SlideShare una empresa de Scribd logo
1 de 5
Descargar para leer sin conexión
VRIJHANDELSOPTIEK
                                                        Vijfde Jaargang | Week 28 2009 | 06-07-2009 | Pagina 1

                                                                                       Met HRe kan energiebesparing helaas ook omslaan in
                                                                                       energieverspilling. Dat is het geval wanneer de HRe
    HRe dwingt tot drastische verhoging energiebelasting                               elektriciteit produceert terwijl er feitelijk geen behoefte is
                           op gas                                                      aan de vrijkomende warmte. Met een conversiefactor
                                                                                       van 25 tot 30% is het energetisch rendement van een
        Volg het voorbeeld van National Grid’s outlook                                 HRe op zulke momenten slechter dan welke centrale
                          rapporten                                                    ook. Bij de huidige belastingtarieven ligt het echter voor
                                                                                       de hand dat een HRe toch wordt ingezet als de warmte
    Groen gas: vermijd de valkuilen van groene elektriciteit                           niet echt nodig is.

                                                                                       De huidige energiebelastingen voor kleinverbruikers
                 Nederland is geen gekke Henkie
                                                                                       bedragen 19,25 EUR/MWh voor gas en 129,12
                                                                                       EUR/MWh voor elektriciteit (incl. BTW). Dit verschil is
                Het sprookje van emissievrij rijden                                    dermate groot, dat zelfs bij het belabberde elektrische
                                                                                       rendement van 25 tot 30%, het financieel lucratief is voor
                                                                                       een huishouden om de HRe aan te zetten, desnoods
                                                                                       met de ramen open. Bij energietarieven, inclusief
                                                                                       belasting, van pakweg 230 EUR/MWh voor elektriciteit
           HRe dwingt tot drastische verhoging                                         en 50 EUR/MWh voor gas, valt zelfs bij een elektrisch
                energiebelasting op gas                                                rendement van 25% nog enkele centen te verdienen.
                                                                                       Het gasverbruik per MWh elektriciteit is dan wel het
Afgelopen woensdag, 1 juli, vond overleg plaats tussen                                 dubbele van de verdrongen elektriciteitproductie en zelfs
de Tweede Kamer en staatssecretaris De Jager over                                      het viervoudige als inzet van de HRe er toe leidt dat
fiscale vergroening. Tijdens dit overleg bleek dat de                                  elders een (industriële) warmtekracht centrale wordt
regeringscoalitie verdeeld is over nut en noodzaak van                                 uitgeschakeld.
                                                      1
een verhoging van de energiebelasting op aardgas .
Een drastische verhoging van de energiebelasting op                                    Op termijn is mogelijk sprake van een miljoen
aardgas is echter onontkoombaar. Om potentiële                                         huishoudens die zijn voorzien van een HRe. Het
energieverspilling door micro-WKK’s, de zogenaamde                                     verspillingpotentieel van al die ketels is gigantisch. Het
HRe ketels, tegen te gaan, dient de energiebelasting op                                devies van ‘gordijnen dicht en thermostaat een graadje
aardgas met veel meer te worden verhoogd dan de 25%                                    lager’ dreigt om te slaan in ‘thermostaat fors hoger en
die nu op tafel ligt. Het enige alternatief voor een                                   ventileren maar’. Om dit rampscenario te voorkomen
drastische verhoging van energiebelasting op aardgas is                                moet voor kleinverbruikers het verschil in belastingdruk
een drastische verlaging van de energiebelasting op                                    op gas en elektriciteit flink worden teruggebracht. Als
elektriciteit2.                                                                        een uitontwikkelde HRe een elektrisch rendement haalt
                                                                                       van 33%, dan moet op termijn en bij gelijkblijvende
De regering steunt de ontwikkeling van HRe vanwege                                     energiebelasting op elektriciteit, het huidige tarief voor
potentiële energiebesparing die kan worden gerealiseerd                                energiebelasting op aardgas zowat worden verdubbeld.
als kleinverbruikers tijdens de productie van warmte ook
zelf elektriciteit opwekken3. In het geval de geprodu-
ceerde warmte echt nodig is, wordt verondersteld dat de                                      Volg het voorbeeld van National Grid’s outlook
HRe elders elektriciteitproductie verdringt die geen                                                           rapporten
nuttige toepassing voor de vrijkomende warmte heeft en
dus ongeveer 50% van de energie als restwarmte dumpt                                   Net als in voorgaande jaren heeft de Engelse
in de buitenlucht of oppervlaktewater.                                                 systeembeheerder National Grid in de maand juni weer
                                                                                       een consultatierapport over de vooruitzichten van de
                                                                                       aanstaande winter gepubliceerd4. De consultatie moet er
1
                                                                                       toe leiden dat rond eind september een ‘Winter Outlook’
  Zie ook FD, 2 juli 09                                                                op het gebied van de beschikbaarheid van productie,
2
  Zie ook artikel ‘Fiscale vergroening maakt of breekt HRe’ in
Vrijhandelsoptiek W29-09
                                                                                       transport- en opslagcapaciteiten voor aardgas en
3
  Naast financiële steun, zoals 10 miljoen EUR die Van der Hoeven in                   elektriciteit kan worden gepubliceerd. In het voorjaar
april beschikbaar stelde, is de Staat ook verantwoordelijk voor met                    volgt dan een ‘Summer Outlook’. Met deze rapporten
emissierechten afdekken van de CO2 uitstoot uit kleine bronnen,                        voorziet National Grid marktparticipanten van essentiële
waaronder HRe’s. Dit in tegenstelling tot grootschalige                                informatie over een range van issues waarmee
elektriciteitsproductie waar na 2012 de producent zelf de benodigde
rechten zal moeten kopen. De verkapte subsidie voor kleine bronnen,                    marktpartijen kunnen worden geconfronteerd, zoals de
vergroot de noodzaak tot zorgvuldige afweging over de mate waarin de
Staat wenst bij te dragen aan verplaatsing van elektriciteitproductie op
                                                                                       4
basis van fossiele brandstoffen van grote naar kleine installaties.                        Zie: http://www.nationalgrid.com/uk/Gas/TYS/outlook/
Alle rechten voorbehouden. © 2009 SLEA BV. Het auteursrecht van deze uitgave berust bij SLEA. Informatie: info@slea.nl; www.slea.nl; tel 033-4690435
Deze publicatie wordt mede mogelijk gemaakt door VOEG. De inhoud hoeft echter niet over een te stemmen met de standpunten van VOEG en/of individuele leden van
VOEG. SLEA BV besteedt uiterste zorg aan de betrouwbaarheid en actualiteit van de gegevens in deze publicatie. Onjuistheden kunnen echter voorkomen. SLEA BV noch
VOEG kunnen op de inhoud van de publicatie worden aangesproken. Verspreiding of doorgeleiding van deze informatie op welke manier dan ook is verboden.
VRIJHANDELSOPTIEK
                                                        Vijfde Jaargang | Week 28 2009 | 06-07-2009 | Pagina 2

balans tussen vraag en aanbod, temperatuur correlaties                                       Groen gas: vermijd de valkuilen van groene
en transport issues.                                                                                        elektriciteit

