1. Komuniti Pembelajaran
Profesional: PLC - Lesson Study
di MALAYSIA
DATIN SITTI HAISHAH ABDUL RAHMAN
BAHAGIAN PENDIDIKAN GURU
DR CHIEW CHEE MUN
IPG KAMPUS TUANKU BAINUN
NORHAINI ABDUL AZIZ
JABATAN PELAJARAN PERAK

2. Latar Belakang

3. Perkaitan yang rapat antara peratusan tenaga kerja mahir yang
berkelulusan tinggi dengan status pencapaian ekonomi
berpendapatan tinggi bagi beberapa negara maju
Negara Peratusan Tenaga Buruh Berpendidikan Tertiari 07
Malaysia 23.4
Singapura 35.9
Republik Korea 35.0
Amerika Syarikat 34.1
Australia 31.9
Britain 32.7
Hong Kong 25.6
Finland 34.8
Purata OECD: 27.8% Sumber: Statistik Pendidikan Bank Dunia, 2007

4. Bidang Keberhasilan Utama Negara (NKRA)
Fokus utama NKRA Pendidikan
•meningkatkan prestasi murid dengan perancangan
jangka pendek dan jangka panjang bagi membolehkan
mereka mendapat akses kepada pendidikan berkualiti.
Empat strategi utama
(1)meningkatkan enrolmen kanak-kanak dan kualiti pendidikan
prasekolah (2) memastikan penguasaan literasi dan
numerasi dalam kalangan murid sekolah rendah,
(3) meningkatkan prestasi sekolah melalui
sekolah berprestasi tinggi,
(4) memperkenalkan bai’ah atau tawaran baharu
ke pada guru besar dan pengetua sekolah.

5. Kelestarian kualiti guru 15 inisiatif telah dirancang dan
dicadangkan dalam Makmal NKRA Kualiti Guru
Antaranya :
1.Kempen pemasaran berprofil tinggi untuk meningkatkan
martabat keguruan.
2.Sasarkan pengambilan guru dalam bidang yang kekurangan
atau kritikal..
3.Menyesuaikan pembangunan profesionalisme berterusan
(CPD) untuk menyokong pembangunan keupayaan dan
kemajuan kerjaya.
4.Penggunaan waktu guru yang lebih berkesan untuk
kecemerlangan instruksional.
5.Kejurulatihan instruksional dalam penambahbaikan sekolah
(SISC).
6.Komuniti Pembelajaran Profesional (PLC).

6. Jugyoukenkyuu
Jugyo bermaksud pelajaran
atau pengajaran, manakala
kenkyu bermaksud kajian atau
penyelidikan yang disimpulkan
sebagai satu kajian atau
penelitian terhadap pengajaran
guru dalam bilik darjah.
Lesson Study telah mula
bertapak di Jepun pada tahun
1960an

7. Lesson Study adalah budaya dan
amalan di Jepun
Open class di
Tokyo (2010)

8. Lesson Study adalah budaya dan amalan
di Jepun
Lesson Study di sekolah rendah, Sapporo, Jepun (2007)

9. Perkembangan dan Permulaan Lesson Study
Kajian VideoTIMSS (1995) melibatkan tiga buah negara:
Amerika Syarikat, Germany dan Jepun mendapati
pengajaran dan pembelajaran matematik di Jepun amat
berkualiti.
Peratus Kualiti P & P
Rendah Sederhana Tinggi
Germany 34 38 28
Jepun 11 50 39
Amerika 89 11 0
Syarikat

10. Perkembangan dan Permulaan Lesson Study
Berdasarkan Kajian Video
TIMSS 1995:
“Lesson Study telah
banyak menyumbang
kepada prestasi tinggi
pengajaran guru dalam
bilik darjah”

11. Perkembangan dan Permulaan Lesson Study
Catherine Lewis, seorang
pendidik dan penyelidik
Amerika Syarikat dalam
bidang perkembangan
kanak-kanak. Beliau amat
tertarik dan kagum dengan
pengajaran guru-guru Jepun
semasa beliau menjalankan
penyelidikan di negara
tersebut pada 1990an.

