
လာျခင္းေကာင္းေသာလူကေလး-ခင္ႏွင္းယု
လာျခင္းေကာင္းေသာလူကေလး-ခင္ႏွင္းယု
လာျခင္းေကာင္းေသာလူကေလး-ခင္ႏွင္းယု
လာျခင္းေကာင္းေသာလူကေလး-ခင္ႏွင္းယု
လာျခင္းေကာင္းေသာလူကေလး-ခင္ႏွင္းယု
လာျခင္းေကာင္းေသာလူကေလး-ခင္ႏွင္းယု
လာျခင္းေကာင္းေသာလူကေလး-ခင္ႏွင္းယု
လာျခင္းေကာင္းေသာလူကေလး-ခင္ႏွင္းယု
လာျခင္းေကာင္းေသာလူကေလး-ခင္ႏွင္းယု
လာျခင္းေကာင္းေသာလူကေလး-ခင္ႏွင္းယု
လာျခင္းေကာင္းေသာလူကေလး-ခင္ႏွင္းယု
လာျခင္းေကာင္းေသာလူကေလး-ခင္ႏွင္းယု
လာျခင္းေကာင္းေသာလူကေလး-ခင္ႏွင္းယု
လာျခင္းေကာင္းေသာလူကေလး-ခင္ႏွင္းယု
လာျခင္းေကာင္းေသာလူကေလး-ခင္ႏွင္းယု
လာျခင္းေကာင္းေသာလူကေလး-ခင္ႏွင္းယု
လာျခင္းေကာင္းေသာလူကေလး-ခင္ႏွင္းယု
လာျခင္းေကာင္းေသာလူကေလး-ခင္ႏွင္းယု
လာျခင္းေကာင္းေသာလူကေလး-ခင္ႏွင္းယု
လာျခင္းေကာင္းေသာလူကေလး-ခင္ႏွင္းယု
လာျခင္းေကာင္းေသာလူကေလး-ခင္ႏွင္းယု
လာျခင္းေကာင္းေသာလူကေလး-ခင္ႏွင္းယု
လာျခင္းေကာင္းေသာလူကေလး-ခင္ႏွင္းယု
လာျခင္းေကာင္းေသာလူကေလး-ခင္ႏွင္းယု
လာျခင္းေကာင္းေသာလူကေလး-ခင္ႏွင္းယု
လာျခင္းေကာင္းေသာလူကေလး-ခင္ႏွင္းယု
လာျခင္းေကာင္းေသာလူကေလး-ခင္ႏွင္းယု
လာျခင္းေကာင္းေသာလူကေလး-ခင္ႏွင္းယု
လာျခင္းေကာင္းေသာလူကေလး-ခင္ႏွင္းယု
လာျခင္းေကာင္းေသာလူကေလး-ခင္ႏွင္းယု
လာျခင္းေကာင္းေသာလူကေလး-ခင္ႏွင္းယု
လာျခင္းေကာင္းေသာလူကေလး-ခင္ႏွင္းယု
လာျခင္းေကာင္းေသာလူကေလး-ခင္ႏွင္းယု
လာျခင္းေကာင္းေသာလူကေလး-ခင္ႏွင္းယု
လာျခင္းေကာင္းေသာလူကေလး-ခင္ႏွင္းယု
လာျခင္းေကာင္းေသာလူကေလး-ခင္ႏွင္းယု
လာျခင္းေကာင္းေသာလူကေလး-ခင္ႏွင္းယု
လာျခင္းေကာင္းေသာလူကေလး-ခင္ႏွင္းယု
လာျခင္းေကာင္းေသာလူကေလး-ခင္ႏွင္းယု
လာျခင္းေကာင္းေသာလူကေလး-ခင္ႏွင္းယု
လာျခင္းေကာင္းေသာလူကေလး-ခင္ႏွင္းယု
လာျခင္းေကာင္းေသာလူကေလး-ခင္ႏွင္းယု
လာျခင္းေကာင္းေသာလူကေလး-ခင္ႏွင္းယု
လာျခင္းေကာင္းေသာလူကေလး-ခင္ႏွင္းယု
လာျခင္းေကာင္းေသာလူကေလး-ခင္ႏွင္းယု
လာျခင္းေကာင္းေသာလူကေလး-ခင္ႏွင္းယု
လာျခင္းေကာင္းေသာလူကေလး-ခင္ႏွင္းယု
လာျခင္းေကာင္းေသာလူကေလး-ခင္ႏွင္းယု
လာျခင္းေကာင္းေသာလူကေလး-ခင္ႏွင္းယု
လာျခင္းေကာင္းေသာလူကေလး-ခင္ႏွင္းယု
လာျခင္းေကာင္းေသာလူကေလး-ခင္ႏွင္းယု
လာျခင္းေကာင္းေသာလူကေလး-ခင္ႏွင္းယု
လာျခင္းေကာင္းေသာလူကေလး-ခင္ႏွင္းယု
လာျခင္းေကာင္းေသာလူကေလး-ခင္ႏွင္းယု
လာျခင္းေကာင္းေသာလူကေလး-ခင္ႏွင္းယု
လာျခင္းေကာင္းေသာလူကေလး-ခင္ႏွင္းယု
လာျခင္းေကာင္းေသာလူကေလး-ခင္ႏွင္းယု
လာျခင္းေကာင္းေသာလူကေလး-ခင္ႏွင္းယု
လာျခင္းေကာင္းေသာလူကေလး-ခင္ႏွင္းယု
လာျခင္းေကာင္းေသာလူကေလး-ခင္ႏွင္းယု
လာျခင္းေကာင္းေသာလူကေလး-ခင္ႏွင္းယု
လာျခင္းေကာင္းေသာလူကေလး-ခင္ႏွင္းယု
လာျခင္းေကာင္းေသာလူကေလး-ခင္ႏွင္းယု
လာျခင္းေကာင္းေသာလူကေလး-ခင္ႏွင္းယု
လာျခင္းေကာင္းေသာလူကေလး-ခင္ႏွင္းယု

Más contenido relacionado

La actualidad más candente

ညီမေလးရယ္စိုးရိမ္မိတယ္ (တကၠသိုလ္ ဘုန္းႏိုင္)
ညီမေလးရယ္စိုးရိမ္မိတယ္ (တကၠသိုလ္ ဘုန္းႏိုင္)ညီမေလးရယ္စိုးရိမ္မိတယ္ (တကၠသိုလ္ ဘုန္းႏိုင္)
ညီမေလးရယ္စိုးရိမ္မိတယ္ (တကၠသိုလ္ ဘုန္းႏိုင္)san aye
 
+Paritta sutta 11palimyanmarbooknew-8.
+Paritta sutta 11palimyanmarbooknew-8.+Paritta sutta 11palimyanmarbooknew-8.
+Paritta sutta 11palimyanmarbooknew-8.Thukha Thu
 
Help from above burmese
Help from above burmeseHelp from above burmese
Help from above burmeseWorldBibles
 
21.nov .13 myanmar a linn
21.nov .13 myanmar a linn21.nov .13 myanmar a linn
21.nov .13 myanmar a linnsan aye
 
Mg kaung-htike-01
Mg kaung-htike-01Mg kaung-htike-01
Mg kaung-htike-01san aye
 
Ko aung-san-thakhin-kyaw-sein
Ko aung-san-thakhin-kyaw-seinKo aung-san-thakhin-kyaw-sein
Ko aung-san-thakhin-kyaw-seinsan aye
 
ေႀကးမံု 1-nov-13-km
ေႀကးမံု 1-nov-13-kmေႀကးမံု 1-nov-13-km
ေႀကးမံု 1-nov-13-kmsan aye
 
Guides for buddhisms part 1 basics facts
Guides for buddhisms part 1 basics factsGuides for buddhisms part 1 basics facts
Guides for buddhisms part 1 basics factsKyaw Myo Win
 
Aung Sang Suu Kyi- Freedom from Fear
Aung Sang Suu Kyi- Freedom from FearAung Sang Suu Kyi- Freedom from Fear
Aung Sang Suu Kyi- Freedom from FearLehkhabu Khawvel
 
47295417 chit-way-lae-lae
47295417 chit-way-lae-lae47295417 chit-way-lae-lae
47295417 chit-way-lae-laebabycandy007
 
Universal Declaration of Human Rights Burmese Version
Universal Declaration of Human Rights  Burmese Version Universal Declaration of Human Rights  Burmese Version
Universal Declaration of Human Rights Burmese Version Jimmy Rezar Boi
 
ပန္းခေရ
ပန္းခေရပန္းခေရ
ပန္းခေရkoluzoe
 
ဘူးသီးဇာတ္လမ္း
ဘူးသီးဇာတ္လမ္းဘူးသီးဇာတ္လမ္း
ဘူးသီးဇာတ္လမ္းbabycandy007
 
ေမာင္လွ ဇာတ္လမ္း ၂
ေမာင္လွ ဇာတ္လမ္း ၂ေမာင္လွ ဇာတ္လမ္း ၂
ေမာင္လွ ဇာတ္လမ္း ၂babycandy007
 
ေက်ာ္ဟိန္း အထုပၸတၳိ
ေက်ာ္ဟိန္း အထုပၸတၳိေက်ာ္ဟိန္း အထုပၸတၳိ
ေက်ာ္ဟိန္း အထုပၸတၳိsan aye
 
ဆယ္ေက်ာ္သက္ကေလးမ်ား
ဆယ္ေက်ာ္သက္ကေလးမ်ားဆယ္ေက်ာ္သက္ကေလးမ်ား
ဆယ္ေက်ာ္သက္ကေလးမ်ားkoluzoe
 

La actualidad más candente (20)

ညီမေလးရယ္စိုးရိမ္မိတယ္ (တကၠသိုလ္ ဘုန္းႏိုင္)
ညီမေလးရယ္စိုးရိမ္မိတယ္ (တကၠသိုလ္ ဘုန္းႏိုင္)ညီမေလးရယ္စိုးရိမ္မိတယ္ (တကၠသိုလ္ ဘုန္းႏိုင္)
ညီမေလးရယ္စိုးရိမ္မိတယ္ (တကၠသိုလ္ ဘုန္းႏိုင္)
 
+Paritta sutta 11palimyanmarbooknew-8.
+Paritta sutta 11palimyanmarbooknew-8.+Paritta sutta 11palimyanmarbooknew-8.
+Paritta sutta 11palimyanmarbooknew-8.
 
Help from above burmese
Help from above burmeseHelp from above burmese
Help from above burmese
 
Burma; Bengali planning to invade
Burma; Bengali planning to invade Burma; Bengali planning to invade
Burma; Bengali planning to invade
 
21.nov .13 myanmar a linn
21.nov .13 myanmar a linn21.nov .13 myanmar a linn
21.nov .13 myanmar a linn
 
Mg kaung-htike-01
Mg kaung-htike-01Mg kaung-htike-01
Mg kaung-htike-01
 
Ko aung-san-thakhin-kyaw-sein
Ko aung-san-thakhin-kyaw-seinKo aung-san-thakhin-kyaw-sein
Ko aung-san-thakhin-kyaw-sein
 
Khonumthung journal August 2013
Khonumthung journal August 2013Khonumthung journal August 2013
Khonumthung journal August 2013
 
ေႀကးမံု 1-nov-13-km
ေႀကးမံု 1-nov-13-kmေႀကးမံု 1-nov-13-km
ေႀကးမံု 1-nov-13-km
 
Guides for buddhisms part 1 basics facts
Guides for buddhisms part 1 basics factsGuides for buddhisms part 1 basics facts
Guides for buddhisms part 1 basics facts
 
Aung Sang Suu Kyi- Freedom from Fear
Aung Sang Suu Kyi- Freedom from FearAung Sang Suu Kyi- Freedom from Fear
Aung Sang Suu Kyi- Freedom from Fear
 
47295417 chit-way-lae-lae
47295417 chit-way-lae-lae47295417 chit-way-lae-lae
47295417 chit-way-lae-lae
 
Khonumthung journal July 2013
Khonumthung journal July 2013Khonumthung journal July 2013
Khonumthung journal July 2013
 
Universal Declaration of Human Rights Burmese Version
Universal Declaration of Human Rights  Burmese Version Universal Declaration of Human Rights  Burmese Version
Universal Declaration of Human Rights Burmese Version
 
ပန္းခေရ
ပန္းခေရပန္းခေရ
ပန္းခေရ
 
Khonumthung journal Sep 2013
Khonumthung journal Sep 2013Khonumthung journal Sep 2013
Khonumthung journal Sep 2013
 
ဘူးသီးဇာတ္လမ္း
ဘူးသီးဇာတ္လမ္းဘူးသီးဇာတ္လမ္း
ဘူးသီးဇာတ္လမ္း
 
ေမာင္လွ ဇာတ္လမ္း ၂
ေမာင္လွ ဇာတ္လမ္း ၂ေမာင္လွ ဇာတ္လမ္း ၂
ေမာင္လွ ဇာတ္လမ္း ၂
 
ေက်ာ္ဟိန္း အထုပၸတၳိ
ေက်ာ္ဟိန္း အထုပၸတၳိေက်ာ္ဟိန္း အထုပၸတၳိ
ေက်ာ္ဟိန္း အထုပၸတၳိ
 
ဆယ္ေက်ာ္သက္ကေလးမ်ား
ဆယ္ေက်ာ္သက္ကေလးမ်ားဆယ္ေက်ာ္သက္ကေလးမ်ား
ဆယ္ေက်ာ္သက္ကေလးမ်ား
 

Destacado (20)

11111
1111111111
11111
 
Finance 3 2557
Finance 3 2557Finance 3 2557
Finance 3 2557
 
Práctica 7b: Arte Final champú
Práctica 7b: Arte Final champúPráctica 7b: Arte Final champú
Práctica 7b: Arte Final champú
 
Maori lesson 1
Maori lesson 1Maori lesson 1
Maori lesson 1
 
осень мOими глазами
осень мOими глазамиосень мOими глазами
осень мOими глазами
 
Bardintasuna olatz j
Bardintasuna olatz jBardintasuna olatz j
Bardintasuna olatz j
 
Quimica
QuimicaQuimica
Quimica
 
Callendario de calses
Callendario de calsesCallendario de calses
Callendario de calses
 
tech talk about JS #0
tech talk about JS #0tech talk about JS #0
tech talk about JS #0
 
Vvbcvc
VvbcvcVvbcvc
Vvbcvc
 
Prebenjamin c
Prebenjamin cPrebenjamin c
Prebenjamin c
 
Tallervideo4
Tallervideo4Tallervideo4
Tallervideo4
 
Test
TestTest
Test
 
Exposición de cuadros cáritas
Exposición de cuadros cáritasExposición de cuadros cáritas
Exposición de cuadros cáritas
 
Sap kti AKBID PARAMATA
Sap kti AKBID PARAMATA Sap kti AKBID PARAMATA
Sap kti AKBID PARAMATA
 
Viernes 28
Viernes 28Viernes 28
Viernes 28
 
INTEGRAR TECNOLOGÍAS-NEGOCIOS
INTEGRAR TECNOLOGÍAS-NEGOCIOS INTEGRAR TECNOLOGÍAS-NEGOCIOS
INTEGRAR TECNOLOGÍAS-NEGOCIOS
 
Presentatie bewonersbijeenkomst over isolatie dd 8 oktober 2013
Presentatie bewonersbijeenkomst over isolatie dd 8 oktober 2013Presentatie bewonersbijeenkomst over isolatie dd 8 oktober 2013
Presentatie bewonersbijeenkomst over isolatie dd 8 oktober 2013
 
Documentos para janot
Documentos para janotDocumentos para janot
Documentos para janot
 
strategic analysis case Komatzu
strategic analysis case Komatzustrategic analysis case Komatzu
strategic analysis case Komatzu
 

Más de san aye

Mintheinkhama aung-yin0
Mintheinkhama aung-yin0Mintheinkhama aung-yin0
Mintheinkhama aung-yin0san aye
 
Eikyarkwe tweyakyoneyashatatlaytwe1
Eikyarkwe tweyakyoneyashatatlaytwe1Eikyarkwe tweyakyoneyashatatlaytwe1
Eikyarkwe tweyakyoneyashatatlaytwe1san aye
 
aung thinn_withtuyeyyarsaungparmyar
aung thinn_withtuyeyyarsaungparmyaraung thinn_withtuyeyyarsaungparmyar
aung thinn_withtuyeyyarsaungparmyarsan aye
 
Mintheinkha yadayar
Mintheinkha yadayarMintheinkha yadayar
Mintheinkha yadayarsan aye
 
San zar-ne-bo-love-2k
San zar-ne-bo-love-2kSan zar-ne-bo-love-2k
San zar-ne-bo-love-2ksan aye
 
ဂ်ာနယ္ေက်ာ္-၁၉၃၉ ခုနွစ္
ဂ်ာနယ္ေက်ာ္-၁၉၃၉ ခုနွစ္ဂ်ာနယ္ေက်ာ္-၁၉၃၉ ခုနွစ္
ဂ်ာနယ္ေက်ာ္-၁၉၃၉ ခုနွစ္san aye
 
ဂ်ာနယ္ေက်ာ္-၁၉၃၉ ခုနွစ္
ဂ်ာနယ္ေက်ာ္-၁၉၃၉ ခုနွစ္ဂ်ာနယ္ေက်ာ္-၁၉၃၉ ခုနွစ္
ဂ်ာနယ္ေက်ာ္-၁၉၃၉ ခုနွစ္san aye
 
တြတ္ပီ-အခ်စ္အတြက္အသက္ပင္ေသေသ
တြတ္ပီ-အခ်စ္အတြက္အသက္ပင္ေသေသတြတ္ပီ-အခ်စ္အတြက္အသက္ပင္ေသေသ
တြတ္ပီ-အခ်စ္အတြက္အသက္ပင္ေသေသsan aye
 
တြတ္ပီ-မီးဝိုင္ေသာလိပ္
တြတ္ပီ-မီးဝိုင္ေသာလိပ္တြတ္ပီ-မီးဝိုင္ေသာလိပ္
တြတ္ပီ-မီးဝိုင္ေသာလိပ္san aye
 
9580337 ttm5
9580337 ttm59580337 ttm5
9580337 ttm5san aye
 
တြတ္ပီ-ေရႊသံုးက်ပ္သား
တြတ္ပီ-ေရႊသံုးက်ပ္သားတြတ္ပီ-ေရႊသံုးက်ပ္သား
တြတ္ပီ-ေရႊသံုးက်ပ္သားsan aye
 
တြတ္ပီ-ေခြးကေလးေဂ်ာ္ကီ
တြတ္ပီ-ေခြးကေလးေဂ်ာ္ကီတြတ္ပီ-ေခြးကေလးေဂ်ာ္ကီ
တြတ္ပီ-ေခြးကေလးေဂ်ာ္ကီsan aye
 
တြတ္ပီ-ကြ်န္ုနွင့္က်ားမင္း
တြတ္ပီ-ကြ်န္ုနွင့္က်ားမင္းတြတ္ပီ-ကြ်န္ုနွင့္က်ားမင္း
တြတ္ပီ-ကြ်န္ုနွင့္က်ားမင္းsan aye
 
9580305 ttm11
9580305 ttm119580305 ttm11
9580305 ttm11san aye
 
သိကၡာရွိတဲ့ မုန္႔ဟင္းခါး (မိုးမိုးအင္းလ်ား)
သိကၡာရွိတဲ့ မုန္႔ဟင္းခါး (မိုးမိုးအင္းလ်ား)သိကၡာရွိတဲ့ မုန္႔ဟင္းခါး (မိုးမိုးအင္းလ်ား)
သိကၡာရွိတဲ့ မုန္႔ဟင္းခါး (မိုးမိုးအင္းလ်ား)san aye
 
Me yaung-moe-moe-inya
Me yaung-moe-moe-inyaMe yaung-moe-moe-inya
Me yaung-moe-moe-inyasan aye
 
ေမာင္စိန္၀င္း(ပုတီးကုန္း) သမုဒယ၀တ္ရည္ ကဗ်ာမ်ား-1
ေမာင္စိန္၀င္း(ပုတီးကုန္း)   သမုဒယ၀တ္ရည္ ကဗ်ာမ်ား-1ေမာင္စိန္၀င္း(ပုတီးကုန္း)   သမုဒယ၀တ္ရည္ ကဗ်ာမ်ား-1
ေမာင္စိန္၀င္း(ပုတီးကုန္း) သမုဒယ၀တ္ရည္ ကဗ်ာမ်ား-1san aye
 
ျမန္မာႏွင့္ဥေဒါင္း - ေစာမုံညင္း
ျမန္မာႏွင့္ဥေဒါင္း - ေစာမုံညင္းျမန္မာႏွင့္ဥေဒါင္း - ေစာမုံညင္း
ျမန္မာႏွင့္ဥေဒါင္း - ေစာမုံညင္းsan aye
 
အတိတ္ နိမိတ္ စနည္း တေဘာင္ ဘေ၀ါ - ဟံသာ၀တီဦးဘရင္
အတိတ္ နိမိတ္ စနည္း တေဘာင္ ဘေ၀ါ - ဟံသာ၀တီဦးဘရင္အတိတ္ နိမိတ္ စနည္း တေဘာင္ ဘေ၀ါ - ဟံသာ၀တီဦးဘရင္
အတိတ္ နိမိတ္ စနည္း တေဘာင္ ဘေ၀ါ - ဟံသာ၀တီဦးဘရင္san aye
 

Más de san aye (20)

Mintheinkhama aung-yin0
Mintheinkhama aung-yin0Mintheinkhama aung-yin0
Mintheinkhama aung-yin0
 
Magic
MagicMagic
Magic
 
Eikyarkwe tweyakyoneyashatatlaytwe1
Eikyarkwe tweyakyoneyashatatlaytwe1Eikyarkwe tweyakyoneyashatatlaytwe1
Eikyarkwe tweyakyoneyashatatlaytwe1
 
aung thinn_withtuyeyyarsaungparmyar
aung thinn_withtuyeyyarsaungparmyaraung thinn_withtuyeyyarsaungparmyar
aung thinn_withtuyeyyarsaungparmyar
 
Mintheinkha yadayar
Mintheinkha yadayarMintheinkha yadayar
Mintheinkha yadayar
 
San zar-ne-bo-love-2k
San zar-ne-bo-love-2kSan zar-ne-bo-love-2k
San zar-ne-bo-love-2k
 
ဂ်ာနယ္ေက်ာ္-၁၉၃၉ ခုနွစ္
ဂ်ာနယ္ေက်ာ္-၁၉၃၉ ခုနွစ္ဂ်ာနယ္ေက်ာ္-၁၉၃၉ ခုနွစ္
ဂ်ာနယ္ေက်ာ္-၁၉၃၉ ခုနွစ္
 
ဂ်ာနယ္ေက်ာ္-၁၉၃၉ ခုနွစ္
ဂ်ာနယ္ေက်ာ္-၁၉၃၉ ခုနွစ္ဂ်ာနယ္ေက်ာ္-၁၉၃၉ ခုနွစ္
ဂ်ာနယ္ေက်ာ္-၁၉၃၉ ခုနွစ္
 
တြတ္ပီ-အခ်စ္အတြက္အသက္ပင္ေသေသ
တြတ္ပီ-အခ်စ္အတြက္အသက္ပင္ေသေသတြတ္ပီ-အခ်စ္အတြက္အသက္ပင္ေသေသ
တြတ္ပီ-အခ်စ္အတြက္အသက္ပင္ေသေသ
 
တြတ္ပီ-မီးဝိုင္ေသာလိပ္
တြတ္ပီ-မီးဝိုင္ေသာလိပ္တြတ္ပီ-မီးဝိုင္ေသာလိပ္
တြတ္ပီ-မီးဝိုင္ေသာလိပ္
 
9580337 ttm5
9580337 ttm59580337 ttm5
9580337 ttm5
 
တြတ္ပီ-ေရႊသံုးက်ပ္သား
တြတ္ပီ-ေရႊသံုးက်ပ္သားတြတ္ပီ-ေရႊသံုးက်ပ္သား
တြတ္ပီ-ေရႊသံုးက်ပ္သား
 
တြတ္ပီ-ေခြးကေလးေဂ်ာ္ကီ
တြတ္ပီ-ေခြးကေလးေဂ်ာ္ကီတြတ္ပီ-ေခြးကေလးေဂ်ာ္ကီ
တြတ္ပီ-ေခြးကေလးေဂ်ာ္ကီ
 
တြတ္ပီ-ကြ်န္ုနွင့္က်ားမင္း
တြတ္ပီ-ကြ်န္ုနွင့္က်ားမင္းတြတ္ပီ-ကြ်န္ုနွင့္က်ားမင္း
တြတ္ပီ-ကြ်န္ုနွင့္က်ားမင္း
 
9580305 ttm11
9580305 ttm119580305 ttm11
9580305 ttm11
 
သိကၡာရွိတဲ့ မုန္႔ဟင္းခါး (မိုးမိုးအင္းလ်ား)
သိကၡာရွိတဲ့ မုန္႔ဟင္းခါး (မိုးမိုးအင္းလ်ား)သိကၡာရွိတဲ့ မုန္႔ဟင္းခါး (မိုးမိုးအင္းလ်ား)
သိကၡာရွိတဲ့ မုန္႔ဟင္းခါး (မိုးမိုးအင္းလ်ား)
 
