1. Aralin 4
Panahong Protohistoriko
Inihanda ni: Arnel O. Rivera

2. Panahong Protohistoriko
 Kilala din sa tawag na Panahon Bago
ang Pananakop
 Nasa pagitan ng ika-10 dantaon at
1521.

3. Panahong Protohistoriko
 Walang dokumentong
natagpuan sa Pilipinas ukol
sa panahong ito subalit
may ilang tala ang
natagpuan sa China at ilang
bansa sa Timog-Silangang
Asya na nakipag-ugnayan
sa Pilipinas sa panahong
ito.

4. Panahong Protohistoriko
 Tinawag ni Jocano ang
panahong ito na
Emergent Period.
 Nagkaroon ng malinaw
na organisasyong
panlipunan na
masasabing
magkakahawig sa
lahat ng pamayanan
sa Pilipinas.

5. Kalagayang Pangkabuhayan
 Walang detalyadong mga
tala ukol sa kabuhayan ng
sinaunang mga Pilipino
noong panahong ito subalit
makikita na pangunahing
ikinabubuhay ng mga tao ay
ang pagsasaka, pangingisda,
pangangaso, pagmimina at
pangangalakal.

6. Pagsasaka
 May dalawang uri ng pagsasaka ng sinaunang
pamayanan; ang wet agriculture sa mga
kapatagan at ang pagkakaingin sa mga maburol na
pook maliban sa gitnang Cordillera kung saan
isinaayos ang bundok na malahagdan.

7. Pangingisda
 Ang pangingisda ang isa sa pangunahing
ikinabubuhay ng mga sinaunang Pilipino. May iba-
ibang paraan ng pangingisda ang pinaunlad ng
mga Pilipino tulad ng pagbibitag (traps), paggamit
ng lambat at paggamit ng lason mula sa mga
halaman.

8. Pangangalakal
 Malawak ang pakikipagkalakalan ng mga Pilipino
noong ika-16 na dantaon. Ginagawa ito sa pagitan
ng mga kalapit na bayan at maging sa mga
dayuhan tulad ng Instik, Arabo, Malayo, Borneo at
iba pa. Karaniwang ikinakalakal ay mga pagkain,
ginto, alipin at mga kasangkapan tulad ng
palawok, banig, produktong gubat at sandata.
Karaniwang paraan ng pagbabayad ang barter at
salaping ginto.

9. Paraan ng Pagsusulat
 Sa panahon ding ito pinaunlad ang pagsusulat na
maaring tuklas ng mga sinaunang Pilipino o
impluwensya ng mga dayuhan. Ang baybayin ay
maaring unang ginamit sa pagtatala ng mga
transaksyong pangkalakalan sa pagitan ng mga
pamayanan o sa mga dayuhan na nakaaalam ng
baybayin.

10. Paraan ng Pagsusulat
 Tatlong artifact ang natagpuan sa Pilipinas na
naglalaman ng sinaunang pagsusulat:
A. Calatagan earthenware pot
B. Butuan silver paleograph
C. Laguna copperplate

11. Film Viewing – Part 1

12. Film Viewing – Part 2

13. Para sa mga Karagdagang Kaalaman
• Bisitahin ang mga sumusunod na website:
• http://www.youtube.com/watch?v=Bv5UfJIapL
• http://www.slideshare.net/ArnelSSI