12. Bermula tahun 2000, terdapat minat dan perhatian dalam
kalangan penyelidik dan pendidik terhadap Lesson Study
sebagai suatu amalan perkembangan profesional guru yang
berkesan.
Dalam tempoh tiga tahun, kumpulan
Lesson Study (Lesson Study Groups) telah
mula dan berkembang di 200 sekolah
dalam 25 negeri di Amerika Syarikat

13. Bermula tahun 2000, terdapat minat dan perhatian dalam
kalangan penyelidik dan pendidik terhadap Lesson Study
sebagai suatu amalan perkembangan profesional guru yang
berkesan.
Lesson Study telah dilaksanakan
sebagai projek pada 2002 peringkat
negeri di New South Wales, Australia

14. Bermula tahun 2000, terdapat minat dan perhatian dalam
kalangan penyelidik dan pendidik terhadap Lesson Study
sebagai suatu amalan perkembangan profesional guru yang
berkesan.
JICA (Japan International Cooperation
Agency) telah menaja dan memperkenalkan
Lesson Study kepada negara-negara Afrika
dalam usaha meningkatkan sistem
pendidikan

15. Bermula tahun 2000, terdapat minat dan perhatian dalam
kalangan penyelidik dan pendidik terhadap Lesson Study
sebagai suatu amalan perkembangan profesional guru yang
berkesan.
APEC (Asia Pacific Economic Cooperation) telah menaja
projek “Innovations of Mathematics Education through
Lesson Study” dalam kalangan 21 negara APEC sejak 2006

16. Quotes of Lesson Study
Effective Lesson Study can have a long-term impact
on students’ learning since well-prepared classroom
practitioners who have a shared strong understanding
of subject content knowledge and pedagogy can
produce better results.
(Takahashi & Yoshida, 2004)

17. Quotes of Lesson Study
Effective Lesson Study can have an impact on teachers’
daily practice, because it offers teachers ways to think
about planning lessons and to look at students’ thinking
and learning.
(Yoshida, 2005)

18. Quotes of Lesson Study
Improving something as complex and culturally
embedded as teaching requires the efforts of all players,
including students, parents, and politicians. But teachers
must be the primary driving force behind change. They
are the best positioned to understand the problems that
students face and to generate possible solutions
(Stigler & Hiebert, 1999)

19. Lesson Study berkembang ke Thailand di
bawah projek APEC
International Symposium
Lesson Study di Chiang Mai,
Thailand, 2-6 Nov 2010

20. Lesson Study di Indonesia melalui kerjasama
pihak kerajaan dengan JICA

21. Lesson Study di Singapura sebagai
perkembangan profesional guru

22. Lesson Study di Malaysia
Bermula sebagai kajian penyelidikan di peringkat
Sarjana / PhD tahun 2004

24. Pembelajaran Guru Melalui Lesson Study
Empat ciri utama Lesson Study iaitu;
(i) Lesson Study ialah model peningkatan pengajaran guru
berterusan jangka panjang,
(ii) Lesson Study berfokus kepada pembelajaran murid,
(iii) Lesson Study secara langsung bertumpu kepada peningkatan
pengajaran dalam konteks,
(iv) Lesson Study bersifat kolaboratif

25. Perancangan dan Pembangunan Program Lesson
Study
Program Komuniti Pembelajaran Profesional: Lesson Study atau
lebih dikenali sebagai Professional Learning Communities: Lesson
Study merupakan sebahagian daripada Program Pembangunan
Prestasi Sekolah (School Improvement Programme) yang telah
diamanahkan kepada Bahagian Pendidikan Guru (BPG),
Kementerian Pelajaran Malaysia
PLC: Lesson Study melibatkan 289 buah sekolah yang terdiri
daripada 274 buah sekolah menengah yang berada dalam band 6
dan 7 yang memperoleh GPMP 6.00 – 8.00 berdasarkan SPM
2009, bagi mata pelajaran Bahasa Inggeris, Sejarah, Matematik,
dan Sains. Sementara itu, pemilihan 15 buah sekolah rendah
dalam program ini pula adalah berdasarkan keputusan Ujian
UPSR 2010 bagi mata pelajaran, Bahasa Inggeris dan Matematik
dengan GPMP 3.00 – 4.00.

