1. Medya’da Yeni Sağlık Anlayışları
Erkek Bedeni İftiharla Sunar…
Seray Öney Doğanyiğit
Galatasaray üniversitesi Stratejik İletişimi Yönetimi
Halkla ilişkiler Kuramları ve Etik
Öğr.Üyesi : Doç Dr. İnci Çınarlı
2. Çalışmanın Amacı
• Bu çalışmada değişen sağlık algılamalarının medya aracılığıyla
erkek bedeni üzerinden yeniden üretilmesine
odaklanılmaktadır.
• Sağlık, hastalık, toplum, birey ilişkisi her toplumsal yapıda
yeniden düzenlenir ve bir tür iktidar ilişkileri biçiminde işler.
• Bu iktidar ilişkileri içerisinde medya; iktidarın gücünü bir
takım politikalar üzerinden eğlendirerek ve gündelik
pratiklerle sunmasıyla büyük bir yere sahiptir.
• Bu bağlamda, günümüz toplumunda medyanın önemli bir
güç olduğu düşüncesinden hareketle bu çalışma, yeni sağlık
anlayışının bir düzenleme ve disiplin aracı olarak erkek bedeni
üzerinden nasıl işlediğini anlamayı amaçlamaktadır.
3. Çalışmanın Yöntemi
• Çalışmada ulusal yayın yapan iki gazetenin sağlık ile ilgili
metinleri taranarak, yeni sağlık anlayışı ve beden ilişkisinin
medyada ele alınış biçimi irdelenmektedir.
• Gazetelerde erkek sağlığı ile ilgili verilen haberlerin çokluğuna
göre seçilmiş olan gazeteler Habertürk ve Milliyet olarak
belirlenmiş ve 2011-2012 yılına ait haberler taranmıştır.
• Toplam olarak 98 adet haber taranan çalışmada erkek sağlığı
/ estetik olarak haberler 7 kategoride incelenmiş ve
birbirinden farklı haberler ana başlık/ara başlık/metin ve
resim olarak irdelenmiştir.
• Çalışmada haberlerin söylem analizi yapılarak, sağlık
haberlerinin erkek bedeni üzerinden nasıl oluşturulduğu
anlamaya çalışılmıştır.
4. Çalışmanın Soruları
• Toplumsal süreçteki gelişmeler beden üzerinde hangi
değişimlere yol açmıştır? Tüketim toplumunda bedenin
önemi ve öne çıkmada ki nedenleri nelerdir ?
• Beden, tüketime yönelten hangi söylemler aracılığıyla
düzenlenmektedir?
• Sağlık haberleri ile birey; sağlığına ilişkin nasıl bir bilgi
edinmektedir? Sağlık haberleri bireyin sağlıklı olması
konusunda bir takım sağlık harcamaları yaptırabilir mi?
• Sağlık haberleri ile hangi iletişim metodlarını kullanarak
okuyucu üzerinde kanaat oluşturulabilmektedir?
5. Çalışmanın Hipotezleri
• Sağlık haberleri sağlık adı altında tüketim kültürü değerlerini
yansıtan söylemler içerir.
• Sağlık haberleri sağlığın tibbileştirilmesine katkıda
bulunmaktadır.
• Haberlerde hastalık veya sağlıklı olma önerilerinden başka
medya’da ki popüler öğeler (trendler, ünlüler, life style)
kullanılarak imaj ve yaşam tarzı sunulmaktadır. Haber
metinlerine göre, bedenin güzelliği ve sağlığı kamusal bir yön
olan bedenin dış görünümünün güzelleştirilmesi ile ilişkilidir.
• Sağlık endüstrisinin paydaşları olan doktorlar, ilaç sektörü,
kozmetik vs, ile beden ve tüketim bu haberler ile iletilmekte
ve teşvik edilmektedir.
• Beden bilgi alış verişi için bir iletişim aracı olarak
kullanılmaktadır.
7. Neden Beden?
• 1960’lardan baslayarak günümüze kadar etkisini sürdüren feminist
hareket. Toplumsal kurumlarda ve sosyal alanlarda görülen cinsiyet
ayrımcılıgı, sendika ve çalısma haklarının boyutu, cinsiyetler arası iliskiler
ve rollerin yeni tanımlamalarından baslayıp ataerkillige kadar uzanan
dogrultuda kadınların kendi bedenlerine ve kimliklerine iliskin önemli bir
bilinçlenme saglayan feminist hareket, bedenin akademik bir kavram
olmasına da yol açmıstır.
