2. Altı Şapkalı Düşünme Tekniği’ninAltı Şapkalı Düşünme Tekniği’nin
temelindetemelinde, düşünceleri altı farklı
bakışı simgeleyen farklı renklerdeki
şapkaları takarak ya da takmış gibi
yaparak analiz etmek ve yaratıcılığı
geliştirmek vardır.
3. Altı Şapkalı DüşünmeAltı Şapkalı Düşünme
Tekniğinin amacı,Tekniğinin amacı,
bireyin düşünme etkinliğini belli
bir düzene sokarak analiz etmesini
sağlarken bireyin düşünme
yeteneğini ve yaratıcılığını
geliştirmektir.
4. Edward de Bono'nun Altı ŞapkalıEdward de Bono'nun Altı Şapkalı
Düşünme Tekniği'nin temelinde,Düşünme Tekniği'nin temelinde,
düşüncelerimizi altı farklı bakışı
simgeleyen farklı renklerdeki
şapkaları takarak ortaya koymak
ve yaratıcılığımızı geliştirmek
yatmaktadır.
5. Eğitim kurumları, bilgi, beceri veEğitim kurumları, bilgi, beceri ve
değerlerin yanı sıra bireye düşünmedeğerlerin yanı sıra bireye düşünme
yollarını da öğretmelidir.yollarını da öğretmelidir. ““AltıAltı
Şapkalı DüşünmeŞapkalı Düşünme” bireye” bireye
kendisi ya da başkaları adınakendisi ya da başkaları adına
düşünebileceği, düşüncelerinidüşünebileceği, düşüncelerini
ayrıştırabileceği bir ortam sağlarayrıştırabileceği bir ortam sağlar..
6. Altı Şapkalı DüşünmeAltı Şapkalı Düşünme
Tekniğinin YararlarıTekniğinin Yararları
1. Yaratıcılığın gelişmesini sağlar.
2. Karar verme becerisini geliştirir.
3. Düşüncelerin ve duyguların belli bir düzene
sokulmasını ve sistematikleşmesini sağlar.
4. Bireylere düşünme yollarını öğretir. Tek bir
düşünme türüne takılıp kalmalarını ve gereksiz
tartışmalara girmelerini önler.
5. Katılanlar bilgi ile duygu, duygu ile avantajı
riski, yaratıcı fikirleri ayırt eder.
7. Beyaz ŞapkaBeyaz Şapka
Saflığı, netliği,tartışmasız olarak kabulSaflığı, netliği,tartışmasız olarak kabul
edilen bilgileri temsil ederedilen bilgileri temsil eder..
Beyaz renk bilgi ile ilgilidir. Beyaz
şapka dikkati elde olan bilgiler ve eksik
bilgiler üzerinde toplamak için kullanılır.
Beyaz şapkayı takınca şu sorular
sorulabilir:
1. Elimizde ne gibi bilgiler var?
2. Daha hangi bilgiler gerekiyor?
3. Gerekli bilgileri nasıl elde ederiz?
8. Kırmızı ŞapkaKırmızı Şapka
Tutkuları, duyguları, sezgileri temsil eder.Tutkuları, duyguları, sezgileri temsil eder.
Kırmızı şapka, duygu
sezgi ve heyecanla ilgilidir.
Bir şeyden niçin hoşlanıldığı
ya da hoşlanılmadığı
bilinmeyebilir. Oysa birey,
kırmızı şapka takıldığında
hiçbir açıklama
yapılmaksızın duyguları ve
sezgileri söyleme fırsatı
bulur.
9. Siyah Şapka
Olumsuzlukları, riskleri, o kararın alınması
durumundaki tehlikeleri temsil eder.
Siyah şapka bir bakımaSiyah şapka bir bakıma
şapkaların en yararlı olanıdır.şapkaların en yararlı olanıdır.
Siyah şapka tehlikelere dikkatSiyah şapka tehlikelere dikkat
çeker. Bu şapka zararlıçeker. Bu şapka zararlı
uygulamaların yapılmasınıuygulamaların yapılmasını
önler. Riskleri ve alınacakönler. Riskleri ve alınacak
kararların neden işekararların neden işe
yaramayacağını gösterir.yaramayacağını gösterir.
10. Sarı ŞapkaSarı Şapka
Olumlulukları, avantajları, o kararınOlumlulukları, avantajları, o kararın
alınması durumunda sağlanacak yararlarıalınması durumunda sağlanacak yararları
ve fırsatları temsil ederve fırsatları temsil eder..
Sarı renk, güneş ışığını ve
iyimserliği çağrıştırır. Sarı
şapka takıldığında alınacak
kararın değeri ve yararı
belirlenir.Kararın alınması
halinde ne gibi avantajlar
sağlanacağı ve kararın bütün
olumlu yönleri sıralanır.