In Nederland zouden de Energiekamer, TenneT en GTS                                     Op 2 juli is Vertogas opgericht. Deze dochteronder-
er goed aan doen om het voorbeeld van National Grid                                    neming van Gasunie zal de certificering van groen gas
op te volgen. Weliswaar publiceert de Energiekamer                                     gaan verzorgen. Daarmee wordt beoogd een markt voor
belangwekkende monitoring rapporten, maar dit                                          groen gas te creëren die in grote lijnen overeenkomt met
betreffen vooral terugblikken. Bovendien zit er een (te)                               de markt voor groene elektriciteit. Groen gas betreft bio-
groot gat tussen publicatiedatum en de periode                                         gas dat is opgewerkt tot aardgaskwaliteit. Door
waarover wordt gerapporteerd. TenneT, GTS en ook                                       certificering van groen gas kan net als bij elektriciteit
regionale netbeheerders publiceren wel rapporten met                                   worden bereikt dat het fysieke product en de immateriële
vooruitzichten, maar dat betreffen vooral vooruitzichten                               milieukwaliteit bij de bron worden gescheiden en op het
voor de langere termijn. Bovendien zijn deze rapporten                                 afleverpunt weer bij elkaar worden gevoegd. De
vaak gericht op het informeren van beleidsmakers en                                    verhandelbaarheid van het product groen gas neemt
toezichthouders. Dat geldt ook voor het interessante                                   daardoor toe.
rapport dat EBN op 18 juni publiceerde over
vooruitzichten van de gasproductie in Nederland5. De                                   Het ligt voor de hand dat de aanpak van Vertogas veel
rapporten van National Grid daarentegen zijn vooral                                    weg heeft van de aanpak van CertiQ bij elektriciteit. Er
bedoeld om marktpartijen te informeren over zaken die                                  zijn echter ook belangrijke verschillen tussen de markten
van belang zijn voor de prijsvorming.                                                  voor groene stroom en groen gas. Zo is duurzame
                                                                                       elektriciteit wettelijk verankerd terwijl zulk een ver-
Door de fysieke koppeling tussen de Nederlandse en                                     ankering voor hernieuwbaar gas vooralsnog ontbreekt.
Engelse gasmarkt zijn de outlookrapporten van National                                 Verder is groene elektriciteit internationaal verhandel-
Grid ook van belang voor Nederlandse marktpartici-                                     baar terwijl groen gas momenteel een Nederlandse
       6
panten . Zo geeft National Grid onder andere een visie                                 aangelegenheid betreft. Naar verwachting zal Duitsland
over de inzet van de gasleidingen tussen Engeland en                                   echter snel volgen. Voor de ontwikkeling van deze markt
Nederland (BBL) en tussen Engeland en België (IUK).                                    is te hopen dat regelgeving op Europees niveau
Zo meldt National Grid in het consultatiedocument van                                  gearrangeerd kan worden.
29 juni dat het Verenigd Koninkrijk de komende winter
kan rekenen op stijgende gasleveringen door                                            Het feit dat de markt voor groen gas nog in de beginfase
Noorwegen. Dit gas zal deels via de IUK aan het                                        verkeert, biedt de kans de onvolkomenheden van het
Continent worden geleverd. BBL blijft daarentegen juist                                certificeringsysteem voor elektriciteit te vermijden.
gas van het Continent naar het Verenigd Koninkrijk                                     Daarbij gaat het vooral om wie centraal staat als
pompen. De volumes die Nederland aan het Verenigd                                      gebruiker van het systeem. Bij elektriciteit is het vooral
Koninkrijk levert kunnen, volgens het rapport, echter                                  de leverancier die centraal staat, terwijl het systeem juist
lager uitvallen indien de administratieve revers flow                                  bedoeld is om de afnemer zekerheid te verschaffen.
               7
mogelijk wordt .                                                                       Vertogas kan deze valkuil vermijden door zich wel te
                                                                                       richten op eindverbruikers. Het woordgebruik op de
Vooral op het gebied van gas is de behoefte aan                                        website www.vertogas.nl doet echter vrezen dat ook
informatievoorziening groot. Tot veel eindverbruikers                                  groen gas een aangelegenheid wordt van producenten
begint het nu pas door te dringen dat de gasprijs niet                                 en handelaren/leveranciers. Vertogas doet er goed aan
langer uitsluitend afhangt van de ontwikkelingen in de                                 de onderstaande valkuilen te vermijden.
oliemarkt.      Internationale    olieprijzen    hebben
plaatsgemaakt voor gasprijzen die op TTF tot stand                                     Met certificaten, bij elektriciteit officieel garanties van
komen. Veel eindverbruikers ontberen echter begrip van                                 oorsprong geheten, heeft de afnemer zekerheid over
wat TTF is en van welke factoren de prijsvorming op die                                herkomst, inclusief informatie over opwekmethodiek. Bij
markt afhankelijk is. Dat komt het maatschappelijke                                    groene elektriciteit, waarbij de leverancier certificaten en
draagvlak voor de vrije energiemarkt niet ten goede.                                   grijze elektriciteit bij de levering samenvoegt, gaat veel
Daarom is het geëigend dat de overheid, dan wel                                        van de beschikbare informatie voor de afnemer verloren.
overheidsbedrijven, door middel van voorlichting en                                    Erger nog is dat de hele keten, opgezet om zekerheid te
informatie voorziening bijdragen aan zulk draagvlak.                                   verschaffen aan de verbruiker, in de laatste schakel
                                                                                       alsnog is aangewezen op goed vertrouwen in de
                                                                                       leverancier. De afnemer heeft namelijk niet de
                                                                                       mogelijkheid om te verifiëren of werkelijk alle benodigde
5
  Zie: http://www.ebn.nl/files/focus_on_dutch_gas_2009.pdf                             certificaten zijn ingeleverd, laat staan of de juiste soort is
6
  Na gereedkomen van de gelijkspanningskabel Britned in 2011/2012,                     ingeleverd. Bij het zogenaamde vergroenen van de
gaat dit ook gelden voor elektriciteit.
7
  Zie voor toelichting op revers flow Vrijhandelsoptiek W22-09
Alle rechten voorbehouden. © 2009 SLEA BV. Het auteursrecht van deze uitgave berust bij SLEA. Informatie: info@slea.nl; www.slea.nl; tel 033-4690435
Deze publicatie wordt mede mogelijk gemaakt door VOEG. De inhoud hoeft echter niet over een te stemmen met de standpunten van VOEG en/of individuele leden van
VOEG. SLEA BV besteedt uiterste zorg aan de betrouwbaarheid en actualiteit van de gegevens in deze publicatie. Onjuistheden kunnen echter voorkomen. SLEA BV noch
VOEG kunnen op de inhoud van de publicatie worden aangesproken. Verspreiding of doorgeleiding van deze informatie op welke manier dan ook is verboden.
VRIJHANDELSOPTIEK
                                                        Vijfde Jaargang | Week 28 2009 | 06-07-2009 | Pagina 3

elektriciteit, waarbij de afnemer zelf het inleveren van de                            1998 grotendeels aan Amerikaanse bedrijven verkocht9.
elektriciteit ter hand neemt, bestaat deze zekerheid wel.                              Ook de Belgische energiesector is verkocht aan ‘het
                                                                                       buitenland’. Electrabel is in Franse handen en Distrigas
Vergroenen door grootverbruikers biedt tal van                                         in Italiaanse. En wat te denken van de voorwaarden die
voordelen. De verbruiker kan bewust die certificaten                                   de EU verbindt aan de verkoop van Nuon en Essent?
inkopen die het meest aanspreken. Een verbruiker met                                   Deze bedrijven moeten eerst hun Duitse belangen
weinig vertrouwen in de Scandinavische waterkracht die                                 verkopen. Belangen die Duitsland volgens Tamminga
ter plekke ook al als duurzame productie wordt gerekend                                nooit aan het buitenland zou verkopen. Mede door de
koopt vooral certificaten uit Nederland. Een verbruiker                                overname van het energiebedrijf van Hamburg, beschikt
die mest niet als duurzame biomassa ziet, die koopt                                    het Zweedse Vattenfall echter al over grote
vooral groen gas certificaten uit GFT vergisting.                                      energiebelangen in Duitsland. Naast Vattenfall is ook het
                                                                                       Franse EDF erg actief in Duitsland via de verworven
Zelf vergroenen biedt eveneens een groot voordeel voor                                 belangen in het ‘Duitse’ ENWB.
afnemers die bijvoorbeeld hun ‘carbon footprint’ door
een accountant willen laten verifiëren. Door de                                        Tamminga pleit voor de het opzetten van een fonds om
verificateur inzage te geven in de ‘redeem’ acties, kan                                strategische bedrijven in Nederlandse handen te
deze eenvoudig vast stellen hoeveel vergroende                                         kunnen houden. Dit onder het motto: “Wat je verkoopt,
elektriciteit en van welke techniek er is verbruikt.                                   krijg je nooit meer terug”. Nuon’s terugkoopactie van het
                                                                                       ooit aan het Amerikaanse Reliant verkochte elektriciteits-
Helaas mag vergroende elektriciteit volgens de                                         productiebedrijf UNA logenstraft echter ook deze
ministeriele regeling duurzame elektriciteit geen groene                               stelling. Tamminga en geestgenoten zitten volledig op
elektriciteit heten. Hoewel vergroenen meer zekerheid                                  het verkeerde spoor. In internationaal perspectief is de
biedt, staat vergroende elektriciteit lager aangeschreven.                             verkoop van Nuon en Essent helemaal geen
Ogenschijnlijk is dat gunstig voor leveranciers die                                    uitzondering. Juist het behoudende Frankrijk valt steeds
hierdoor meer grip op de groen markt houden.                                           meer uit de toon. Niet behoud van eigendom maar
Anderzijds is het heel wel mogelijk dat deze grip van                                  bevorderen van een goede marktwerking biedt de beste
leveranciers de ontwikkeling van de markt voor groen                                   garantie voor een betaalbare en betrouwbare
certificaten schaadt.                                                                  energievoorziening.