• Batı’da nüfus piramidinin degisen yapısı nedeniyle, yaslıların artan
oranıdır. Gelisen tıp bilimi, hastalıkların tedavisi konusunda yasanan
gelismeler, yasam beklentisinin artısı bedene yönelik tıbbi yatırımı da
zorunlu kılmıs ve yaslı/genç beden, yasam kalitesi kavramlarının
odagında yer alan beden sosyal, tıbbi ve akademik alanda önem
kazanmaya baslamıstır.
• Kapitalizmin günümüzdeki görünümleriyle baglantılı tüketim kültürünün
yükselisi yine çok önemli bir faktör olarak ortaya çıkmaktadır. (...)
Tüketimin kollarının bedene nasıl uzandıgına, olusturdugu kültür içinde
bedene iliskin alanları ne sekilde bir sosyal degerler agıyla sarmaladıgına
ilişkin analizler akademik alanda gündeme gelmistir.
8. Biyo-İktidar
Foucault’un ilk kez Cinselligin Tarihi (2003) adlı kitabında ortaya koydugu
“biyopolitika” kavramı bedenin düzenlenmesi konusunun açıklanmasında
aydınlatıcı olabilir.
• Egemen iktidarın simgeledigi eski öldürme gücü, yerini artık titizlikle
bedenlerin yönetimine ve yasamın hesapçı biçimde isletilmesine bırakır.
(…) yani bedenlerin boyun egmesine yönelik çok sayıda teknigin pıtrak
vermesine tanık olunur. Böylece bir “biyoiktidar” çagı baslar. “Bu
süreç, yaşamın politiklestirilmesine ve beden politikasına gönderme
yapmaktadır” (Hewitt, 1993: 228).
• Bir yandan beden talim,terbiye güçlerin çoğaltılması gibi yöntemlerle
disipline edilirkeni öte yanda, dogurdugu tüm bütünsel sonuçlarla nüfus
düzenlemesine baglıdır. Aynı anda her iki düzlemde de yer alır; küçücük
gözetimlere, her an var olabilen denetimlere, asırı titizlikle
gerçeklestirilmis mekan uyarlamalarına, belirsiz tıbbi ya da psikolojik
muayenelere, beden üzerinde yaratılan gerçek bir mikro-iktidara yol
açar; ama aynı zamanda kitlesel önlemlere, istatistik
varsayımlara, toplumsal bünyenin tümünü ya da bütün içindeki grupları
9. Erkek Bedeni
• Günümüzde kadın ve erkekler giderek androjenleşmekte ise de;
medyanın eril ve dişil modelle yaptığı; erkekliği ve kadınlığı
tanımlamaktan çok, tüketimlerini düzenlemektedir.
• Çalışma erkek bedeninin çekici, güçlü olarak temsil edilmesinin, haber
metinlerinde sağlıkla iliskilendirildigi savından hareketle iç beden
analizinin parçası olarak gazetede ki haber söylemlerini “biyo-politik”
sürecin bir parçası olarak görmektedir.
• Dıs beden ise, bedenin özel ve kamusal alanda temsil edilmesiyle ilgilidir.
Moda, tüketim, sanat gibi alanlar dıs beden analizinin temsil düzleminde
incelenebilecegi alanlardır.
• Çalışmada tüketim kültüründe erkek bedeninin temsil edilis biçimlerinin
neler oldugunu ortaya koymayı amaçlamakta ve iç bedenin korunmasının
nedeninin dıs bedenin görünümüne odaklanması oldugu yolundaki
tespitleri sınamaya yönelmektedir. Dıs beden temsil ve temsille
baglantılı olarak bedene yapılan müdahaleleri de kapsadıgından, büyük
bir endüstrinin merkezinde yer alır.