Me yaung-moe-moe-inya
Me yaung-moe-moe-inyaMe yaung-moe-moe-inya
Me yaung-moe-moe-inya
 
ေမာင္စိန္၀င္း(ပုတီးကုန္း) သမုဒယ၀တ္ရည္ ကဗ်ာမ်ား-1
ေမာင္စိန္၀င္း(ပုတီးကုန္း)   သမုဒယ၀တ္ရည္ ကဗ်ာမ်ား-1ေမာင္စိန္၀င္း(ပုတီးကုန္း)   သမုဒယ၀တ္ရည္ ကဗ်ာမ်ား-1
ေမာင္စိန္၀င္း(ပုတီးကုန္း) သမုဒယ၀တ္ရည္ ကဗ်ာမ်ား-1
 
ျမန္မာႏွင့္ဥေဒါင္း - ေစာမုံညင္း
ျမန္မာႏွင့္ဥေဒါင္း - ေစာမုံညင္းျမန္မာႏွင့္ဥေဒါင္း - ေစာမုံညင္း
ျမန္မာႏွင့္ဥေဒါင္း - ေစာမုံညင္း
 
အတိတ္ နိမိတ္ စနည္း တေဘာင္ ဘေ၀ါ - ဟံသာ၀တီဦးဘရင္
အတိတ္ နိမိတ္ စနည္း တေဘာင္ ဘေ၀ါ - ဟံသာ၀တီဦးဘရင္အတိတ္ နိမိတ္ စနည္း တေဘာင္ ဘေ၀ါ - ဟံသာ၀တီဦးဘရင္
အတိတ္ နိမိတ္ စနည္း တေဘာင္ ဘေ၀ါ - ဟံသာ၀တီဦးဘရင္
 