Zolang er nog geen ministeriele regeling duurzaam gas
bestaat, heeft de overheid de kans om de voornoemde                                                 Het sprookje van emissievrij rijden
valkuilen van de groene elektriciteit te vermijden.
Vertogas kan hierbij een belangrijke rol spelen door                                   Onder het SDE subsidie regime kan de productie van
(eind)gebruikersvriendelijke systemen op te zetten en                                  groen gas op financiële steun rekenen. Met deze steun
grootverbruikers nadrukkelijk te betrekken bij deze                                    wordt beoogd om CO2 uitstoot te beperken. Naar het
ontwikkelingen. Uiteindelijk profiteren ook producenten                                zich laat aanzien lijkt dit doel helaas niet op een
en handelaren ervan als er een levendige markt in groen                                kostenefficiënte wijze te worden behaald. In plaats van
gas certificaten ontstaat.                                                             te kijken naar nut en noodzaak van energieverbruik,
                                                                                       bieden groen gas en groene elektriciteit een excuus om
                                                                                       weinig kritisch om te gaan met qua energieverbruik
               Nederland is geen gekke Henkie                                          groeisector nummer 1: transport.

Het AD liet gisteren8 de heer Tamminga aan het woord,                                  In de kamerbrief over fiscale vergroening, d.d. 3 juni
auteur van het boek ‘De uitverkoop van Nederland’. In                                  2009, meldt staatssecretaris De Jager dat naar
het artikel beweert de journalist met grote stelligheid dat                            verwachting 50% van de groen gas productie zal worden
omringende landen de verkoop van een nutsbedrijf als                                   ingezet in het verkeer. Ook elektrisch rijden heeft de
Essent “echt niet laten gebeuren”.                                                     afgelopen week veel steun toegezegd gekregen. Op de
                                                                                       kabinetsplannen is door tal van organisaties enthousiast
Uitlatingen over Nederland als de gekke Henkie van                                     gereageerd. Zo meldt bijvoorbeeld Stichting Natuur en
Europa doen het in de media erg goed, maar berusten                                    Milieu10 dat elektrisch vervoer een belangrijke bijdrage
voor wat betreft de energiesector niet op feiten. Zo was                               kan leveren aan het tegengaan van de opwarming van
de energiesector in het Verenigd Koninkrijk reeds in                                   de aarde, op voorwaarde dat gebruik wordt gemaakt van
                                                                                       duurzaam opgewekte elektriciteit.


8                                                                                      9
                                                                                         Toen Amerikaanse bedrijven zich in 2002 uit Europa terugtrokken,
http://www.ad.nl/economie/3345258/lsquoBuitenlandse_overnames_sl                       werd hun rol overgenomen door Duitse en Franse bedrijven.
                                                                                       10
echt_voor_werknemerrsquo.html                                                             Zie www.natuurenmilieu.nl, d.d. 3 juli 2009
Alle rechten voorbehouden. © 2009 SLEA BV. Het auteursrecht van deze uitgave berust bij SLEA. Informatie: info@slea.nl; www.slea.nl; tel 033-4690435
Deze publicatie wordt mede mogelijk gemaakt door VOEG. De inhoud hoeft echter niet over een te stemmen met de standpunten van VOEG en/of individuele leden van
VOEG. SLEA BV besteedt uiterste zorg aan de betrouwbaarheid en actualiteit van de gegevens in deze publicatie. Onjuistheden kunnen echter voorkomen. SLEA BV noch
VOEG kunnen op de inhoud van de publicatie worden aangesproken. Verspreiding of doorgeleiding van deze informatie op welke manier dan ook is verboden.
VRIJHANDELSOPTIEK
                                                               Vijfde Jaargang | Week 28 2009 | 06-07-2009 | Pagina 4

De officieel klimaatsdoelstelling van de EU is het befaamde 20/20/20 actieplan: in 2020 moet er 20% minder
broeikasgas worden uitgestoten, 20% van de energie uit duurzame bronnen komen en moet 20%
energiebesparing zijn gerealiseerd. Met andere woorden, bij realisatie van dit actieplan komt in 2020 80% van
de energie nog steeds uit fossiele bronnen.

Terwijl kilometer beprijzing (rekening rijden) door het kabinet steeds verder naar achteren wordt geschoven,
wordt ‘emissievrij rijden’ naar voren gehaald. Onderwijl verlaagt het kabinet de fiscale bijtelling voor relatief
schone auto’s en maakt daarmee onbeperkt rijden op kosten van de zaak nog aantrekkelijker. Ook de
kredietcrisis doet een duit in het zakje. Om Bouwend Nederland de winter door te helpen, wil het kabinet snel
meer asfalt laten aanleggen. Het beeld dat hierdoor ontstaat is dat er ruim baan wordt gemaakt om het
energieverbruik in de transportsector nog flink te laten stijgen.

Met dank aan groencertificaten die voor een habbekrats te koop zijn, kan de groei van energieverbruik in de
transportsector in de toekomst zogenaamd emissievrij plaatsvinden. Als er een piramide van Maslow voor het
energieverbruik zou bestaan, dan begint de vergroening aan top. De basis van deze piramide wordt gevormd
door het essentiële energieverbruik voor verwarming en voedselbereiding. De top van de piramide wordt
gevormd door vermijdbaar energieverbruik voor luxe en zelfverwerkelijking. Het energieverbruik in het verkeer
valt gedeeltelijk in deze categorie.

Het is helaas een sprookje dat het vermijdbare energieverbruik emissievrij plaats kan vinden door het kopen
van groencertificaten. De duurzaam geproduceerde energie hoort in eerste instantie te worden toegewezen
aan het onvermijdbare energieverbruik. Pas wanneer die toewijzing volledig heeft plaatsgevonden en er nog
steeds duurzame productie beschikbaar is, ontstaat er ruimte voor het vergroenen van luxe energieverbruik.
Die tijd is echter nog erg ver weg.


     European Power & Dutch Gas Indications: Mid Market Closing Prices

                               Gasoil 0.1%      LSFO 1.0%                              APX               APX               EEX               EEX
  3 juli
               IPE Brent       FOB Barges       FOB Barges         EUR / USD         Baseload          Peakload          Baseload          Peakload
  2009
                                  NWE             NWE                                 Power             Power             Power             Power
              US $ / BBL        US $ / MT         US $ / MT                         Euro / MWh        Euro / MWh        Euro / MWh       Euro / MWh
Q3-09           67.85            549.37            383.25             1.4003           36.00             44.70             35.13            45.45
Q4-09           69.57            574.98            396.08             1.3999           47.25             61.48             45.25            62.23
Q1-10           71.14            601.78            414.08             1.3999           52.83             69.71             50.33            69.96
Q2-10           72.43            620.43            424.00             1.4004           44.50             60.03             43.50            60.03
Q3-10           73.46            639.10            435.25             1.4013           47.50             64.46             46.50            66.96
Q4-10           74.48            652.53            444.25             1.4025           58.25             79.80             56.50            80.80
Q1-11           75.40            666.71            451.75             1.4037           62.25             86.56             61.00            89.06
Q2-11           76.19            674.83            457.42             1.4049           49.00             64.35             47.75            66.85
Cal-11          76.49            679.11            460.46             1.4060           56.24             77.08             54.99            79.58
               Nordpool                                                                                                                     CO2
                                NOK / USD           API #2             TTF
                Power                                                                                                                     Emissions
             Euro / MWh                    US $ / MT      EUR/MWh                                                       Euro / MT
Q3-09
Q4-09           39.65          6.880         72.25          15.73                                         Dec-09          13.00
Q1-10           41.50          6.964         77.65          18.98
Q2-10           34.50          7.031         81.65          17.03
Q3-10           33.60          7.122         84.65          16.37
Q4-10           38.70          7.244         88.05          21.88
Q1-11           42.40          7.365         92.10          24.12
Q2-11           35.40          7.486         94.95          20.88
Cal-11          37.98          7.490         96.00          20.33
     DISCLAIMER: De prijsinformatie is beschikbaar gesteld door Morgan Stanley. De informatie vormt in geen enkel opzicht een
     aanbieding voor koop of verkoop van een of meerdere van de genoemde producten. SLEA BV noch Morgan Stanley kunnen
     op de inhoud van de publicatie worden aangesproken. Gelieve bij vragen over prijzen en/of producten rechtstreeks contact op
     te nemen met Morgan Stanley. Contactpersoon is Brieuc Raskin, tel +442076777965, email brieuc.raskin@morganstanley.com
     Alle rechten voorbehouden. © 2009 SLEA BV. Het auteursrecht van deze uitgave berust bij SLEA. Informatie: info@slea.nl; www.slea.nl; tel 033-
     4690435
     Deze publicatie wordt mede mogelijk gemaakt door VOEG. De inhoud hoeft echter niet over een te stemmen met de standpunten van VOEG
     en/of individuele leden van VOEG. SLEA BV besteedt uiterste zorg aan de betrouwbaarheid en actualiteit van de gegevens in deze publicatie.
     Onjuistheden kunnen echter voorkomen. SLEA BV noch VOEG kunnen op de inhoud van de publicatie worden aangesproken. Verspreiding of
     doorgeleiding van deze informatie op welke manier dan ook is verboden.
VRIJHANDELSOPTIEK
                                                          Vijfde Jaargang | Week 28 2009 | 06-07-2009 | Pagina 5



Wenst u de Vrijhandelsoptiek elke twee weken te
ontvangen? Dat kan dat door een abonnement te nemen:


Bestelformulier: Vrijhandelsoptiek
___________________________________________________________________
Hierbij abonneer ik mij, met onmiddellijke ingang en tot wederopzegging, op de tweewekelijkse
publicatie Vrijhandelsoptiek. Ik/wij zullen de publicatie per e-mail ontvangen. Het verschuldigde bedrag
zal ik voldoen na ontvangst van de factuur.