10. Modernlik ve Beden
• Hem bedenin denetimine ilişkin söylemlerin hangi gerekçeler (tıp
ve sağlık, form ve diyet, gençlik ve güzellik) üzerine kurulduğunu
anlayabilmek hem de bu söylemlerin içinde davranışa yöneltici
ikna mekanizmalarını (rasyonel davranış, akılcı seçimler)
açıklayabilmek için öncelikle modernlik ve beden arasındaki
bağlantı kurulması gerekmektedir. Bu söylemler, kişilerin
bedenlerini kendi istekleriyle denetlemesine zemin
hazırlayarak, kapitalizmin ulaştığı tüketim toplumu boyutunda
beklenen tüketim davranışına yönelmenin zemin
hazırlamaktadırlar.
• Modernliğin barındırdığı ilerleme anlayışının bireyin yaşamına
yansıması bedenin geliştirilmesi ve yenilenmesi gerekliliğinin
ortaya çıkmasıdır. Bu anlamda “modernliğin ilerlemeye ve
gelişmeye yönelik durmak bilmez baskısı sadece insanların diğer
insanları sömürmesini değil, insanların kendilerini de
sömürmelerini sağlar”(Berman, 2005: )
12. Sağlığın Gaspı
• Bedenin tüketim kültüründe taşıdığı sembolik anlamın yanı sıra
yaşamsal bir sınırının olması, bedeni tıbbın nesnesi haline getiren
sağlıksal boyutu da beraberinde getirir.
• Ivan Illıch Sağlığın Gaspı (1995: 13) adlı kitabında, amacının tıp
konusundaki ilerlemenin çok popülerleştirilmiş yararlarının
arkasındaki çirkin yüzü değerlendirmek olduğunu belirtir.
• Sağlık uzmanlarının bir ürünün satılması için referans oluşturdukları
ve bunu halkı bilgilendirmek adına yaptıkları her türlü süreci
kapsadığını söylemek mümkündür. Tıptaki ilerlemelerin ticari
amaçla kullanılmasının somut olarak yansıdığı beden de, “yasamı
tıplaştırmak (tıbbilestirmek)”(Illıch, 1995: 37) olarak adlandırılan bu
süreçten en çok etkilenen alandır. Bu sürecin en büyük
özelliği, “kişileri koruyucu, endüstriyel ve çevresel tıbbın tüketicisi
olmaya özendirmesidir”.
13. Medya ve Sağlık
• Sağlık hizmetlerine olan talepleri yükselen bireyler giderek “kendi
kendilerinin doktoru” olmaya başlamıştır. Böylece birey kendine
teşhis koyan ve tedavi yapan, sağlık hizmeti seçenek ve
olanaklarını takip eden, kendi için gerekli olan hizmetleri satın alan
bir “tüketici” durumuna gelmiştir. Bireyin “hasta” konumundan
“tüketici” konumuna geçirilmesi konusunda yaşanan gelişmeler,
sadece sağlık sektörünün değil, medyanın ve birçok ticari
işletmenin de yararlanacağı önemli bir pazar yaratmıştır. ‘’sağlık
haberleri’’
• Gündelik yaşamın tıbbileştirilmesi, tıbbi hegemonya açısından
doktorların, sağlık ile ilgili olabilecek çıkar gruplarının gücünü
arttırmıştır. Aynı zamanda, tıbbileştirilen gündelik yaşam bireye
“kendini hasta hissettirerek”, bazen gereğinden fazla, bazen de
gerekmeyen tedavi ve testlere teşvik ederek, tıbbi güce ve kâr
amacına katkıda bulunmaktadır.
14. Risk ve Sağlık
• Bunun yanında her durum için risk belirlenmesi insanları
profesyonel yardıma muhtaç kılarken, kisilerin hayatlarının
kontrolü de kendi ellerinde olmaktan çıkmaktadır. Doganın
yıkıcılıgı karsısında çaresiz kalan kisi, belirlenen risklerin
bedeninde gerçeklesmesini önlemeye dönük olarak yasamaya
mecbur bırakılmaktadır.
• “Görüldügü gibi medyanın ve diger kurumların neyin risk
oldugunu seçici biçimde belirlemesi, risk bilincinin gerisinde bir
toplumsal dinamik oldugunu göstermektedir” (Furedi, 2001: 32).
• İnsanlar önce bedenleriyle takıntı haline gelecek kadar ilgili hale
getirilmekte ve ardından da bu ilgi fazlalıgı tıp tarafından bir
hastalıgın semptomu olarak tanımlanmaktadır. Bu durum “zayıf
notların kötü bir egitim sisteminden degil de akademik başarı
bozuklugundan kaynaklandıgını” (Furedi, 2001: 37) iddia etmek
gibidir.
