1. รายงาน
วิชา is 130202
เรื่ อง น้ าใบบัวบกแก้ชาใน
จัดทาโดย
นางสาว รุ จิรากร ปราบปรี
นางสาว พัชระรุ จา ปราบปรี
นางสาว ปั ทมาภรณ์ ชานาญอักษร
เสนอ
คุณครู สุ เทพ เรื องคล้าย
โรงเรี ยน ประชาบารุ ง ( อุทิตกิจจาทร )

2. กิตติกรรมประกาศ
โครงงานวิยาศาสตร์ เรื่ องนาใบบัวบกแก้ ชาใน เป็ นโครงงานศึกษา
้
เกี่ยวกับเรื่ องประโยชน์ ของใบบัวบกส่ วนต่ างๆ สามารถนาไปใช้
ประโยชน์ ได้ จริง ในการทาโครงงานครั งนีได้ รับคาปรึกษาจากอาจารย์
้ ้
สุเทพ เรื องคล้ าย
คณะผู้จัดทา
นางสาว รุ จรากร ปราบปรี
ิ
นางสาว พัชระรุ จา ปราบปรี
นางสาว ปั ทมาภรณ์ ชานาญอักษร

3. บทคัดย่ อ
ปั จจุบันสภาวะแวดล้ อมมีจานวนประชากรเพิ่มมากขึนทาให้
้
ทุกคนลืมนึกถึงสมุนไพรพืนบ้ านที่มีประโยชน์ หันไปนิยมของ
้
สาเร็จรูปที่มีวางขายกันอยู่ท่ วไป ทังอาหาร เครื่องดื่มและยารักษา
ั
้
โรค โดยเฉพาะประโยชน์ ของนาใบบัวบกที่มีคุณค่ าหลากหลาย
้
ทุกคนควรควรหันมาดื่มนาใบบัวบกเพื่อสุขภาพ ซึ่งนาใบบัวบกมี
้
ประโยชน์ ในการช่ วยรักษาอาการชาใน ซึ่งดีกว่ าเครื่องดื่ม
้
สาเร็จรูปในตลาดที่มีจาหน่ ายโดยทั่วไป
จากการศึกษาพบว่ านาใบบัวบกให้ คุณค่ าทางอาหารประเภท
้
เครื่องดื่มมากกว่ าที่มีจาหน่ ายโดยทั่วไปหลายเท่ า

4. เรื่อง นาใบบัวบกแก้ ชาใน
้
บทที่ 1 ทีมาและความสาคัญ
่
ความสาคัญ
เป็ นที่ทราบกันดีว่าประเทศไทยนิยมรับประทานกันสดๆ จะเป็ นเครื่ อง
เคียงกับส้ มตํา ซุบหน่อไม้ หรื อกับนํ ้าพริ ก หมี่กรอบ และก๋วยเตี๋ยว ผัดไทย ก็
จะช่วยเพิ่มรสชาติ และคุณค่าทางอาหารให้ มาก ขึ ้น นํ ้าคันจากใบบัวบกที่มี
้
ขายตามท้ องตลาดทัวไป โดยเฉพาะแถวเยาว์ราช ซึงเป็ นแหล่งขายดังเดิม
่
่
้
มากมายในตําราไทยได้ ระบุวา บัวบกมีสรรพคุณ บํารุงกําลังหัวใจ ช่วยลด
่
อาการอ่อนเพลีย เมื่อยล้ า ขับปั สสาวะ โดยเฉพาะแก้ ชําในอันเนื่องจากโดย
กระแทก หรื อตกมาจากที่สง มีอาการเจ็บภายในลําตัว เชื่อว่าบัวบกช่วย
ู
บรรเทาอาการเหล่านี ้ได้ ทําให้ เลือดมีการไหลเวียนได้ มากขึ ้น

5. ที่มา
สําหรับข้ อมูลในการศึกษาวิจยทางด้ านวิทยาศาสตร์ นนได้ มีรายงาน
ั
ั้
ไว้ มากมายทังการศึกษาทางด้ านเคมี ทางเภสัชวิทยา และทังทางด้ าน
้
้
พิษวิทยา ซึงข้ อมูลด้ าน เคมีพอจะสรุปได้ วา สารเคมีที่พบในบัวบกมีหลาย
่
่
กลุม แต่กลุมที่คอนข้ างมีความสําคัญ และเป็ นที่สนใจของบรรดา
่
่ ่
นักวิทยาศาสตร์ สารในกลุมเทอร์ บนอยด์ (terpenoids)
่
ี