De kosten bedragen per kwartaal: 245 EUR voor de eerste lezer plus 19,75 EUR voor iedere extra
lezer. Bij betaling eens per jaar, is het verschuldigde bedrag 950 EUR plus 75 EUR voor iedere extra
lezer. Alle genoemde bedragen zijn excl. BTW.

Ik accepteer dat SLEA’s Algemene voorwaarden voor levering van publicaties op deze overeenkomst
van toepassing zijn. Ik zal de e-mail adressen van de extra lezers actueel houden en doorgeven via
info@slea.nl

Ik wens eens per jaar/kwartaal te betalen. (doorhalen wat niet van toepassing is.)

Aantal lezers:

Voornaam of voorletters:

Achternaam:

Telefoon:

E-mail adres:

Naam organisatie:
Adres:



Factuuradres (indien afwijkend):
t.a.v.:



Handtekening/plaats en dagtekening:




Gaarne dit formulier per fax toezenden aan: 033 469 1931
Of gescand naar info@slea.nl


Alle rechten voorbehouden. © 2009 SLEA BV. Het auteursrecht van deze uitgave berust bij SLEA. Informatie: info@slea.nl; www.slea.nl; tel 033-
4690435
Deze publicatie wordt mede mogelijk gemaakt door VOEG. De inhoud hoeft echter niet over een te stemmen met de standpunten van VOEG
en/of individuele leden van VOEG. SLEA BV besteedt uiterste zorg aan de betrouwbaarheid en actualiteit van de gegevens in deze publicatie.
Onjuistheden kunnen echter voorkomen. SLEA BV noch VOEG kunnen op de inhoud van de publicatie worden aangesproken. Verspreiding of
doorgeleiding van deze informatie op welke manier dan ook is verboden.

Más contenido relacionado

La actualidad más candente

Indirecte CO2 reductie: warmtelevering en CO2 levering als voorbeeld
Indirecte CO2 reductie: warmtelevering en CO2 levering als voorbeeldIndirecte CO2 reductie: warmtelevering en CO2 levering als voorbeeld
Indirecte CO2 reductie: warmtelevering en CO2 levering als voorbeeldDutch Power
 
De ware kosten en baten van conventionele en hernieuwbare energie
De ware kosten en baten van conventionele en hernieuwbare energieDe ware kosten en baten van conventionele en hernieuwbare energie
De ware kosten en baten van conventionele en hernieuwbare energieEneco Belgium
 
Webinar - Hybride boiler systemen
Webinar - Hybride boiler systemenWebinar - Hybride boiler systemen
Webinar - Hybride boiler systemenStork
 
virtual tour Nederland Energie(k)
virtual tour Nederland Energie(k)virtual tour Nederland Energie(k)
virtual tour Nederland Energie(k)wentventures
 
6 misvattingen over energie els jonckheere
6 misvattingen over energie   els jonckheere6 misvattingen over energie   els jonckheere
6 misvattingen over energie els jonckheereMaarten Vandendriessche
 
Presentatie Energie Uraad 15 Juni 2010
Presentatie Energie Uraad   15 Juni 2010Presentatie Energie Uraad   15 Juni 2010
Presentatie Energie Uraad 15 Juni 2010bergk101
 
Hoe pakt industrie de energietransitie aan?
Hoe pakt industrie de energietransitie aan?Hoe pakt industrie de energietransitie aan?
Hoe pakt industrie de energietransitie aan?Dutch Power
 
Wachten totdat het water tegen de plinten klotst?
Wachten totdat het water tegen de plinten klotst?Wachten totdat het water tegen de plinten klotst?
Wachten totdat het water tegen de plinten klotst?Kim Noach
 
Bernard Fortuyn - Siemens Nederland
Bernard Fortuyn - Siemens NederlandBernard Fortuyn - Siemens Nederland
Bernard Fortuyn - Siemens NederlandDutch Power
 
Wim Turkenburg - de klimaatdoelstelling van parijs[springtij]
Wim Turkenburg - de klimaatdoelstelling van parijs[springtij]Wim Turkenburg - de klimaatdoelstelling van parijs[springtij]
Wim Turkenburg - de klimaatdoelstelling van parijs[springtij]Springtij
 
Vrijhandels Optiek Wk 46 09
Vrijhandels Optiek Wk 46 09Vrijhandels Optiek Wk 46 09
Vrijhandels Optiek Wk 46 09slomme
 
20016 energie quiz
20016 energie quiz20016 energie quiz
20016 energie quizStipo
 
De kosten van het energieakkoord (2019) - Stichting MWB
De kosten van het energieakkoord (2019) - Stichting MWBDe kosten van het energieakkoord (2019) - Stichting MWB
De kosten van het energieakkoord (2019) - Stichting MWBWouter de Heij
 
Financieringswijzer energiezuinig bouwen
Financieringswijzer energiezuinig bouwenFinancieringswijzer energiezuinig bouwen
Financieringswijzer energiezuinig bouwenMastermate
 
Bbe bio solar voordorp versie nieuwsbrief
Bbe bio solar voordorp versie nieuwsbriefBbe bio solar voordorp versie nieuwsbrief
Bbe bio solar voordorp versie nieuwsbriefKennisalliantie
 
2018 01-11-Enexis: samenwerken aan de toekomst van onze energievoorziening- j...
2018 01-11-Enexis: samenwerken aan de toekomst van onze energievoorziening- j...2018 01-11-Enexis: samenwerken aan de toekomst van onze energievoorziening- j...
2018 01-11-Enexis: samenwerken aan de toekomst van onze energievoorziening- j...Carmen Oude Wesselink
 
Kamerbrief routekaart windenergie op zee 2030
Kamerbrief routekaart windenergie op zee 2030Kamerbrief routekaart windenergie op zee 2030
Kamerbrief routekaart windenergie op zee 2030Wouter de Heij
 
Energiegewassen
EnergiegewassenEnergiegewassen
EnergiegewassenFrederikVO
 
Groene Kracht Notitie 12 augustus 2013_150DPI
Groene Kracht Notitie 12 augustus 2013_150DPIGroene Kracht Notitie 12 augustus 2013_150DPI
Groene Kracht Notitie 12 augustus 2013_150DPIEdward Pfeiffer
 

La actualidad más candente (19)

Indirecte CO2 reductie: warmtelevering en CO2 levering als voorbeeld
Indirecte CO2 reductie: warmtelevering en CO2 levering als voorbeeldIndirecte CO2 reductie: warmtelevering en CO2 levering als voorbeeld
Indirecte CO2 reductie: warmtelevering en CO2 levering als voorbeeld
 
De ware kosten en baten van conventionele en hernieuwbare energie
De ware kosten en baten van conventionele en hernieuwbare energieDe ware kosten en baten van conventionele en hernieuwbare energie
De ware kosten en baten van conventionele en hernieuwbare energie
 
Webinar - Hybride boiler systemen
Webinar - Hybride boiler systemenWebinar - Hybride boiler systemen
Webinar - Hybride boiler systemen
 
virtual tour Nederland Energie(k)
virtual tour Nederland Energie(k)virtual tour Nederland Energie(k)
virtual tour Nederland Energie(k)
 
6 misvattingen over energie els jonckheere
6 misvattingen over energie   els jonckheere6 misvattingen over energie   els jonckheere
6 misvattingen over energie els jonckheere
 
Presentatie Energie Uraad 15 Juni 2010
Presentatie Energie Uraad   15 Juni 2010Presentatie Energie Uraad   15 Juni 2010
Presentatie Energie Uraad 15 Juni 2010
 
Hoe pakt industrie de energietransitie aan?
Hoe pakt industrie de energietransitie aan?Hoe pakt industrie de energietransitie aan?
Hoe pakt industrie de energietransitie aan?
 
Wachten totdat het water tegen de plinten klotst?
Wachten totdat het water tegen de plinten klotst?Wachten totdat het water tegen de plinten klotst?
Wachten totdat het water tegen de plinten klotst?
 