15. Korku ve Sağlık
• Korkuyu bir araç olarak kullanmak hastalık tanımının kapsamını
genişletmede, diğer bir ifadeyle “normal bir durumun” aslında bir
hastalık, ya da hastalığa doğru bir gidişat olduğu şeklinde bir
tanımlamaya tabi tutmada büyük bir kolaylık sağlamaktadır. Gelinen
bu noktada ise söz konusu tanımlamaların hedefleri için artık, sağlık
uzmanlarının önerecekleri ürünleri alıp tüketmekten başka bir
seçenek kalmaz.
• Özellikle beden üzerine üretilen hakikatlerin bilimle
gerekçelendirilmesinin örneklerine medyada rastlamaktayız.
Foucault’ya (2005a: 51) göre hakikat ekonomi politik süreçle de
ilişkilidir.
• Sağlık, form, yaslanma gibi kavramlar konusundaki gerçekleri
(hakikat) ortaya koydugunu iddia eden aygıtlardan biri olan medya
da bu ekonomik sürecin parçasıdır. Haber metinlerinde sağlıkla ilgili
bilimsel söylemler ve uzmanlık bilgisi aslında hakikatin belli bir
denetim altında üretildiğinin göstergesidir.
18. Bir trend ve sosyal etiket olarak estetik ve sağlık
operasyonları
• Habertürk
Seçim yaklaştı, estetik patladı! : Seçimler için geri sayım başlayınca,
aday adayları seçmene 'güzel' görünmek için estetik cerrahların
kapısını çalan kişilerin en çok burun ameliyatı yaptırıp, saç
ektirdikleri, göz altı torbalarını aldırıp genç görünmek istedikleri
belirtilmektedir.
Önce estetik sonra kariyer: Genç insanların sosyal hayatlarında
fiziksel olarak güzel görünmek istemesi, üniversiteyi bitirdikten
hemen sonra kariyer planı yapmadan önce estetik cerrahına gittiği
bildiriliyor. Haberde; İnsanların güzel görünmek için bile olsa ameliyat
olmak istemelerinin sonuçta sağlık ile ilgili bir konu olduğuna
cerrahların psikolojiyi iyi bilmesi gerektiğine değinilmiştir.
19. Bir trend ve sosyal etiket olarak estetik ve sağlık
operasyonları
Erkeklerde de artık estetik yaptırıyor kimi kusur örtme, kimi
maçoluk için: Haberde estetik yaptırmak isteyen erkeklerin
çoğunlukla keskin yüz hatlarıyla erkeksi ve maço görünmek
istemesinden dolayı yaptırırken; bazı ünlülerin isimleri
verilerek, nerelerini estetik yaptırdıkları belirtilmiştir.
Milliyet
Dizilerin kaslıları, protein satışlarını artırdı! Dizilerde rol alan
kaslı, güzel fizikli erkekler sayesinde Türkiye’de protein tozları
satışları patladığını, “Kaslı ve güzel vücutlu oyuncuların yer aldığı
Spartacus, Kuzey ve Güney gibi diziler sayesinde Türk erkekleri
kas yapmaya yöneldiğini, ekranlarda gördükleri kaslı
oyuncuların, vücut gelişiminde protein tozu kullandıklarını
öğrenen birçok kişi de aynı yolu izleyerek protein tozlarına
yöneldiği belirtilmektedir.
21. Yağ Aldırma, Jinekomasti
Milliyet
• Üçgen vücut hayal değil! Haberde bir araştırmaya göre erkeklerin
en çok üst beden estetik ameliyatlarını tercih ettiklerini bunların
göğüs altı biriken yağları aldırmak, göğüs üstüne yağ enjekte
ederek göğüs yapmak, ve karın kası yapılması ile ilgidir. Böylece
spor salonlarında aylarca ter dökülerek elde edilmeye çalışılan ''fit
görünüm''ün de plastik cerrahi mucizesiyle yaratılabildiğini ifade
ederek, erkeklerin göğüs-baldır protezleri kullanarak atletik
görünüme kavuşabildiğini söylenmektedir.