လာျခင္းေကာင္းေသာလူကေလး-ခင္ႏွင္းယု

  • 2. 2 /gy fwGn;DO hfizjfyktmpþ ;imua;fnv ;mtfno;eGyfic moa ;ya fpzjtfimqafuvYea;Gra f f u;DuBfmwaK¬w0 'yr" fiGw Yea;Gra ?;fimua;fnv ;mt;Hkv;mt;msrrm&q m&q remX mpmrferj dk ® S voúuw GuwiSE;msr;DuBm&qdkx /gyfpzj;msrlo ;yascHccjat dkumpmrferj f,0;mo;vSErfeRu f dk hf Hk nowlo /yNuMcfevf,Gu fiydkwf,ob;O m&q ?iwSv:'a rm&q ?fiw;eGx;O ?fedpb;O f Ydk D hJ G Y G D f f D D ;vam&q ?fix;dkb;O ;DuBm&q moa pzj;msrm&q;Ofuv uwhfiSE;Do;Dot m&qKyj;frsu D f D G /fnogyfix fnruMfwviGc T hf ;mtrfeRu nodkw;varr f Y ;uBrfpt D iSEGqamwfmoa;O hf D /nogyfudkv0awkx f f ;nw f ;Ofpw rfeRu í;&a dku }};vaulv moa;fimua;icjmv]] noreRu moaiEquGwriwKduB D f f f f dk f f ;imua;fnvfmoadku&gco ?;imua;nvfmoaufw*met moadko /gydo rfeRu hmwadkunodkq f F f f dk Y f ;lb;oafidkEmvrfi0 lo /&ea;muM dkuHofugca;gcHw ;firP&r PcPc morfeRu /pzj ;ekwuM uvuGo ?;ekwuMsyfi& ?;fekwdKsykE f f f f f T nowlo mSrno&UGwa rfeRu fidkwc, fmoadko /fpzj ;msrlo;muMfmsua /fpzj ;msrlomvum&a f Ydk f k Y f of,eyamp ímpawcafpSE wcapw uxrfeRu mSrdkwGqamwfmoa;DO ?;varr ;uBrfpt Ydk f f f f Y D /fnryawk[ rfiscfw[ fuofuo;fimuMat }};DO;rja]] f S k /fnogysc;&a uGwamwfisc;&a íDSr dku;va ;O;rja /nogyfukv;&a ufyktmp }};vaulv kd D f d dk moa;imua ;icjmv]] norfeRu Sr;i&eaímGcGcwyjuqt hfiEkwo kc, /hJcmyja urfeRu f f f f J f f S Yd l [ }}hgyamwwkxkp fyktmp YJe nrt hJwdkq };rja] ;DyN;&aum,a;HkodkwrfeRu ?va;&a]] k f f f Y /nogy;yafPÓHuBt u;varr ;DuBrfpt íl[ }};mv;OgyUJGzmp mwfpscku;rja qvD']] f D d dk dk }}....fmeasA;lbwr imwaYJemwfpsc l f dku;O ;mp;fn& m[mwfpscdku;rja....Jt....Jt /muaygyea& Dpf,ku Gwa;rja m&amSr,ficr D d k ?m&amSrhfmwafeRu ?m&amSr;uBrfpt /f,wdr;Gwa Srkc ?&a;varr;DuBrfpt..UdKsA,wwk[]] D f f /nogyzja ureRu íl[ }}yNea& Jy;DO;rja ?va;lbgyhmwaf,ir f f D /feyjdkq uGqamwfmoa;O k[ }}hgyar fukp½* ;&amr;fesu ?mw;oadS&;vaf,i,iuot]] D S d k f f /fnogyzja reRu fwwfwkwdkwdkw íl[ }}Juwk[]] f k h f /fnogyea ;GEaly mrfuv;DuBrfpt /fnogyhfnuMfidku S u;Gza;GzaLzj fup dk fup;ta uvrfeRu iSE;msr;imscafuvUlo moa;frTv fim&a;Goa u;varr f hf f ;uBrfpt /nogydkq k[ }}va;DO;ya ku;qa ?;lbfe[r uGwafuv k,;iSEic ?Jvf,E,b]] D f f f S hf /nogyyj dku ;varr:'a ífidkufykq ku;msr;va;fimscauv rfeRu u Gqamwfmoa;O f d f D /fnogydS&fusvfidkx rfeRu fiGw;muMfum,a pSE wlo /fnogyuMeafidkx í;fidk0 ;msrfidkx;mvku f Ydk /fnogyUGwa reRu iSEGqa mwfmoa ;DuBm&q;&amp ?;varr fmsua,ems* ;DuBrm&q ;&amp ükcfpwJGy;mp f hf f mpn ;½Hoerms*US&at Hk D /fnogyix f fiwnfpwn G Dom&;imqa f moarj;ta ufpEr S mSrtlo;&amp ;vauv moa;fimua;icjmv l f
  • 3. ........Ulbgy 3 ;fimuarfwp lofidkwfiy ?iSEgylyr ;DuBfimrahra d hf /dkqvmS&fPÓf,imsvuo hmwagywdw Ydk f f /;mvyN;mGokvfmsyafyt ;DuB;mo....fmoMa D Yd d / /movfe[JTE....;va,rv m§novadk, Ydk f JT J /yjafmwa;Dnt ?wmSr;xfn&LrZ hJ D Á /;of,ET&afidkr ?vf,upfim&a g0vz;fig'a D G Ydk G Hk f /,GE;feGZu ?Jwgy;frv mSr:ya&a f h T / /,wSvww;mp f f ,i;gyKdnimuMa /f,uyww m[ f f G f d /f,Go;KduBedp ?f,i;DuBimraimra f hf f /;ekvm&i umnfiZ:*a &afusrrj D S dk § /mwfudkv;dkq dkt ?ef,i;dkuemrUJGEUJGE YJ f /gyJc,;fimwa ?,w;fimna i&& Dv,S&Hkp h l f f dS f /moHo;tadKsc ?dkb,i;vau obT&a Y f l Hk /;vaui0;fimsua ;GoaiamGpLzj ?gF*do;Graf,dku f G / /;yavl,muDsc ?;GoaG&amTv;fey ?g0g0 Ydk ;mszfwE ?;modkb,r;feb ?;mxiGoweic I Y f k f f f f,r;va ?;giphJw;Lrj ?;muMfiyfmSraO,&arj H f / /;mofim&aGiaGia ?;mofim&aT&aT&a /cjaimoaf,i;DuBfprj f Jw;DpO,&a ?GAa,frdwhfirj ?iGvHkp;fik0imwa h f H hf d f /;va,r;fidkcpafigcamuMr ?m®rdvuSi f f /....vako;fidkwmwDo feKÁrt ?ekr,&a Yd f ;vauv moa;fimua;icjmv l f k,;fiSEic f dko;msr;vauv moampSvfpsc Y l G hfiSE;i0fmsuafmsua ;DO;rja f 96-8-22 k,;fiSEic f /....pagy;evfiT&rja;frsc ;Hkv;mt;msrg0wo f h å /gy0a;ya....Qrt ;mt;Hkv;mt;msr;DuBm&q ofeGv,Gu l f uztfvdkoumewpa dk Ydk k moafyt;mo;&a fyktmpþ
  • 4. 4 ?GAa,rdwirj ?iGvHkp;fikyimwa]] H f hf hf d f /ymwpscfydo ;mGb;mGb J f uGwa;Hkv;mupUlo /fmeaUJ&gyfix f,wmvu< ;yN x;fidIv uxfi& Gwa;iscDo GwawD*D' ;yNfnuM dk D J f D h u;mo;fir iyw;ex wfpsclo m[fiwfigcafyxfidIv uOpyp dku ;dKsyfwyD' /;mvdkrlohJwmv;iyj;DuB dk f f hJ d f f Y f YJeGwa;va;gi Gwa;fimsca Gwaprj f hmwadkqo:ya;eRu0fprj l f u;mGb;mGb ryag' hJ /vahgyamwgy JvGwaHo;ee f o;Dx e[;fee ?fe[;Dx vf,&;m&kzdrUS&afrdt ux;dKsyfwyUlo /hmwaemyjar vmwfudkvfiscydo;vau H f Ydk J YJ J f ;mGb;mb G ;yNqDo D dk uGwa;vauf'ymp dk dk uJx;vau;dKsyfwyekr,&a f D'Jt /,GuJydkvuM;mokpKyj kuyamp uuzpw ;fi&;mpHc frdp;fnp;eeT&a hmwadkqJvdkvpzjmb fh Y G d f f f Y f /ymwfpscydo Jb&irjr ;mGb;mGb kudkw;varjr fmwar;eeumeat ficdrUlo YJe fiwfigcafyxfidIv J f f d Y f f d D' ?;&a;&a Jyv&cfwky;fidIv0b ?;&a;&a ykv;l½psct dkuwlo /Jy;dKsrfpw vaufwdp;mGb;mGb Ydk H J Yd f Ydk /fiwfigcafyxfidIv ;m&kzdrUS&afrt ;ir fimeau ulohJw;&a d d f /JymwuKduBydo mrJxGwa;DuB;fisco mrferj u;fiscDo;dKsyfwy }}fekr,&a]] D'Jt....va;mGb;mGb f f S D dk /;lbiEfudkvrfuofuo uimvau ufumea;luwdp f dk G G f dk f vfeor;mtmuMat m[Gwafuv ;mGb;mGb hmwakc /vrfukv;fimua;msrfumvaf,b fi&ix;mGo Ydk J d f mSr:yafu&mp G ;yNudk½YJeupyEfuv D f f f dS Qro;ufwdp l efu'fu'-fu'fu' YJ ;yN;mxuqkuumSEa;O D f d f D YJe )fupmwLsyeGu retupmoC( m[ Gwausc&;mpHc mSr;HkvSE;fnot Qro;ufwdp ;mGb;mGb f f l /m&a;mGo;DyNfyktfpwmp mwfudkv;&aGwamp ;DyN;lufwdpJeO, O,;ufwdp;mGb;mGb Y f f l ;i&fyKscdkuwdtfuv Jvuuv ;i& nuMdkumEfusr;mo hJweafmsyafydt /f,w&;ya ;DyNfyKscfwdt f f f f hf S uv ;fekweafydt ;mo dkunxpwmscamscag0y wfidku ;DuBpHky;O bbUJ&;fir vau;mGb;mGb f f f hJ H D mwa;oa,Gvr zf,0 uHhnHn;lE;lE pfwdy dkzfyKscfwdtuv uGwt;mo /,&;mo hgyayNmvdo h f Ydk h Y f f f D mwqJvvf,b mwdkqmwraficdr /DyNmvfwwfpsc dku;DuB;moUlo hmwakc dr;Gca....fmoMa dk dk å /;uJb;oanyjr dk hf rvpSE m[;DuB;mo }}hJw;lb;oafpzjr kvy§n dkuGwa;nouvUJ&;mo /Jwgy ;yafyKsc Hkppwfwdtuv S f Yd f f f h f f YJehHnHn;lE;lE h pfwdy dkzfyGpmSruv;DuB Y f ;mo ,&rara]] f ?,Gu,whJcmyja hf f hmwadku;mGb;mGb /,wgyhJc;ya;&a OptDpt f f ;DyN;dkxfwgyHe ;va ?;Hko ?pSE ?pw uGwaOp;feifyvYeafpw hf,r&fykv Deme mSr:yafu&fpwmp f f dk f k G ;fidkwtfeyfe[ ;DuBpHky;O zaza Ulo uic;mGor;imsua hmwau }dr] rara UJ&;DuB;mo H D f f /f,whmwa &ykv uGwaöp0ms,0a ;mcjw Srffmsyafyt ;fir m[emeJw;imuam&pfpsc f dk d D h f UJ&;ir /yN;mGofmsyafydt ;DyNfuq uKdcN fuKcNpSEpSE vhmwafuvfydosc :yam&fydt ;mGb;mGb f D f d f f J dk /;mvgykv& uGwa;DuB;fipDet w;mxfwku YJeuv;DuB ;mo uicfydtr Yd J hJ f f mSr:yaYHkp;gy UJ&;DuB;mo weakELzj /yN;mGo fmsyafydt mSrxfiGci&;mGb;mGb ;DyN;ip Gwa;uBhmuaimwa hJ D J f f D f usr f UJ&;fir hfiryag' /;bgyfwk[ l mSrm&fnv;me S Srdkumb Gwamw;oa ?Gwamw;DuB;iscDo f mrgceakc hmwau;mo /vagyfixt ;mGb;mGb hmwaug' /;mvvfuKduB Srdku;DuB ;fiscDo mrferj S Ydk YJeUJGEUJGE;ta;ta u;DuB;mo /f,whmwafydt Jyrkc /fydtr u;DuB;mo vmwydo eme umpampa S J f D /f,rhmwafuv:ca yf,Gv,Gv dk J f v;DuB;mo hJryag' /gy;DuB;rja UJ&;mGb;mGb hJw;Gra u;ro;mGb;mGb m[;DuB ;mo /vrkquq Ydk D Ydk d f ;mb;mGb imwadku;vafezjo f'kypsct UJ&;dKsywy ekr,&a hJwdkq....;dKsrYfenea;imva ?,Gu G f d f f f G f f
  • 5. 5 /,w;mxwo;Hkqt ;fi&;LsuDo yjfmza uuq;dKsrt dkv }};dKsrfeñea;imva]] f f dk f Y Y G f umwa;moUlo mSr;Hkqt;dKsywyUlo hmwaufiwfigcafydxfiIv /,w;mx ;Lsu;Dsc ufiwfigcafyxfidIv dk f f d f dk d eeatum,afpwiS&qmp wfidkE;yaiwhfi§rj fimta;mGo;dkr;frTv mr:yafmwa;ee YJe fe[;ee YJ f f dk hJ f S f f e[;Dx uGwa;fiscDohmsca;vau ;ofy&tfermo hmwaudKscb;Owk';D' ;uBm&q /f,rfrvgyfpzj f dk Hk D f D h d i0tgyt f ;ecpw f f u;dKsyfwyfer,&a dk k u;vau;dKsyfwyD' dkv Y }};vau mrfwmZyj;fiGw;ee S f ;dKsywy f &mu,Zd0]] D D&mu,Zd0 /f,w;mxfywOp;figca f hmwamSr;frsu e"moad0wD* D /mw&yjmyja ;DuB;mo ;yN;figya;ly uqtl,t D dk YJefixt ;mGb;mGb ;DyNwIEumua f f uJxqtl,tdkwlo Y /,wgyhJc;&a f ;DuB;msrt GwaiS&mny f uHkpthfnyjt f,myd"t,uw UJ&;dKsywy }fekr,&a] D' /f,rhfrdviw;lZ;sua Yeafpw m[ ;DuB;mo dk Ü f f f }}dkv;mvgyfekurkv;mp uq;rjaOp;mo m[Gwa GratUJ&;mGb;mGb....fmoMa]] i&Jcdo;dkzewyamp Y Yd f f f h f mo;DuB;mo hmwafeSrt /dor ;mvrrdviw ;fimuaiwfpyjt }}vf,w hJc;mx yGwafyktmp hf f f Ydk J z;DuB;mo ?;lbhJc;mxr hmwaGwaT&a Gwa edp Jvu;mGb;mGb]] /;lbor;mvrvaix u;DuB;mo Ydk f d f /hgyayGrat Ydkz;DuB;mo /,whJc;mx ;DyNGzamS&;DuB ;msrt Gwafyktmp J f va;mGb;mb /f,&;mohgyahfnuMfwz dku Gwai0Zm&mrferj vai&mv;DuB ;uB;mo UJ&;mGb;mGb G f f D /hgyamrmvpzj ;mo;firHpUS&afrdt Yeapw vm[;va;mo;fir fiyw;ex S f f J f ;moUlo i&cfuqpzjt ;ir m[;mo;firfimeau JvhmwafeSrt /vahgya;vamsv ;fir;imva;ir f H f f f f wfpzjmv hJ ,GE;dKsrea f /hgya,wpn f f fwd p wpzjHpfidkwiy hJ f f /,w;mxfwo;Hkqt f fi&kdi;DuB;mo dkv Y }};dKsrYfeñea;imva]] G f hmwai&;&a;iS&;iS& f f f i&kiimrafmwa;mo f d f ?f,&;DuB;mo hmwamSrwo;Hkqt f }}Jw;lbgy;fimuar h hmwagyydw]] f fwdp ;m&zf,r,r k f hmwamSr;Hkqt;dKsyfwyUlo /,whmwa &ydo ;DyNq Jydku;dKsyfwy hJw;mx;&ao hmwakc /U&gyydo dku;DuB;mo ;DyNfypmsAu f f dk l J f uwaytSvt UJ&;feRukErja0prj Ydkw;mGb;mGb izjfi&fwwfypmsAu Jv;mGb;mGb....fmoMa dk G f hf /Jw;Ogycmv;lc JvdkuGwa iyt,GE;eGZeu /,&;mo UJ&gyix ,weaim,airju:yafmwa;ee h D hJ f f f f f f f f f f o dkuytSvt UJ&Gwa;vaiGy,GE;feGZeu fesdctqeasumzjHkpim&a m[Gwafim&aea vmSr:yaiyj&a l hf f f J f J f qJqvfi0 J k mrfubfumeat S wuMeafugya;DyN;mGw hJ mSr:ya u;DuB;firea &a Ydkz;mpu ;fimpaean /hJw ;DuB;moUo l ;OgyhJcl, D ?hJw;bfw[r l k JvGwa,GE;feGZeu f f fiwGwa;va;gi }}....;of,ET&afic ?dkvf,GuHkpim&a g0fez;fig'a ?f,GE;eGZu hJwgy;frv mSr:ya&a]] D G dk Y f f T /JygymwuMydo f ;yN hmsca dkv }}f,rfrvfudku ;DuB;mzKnfimuMa i&fydtr;DuB;mo ?hmwafydt ;DuB;mo]] i&hmscadku;mo D Y h d d f f m[Gwaicdr mSrJx y&t /;lbgyr Ho;ee Ho;Dx /JygyHooy&t uMeamyja dkw ;dk½;dk½ lofu&t f f f l f Y vuf'dkytD' /hJw,rhfrvfudku ;DuB;mzfimuMa /hJwJegyir dku;uB;mo wea;kq;dkqUJGE vahmwa;yN J f d Y dk D hJ d D /hJwgy;ya ;yNhJcl,;fimwa uDq;vau;fidKsA D uGwa;va;gi wmvl,sDc ;vaLzj;fidKsA ?hJwf,&Gwa;vafmwadKsyt lobT&a lobT&a fmwahmscat dk hJ Hk kH whmscadku;moUlo /UJ&;mo mwea ;fidkc ku;vauuSi;fidKsA kvgyumua;DyN;mGo uGwa;va;gi hJ d f Yd f dk weafmsya;Lrj mSr;muMGwaiyfmSra uJxO,&afprj wea hJv;frdp dkvfim&arj mSrcjaimoa;frufprj hJ f f hJ f Ydkz;mpu ;vau ;mo;ir f iyw;ex f f ;moUlo mSrxfwdpUlo J i&dkq,r&yj;&a f f ;fne;ne f /f,&;DuB;mo f,w;dkpmSr;mGofusy mo&tvlr Ulo i&fudkv;&ayja;mup ;mGb;mGb vahmwafeSrt f }}cjaimoa,i;DuBfprj hJw;DpO,&a f f f
  • 6. 6 /or Jvreafpzj ;msr Gwa;m&wmbaof,b uusc,Hc ;DuB;mo dkvUGwaHkq d f l Y YJe fwca,b /f,&;mo ;mvgyiEdoriwKduB ;mGb;mGb mwdkq f,rmv;fiyj;DuB ;msrYJeHpHkykv,b f f dk f d f u;moUJ&;mGb;mGb ?,w &ea;Gwa modkvD' u;mGb;mGb....fmoMa /JymSr;imuafydo i&idkE;&a f f f f ;msrfyktpwmp wdkq }};&a;rsc;friN hfiSE;molv]] i&mvfum&a,G&t ;mo hmwai&fidkEfpzj ;msrfpzj f hJ f d f f f /DyN;zuMJhJc;mo;&a Gwa;DuB m&q;&amp msuamru l f Ç wdS&pt fiKwpfmwa hfizjhmwadku GwaK¬w0 JwS&pt }}fppefpsct]] dkw }};&a;frsc;friNJepp]] hJ dG h d YJ Y d Y f /;mo hmwaya wz uGwamp ;yN;mGyhfiqfiqt f dk D h Qro& vkpeauGwaptdkwtmp UJ&;mGb;mGb hmwai&mv;iyj;DuB ;mo /;lbwk[r Ydk f f f mSrmS&o rmb d S hmwau;DuB;mo dkumwea;wa ;mGb;mGb /f,wuMdo Gwalv SrgcthJw;frsc;frdiNr dku;zfew0b hJwdkq G dk ,w;frsc;friN ;DuB;mo /hgyamw;oafmwa hmwadkqufnyj ;fidkw hJwmo;rsc udkwlo /ymSr&uM;iyj;DuB f d f Y J f mrfiGci&ficdr hJwimvaly vGwa;vauv UJ&dkwlo /JymruMeaimvaly hmwamSrxfi&wlo S f f J l Y S f J Ydk vm[Gwa;eZ UJ&;msr;mofpp eu&rat hJw&uMeaudkwmv ku;suawy&pw hJwkqrefu,DA J D f d f d f f d f /,w;mGokq mSrJxi& hmwadr;wa vJymrmS&&uMeafydt moruor efupfudki f Yd f G Ydk S f YJ dk upfudki Gwa;va;figca mSr:yafuckyfw0t u :yamsua hJw;mxf,Gv Gwaficdr wea;mTv;yja f dk hJ mrfumta Gwafeq;HkA eqnsu S f f w&mrfreu,DA hJ dS S f voea dk lwt fuefuv /;mvrhgy&fiGcupfydt h f Srdkv;DuB;mo m[Gwa;vau ;i&fnuMdku ;DuB;mo weafupfydt mr:yam&fydt Jw;friN;frscrj;ta f h hJ S h d /Jyvo&ea;mpHc ;mGb;mb m[me'0a w&;mpHc dkwo hmwa'Jt /f,weafpzj dk G hJ Y l D Jxrjapw f hmwavalw;isc;mofuwS&mtimwaUS&at f dk f /fikEhrar d Jvdkuwlo Ydk hmwava;lb;mpfyefpw ku;firxdkwlo dkvhJcum&a ufnyj;fikwdkwlo ;mGb;mGb ufesdcpwfugya;O d Y Y f dk d Y f D ;imqa fmsuafpSE,q JwhJceGv ?Jyvodkq ;lZ;suaUlo ;lb;mp fyvfpw /f,wdS&fnyjfpwfnyj;fidkw f f h f dk k wqreu,DA hJ dk f f mSrqfubimwaUS&at D f UJ&;DuBnyjmrferjD' f Jw;mGz;Gra;mo h /f,wmv:ya;mGz;mGzw mSrxfi& ;mGb;mb m[mewpa wfiscpafupfydt mSrx fiGci& UJ&;msrficdr J G hJ J f w;frsc;ta ;fi&fimxa;me Gwa;vaHo ;fiscDo wm,mo ydkv;DuB;mo JvuGwa;vaulv;mcjw hJ hJ J dk /,wmwa&;imwakq ;mGb;mGb JymSr;m&b izjhmwakc f h f k hf /,ryj;&a ;mGb;mGb hmwaumea dkuGwag' /;mo ymwdS& vGwa;vau hJw&fyt;yNifudI½ f f J J d D dk ;fi&Hcsct U&Gwaficdr J Jwydo h f ;yNscYJe;rsz;dKsz D f YJe;g0fuv dkufiz;vau YJemoag'amP½u k ;yNdkq D }};lbidkEfydtryfydt UJ&;vau fwk,;dKsrt ?;va;dkq;iscoa]] u;i&fyvfuzfpwykvt JbmS&fiEfywr f J f f k f dk imtahJwfugyat fyp;gy;mohf,dku imwa dku;figca;DodkEUlo /fiEfnS&rfwdp vuficdr hmwaUdKscw f f Y dk J /Jy;dKsrpw ;ficj;fimua;ya;dKsutHu0b /&a;DuB;mo f ;lb;fner mwqfvokuw&;mGofmsyafydt ;i&imxa;me uGwa;va dk dk hJ f f dk mrfiGci&hJw;rsc;friN S f f d ;DuB;mo fmoMa /Jygymw;mofmsyafydt G Ho;fiscDo hJwm,morj;ta Je;fiscoD'Jt Y D u;DuB;mo }}....;vaSvimra ;mo f ?;oa uimua;mz ?JeimwaimwafimuMa ,&;vfusr ?gy;yafimuapw fiQvgy;mz f Y f f f Hk f ?gycfumua;mz ?,&zaza ufumta fmwaeumvD¬wr ?m&phmscaUJ&;vaulv] hJ f f d /vaf,w;oafyodkq;iscDo ;mGb;mGb dkv;fevfiEfydtr ;DuB;mo uYear hfimuMag' d f Y G dk /dor ;mvrvaea sHy0 JeOm,va lo mrJxfiyjm[viu;fimua mrfesdctkc o /Jyum,afpwdS&m&t J Y f S f S l f wea;rxIrt mSr;ecpywva UKdrNmvwdr mSredscea;mefupfydt mr:yam&fydt ;DuB;mo kct m[zaza hJ f f f D¬ f S UJ&;DuB;mo /Jygy;dk½;dKsrermo ?;DuB;mo ;lb gyfw[r ;dKsr;ir;Goa;ir hmwau;DuB;mo UJ&;mGb;mGb f k f f
  • 7. 7 ;vau dkvJGvufedscfydt /DyN;mofwwfydt ymSrJxiGci& JbdkvrYdkznx Jxucky /DyNea&;mohfisu Y G J f f hf f mwakc vu;ir....m[a /ymw ;mGouGx dkzuw;fimsua ;yN,& hmwau }dr] rat;ir h J f J f Y f D f f }}....hJwhgyamSreafpzj wa G ;l½t ;Hkv;mt;msrdk' Y uGwa;mGbt;dkbtdkw dk Y /hgyamSrfmwa;DuBb fi&dkqmovqtl,t;fir dk ;vnyj Hk f dkqYJe;DuB;mo pwmrferj f m&apHky;O H D ?;feGyfic;eprr f /gymwJcydo h f vfucky JT m[Gwaicrwlo f d Ydk zat;ir m&a;msrkd' U&dr....hJ[]] f Y J /,Gu,wmyja ;DyNf,& uiwfuo;LrfvdkA hf f f S wfnvmvwca hJ å uYeafpw hfimuMag' /f,w&uMydo ;DyNhmscamrJxfiGci& f S f DpnSvpw eme hf f D Je;mGb;mGb fi&fum&aedscfydt ;DuB;mo dkvdkq,wpafukcx dkuumSEa;O UJ&;vau Y f Y f d d f D /hJw;b&fyor efucky dku;moUlo u }dr] rat;ir /f,w;oadS& cfpwmwiscf,& ;mGb;mGb l d YJ f k f /vayNfiEfwSr;&afuscuGw D h S f o mwdkq,wvfwg" &m[tmb uGwtum,apw;vau mSredsct,b ?,r &;Gra kv,b l f dk f f f f f f d f v;Ruamb mSr;movfpEf,b JeOptDpt ;DyNwzdkufytfpwmp u;nwuic;Grar ?vafnuM Ydk S Y f f k f f h /mw;mx;yafnrme u;mGb;mGb dkv }sudwçr] dku }dr] raraUJ&;DuB;mo hfimuMag' /ymw;Gra sutdwt?udku;dKsct Y J f ?fuufedsct dk dkueD&me YJ eHpHky YJ dku;mo Ulo /;mvJygy;fidkwt;DuBHpHky;O D zatUlo dr;Gca....fmoMa /;dkumr&Hci&Dptyjiw mSrUlo mwdkq,wgyykvGwamblo S f f f f fi&mvfeyj raraUJ& ;DuB;mo Ydkv;fimpaean ?;m&åw0 hmwamSrUlo ?vaf,wfwk[ /f,rhmwafudkw;lbdkE Y o fi&;yN /,rrdv;ya;dKsc&a dku;DuB ;mo hmwafi&;dkxD&mef,q ;idkwtwcmSr }dr] rara;ir l D f hf f hJ hJ f /f,wgydo wlo mwqf,w fwwfwtmuMmuM m[f,G&tv;Hko vfpSE kvkc /,wea nuMmv eau0;fect Ydk dk d d f hf vauDemehfir /yJqeafydt hmwau ;DuB;mo ?DyN;mGo;DyNfyKsc fimwawdtfuv ;mGb;mGb J f /f,&;mo hgyamwfiscpa ;fiyj;DuB mSrmÇruJw;frsc;friN h d wtYJe;msr;vaulv;mcjw mSr wcafpwwfum&a,G&t ;mo myjamyjaymb ryag' l f hJ f J hJ /,wgySv;fev;frSv;mGu f G m[Gwaeatcjat S&uv d f eGwaumSEa;O YJ f D ?Gwa;mo;vSEUJ&;mo Hk Jw,ekE h f /gymw ea;Gwa Qro&;mpHc xfi&;mGb;mGb ;i&nuMkumEfusr;DuB ;mo u;watkc /f,rrdvgydo Jyi&dkq,wmvi0 J f hf d S G hf f f f ;vau ;m&wot vfumrja;mvlv ;mo /m&aeyjuMeq;mGo cja }}:yaiyjrjapp eauJGy;mp]] d Ydk f Yf f f ;DyNfmta dkv }};&a;frsc;friN ufuzpw]] fi&fumvayja;eyt hmwa;DyN....m[a /m&a feyjuM;mePc Y d f f uJGypp ;fi&;GEa;Gqa ;yNscGwaJGy;mp ?Gwafidkx ;mvku mSr:yaGwa;dk½t ?Gwa;Goa ?Gwafuot ?usyfrdt dk f D f ?usy;dkt ;yNdkq }}fimta&;GEa;Gqa :yafidkx;mvku ?msAmv]] rhmwauMmvmra mSriyjrjapp wlo f D S f f Ydk /;lbgy;llzhJc&r mSrGwafyktmp;iro Qrozcfwz ;mGb;mGb vf,w;mGowyj;yN dkv&fidkEtwo;Hkqt dS f dk ll hJ Ydk f D Y f mokqGypp d J f D'Jt i&ey f f /ymwuMfuwx J dk Gwa;DuB ;fimwa uGwalv;muM dkv Y yfpp JG /;bdorJv;fermb l S }}pagy;frsc;friN Gwa;vau d m[Gwa;DuBdS&mnylv Jeicdr ?YJegypaoar Y f hJr;dKsut uGwa;molv ?YJegyfiscfuwr dku Gwa;uByfpp JwJr;dKsut]] m[Gwa;DuBdS&mnylv ryag' dk dk D JG h h hJ /;lbgy hmsvar ?f,rmo iscmo wa;m&wdot ?fPÓ ?mny fux ;mb;mb m[wlo f G G G Ydk /f,wrmra,& d f uGwafiS&;DuBfPÓ dk ?Gwalv weahfnyj hJ Gwa;m&wdot hmwau;mGb;mGb