Bernard Fortuyn - Siemens Nederland
Bernard Fortuyn - Siemens NederlandBernard Fortuyn - Siemens Nederland
Bernard Fortuyn - Siemens Nederland
 
Wim Turkenburg - de klimaatdoelstelling van parijs[springtij]
Wim Turkenburg - de klimaatdoelstelling van parijs[springtij]Wim Turkenburg - de klimaatdoelstelling van parijs[springtij]
Wim Turkenburg - de klimaatdoelstelling van parijs[springtij]
 
Vrijhandels Optiek Wk 46 09
Vrijhandels Optiek Wk 46 09Vrijhandels Optiek Wk 46 09
Vrijhandels Optiek Wk 46 09
 
20016 energie quiz
20016 energie quiz20016 energie quiz
20016 energie quiz
 
De kosten van het energieakkoord (2019) - Stichting MWB
De kosten van het energieakkoord (2019) - Stichting MWBDe kosten van het energieakkoord (2019) - Stichting MWB
De kosten van het energieakkoord (2019) - Stichting MWB
 
Financieringswijzer energiezuinig bouwen
Financieringswijzer energiezuinig bouwenFinancieringswijzer energiezuinig bouwen
Financieringswijzer energiezuinig bouwen
 
Bbe bio solar voordorp versie nieuwsbrief
Bbe bio solar voordorp versie nieuwsbriefBbe bio solar voordorp versie nieuwsbrief
Bbe bio solar voordorp versie nieuwsbrief
 
2018 01-11-Enexis: samenwerken aan de toekomst van onze energievoorziening- j...
2018 01-11-Enexis: samenwerken aan de toekomst van onze energievoorziening- j...2018 01-11-Enexis: samenwerken aan de toekomst van onze energievoorziening- j...
2018 01-11-Enexis: samenwerken aan de toekomst van onze energievoorziening- j...
 
Kamerbrief routekaart windenergie op zee 2030
Kamerbrief routekaart windenergie op zee 2030Kamerbrief routekaart windenergie op zee 2030
Kamerbrief routekaart windenergie op zee 2030
 
Energiegewassen
EnergiegewassenEnergiegewassen
Energiegewassen
 
Groene Kracht Notitie 12 augustus 2013_150DPI
Groene Kracht Notitie 12 augustus 2013_150DPIGroene Kracht Notitie 12 augustus 2013_150DPI
Groene Kracht Notitie 12 augustus 2013_150DPI
 

Similar a Voorbeeld VrijhandelsOptiek (W28 09)

DNV GL Marktwerking of Machtwerking
DNV GL Marktwerking of MachtwerkingDNV GL Marktwerking of Machtwerking
DNV GL Marktwerking of MachtwerkingWim Boogaard
 
Whitepaper transitie naar intelligente warmtenetten
Whitepaper transitie naar intelligente warmtenettenWhitepaper transitie naar intelligente warmtenetten
Whitepaper transitie naar intelligente warmtenettenDWA
 
EnergietransitieFD151909
EnergietransitieFD151909EnergietransitieFD151909
EnergietransitieFD151909Occo Roelofsen
 
Energieopwekking in gebouwen vermindert afhankelijkheid Russisch gas: FD 14-0...
Energieopwekking in gebouwen vermindert afhankelijkheid Russisch gas: FD 14-0...Energieopwekking in gebouwen vermindert afhankelijkheid Russisch gas: FD 14-0...
Energieopwekking in gebouwen vermindert afhankelijkheid Russisch gas: FD 14-0...Guus Berkhout
 
Piet Nienhuis - Gasunie & Gert van der Lee - Tennet
Piet Nienhuis - Gasunie & Gert van der Lee - TennetPiet Nienhuis - Gasunie & Gert van der Lee - Tennet
Piet Nienhuis - Gasunie & Gert van der Lee - TennetDutch Power
 
Huibert Baud - Alliander
Huibert Baud - AllianderHuibert Baud - Alliander
Huibert Baud - AllianderDutch Power
 
DONG Energy - Corporate brochure
DONG Energy - Corporate brochureDONG Energy - Corporate brochure
DONG Energy - Corporate brochurerovdo
 
Schelde niet diep genoeg voor stroomboten
Schelde niet diep genoeg voor stroombotenSchelde niet diep genoeg voor stroomboten
Schelde niet diep genoeg voor stroombotenThierry Debels
 
Dutch Power Event 2. Joost Greunsven - TenneT
Dutch Power Event 2. Joost Greunsven - TenneTDutch Power Event 2. Joost Greunsven - TenneT
Dutch Power Event 2. Joost Greunsven - TenneTDutch Power
 
Flex-potentieel hybride warmtepomp
Flex-potentieel hybride warmtepompFlex-potentieel hybride warmtepomp
Flex-potentieel hybride warmtepompBerenschot
 
Iir Jurisprudentiedag
Iir JurisprudentiedagIir Jurisprudentiedag
Iir Jurisprudentiedagweerokoster
 
Stroomprijzen vergelijken
Stroomprijzen vergelijkenStroomprijzen vergelijken
Stroomprijzen vergelijkenjhsurgy69
 
Verbeteren netinpassing zonne-energie
Verbeteren netinpassing zonne-energieVerbeteren netinpassing zonne-energie
Verbeteren netinpassing zonne-energieDutch Power
 
Conferentie energie-opslag en -distributie
Conferentie energie-opslag en -distributie Conferentie energie-opslag en -distributie
Conferentie energie-opslag en -distributie Berenschot
 
Workshop Gasunie
Workshop GasunieWorkshop Gasunie
Workshop GasunieLaura Calot
 
Rianne t Hoen - DNV GL
Rianne t Hoen - DNV GLRianne t Hoen - DNV GL
Rianne t Hoen - DNV GLDutch Power
 
Van nul energie naar autonome woning
Van nul energie naar autonome woningVan nul energie naar autonome woning
Van nul energie naar autonome woningManAsIT
 

Similar a Voorbeeld VrijhandelsOptiek (W28 09) (20)

DNV GL Marktwerking of Machtwerking
DNV GL Marktwerking of MachtwerkingDNV GL Marktwerking of Machtwerking
DNV GL Marktwerking of Machtwerking
 
Whitepaper transitie naar intelligente warmtenetten
Whitepaper transitie naar intelligente warmtenettenWhitepaper transitie naar intelligente warmtenetten
Whitepaper transitie naar intelligente warmtenetten
 
Roadmap 2014-2019
Roadmap 2014-2019Roadmap 2014-2019
Roadmap 2014-2019
 
EnergietransitieFD151909
EnergietransitieFD151909EnergietransitieFD151909
EnergietransitieFD151909
 
Energieopwekking in gebouwen vermindert afhankelijkheid Russisch gas: FD 14-0...
Energieopwekking in gebouwen vermindert afhankelijkheid Russisch gas: FD 14-0...Energieopwekking in gebouwen vermindert afhankelijkheid Russisch gas: FD 14-0...
Energieopwekking in gebouwen vermindert afhankelijkheid Russisch gas: FD 14-0...
 
Piet Nienhuis - Gasunie & Gert van der Lee - Tennet
Piet Nienhuis - Gasunie & Gert van der Lee - TennetPiet Nienhuis - Gasunie & Gert van der Lee - Tennet
Piet Nienhuis - Gasunie & Gert van der Lee - Tennet
 
Huibert Baud - Alliander
Huibert Baud - AllianderHuibert Baud - Alliander
Huibert Baud - Alliander
 
DONG Energy - Corporate brochure
DONG Energy - Corporate brochureDONG Energy - Corporate brochure
DONG Energy - Corporate brochure
 
Schelde niet diep genoeg voor stroomboten
Schelde niet diep genoeg voor stroombotenSchelde niet diep genoeg voor stroomboten
Schelde niet diep genoeg voor stroomboten
 
Dutch Power Event 2. Joost Greunsven - TenneT
Dutch Power Event 2. Joost Greunsven - TenneTDutch Power Event 2. Joost Greunsven - TenneT
Dutch Power Event 2. Joost Greunsven - TenneT
 
Flex-potentieel hybride warmtepomp
Flex-potentieel hybride warmtepompFlex-potentieel hybride warmtepomp
Flex-potentieel hybride warmtepomp
 
95204.pdf
95204.pdf95204.pdf
95204.pdf
 
Iir Jurisprudentiedag
Iir JurisprudentiedagIir Jurisprudentiedag
Iir Jurisprudentiedag
 
Stroomprijzen vergelijken
Stroomprijzen vergelijkenStroomprijzen vergelijken
Stroomprijzen vergelijken
 
Verbeteren netinpassing zonne-energie
Verbeteren netinpassing zonne-energieVerbeteren netinpassing zonne-energie
Verbeteren netinpassing zonne-energie
 
Conferentie energie-opslag en -distributie
Conferentie energie-opslag en -distributie Conferentie energie-opslag en -distributie
Conferentie energie-opslag en -distributie
 
Eg.12.13.wko
Eg.12.13.wkoEg.12.13.wko
Eg.12.13.wko
 
Workshop Gasunie
Workshop GasunieWorkshop Gasunie
Workshop Gasunie
 
Rianne t Hoen - DNV GL
Rianne t Hoen - DNV GLRianne t Hoen - DNV GL
Rianne t Hoen - DNV GL
 
Van nul energie naar autonome woning
Van nul energie naar autonome woningVan nul energie naar autonome woning
Van nul energie naar autonome woning
 