11. Yeşil ŞapkaYeşil Şapka
Yaratıcılığı üretkenliği kararın alınmasıYaratıcılığı üretkenliği kararın alınması
durumunda daha nelerin yapılabileceğinidurumunda daha nelerin yapılabileceğini
temsil eder.temsil eder.
Yeşil şapka enerji şapkasıdır.
Yeşil şapka takıldığında öneriler
ileri sürülür, yeni görüş ve
öneriler ortaya konur. Karar
konusuna ilişkin değişiklikler,
yaratıcı ve yeni fikirler ve
bugüne kadar düşünülmemiş
seçenekler ortaya atılır.
12. Mavi ŞapkaMavi Şapka
Serinkanlı bir biçimde karar vermeyiSerinkanlı bir biçimde karar vermeyi
temsil eder.temsil eder.
Mavi şapka düşünceMavi şapka düşünce
sürecini gözden geçirmek vesürecini gözden geçirmek ve
karar vermek için kullanılır.karar vermek için kullanılır.
Mavi denizin, gökyüzünün,Mavi denizin, gökyüzünün,
serinkanlılığın rengidir. Bütünserinkanlılığın rengidir. Bütün
tartışılanlar üzerinde düşünülürtartışılanlar üzerinde düşünülür
ve artık karar verilir.ve artık karar verilir.
13. Altı Şapkalı DüşünmeAltı Şapkalı Düşünme
Tekniğinin UygulanmasıTekniğinin Uygulanması
Tekniğin uygulanmasında kullanılacak şapkalar renkli
kartonlardan veya başka materyallerden hazırlanır.
1.Karar verilecek konu belirlenir.
(Ör. Meslek lisesine gideyim mi?).
2.Karar verme sürecine katılacak kişiler birbirlerini
görecek şekilde “U” ya da “halka” oluşturacak şeklinde
oturtulurlar.
3. Şapkalar sırasıyla takılır veya takılır gibi yapılır. Her
şapkanın temsil ettiği fikirler belirtilir.
4. Karar verilir.
14. ÖZETÖZET
Edward De Bono ; Bilginin tek başına,
bir düşünme süreciyle desteklenmediği
zaman herhangi bir değeri olmayacağını
belirtmiş, zekâ katsayısı yüksek insanların
aynı zamanda iyi birer düşünür oldukları
yönündeki savın geçerli olmadığına
dikkati çekmiştir.
15. Karar verme sürecini altı şapkalıKarar verme sürecini altı şapkalı
düşünme tekniği ile öğrenenlerindüşünme tekniği ile öğrenenlerin
kararları daha az tehlikeli, daha azkararları daha az tehlikeli, daha az
olumsuz olacaktır. En azından kararolumsuz olacaktır. En azından karar
veren; karar verme aşamasındaveren; karar verme aşamasında
riskleri , tehlikeleri, avantajları, netriskleri , tehlikeleri, avantajları, net
bilgileri ve en önemlisi debilgileri ve en önemlisi de
duygularını bilerek karar verecektir.duygularını bilerek karar verecektir.
17. Şapkaların özellikleriniŞapkaların özelliklerini
hatırlayalımhatırlayalım
Beyaz şapkaBeyaz şapka : açık ve tarafsız ol: açık ve tarafsız ol
Kırmızı şapkaKırmızı şapka :: duygusal tepkilerini açıkladuygusal tepkilerini açıkla
Siyah şapkaSiyah şapka ::tehlikeleri biltehlikeleri bil
Sarı şapkaSarı şapka :: avantaj ve faydalarını sıralaavantaj ve faydalarını sırala
Yeşil şapkaYeşil şapka :: yaratıcılığını kullanyaratıcılığını kullan
Mavi şapkaMavi şapka :: sonuçları toparlasonuçları toparla
18. BEYAZ ŞAPKABEYAZ ŞAPKA
İnsanların büyük çoğunluğu televizyon izler.İnsanların büyük çoğunluğu televizyon izler.
Olmadığı ev yok gibidir.Olmadığı ev yok gibidir.
Birçok eğitici ve bilgilendirici program izlenebilir.Birçok eğitici ve bilgilendirici program izlenebilir.
İnsanları bağımlı hâle getirir.İnsanları bağımlı hâle getirir.
Verilen mesajlar hem ses hem de görüntü olarak birçokVerilen mesajlar hem ses hem de görüntü olarak birçok
insana ulaşır.insana ulaşır.
Televizyon zamanımızda toplum yaşamı içerisine girmişTelevizyon zamanımızda toplum yaşamı içerisine girmiş
ve bir parçası olmuştur.ve bir parçası olmuştur.
Televizyon programları toplumun eğitim, haber alma,Televizyon programları toplumun eğitim, haber alma,
eğlenme gibi çeşitli gereksinimlerini karşılar.eğlenme gibi çeşitli gereksinimlerini karşılar.
Televizyonun insanlar üzerindeki olumlu ve olumsuzTelevizyonun insanlar üzerindeki olumlu ve olumsuz
etkileri konusunda daha fazla bilimsel araştırmaetkileri konusunda daha fazla bilimsel araştırma
yapılması sağlanmalıdır.yapılması sağlanmalıdır.