  • 8. ;imscac&a f J mSrubmn f U&fnodkE;mGE J Y 8 /;lb;oaiEfumoar f dk ;fiscfusc /,w;oa&;mxfidku f JydkvD' Ydkv;fevly uE;mGE ?,wumoa,0 ucfpwdkE;mGE ;DyN;fiqu:ya;mu YJemw fiscumoadkE;mGE G Ydk f f f f G Y f Y u;mGb;mGb ;fekw;mxfy&;mu mrfumta ;DuBiyKuku uUS&aimqat S f dú f ;fimsua;vau;edr f /f,wuMmvuGx dkuHk'mv*r m&dS& )2( vdkouw;qa mpampa ;DyNfiw:ya;mu kueme f F f ú d D e;DuB;mo u;mGb;mGb YJembaopagyyjamrat fi&&fudkvfirj umSEfusr;moUlo mvt;fiq YJemramra YJ dk u;ewio Jv }dr] ?pagyfpzj mbao fmsyat Jv;mo eDeme Jympampayc hmwaYeapw f f YJ f f /f,wKduB;mGoYJe;mu ufrdt i&;eJGy;ramp f D duedsc;iq;fimsua k f f }dr] hfimuMag' /,w f hmwaum&adkufrdt f ySrimSra J f hmwafi0mpampaea mSr;iGw ;fimqa /,wsufumeaydo edscfeyjfrdt }dr] hmwadkq&me-5 JGc&me-4 m[fesdc;fiq;fewt f f f f D D fesdciomp;imsua f f ?;eJv D JGy;ramp krmSrpp Yd f mSrvfwr uJGy;ramp hmwamvawkc /,wdS&xfeyjhvaeyj JyYJe;mupwb mombUlo eyjt ;DyNyfuv e;muufrdt f f f f Ydk dk YJ xt )9( fwgyHe fidkwwSr;mupfwb Jw;mGo'mvF*r ;fikdwgc /gyafpEhJw;DuB ;&at hmwafudkvtwlo d f h Hk S Ydk mwadkqpSEumrjafpSE;va mwmviomp mSr )2( fvoúuw;qa m[ }dr] rara;ir h f f f dk f /yfedsct hJwmvl,,o uva;fimqa dku;msr;vauup J f f ;uBrm&q D u;lxt;vau( k /,rhmwa f ;eqfpEfyvF*t f S d ;DyNpzj,v;imqa f f f ;iSE f hJwrj;ta m[fesdctD'Jt mvfum&a /hgyamw uYeafu& dk 1 f,v&fwSr G vD&g0eeZ f mwaqYeafu&pw h dk f Yea;Gra;DuB;mo /;lbdS&rm&p rd&;dkp rmb m[rmreo;mGx;DuB U&;DuB;mo hmwaD' f S I f J UJ&Ulo /f,Gu,wfiy fikw rNt YJe )kE;feoic:'a ;DuBre0m&q h f d J f f /ymw;mxsc kuJe;m,Z;feP*;edu mwdkq f,r&;Ruamb J d Y f mSr;idkyvf,b fuGwtIr;mGx;DuB um,a fpw;vau ;DyNeSvufyktmpUo vu }dr] rara;ir f f f dk l J f /f,whJc;&a fuG&pw f ;DyNfu&fpw Gwamp m[;mGb;mGb ;i&fnuM fu&pw;DyNfu&pw dku;mo mrGwa fu&Yea hJwmv;iyj;DuB G f h f f S f ;DuB;mo /m&afeyjuMmv:ya ;yNuq D f m[Gwa;Gwat U&;mGb;mGb J hmwaeyjuMGwaYeaumea f f mwraD' å /f,w;mGofwyj Jv;Gwat;mGb;mGb r;mGo:ca S dku;DuB;mo dkz Y fyvfuq k ;fikdwte0mwUlo f f m[eme D /yNmv;dkE D ;DuB;mo /fmeaJy;mofe[ Jvlo YJem[Uo /f,w;mGo;Hkv;DyNfeyj l m[;figca;DuB;mo hmwamv ww;dkx;msv;r0 f f ?wwhfrdSv f ?ww;lv f ;movfumcja /,wfykv ;fikwthJwmyjao JvuDemeUlo f d l }}....wfydo;fidkwtD' bHcr;Hkt;figca ;DyN;icfyscpwmsz ?f,wgy,Gv dkt]] hJ J f f f }}....hmwaqDyNea;myj dk u;DuB;figca hmwa;eGv f &eayfydt J m[;mo ?f,&dr]] /,wmyja f u;mGb;mGb /dkv;myj u;DuB;figcaUJ&;mo hmwaqf,G&thJweafydtJrNt :ya Y dk m&fydt /,wfyvfudkv Jydkvomyjalo uDeme mwafeyjmyja dkv,rfuKuBfuv ;vau /;lb&;mxrsDc f k h Y d
  • 9. 9 }}f,wHkv;r0 f vfi&fukw;Goa dkufprjtD'Jt /f,wdS& mwdkqprjvky;sca u0 J d f J f mrfidkq;qa,b hmwai&Dwor S f u;scau0 vadkv ,uw /;lb&cr vfudkw;frpva /;bfuwr ;frp&a /,w fudkw Jy&aD'Jt dk f Y f H J d l dk d f ;yNhfnx mrJx;vaufpo;dkt Jw;mxykv ;tafusu&a ?fykxYJe;va;gy;frpfwdy ;yNscmyj fimtaea;frRu D S h f d D u;scau0 dk f ueiKdyNfpw f f /;lb;orfydo Hk fum,afumcja ;qafyvF*t d rEfimra S uwcadkwraraUJ& f Y wrfeRu Ydk rfeRu /YJegyfrd&;pr dk /,wuMfugyafuou0 f f mwfukv;fr0uou0]] d f f /vahgyamw& myja fumvaowr fumvaoww hmwau;mGb;mGb f S f /f,wfudkv;yafwo GwafySE efuvJweaya k YJ h wan&ekr umSEfusr;va;moUlo hmwa;DyN /,wfidkxmv feyj ;met;mGb;mGb ;DyNnxJx;dkt,' G f Yf dk f hf f ;DyNyxdku;rdpt;Do msyauSi Jw;mx;lv efn&Yfekr ?hfnxf,qJx;eA kuGwafmuMa msyauSi Jw;DyNfusu f f f h YJ f d f h u;uBfnofmuMamsyauSi /f,wmv nv;me dkufusypwfu0fpw UJ&fyxfwmZ Jv;mGb;mGb D f f f k }}veapzjDtDtw ;DyNfudkv;r0uou0 ;fi&fugyafuo fu0 u;vau Ydk f f f f ct /mwwwfpscydo;vau ulo /;lb surmbao mw;mp;Gra ku;va;vauD' uivUlo]] k f f d f /f,wyjmyja ;va;dkw;dkw dku;mGb;mb u;DuBnowkouv /;lbfnvr G f f f ;me Srmb ue[umSEfusr yd&mEfusr UJ&;DuB;mro;mu fudkq hmwau;mb;mGb /,wyjhgia;ra dk f J f S G f vu;uBfnofmuMa msyauSi /f,wyjwrdpfusr Jvdku;mGb;mGb ;fi&myja u;DuB ;mro;mufudkq J dk D f f dS }}vfudkvmw&fpyjtmb mSr;vau /Jymw scJr ku;vau YJemw;dkqwdp kuivie m[vuie]] Ydk dS d f d f hf J f /m&afeyj;mGo;yja m&S&kzfmuMat Ydkv;kpmSr;lw GwafmuMamsyafuSi /;lb;oafikEhmscaruq d d d d f u;vau dk ;yNmyjadku;mGb;mGb D }};lbgydorrmb S u;uBrfpt D ;fimuMat;dkq;iscoa f /f,wfwTvdkytuD' eKHuBlv umwdkq gyudkv;mxnuM ;ekweauGx;spaPc dku;vau]] Y dk YJ dk f hf f f /,wgywfe[pzj;fimuarwdp mwdrudkvsc f l f f f u;va;moUo YJemoag'amP½u hmwafeSrt/Jygymwhmwakdi ;yNsc;D[ u;DuBnofmuMamsyauSi dk l k D f f /,w f &fudkv;mxfidku dku;vau uuv,b f f ;i&fey;imwa f f u yp;gy;mGb;mGb f Yv }}f,rrdvgypzj mwdidkvpnwp lo /;lb &rHkymr;fesu u;vau ?YJegyfudk½r ;DOgyea ;DOgyea]] dk hf f k Y f f d /,wdridkx;yja f f ;met;vau ;DyNfidku;uBfuGcdkE /;lbor ;feSr ;mofpzjdkv,b ;yNhfnuMku;fiufirjD'Jt Jv;mGb;mGb D Y d G f D d G }},rhmwadrfm§na hmwakc /JvdkrmSr&fpzjmb i&&;mx;edx umva&mepw f Y f f f D f mrfrdt dku;vauD' Jvufimuameoadk[ ?,wmvfudkv mwdkqYJegymvfudkvr ;va;dkq;iscoa]] S f f /f,wscumvafuscpSE dku;vau YJe;fezj-;fezj ;yNmvx f f D m[ r;fedr fnofmuMamsyauSi m&a;muMvHokisDusDuw f,sur ;wr UJ&;va;vau /Jyvofuxr f J d dk dk G uot hf,ryaeadki f,t,tw msrcUlo /dkvyaGwa;sca vumEfusr Jweam&a Gwafn&fusr H f Y J S h YJen&mSE ?dkvUHI½fedy JvumEfusr ;DyNw0uÐsut ,eevz fuGupo;msu wea;im[a /,wS&umva f Y S f dk f f f hJ f f d f umva;frcjpw UJ&;DuB;mo hmwau;vf,dku /f,rrdvgydS& Jy;rd,r;rdwr Je;DuB;mo pgcfwwfidkx f f Hk hf f f Y m[;vau /,w ;mGoiwmv mSr:ya;vaufwpmsz u;muMfnofwofuv efno;fimscac&a f f k k YJ J ;DyNmv:ca uum,apw;DuB;DuB;vau ufum,apw;va,&YdkpdkE ;vau hmwamuMfmwa f f dk f f G Y /;lbfw[r k dscsdcedy dkv;mGb;mb /Jywkwwkw 00 mrmrfeoeo uo /fum,apwr;edr hJweafmuMafmuMamsyauSi f G f f f l f f f Srufumeawlo /,wdS& ,&um,apw ;DuB;mro;mufudkq ?f,&nowkouv ?,&ohJw;im&a Ydk f f f f f f f f l f
  • 10. v;DuB;mo dk &m[t Jv;va;moUlo dkv,fPÓHuBt Y l fico;m&kb /;mvu 10 /mwfudkvfiscdki ;mGb;mGb....;dkt....mwakc /hgyamSr ;fidKsu;mGxmreo h f i&hJcfidkE;Ruamodkvo;Rua;DuB;mo f U&fe0m&qm&fidkquo J f m[icdr f Ulo dkuGwampt;mpt hJwgyGwafwg" Jvdku;mo;DuBnofmuMamsyauSi f f gySv;eGv;mr;DuB f u;uBfusc;mcjmGu....ryag'....ryag' D hJ hJ /,r;0a JyvfpSE i&;0a;kqeGvt YJe;mo;uBno fmuMamsyauSi f H f H f D f f weafixmSr:yamsz u;banofwofuv e;DuB;mo u:ya;muhJw;mxy& :ya;rv;pam&wu hJ dk f k YJ f f å /f,weaq mSrxi& /;lbiEmyjar;mup ;i&mvgy:ya;mu Ydk J f f dk f v;mb;mGb /,wfudkvuw :ya;mu ;DyNfuqwIE dkuGwa;fisc,iloUlo ;DyNmvum&a }dr] J G f f f f f /hJw }},w;RuaJv;fruM;Dz;omsyafui /f,w;Rua Jv )xaraF( f D S /ymw;Rua;DyNcjam&a ;DyNfuschmsya hmsya;firx sunSvt Gwag'Jt ;lvmt ?)znieH( ;lb;mo Jrt J hf w;RuaGwa;vau wmvu;mcjHifidkE ?;mofuuM ?;ey Dz:*a ?fyxDz:*a ?;DoOsc;fr&c ?DeOmvekr]] hJ hJ f k f f /f,weazja ku ;eGc;rawlo ueme /;dkuJy;oafwwmyjar Sr;mup /,w eafmta ;yN;KyN;KyN d f Ydk D f D H H vu;DuB;mo hmwauqwIE;fidk0 dku;DuB ;mo uGwa;va;imvare0m&q hJwwwpsc;vau J f f f f f f }}m&q ;bfw[r;DuByN0çdpGy /Jymweafpvfpsu fimwamr /Jvo;RuaGwamb ;moie ?UJ& }dr] hJ[]] l k J h hf mSrJx;mu u:ya vu;DuB;mo J ;rv;pam&wu f å u;DuB;mo dk ;yNfugyaekc D f ueme D /hJw }}h[a;OgyhfnuMmv D uGwa;valo;fimsua;qa /f,weaKduB mr:ya;mu S ;DyNfp[fmta ?;moUJ& lw;fewt }dr] YJe kduratUlo dkuhf,dkuUo l }dr] /ymweaHsyfecu<;Lrj J k h[amrD']] ;yNmv;yja S D /,w&;mxfiku;fner f d Jwmv;fiqu;fecfiomp;fimsua h wfpvpsu;iwimwa hJ f f hf m[;DuB;mo w;oahfnyjrimwafpSEpw hmwamSrJx;mu UJ&;mGb;mGb /yimuMakcpSE;fiufirj hJw;mcjmGufewrfit hJ f f J hf f G /,w& hrafumta ;mvo;mGoJGu ;yNnrj ;msrecfwsz m[;vSE f D f J Hk ;not U&;mGb;mGb JydkvD'Jt /,www;mGou Jecfwsz m[uGcez i&fudkvnx;GEa&a u&wwk½ f J f f JG f f f hf f f ux;va ;gy;gyfucfez weaup;ta Ydkv;mxhfnx c&a /f,w&fudkv ;mpHc kcpwme'0a ;mGb;mGb dk J G hJ f J f mwafudkvnSvubumea h hf f f dkvr;yanotJw;fim&adkE;mGE Y f h Y ufuGcezdkE dk f Y ;yNxum&fidkx D Jv;mGb;mGb /f,wmS&easuGwaGwaw Gwan&fusr ;i& iwq:yafigya dku;va;moUlo u;uBfnofmuMat f f f JG D }}hmwaYJegyscr hmwadku;vau /Jymwdrpn wdp i&fpzjkccfpwg*m&a ;msr;vau m[waficdrfno;mo fi&JygyvD']] /f,wdrmyja f f f k k G S dk ;DuBfnofmuMat ;DyNhmsca u ;mGb;mGb dku;va;vau dkv }}fmeahmwaeir ;DuB;mo]] Y YJ kd /f,wdr;mox;DofuuM fimuMa dwy wdr;mp;va G h D hJ ufwpmåwra dk d UJ&nofmuMatD' f /ymåwraJw;fimuam&poMhHt J h m[um,afpwr;fedr f ;i&;radku f ;feGc;raD' m[;mGb;mGb /,w;mx;mp;Gra,umua f l f hJw&ea ;mp;im&a f ku,i d f }};mvUJ&dS&mSrhgi ;vauD' fmuMa;DomsyafuSi ;dKsrmwraD' å hJwfypr;mo;Goa fimtaç0f,ku;r0hf,dku]] d f /f,wdr;ra feyj uf,dkuhf,dku ;fidkwtHp;x ;mGb;mGb vhmwa;DyN /,w dk Hk J f r&wo;mGo dkuKw0fyvF*t )anaM d d ¬ d naliS( )memrfpuv ;fidkq( ;yNfnuMdkunofmuMamsyauSi f D h f f /f,wrscfumoa d ;DyNmv&wo d dkuuGcezdkE f f Y uJxuv f Jv;mGb;mGb }}hgyamw;mGonSv ub;fr0 ;yNfi0fuou0 hf f D f ukw;rdpva hmwa;mx;yNyyD' dku ;vau ulo /,rhgyfyvrfeRu UJ&;DuBrfpt Juwk[]] f d f D Ydk Ydk f k h f
  • 11. 11 /;lbuMKyjr;icjfumrja;sDc f § u;msri&kb f fpzjt;uBfigca D ;m&zdr k fi&qr;edr dk f JwidkE;Grar h f ;va;msfum,a;mo i&dkq f mrfwca Gwai&kb;S&a /;lbwk[r um,apwr;edr wfidkE ;Gra;mo m[;mGb;mGb /;dkumw;lb;Gra S f f f f f hJ moum,apw }dr] hJwfpzj;Dro mSr;mGb;mGb vu;fewD'Jt /f,w;Gramv mSr )Hk½;qa;mGz;modk[A( f f J k fi&zy' dku;O;moUJ&Ulo f D m[lo )EkE k ;q,itrDn Hk f UJ&;mGb;mGb( f,i;va;mGb UJ&;DuB;mo /JymSr&Hce0 ;mo;mo;dk½;dk½ dkv }};lbgyfidkEdS&r fi&;ra;mvodS& mSr;mb;mGb ;dKsrmwraD']] f Y G å /,w;oa&dkymwra f Y å ;imuMapamr;fesu f ;va;moUlo ;yN :ca"mo u }mwra] U&fnofmuMamsyauSi icfydtr D k dk å J f f /m&afpzjfmsyarfyt ;yN;Gwakum&oo wea;GxayI½ eGwaHkp;dKsrpzjt d D d H hJ f YJ f ficfum&arfugyauGx f dkvouMea;mGo ;msrdku;frvw;mxfykvgyFu0 hJ mSrm&uMm& uGwa;ficjQrDn dk )=( mPuv D'Jt fi&rYdkE /,w&,fydt uhmwa;DyNfumoa;qa mrfubn hmwamSr;mGb;mGb © Ydk f l dk S /hf,uf,whJcHkpUGwat fuxUlo hmwa dkqr;edr w&mvfpy;frRu mSr:ya;fimzafuvy G f hJ u;mGb;mGb /UJ&gyfixhrafumta kv;DuB;feyiZo Yd f mvmri0mwa f f Jw;lb h xrdkurja d ulo dku;mGb;mGb /,w;oayjm[a;m&w dku Hkp;dKsr0b u:ya;mupfwb udrT&ar ratUJ&;DuB;mo f f }}....vaJygyHkp;dKsr0b rmSr:ya;mufpwb....dkt S f /dkvsc;ba Y Gwa;DuB;fimwaHc /f,r&dkq ,w;Deydo;vau f f /e;DuB e0f,dku vulvhJwfyvrat /f,wisckdi mw&irj /;bmo ;rscrwdp /;lb;Gwaruq YJ f J k f f l f f f }dr] ;DyNdkq....hmwamrwlo S Ydk fimtayr hJ Gwa;kz;mGo H /mrat mw&fudkp½* k Jvfesdcfugya;mGo ef,r&;Ruampt;mptdkv,b YJ f hmwamSr;DuB;mohgi /mwfudkvfrd&;dkp fimtamr mSr;mome G mSr;mGohJy wa;Hkz;mGo UJ&;vau vamrJxwdp }dr] /Jymwea;g0fudku ;DuBg'Jt u;DuBimuadk[ /,w;mx;ya G S f f f u;vau ;uBfwKyj;lz;imyja urat ;yN sc;ba dku;va;vau hJw;oafugyafumva;fimscapSE;va dk D f D f ;mGo vawgcpw f /;bfw[r l k mw;mGodxtuBfumxa hH hfimuMa;mcjw /Jymwpnfwdpydo f f /;mvrf,wgy Ydk p;dKsrlv Hk hmwa&fuwYJefpwb f mrJx;mufpwb S f ;fiwfuer dk ;ro]] D /hJw }};umwfirj Jyg' urara]] dk /,wfeyjyjmyja dku;mGb;mb urara f G UJ& ;DuB;mo hmwaD' /,w&yjmyja ku;fimuMatdrt;mono fmuMat ;DyNy&ku;Gwat;mGb;mGb f d f f d r;ra;frv u }dr] raraUJ& ;DuB;mo }};lb;fimuarJvmEfusr Jvmwpzjmb rara]] S S S f /,wmvdr;GwafumQva ;mGb;mGb Gwamw&uMKHuB YJeGwapzjt m&pGuuMa f f J bfum&arfusc,G&n& Jeu& gy;msr Gwaloiscfu&fimqafidkuykv YJemGpeueSrmewpa fimtafpzj J f f Y f f G f f f );ficjQrDn( )=( mP©uv dku );ficj;me;mcj( )-( mPuv /f,wgyf,su dku;Gwat m[;mGb;mGb © /;mvgySv;msr waJct fuct mSrm&eaJw&fykv fimtafpzj );icjQrDn( dku );icj;me ;mcj( hmwamSrpzjt hJwdkq )0b( G h f f f /Jy;fimscapSE YJe;imscapw wfwkw mSr;motfwSrt u:yafu&mp m[ );ficjQrDn( YJe );icj;me;mcj( f f f H G f hmwakq,uw d f )=( 'm[a D /,wyjyx f f dku;va;fimscapSE f i&kqgymS&dku;icjQrDn f d f dkwwfwkw H fudkv;msvt /,wyjYJe;imscafpwdkwwfwkw f f H fudkv emP©uv;ficjQrDn YJ ;msvt m[ ) -( mPuvwkEt wuaomP©uv;mot fwSrt hJwdkqgymS& dku );ficj;me;mcj( mSrmFsco;feP* © f F
  • 12. mrJxmwa;fic;ey S f uhrara dk 12 /f,w&LS½ &w;gy;mt uvafueHe;imqa ;yN;mpuhmqa ;mTvt;yjat dk f D hJw;mxfumoafn&;iSE f m[Gwava;imqa f hfizjfi&qu;fekwdKsyt dk hJwgyfeIr;fiSE rara /f,wuMfuqwIE f yfi&fudkvhfiGz;iwyj J f dkvumoa;rfueHe Y f dk /m&afeyj&fwz;yNfeyj uGwafiyjHky ;mo;yNwz D dk D f u,i,i rara i&um&afesdcyv;mt /;mv gymSr;O&yjmyja ;DuB;msrtGwaHky m[rara dku;mo f f f f f D /;mo Jymwfeyjdr;wa vJvrhgy&ykvkv,b rara fimtafpzj ;vau,ilo hJw;imua,&D0 dkv;va G Ydk f d f f f d ,iofydv ?;mvrea;DuB;fisyt ;msrdkv;vafek, m[;va ;mo /m&afeyjmvi0umoa mSrJxi&hrara f l f f /,wdr;Gwa dkv;mvmrhmwa;O&fpzj ;DuBrm&qmyjaHky f,r;O&myjaUJGEUJGE UJGzUJGz ku;fimuMatfyvT&adku f Y S D h D d d w;fimua,d&D0 hJ ?;fimuMat ek,T&adku f hJwfeGv;fisyt m[rara mwasugctD' h /,r hmwa;ra ku;fimuMat;vauydv YJe;vayk½ek,D' i&mv fwwdo ;va;mo f d f f f f /,rmwamv;mGx;DuB ;nzj;fnzjw m[ ;va;mo ;i&KHcNdku;vafimpaD' umw;mGo;GwafuqJxgc f h f f pw f JvmrJxwdp S f /f,wdrhrafumta dkvUJ&gy;fimuaewfpsc Y f fi&UwauGwa;vaufyk½tD' G kd mo;va;mo /dkvqdku;mx& u;vauydv dkv;imra;mx& u;Gza;GzaLzjLzj fimuapSE ;vafyk½ek, Y JG f Y f f f mSr:ya;vaimpa /f,w;oa&;mx,0 io fiqt Jvdku;vaimpa;Tra;dko fim&aEmyjt YdkbKcN;mo f f hf f k H /f,w&fyKsc fimtaixr Gwa;DuB;fruM;fruM;k½fyKsc f d dku;vam&UGra ;DyNfykt u:yat dku;va;vapJz vTvmyjfim&a&a wfuKduBrara mSr:ya;vaEkEfyu;rG* T hJ k f /f,wdrfyKsc rxy u;vam&UGra mSrhrara zfupfydtea;me zja;feyt ;va;mo....fmoMa dk Ydk /Jygymrat mw&hJc:ca;Gwa;feSrfmQra dkufn&fyk½ UJ&;mo hJw;lbirjr f rara ?m&amSrxfurfydt J fedsctJw;mGo h msyafydt m&amSricfmsyarfydt m[rara ?;mvrhfrvvafpzj Jy;vam®rdv;mo hJw;nofyofpvfpsu f f d f d ?;mvJyyaum,a pw ;va;dkqf,ilo Jw;frGo;dkqeGvt ?;mvyyaof,whfiw ySv m[;valo f f h f J l ?;mv;msr;va,ilo moafew;nsut m[;vao /;lb;lzhJcfirjr Srgcfpw rara Jvdku;mo f f l YJewamw&iqiyjfiwKduB G f f kvomw Yd d qf,rhmwamv dk ;mo /;mo ;mvgylwrrmb S m[GwaIriqfiyjiwKduBD'Jt f f hJryag' /Jygymw&eaimpa mow;fey;r0 ;DyNfiqfiyjgydkuGwam&p ea;me zja;eyt ?;icfidkxm&ea hf f f f ?zfumoaYdkz;mp Ydk ?m&eadkzfydt Y uGwtdkwlo f Y i&hJcdS&doiwKduB f f yuicmvfum&arwlo J f Ydk /,wgy;zcdkqKduB f l hJ u;mrjtfumrjatnon{ dk f hf hf,rmv fum&au;0at YJeeatfum,afpwrfi&frdt S m[rara f,q;giGia.Je;DuB;firv /;DuB;mo ,wfuv yj;iGofnx ;ekwhfio;Osvt dkuKw0 }f,q;giGia YJe;DuB;firv] dkv;pmSrUGwarmS& f dk f h f f ¬ Y dk ufyktmpD' i&mvfwwmp ;DuB;mo /,w;zcyjfiw dku );icj;me;mcj( /0bw&;mp ;DyNsc;im&a dk f f l hJ f hJ f YJe,q;giGia ku;Goai& ;DyNfpy;frRu hmwamSrfum,apw ficdr ufubmSrdk[ /mwfuvea;fnopzjt f d f f dk f imtafikEvr f d J imwadkqgyJv f YJe;DuB;firv hJwdS&meZl,;kuhf,q;va d /vr dk hmwa&UzJy;frsu JG udwDyw&;Gra dku;DO;mo hmwamSrubmSrD' /;lbvlwr hmwaydo /hgyafiqiqyc YJe }mwraD'] dk hJ f S f f f å /f,w;zhJc;&a l f'kypw;vadkw f Kw0 ¬ hJwdkq },q;giGia f Je;DuB;firv] Y ;yNUJGEUJGzdkuwDyD'Jt D d w& hJ ;mpHc;mGb;mGb mwa&firj ;mGb;mGb mSrfesdctwfwRu u Jx;r0 GqafnuM;dkw ;DO;mo Jw;Gra;vaf,i;mGb UJ&;ir h hJ f h f