Voorbeeld VrijhandelsOptiek (W28 09)

  • 1. VRIJHANDELSOPTIEK Vijfde Jaargang | Week 28 2009 | 06-07-2009 | Pagina 1 Met HRe kan energiebesparing helaas ook omslaan in energieverspilling. Dat is het geval wanneer de HRe HRe dwingt tot drastische verhoging energiebelasting elektriciteit produceert terwijl er feitelijk geen behoefte is op gas aan de vrijkomende warmte. Met een conversiefactor van 25 tot 30% is het energetisch rendement van een Volg het voorbeeld van National Grid’s outlook HRe op zulke momenten slechter dan welke centrale rapporten ook. Bij de huidige belastingtarieven ligt het echter voor de hand dat een HRe toch wordt ingezet als de warmte Groen gas: vermijd de valkuilen van groene elektriciteit niet echt nodig is. De huidige energiebelastingen voor kleinverbruikers Nederland is geen gekke Henkie bedragen 19,25 EUR/MWh voor gas en 129,12 EUR/MWh voor elektriciteit (incl. BTW). Dit verschil is Het sprookje van emissievrij rijden dermate groot, dat zelfs bij het belabberde elektrische rendement van 25 tot 30%, het financieel lucratief is voor een huishouden om de HRe aan te zetten, desnoods met de ramen open. Bij energietarieven, inclusief belasting, van pakweg 230 EUR/MWh voor elektriciteit HRe dwingt tot drastische verhoging en 50 EUR/MWh voor gas, valt zelfs bij een elektrisch energiebelasting op gas rendement van 25% nog enkele centen te verdienen. Het gasverbruik per MWh elektriciteit is dan wel het Afgelopen woensdag, 1 juli, vond overleg plaats tussen dubbele van de verdrongen elektriciteitproductie en zelfs de Tweede Kamer en staatssecretaris De Jager over het viervoudige als inzet van de HRe er toe leidt dat fiscale vergroening. Tijdens dit overleg bleek dat de elders een (industriële) warmtekracht centrale wordt regeringscoalitie verdeeld is over nut en noodzaak van uitgeschakeld. 1 een verhoging van de energiebelasting op aardgas . Een drastische verhoging van de energiebelasting op Op termijn is mogelijk sprake van een miljoen aardgas is echter onontkoombaar. Om potentiële huishoudens die zijn voorzien van een HRe. Het energieverspilling door micro-WKK’s, de zogenaamde verspillingpotentieel van al die ketels is gigantisch. Het HRe ketels, tegen te gaan, dient de energiebelasting op devies van ‘gordijnen dicht en thermostaat een graadje aardgas met veel meer te worden verhoogd dan de 25% lager’ dreigt om te slaan in ‘thermostaat fors hoger en die nu op tafel ligt. Het enige alternatief voor een ventileren maar’. Om dit rampscenario te voorkomen drastische verhoging van energiebelasting op aardgas is moet voor kleinverbruikers het verschil in belastingdruk een drastische verlaging van de energiebelasting op op gas en elektriciteit flink worden teruggebracht. Als elektriciteit2. een uitontwikkelde HRe een elektrisch rendement haalt van 33%, dan moet op termijn en bij gelijkblijvende De regering steunt de ontwikkeling van HRe vanwege energiebelasting op elektriciteit, het huidige tarief voor potentiële energiebesparing die kan worden gerealiseerd energiebelasting op aardgas zowat worden verdubbeld. als kleinverbruikers tijdens de productie van warmte ook zelf elektriciteit opwekken3. In het geval de geprodu- ceerde warmte echt nodig is, wordt verondersteld dat de Volg het voorbeeld van National Grid’s outlook HRe elders elektriciteitproductie verdringt die geen rapporten nuttige toepassing voor de vrijkomende warmte heeft en dus ongeveer 50% van de energie als restwarmte dumpt Net als in voorgaande jaren heeft de Engelse in de buitenlucht of oppervlaktewater. systeembeheerder National Grid in de maand juni weer een consultatierapport over de vooruitzichten van de aanstaande winter gepubliceerd4. De consultatie moet er 1 toe leiden dat rond eind september een ‘Winter Outlook’ Zie ook FD, 2 juli 09 op het gebied van de beschikbaarheid van productie, 2 Zie ook artikel ‘Fiscale vergroening maakt of breekt HRe’ in Vrijhandelsoptiek W29-09 transport- en opslagcapaciteiten voor aardgas en 3 Naast financiële steun, zoals 10 miljoen EUR die Van der Hoeven in elektriciteit kan worden gepubliceerd. In het voorjaar april beschikbaar stelde, is de Staat ook verantwoordelijk voor met volgt dan een ‘Summer Outlook’. Met deze rapporten emissierechten afdekken van de CO2 uitstoot uit kleine bronnen, voorziet National Grid marktparticipanten van essentiële waaronder HRe’s. Dit in tegenstelling tot grootschalige informatie over een range van issues waarmee elektriciteitsproductie waar na 2012 de producent zelf de benodigde rechten zal moeten kopen. De verkapte subsidie voor kleine bronnen, marktpartijen kunnen worden geconfronteerd, zoals de vergroot de noodzaak tot zorgvuldige afweging over de mate waarin de Staat wenst bij te dragen aan verplaatsing van elektriciteitproductie op 4 basis van fossiele brandstoffen van grote naar kleine installaties. Zie: http://www.nationalgrid.com/uk/Gas/TYS/outlook/ Alle rechten voorbehouden. © 2009 SLEA BV. Het auteursrecht van deze uitgave berust bij SLEA. Informatie: info@slea.nl; www.slea.nl; tel 033-4690435 Deze publicatie wordt mede mogelijk gemaakt door VOEG. De inhoud hoeft echter niet over een te stemmen met de standpunten van VOEG en/of individuele leden van VOEG. SLEA BV besteedt uiterste zorg aan de betrouwbaarheid en actualiteit van de gegevens in deze publicatie. Onjuistheden kunnen echter voorkomen. SLEA BV noch VOEG kunnen op de inhoud van de publicatie worden aangesproken. Verspreiding of doorgeleiding van deze informatie op welke manier dan ook is verboden.
  • 2. VRIJHANDELSOPTIEK Vijfde Jaargang | Week 28 2009 | 06-07-2009 | Pagina 2 balans tussen vraag en aanbod, temperatuur correlaties Groen gas: vermijd de valkuilen van groene en transport issues. elektriciteit In Nederland zouden de Energiekamer, TenneT en GTS Op 2 juli is Vertogas opgericht. Deze dochteronder- er goed aan doen om het voorbeeld van National Grid neming van Gasunie zal de certificering van groen gas op te volgen. Weliswaar publiceert de Energiekamer gaan verzorgen. Daarmee wordt beoogd een markt voor belangwekkende monitoring rapporten, maar dit groen gas te creëren die in grote lijnen overeenkomt met betreffen vooral terugblikken. Bovendien zit er een (te) de markt voor groene elektriciteit. Groen gas betreft bio- groot gat tussen publicatiedatum en de periode gas dat is opgewerkt tot aardgaskwaliteit. Door waarover wordt gerapporteerd. TenneT, GTS en ook certificering van groen gas kan net als bij elektriciteit regionale netbeheerders publiceren wel rapporten met worden bereikt dat het fysieke product en de immateriële vooruitzichten, maar dat betreffen vooral vooruitzichten milieukwaliteit bij de bron worden gescheiden en op het voor de langere termijn. Bovendien zijn deze rapporten afleverpunt weer bij elkaar worden gevoegd. De vaak gericht op het informeren van beleidsmakers en verhandelbaarheid van het product groen gas neemt toezichthouders. Dat geldt ook voor het interessante daardoor toe. rapport dat EBN op 18 juni publiceerde over vooruitzichten van de gasproductie in Nederland5. De Het ligt voor de hand dat de aanpak van Vertogas veel rapporten van National Grid daarentegen zijn vooral weg heeft van de aanpak van CertiQ bij elektriciteit. Er bedoeld om marktpartijen te informeren over zaken die zijn echter ook belangrijke verschillen tussen de markten van belang zijn voor de prijsvorming. voor groene stroom en groen gas. Zo is duurzame elektriciteit wettelijk verankerd terwijl zulk een ver- Door de fysieke koppeling tussen de Nederlandse en ankering voor hernieuwbaar gas vooralsnog ontbreekt. Engelse gasmarkt zijn de outlookrapporten van National Verder is groene elektriciteit internationaal verhandel- Grid ook van belang voor Nederlandse marktpartici- baar terwijl groen gas momenteel een Nederlandse 6 panten . Zo geeft National Grid onder andere een visie aangelegenheid betreft. Naar verwachting zal Duitsland over de inzet van de gasleidingen tussen Engeland en echter snel volgen. Voor de ontwikkeling van deze markt Nederland (BBL) en tussen Engeland en België (IUK). is te hopen dat regelgeving op Europees niveau Zo meldt National Grid in het consultatiedocument van gearrangeerd kan worden. 