6. วัตถุประสงค์
•
ใบบัวบกเพื่อนําไปทําเป็ นยารักษาโรค เช่น โรคปากเปื่ อย ปากเหม็น เจ็บ
คอ ร้ อนใน กระหายนํ ้า ขับปั สสาวะแก้ อาการท้ องเสีย แผลเปื่ อย แผลไฟไหม้
นํ ้าร้ อนลวก
• เพื่อลดค่าใช้ จ่าย
• เพื่อนําไปใช้ ประโยชน์ในทางด้ านอาหาร เช่น ใช้ ทําผักหนอก ใช้ ปรุงอาหาร
ขอบเขต
•
ต้ นใบบัวบก พืชมหัศจรรย์ มีคณค่าสารพันประโยชน์มากมายเราทราบกัน
ุ
มานานแล้ วว่า นํ ้าใบบัวบกแก้ ชําใน แต่ปัจจุบนทางวิชาการค้ นพบ
ั
คุณประโยชน์ของใบบัวบกมากมาย ใบบัวบกมีสารสําคัญหลายอย่าง เช่น แก้
ชําใน บํารุงกําลัง บํารุงหัวใจ

7. บทที่ 2 ทฤษฎีและหลักการ
คาว่ า ใบบัวบก เป็ นพืชล้ มลุก เป็ นพืชขนาดเล็กที่ขึ ้นบนดิน แต่มี
ลักษณะใบคล้ ายกับใบบัว หรื อหญ้ าหรื อสมุนไพรที่เสมือนหิมะสมตัวอยู่
คือ ฤทธิ์เย็นมาก สามารถขับพิษร้ าย ซึงมาทราบภายหลังว่าเป็ นกลยุ
่
ทธิ์อย่างหนึงของคนในสมัยโบราณที่พดเปรี ยบเปรยให้ คนได้ รับรู้ และ
่
ู
สามารถจําสรรพคุณเด่นๆของใบบัวบกได้ ง่าย ถือว่าเป็ นแรงจูงใจอย่าง
หนึงที่ให้ คนสนใจรับประทานใบบัวบก ซึงเป็ นผักที่หาได้ ง่ายในท้ องถิ่น
่
่

8. ประวัติความเป็ นมา
ใบบัวบกหรื อ Gotu kola มีชื่อทางพฤกษาศาสตร์ วา Centella
่
asiatica พบมาในประเทศแถบยุโรป เรื่ อยมาจนถึงแถบแอฟริกาใต้ อินเดีย
ปากีสถานและศรี ลงกา มีประโยชน์ในทางยามานาน พบว่าส่วนสําคัญที่มีคณสมบัติ
ั
ุ
พิเศษ คือส่วนของใบและรากบัวบกมักจะนึกถึงคนอกหักที่มีความรู้สกชํ ้าลึกๆอยูใน
ึ
่
ใจ ซึงเป็ นสิ่งที่ทําให้ สงสัยและค้ างคาใจตลอด ว่าบัวบกเกี่ยวข้ องกับเรื่ องนี ้ได้ อย่างไร
่
เมื่อได้ มาค้ นคว้ าจากแหล่งข้ อมูลต่างๆ ใบบัวบกเป็ นพืชในวงศ์ Umbelliferae
มีชื่อทางพฤกษศาสตร์ วา Centella asiatica (Linn) Urban ชื่อสามัญ
่
gotu kola ชื่อภาษาอังกฤษ Asiatic Pennywort และชื่อพื ้นเมืองมี
หลายชื่อ เช่น ผักแว่น (ใต้ ) ผักหนอก (เหนือ) พะหนะเอขาเด๊ าะ (กะเหรี่ ยง –
แม่ฮ่องสอน) ลักษณะทางพฤกษาศาสตร์ เป็ นพืชล้ มลุกวึงในเขตร้ อนคุ้นเคยกันเป็ น
่
อย่างดี ถือเป็ นผักพื ้นบ้ านอีกชนิดหนึงที่อายุหลายปี ปลูกง่ายเลื ้อยยาวไปตามพื ้นดิน
่
แตกรากตามข้ อใบเดี่ยวออกเป็ นกระจุก ตามข้ อใบเป็ นรูปไตขอบใบหยัก ก้ านดอก
เดี่ยว หรื อเป็ นช่อเล็กๆ ประมาณ 3 – 4 ดอก ผลแบน บัวบกชอบในพื ้นที่ชื ้น แต่ไม่
แฉะมากหรื อนํ ้าท่วมขัง โดยจะขึ ้นตามใต้ ต้นไม้ ใหญ่ หรื อท้ องร่องในสวน และตามคัน
นา ขยายพันธุ์โดยการเพาะเมล็ด หรื อตัดแยกไหลที่มีต้นอ่อน และรากนําไปปลูกในที่
มีแสงแดดพอควรก็จะเจริญเติบโตได้ ดี