  • 13. 13 /f,wdrhrafumta dkv,w&;muM Y f fimwaGwaficdr uiwkc;mcjw hfizjxfwdp hrara v;eGvmvfimvaf,su Jvm[ofekci&hrara f J Ydk f H f elxlx;Gra;Hkc YJ u;varm&q ;vaufuGc;me ;yN D ywçyw f f /,wm&eaimxa;me QrtYJe;iyfpedr kuHofecfi&UJ&;mo f S f f dk d k mSr:yafudkAhrara v;npmSr;figca mSE efyp;gy dku;vaLzjfw0t Ydk f YJ fusr /DyNmvfum&a uYeahf,rhmwa&firj dk rara dku;mo /mwfukvisc;&aGwamp rara fuGwt;mo /,wfiscUzmp rara uGwt;mo d f f JG f /mwfukveyly rara ;yN;Gwakuw* d f D d f met UJ&;mo YJemwfirj ufimuapw;vau;msy dk f /;mvgydS& ;frpfidkEfyv G k fimtaf,su;Gwat urara hmwadkqf,uw m[;mo /DyNfeyj&;mof,su;frSvt Gwa;Gwat YJemZafiscUGwa ?mZafiscmyja dk h G u;mo hfizjrara /;mv;oagy;fevmpa edsct udkz;GEa;Gqayjiw dku;imuMatD'....fmoMa dk G f Y f f /f,w uMeayjiGz hf ;dKsr;dKsrtf,mÜyd"t ;yNqf,ku D JG d m&fuKuBf,dku d dku;Hkvfpw;mup wq }}lv]] m[wlo /;mo f,weaum&a uGc;frvHkq;rv hmwakc m[;DuBmru U&kwrara hJ dk Ydk f dk f Ç J Yd /;lbfiscpaKHuBr u;mo dk ;dKsrfwcahJw;mu;eGx f ;dKsr;molvhJwdS&r;mo;HkvSE wfwwfykv hJ fudkwfudkw;ru f fudkw uw;w Qro;fidkc;msrlo ?UJ&gyesu hmwa;ru;np /,w gyfiscpaKHuB dkuwcahJwdS&hficfidkE;GEa;qayjiw f dk Hk f f f f G G f mpfyvfwGv G m[;mo JvuGwa;vafPÓficjiq dk f :cat;Gwat UJ&;mo urHk½&,&D0 dkv;vaf,iloydv ;yNesufpep;ru;fnp fi&mvum&af,G&t ;va;mo mSrxfwdphrara dS d f D f f J /;mvu ;DuBmru hJweaykv imtapzjGwa;vaimua;msy w&firj rara ekc dkuppfpp;molv Ç f f f f hJ f /;bor l d JvfudkvfixDw G mwa ;GwafnpHuB dkuGwamb JeumSEa;Of,b Y f D uGwalo,b f /mÇru hJw0r imwamw&L&fuot hmwamvgyfyotnyjt f S d hf m[ GwaUGia;r, f mrJxva S hmwaumru Ç hJw&eaKyjfumSrausr f hrara /,&;mo f UJ&gy;ya;fiqfez ukcfpwmÇrueo;Do fuGwt;va;mohfizji&dkq;DuBiS&fmwa;kcew m[rara dk Yf f f d f /,w;mofysu;fiw mSrxi& Jyi&dr;Gwa dkv;mvgymSr&;fikc;mGo f G J f f Y d mSr;frv;&c D hJwdkqwca f lwteGwa YJ ;molv;mcjt hfizjfi&mvum&af,G&t f m[rara u;mo hrara hmwadkq,uw /;mvumwfidkEmyja;iGohfnx momSr JxHky ku;fimuMatGwaHooMO dk f f d e;msrkEfuG&;OGEa YJ D imua;msy f w;mxKcN hJ H ;fimuMat Gwa;vamTvw0;fey f eyjava;imqa YJ f m[rara /m&afeyjdr;Gwa dkufw*metUJ&;mo hmwafeyj&firjuGwa;va kd /,wuMmvJ0sHy f mSrfncjeafueHe m[Gwa;vaimua;msy f m[rara umTvk½w0 dk H f hJw;mx ;ic f Gwa;va;fipm&l[r mr:yafim&aT&a S JbficmuMr /,whmwa eyjuM;gy;iwo hfiqpw;muphfiqpw f f f f f ;fimuMathf,r hmwa&uMUGwaYJe;mo uGwawziGy dk f hf m[dkwlo Y Jymomo;fnzj;fnzj nuMwmot f ;yNyuhfiyfpw ;gytiGypw D f G hf f Jyi&yjmyja f mSrxGwa;fic;ey J f dku:ya;gyhrara ;fimuMat,rhmwamv hf Jb;yjarvfi&t dk ;mpf,dku;mo ;yNiGv mSrva ;mu;muhfipiGp D hf G hf ;mo m[rara vdkuGwa;vafiGy;ey J h f /,w&fumQva f yI½;freUGwadx f /,wuM;mGo f YJembaoJw;ya;Dsc;imuadkqKduB h f dku;mohrara mow;ey ;fr0 Jvudkwlo dkv }}f,rhmwa&UGwa YJe;va;O;mo mrreRu mSr;iGwtmwatvUS&a]] f Y Y D S f f /,w&yjmyja f ymomo;dkw;dkw J dkuva;imqa f wmvfudkw;in;finm,mo hJ f hmwakc
  • 14. m[ mSEusrofpsc f l 14 mrm&eahJwUJGzmp ku;mp;fn&lofpscwlo S d Ydk uGwa ;mfsum,a /,wdrfnuMfhmra f h u;firv eau;fiwyj m[rara /Jymwea;fiv v;DuBr;fecfydt kwrara veamofedxedx m[;fe0v dk J Yd Ydk f mrfiyjt /f,wJcfyofudkw fimta0dkE rara mSr;OOn dku;mo hmwaum&aeyjfrdt ;yN;fiquHk½;qa S h d Y D hf f f D /....,r;O&fykv hJryag' ?Jbmwykqfupfydo dkumSr&fykv ;dKsr ykvt' rara /f,r;O&pyp§n f D f f D D f f rara uGwafpptfn&dkE D'Jt fi&mvhfimwa GwadKscdKsc hmwa;DyN /f,r;O&;mGoykvt rara dk Y D f ;yNc;mxYJeGwa;lbYfeIrdkE dku;mo efu&gydS&fhnyjt mrJx;mofi&hrara Gwan&dkE hJwfpzju;Goahrara D hJ Y YJ S f Y wmv sueGo YJe;dkcewmåwrahrara mSrhrara /f,r;O&fykv kcpw ;DuBykvt Jw;fekreGvt hJ f f D f f h f rara fi&fum&afu&;gi,q;va fh umea f hmwaqJvvfpzjmb dk Ydk /,wfeyj&fpzj;fimuarwdp f f rara hmwafum&aYeahJw&fudkwpdKscdKsc u;mo dk /mwfudkv ;meo u;mo dk ;yNdr;Gwa D rara dkv }};mvgy;va,ilo w& hJcmv fimtamuMD&me;Hko dku;D&cruvfpw....fmoMa]] Y f hJ f ....hmwamv:ca u;varm&q ;DyNfwyp&YJe;vaLzjLzj ;DSEt dku;mo wlwYJe;vawimwa;dky ;Gxa;GxaeDe f hJ J hf D /f,&;mo JygymwmvuMfugyafugya Gwafn&usr hfizjrara f /f,wuM;gy;imua ;iwo ;fimuMa;DyN;mGz;Gra dku;va;mo f f ,&wkwwkw00 ;DuBrm&q ?f,&;OfpEmwug'a UJGEUJGELzj hmwafudkviGzpfusr dkv&wo rara f f f D S f hf d Y d /ymw;mGopvwo 0;Hkv mSrmuMtPc /f,w;mGoum&a dkuJx;ec;Gra m[rara JyficmuMr J f d f f /;mo ;mv gyoJ&;mpeGp fuwtlofpsc ;yNfyt;ya imwaufuot hmwaqyNmvdkq;imwa l Yf G D f dk dk D f Yv;mvkv,uw ueatcjat ?ef,wf,i;mt ,wUJGE;mt m[Gwar;fedr ;msrdk'....fmoMa dk fd f YJ f Y /Jygymwiscpaum&a f f mramramscamsca ubiyjt modku;mo ?pagy&eGp Jyufuothrara mSr fesdctD'Jt varara f f Yf dk }}Jygymw;yN fi&um&aiyjt YJemrmr ;fesu;esu ;mo ?gyfykv movofiscykv dkurfeRu]] D f f f dk f /f,wuMmv ;fidk0 dku;gythrara JvGwamwfug'a YJeGwa;DuBrm&q /;lb hmwafiEHcr;no dkume'0a hfizjrara /;lbfisc,r rara mwkq,w&muM dk f Hk d f D&me;Hko dku;&chJwqruvpw /,Gu ;mvo&ea;mGo;&c ;msrdkv;vasduuy m[;va;mo D dk f f f D f /;lb;oa&firjr rara dku;mo dxthJwmuM ;Hkv;HkvD&me;Hko ryag' /,w&;muM hJ f rara oeamyja dku;DuB :'a:'a;ir u;gythrara YJeHothJw;qa;ta m[;va rm&q }}dkvgymw&Hc H f Y r;vaurxy ?f,whmwadkv Jyruv pw m[;fimuMa;rvUlo dkzum&aiyjt ;va;mo]] Ydk f f f Y f f /Jygyfwwr;dKsu ;msrGwa;mGo kv;feGv;mx fwduB Jvkut /,wHcwdsu dkume'0aD' m[rara hfimuMa Yd d H f f othJwdkq ,wdS&;mo mrJxfukAhrara hf,ryamv;fiyj me'0a fimtafumvafiscpy ;yNfrvdku;gc d f S d f D d /mwdkq }};lb ;oa;Grar Srhmwa,b f hmwa;msreJbfeyjrgcpSEgcfpw;Rca]] YJ f /,w&wo;mGo f d wa;mup hJwmyja;DuB;mGb;mGb U&;mo /f,weaekwwqwq m[Gwa;'hrara /f,w&hrafumta G J f f f l ;mvr;mGouMa ;msrGwa;va;imscafuvUlo f Ydkv;eGv;mxykq f f ;mtw rara JvdkuGwauv f UJ&;varm&q /dkvsufuKyN fuKdyNGwa;Rca JvmSr;ze hfimuMame'0aJwisume uJx;fr0 /Jygydkvoea;mGo Y d l h f mGp;DuB;feyiy dku;DuB;0at;&c hmwau fwdp /,weafydt mr:yafiwkc moulv varara f D f S /;b&rvyjUJsc,sut l Ydk f rara hmwa gcpwD' f /;mo ;lblwr0;Hkv YJekyekci& H f f mSrfesdct,r&UGwa hf ;Hkqrxy rara u;mo m[Gwakyfecfi&D'Jt ryag' /Jymw uMcfekci& Jvhmwa;DegcUGwa YJelo;Ofpsc m[Gwar;edr dk H k hJ hJ f D f
  • 15. 15 /Gwa;feofwdp;luwdp Jw&fudkv:ca;Gwa fuGwt;mo ?mw&fudkv,su;DuB hfizjmSrhrara ;vart f h f /;bmvrfux u fyp;gyhrara vSr;Hkv;mupmb ?;lbor v;eSr&myjaeyjmb m[rara /f,wix l G J d J f f f rara vf,w;mGoup;ta Ydk f Jv;Hkv f,dkufpwhrara QrtemwmvfuGx;yNekw YJ D f m[HotUlo }}....dkvfisc;fim&a ef,q;giGia dku;vaurfeRu]] Y YJ /,wmyja Sr;yNvmSEusrfuzpw /;lbhmwaJ&nuMr dkuhrara Jvhmwamyjap;mup lo f D JT f f hf /f,w&Hc;iwfmwat ufP'hJwhfnuMlo vrara /,weahfnuMfudkp Jy;DuBmuMt /;bfikdEmyjar;mup f dk J f l u&wwk½ uhrara m[lo /,w fudkv;ra ;DyNfixlwt ymSrpx;muSva YJelo m[rara f f dk f dk J f }}Jvdkvrykvmb mwqf,wfiscUwadkurfeRu]] Y f dk G /JymweauBfevmGz J vGwafiyHq UJ&ratUlo Ydkv;eGvJGq;rSv J f f u;DuBfuefue;e0;fe0;vfusrUlo f Hk ;rSv dkuGwafiyHq uypix;me UJ&ratUlo hJwdS&rDq f f f /mwuvyumwa f dk f JwfnuM;frSvuhrara h h dk YJe fevu evu f uxfuvratUlo J /ymw;mGofpsc;iscfirjfirj hfizjrara /,wdS&umvaq;Hko ;mohrara u;DuB;vau uxfuvUlo J f f f J /ymweafpsu;Hkv m[imSrafimSraKdn ;mofi& Ulo /yfumtaumvafidkE;zr fimtaHkv dkudKscdKscUlo J f J f Hk m[ Ðsut;fruMiszUlo f ?f,weafumcja moulv /f,weawkp f vu;mefumta J ekcpwmzt YJ f mSruxt;l' vubxUlo /,weafpzj fumcjafumcjaJGr kv;mxfimvaea m[n&t ;motUlo f J D f Yd f /dkv;rGE vuwa;mptw0t /dkvixfwkw wki mrfpx;muSva 0tUJ&;gcHwqHo m[fnon{ Y f J G f Y f dk f S JG hf /,wmvfumQvafeyj f rara dku fubfrdt dkvkq,wdkvUGwa dkuhrara um,afpwfnohfn{ u;uBDvmr ;ekwea;luwdp Y d f f D f f vD'Jt dk rara /JygymSrm&uMfpsc S Jvdku;mo m[Gwa;va;fey dkr;moUJ&lohJwpaiGydkuwlo Y hf Ydk /m&a;Gra rara Jvdku;mo m&afiy Jvkwo hmwafum&a,v;imqa /f,whJc;dKsy h G Yd l f f mSrrja du;va iGy;fey u;ekw;De;imqa m[rara /f,r;O&yj kduGwa;ey ;i&;fedxdku;va;mo k hf f f D f f mSrxfncjfim&aeahJw;GEaly fi&muMv fumcja;gi;va /,wdr;mofumQva rara qGwa;fic;ey hrara J f G D f w&hJcUGwar Jq&ea;Gra dku;mo /f,whJc;mxydo mSrJx;ecfydt m[rara dku;mo mrfueeYeaumea hJ f f S H f /,&;mo f ;lbgyeGvr m[rara i&dkq;mup rara dkv }}gyidkEvr e;DuB;firv dku;mohrara]] dkrhfimuMag' f f Y f J YJ Y /;dkumwfikE;ya;fivt dkui&hrara Op0mx hmwau ;mohrara /f,ugyloidkE;iv d f f G f f mSr;DuBumva moumva f fwyfpSE mrfwy;va;iwDo S f m[;DuB;irv;dkz f vhmwa;yN J D /Jymwpa;mordp;ta ku;mo;HkvSEUJ&hrara G hf d umEfusr UJ&;mo hJwnuMmorj;eT& /;dkumw;yaim&a;fivt fimta ;mofedx;i0 fyvrm&ea S f f f G f u;HkvSE;fnothrara i&&firjdku ;mo f,rya;DuBr dkv;DuB;firv uyy;i0 mSEfusr;mo dk f h f /,&;mo f ;lbgyidkE;fivr ;DyNumza;dkxncjim&aUlo um&eafpw;mo ;vSE UJ&hrara dkv,ryafikEpamo f f f f kd Hk Y f d yy;eT&;feT& f efncjim&a YJ f hJwrj;ta UJ&Ulo mokuficwfwg"umva d G u;DuB;firv /ymSrmyja dkv }};lbgyfidkEvr Je;DuB;irv ;mohrara]] J Y J Y f }}....Jymrmyjafeyj hmwaurara fi& dkq;mvrJv Je;DuB;mohrara]] u;mowev ;msreakc S Y f /;lbgyfu&;iEr f dI umEfusr;mo Je;DuB;irv hmwaurara /f,wuMdkq dkv }}mwfudkvrj;ta mo;vapSE YJe;firv]] dk S Y f Y f
  • 16. 16 }}Jvfyvmb u;msfum,aiS&]] k hf /;lbgyyjrmyja uUo vmwqDyNea&;va;mfsum,a;DO;mo mSrrara /f,weafimxa;me ydku;mupUlo rara dk l J dk J }}....uedro&o rfeRu ?Jy;nwm&fpw urfeRu YJe;uBDvmr ufrdtkwiS&]] f J f G D Yd f /,wm&myjafuq;mup ;fi&fwofn&fusr ulo f S k }}....f,w;lzhJcmyja mrmvteyjm& u;DuB vmr ufrdtkwiS& S f G D Yd f u;ekwgcpw kv;lb&r;vau mSrkwiS& ?,wfiscpadS& momo;frsc;frsc hf,rya&;im&a dku;mo]] f f Yd dS Yd f f f /Jygyeqrdscr mwuMuvea;mpHc eDpf,ume'0a mSrxi& UJ&;Hkvum,a pSE /;lbfidkEfu&myjar Yf f dk YJ dk J f f f u&;rar f dkuUlo /f,wgydo rara mwdkqvo&;im&ahfimuMamb J f /,wgydo f m[rara /mw&;im&a mv dku;moUo m[r,ioD' ?;mvdkv;fecfeu m[mwraUJ& f l f l Y k å ficdr w&;mxHp fidkwfmwa,u fico;m&kb dkvD'Jt /f,whJc ;muMm[a ;DyN;mxHp umwraficdr hJ f dk dk å mSrwkomwra m[fico ;m&kbmpfwrj vf,r&;mxmwra mSr:yat;msrg0wo dkouofumS&aimpa f å G Ydk å å Y hJ hf hfizjmåwra moamefiuMJueGv m[ ficdr;Gra mr:yatf,i;mo moa;nwum,apw f S f f f }}©ua&Erwkyu{mo,mr ?wky,de mx,mwmr]] k å k å H /,wri m&a lwtYJef,ir;fedr ;i&Dsc;rSv dku;vau hfizjrara f d dk f f /m&amS&fmta YJe;g0;l0 u;DuB;mouxfuv Jyi&dx rara dkumEfusrficdr Uo /Jymwea;fewfudkw J f S l G fimta;yawkon&usr f f f fumsvat dkvt uhrara dk mrm&eaD' S uwdpJwkq;fisc;isctficdr f h d f /,wfudkv;yadkw f Y dkufn&fusrUo Jymot YJeg0yfikuuv uxfuv urara /f,wuMeadkc;va;& uGwa;DuB;Hkv l d f J D fn&fusr mSryp;frcfusr weaimSraKn /f,wdrhfnuMfudkv rara umSEfusrUlo wmvrnSv f hJ f d dk hJ hf fubhrara /f,wm&myja ;DyNyx dkv }}dkvfisc;fim&a efuq;giGia u;morfeRu]] S f Y Y YJ dk ....um&fewfwqfwq Gwa;frcwIE m[f,ir;edr k f f }}i[vmwmyjamb....iS&....iS&]] f J f f /,wdr;rafeyj dkuUo Jyvofnvr;mef,myd"t dku,uw vaurara f l dk Ü hf /muaygyeaJv uf,i;mo Je,q;giGia dk Y f vhmwakc /JygymSrmvfi0 Jx;figcaUlo :cat;GwatJwdkq }gyfidkEvr YJe;DuB;firv] upfirju,i;moUlo J h J dk f ;qrxy Jvlo /JymSrmS&fpsc fwwrKyj;frsu vlo uGwt;moUlo i&ww,cj;&aGwamp Hk J f f f f vwwmp mof,ir;ferD' /JygymSr mS&fpsc lo Jvdku;moUlo kvofpsc rara dku;mohrara Ydk f d d /vfekc vGwafi&hrara /Jymweafup ;ta vGwacja Gwafuvhrara Ydk J J /f,wfiscfuvfpyJzNfwkq dkuGwauG&mp,r;&a ?Gwamp hJwdkq,wfisc;&a rara /,wfiscpycja;Hkv dk f hf f f f u;DuBJctidkpt;Gwat hJw;mxq;eSr :cafmQra varara /hfrdvgy;dKsrfpzjtv,b ;vart dk f f dk f /muaygyea;fim&amv YJe }f,q;gi] ;moGia u;Goai&Ulo hmwamrfubmSrdk[ ;ekweaofpzjt dkvgyidkEvr dku;mo YJe };DuB;fe0v] mrD' dk f S f J Y f J S /oJofyc fpzjt hJw&fuvfpzj J dk /;bfikEvr dku;GxaDedku pfugya;mo hfizj mSrrara imwaJe;DuB;e0v hJwdS&meZl,;u,q;va l d J f Y f dk hf /wwr hmwa&;mx;iqezeo;Do JycfpwmÇru JyuGwt;mo f f f Yf k f /kvdkvrhmwa&pKyjfimpapw;frsu JyuGwt;mo d k f f
  • 17. 17 /,wrnuMhpahpa f d hf rara kumSEusr;mo /,w rcmveyj rara dku;gytUJ&;mo ;DyN;mofeyj ,ir;ferD' d f f d hJ f G f d /;lb;lzJcpzjr Srgcpwdwy fumva LvtD' QrohJc;ewhJcLSv h f f D S f hmwamSrhrara /m&ascagydkiUHI½U½w HI ;DyNfewfwqwq Gwauv ;i&fiku,q;giGia m[lo k f f f d f }}YJegyfyvr hmwaGwamb Gwamw;im&a;vau k f ?gyfiyfidkw;yNyjmv D ekw YJ Yd rfeRu kupduJw;fimuarea d ö h ;msfum,aiS& hf Jvumea]] f /f,wfuvnx dk fh xfuvUlo J u;va;moUlo dk PcPc ;DyNl,,q;giGia f uJxmwoa å m[rara /;lbgy;imuar f dkuedro&lo f J ?;lb gymnr /,w&cfi0 f hJ wdp f rara rfeRu xfrdt J ;yNhfnxfeyj D Jvumw&pzj,oHo dk f ?gy;mx;fidkchfnuM xfuvUlo J mSr:yatUlo }}ymweamvfeyj J dku;DuBvmr D kwiS&]] Yd f /,weyjhfnuM;ra dkuUlo efe[mFuor urara dkv }}Jvr&do ;DyNykvkv,b f f YJ Y f d f reRu ;fim&ar ;fim&a mSr;mcjw dku;vauD' ?,rfudkv;yakduhfiS& rfeRu ,q;giGia kc]] f f f /f,wdr;ra uUlo ;DyN;mp;KduB urara /Jygy;DuB ;dKsrpw mr&uq;mup Jvrara /,wzjaeyj Jyg' lo dk f S f f f }}gymw&;im&a rfeRu mokv;feGvmovr]] f Yd JT /noeyjmvsuwaGwa Gwafn&fusr ulo f f G }}muai&;im&a;mGo mSrfrdt;mcjw]] f f }};lb;im&ar....Juwk[]] f h f }}hgya;lbhmwa;im&ar u;vauD' fi&&,q;giGia iS&]] f dk f f /f,wdr;mxfytPc YJe;gyhrara dku;ze;moUo urara l l /;mvugy& JyHk½fnuMgcfpSEfi&fyk½ ?;dkbnxfpwDbx fuGwtGwalogyaGia dS h S f mSrekue&dk' f f Y mwkdq f,q;giGia /UJ&gyfixDyNdS& hmwaumva;movf,q f /f,w ea;KyN,& H f ;yNhfnuMdkumSEusrhrara ?;DuBuyfpwUGyafpw Jvu;DuB;vauUlo /;lbor;fer&zjamb Jvrara D f f dk d S }}....i[;mvrl, fi& ?mw;fim&amv f S u;mo dk vmoHuBr Ydk fi&fesump;r0 f vrfeRu J ?mSrHk½;qa kc vmrafmwat Ydk zatUloJx;muMD' ?Jy;imuaHu f ?;lbgyyr fudkuHt YJemr&;ya ufedpimraku YJe;gyp ,r&u,v fpEkc]] dk S dk f d hf f S /f,w;mGo;vafi& uGwt ;dkwt hJwkq;feIE,q;va ;yNUGya;DuB;vau Jvrara f d f D }}....;vart]] }};feEf,q;va dkum&fpwGia I u ;dkwt ?f,w&fyqfeyj YJe;gyp hmwa:ya;gyp ?,wl,;u<at uDqUlo m&a;nöpyfuGwt,v f f f ?m&a;fnöpyfuGwtfrdt Qrodkv dkwrfeRu ;icjr:yar;gyp fiS&fiqpfeku ?;lbwk[r lohJw;mp;scaGia Y f dk Hk f YJeya YJemp uo ?;lbgyfidkEr kuYfedpimra dku fuwfuw &;dkpt,b ?hgyamwfwk[ hmwamw&]] l d f f }}kqyNmv&dky fysupSE ;uMafmwart u u{pw dkwfi& hmwa;yN d D f dk f Y S D ?;mvgyfidkw dku;uBlo i&l,;DuB;dkwt lo ?;mvo;mp;sca;wGia ?vlo,b ufedpimradku]] D f dk J f f }}f,wmvdkydky vu;vau ?f,w mvdky dky vu;dkwt J J Yfedpimraku hf,ryafuxdky Gwa;gyp ?f,w;eGv;msr u;vau mSrwrfeRu ?gy;mro,v]] f d G f Ydk f
  • 18. YJeumwaHq;wu f Hk u;fewt US&a]] 18 hmwaqJvomyjamb dk ;fi&nuMfiS&yk½ hf f mrYeapw S f /hgyaufesdct hJwhJcfuG&imqa f fpzjt;LSrcfyw IrfyKscfykt m[HpHky;Obb UJ&;ir mSr;fimsua;fewfiofvdkA );nuM( fmwaryw JG D f f f /f,wmvuGx;DyNiGyfiy m[Gwafusc&;mpHc f hf h G xwdpUlo J f /JyvGwa dk vawgcpw f i&kb;S&a f /;lb;yar;&at vau;DuBpHky;O H D dku;mGb;mGb bbhfir /UJ&gyfix /JydkvohJc;&a dkvidkE;yar Y f mrGwamSE S fusrmp ;yN;Gra;mo D US&a;mGb;mGb /;mvdo Jvdkvfpzjmb /f,wdr;KyNwduB uxfwdp hmwa&;muM;mupbb;ir hmwau;mGb;mGb Y H f J f ;msrdk' Y /hJw /Jy;moyahJcm[a dkv },www;ya;dKsutmoalw] ufidkwf,dku;m&bfmwafiS&'kA Y f f k ¨ }dweaZHugy-HweZ] d /f,r&dS& dåwohJw&Hc J /hgya mw&Hcfm&ao vf,dku J fi&cfm&ao u,dku dku;msrlo /hgya ;lb&UEr SrsunSvt /f,&;mo hgyamwr" hmwaug' hJ f JG hf ® /hJw }}h[a,r;Ofm&ao ;yN;&aKw0hJwdkq },wyagyuMfiEJo ?UJ&f,wyagyuMiEJo] f D D ¬ f dk f dk ;DyNykvm&q f ;&amp gi rsunSvt;mGbt;rja S hf dkw;ir....;ta Y f /wf,whJc hJ fm&ao ;yN;&aKw0 hJwdkq }f,wyagyuMiEJo] ufpscthJw psc mSr:yatJxum,afpw;mo Gwa;msrlo D ¬ f dk dk f f /w,rhmwa nv#0 fum,apwrm&q;&amp hJwdkqk,;fiSEic]] i&dkq Jvmyjamb upHky;O hJ f f f f f f H D bb;ir /;lbgyfu&:car Srdkufnrt ,b dkvvumwdkq }};DuB;mo]] hmwau;mGb;mGb f f Y JG /f,wfyw;eGyiu;yafnrt f f v Ydk }};fi0fmsuafmsua]] dkufnrme;DuB;mo ;fidkwthJw;yafuscfuGw m&qfi'Aa /f,w;Rua;gc;i[ekr ;DyNfwzGwa f Yf d qafwdrYlo YJe;isc;mo;dKsrGqa SrsuYeaD'Jt ;yNqf,w&u& fyv;mt u;imsua ;msr;isc,iloUlo G f D dk f f f f SrsuYea;&afyvfwGv hmrferj Yeau& 4 D&g0eeZ hmwaurara;DuB;mo /,w ;Ruaykv;rGq f f f f f mSrfrt ;DyNfwziy;gy;gimCHo ;ikdwtHp;x momb'kA m[pHky;Obb hmwamSrYea;GraUJ&;DuB;mo d d hf f Hk ¨ H D /hgya;vaf,ilo Jw ;GraYeafu&fpw;eqpSE h f f m[;DuB;mo /DyNfumrjahfnyjfpSEpw f mw;Gra;DuB;mo fi&dkqYeau&fpwvD&g0eeZ f f 9691 m´Ep;firv /muaygyea ;im&a YJef,q;giGia uf,i;moUo hmwamrfubmSrdk[ f dk l S ....dkv,ryafikEvr Y hf d J / YJe;uB;firv D hJwdS&meZl, ;dku,q;va hf dkumEfusrpw;mo S f mSrubmrD'....fmoMa f S /Jymrfwwmp ;fiscf,ku ku;ficjpscUJ&bdr mwavafpsc Jydkvhrara dku;mo vm[zaza S d d f h J mwaqJvvfpzjmb /Jymrdrdki vhrara Jvlo fi&domolo ;fimuMatr;edr hJw;im&a;vau ekc h dk Ydk S dk f f /;lbgyzjareyjSrmb dkuUlo rara /f,w ;ra dkv }}vofeyj&dki f Y J ;DyN;Gwaqwfewr Gwamb ?;DuBr ;Gwat ?;DuBr;l½t]] ;DyNmvfi0Jx;fect uzaza;DuB;mo /,w riscJr;feKsc mSr;bafiwkc morara /;bmvrfuxu zjat ;yN;raf,kuhf,dku ;feGc;raD'Jt f d dk l G D d ?;mvmSrdr;im&a rara ;msrdku;mo fi&mvKHuB;&at dkvrlo,vD'Jt /Jbgymw &;mofiGcykvt f f G f hmwaewfesdct ;DyNfp&;mxdkudkw;mo eGwa eIrUdkE kwtdkE /;lbgySv;xr erof,v Jvmrkwrara f Y YJ Yf Y l YJ l S Yd