29 juni dat het Verenigd Koninkrijk de komende winter kan rekenen op stijgende gasleveringen door Het feit dat de markt voor groen gas nog in de beginfase Noorwegen. Dit gas zal deels via de IUK aan het verkeert, biedt de kans de onvolkomenheden van het Continent worden geleverd. BBL blijft daarentegen juist certificeringsysteem voor elektriciteit te vermijden. gas van het Continent naar het Verenigd Koninkrijk Daarbij gaat het vooral om wie centraal staat als pompen. De volumes die Nederland aan het Verenigd gebruiker van het systeem. Bij elektriciteit is het vooral Koninkrijk levert kunnen, volgens het rapport, echter de leverancier die centraal staat, terwijl het systeem juist lager uitvallen indien de administratieve revers flow bedoeld is om de afnemer zekerheid te verschaffen. 7 mogelijk wordt . Vertogas kan deze valkuil vermijden door zich wel te richten op eindverbruikers. Het woordgebruik op de Vooral op het gebied van gas is de behoefte aan website www.vertogas.nl doet echter vrezen dat ook informatievoorziening groot. Tot veel eindverbruikers groen gas een aangelegenheid wordt van producenten begint het nu pas door te dringen dat de gasprijs niet en handelaren/leveranciers. Vertogas doet er goed aan langer uitsluitend afhangt van de ontwikkelingen in de de onderstaande valkuilen te vermijden. oliemarkt. Internationale olieprijzen hebben plaatsgemaakt voor gasprijzen die op TTF tot stand Met certificaten, bij elektriciteit officieel garanties van komen. Veel eindverbruikers ontberen echter begrip van oorsprong geheten, heeft de afnemer zekerheid over wat TTF is en van welke factoren de prijsvorming op die herkomst, inclusief informatie over opwekmethodiek. Bij markt afhankelijk is. Dat komt het maatschappelijke groene elektriciteit, waarbij de leverancier certificaten en draagvlak voor de vrije energiemarkt niet ten goede. grijze elektriciteit bij de levering samenvoegt, gaat veel Daarom is het geëigend dat de overheid, dan wel van de beschikbare informatie voor de afnemer verloren. overheidsbedrijven, door middel van voorlichting en Erger nog is dat de hele keten, opgezet om zekerheid te informatie voorziening bijdragen aan zulk draagvlak. verschaffen aan de verbruiker, in de laatste schakel alsnog is aangewezen op goed vertrouwen in de leverancier. De afnemer heeft namelijk niet de mogelijkheid om te verifiëren of werkelijk alle benodigde 5 Zie: http://www.ebn.nl/files/focus_on_dutch_gas_2009.pdf certificaten zijn ingeleverd, laat staan of de juiste soort is 6 Na gereedkomen van de gelijkspanningskabel Britned in 2011/2012, ingeleverd. Bij het zogenaamde vergroenen van de gaat dit ook gelden voor elektriciteit. 7 Zie voor toelichting op revers flow Vrijhandelsoptiek W22-09 Alle rechten voorbehouden. © 2009 SLEA BV. Het auteursrecht van deze uitgave berust bij SLEA. Informatie: info@slea.nl; www.slea.nl; tel 033-4690435 Deze publicatie wordt mede mogelijk gemaakt door VOEG. De inhoud hoeft echter niet over een te stemmen met de standpunten van VOEG en/of individuele leden van VOEG. SLEA BV besteedt uiterste zorg aan de betrouwbaarheid en actualiteit van de gegevens in deze publicatie. Onjuistheden kunnen echter voorkomen. SLEA BV noch VOEG kunnen op de inhoud van de publicatie worden aangesproken. Verspreiding of doorgeleiding van deze informatie op welke manier dan ook is verboden.
  • 3. VRIJHANDELSOPTIEK Vijfde Jaargang | Week 28 2009 | 06-07-2009 | Pagina 3 elektriciteit, waarbij de afnemer zelf het inleveren van de 1998 grotendeels aan Amerikaanse bedrijven verkocht9. elektriciteit ter hand neemt, bestaat deze zekerheid wel. Ook de Belgische energiesector is verkocht aan ‘het buitenland’. Electrabel is in Franse handen en Distrigas Vergroenen door grootverbruikers biedt tal van in Italiaanse. En wat te denken van de voorwaarden die voordelen. De verbruiker kan bewust die certificaten de EU verbindt aan de verkoop van Nuon en Essent? inkopen die het meest aanspreken. Een verbruiker met Deze bedrijven moeten eerst hun Duitse belangen weinig vertrouwen in de Scandinavische waterkracht die verkopen. Belangen die Duitsland volgens Tamminga ter plekke ook al als duurzame productie wordt gerekend nooit aan het buitenland zou verkopen. Mede door de koopt vooral certificaten uit Nederland. Een verbruiker overname van het energiebedrijf van Hamburg, beschikt die mest niet als duurzame biomassa ziet, die koopt het Zweedse Vattenfall echter al over grote vooral groen gas certificaten uit GFT vergisting. energiebelangen in Duitsland. Naast Vattenfall is ook het Franse EDF erg actief in Duitsland via de verworven Zelf vergroenen biedt eveneens een groot voordeel voor belangen in het ‘Duitse’ ENWB. afnemers die bijvoorbeeld hun ‘carbon footprint’ door een accountant willen laten verifiëren. Door de Tamminga pleit voor de het opzetten van een fonds om verificateur inzage te geven in de ‘redeem’ acties, kan strategische bedrijven in Nederlandse handen te deze eenvoudig vast stellen hoeveel vergroende kunnen houden. Dit onder het motto: “Wat je verkoopt, elektriciteit en van welke techniek er is verbruikt. krijg je nooit meer terug”. Nuon’s terugkoopactie van het ooit aan het Amerikaanse Reliant verkochte elektriciteits- Helaas mag vergroende elektriciteit volgens de productiebedrijf UNA logenstraft echter ook deze ministeriele regeling duurzame elektriciteit geen groene stelling. Tamminga en geestgenoten zitten volledig op elektriciteit heten. Hoewel vergroenen meer zekerheid het verkeerde spoor. In internationaal perspectief is de biedt, staat vergroende elektriciteit lager aangeschreven. verkoop van Nuon en Essent helemaal geen Ogenschijnlijk is dat gunstig voor leveranciers die uitzondering. Juist het behoudende Frankrijk valt steeds hierdoor meer grip op de groen markt houden. meer uit de toon. Niet behoud van eigendom maar Anderzijds is het heel wel mogelijk dat deze grip van bevorderen van een goede marktwerking biedt de beste leveranciers de ontwikkeling van de markt voor groen garantie voor een betaalbare en betrouwbare certificaten schaadt. energievoorziening. Zolang er nog geen ministeriele regeling duurzaam gas bestaat, heeft de overheid de kans om de voornoemde Het sprookje van emissievrij rijden valkuilen van de groene elektriciteit te vermijden. Vertogas kan hierbij een belangrijke rol spelen door Onder het SDE subsidie regime kan de productie van (eind)gebruikersvriendelijke systemen op te zetten en groen gas op financiële steun rekenen. Met deze steun grootverbruikers nadrukkelijk te betrekken bij deze wordt beoogd om CO2 uitstoot te beperken. Naar het ontwikkelingen. Uiteindelijk profiteren ook producenten zich laat aanzien lijkt dit doel helaas niet op een en handelaren ervan als er een levendige markt in groen kostenefficiënte wijze te worden behaald. In plaats van gas certificaten ontstaat. te kijken naar nut en noodzaak van energieverbruik, bieden groen gas en groene elektriciteit een excuus om weinig kritisch om te gaan met qua energieverbruik Nederland is geen gekke Henkie groeisector nummer 1: transport. Het AD liet gisteren8 de heer Tamminga aan het woord, In de kamerbrief over fiscale vergroening, d.d. 3 juni auteur van het boek ‘De uitverkoop van Nederland’. In 2009, meldt staatssecretaris De Jager dat naar het artikel beweert de journalist met grote stelligheid dat verwachting 50% van de groen gas productie zal worden omringende landen de verkoop van een nutsbedrijf als ingezet in het verkeer. Ook elektrisch rijden heeft de Essent “echt niet laten gebeuren”. afgelopen week veel steun toegezegd gekregen. Op de kabinetsplannen is door tal van organisaties enthousiast Uitlatingen over Nederland als de gekke Henkie van gereageerd. Zo meldt bijvoorbeeld Stichting Natuur en Europa doen het in de media erg goed, maar berusten Milieu10 dat elektrisch vervoer een belangrijke bijdrage voor wat betreft de energiesector niet op feiten. Zo was kan leveren aan het tegengaan van de opwarming van de energiesector in het Verenigd Koninkrijk reeds in de aarde, op voorwaarde dat gebruik wordt gemaakt van duurzaam opgewekte elektriciteit. 