27. INSTITUSI / PERSONEL FUNGSI
Bahagian Pendidikan Guru (BPG) 1. Mengurus program dan kewangan.
Kementerian Pelajaran 2. Mengenal pasti Jawatankuasa Kerja yang
Malaysia (KPM) terdiri daripada Guru Cemerlang,
pensyarah IPG / IAB/ IPTA dan pegawai
Bahagian / JPN / PPD.
3. Melantik, melatih, dan bertindak sebagai
Jawatankuasa Kerja Program.
4. Mengenal pasti sekolah dari Band 6 dan
Band 7 yang berada di antara GPMP 6.00
– 8.00 (SM) dan GPMP 3.00 – 4.00 (SR).
5. Melaporkan dan memantau perjalanan
program kepada DMO NKRA Kualiti Guru
dari semasa ke semasa.

28. INSTITUSI / PERSONEL FUNGSI
Jawatankuasa Kerja 1. Memaklumkan program PLC: Lesson
Study kepada JPN dan pengetua
sekolah yang terlibat.
2. Memberi taklimat kepada pegawai PPD
serta memberi latihan kepada Ketua
Panitia yang terlibat dalam program
PLC: Lesson Study.
3. Memberi penerangan mengenai Lesson
Study kepada individu yang dilantik
sebagai pakar rujuk.
4. Memantau dan memberi bimbingan
kepada panitia sekolah yang
memerlukan bantuan.
5. Menjalankan kajian impak mengenai
pelaksanaan program.
6. Menyediakan laporan program kepada
BPG dan PMO NKRA Kualiti Guru.

29. INSTITUSI / PERSONEL FUNGSI
Jabatan Pelajaran Negeri Memastikan program PLC: Lesson
(JPN) Study dijalankan oleh sekolah
yang berkenaan dan dipantau oleh
PPD.
Pejabat Pelajaran Daerah Memantau pelaksanaan dan
(PPD) memberi bimbingan kepada
sekolah yang berkenaan berkaitan
dengan pelaksanaan PLC: Lesson
Study.
Pengetua / Guru Besar Memastikan pelaksanaan,
penglibatan, dan keberkesanan
program PLC: Lesson Study di
peringkat sekolah.

30. INSTITUSI / PERSONEL FUNGSI
Pakar Rujuk 1. Melibatkan diri dalam
pelaksanaan program PLC: Lesson
Study yang dilaksanakan di
sekolah.
2. Bertindak sebagai pemberi
khidmat pengetahuan dan
pengalaman dalam pembelajaran
dan pengajaran yang berkesan
kepada guru yang terlibat.

31. INSTITUSI / PERSONEL FUNGSI
Ketua Panitia Mata Pelajaran 1. Menyelaras dan melaksanakan program
PLC: Lesson Study di peringkat panitia.
2. Membuat pelaporan yang diperlukan
dalam pelaksanaan program PLC: Lesson
Study kepada pengetua / guru besar, PPD,
dan Jawatankuasa Kerja.
3. Mendapatkan khidmat pakar rujuk dalam
mata pelajaran berkaitan dengan
pelaksanaan program PLC: Lesson Study di
sekolah.
4. Bertindak sebagai Penyelaras Lesson
Study.

32. INSTITUSI / PERSONEL FUNGSI
Guru Panitia Mata Pelajaran 1. Melaksanakan program PLC: Lesson
Study bersama-sama guru panitia yang
ada.
2. Bekerjasama dan berkolaboratif secara
aktif sebagai satu pasukan dalam
pelaksanaan program PLC: Lesson Study.
3. Bertanggungjawab memberi maklum
balas mengenai impak serta cadangan
penambahbaikan program PLC: Lesson
Study di sekolah.