  • 19. ?nuMhfnuM fh Jyu:yarjaefw½w D k 19 /gy;frpfudkvnuM hf mrfedscmo;DuB;firv S dkufiu;imua f mr;msrn hJwip;fiu;mordw ufiyjrja Ydkw;mGb;mGb fi&dkqmrIr&;mpHc;iGwi& eaufuzpw S f f S f f f /f,wfer Jvmw&do &firj eeatKw0yk½ S YJ ¬ f ufuzfpw /f,w&do dku mwkq,weafhnyj eGwaferfumsua ?Jcumsua ;wfumsua ?GwaYfeIrekz d f YJ Y I f Hk f ?Gwa;rS0hfidKsc m[iyjmEfusrv gcthJwrsccja ku;e0v dkv;mofum&a:yamÇruv Gwa;molvwcakc f f S d d f Y G f /f,wql, v,wdS&mbaohJwwQr dkvpa;iv ku;frcjpwubmSrdk[ imwamSrgcthJweaimSra mSr;rcjpwfubD' Ydk f Y f d f f f f f f UJ&mÇru /,w f ;yaim&a;ivt f f JvdkufimSratOn hf JwurfimSra h f dk /f,w pa;friN;frscrj;ta d ;DyNpa0hfnyj dkuEq UJ&wlo;Omru m[ ;firv /,wKyj;mpf,dku dku;firv /,w:ca ´ Ydk D Ç f f vdkv }};ep]] /f,wyj dkv )2( mSr;feP*fi'Aa mSrnoqmFvew hmwa uqtl,t ;mGb;mGb J Y f Y f dk /vahgyadS&dS&Jydkv,b f /f,w&kcpw dS f ;k½dkqhmrerj d f v,wwwgyuofwg" Ydk f f f m&;mGofwny /hf,Gu;lbeyjfw[r f k hfioeioYea hmwadkq ;momFvew u;DuB;mo vhmwafeyjdkq ´Eq /f,w;oa;Gwa ;mGb;mGb H hf J v;mvrva;imua ;msri&&nSr dkv }}´Eqimra]] dkv;msrmw:canSr mSrnrmeU&Gwa;vau;edr Ydk f f hf Y f Y hf f J f m[ }}mEp]] mrfwcafpwkc Jvhfiryag' /,wfisc;yanrt u;mGb;mGb dkv }}mEpimra]] ´ S f f Y ´ f uGwthJwpzj;uB;mo moapa0hfnyj rj;ta u´Eqfwdp U&kp;modr Ydkw;mGb;mGb hfimuMag' f f D dk J /,wgyfiw;lZ;sua;lxt dku;DuB;mo YJe }dr] rara;ir hfizj;mGb;mGb f f uGwthJwnzj f hf u }dr] hJwpzj;ro f D dkukcpwEq f ´ UJ&bb;ir f JhwfidkE;frGphfnzjr ;mGb;mGb }}hJw,w;Gra;DO;mo u&me;dku uerYea' dr;Gca]] f D f D /f,uf,w;yamv ;imua;iwo dku;mGb;mGb weaJv:yam&fydt h G f f hJ mwau;DuB pHky;O h H D bb;ir /f,w&;muM ;imua;iwo ;feweaJ0sHy eHsyfOm,va f f f k YJ mSriu;imua m[fmsuafimta;feGx;DuBfvdkA zaza;ir ku;fiwohJwdkqDyNmv;mGz;Gra ;DuB;mo f f f d /f,uepagyfpzjr ;DuB;mohJwf,yfpy dkubdr ;DyNfudkvub }r] hmwafi&mv;fiyj;DuB ;DuB;mo G YJ f /f,wuMfiscdkv Jydku }};DO;mo]] m[dkwlo hf,rya &;mGosc;figca m[Gwaficz mSrfiGcfi&Gwa;ro Y D v;mofudkv fub }r] i&UGwaYJeofpsc uGwamwq }};DO;mo]] UJ&dkwlo momrYeafpw;kqumea Ydk G f l dk Y S H f /ymwuMyesuafuw;mtydo J f f i&dkq f }}mew&;DO;mo]] m[;msr;mfsum,a wlo....fmoMa Ydk /,wfiscyj f fi&mvfum&a,G&t hJwfwwdo;DuB;mo ;DyN;mxfi&& ;mx kv;lufudk½fiS&yk½ uHpkyeye[mEfusr f Yd f dk H f f S wea;fevfiT&u< hJ uw f ymvfeyj;iq;Hk½ Hk f lo hfizjuYeaJw;Gra;DuB;mo....dkt h /,w ;oadr;ne;r0 ;DyN;Gwa f,dkuJe;Gwathf,u kv }};byaye f f f Y dk Yd l f suar lo :yathgi rya;yafuG&imqa;mp;KduB Qro;fidkclo Jyvf,b m[gi ppt ?UJ&gyixhfimuMag' hJ f dk f /;mvgyr;edr f ;DyN;mGodkq Y hJwidkE;yar;yN;Gra f D fimta&fpzjt dS fum,apw;mo f m[gi]] hmwarJxfi&;mGb;mGb /f,rfpzjiscfpzj mwmyjahJrwwSrt f f /f,wrfnvfn&fusr d hmwaulo....fmoMa /hJw }},wfiscdkv f umvaum,afpw ;dKsr;mo f,G&tvD'Jt JvmSrhf,dku ),w;msr GwapuGx ;fimsua waf,ilv f f dk f f G vufwkopwD't( J f J vdkA f ?Jvofwvfwsz u;fimsuawf,dku Y dk g'Jt ;DyNu<uwumvaf,b f f ?;rphfnuM f dku;vaf,ilo /Gwa;vau;mo;ewfio;imva f f hJw ;mxw0 f ;mpy&tfw0fy&t f
  • 20. du;ir k f mwau;mGb;mb h G umvD¬wdr mrfesdctD'Jt S /,w& f 20 yfu&;koiGc J H hf uzaza;DuB;mo dkzmvdku Y ?ea;msz ekue& f f vu J }dr] hfirya&mv;imyjaDbfmSra f ?hf,uf,wwk[ G f }}....JwgyhJcm& Demeumea Jv uGwtD'Jt ?JvrhfnuMof,b u;DuB;mo )3( fwgyHe]] h S f f l dk }}....wf,r;tafwpSrg' hJ d ufrdtUlo /,w io;muM;fimuMat ;yN;mGo mwdkq,w;yaokudkv,b ;msrdkw ?eatcjatg*m&a f hf D f f Y UJ&&f,w D hmwa;DyN;mGoufrdtUJ& dk SrJe;fnef,b Y ?DyN&fudkv f,u )nrtUJ&eme f D hJw;fexdku;DuB;mo( d dkuuotU&Deme f J ;msrdkw Y )1( &f,w )2( fwgyHe]] D }}....hJw;lbhmwafikEoar d fwgyHe ?dKscdr....Ju]] /vahgya ;fidkwtHp;x uHpHky;DO ;DuBbbir hmwafum&aeyjfrdt Hk hf f /,wdriw;lZ;sua fimtafidkEyjrmw;fidkw ;mGb;mb dkumewpamwra f f G å UJ& dkwlo Y hmwa&irjHky;fry;KduB f /hgyamwuM;xfiwKduB dk wlo Ydk Gwa;qa dku;&afi&fuot S U&fum,a J pwmelv f izjmrm&eaD' hf S hJwio;dkx ;yNuMfukdp½* ,w;&at Jvu;msre0m&q hf D f k l f /f,w&iwHk½;qa uDeme ;yjadkuHk½;qa D&me-7 fuer f dk ;icjodo uzazaUJ&;mo /hf,uf,wfww oa JbfidkEL&ruot ;DyN;msz;fiyjt im&afwdsut;fiynv f d G S f f f fi&;Or;qa D dkvcdor Y hJ m[g*m&aD'Jt ½;qahJwwwup;lu Hk f f hfizj;mGb ;mGb ;qferjt Hk /wgyiw hJ f ufe0m&q dkuHk½;qa u ;me;iGu;mpu;feqfimta f /ymw;mGofpzj J hmwadkqf,w&UGwa dkumP©uvg*m&a rfidkurfuv d mSrJx;imsca nv f f driurcja f dk dkzfpzjmedkqHkq Y Y hJw:ca m,;D&;Dofp'( hmwaueme /wf,wfpzj Jyfumva;msztwdr;tat fermo hmwau ;mszt UJ& }dr] D hJ hJ mwafuvyj;mGo e0m&q /f,w;msz ;DyNdr Gwa;dkr Jvu }dr] ratUJ&;DuB;mo qea;&adkufyktmpD' h dk f J /YJeixr ,w&;&a eyjayjaiqt ulu,Gv,Gv mramramsca msca m[;mGb;mGb f f YJ f l f f ?,w&;&amo;&a dkufyktmpD' ;DyN;pfn& uGwt;msr;vaulv moa;mcjw GuwYJe;DuB;mo f l f rja;ekumwra f å /,Gupagypzj }};vaulv moa;imua;icjmv]] f f f f wfidkE;rGp ;ya u;ficjrja;frscm,mo ;HkvEfwdp U&Gwag0wo dkvmEp ;firv yDy;momFvew hJ f dk h S J å ´ D :ca:caJykv,b d f fnrt hfizj;mt mbaowny f Jvm[;DuB;moUJ&;mGb;mGb hfimuMag' /Jymwparja;frscm,mo ;DyNydoufwdp mrfedsc&firj fudkcmo;DuB;firv h f dk S uyea;m&fyIvUJGE;rd, dk Hk S f mSrcfumeamyjiu H f ;imua f ?Gwa;va };mTr;mTr] fuG&iy;LS&;ix f f q;msrnwmo v /f,w;mxfudkp ;DyNl,Gwafiy;LS&;ix uhfirjrja;feku;rS& m&ixea;msr;fisc;mo dk hJ f f f dk w;mGb;mGb /f,wdS& mSr:ya;vau hfirj;feku m[;vafrdtdkw;mGb;mGb vahfizj;mGb;mGb Ydk Y /,r&dkq dkv }}m´Ep;firv moawwpa;mGy dku;vSE ?;G&ar;dKsrlv ?;G&ar;mp;fewlv]] f Y f Hk ....i&Uzmp feqfeq;S&a ?;DuB;mo Jvopa ;frdiN;rscrj;ta ;msrfumva,b f JG f f ;HkvEfwdpo&firj m[HkyySv ?yfivfnuMrj;ta UJ&;firv i&&firj dku;fe0v nuMhfnuM yu:yarja S l Hk f fh J nyjmrferjdrt Ydkw;DuB;mo f ?nuMfnuM hf h Jyu:ya rjafeu&rat d ?nuMnuM yu:yarja;m&k½ hf hf J S
  • 21. vwafrdthJw;dkq J G ;yN;Gwa;fnzj D 21 /f,wgyfwTvfic ;mGb;mGb kudkwlo ;DyN zjafwp Ydkv;dkumwuMwwdS& h G d Y d f ;fnzjw rhmwafumea S /;DuB;mo ,wdrhJcmyja f uJxwdp f v }}f,wgyuMm&;feGv;gy;figca fwdpmwraficdr hJwhfiodS&mSr fum,apw;edx;vau )fw[rdko( eme Ydk å f f k Y D hmwaumwmyjap ;mupqfudky ;lb;oanuMrykv fidkutykvt /;mv;b&r ;mGb;dkb muamSrkwiS& H hf f f l dS Yd f /;mvouMmv;iyj;DuB Jb;m&rfyvr u;few0b;vau kwiS&]] /f,wdrzja hmwauJxi& f S I k Yd f f /f,wuM;mGofriN rhmwadkq }}YJegymyjar;mupqfudky d S H ficykvr f fykvt hfizj;mGb;mGb u;½Ho Hk m[Ydkw;ir]] f mwuMfudkvmyja ;mcjHiiEf,b f dk fi&wwyIv f f u;DuB;mGbt YJe;dKsc Jwfyvlo;fedxykt h k f fugcapS&mEfusr f S /f,r&;yaf,qfpSEhm&pw f vyS&,G&t,b J d f f ukcpwm&ea dk f ;mGb;mGb ;vauD']] ucv mrD'Jt S ;yNkq D d /ymw;moio;mthHt J G hf }},w;yaumvaf,bcv f f /;mvodS& ;mGbt;dkbt /;bfidkE;fexr l d /f,w;oaS&k½p;mup d H ku;fimuMat;dKsut d /,wdr;imwaDntlut;mGo f f emwpzju&wfwk½©uk' YJ f f mSrrdtfpwfrdt f u;fewgcpw k f /;blu,Gvr mwdkqYdkz& fum,apweme fu&wwk½ vD' hmwadkqJvdkvpzjmb l f f D f dk Y f /f,wfisc ;fimyjanrt dkv }}rja;ekumwra]] f Y f å dkunrthJwdkq }};eku Hw;mQr;gi]] 'Jt fi&cDnwmbao f f D hJ l uGwa;Dro;dKsrt ;mo ;dKsrt i&u wlo kvfiEfpzj;msrfpzj /f,wdrdkymwra ;DyNKdn fnuM;mp;va f Ydk Yd dk Y å uwpmåwra UJ&;msr;ro;dKsrtfi&u w&mSr ;fekuHw;mQr;gi ;fi&v:yam&fydt ;mGb;mGb unD'Jt dk f d D hJ dS JS /hJwf,r ;Ogy;ya;mp;KduB uGwtYdkz;edx;vaufumea ;DyNfezHuB lo fi&q,r&ea mSrHk½;qa D f f dk f ;DyNmuMdky uxmw;mx;feSrfmQra m[ }&f,w] Jvu;uB;ro;dKsrt hJwdkq }mwpfut] gcpw f D D D f /wf,rhgy;yaDntlut hJ u&;gi lo fuGwt w&;iqykvt f hJ f f mSrfrdtpwfrdt ;mo;mcjHiidkE Yeapw GEaF*ew mrfwypw f f f S f vu;vau;ferD' /f,w;yaOpDp dku ;ro;dKsrt hJwdkq }g0vky] uJx;dKsrtwlo hfiqfpwulo J d f D J Ydk /hJwgyv&rylv Ydkz;ya:cadkurm&q fimwa mSrfesdc;Gra;vau /hJwkvdkrhpavhpaYea uratUlo Ydk dS dk Yd Y ,rya fiscnlun&fu& /wf,rhgynlu ;DyNfuvfu&pw lo u rafmea /f,w&;fimwaDntlut hf D f S hJ D dk f ;imuMakveme f d D dkzhfnuM;mp Y f,dkuD&,w f ku;DuB;mo d ;yN;mGoeyjfrdtrafmea D f gcpw f /,w;mGomo;rscwdp Jvdkwo /f,w&yj;fiS&;Hkv;mt ueatcjatD&,w f f f Y l dk f /;mo f,w&fuw;DyNKyj;mt urafmea Jb;fner m[ ;mGb;mGb dk rfum&afrdtdkw S Y D&,w f mwadS&mr:yahfirj;feku u;va;fimsua;kcdS&;m&kb /f,wdS& mSr;ba;va;fimsua;dkcdS&;m&bfem,fp&c hJw;iS& h S d k f eo ufrdtdkw&f,w /,wm&:caJGw umGb;mGb m[lo hmwadoueatcjat;&amr;fesu UJ&;mGb;mGb Yf Y D f S dk dk m[ }rafmea] /f,wdkyfudkv ;mGb;mGb ufrdtdkw }D&,w] ulo /f,w& ;imwaDntlut;yN;mGo Y dk Y f f D u;vaDeme dk hJwdkq }rafmea] hJwhJc ;ya;fedx dxt;movpSE f u;DuB;mo dk hmwaum&adk[ f /,w&;yja dku;feuHw;mQr;gi wea }D&,w] f k hJ f ;vauDemeir ;yN;Grapofitpo;mt ;yNp§nfpzj hmwau;mGb;mGb ,r& fuG&imqa ;fidkwtYfedrtUlo hf D f f D f hf f ?yf,vf,Gv J G mwfudkv;yafedrt Y ;DyN;dkx;va;Hko fwgyHe ;fikdwtHpHkyUlo uHpHky;O D bb;ir f /;umw&eafiku;fner kd d imwauedwimza f dk f f uuvmn;mGb f ;mGb /;lbhmwafiEDscr dk fidkEUGyar uxufmsuauvfumcja J
  • 22. /hgyafwrtfmwafwvfumta JwwTvpa,sc;G&a ufvoúuw m[o /f,wdS&hfiGcidky;yaf,sc;G&a T h f f dk l f m&eafpw fwrtfmwafwvfumta T mwa;mo;Goa h ;yNdS&wdpfpsc;dKsr D f kc 22 ufvoúuw dk mSruxuv&;dkpt f f fyvF*t d /;lbgyfypfmwar /f,whJc;E;fi&firic ;lxt dkv;isc;morSEimra e;DuB:'a ta;mGbUJ&;mGb;mGb DS f f f YJ Jvfmoafpzj i0mombfem,fp&c m[o /Jy;feweafi&fuot dxedscea;&amp f l k S f hmwauza;eGx f ;O D ;DuBbb /DyNmS&;mGoeGv,Gu f f hmwakc /,w&ea f dxt pSE f 8( uot u;feGZ:'a ;mGb;mGb hmwava;imua vDo u0b m[fum,afpSEwlo /hJw;feZ:'a hmwau f f Ydk G ;eZUJ&;DuBbbD' )Jyvfpzj uxumpmrferj mSrydvmua iqys*( /,w:ca vza;feGx;Ofiqfys* D Ydk d f f f f Ydk D mwauicfpzjrpp mSrrja,efvoúuw dkuza;eGx;Obb /f,r&;yaUGzwdr ku;DuB;mo YJe;uBbbD' h f f f dk f D J f d D /Yea;Gra hJwnyjpSE )49( U&za ;eGx;O ;DuBbb UJ&;mGb;mGb hfizjm[YeaD'Jt /96-5-51 hf f J f D Grat /;lb c&r;met ;mb;mGb dkvvufesdcthJwfwSr;m&w meóyd0 ;DyNymwra ?x&me;vauer um&fydt hJ G Y JG Ydk å D f hfizjhmwakc /fmea ;bdorvrfidkE;&al,;met ;DyN;mom&m&eapw lw;ne ;msrm&q;&amp;mcjw l J G f f hfizjdkufyktpwmp Srgctmoa,b /Jygyfvdkoku hJwhJcKyjufwdwt UJ&;mGb;mGb....fmoMa f f }}....vahJwr&fidku dkuwfimvau vufuzpw H J f ;fi&fusc;irx ?fusc;firx ;fi&;fedxlu;vau hJwdKscdr vkc /Jwukw;fi&;Hk½;np ?;k½;fnp;fi&fudkw]] f J h f d f H /Jy;ikdwt ofmuMa;u<a f H UJ&;DuBfmwaryw f hmwau;DuBHpHky;O D bb ;fir /ymw&hJc;&a J ;fi&;yja;spa ?;fi&;edx;vau f ?;fi&fusc ;firx m[;mGb;mGb izjdku;ewmpD' hfimuMag' ;DuB;mo....Ju /muafeyj&;yaiGc hf f hf vdkqgy;yahfiGc;meeyjfrdt &r;mcjt;idkyt ufe0m&q /f,w;oa&;ya;dkx;qa ;yNyj;moDqe0m&q Ydk f dS f D G f uUlo dk u;mGb;mGb uD&,w dk f /m&afeyjJvJxm&fydt m&auMvYeafumea J /,w&HkydS& f ufusc;firx ;yNdkq D kv;feyiy Yd f fwg"fwdpwq;fisc;mo;dKsrtdkw hJ dk Y fuGwtw&kpKyj hJ vhmwauM J wg"wdp f f wo /gyGwalocmvfyvfykvt mrGwafrt;mo ;mcjHifidkE Jvm[wg0Jvky ?dkwrafmea ?dkwmwpfut Ydk l hJ k S d Ydk Y Y w&hJc Hquq ;mGb;mGb u;feuHw;mQr;gi /,w&KyjfPk* dkumwra wlo JyeGwa;fnpy;mcjw hJ f k f å Ydk YJ ö YJeeathJw;mp;va umåwra dkwlo hfimuMag' /,&;DuB;mo UJ&gyixmwmyja;feñfn& uGwafpzjtvD' dk Y f f T dk dk m[;muphJwdkq GxaGxatwe ;dKsr;dKsrt lv /;lborJv;mGofpzjdkv,b Jxi& hfizj;mGb;mGb f d f f /;buM myjar Jv;mup;uMa ;mupGia /;lbuMHcrfuvGia ;DyNdkq }}gy vfpscdku;DuB;mo l Ydk ?hJw;lbgywk[rmwlu f vYJegyJGvr fixt Ydk u;mGb;mGb viscdkvdkuGia Ydk f m[ dkv,wwzj;dkzew Y f f f dkuGwa;va;Dro;dKsrt u;ficj;rsc;friNrj;ta dk f d eGia YJ fi&u mofno;m&w wlo]] Ydk /,Gu,wmyjafeyj hf f dkumwra]] å uwlo Ydk ;i&;ya;fiv;iS& f f hJwuMDnu;e0;fidk0 l f mwra å }}hmwayjmyja uGia;uMactiosu dk hf hmwamv;fimuaea pzjfpzjmSr;dKsrvf,b f l D&,w f /;mvugyidkE;rGp;ya f f pzjfpzjmrmomb,b f S f /f,ugyKyjeyj;lZ;sua G f dkudkwlo Y i&mv f fwwfwzmpD' vmv;fiyj;DuB Ydk ;DuB;mo dkv Y }};mvugyuMhJc fumS&ahfimpakpKyj uhgi ;fekwdS&ctfuct mSrkwgi ;mpf,dku icdrhgi]] hmwadku;msr;ro;dKsrtfi&u u;feuHw;mQr;gi dk J Yd f D k
  • 23. 23 /hgy&zjavf,b ;mGb;mGb );eGc;raD'( wfudkv;ra dk f hJ mufiimuumua );eGc;raD'( /;lb dor ;eSr&zjadkv,b dku;eGc;raUlo hfizj;mGb;mGb....;dkt f f f f f /w }}....vmSrhJc;ya Ulo,b m&adkuGratyamp UJ&;ir....YJeg'] hJ J f f }}Jwgy;rp;mp;KduB ;fir zkpKyjfuvuq h f Ydk f uyampmrferjdkw xtfnooa /Jy mwcmvcfuq u;ir kduGratkEimra /ymwmo;fr0ydo bb dk Y d hJ H f f J f vuMfirjfimta ur½cmvgymeog0 dkzkpKyjfuvfuq kuyampmrferj /,Gu,wix f,wmvgy;Goa Ydk Hk hJ Y d hf f f uqt f vlo dk GratUlo mSryampmrerj f vhfiryag' J hmwauYJe;ir f /,wgyfmwa f /f,uhmwagydkq G JeEfimra....;ta Y k m Sr ;DuBm&qmsAu m&ea;mcjw ulo /;lbJcpzjr h f fugya m[um,a;Hko f /f,wfmwarSE fugya;eGx;eGx f f ;i&t;ro;moUlo f D imra f i&dkqYJe;DuBr f uo /,wdS&um,afpwta;dkb Jwdkq Hu;DO mrw;ir /f,w:ca kv;DuBrfpt dkvicdkv;fi&trfpt l f f h S Ydk f Yd Y f uUlo hmwaubb /hJwr;edr wfmwa ;DyN;imuafpepfewr fit m[;DuBr....;DuB:'a dk f hJ f uta;mGb ?fe*T&a;DO m[ta;dkb UJ&Ydkw;ir .... ;ta]] hmwadkqvomyjaeyjmb ulo k f J f /,wzja u ;mGb;mGb dkv }},wgyhJcLSv f Y f mwafumvaofiEfww h dk mrGwa S Otumqat D f ;fimsuafiomp wfuofwyYJe;msrt]] hJ }}....JvoLSv ;DyNeyjmb dkurf,c;g0 f eGiahJw&;ir YJ f ?egyhrar u;vaUKrN rf,c;g0 mwuMhJcmvfuGx urf,c;g0 ;Hkv;mt;msrdkw]] YJ kd d Y /f,wfudkvzja dkv }};DuBbb ,wgy;imua dkv;mx;iGo ;ivyfpSE;Goa]] Y f f Y f f k /Jw }};mvUJ&;imua muaeatcjat ;icjmr;fesu h f f UJ&;ir f ?fmeagy;&a ;yNuqump D f dk /yfvdkoku J hJw;mr;DuB ewrfit f mw&;LzjYfezj hfiqfpwmny vdku ;gyfpwlo ?S&;dKsut Jvdkzhf,dku hmwa&mvhva ?&;mo &fwSr &Gza &mS& Jvm[iw,uf,dku J d Y f dk f dk hmwafiscyj;&a dku;gypw f lo /ymwfwrjferfydo J G m[ykvt;icj;&amp....;ta]] f f /,weyjmyjauq ;mup ulo /,wfudkvmyja dkv }}ufwk[]] u;mGb;mGb f f f f Y hJ }}....dkqJqeayjkct mrfekufe& ;yNfudk½iS&fyk½ u )fudky;irO,( Kw0hJw;&a;ir kct S D f dk f f ¬ f /dkqJy;ekwea;&auqmp uxkc m[;ir /f,wea;ra ?f,weafimxa;meJrNt bb ku;fiwo;ir f f f f d f /,w&;fikcuq;fekzvf,w uJxuuer YeaD' hfimuMag' /,wea&dwoJrNt bb ku,ficr]] f d f D f f d k /,wmyja dku;mGb;mGb ulo f /;lbhmwapzjr ;ficj;eyfiy mw&myja;mup f f YJewalohJw;va;me G ;yNfyu;me;gyUlo D uGwt f vea;va Ydk ;mGb;mb G vme J rlo;va;me Ydk /f,wmyja;mup m[b;O D ;DuB;dkb;dkbUJ&;DuB;mo /f,w& myja;mup u;mGb;mGb ;yN:ca;mem&fydt D dku;mGb;mGb m[lo /f,wkpKyj kuiczUlo ;yN;mx suhfnvt Gwa;varm&qKyjmelo d f D S nfuer ;DyNeIr f m[;feov:'a d S ;roUlo D uuzfpwdpfusrUlo f /;lbhmwa&firjr /f,whmwafeu ,rya;mxfwdpJGc hf uza;feGx dk ;O D ;DuBbb hmwaufuzpw f ;DyN;mol,Gwa;Dopo G f ;fidkwtHp;Hkxmomb'kA u;mGb;mGb emw&;ekzvf,w dkv }}gycmv dww&me;va hmwau,ficr ¨ YJ f D Y hJ d D k /,rfykvJGy;imwakq ;fikdwtHp;Hkx momb fem,fp&c mSr&mefumcja n /Yea;GraUlo m[YeaD']] f f D /,wfuq ;fekzvf,w Jyufubfuer hmwauYea 96-5-51 f D /,Gu,wcfukp½* ;xt lo dku;mGb;mGb hf f hJ d k l U&;DuB;mo }};yNqf,whJc&mSrbb Gwa ;lZ;suaUJ&;mGb;mGb;ir]] uOpea;momvau ;mGb;mGb J D dk dS f f G