8 9 Toen Amerikaanse bedrijven zich in 2002 uit Europa terugtrokken, http://www.ad.nl/economie/3345258/lsquoBuitenlandse_overnames_sl werd hun rol overgenomen door Duitse en Franse bedrijven. 10 echt_voor_werknemerrsquo.html Zie www.natuurenmilieu.nl, d.d. 3 juli 2009 Alle rechten voorbehouden. © 2009 SLEA BV. Het auteursrecht van deze uitgave berust bij SLEA. Informatie: info@slea.nl; www.slea.nl; tel 033-4690435 Deze publicatie wordt mede mogelijk gemaakt door VOEG. De inhoud hoeft echter niet over een te stemmen met de standpunten van VOEG en/of individuele leden van VOEG. SLEA BV besteedt uiterste zorg aan de betrouwbaarheid en actualiteit van de gegevens in deze publicatie. Onjuistheden kunnen echter voorkomen. SLEA BV noch VOEG kunnen op de inhoud van de publicatie worden aangesproken. Verspreiding of doorgeleiding van deze informatie op welke manier dan ook is verboden.
  • 4. VRIJHANDELSOPTIEK Vijfde Jaargang | Week 28 2009 | 06-07-2009 | Pagina 4 De officieel klimaatsdoelstelling van de EU is het befaamde 20/20/20 actieplan: in 2020 moet er 20% minder broeikasgas worden uitgestoten, 20% van de energie uit duurzame bronnen komen en moet 20% energiebesparing zijn gerealiseerd. Met andere woorden, bij realisatie van dit actieplan komt in 2020 80% van de energie nog steeds uit fossiele bronnen. Terwijl kilometer beprijzing (rekening rijden) door het kabinet steeds verder naar achteren wordt geschoven, wordt ‘emissievrij rijden’ naar voren gehaald. Onderwijl verlaagt het kabinet de fiscale bijtelling voor relatief schone auto’s en maakt daarmee onbeperkt rijden op kosten van de zaak nog aantrekkelijker. Ook de kredietcrisis doet een duit in het zakje. Om Bouwend Nederland de winter door te helpen, wil het kabinet snel meer asfalt laten aanleggen. Het beeld dat hierdoor ontstaat is dat er ruim baan wordt gemaakt om het energieverbruik in de transportsector nog flink te laten stijgen. Met dank aan groencertificaten die voor een habbekrats te koop zijn, kan de groei van energieverbruik in de transportsector in de toekomst zogenaamd emissievrij plaatsvinden. Als er een piramide van Maslow voor het energieverbruik zou bestaan, dan begint de vergroening aan top. De basis van deze piramide wordt gevormd door het essentiële energieverbruik voor verwarming en voedselbereiding. De top van de piramide wordt gevormd door vermijdbaar energieverbruik voor luxe en zelfverwerkelijking. Het energieverbruik in het verkeer valt gedeeltelijk in deze categorie. Het is helaas een sprookje dat het vermijdbare energieverbruik emissievrij plaats kan vinden door het kopen van groencertificaten. De duurzaam geproduceerde energie hoort in eerste instantie te worden toegewezen aan het onvermijdbare energieverbruik. Pas wanneer die toewijzing volledig heeft plaatsgevonden en er nog steeds duurzame productie beschikbaar is, ontstaat er ruimte voor het vergroenen van luxe energieverbruik. Die tijd is echter nog erg ver weg. European Power & Dutch Gas Indications: Mid Market Closing Prices Gasoil 0.1% LSFO 1.0% APX APX EEX EEX 3 juli IPE Brent FOB Barges FOB Barges EUR / USD Baseload Peakload Baseload Peakload 2009 NWE NWE Power Power Power Power US $ / BBL US $ / MT US $ / MT Euro / MWh Euro / MWh Euro / MWh Euro / MWh Q3-09 67.85 549.37 383.25 1.4003 36.00 44.70 35.13 45.45 Q4-09 69.57 574.98 396.08 1.3999 47.25 61.48 45.25 62.23 Q1-10 71.14 601.78 414.08 1.3999 52.83 69.71 50.33 69.96 Q2-10 72.43 620.43 424.00 1.4004 44.50 60.03 43.50 60.03 Q3-10 73.46 639.10 435.25 1.4013 47.50 64.46 46.50 66.96 Q4-10 74.48 652.53 444.25 1.4025 58.25 79.80 56.50 80.80 Q1-11 75.40 666.71 451.75 1.4037 62.25 86.56 61.00 89.06 Q2-11 76.19 674.83 457.42 1.4049 49.00 64.35 47.75 66.85 Cal-11 76.49 679.11 460.46 1.4060 56.24 77.08 54.99 79.58 Nordpool CO2 NOK / USD API #2 TTF Power Emissions Euro / MWh US $ / MT EUR/MWh Euro / MT Q3-09 Q4-09 39.65 6.880 72.25 15.73 Dec-09 13.00 Q1-10 41.50 6.964 77.65 18.98 Q2-10 34.50 7.031 81.65 17.03 Q3-10 33.60 7.122 84.65 16.37 Q4-10 38.70 7.244 88.05 21.88 Q1-11 42.40 7.365 92.10 24.12 Q2-11 35.40 7.486 94.95 20.88 Cal-11 37.98 7.490 96.00 20.33 DISCLAIMER: De prijsinformatie is beschikbaar gesteld door Morgan Stanley. De informatie vormt in geen enkel opzicht een aanbieding voor koop of verkoop van een of meerdere van de genoemde producten. SLEA BV noch Morgan Stanley kunnen op de inhoud van de publicatie worden aangesproken. Gelieve bij vragen over prijzen en/of producten rechtstreeks contact op te nemen met Morgan Stanley. Contactpersoon is Brieuc Raskin, tel +442076777965, email brieuc.raskin@morganstanley.com Alle rechten voorbehouden. © 2009 SLEA BV. Het auteursrecht van deze uitgave berust bij SLEA. Informatie: info@slea.nl; www.slea.nl; tel 033- 4690435 Deze publicatie wordt mede mogelijk gemaakt door VOEG. De inhoud hoeft echter niet over een te stemmen met de standpunten van VOEG en/of individuele leden van VOEG. SLEA BV besteedt uiterste zorg aan de betrouwbaarheid en actualiteit van de gegevens in deze publicatie. Onjuistheden kunnen echter voorkomen. SLEA BV noch VOEG kunnen op de inhoud van de publicatie worden aangesproken. Verspreiding of doorgeleiding van deze informatie op welke manier dan ook is verboden.
  • 5. VRIJHANDELSOPTIEK Vijfde Jaargang | Week 28 2009 | 06-07-2009 | Pagina 5 Wenst u de Vrijhandelsoptiek elke twee weken te ontvangen? Dat kan dat door een abonnement te nemen: Bestelformulier: Vrijhandelsoptiek ___________________________________________________________________ Hierbij abonneer ik mij, met onmiddellijke ingang en tot wederopzegging, op de tweewekelijkse publicatie Vrijhandelsoptiek. Ik/wij zullen de publicatie per e-mail ontvangen. Het verschuldigde bedrag zal ik voldoen na ontvangst van de factuur. De kosten bedragen per kwartaal: 245 EUR voor de eerste lezer plus 19,75 EUR voor iedere extra lezer. Bij betaling eens per jaar, is het verschuldigde bedrag 950 EUR plus 75 EUR voor iedere extra lezer. Alle genoemde bedragen zijn excl. BTW. Ik accepteer dat SLEA’s Algemene voorwaarden voor levering van publicaties op deze overeenkomst van toepassing zijn. Ik zal de e-mail adressen van de extra lezers actueel houden en doorgeven via info@slea.nl Ik wens eens per jaar/kwartaal te betalen. (doorhalen wat niet van toepassing is.) Aantal lezers: Voornaam of voorletters: Achternaam: Telefoon: E-mail adres: Naam organisatie: Adres: Factuuradres (indien afwijkend): t.a.v.: Handtekening/plaats en dagtekening: Gaarne dit formulier per fax toezenden aan: 033 469 1931 Of gescand naar info@slea.nl Alle rechten voorbehouden. © 2009 SLEA BV. Het auteursrecht van deze uitgave berust bij SLEA. Informatie: info@slea.nl; www.slea.nl; tel 033- 4690435 Deze publicatie wordt mede mogelijk gemaakt door VOEG. De inhoud hoeft echter niet over een te stemmen met de standpunten van VOEG en/of individuele leden van VOEG. SLEA BV besteedt uiterste zorg aan de betrouwbaarheid en actualiteit van de gegevens in deze publicatie. Onjuistheden kunnen echter voorkomen. SLEA BV noch VOEG kunnen op de inhoud van de publicatie worden aangesproken. Verspreiding of doorgeleiding van deze informatie op welke manier dan ook is verboden.