SlideShare una empresa de Scribd logo
1 de 51
Bronnen van de Scandinavische taalgeschiedenis ,[object Object]
Indeling ,[object Object],[object Object],[object Object]
Indo-Europees – Germaans - Scandinavisch
WELKE TALEN HOREN BIJ ELKAAR? lyhyt isä kukka aurinko court p ère fleur soleil kort fader blomst sol kurz Vater Blume Sonne kort vader bloem zon Fins Frans Deens Duits Nederlands
Welke talen horen bij elkaar? Indo-Europese talen niet IE lyhyt isä kukka aurinko court p ère fleur soleil kort fader blomst sol kurz Vader Blume Sonne kort vader bloem zon Fins Frans Deens Duits Nederlands
 
DE INDO-EUROPESE TAALFAMILIE
Indo-Europese talen
Indo-Europees in de wereld ,[object Object],[object Object]
Vergelijkende Indo-Europese taalwetenschap ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]
Voorbeeld 1: ‘zijn’ (presens enkelvoud en meervoud) sunt santi 3PL estis stha 2PL sumus smas 1PL est asti 3SG es asi 2SG sum asmi 1SG Latijn Sanskriet
Voorbeeld 2: ‘voet’ (enkelvoud) padí locativus pedis padás genitivus pede padás ablativus pedi padé dativus padā instrumentalis pedem pādam accusativus pēs pāt nominativus Latijn Sanskriet
De Germaanse talen
De Germaanse taalfamilie ,[object Object]
GERMAANSE TAALGESCHIEDENIS IN VOGELVLUCHT ,[object Object],[object Object],[object Object]
De wet van Grimm: overzicht ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]
De wet van Grimm: voorbeelden g h  > g d h >ð b h > ƀ g>k d>t b>p k>x t>þ p>f stij g en stí g a stei g an sti gh n ō ́ ti d aad d áð ga- d ēþs   dh iti-   (‘het plaatsen’) dragen  ( b aren ) b era b aira f er ō bh ar āmi k nie k né k niu g ěnu j ānu t ien t íu t aihun d ecem d á śa wer p en ver p a waír p an ver b er   (‘zweep, worp’) h onderd h undrað h und c entum  (/ k /) ś atám d rie þ rír þ reis t r ēs t rayas v ader f aðir f adar p ater p it ā́ Nederlands Oudnoords Gothisch Latijn Sanskriet
Noordgermaans: historisch ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]
Noordgermaans: huidige situatie ,[object Object],[object Object]
5 PERIODES IN SCAND. TAALGESCHIEDENIS ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]
Oernoords ,[object Object]
De oudste bronnen
Oernoords: ca. 200 - 700 ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]
Runen ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]
Het oude futhark ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]
Inscripties ouder futhark ,[object Object]
Beroemde inscriptie: Gallehus (ca. 400) ,[object Object],[object Object],[object Object]
De hoorns van Gallehus
Oorsprong runenschrift: Grieks? ,[object Object],[object Object],[object Object]
Oorsprong runenschrift: Etruskisch? ,[object Object],[object Object],[object Object]
Oorsprong runenschrift: Latijn? ,[object Object],[object Object]
Andere runenrijen: Futhorc ,[object Object]
Andere runenrijen: jonger futhark ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]
Codex runicus ,[object Object],[object Object],[object Object]
Einde runen:  dalrunor ,[object Object],[object Object],[object Object]
Scandinavische namen in Latijnse bronnen ,[object Object],[object Object]
(Ultima) Thule? ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]
Scandinavië ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]
Scandinavische woorden in Fins-Oegrische talen ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]
Middeleeuwen (1100-1300) ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]
Digitalisering
Dialecten in het huidige Scandinavië
Zweedse dialecten
Älvdalsmålet in Zweden: taal of dialect?
Standaard Zweeds - Älvdalska ,[object Object],[object Object],[object Object]
Naamvallen in het Älvdalska vargarna vargar vargen varg [Standaard Zweeds] wargum(e) wargum wardjem wardje DAT wargą warga wardjin warg ACC wargär warger wargen warg NOM meervoud bepaald meervoud onbepaald enkelvoud bepaald enkelvoud onbepaald warg  ‘wolf’
Basiswoordenschat ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]
Konservatieve eigenschappen ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]
Vernieuwende eigenschappen ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]
Gebruik datief (“derde naamval”) in Scandinavië
Afsluiting ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]