Habertürk
• Göğüslerini saklayan erkekler artıyor! Erkeklerde meme
bölgesinin kadın tipinde aşırı büyümesi kişileri bunalıma
sokuyor, Ayrıca bu durumun güven eksikliği yarattığını belirten
haber, erkeklerin özellikle yazın tişört giyemediğini ,kız
arkadaşlarından utandıklarını ve bu durumun cinsel hayatlarını
etkilediğini bildiriyor.
23. Penis Büyütme/Kalınlaştırma /Sertleşme
Habertürk
• Penisin Kalınlığı Önemlidir! Haber penis kalınlaştırma
ameliyetlarının estetik cerrah ile genel cerrahiyi ikiye böldüğünü
belirttmiştir. Bilimsel bir açıklamayla penis ameliyatının önemine
vurgu yapan cerrah ‘’Penis kalınlaştırma ameliyatlarında kişinin
kendi yağı alınıp penis derisinin altına ekleniyor.. Sentetik madde
kullanılıyorsa eğer, komplikasyon olabileceğinden ve ustaların
yapması gerektiğinden bahsediliyor. Ayrıca kalın bir penisin ince
bir penisten daha etkili olduğunu 10 yıllık tecrübesine dayanarak
söyleyen cerrah bunu bilimsel bir açıklamayla kadınların cinsel
uyarımlarını klitoristen aldığını ve cinsel ilişkide haz almayı kalın
penisle sağlanması gerektirdiğine dayandırmaktadır.
24. Penis Büyütme/Kalınlaştırma /Sertleşme
• Dünya penis boyutları haritası
Dünya genelinde penis ve göğüs büyütme çalışmalarına ayrılan
araştırma bütçesinin Alzheimer’a ayrılanın 5 katı olduğu ve bunun
ileride bu organlara görkemli olarak sahip olan ancak bunlarla ne
yapılacağını hatırlamayan bir neslin olacağı' bilgisi yer alıyor. Elbette ki
haritada ilk dikkat çekeceğimiz husus Türkiye ile ilgili! Ülkemiz 14,11cm
‘lik boy ortalaması ile dünya genelinde tam ortada yer alıyor. Güney
Kore 9,66cm‘lik boy ortalaması ile dünya genelinde 10 barajının altında
kalan tek ülke olma özelliğine sahip. Ancak her an bu baraja takılma
korkusu yaşayan diğer ülkeler de var; 10,04cm ile Kamboçya, 10,16cm
ile Tayland ve 10,24cm ile Hindistan. 10,89cm ve 10,92cm‘lik boy
ortalamaları ile Çin ve Japonya’da bu grubu takip eden ülkeler.
Lider yine 'burun' farkıyla ve 17,93cm boy ortalaması ile Kongo. Lideri
yakın takipte olan Ekvator’da ortalamalar 17,77cm seviyelerinde
dolaşırken, üçüncü olan Venezuela‘da 17,03cm’lik ortalamasıyla dikkat
çekiyor.
26. Kellik
Habertürk
• Saç eken altın biçer! Haberde Türkiye’ de saç ekiminde yapılan
son teknolojiler sayesinde sağlık turizminin geliştiği yanındaki
haberler verilirken; bu işin Türkiye’de ki pazarından rakamlarla
bahsedilmektedir. Saç ekim ameliyatlarının en önemli riskinin
merdiven altı yerlere gidilmemesi olarak verilirken daha büyük
birkaç kompleksi iç içe barındıran hastane gibi yerlerde
yapılmasının gerekililiği bildirilmekte ve Türkiye’de ilk büyük saç
ekimi hastanesinin kurulacağı haberi verilmektedir.
• Erken kellikte prostat riski! Haberde sağlıklı kişilerin yüzde 5’inde
erken kellik görülürken, kanserli hastalarının yüzde 9’unun erken
kellik yaşadığını Türkiye’de her 12 erkekten biri prostat kanserine
yakalandığını dolayısıyla bu risk için pSA testi yapılması
gerektiğinden bahsediliyor.
28. Horlama
• Evlilikte horlama boşanmaya gider! Haberde fazla kilolar, sigara
kullanımı, burun tıkanıklığı ve kemik eğriliği gibi nedenlerle
görülebilen ve genellikle hastanın kendisi tarafından kabul edilmek
istenmeyen horlama, ciddi bir sağlık problemi olduğu kadar önemli
bir aile sorunu olarak da ön plana çıkıyor. Horlamanın evliliği
olumsuz etkilediğini belirterek, "Evli çiftler ilk olarak
yataklarını, sonra odalarını ayırır, sonuçta da bu boşanmaya kadar
gidebilir" diyerek sosyal bir durum açısından tehtid olabildiğini
belirtmektedir.
