1. AİLE
Bir toplumda hukuki temele dayalı evlilik ve
akraba bağlılığı (anne, baba, çocuklar,
büyükanne ve baba ile yakın akrabalar)
oluşmuş, aynı mekanda yaşayan en küçük
toplumsal kurum olarak tanımlanan aile,
çocuğun okulöncesi eğitimi açısından önemli
bir sosyal kurumdur.
2. Ailenin İşlevleri
Ailenin; biyolojik, ekonomik, sevgi,
koruyuculuk, toplumsallaştırma, eğitim ve boş
zamanları değerlendirme gibi işlevleri vardır.
3. Aile Ortamından Okul Ortamına Geçiş
Hangi düzeyde olursa olsun okul, çocuğun
aileden bağımsız hareket edebildiği çok
önemli bir sosyal kurumdur. Okulöncesi
eğitime başlayan çocuk ve ailesi yeni bir
sosyal ve psikolojik ortama girmiştir.
4. Okulla birlikte hem ailenin hem de çocuğun
sosyal çevresi de genişleyecektir. Örneğin;
ailenin, önceleri annebaba, kardeşlar, aile
büyükleri, akrabalar ve aile dostları ile olan
ilişkileri, artık okul yönetimi, öğretmenler,
okuldaki yardımcı personel, çocuğun okul,
sınıf arkadaşları ve onların aileleri ile daha da
genişleyecektir.
5. Aile Eğitimi
Aile eğitimi genel anlamıyla; aile kurumunun
devamını, bireylerin sağlıklı gelişimini, toplumun
uyumlu, sorumlu üyesi olmalarını sağlamak
amacıyla yapılan her tür ve düzeydeki eğitim
sürecidir.
Aile eğitimi ailenin çeşitli gereksinimlerini
karşılamaya yönelik eğitim sürecidir.
6. Aile Destekleri
Türk ailesinde çocuk bakımı, aile yapılarına
göre farklılık göstermekle birlikte, genellikle
anneler tarafından üstlenilmektedir. Ancak,
hem anne hem de babanın gün boyu çalışması,
çocuk bakımında değişik seçenekleri de
beraberinde getirmektedir. Bu bağlamda çocuk
bakımı, informal ve formal yollarla
gerçekleştirebilmektedir.
7. Toplumsal Değişim
Özellikle gün boyu çalışan anne babaların
çocuklarına yeterli bakımı sağlayamayacakları
durumlarda, çocukların okula hazırlanmaları için
örgün eğitim programlarına başvurulmaktadır.
Örneğin; Belçika, Danimarka, Fransa ve İtalya gibi
sanayileşmiş ülkelerde anne babaların gün boyu
çalışmak durumunda olmaları nedeniyle 3 yaşın
altındaki çocuklar % 80'i okulöncesi programlara
katılmaktadırlar.
8. İnformal Bilgilenme Süreci
İnformal bilgilenme süreci, yakın aile çevresi
tarafından, genellikle aile büyükleri, akrabalar,
bakıcılar, evdeki yardımcılar veya aile dostları
tarafından yürütülmektedir.
9. Formal Bilgilenme Süreci
Formal bilgilenme süreci, özel ve resmi olarak
hizmet veren aile hizmet kuruluşları tarafından
yürütülmektedir. Ancak ülkemizde bu
konudaki yapılanmanın yetersiz olması
nedeniyle bu süreç okul öncesi eğitim
kurumları tarafından tamamlanmaya
çalışılmaktadır
10. Ailenin işlevleri
ekonomik ihtiyaçları karşılamak, statü
sağlamak, çocukların eğitimini planlamak, din
eğitimi vermek, boş zaman faaliyetlerini
gerçekleştirmek, aile üyelerinin birbirini
koruması ve karşılıklı sevgi ortamı yaratmak
gibi işlevlerdir.
11. Bilinen Geleneksel Aile Biçimleri
Çekirdek aile – bir tek anne ya da baba, aynı evde yaşıyorlar
A) ilk evlilik aileleri
B) Karışık ya da üvey anne veya baba aileleri
Çekirdek aile, koca,karısı ve çocuklar birlikte yaşıyorlar
A) ilk evlilik aileleri
B) karışık ya da üvey anne baba aileleri
Çekirdek aile – koca ve karısı yalnız yaşıyor; çocukları yok ya da onlarla
yaşamıyor.
A) tek meslek
B) çift meslek
Bir kişilik aile- erkek ya da kadın boşanma,terk,ayrılık ya da ölüm nedeniyle
yalnız kalmış.
Geniş aile- anne-baba,büyük anne baba ve çocuklar birlikte yaşıyor
“Boş yuva” ailesi- yaşlı çiftler yalnız yaşıyor
A) Çocuklar kolejde
B) Çocukların kendi ailesi var
12. Bilinen Geleneksel-olmayan aile
biçimleri
Evlenmemiş anne ya da baba ve çocuk birlikte
yalnız yaşıyorlar;
genellikle anne ve çocuk
Aynı evi paylaşan çift – birlikte yaşayan
evlenmemiş çift
Aynı cinsiyetten kişiler eş olarak birlikte yaşıyor.
13. Aile yapısı ve İşlevlerini Etkileyen
Mevcut Eğilimler
Nüfusun yaşlanması
Doğum oranlarında ve aile boyutlarında azalma
Zengin ve Yoksul arasında derinleşen uçurum
Kadınların eğitimden daha fazla yararlanması
Geç evlilikler
Artan boşanma ve yeniden evlenme oranları
Tek yaşayan aile büyüğü ve üvey anne-baba ailelerinin
sayısında artış
Cinsiyet rollerinin değişmesi ve bulanıklaşması
Ev dışında kadınların çalışmasının artması
Çalışma zamanını azaltan ve daha çok boş zaman yaratan
teknolojik gelişmeler