Más contenido relacionado

Similar a Bronnen Taalgeschiedenis Scandinavië

Similar a Bronnen Taalgeschiedenis Scandinavië (7)

De taal van Ommen en contreien - Gerrit Jan Martens
De taal van Ommen en contreien - Gerrit Jan MartensDe taal van Ommen en contreien - Gerrit Jan Martens
De taal van Ommen en contreien - Gerrit Jan Martens
 
Germaanse oorsprong
Germaanse oorsprong Germaanse oorsprong
Germaanse oorsprong
 
20080423 Liergank 1
20080423 Liergank 120080423 Liergank 1
20080423 Liergank 1
 
Update taalgeschiedenis
Update taalgeschiedenisUpdate taalgeschiedenis
Update taalgeschiedenis
 
Pres taalcult24mei
Pres taalcult24meiPres taalcult24mei
Pres taalcult24mei
 
Outgaarden. Plaatsnamen en hun geschiedenis.
Outgaarden. Plaatsnamen en hun geschiedenis.Outgaarden. Plaatsnamen en hun geschiedenis.
Outgaarden. Plaatsnamen en hun geschiedenis.
 
De Sneuper nummer 118, webnieuws
De Sneuper nummer 118, webnieuwsDe Sneuper nummer 118, webnieuws
De Sneuper nummer 118, webnieuws
 

Bronnen Taalgeschiedenis Scandinavië

  • 1.
  • 2.
  • 3. Indo-Europees – Germaans - Scandinavisch
  • 4. WELKE TALEN HOREN BIJ ELKAAR? lyhyt isä kukka aurinko court p ère fleur soleil kort fader blomst sol kurz Vater Blume Sonne kort vader bloem zon Fins Frans Deens Duits Nederlands
  • 5. Welke talen horen bij elkaar? Indo-Europese talen niet IE lyhyt isä kukka aurinko court p ère fleur soleil kort fader blomst sol kurz Vader Blume Sonne kort vader bloem zon Fins Frans Deens Duits Nederlands
  • 6.  
  • 9.
  • 10.
  • 11. Voorbeeld 1: ‘zijn’ (presens enkelvoud en meervoud) sunt santi 3PL estis stha 2PL sumus smas 1PL est asti 3SG es asi 2SG sum asmi 1SG Latijn Sanskriet
  • 12. Voorbeeld 2: ‘voet’ (enkelvoud) padí locativus pedis padás genitivus pede padás ablativus pedi padé dativus padā instrumentalis pedem pādam accusativus pēs pāt nominativus Latijn Sanskriet
  • 14.
  • 15.
  • 16.
  • 17. De wet van Grimm: voorbeelden g h > g d h >ð b h > ƀ g>k d>t b>p k>x t>þ p>f stij g en stí g a stei g an sti gh n ō ́ ti d aad d áð ga- d ēþs dh iti- (‘het plaatsen’) dragen ( b aren ) b era b aira f er ō bh ar āmi k nie k né k niu g ěnu j ānu t ien t íu t aihun d ecem d á śa wer p en ver p a waír p an ver b er (‘zweep, worp’) h onderd h undrað h und c entum (/ k /) ś atám d rie þ rír þ reis t r ēs t rayas v ader f aðir f adar p ater p it ā́ Nederlands Oudnoords Gothisch Latijn Sanskriet
  • 18.
  • 19.
  • 20.
  • 21.
  • 23.
  • 24.
  • 25.
  • 26.
  • 27.
  • 28. De hoorns van Gallehus
  • 29.
  • 30.
  • 31.
  • 32.
  • 33.
  • 34.
  • 35.
  • 36.
  • 37.
  • 38.
  • 39.
  • 40.
  • 42. Dialecten in het huidige Scandinavië
  • 44. Älvdalsmålet in Zweden: taal of dialect?
  • 45.
  • 46. Naamvallen in het Älvdalska vargarna vargar vargen varg [Standaard Zweeds] wargum(e) wargum wardjem wardje DAT wargą warga wardjin warg ACC wargär warger wargen warg NOM meervoud bepaald meervoud onbepaald enkelvoud bepaald enkelvoud onbepaald warg ‘wolf’
  • 47.
  • 48.
  • 49.
  • 50. Gebruik datief (“derde naamval”) in Scandinavië
  • 51.

Notas del editor

  1. boom met Levenshtein-afstanden Germaans?
  2. Sanskriet kende ook een dualis voor alle drie de personen
  3. Bron: SweDia 2000
  4. Bron Dahl i Första konferensen om Älvdalsmålet