• "Horlamıyorum" demeyin! Uzmanlar, bu sorunun çözülmesi için
öncelikle kilo kontrolünün sağlanması, yatakta sırt üstü
yatılmaması, horlayan yaş kitlesi olarak erişkinlerin yüzde 50'sinin
zaman zaman, yüzde 25'inin ise sürekli horladığını; 65 yaşından
sonra erkeklerin yüzde 70'inde horlama olduğu belirtilmekte ve
KBB uzmanı tarafından bunun bir sorun olarak görünüp, tedavi
edilmesi gerektiği vurgulanmaktadır.
30. Azgın Teke Sendromu/Andrapoz
• 40'ından sonra azanlara Dr. Keçe'den altın öğütler!
Orta yaş krizine bağlı çapkınlık yapanlara azgın teke denmektedir.
Artan yaşla birlikte cinselliğin kaybına ilişkin geliştirilen yanlış
davranışlar azgın teke sendromuna yol açabilir" diyen haberde
Cumhurbaşkanı Sarkozy kendisinden 13 yaş küçük biriyle
evlenmesinden dolayı ‘’azgın teke’’ olarak adlandırılırken; erkek
lere böyle bir sendroma girmemeleri için saç boyatması, spor
yapması, saç ektirmesi gibi önerilerde bulunulmuştur.
• Elektrik Kesilmesi! Andrapozu elektrik kesilmesine benzeten
haber …Orta yaş ve sonrası erkeklerinin pek çoğunun yaşadığı
ama çoğu kez sakladığı bedensel ve ruhsal enerji kaybı bazen
gerçekten de tam bir elektrik kesilmesine dönüşebildiğini ve
andrapoza girmenin erkekte sahip olduğu iktidarı kaybettiğine
ilişkin bulgulardan bahsedilmektedir.
32. Erken Boşalma /Sperm sayısı
Habertürk
• Yavaş olun! Erken boşaldığınız anlaşılmasın! Haberde Erken
boşalmanın erkeğin hayata karşı duruşu olduğunu, erken
boşalmanın erkeğin hayata karşı duruşu ve hayatı algılayış
biçiminin bir sonucu olarak da yaşanabileceğine dikkat çekilirken;
erken boşalan erkeğin belirtilerini; Hızlı yemek yemek, Hızlı
araba kullanmak, -Hızlı konuşmak, Her konuda aceleci ve sabırsız
davranmak vs… gibi özelliklerle çerçevelemiştir.
• Erkeklerin en büyük kâbusu bitti! Haberde 4 erkekten birinin
erken boşaldığını belirtilirken; etken maddesi Dapoksiten olan bir
ilaç bulunduğunu ve bunun bir çok erkeğe umut olacağı
belirtilmektedir. Bu durumun çocuk sahibi olamamaktan tutun
aile birliğinin oluşmaması gibi hukuksal süreçlere kadar dramatik
pek çok sonuç doğurmasına neden olduğunu belirten haberde
Türkiye’de bunun çok fazla olduğu belirtiliyor.
33. Erken Boşalma /Sperm sayısı
Milliyet
• Eksoz gazı sperm düşmanı! Haberde egzoz kirliliği’ne yönelik
Düzce’deki gişelerde gerçekleştirilen bir çalışma sonuçları
aktarılırken; Gişe memurlarının, yine orada çalışan büro
memurlarına göre daha fazla nitrat ve nitrit gibi maddelere maruz
kaldığını tespit ettiklerini ,hücrelerinde de aminoasitlerde artış
meydana getirdiğini kaydetti. Yapılan araştırmalarda trafik polisleri
ve gişe memurlarında sperm yoğunluğunun düşük olduğunu ve
hareket bozukluğu tespit edildiğini belirtmiştir.
• Cep telefonunu arka cepte taşıyın! Bir araştırmaya göre; Cep
telefonu elektromanyetik dalgaların, oksijen radikalları dediğimiz
bizim vücudumuzun istemediği atık maddelerin testis içinde
artmasına ve buradaki hücrelerin bozulmasına neden olmaktadır.