  • 24. 24 mSr;mGb;mGb dkvmvfpzj ;msr;Dro;dKsrt hJwgymeog0 kdumny;qa wfidkE;rGp;ya u ;&amr;fesu Y hJ f dk ?;&afnS&uot kw;mov vfmoagyrmeog0 dkv;msrbdr dkuyamp mnykEt m[um,afpEwlo f Yd l J f S Ydk /,uf,w&iomp pSEfpekc udkzfpzjum,apw hf G f f Y f f fe0m&q /DyNuMmvum&a f xfpSE;gi J dkvirjfimta;muMio Y f f mny pSE;va f mrfvkouw;qa S d ú m[um,afpSEdkwlo mSr fesdcea;&ampD' /,wuMeafpzj Gwalo;imsuaydo;qa ;yN ;mpfudkv gymeog0 f Y f f HÜ D umny;qa m[kw }dr] YJe };fekt] kct /,Gu,w;oadr;KyN dkv&;muM;mup }dr] Jv;mGb;mGb dk Yd hf f H Y Srf'kypwKw0 f ¬ Jvgi ;ta /,w f fudkvzja Jvu }dr] }}....kv;lbfww;&ar Yd /hJw;bfwwfypr Srf'kypw l f gi /,wzja ulo hmwa;ra Jvwwfypf'kypSE,b msAu m&a;ir /hJwDs*fmZa ;DuBm&qmsAu f f f f f vu J zaza UJ& };fekt]....;ta....hmwadkqvfuvmyjafeyj J dk mb u;ro D YJeg' /f,w;raku;Dro wJvww;&a K¬w0mb u;fir ?;DuBrm&q;&amp mwkq,;fiSEic rat;ir d hJ f d k f f /,w;ramv dku }dr] vau };fekt] ;ro UJ& )sD*fmZam&q( fe[;edo;O YeaD' rara]] f D f D kcpw;mup f dku;mGb;mGb u }dr] raraU&;DuB;mo J hmwafum&aumva;ew;dku f f /f,wmyjamv ;ewpS& f f /f,w&;mx mrm&lu,Gv S f mwa;yadky;fimsua h Y YJe;muUlo m&afimtamo;fewf,q }dr] uD&rj:'a ;eZUJ&kE;DuBb D UJ&;ir f /f,w&;mxfnuM dumwyja fiqt YJe;&amv;&a;mo /;blu,Gvr mw&;mx;imsua mSrfekue& h G l f f f /,w&;mx;fimyja ;mGb;mGb mSr;fimsuafp'o ur fyvF*t hmwafimta;ew;gi }dr] raraUJ&;ir f f d f f /f,r;O&myja ;mGb;mGb dku;DuB;mo kcpwm&p,& D f f /,wwwdr;Gra dkuGwa;Dro;mo hJwmyjadkv )mwfudkvy JvukwOom& f f Y l D ;yNJ&;iqydo /;lbiscear mrfnyjmrA( D f f f S What  is  the   Phone  Gyi,  Mammy)  I    do    not    want    to   Stay    in    Burma.    Burma    is    very  poor    and    the    weather    is    very    hot.)  ( ?Gwa;Dro;mo Jwww;ra h f v )raravmb mwdkq;DuB;fekb( Ydk J ( hmwasu;ro;mo D viryafpzj GwalouM ;frdo;fedx umS&ahfimpa,Gumu uGwa;m&wmomb Hp;Hkx hva" ;dk½;dKsrhf,dku J hf f f dk ;yNeouxwdpfpsc;dKsr uGwalodkq zat rat /f,wdS& xpzjhvafpzj mSrfnyjmrerj Ydkw;mGb;mGb D f f f f f /f,u;umSr;Ofpzj Sriscpzj lohJwfisckpKyj ?lohJw ;kEwrj kduGwamnykEt h G dk D f f d f m&;dk½hf,dku v Ydk eyampmrferj YJ ;eGvfpsc f fi&mv pzjt;DO;rja f ;fiyj;DuB dku;DuB;mo m[;DuB;mo /;lbhJc;qrkv;Gwa Hk Yd fimwamwdkq,wischJc;yaGrat f f dxt fi0m&fydt ku;Hkv;mup d wdkq }GratD'] ?m&acmvmofeyj ;DyN hmwaeu uza;eGx;DO;DuBbb ;mGb;mb uYeaD'Jt hJ hJ f dk f G /,whJczja;Hk½;Osut ;mGb;mb Jydkv f f G Y }}f,w;oadS& mwqDr&gy mrloJw,Hc hmwa ;HkthJc;ya ulohJwfisc;ya mwqGratyamp bb]] dk S h l dk /,wgyczja ;mGb;mGb hmwavfimtayesuafwplo f hJ Ydk f d /,wrea;mp;Op f d f xfixfpw ;mGb;mGb v }}vr&hJc;ya dkuof,b dkvHcuq ulo,b]] ?;mofuct J dk Ydk J Yl Y f f umwkqdkz cfuq ;HkthJc;ya ulvJwisc;ya dku }Grat] hJwdkq }yamp] D' /,w&dkvHcuv d Y H h f f Y f vuuq;rjafOp;mo J f hJw&l,Hc fi&hJcdS&mo f,uw /,w&Jvdkv;ya f Y fiufuvfykquv dk f mwqf,whJc ;yaGrat fnyj;Hko uedp ?,q;giuGc uT&a ?;edof,qGia Grat kv;fevfpscdku;DO;rja dk f f f f Yd G hfizjm[lo,b ?dkv;eGvfpscdku ;DO;mo hfizjm[lo,b ;DuB;mo /;Ogy;rpnuM;mp;Op f Y f f D f hf f
  • 25. 25 /,wdS&ymwekuHqfudky ;Hkt;mGo oa m&;gi;mE kvww;fedxr uxfimxapw;mGE f J f G Yd f J f /,w hrafumta f,w;oafuc&;edxt imwafuxfimxa pw;mGE hmwafixfwdp;mGb;mGb f f f f /hf,uJyHky;mupmrerj G f wyj hJ OS,;fidIE f ;DyNqf,w;DuBfe0mw dk ?,w;feyiy f f /Jydkvmw&;edx f fimxapw;mGE m[mw&;frdo;fedx um,apw;Dro u ,myd"t /,wdS& mSrHky;mupmrerj mwdkq f f f f Ü f f }}imxapw;mGE fimuapw;ro]] }};mvrhgymv;DuB SrYJemrmrfrvfrdv ?Jvr mv;DuB ;msrYJeHpHkykv,b f f f D d d f fi&mv;DuB;Drohgi]] /,wmvi0 f f m[fwpumoafeylyUJ&um,afpwicdr d f f ;i&nuMdkuUlo f hf /ymwea;mpu J YJewafysc;musDc;ey Gwa;va;ey Jwgymeog0 hmwa;yN /,wykv Gwamp;ecio;fimsua usump G f f h D f f f f f mr;va JGy;mpD' Jvulo fi&;&amp ;mGb;mGb /f,w&;yaykv ;va JGy;mpnuMmp wdS&umvaya;Hko S f hf hJ f uGwtUlo mSr;baJGy;mp f hJw;&amp ;mGb;mGb u;DrofpSE;gi }dr] raraUJ&;DuB;mo /fmeaUJ&gyix ,w&Ydkv;&aGwamp f f u;muMweaGya Gwa meóyj GwafyI½tlyt m[fisu;fe0wy ;mGb;mGb hfimuMag' /ymw;mGo;ta hJ f J uot ;DyN;fi&uumSEa;O;mGb;mGb m[;Hkv pSE ;va;Hkvfusr hJweayfumwaivfnuM UJ&;DuB;mo dk J S dk f D f f /,w;mofuGx ;yN:ca:cadkvfi&u f G D YJe };Dz;Dz] };Dz;Dz] ;DyNmv;me JGy;mp UJ&;mGb;mGb u;DuB;mo fi&;&amp dkvYdkr;mGb;mGb Y /;lbgy w[r fimpafpw;DuB;frsu f k imtafumva;kx;firo f d dk ,su f f,su;DuB;DuB hmwaumwqHpHky dk f,r;&akct h ;mGb;mGb /f,wuMkpKyj ;yNiw m&©utyamp uGwalv ;yNq dkv };fidkro] Jykug' D f D dk Y d /ymwuM ;mGo;kqeku wcafpw;yNwcapw ;yNfytJTv mSrxfuvdkw ;DuB;mo )dor;mvrea;msr;DuB J H f f D f f D J Y u;Hkv;mupD' dkqYJe;DuB;mo dkufw*met( fwcafpw,rmv fh hmwadkqJvdkvpzjmb Y f /,wuM;iGo HpHkyhJwfuKduBdkwlo dku ;msr;valv kvdkw;DuB;mo hf,rmv;dkp;DuB f f Y d Y mrfwcafpwfimea muaGwa&;dkpt S HifidkE;mcjw m&afuqfuqt&;kpt uw d G YJe&;dkpt S&uv d f /meaymSr&nw ;yNudkv ;fidwtfe²PoHky UJ&uGcm&hfnx ?Jyv&a m[fwg"wdpUJ&;msr,i;vau f J f D f k f dk f f uGwamw&r dk dS ;yNHcmefpet D ;DyNfypuqYJe;mup f umwkqHpHky dk d hJwdkq }Grat] wmyjaza;feGx;O hJ D ;DuBbb /,wdr;Gwa;yN;mGo f D m[;mGb;mGb HpHky /hgyamr&ykv S f ;ficj m,mo;KzNUHGz d ?;ficjJ&;iq f UJ&nyj;iwD' f f dk ;yNfuzunyj;iwD' D dk f f dk fimwaeaUGwa;nwtyuMt m[nyj;fidkwfh,dku dkvJ&;iq Jyvf,b /;lbisc;yar;mt ;mGb;mGb f f f Y f dk f mwa;dKsrfwg"fwdp hJw ;yjapy dkunyj;fidkwfh,dku fi&JGvu,&Gwa;fimuMat wmo imS&arJTvr;mcjw h f f f hJ f ,&Gwamw;ly;fnq mvhvaum&a;mGo mSrwanyj;fidkw;mcjw ?zf,sufirjt ?dkz;muMfiomny f f G f Ydk Y /m&aJGu i& kw;mGb;mGb i&mvpzj ;msrGwar;vau hJw;DuBixt SrdkuIr;suaO, HifikEumeat f Yd f f f f d f YJefyvfyIv;figca I ?efyIvyIv YJ f mwra;imwakq å f iz f ;DyNu dkvpagyum&a Y f ) ;k½ithm&a d f   (Rock'en    Roll mramramscamsca dkupzjt f ;msrfe0m&q /hf,uo;oa&odky G Y /,w;oa&mo;r0 f f
  • 26. 26 /m&aJvfpy :ya m&fydt Jv;mGb;mGb m&a;xJv&meumcjaOn mw&hfnzj fudkv kdumwdkv mSr;muMGwafmzafrdt ?;muMGwa;mofrdt dk D f hf elo YJ fimtapzjfudkuHt f hJwfuKuBlo d hfnyj;eIEHp f ;yNxuD&me;va D fuer m[;mGb;mGb w&;wfezvfudkv zeayjafiqt zeafukuHt YJefwg"fwdpUo eGwa;mrofykvt wcakc hJ D H Ydk Ydk d l YJ f /,&;mo f }}hgyaf,r&fpzj fukuHt Jeedsct m[;Hkv;mt )f,r&fuufedsct ?,r&fuku fesdct( ?,r&fudku d Y f dk f d f )gnimiT( ?f,r&fudku )gnimiT( h[a]] ;DyNnuMku&meufuvUlo fuefiKdyNpwemwmv;fiv;dkr hf d D f YJ /vrhfrdvgyDr,b J f u dk cja;DuBbb;ir f dkqGwa;mofrdt Hk½ew½fmwa f Hk /,wmS&psc f f fewrfit dku;DuB;mo vo /Jymwdoekut dkufiyjt;iGwt UJ&frdtpwfrdt m[;msrfmbaJ&JGpuv UJ&;msrS&m&tpp J l f f f f d f mSr loJw;fimra;mu /hfnuM;ra umwqfimtafiwdku fmbaJ& hJw;fimradku;mu;DuBbbUJ&;mo h dk dk hmwamv;uB;mo fi&ix ,wUJsc;DuBHky fi&Hk,rumw;&a ;mGb;mGb ?mw;imra kduGwa ;mofrdt D f f dk f );dKsr;ne;yahfisuhva( ;dKsr;ne;fimra uGwafmbaJ& Ulo eGwa;mo;fimsua;fimvafvA u;fewfiofvdkA f f dk YJ dk uo l /,Gu;dku;dKsr;mplv,r&dkq hf hf bbUlo /DyNmvdS& dkv Y vfumcjafpSEpw f )h[a }yHp] J mSredscea;&a f i&dkqYJe;mup f fwca( hmwau;DuBpHky;O H D mEfusrmpD' m[;DuB;mohgi....;fit]] S /;lbgylyr ;0a;0anS&nS& hmwau;mGb;mGb f f /Jbor Sr,rmvpzjvf,b um®ruMHu ;mGb;mGbUJ&;fir mSrYeapwumea d f f dk f f fesdcpwumea f f mpD' hmwa /;umweadS& dk ea;dkp;DuBJrNt vqf,rhfnuMfidkx Ydk dk umwdkq mSrumva ;Hkvuopw f f }k,;fiEfic] S ;mGb;mGbUJ&;fir m[mbaowfwwJv;fimyja( hJ dkv;fevly Y G /,r;O&;&auq f D f momrfedscea;&avD' S dk &gFco /Jbwk[rSrmw& f dkulytumoa ;mGb;mGb )/gy;ficjdkvkq dkv }}wk[r wk[ ;dKsrt moawrjirjfwg"fwdp]] /;mo ;lbgywk[rmwdkq d Y f f f hf f u m&qdwDe ;DyN;mcjJGc dku;mpt;ewt;dKsrt fudkvtdkwHqfudky dkwfPk*hJwdkq,u<lo;Xalo;mÖPky f Y Y f mwqfwrjr dk fwrj;dKsrt /,&;mo f ;Opagy;&a D ;vauusc;fiRc f mSrm&eaD'( }}....hJw,w&do izj;mt;icjnuM um&tlrt wIE f hf f hf dk f m&trtf,dku UJ&Ulo mwdkq;mvofwrjirjr ?;mvofwrjhfirj fuq;dKsrOpGqa UJ&;molv]] l hf f }}....hJwfytdo hfizj;mt;icj nuM dku;mupuGxwIE hmwadku&r dS&mny]] f hf f f dS }}....hJwo&do YJemwirj dku;dk½muM hmwakuuetfrdwt U&&a]] f d f J }}....wo &do hfizj;mt;ficjfnuM hJ h u;ñr ;ñ urjmZrja hJw fugyamSr:yarja dku;fimuar ?;imua;DuBrja]] d k dI dI f f ....mSr;rsudwDe umva w&mvio uf,if,ikw;mGb;mGb hfimuMag' f hJ f Yd /;umw& ;moJv;imyja m[wd&mpisut dk G f å hf ;msr;vau ;DyNfudkvdkufisu ;e0fwy;mofrdt f wealwtelo hJ YJ bdr u;Hkqfyp;Det /yöpduhJwfpzjSrlu;fidk0 gyGwabdr m&auGwa ;imsua /bfw[r rmw&dkvfyv uJx;Ofpw&;dkpt J f J k S Y k D qHpkyJw;fiGodkuum,apw;vau dk H h f f /m&aeyjmvfi0 f Jxi& f ;mGb;mGb m[umoa mw hwdkq }}vrmv;DuB ;msrYJepyf,b i& mv;fiyj;DuB ;DuB;mohgi]] ;fi&nuMdku;DuB;mo vkct J J H Hk f hf J /;mo f,whJc;&a;mGb;mGb dkuKw0hJwdkq }}imxafpw;mGE]] ;yNfnuM dku }dr] raraUJ&;DuB;mo hfimuMa g' /,w&uMJ&;fiqwdp ¬ f D h f f xtwoaGuuS&t d hJ J f ;msrbdr fi&fwwr;rdot;fedxt f dkv&r´Eja£ Y um,afpw;ro f D
  • 27. ;mouzfpwlo&;muM f }}fi&&mofedS&tek[t dS f 27 mSr;Hkv;mup UJ&wlo]] Ydk fi&&yjOS,;fidIE f ;mGb;mGb mwaumwkq ;mvo;mofwyjr ?;mvo;mo wyj ?;mvofimyjar ?;mvofimyja u;Hkv;mup h d f /,wmyja JbJx;vfpw vfi&myja /;b[r imwafyp;gy vfiscmyjar dku;mup /m&eawmr;figca f Hk J l f J hJ /Jbxfyxpw ;kHvpfum,afpSE zt;mo ufwm"fwdp dkvvumwJr mwLzj im&a;mot hmwaeai0 J f Y JG f f uHpkHy hJw;mx;iGopkHy;O zazaUlo /f,wdkq mo;vau;fedr;ro moa;fnw;Ofpw Jvulo f H D D D /UJ&;mo f,r;O&fiscdS& uOptDpt hJwdkq }}f,r&mvfpzj ;DuB;mo wfeRc;lx mrmnyydo fw[rdko D dS f hJ S HÜ k Y mny;qa ?Jbvhgi m[ ;mohgi]] mSrxfwdpYlo vhmwaD' /;umSr;Omvfpzj e0m&q ;iGwtfpSE;kHo dk J J dk D f f hmwai&uS,umSEar u;ya;dKsutHu 0b Jvulo /}dr] rara UJ&;DuB;mo / f f f /,ww d /fmeahgyamSr& Jvfisc&Eq hJwdkvpafpzjJ&ova weaJ0sHy YJesHyOm,va mSrfiu;imua dS dS ´ l hJ f f bvUlo /hgyamreafpzj ;yNdS& u )gninnaP( OptDpt hJwdkq,r;Gra YJekHyvf,b gi dku;mo hgi]] J dk S D l f f dk vhmwasufesdctD' /gymruMeafimxalx YJefrtw;dktw Jvdkwlo fi&&D&*D' mo }dr] ?dkumw;mxfyt J S d Y xuvdkw J f Y ;mz;mGz G dku;mo YJe;eZUlo D rJqiomny Ydk f raraUJ&;mo mo gceakc ?um,apw;uBfvdkA mSrfmwarywvahmrA ufmsuafimta;feGx zazaUJ&;DuB;mo / f f D f Jvulo /,wk' d )/hgyaHpymoakv;fiGo UJ&HpHky;O bbUJ&;DuB;mo ug'( /hgya;lbor Hk d D d vr;mGo;fimyja Hkykv,b mohmwa;DuB /ymweamrawzwz ;DyNfuvu umea vawgcpw J d f J f f dk f f fimwalo dkv;fevfuvfuGo fwvwsz erjfisv m[;DuB;mo ;fidkwtHpHkywfuKuBlo izjhmwakc Y G f f hJ d hf /f,w&eaxfum,apw ;DyNfwdy;gcHw;fecthf,dku J f v;lr;figca ;mGb;mGb ;yNhfnuMGwa mw;mTv mw;yja ;kbt;rjaYdkw;ir hmwavawgcpw Ydk D d f f }}/f,w&myja dkv;bmofuor mw& fudkv ;fir fumea;DuBimuaD' Y l f /,Gugy;mx;mp ckcfpwmw uKduB YJe;irx fimtanyjfudkA ;icj;iv;iv;dkr fuer]] f k f f fh f f f /,w&myja u&f,weme f dk D D ;fiwYea hfizj;mGb;mGb /ymw;mGo dk J ;iq;yja xfwk[pw dkuxHcN m[;mo /f,w&hrafumta f J f J ;mv;irj f wfuvfwTvu;imZa hJ dk f fuefiKyNpwemwfudkvwTv d f YJ f SrJx;fect vfewedsct Ydk f /ymweanfuRufuRu mSrJx;fect m[ofu½fwkw okxlw vmSrgctD'Jt /,w&;mxwdy J H H dk H J f f ;gcHw ;yN;mx;ya;fecfpw;ect Jeeme ;DuB;mo D f Y D vaw gcfpw /dkvsufuKyNfuKyN dku;msr;Rca Y d d mw;xmp:ya&a mSr:ya ;ruM /,w&;mx;yanx Jxuv;DuB;mo dkuwt:ya&a hJw;mxryw dk f f hf f k f ;motHo dkq;mvDyNea;dkx:ya&a Gwa;mro uv vhmwaeyjeafiyj wafiyj;fruMfrdt dkv;mpGwacj G f J f G Y /Jymwfwkcurjfudkv f uumea u;DuB;mo i&fwcfurj uDvmr uUS&a /f,w&;mx;ya ;imscafpwkwt Jv;g" f f k f /ymwvfuv eauumeaDeme /f,w&;yaf,0wowo ;imscafpwpot;npurjHw J JS dk f f f f f f f Ydkz;DuB;mo i&JSv;npfurjw emehmwadxkc /f,wdr;mp;Op dkv }};mvrhgyfudkv HpHkyhJw;iGo f f H D f Y f om&au;rjaUlo /;mvrva;iGo ;msruHpkypp JwuKuBlo hmwavaeafpzj fum,apw;moyw l f dk H f h f d f f );fnuM( fmwarfyw hmrA ulo ku;fi0fmsua;dkz d Jwpzj;DO;rjaUlo....fmoMa]] h f ....;i&hnuMdku;DuB;mo hfimuMag' f f /Jymw;mGokqdkqJxi& Yd Y f fi&&firj;ficjxçx um&fydt ;msr;dKsc fugcafp&mSEfusr /,wfiscpafpzj momodKscdKsc rjrj;ta;ta S f ptuHo;muphJwmyja /f,wfiscpaea;KyN vGwafmzafrdt /f,w;mx;KyN JvmEfusr;mGb;mGb H J H S i&mv;Eum&fydt f dk uwdp f ;mGb;mGb ryag' hJ /hgya;DuBmoeat hmwaf,um[hf,dku dk
  • 28. 28 YJeuz fpwfykvt u;mGb;mb /,w&;yja dku;eciomp hmwadkq }}f,weaum&a ;firyfuscm&q f G f f f f f ?;mperjerj f f ;firx....h[a]] /m&aeyjmv f uHpHky;O D bb;ir f hmwafum&aeyjfrdt f /,w&fuw;Hk½ f ,fe0mw sunSvt lwt YJe;msr;mo;Hk½;mcjw dxt&me 21 On ;mGb;mGb i&dkquOp l hf D hf f f ;mx;fidk0 kufekue& ;msrlo;fesu;imoa i&u /;lb&rdku f,weSr hmwaumwqfesdc;fiq;Hk½ ean d f f f dS f dk /,w&;yjax ;lb ;oa;ivr;dkr i&:ca;frSv fesdctwfisc:calo ?,w;mw fwSrwo movD&me;gi f f f hJ f f Ydk ean eauD&mef,q fueHe vu fesdc;Hk½ /;bcdor vJvGwau&,b mwdkq;msrfu&fwdy;Hk½ J l hJ Yd k f f fi0fuZ*a dkvJGvuGEaF*ew Y m[Gwai0UJGzt;Hk½ f kw;mGb;mGb Yd /fum,apwlv f erjfuvferjwdp f f uufedsct ?fuuHpHky /kE;O moufnrme Jvulo /;Hk½hJwfyKscfykt ;DuB )E;DO( ferjwdp;O u;Hk½hJw&uw f dk dk D k f D f ;mGb;mGb /fuw;imsua eyju;Hk½ ?fuw;Hk½ ;yN f,Gv;Hkvpwwdtf,Gv u;mGb;mGb /Jy;Oiw:'a f f D f f D f ;DuBrfpt UJ&;mGb;mb fi&dkqvlo,b mw;ya;Grasuwfpep dku }dr] uf,if,i }dr] /f,r&;yazjat G J f v Ydk }};lbgy;fexrJv;edx d f /gy;iGorJvHpHky f ;mGb;mGb hfizjdku }dr] raraUJ&;DuB;mo]] /f,r;O&zjafeyj Jy;mo;mo;dk½;dk½ u;mGb;mGb D }},wdS&m&p f ;raeyj f u;DuB;mo vJvohJcmv;frdo;fexkv,b Ydk d d f ;mGb;mGb m&adku }dr] rarafhmwafeRu ;DyNfyKscfyktdkv,b ;mGb ;mGb ku;DuBkpimxafrdt UJ&;mGb;mGb i&hfizjvD'....i[]] f d f f dk f /,weafpzj fum,apwrm&q mrfvouw mouEkE:'a ,i;va;mGb UJ&;DuB;mo /;lbpzjr f f S dk ú k f f m&q ,w;mxl, mo kcpwD&*D' hmwavawwr mnyD'Jt mSr;mGb;mGb /,w& ww;fioHpHky f f f f f G imtafpzj;msrhfnywmoa;imua f f wfiomp hJ mSr;fimsua ;lbfww;fiorHpHky G uriGw f fimtafwwmp fi&;&aYJe;mupeGp;Hkqt f ;mGb;mGb m&amv ?,weSr f f kuhfnyw d /,r&zja f m[um,afpwm&q f ;mGb;mGb dkv Y }},&;mo f fpzj Srgcfpzj dkvmvdS&r&gyHkxt kvgymeog0 ;DuB;mo]] Y D Yd ....;mof,rzja;mGb;mGb /,wdS&m&p;ra dkv }};mv;lbfisc;yar;iGopy fimtamvpzj fum,afpw;DuB;mo f Y f H Hk f w;mpfudkvumnykEtyamp ;yNiuHw imvau dkv;mGb;mGb dkufhmwafeRu m&au;mGb;mGb]] hJ dk D f dk f /Jvrrdvgymv hf ;DuB ;msreHpHkydkv,b ;DuB;mo mrf,vtfum,a;owlo /;mvrvafidku Jyufyt;dkx;qa YJ f S Hk Ydk dk /;mvrva;fimra JysHyOm, va /;mvrvafidku Jydkuweoa ;DuB;rjahgi....fmoMa f f /dor ;mvrva fiscpafpzj yfum,apwe0m&q J f f wfidkufyt;x;qa dkvJGq mSrnv fyuM;me dkvUlo Jvu }dr] raraUJ&;ir....;fit hJ dk Y f f /,w&;yazjat }}dkv;mvgyfucr dkztfum,apwe0m&q w&eaHquq YJemGp;msr;figyamelv f Y Y f f hJ f YeapwYeapw fi&fidkE ;yar ;iGwt;fikypedr ;fiyD&me dkulrtKyjt wzjt;Hkqt hJw sudw;mofwyj f f f d f dk f fi&mvfpzj um,afpwfe0m&q vhmwa;yN /vrhgyfimtamSr,b JGy;ramp ;DyNfusudkvf,bmp f J D J f fi&ea ;rvJGp uYdkw;uB;mo wfi&fimra muai&&r wdphJw;mo wyj /gyfyxuv f dk D Ydk f dS f f f mSrfpzjfe0m&q /;mvkr,wfey;imwa ui&imra upt]] /;mo f,wdr;KHyN u;mGb;mGb Yd f f dk hf f /hJw }}ymw ;mGohra m&adkufhmwafeRu m&adku;DuB;mo Jxgcfpw i&;mo fum&a Jx;fecfwzmp J f G /ymwmr;figca J ;yN;mofwyjydo D f m[dr]] /,wfikwku;mGb;mGb f d d uzaza;DuB;mo ugcpw f /hfnuM;ra kuzazaUJ&;DuB d ;mo gcthJwmv;DuB;mo i&,r /Jygyfumvag' /f,w&hra fumta ;mvfukvpy0i& YJemwfmra f Hk d f f