33. Butiran Perbengkelan Program PLC: Lesson Study 2011
Tajuk :
• BENGKEL PELAKSANAAN INISIATIF MAKMAL NKRA PENDIDIKAN KUALITI GURU
PROFESSIONAL LEARNING COMMUNITIES: LESSON STUDY TAHUN 2011
Tempat :
• Dijalankan mengikut zon yang melibatkan semua sekolah yang telah
dikenal pasti dari setiap negeri. Enam zon iaitu, Tengah / Selatan, Timur,
Sabah, Perak, Utara, dan Sarawak.
Tarikh/Tempoh :
• 19 April hingga 26 Mei 2011 (4 hari 3 malam).
• Program ini bermula di Melaka pada 19 April dan berakhir di Sibu,
Sarawak pada 26 Mei 2011.
Urus Setia :
• Bahagian Pendidikan Guru, Kementerian Pelajaran Malaysia
Kehadiran :
Sekolah : 283 / 289 , PPD : 96 / 99

34. Isi Kandungan Program
• Taklimat Komuniti Pembelajaran Profesional: Lesson
Study
• Moral Imperatives
• Taklimat NKRA (oleh PEMANDU / DMO / PMO)
• Konsep dan Peranan Lesson Study
• Model Kitaran Lesson Study
• Prosedur Pengoperasian Standard (SOP) dalam
Pelaksanaan Lesson Study
• Modus Operandi Pelaksanaan Lesson Study

35. Isi Kandungan Program
• Penentuan Matlamat Lesson Study
• Pembinaan Perancangan Pengajaran
• Perbengkelan
• Pengajaran Mikro dan Pemerhatian
• Refleksi dan Rumusan
• Perjumpaan Wakil PPD Bersama Sekolah dan
Perancangan
• Taklimat Pengguna Portal Komuniti Pembelajaran
Profesional: Lesson Study

36. Mewujudkan empat komuniti sekolah selain komuniti
sekolah arus perdana
• Komuniti Sekolah Kebangsaan Pendidikan
Khas (SKPK)
• Komuniti Sekolah Murid Orang Asli /
Sekolah FELDA / Sekolah Sukan
• Komuniti Sekolah Agama Bantuan
Kerajaan (SABK), Sekolah Menengah
Agama (SMA), dan Sekolah Jenis
Kebangsaan Cina (SJKC)
• Komuniti Sekolah Pedalaman.

37. Analisis Maklum Balas dan
Dapatan Slot Pelaksanaan Program Semasa Bengkel
Tengah/ Timur Sabah Perak Utara Sarawak Min
Selatan
Slot 1: Ice Breaking dan
4.59 3.89 4.12 4.49 4.30 4.85 4.37
Moral Imperative
Slot 2: Pengenalan dan
4.43 4.39 4.00 4.16 4.14 4.23 4.23
Konsep Lesson Study
Slot 3: Bengkel Lesson
4.35 4.50 4.45 4.47 4.47 4.61 4.48
Study
Slot 4: Modus Operandi
3.94 4.37 4.45 4.32 4.32 4.20 4.27
Lesson Study
Slot 5: E-Pelaporan
3.24 4.28 3.76 4.35 4.33 4.05 4.00
Lesson Study

38. Kajian Impak Taburan Mengikut Jantina dan Jenis Sekolah
Jantina Lelaki Perempuan Jumlah
Sekolah
Sekolah harian biasa 129 270 399
Sekolah agama bantuan 5 20 25
kerajaan
Sekolah orang asli/FELDA/ 14 25 39
sekolah sukan
Sekolah pedalaman 9 15 24
Sekolah pendidikan khas 0 4 4
Jumlah 157 334 491

39. Kajian Impak Pengalaman Mengajar dan Umur
Pengalaman 0-5 6-10 11-15 16-20 21 tahun Jumah
Umur tahun tahun tahun tahun & ke
atas
25 -29 tahun 129 2 0 0 0 131
30 -39 tahun 32 91 53 10 0 186
40-49 tahun 0 11 32 64 37 144
50 tahun ke 0 0 2 2 26 30
atas
Jumlah 161 104 87 76 63 491

40. Kajian Impak Taburan Mata Pelajaran dan Jawatan di
Sekolah
Mata pelajaran Sejarah Matemat Sains B.Inggeri Lain- Jumla
Jawatan ik s lain h
Pengetua/ 9 5 5 3 11 33
Penolong Kanan
Guru Kanan 13 12 9 7 10 51
Ketua Panitia 32 33 38 38 18 159
Guru Mata 46 38 46 98 16 244
pelajaran
Lain-lain 1 0 0 0 3 4
Jumlah 101 88 98 146 58 491