Bu nedenle cep telefonlarını özellikle pantolonların ön cebinde
taşımamaya özen göstermek gerektiği vurgulanmıştır.
34.
35. Sağlık Haberi Oluşum Süreci…
• ‘’Dolayımlama’’ Haberi medyaya uygun hale getirme : Birinci
aşamada dolayımlama, haberin içinde barındırdığı bilimsel bilgi
bir olayla öyküleştirilmekte, kaynak aktöre(uzman, hasta) ilgi de
eğlence/sosyal olaya çevrilmektedir.
• Mikrodan makro yapılara; Haber başlıklarında mikro
analizde, sözcük seçimi, cümle yapıları, cümleler arasındaki
ilişkilendirmelerle anahtar sözcükler belirlenmektedir. Makro
analizde ise, ana başlık, spot başlıklar, haber girişi (flaşı), haberin
tematik ve şematik yapısı ile fotoğraf ile görsel olarak
bağdaştırılmaktadır.
• Retorik; Haberde kullanılan retoriksel unsurlar, tekrar
etme, karşılaştırma, örnek gösterme, kanıt sunma, tanık
kullanma, uzman görüşüne başvurma, metafor kullanımı ile yazılı
ve görsel bir haberin ikna gücü oluşturulmaya çalışılmıştır.
36. Sonuç Niyetine…
• Genellikle erkek estetik haberleri sunulurken estetik yaptırma
sebebi psikolojik ve sosyolojik faktörler ile gerekçelendirilmektedir.
• Sağlık haberleri ile ilgili olarak teknolojinin ya da endüstrileşmenin,
doğal süreçlerin insan yaşamına getirebileceği risklerle rahatsızlık
ve hastalık belirtilerine değinilmiştir.
• Rahatsızlık tanımı genel olarak ‘’semptom’’ üzerinden
yapılmaktadır.
• Rahatsızlıkların aile hayatını etkilediği ya da aile hayatının bitişinin
rahatsızlıklardan kaynaklandığına ilişkin gerekçeler sunulmaktadır.
• Bütün haberlerde mutlaka doktor veya uzman adı belirtilmektedir.
• Erkekler sağlığına ve estetiğine dair oluşturulan haberlerde genel
olarak Statü ya da sosyal sınıfı belirtmek, Kendini tanımlayıp bir
role bürünmek, Sosyal varlığını oluşturmak ve koruyabilmek,
Kendisini başkalarına ve kendine ifade edebilmek, Kimliğini
yansıtmak gibi toplumsal varoluş üzerinden üretilmiştir.
37. Kaynakça
• Baudrillard,J. Tüketim toplumu. Ayrıntı Yayınevi.2010
• İnceoğlu,Y. Kadın ve Bedeni. Ayrıntı yayınları.2010.
• Kuruoğlu,Huriye. Erkek Kimliği’nin Değişmeyen Halleri.Beta Yayın.2008.
• Gezerler,Ö. Erkeklerin Geleceği.Media Cat.
• Mora,N. Haberin Sosyolojik Boyutu: Kamusal Söylemin Üretimi Ve
Kamuoyu Oluşumu.
• Eren, G. Reklamlarda Tüketim Kültürü Degerlerine Göre Bedeni Düzenleyen
Söylemler. Ankara Ünv. Halkla İlşkiler Bölümü.Yüksek Lisans Tezi.
2007.Ankara
• Demez,G. Medyada Yeni Sağlık Anlayışları ve Kadın Bedeni. Uluslararası
İnsan Bilimleri Dergisi. Cilt:9 Sayı:1 Yıl:2012
• Sezgin,D. Yaşam Tarzı Önerileri Bağlamında Sağlık Haberlerinin Analizi.
Ankara Üniversitesi İletişim Fakültesi Halkla İlişkiler ve Tanıtım
Bölümü.2010.
• Odabaş,S. Medyada Beden Politikalarının Temsili.Kültür ve İletişim. Mersin
Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi.2008
• Balcı,A.Postmodern Dönemde Modern Bir Pratik Olarak Sağlık. Arş. Gör.
Sakarya Üniversitesi, İİBF, Çalışma Ekonomisi ve End. İlişk. Böl.