19. KIRMIZI ŞAPKAKIRMIZI ŞAPKA
Televizyon izlemeyi çok seviyorum.Televizyon izlemeyi çok seviyorum.
Televizyonda korku filmi izlediğim zamanTelevizyonda korku filmi izlediğim zaman
çok korkuyorum.çok korkuyorum.
Belgesel programlardan birçok bilgiBelgesel programlardan birçok bilgi
öğreniyorum.öğreniyorum.
Komedi filmleri beni çok eğlendiriyor.Komedi filmleri beni çok eğlendiriyor.
Eğlence programları beni çok eğlendiriyor.Eğlence programları beni çok eğlendiriyor.
Televizyon karşısında vakit geçirmek çokTelevizyon karşısında vakit geçirmek çok
eğlendirici.eğlendirici.
20. SİYAH ŞAPKASİYAH ŞAPKA
Televizyon zaman kaybına yol açar. Ona
izlemeye ayrılan zamanın üretim için ayrılması daha
faydalı olur.
Televizyonlarda yayınlanan programlar şiddeti
arttırmaktadır. Bu durum özellikle gençleri olumsuz
etkilemekte ve onları saldırganlığa yöneltmektedir.
Yayınlanan reklamlar bilinçsiz tüketimi körüklemektedir.
Çocuklar ilginç fikir ve davranışlardan kolaylıkla olumsuz
yönde etkilenebilmektedir.
Okuma alışkanlığını köreltmektedir.
Düşünme yeteneğini köreltmektedir.
İnsanları tembelleştirmektedir.
Güncel olaylar hakkında eleştirel düşünceyi olumsuz
etkilemekte ve beyinin analiz, sentez yapma yeteneğini
köreltmektedir.
21. SARI ŞAPKASARI ŞAPKA
Yararlı bir iletişim aracı olan televizyonunYararlı bir iletişim aracı olan televizyonun
uzaktan eğitim aracı olarak kullanılmasıuzaktan eğitim aracı olarak kullanılması
desteklenebilir.desteklenebilir.
Toplumun eğitiminde katkısı büyüktür. BuToplumun eğitiminde katkısı büyüktür. Bu
sayede toplumun eğitim ve bilgi düzeyinisayede toplumun eğitim ve bilgi düzeyini
yükseltir.yükseltir.
Televizyon boş zamanları değerlendirmek içinTelevizyon boş zamanları değerlendirmek için
kullanılabilir.kullanılabilir.
Programlar insanları eğlendirir. Bu sayedeProgramlar insanları eğlendirir. Bu sayede
bireyleri mutlu kılar.bireyleri mutlu kılar.
Ulusal ve uluslararası spor etkinlikleriniUlusal ve uluslararası spor etkinliklerini
topluma sunar.topluma sunar.
22. YEŞİL ŞAPKAYEŞİL ŞAPKA
Ebeveynler televizyonu çocuğun bütün gününü başında
geçireceği bir araç olarak değil, sadece günlük
yaşamda karşılaşabileceklerinden çok daha çeşitli
konularla ilgili bilgi ve izlenimler edinmesine yardımcı
olacak bir araç olarak görmeleri sağlanmalıdır.
Çocuklara eleştirel ve bilinçli olarak televizyon izleme
alışkanlığı kazandırılmalıdır.
Ebeveynler, çocukların televizyonu belli bir planlama
çerçevesinde izlemelerini sağlamalıdır.
Televizyonun yerine geçebilecek okuma, spor veya
eğitici hobiler gibi uğraşlar bulunmalıdır.
Ebeveynler çocukların beğenilerini de göz önünde
bulundurarak izlenecek programların seçiminde
rehberlik yapmalıdırlar.
İzlenecek programların yorumlanabilmesine yardım
etmek amacı ile ailece televizyon izlenmelidir.
23. MAVİ ŞAPKAMAVİ ŞAPKA
Televizyon toplumun eğitim, bilgilenme,Televizyon toplumun eğitim, bilgilenme,
haber alma, eğlence ve spor gibi etkinliklerdehaber alma, eğlence ve spor gibi etkinliklerde
yararlanmasına yardımcı olmaktadır.yararlanmasına yardımcı olmaktadır.
Televizyonun bu olumlu yönlerinin yanı sıraTelevizyonun bu olumlu yönlerinin yanı sıra
olumsuz yönleri de bulunmaktadır. Bunlara örnekolumsuz yönleri de bulunmaktadır. Bunlara örnek
olarak insanları belli bir yöne yönlendirmesi,olarak insanları belli bir yöne yönlendirmesi,
zamana kaybına neden olması, insanlarızamana kaybına neden olması, insanları
tembelleştirmesi ve şiddeti özendirmesitembelleştirmesi ve şiddeti özendirmesi
başlıkları sunulabilir.başlıkları sunulabilir.