41. Persepsi Guru terhadap Pelaksanaan Program
Bil Item 1 2 3 4 5 MIN
1 Lesson Study dapat meningkatkan
pengetahuan kandungan mata 31 302 158
4.26
pelajaran saya untuk mengajar sesuatu (6.3)% (61.5%) (32.2%)
topik.
2 Lesson Study dapat meningkatkan
pengetahuan kandungan pedagogi 1 25 316 149
4.25
(PCK) saya untuk mengajar sesuatu (2%) (5.1%) (64.4%) (30.3%)
topik.
3 Proses dalam Lesson Study dapat
mempengaruhi perancangan dan 42 306 143
4.21
pengajaran saya dalam topik yang (8.6%) (62.3%) (29.1%)
diajar
4 Lesson Study dapat meningkatkan
keyakinan saya untuk mengajar sesuatu 3 62 286 140
4.15
topik berbanding dengan sebelum ini. (.6%) (12.6%) (58.2%) (28.5%)
5 Proses pelaksanaan Lesson Study dapat
4 78 322 87
membantu saya memahami pelajar- 4.00
pelajar dengan lebih baik. (.8%) (15.9%) (65.6%) (17.7%)
6 Saya percaya proses dalam Lesson
Study dapat membantu saya membuat 2 33 317 140
4.21
refleksi terhadap pembelajaran dan (.1%) (6.7%) (64.6%) (28.5%)
pengajaran dalam kelas.

42. Persepsi Guru terhadap Pelaksanaan Program
Bil Item
1 2 3 4 5 MIN
7 Proses pelaksanaan Lesson Study
dapat membantu saya membaiki
1 18 297 175
kelemahan dan kekurangan dalam 4.32
P&P saya. (.2%) (3.7%) (60.5%) (35.6%)
8 Saya mendapati hubungan guru-
guru dalam kumpulan Lesson 1 63 269 158
4.19
Study telah bertambah erat dan (.2%) (12.8%) (54.8%) (32.2%)
mesra.
9 Saya mendapati kolaboratif guru-
guru dalam Lesson Study
bermanfaat untuk meningkatkan 2 45 274 170
4.25
kualiti pembelajaran dan (.4%) (9.5%) (55.8%) (34.6%)
pengajaran guru-guru di sekolah.
10 Saya seronok terlibat dalam proses 1 8 119 282 99
Lesson Study setakat ini. 3.96
(.2%) (1.6%) (24.2%) (57.4) (20.2%)

43. Persepsi Guru terhadap Pelaksanaan Program
Bil Item 1 2 3 4 5 MIN
11 Saya mendapati masa yang 119 279 72
1 20
telah diluangkan untuk Lesson 3.82
(24.2% (56.8% (14.7%
Study adalah berbaloi. (.2%) (4.1%)
) ) )
12 Saya mendapati kehadiran pakar rujuk
1 40 259 191
atau knowledgeable others dalam 4.30
Lesson Study adalah penting. (.2%) (8.1%) (52.7%) (38.9%)
13 Saya selesa apabila pengajaran saya
5 48 188 211 39
diperhatikan oleh rakan-rakan dalam 3.47
Lesson Study. (1.0%) (9.8%) (38.3%) (43.0%) (7.9%)
14 Pelaksanaan Lesson Study dalam
subjek yang saya ajar telah 1 6 80 316 88
meningkatkan penglibatan pelajar 3.99
dalam sesi P&P. (.2%) (1.2%) (16.3%) (64.4%) (17.9%)
15 Pelaksanaan Lesson Study dalam
subjek yang saya ajar telah 1 5 79 310 96
4.01
meningkatkan daya tumpuan pelajar (.2%) (1.0%) (16.1%) (63.1%) (19.6%)
ketika sesi P&P.