  • 29. 29 uum,afpwrfiS&rdt /fmeaf,&;DuB ;mo JvrhgyfikEpzj,b ?vagy;Gwat hmwaf,uw f f d f f /f,&;DuB;mo ,wrmvfum&a fimwapzjt wmvfiscmyja f d f hJ }}vf,uhmwagyuM;Rua;firx moyepw n yefpwfuer /f,reavofpzj YJe;imscafpwimvau Ydk G f f f dk f f hgi Jvgi ?eavoix mSr;DuBfrdthgi JvYdkw;ir]] i&fidkE pzj;msrfpzj /moYdkv;fevfww;fimuar dk f f f f G /;lbiscpaear mSr );mxteat hJwdkqdwo( f SrdkuUof,b dxtlohJwpa;fidkc l ptu;ro;mo D ;DyN;meomp;fiscf,dku hmwamvfyKscfykt ;DyNl,dkukcpwm&ea hJwdkqrfi&frdt m[;mGb;mb hmwaD' f S G /f,wfiscfukvpyumwafwkc zNJGq fi&&vJzNq vcfpwmuevYfeu /f,wfykqup d f f J Ydk JG dk k Yf f /f,w UGia;iNydo ;mGb;mGb kuisu;fe0fwy 'Jt hmwamuM /,w &eanwy& mSr;mxteat D f d f D f f f wdkq )dwo( )noitnettA( Jy JrNt m[;mGb;mb w&mv;iyj;DuB mSr;muMGwalv D'Jt hJ G hJ f /Jyqea;&a mSrfyktmp }}lofpscrfeRu]] hmwau;mGb;mGb /hgyamrmvdo ;fnzj ;fnzjw ;DuB;mo J S mwau;fimuMatUlo /Jy }}pHky;O]] hmwau bb;ir no;feyficUJ&;mGb;mGb hJw&;mxfyxuv h dk H D f f G f /hmwayanuMwz hf f i&mvfwwfwzmp ;DuB;mo rDyNhJc;&a mSrKw0 }}zaza]] ;mGb ;mGb hmwau;imuMatfeSredsct f Ydk ¬ f f ;DuB;dkb;b;ir dk f }}feSredsct f ;O]] D Jvulo hmwaeyjkqzazaUJ&;mGb;mGb f d o&ealwt l /,GuJy;dKsrfpwpy vulo....Ju hf H Hk J }}Jw;lbdkvr dkzeakq;fimwanvfeyj qhgi uGwamwkq )Dwvpfuz( h Y d f D dk d D ?mvymqew m,&du;fnpy wfytdkv ?;frv ;ne,b ?vr&uwvf,b /hJwyfe0mwir f d ö hJ f f J f dk J f mr&uw i&qf,r&fuwfimtaum&a ;fiwtf,q;gipedr ukcpw fydximwa /gy;frp,fimta& S f f dk f G f dk f f l u )gniniarT( Opealwt YJegi k,ficdr]] hmwaqJvwwmyjamb lo vawgcpw dk f dk f f /;DuB;mo ;lbmofuor ztfum,afpw ;mo,ifuvfumta Ydk f m[Ireampawdp }}hJwdkq ,r&eafpzj hfiofiqt gi mSrgcthJwuvl,:ca ;DuBw;&at lo]] f f f dk /ymwmr;figca erjf,uferjfwp Jvulo /,w&ykv fpzjtfe0;iGwt J f dk d f f f ;&a;fiGwt wfyKsc yktfu½fudkw lo ?;½fyKsc;DuBe0 UJ& )kE;DO( kE;uBb mw&fykv ykvt hJ f dk Hk f D f ;qrxy ;mGb;mGb hmwahfnuMppdp uf,dkuf,dku fumvaofwSr fumvaoww /;lbgyhJc;muMfior Hk f dk h f u;fewmSr fvoúuw ;mGb;mGb dku'Aaåwdp /,wfnuMmvhva ;mGb ;mGb uf,dku;mGb;mGb k dk f h dk YJemnyfwdp hJw:ca'Aawdp ;fnepw /,r&dkq ,w;fiszhHn mSrIrJufyufyKscfykt m[;mGb;mGb å f f f G /,GuUJ&gyix ,wdrwzjJut dku;fisctfn&tUJ&rr Srmu fevf,u Jvlo /}}hJwJysuwfpep f f f f G G izjupepJw;fexfykt hf f h d dku }dr] irya&ior hf f dkumny;fewuxt f m[;Ofiwr]] D /,wmyja ubb UJ&;DuB;mo ugcpw f f /Jy;DuBHpHky;O bbUJ&;ir izjulo;iGoHky uvuq hmwa;mGofevf,Gu ;Oiw:'a ;DuB:'aUlo D f hf f f f G D f /;lbJc;yar fiS&Lsu ?m&a;mofimta mofp&xur m[ }dr] /}}wf,wpa;gy;fne fwdp;dku;mt h G f hJ u,dkuhf,dku urHk½;eyumSEa;O dku;vauwf,&f,i m[;icj;yaiS&Lsu]] dk f f f D hJ G f f /f,wyjfikw,ulo d f dk mrmombhJwixf,rv /;lb&;yar vfiS&Lsu uxu,if,i dku }dr] urrUJ&;mGb;mGb S f dk J J f /f,w&nuM;re hf f ;msrvawgcpw f u;va ;ze ;DyN;mGoxm&fydt hJweafydt lwtYJe;DuB:'aUlo dku}dr] ;DuB;ro dk l J D /,wrea;Guapy f d f xm&fydt J /;bfiscnuMr l hf imwa;firx f Jv;mGb;mGb m&a;DyNfiovmp J /f,w&io YJe ;irfyuscmwpr f f f ö m&qyjmpfyvF*t ufvgyaedp kumomb pw mpfyvF*t hmwaeazja ;ewmpyO )tait( d f d f d f f dk
  • 30. 30 u dk kw´Eq Yd moafiscdkvdkx /dS& nodkw;m&w;fimuMat f Y moa isckviuMt f d f )g0( fimta&fpzjr ;DuBr;l½psct ?;DuBrwi fpsct hmwamSr;mGb;mGb }}ow&fwipsct]] hmwaD' f f l hJ f )ymSr;DuB&i ;mGb;mb Jvi&Gvixt ;mGb;mGb( /gy mweafpsc ;dKsr;fnefpsc J J G f J f um,apw;mroykvt fum,a fpwfmbaJ& dku;mGb;mGb UJ&;mo vuHpky;O ;DuBbb f f f J H D /gymruM;mGo:cadku;0at ;DyNwkxq uficfi&;mGb;mGb uUkwrara YJezaza S f JG G d UJ&;mo u;DuB;mo hJwqf,wgyfpsc ;mGb;mGb fi&mvpfuvtimwat wlo JyficmuMr dk dk Hk f Ydk /vahgyamSrdo i&mv ;DuB ;DyNmvpzjf,G&dKsylv ;fnzj;nzjw /;lbgyfw[r ;mup hf,rnv;me f f f k f w;vaulv hmwau;mupD' /;lbgyfw[r r;edr wc&idkyt fidkqmofidkq ufpsct m[;mGb;mGb Ydk k f hJ hJ f dk /f,wdS&m&p;ra v }};mv;lbhmwa;frdo;fexr ufhmwafeRu /;mv;bhmwar;qr rkcpwmb /gyeafisc;fiorHky Ydk d dk l Hk S f G uv eHwya eHpHky kvdkwlo ?UJ&;oadkq Jv,wfpsc dk l YJ YJ d Y f r;DO;rja u;mb;mGb qvD']] Ydk G dk dk /mwmvgy uku ;fnwu;Gra ;gy;va;m&w;fimuMat wdkq &m[mt ?kwO ?wdp ?Hu mSrUlo d hJ f uwekp;figyafwg" hJwqm,ag0 ?gyamt ?mZawa ?0xy kvwa;fnpyKw0dk[ umwdkq;molv G YJ dk D d G ö ¬ /,wpzj moQr;0atkpt hJwq m,ag0 ?gyamt f f dk ?mZawa ?D0xy i&fnuMJGcfwg" m[ dkwnodS&pt f,pfiq ?;moumsua ?;mopo ?;msrUHT& f h Y f G f f .... fmoadko ?,wgyeSr ?;lbgyvfisueqr dkuwlo u;mGb;mGb Y f f dk Yf Ydk /hgya,wfykv;feGo dkufy½ky;ey hJwfuKduB drdr ;yNfyvkx f k f D k ufnop ;mofumsua ?;mofpo ?f,Gpiq YJe;msrm,d&du w&pt fumqa;lp Jvm[m&qky;ey dk f hJ dS f /w,wHr;rGriyjKyj hJ f f f u;dktUlo ;DyNfwomscatvofuKduB YJe fwcuv m[no;fedx;dkt ?hf,uouMmyja vuUdKscw dk dk f f G J /Jymbao;DuB;mo Jviscpzj iS&mny kEtwD* eqtl,t f f f YJ wq }}msAgyloiscpa;feviT&yjadkp ;DyN0a;KzN;KzN YJeGwaowD*fhmwafeRu dku;Hkvumvapw]] hJ dk f f d d H f /yfidku Jvdkqhgyo;oa fiscfiu GwaHwwkp J dk f wimvau ?fiufikuumqa ?iufidku ;lp ?iufikuOZHw ?fiufiulw dkvgymeog0 ;DuB;mo H f dk d f f dk f dk d f dk dk Y /;lbhmwafisc myjar rmb /gyfykvfimtapzjmn /gyykvfimtapzjmb /gyfiku wimvau S f f f d H f dv;mGb;mGb k /,r&fpzj f HpHkykv,b d f imwadku;DuB;mo f hJwqf,wgyvpsceGvt dk S f f hfimuMag' /f,Gu;lbgyor vea;mr l,t fumuat,mÜyd"t ;msrvf,b uwlo dku;mGb;mGb d J S f dk Ydk v Ydk }}Jygy;G&aredsct f /,rhgy;ya f fytJTv kufe0mwriS&frdt d f emGpfumrja;r0 YJ f /,wfudkvzjafeyj f fi&qvD']] dk dk /hgyamw,& u;mGb;mGb f /hJw }}Hc;m&wpw f ;mGb;mb G no;ficjfpzjdkvD' f /wf,wfusy;ru;np hJ f f uGwthfno;iszHnIrufyufyKscfykt f f h J G m[;mGb;mGb]] ;yNuwim&a D f hf u;msr;mofrdt m[ ;msr;mroykvtpafrdt f DscfpwsDcpw f imwag' f /hf,uJymw;oaeafiS&uot ;yNL&fuvfwz fuIvwkz G f D S dI k d f uot m[;vaimnafedy ;mGb;mGb;ir imuMa g' /f,w&ea;me ufwp,u mrm&;frsc;ta f f f hf dk d hf dk S ;DyNYfeGpuGwa ;GxatfyI½t wlo pzjfpzjYJe;m&wmóyd0 hJw;mxfwkx;mt dk Ydk f u0bfpw /vahgya;DuBrfi&frdt S u0bpw f /f,w&ea0bfpSE ?fpzjfpzjYJeimvauhf,dku f u;mGb;mGb hmwaD'Jt /hgyamSrfpzj J&z½z m[Ir;k½;fnp ccjat UJ&;DuBfrdtUlo i& fudkvykvmovD'Jt dk H H f f dk
  • 31. 31 ;DyNfuvfuq mSr :yat;DuB;mo m[mwrahJwfyt;mx hmwaD' /;bgyhmsvar ?,r&eamofi&yr å l f dk fi&fiKyNO,ewlo d f S YJ Ydk m[Gwamewpa mwrauxfi& å J hJwdS&mSr;mGb;mGb ;DuB;mo hmwaf,uw /hgyadkvyavrfixt :yat;mGb ;mGb udkwrara zaza ebbUJ&;ir /UJ&;oagyfmwa Y JG Y YJ f /f,w;oauMpymscaudkw;Hk* uwrara ?zaza ?ebbUJ&;ir uGwalovr vf,rrdv;fiolo f f dk Ydk YJ f dk Ydk hf G HpHkywfuKuBlo hJ d v;kdpmrfuufusy Ydk S G dku;vaulv ;DyNfimxafipfpw m[;mGb;mGb rfimwamwhJcea S vD' dk /;DuB;mo f,whJcfudkvJy,Guf,Guycmot u,Gqumea;ba bb;fir imwa&gy f f f f f ;&a;io;&a;figya f mryO ?hfimuMa;fimuMa;fimuMat hJwmofimS&arvr JT /;0amv0a umwkqYkzimxafipfpw ;DyNu uw pzjt;DuB;Dro;ir d d f f f f fiwfiyw dk /;lbgycEr hJ JT dkvGwOS, Y J f lw t mrfiboJGy;ir S f vscHkpg0y Ydk YJebbkw;ir Yd f wyadko hJ Y /,w;oa& Jyfmsuaf,q;vauot f dS f rkc S ;mGb;mGb i&qmo;fidkwt f dk dkqtdkwlo Y /wouMp hJ Sr,q;vauot f f dku0b fi&dkq &tdkqt HifiEfumeat /ymw;oa,ieGvt ztGwalo fiscdkv;mpHc dkufrdp;npumva dk J f f Ydk f D m[fesdc;&ampD' hf,ryahJc;&a mpD' u;DuB;mo dk ;DyN:cauf,u,dku dk dk hf modkv;mGb;mGb /;bhmwafmsyar l ;mGb;mGb hmwamvsy;fiyj um&ea Gwame'0a pwimxafpw f hf u;mGb;mGb hJw&mvfnuM h hJw & ;mpHc ;fi&hfnuMvf,uw J izjufwcaweaeq;fimAja hf dk hJ f kuwmZwlv d f Ydk wÜyK¬wt f ?f,w&dkqmof,wfnuM h rdiNrnwr f f umvaD' D /yNmvUGia;iN D D u;muMmuYfevYfeu vfmoadko J Y /hgyamwhJc ;yaeGvt waeatcjat i&cfisc }u] mo;mGb;mGb f G f hJ /;lbgycfuxr imwafuGx;OJGy hJ G f D ;0at mSr;rvwmZwmv }u] ;mGb;mGb JvhfimuMag' f f hJ Jyu;0at fi&ix,rfytdkv ;yNeau f f D mrfibofwmZumva S vmwadKsyt dk f /;lbgyhJcurfiwfiyw dk dkvscHkpdkug0y Y /,wcfuGphfnzj f hJ /f,&;DuB;mo ,wgy& fwdphJwfiscfnuM yu;0at f dS h J YJembaoHcnzjt /;lbgyvfuszr ;mGb;mGb rhmwaf,b uHpHkyhJwfisc;fiGo ;msrlo /hgyamSr&nw hf dk S dk f ;DuB;mo mrHpHkyhJw;fiom&fuKduB wlo /;mo;DyNdS& f,&rara ?f,&zaza ?f,&bb mSr;DuB;mo S G Ydk /;lbgydkvdkqrfpyjt kudkw;DuB;mo u;mGb;mGb /hgyaudkvfpy fwkx,y d Y f f u;fidkytwfiscfwkx,y ;DyNcfuv dku;idkythJw idkE,Hcuv ;DyNfesdc;fidIEYJeGway&mny hJw&HctmSrJxi& dk hJ f H f f l f f dS f w Ydk ;DuB;mo gctD'Jt wamewpaUJ&;mGb;mGb G /,rhfrdvuMmvnv;me f f mSrgct hJw;yNI½wz D f mwq,wdS& dk f ;DuB;mo vf,b:yatdkw;vaulv dk Y kduGwamwyjmyja ;mGb;mGb vD' dk Hu,if,r;ekb f f fmea,rhJcmyja ;mGb;mGb dku;DuB;mo mwqf,wmv;fiyj;DuBkv,b f dk d f izjuOpf,i fum,apwmGb;mGb Jvfmoadkv;iGorHpy dku;DuB;mo hf f f f Hk /;DuB;mo pa &gymyja JyJempuuMa;fne;r0 Y G JG f u;uB;mo hmwakdumwdkq yNeafwzj ;yNpJyu;mGb;mGb ufpsct fimtafpzjr ;DuB r;edrhJw&ea;mpHc dk D D D dk f uJ&;fiqmoa&r mwfiscdkv &tfmwa ;m&w muMpr" /hJwJyuk' ;fnvno;ficj&wimwa dk ® © f hf
  • 32. ?JcdkuHt Hsyg'Aa 32 /;DuB;mo f,w&;dIE'do uf,dkuhf,dku ;yNqfwG& dkumsAuD'Jt d¨ dk D dk }}Jyfusvfey;ey f ?vHcfeutfu,t Ydk /Jxfiyfpw ug'Aa ?m&fpEm&pw S f uyktJb]] f ....fi&mvfiq fi& Jekcpwmeóyj dk Y f hfizj;mGb;mb /f,wgy;iS& hmwau;Hkv ;mupUlo /sD*fmZam&q hmwaufum,apwm&qumea G f f f /hfnuMfwz hmwamv wwmp ;DuB;mo /fmea;lbhmwayj;&ar hmwadkvfyvF*t f d /hJw }}m&afeyjmvfpzj ;DuB;imua&lo wi&& m[fmwafeRu f J hJ hf J fi&hJcmvdkq;imwa f ;yN;fnewo D då dkvfytdkvueatcjat Y fewrfit hfizj vfmoadko J Y /Jygy m[fedsc&eaxfum,apw J f fum,apwlo f mSr:ya;eRu f hJwwwfumuMa f m[fmwafeRu]] /Jygymwyjmyja kuusc mvhva of,dkuUlo UJ&;dkq;½uiqibfm&a /,wyjmyja lo d f l l f f f u;fewfiomp DqUlo fuGwttafidkt ;mGb;mGb vJvio ,sc;G&a hfimuMamb YJefpzjt k Ydk hf f side  book)  ufyktmp ;dkq;½uiqfibfm&a ulo /DyNm&fevf,Gu lo /;firfyfusc m&q hmwauum,apw dk l f S G f f   (Bed  /,wmvim,a;muM f f ;mGb ;mGb dku;mupUJ&um,apSEm&q f f ;mGb;mGb mSrgctD'Jt /m&agymvi0 f ux;fnot Jx;k½t xfi&;mGb;mGb ?;lbor JvGwa;mtfitu,b i& mvdS&;fimuMat;&at dk J d J d f f hfiryaeafpzj ;vauyIvyIv fwwr Jvfidk, sdcedy /f,wgyfwwpzj kupzj vam[;mGb;mGb f f f f d f /,&;mo JvmrfidkEeanuMuyfuv ;DyNfy& ulo,b /hgyaydxfesdc fydtn mw&fykv;DyNx f S hf f dk f J ;mGb;mGb eauD&me;vauer Jv hmwaeyjfmwaYfedrt uHpHky;O bb;ir Ydkv;Ogyfyvmb f f D f D k ?;Ox }dKscdr] dkveyjmvum&a qJq;Degcy& ;DuB;m&ÅE,up UJ&frdt kw;mGb;mGb ;DyNfup;uGwag*m&a D Y f f J f f Yd l ;Hkvfrdtpw f dkvohJc;&a u;fidkyUS&a vmvfpzj Ydk f,&;fimuMat /gymSreae0bHchfnzjt YJ ,r;fioHpHkyvofuKduB hf G dk }};DO;Hko wlo]] Ydk m[;mGb;mGb f,&;&at....Jt ;DyNnuMu;0at dku;DuB;mo hf moavafidkyr dkupsct f izjhmwakc hf /ymrhmwa&scHky Jyku;fimuMat J S d Hu0b UJ&;mGb;mGb ;yNq v }}Huf,if,r;ekb]] hmwa fi&Jck, ukw;DuBpHky;Obb ekwrara D dk Ydk f h H Yd H D YJ Yd zaza;DuB;mo Jvdku IrGpyGpD' ?fi&&HcJGpfyGpt vsA;ro;dKsrt wfisc;iGoHpHkywfuKduB lo u;vfwmZpw J f Ydk D hJ f hJ dk Hk f ?lowfiscfyv;DuB;Dro;ir hJ k f ;DyNfykvimqa f fwmZyktfwmZ ulo f Srefu&gy;mx YJ Gwamewpa vD' dk /;lbfiscpahJc p&fesur mSrJx;figca U&Ydkw;DuB;mo f J Gwahva" UJ& )walohJw fiscfykv fimtarNfikx;mvkuhf,dku Sr;DyNmsca;* fucfudkw dku ;gyfpwlo( G J d Hk dk ;dkqhfisut ;qGrat U&fwcaYdkw;mGb;mGb /;DuB ;mo ,whmwaS&Jyg' m[m&p;mx;mt m&p;kufmQra dk J f d d U&fnyj ;fidkw' /f,wgyfiscpamv;fiyj;DuB ;msr;vaulv i0tgyt ;DuB;mo fpzjt;msrf,ilv J D f w0fnyj;mxmbao mSrfwca moauofriN;qa;ta ?fwcamoafrdiNfnw hmwaD' hJ h f d )/hgyaveor vufwcakw;mGb;mb fi&& ;&a;iS&;fiS&( /hgyadkvYfeor Ydk Yf J Yd G f Y vufisu;fe0fwy0b J wmv;mGy hJ fugya;fiyj;DuB dkwlo Y m[mw&mvdS& GwavJwiscfpywkx l h f f JG q fimta&riGcfnuM f h imwaum&eapwimxafipfwmZ f f hf ;yNJGpyGp D f fyw;dKsr;dKsrtr'ky f fimwadkuGwalv wvea;ta hJ dk ;ta v;mGb;mGb dk mSrfyI½wmZ f hJwdkq;frGEtHkbumvaD' D /ymSrmvdo i&um&a,G&t J f f f ;DuB;mo mwkq;lb&rvl,JGc uJx;vSE ;fnot ;mGb;mGb JvYJe;dKsrueuvfeZ&0 UJ&;fir;muMdo d Ydk Hk f f d /;lb&rvJv Ydk JvYJeGwamew& hJwew*et;dkbt f ¢ feGvt u;ficjfpsc dk hJwdkqmwra å /ymSr;mGo;mx J
  • 33. /;lb JrNr ;yN;fimsyahmsya D i&fidkukccfpw f k ptu;vahfidKsc uxuOpf,i J f m[ 33 /ymwpyfmta uwlo i&sufwvuJxuv J f Ydk f G f ;va;m&u /;lbgyor d Gwa;vaufuv ;mvo;ne;mtmuMat f ;mGb;mGb /;lbyafw[r k vufwcaJwuM ;mpfi0fwdp ?uMmvhva kudkw0mbowdp ?w'Aawdp U&Gwa ;vau J h d Y f Ydk å J )sD*dkvufudkq;fidKsc( hmwau;fewD' /f,wfpyfmta fmta fi&UGwarefwdpdkwlo kv }};varimua dk k YJ Y Yd f w;imua hJ f m&pfyuirjtydo]] f f vawgcfpw i&quGwakupt f dk d f /f,w uM;fekr yu;Hkv;mt J }}UJ&ixvSvr urfeRufew;nsut]] Jykv;fiscDo hJw;mGodkqDo ;uBfmwadkqt hJwdkqwgyedp f Ydk dk f d D D f /;mo hgyaHu0b Jv mwdkq;icjvr ;ficjv /f,rrdv&irj JvdkuHkyUJ&;mGb;mGb f S S hf f /,rrdv&UGwa ;uB ;mo hmwamwqf,wuMdS& pf,uSvt vfmoauMwk[r ;msrD&u{Svt f hf D dk D dk J f m[;msr;fisc;moUJ&;mGb;mGb i&nuMmSrGwa febvf,tHkyfwg" vafi&mvum&a,G&t ;DuB;mo f hf f f /f,wdS&um,apSE;varDn Jeum,apw f f Y f f ;DuBrfpt ?um,a;Hkoufpt f dk mSr;mGb;mGb /Jygyum,apw f f ;vau;edr f moafew;nsut f YJeKnKdnJGr dkwdkwfwk*nv m[ ;mGb;mGb mrJxtJw;Gra fum,apecrEimra Ydkw;mGb;mGb d f S h f k S f /mSryj;&a ;mGb;mGb v&kcpwfusc,&fn& modku )f,G&trxy( modkuy&hJcmv;iyj;DuB uf,i,i hfimuMag' /;lbfw[r Ydk dS f f G Hk f f k um,afpwr;fedr JweRc;lx m[;mGb;mGb mSrwcafpw ;mGb;mGb fimtafumva;&awÜyK¬wt f h f f då /;lbdkvr vm&p;&a/;lbfw[r J k mSryj;&a dku;HkqtptdwÜyK¬wt å ;mGb;mGb /,rfrv&p dku ;fimuMatuf,i,i f h d f ;mGb;mGb dkvopfiyjHky dkvUJ&vaS&imua pw;vaJb moafew;nsut u;fekwgctm&aH&pw Y d f f f f u;fewf,i,i k f /hmwapa&gynuM u;0at yYJe0bcnzjt hf J H hf /,r&zja Jyvfww;fior f Ydk G Jv;uB;DO;rja D ?UJ&;oadkq fi&cmv;ra;DuB;mo hJ ;mGb;mGb dkv Y moamGp }}Jvmw;iGordkvmb f Y Svfpsc]] dku ;DuB;mo dkuHpHkyUJ&;mGb;mGb /hgyam&a;iS&dkqumvag' xfi&;DuB;mo....Ju f f J /m&amvhfnyj Jxi&;mGb;mGb m[ Gwadwo gctD'Jt f å /f,w&fwzfwG&PcPc fi&uBf,rsu fwg"wdp dkviqfi&YJeuk' Jvdkuf'dkytD'Jt hfizj;mGb;mGb H f Y f dk © }}Jyyamv*r F moawrjeGreGvt fiQvmo fno;m&w moa;gy;vaD' /dS&rJv;ba /dS&r JvLrj hJwdkqfur& f f f ® /&r;ficjfrd&;dkp /yIvrekwr m[fwdpUJ&dkw mÅE[& moa&KHuBUGwa YJe;gyfpS&;m&wH"umva]] dS f f Y ?mwaudkvmrferj h }}rwr vF*r Hw{ ?Hrca HZ&d0 Humoat w®rue ó, wp ?[®ra"umva ó|kz]] H å k d åH d d /JygymwhJc;muMm[a fidkwf,dku;m&bfmwafiS&'kA k ¨ mwau h g' /f,w&fwzfwG& u;msr;vaulvmrferj dk uf'kypw dk d f ;DyNHkphfnyj uxfmwa;m&wmv*r J F &mofpSEt ewrfit f hJweaHkphfnyj ;m&wisuf,dku hf hmwamvfum&af,G&t ;mGb;mGb
  • 34. 34 /f,w&i0 ku;fecfiomp ;imsua Sr;DyN ?;dkcdS&dkqwG&fimta;q dku;kcdS&;m&kb f d f f Hk d wi0gy mxg*¨'aK®ro YJe;gy;ku fmwafPk*hmCHo ?;gyfumcja fmwa fPk*;m&w ?;gy-9 fmwafPk* hJ f d wDscpt moaydw£ ?vDo ;gy;gi ?;gy;HkoHk*P&o hmwa;yN /f,w&;dkcdS&dkqwG& dku;dkcdS& ;m&kb hJ d D f wDscpt )omuoM( ;Hkv;mt;mo;fimsua ?uw&me fpekc fuer u;fimsua /m&a;mGouw;fimsua hJ f D f ,Gv;vau f fwdt,Gv f uuzpw;cy;mcjw f f Hk ;DyNfwsdcmSr;Hkcy dku;vau fumuat;imscaHo f fiufuv;xJz ?;puyezmTv D'Jt /va ;lbgy;lzirjr fuxfuvdkw;DuB;mo mwkqyez&afidkbHkb dk D D dk f d f Y d f d mrgctGEa /,w;msrmw;yafw0 kunscHkvLúukcy fypHepSE fu&mrferj YJefnscHkvHkymew& hJwdkqJypw S f d f f f ;lr;gi dkunx fpw ;spavfuv ?fysu;gi fnxf,q u;ekwdk[ hmwau fnscHkv /,w&w0 f D f f f u )fpzjmrerj( Deiy ;mGb;mGb izj;mt moa;msr /f,w;yafw0 Srvawgcpw kusÐutm®r'y dk f f hf f d k /f,w;ya;Hkx ;HkxHq u );DuBrat( ta;mGb UJ&;mGb ;mGb ;yN;frvDq;fekt dku;va;HkxfimQoa YJe;fidk0fp&Hq /,w& fuw;fimsua ;DyNf,Gv;vauwdt,Gv D d f f f m[;mGb;mGb i&;dkx f D&me-7 fuer /;lb;0ar imwafumva;spapvwG* f f å efrdt YJ ;rvkpimxafnyj hJwea;DuB;mo kct m[;va;fimsuahJwea ;mGb;mGb /,w&;ya ),q;gi;myj( f f f f ;r;gi rvpw dx;ew pekc u;ew 5 ?);myj 52 YJeGiakct( fwrfpw vfpw dxt ;ew 4 l S f f f f f u;imsuafix;dkb;O w&iomp;mGb;mGb /f,w &;ya ysupw vpw cv;fimsua u;imsuadkwrr f D hJ f f f f f Y /;bdor hmwaJvdkvpzjmb l Y f /f,wuM ;mx;fimyja dku;imsuafiompmrferj momb¨'kA UJ&fix;dkb ;O hmwaum&a;fewrxy f D f /,w&cea f hJ mSr;fimsuaD't J mSr );fewf,ilo( ;ew;Guaçc f ;DuBçu f,i,i f ;mGb;mGb /,wykvm&q;fimsua f f mSr;fimsuaD'Jt uzazaU&;mGb;mGb J /,wgy;ne f f hfiryadS& vGwa;moJ&;iq J f /f,wuM;msreat ;msr;ro;mo dS&m&t &;dkpt ?;mpcv YJe;msr;Dro;mo Hxulv mSr;imsuaD'Jt /f,wpzjedscmo;frsc D Hk f f f vuGwabdr Gwata;mGb UJ&;mGb;mGb u;ekwfesdctD'Jt /hgyamwfww mpydvF*t uwlo J f f Ydk /,wmvpzj ;fimsua;fewuxt f f f iomombpSE f f &;dkpt u;fimsuaD'Jt &;dkpt rmv;DuBYdkw;mGb;mGb S mrferj ydvF*t f /,w&fio f m[dkwrr Y mp mr;fimsua;few,vt S f YJe;Hkv;mtdkwkdudku Y mSredscfiomp f /f,wdrmyja;mup ;yNhfnuMuGwa;va;fimscauv D dk f v Ydk }}....;mvgyiEfiur f dk dk fimtaJrN fimwadku;Hkvpw f ;v a ;m&un&fuzuv f f ;vahfidKscfn&uzuv f,Guvugi /fmeaf,w&Hcfmtat UJ&gyixdkvvr Jyvhgi vYdkw;ir]] f f J f Y S dk J f /;bfnvr;mermb Gwamb GwamPuv hmwadkq;vau l S © )/f,wuMeafumrahfnyj ;Hkv;mtGwacf[Kd*N fi&dkqdkvtGwam&qmP©uv( Hk /,w Hn;lE ;yN;KzNnyj;Hkv;mt Jvu;g0zfuv /;lbgydS&rpyjt mSr wlo /hgyaf,wuM;fimsyahmsyaHn;lE f h D d hf f Ydk h m[Gwa;va;fimscauv f ;mGb;mGb vahmwamSrfirjtdpfusr ;mGb;mGb /,wdrfnuM f h imxa f vuGwa;va;fimscauv UJ&;mGb;mGb /f,wrea dkidki m[;mGb;mGb mSr;mefugyapw ugya;iwyj J dk f d f f f UJ&;DuBdkt frdtYdkw;mGb;mGb hmwadkq;vau Jvhmwa;msrfez&cfmtat PcPc /f,wdrnuMimxa H hf f uwa;va;fimscauv dk G f ;mGb ;mGb /Jymw;fne;r0ydo f f ;mGb;mGb i&&HcfmtatvD' f dk )/hgyamw ;&amp ;yNfikuwimvau D d H f hmwamv;DuB ;mGb;mGb eGwa;va ;fimscafuv hJw;ne;mt hJw&Hcpyfmta uwlo D't( YJ f f Ydk J