44. Persepsi Guru terhadap Pelaksanaan Program
Bil Item 1 2 3 4 5 MIN
16 Pelaksanaan Lesson Study dalam
subjek yang saya ajar telah 7 73 329 82
3.99
meningkatkan interaksi pelajar dalam (1.4%) (14.9%) (67.0%) (16.7%)
bilik darjah.
17 Proses pelaksanaan Lesson Study
lebih berkesan dalam perkembangan 1 7 101 272 110
profesional guru berbanding dengan 3.98
latihan dalam perkhidmatan melalui (.2%) (1.4%) (20.6%) (55.4%) (22.4%)
kuliah dan bengkel.
18 Lesson Study dapat membantu saya 4 46 310 131
meningkatkan profesionalisme 4.16
keguruan. (.8%) (9.4%) (63.1%) (26.7%)
19 Pihak pentadbir sekolah telah 1 3 41 285 161
memberi sokongan dan bimbingan 4.23
dalam pelaksanaan Lesson Study. (.2%) (.6%) (8.4%) (58.0%) (32.8%)
20 Lesson Study patut dijadikan budaya 4 90 254 143
dalam kalangan guru-guru di 4.09
Malaysia. (.8%) (18.3%) (51.7%) (29.1%)

45. Rumusan Kajian
Hasil daripada dapatan kajian telah menunjukkan bahawa Program Komuniti
Pembelajaran Profesional yang dijalankan telah berjaya mendedahkan guru-
guru yang terlibat kepada satu dimensi dan perspektif yang baharu dalam
konteks pedagogi di sekolah. Aspek pembelajaran dan pengajaran kini bukan
lagi merupakan sesuatu yang bersifat peribadi dan program ini telah
membuka ruang kepada guru-guru untuk berbincang tentang pengajaran di
kelas masing-masing. Perbincangan dalam kalangan guru tentang rancangan
pengajaran juga telah berjaya memfokuskan pengajaran guru kepada amalan
pengajaran terbaik (the best teaching practices). Sementara itu, amalan
pemerhatian dan sesi refleksi yang dijalankan telah berjaya meningkatkan
profesionalisme keguruan. Pada masa yang sama, program Lesson Study ini
juga berjaya meningkatkan penglibatan murid dalam aktiviti-aktiviti
pembelajaran di dalam kelas. Murid mendapat lebih banyak peluang untuk
berinteraksi sesama sendiri dan juga dengan guru.

46. Suara Pendidik
• “…hari ni saya telah melaksanakan Lesson
Study dengan jayanya. Saya sangat berpuas
hati dengan pengajaran dan pembelajaran
yang disampaikan. Semoga Lesson Study ini
menjadi budaya di semua sekolah.”
• Penyelaras sekolah

47. Suara Pendidik
• “…Program Lesson Study ini telah membantu guru
untuk mengatasi masalah pengajaran dan
pembelajaran dalam kelas, malah hubungan antara
guru-guru dapat dipertingkatkan dalam satu panitia.
Program ini juga telah membentuk nilai
profesionalisme guru melalui percambahan idea
dalam menghasilkan rancangan pengajaran sesama
rakan sejawat.”
• PPD Gua Musang

48. Suara Pendidik
• “…PLC:Lesson Study merupakan program yang
sangat baik bagi meningkatkan keberkesanan
pengajaran dan pembelajaran. Program ini
harus diteruskan dan diperluas.”
• JPN Selangor

49. Suara Pendidik
• …“Lesson Study menyediakan peluang untuk
berkongsi ilmu, kepakaran, dan kerjasama dalam
kalangan guru supaya hasil pembelajaran berlaku
kepada semua murid. Saya berharap program ini
benar-benar menjadi budaya dalam proses
pembangunan dan peningkatan profesionalisme
guru-guru di sekolah-sekolah di Malaysia.”
• Pakar Rujuk/Jawatankuasa Kerja
•

50. Kelas Terbuka (Open House)
Kelas Terbuka Pertama di Malaysia telah
dilaksanakan pada 12-14 Disember 2011 di
RECSAM Pulau Pinang dengan kehadiran 170
peserta (guru, jawatankuasa kerja, pegawai
recsam dan urusetia).

51. Kelas Terbuka (Open House)

52. RUMUSAN
• Hasil daripada dapatan kajian telah menunjukkan
bahawa Program Komuniti Pembelajaran Profesional
yang dijalankan telah berjaya mendedahkan guru-
guru yang terlibat kepada satu dimensi dan
perspektif yang baharu dalam konteks pedagogi di
sekolah. Aspek pembelajaran dan pengajaran kini
bukan lagi merupakan sesuatu yang bersifat peribadi
dan program ini telah membuka ruang kepada guru-
guru untuk berbincang tentang pengajaran di kelas
masing-masing

53. TERIMA KASIH