9. บทที่ 3 วิธีการดาเนินงาน
รวบรวมการทานาใบบัวบก
้
ทดลองทาและพัฒนานาใบบัวบก
้
ขันตอนที่ 1 ล้ างใบบัวบกให้ สะอาด จะให้ ดีก็แช่นํ ้าผสมผงฟูด้วย (ภาษา
้
วิชาการเรี ยกว่า โซเดียมไบคาร์ บอเนต) ผงฟูนี ้ดีหนักหนา เอามาแช่ผกก็
ั
สะอาด เอามาผสมกับนํ ้าบัวบกปากก็ดี เอามาขัดล้ างพวกสเตลเลสตีลก็ได้
เป็ นสิงที่ควรมีติดบ้ านเป็ นอย่างยิง
่
่
ขันตอนที่ 2 ล้ างสะเด็ดนํ ้า เลือกๆสิ่งสกปรกที่ติดอยูออกไปเอาพักไว้ ที่ไหนสัก
้
่
ที่ในห้ องครัว
ขันตอนที่ 3 เอานํ ้าตาลทรายแดงซักครึ่งกิโล ผสมนํ ้าเล็กน้ อยซักครึ่งถึงค่อน
้
ถ้ วยไม่ต้องเยอะ ต้ มท่านํ ้าเชื่อม
ขันตอนที่ 4 ระหว่างต้ มนํ ้าเชื่อม เราก็เอาใบบัวบกหันๆๆมายัดใส่ลลีเน็กซ์ ตัก
้
่
ู
นํ ้าซัก 2 ถ้ วยลงไปด้ วย แล้ งลงมือปั่ น ใครชอบนํ ้าใบบัวบกของตัวเองเข้ มข้ น
ก็ใส่นํ ้าน้ อย แล้ วแต่ชอบ

10. ขันตอนที่ 5 ปั นเสร็จครังแรก อย่าลืมเดินไปดูนํ ้าเชื่อม
้
้
้
ขันตอนที่ 6 เดินกลับมาที่เครื่ องปั นลูลีเน็กซ์ เอานํ ้าปั่ นไปเทลงบนภาชนะ
้
้
โดยผ่านที่กรอง จะได้ กรองเอากากมันออก เอาแค่นํ ้าไว้
ขันตอนที่ 7 ปั่ นต่อ เพราะใบบัวบกเราคงมีไม่น้อย ตัง้ 3 กํา ก็ปั่นได้
้
ตัง้ 3 – 4 ครัง
้
ขันตอนที่ 8 ตังนํ ้าเชื่อมไว้ ให้ มนเย็น
้
้
ั
ขันตอนที่ 9 พอปั่ นหมดแล้ ว จะได้ วากากในที่กรองมีเต็มไปหมด แต่อย่า
้
่
เพิ่งทิ ้ง เอาช้ อนมากดๆๆๆๆ เพราะในกากเหล่านันยังมีนํ ้าหลงเหลืออยู่
้
ขันตอนที่ 10 มันจะมีฟองอากาศจากการปั่ นอยูบนนํ ้าใบบัวบก เอาช้ อน
้
่
ตักออก
ขันตอนที่ 11 เอานํ ้าเชื่อมเทลงไปในนํ ้าใบบัวบก คนๆๆ ทิ ้งไว้ ให้ เย็นกว่านี ้
้
ค่อยเอาเข้ าตู้เย็น
ขันตอนที่ 12 เย็นแล้ วก็ดื่มได้ แล้ ว
้

11. บทที่ 4 ผลการศึกษา สรุป และอภิปรายผล
จากการทานาใบบัวบกหลายๆครัง สรุ ปข้ อมูลได้ ดงนี ้
้
้
ั
1.การที่นํ ้าใบบัวบกรับประทานแล้ ว สีเขียวเข้ มข้ นอบหวาน หรื อ สีเขียว
อ่อนๆออกขมๆ ถ้ าใส่นํ ้าตาลทรายแดงคนๆผสมให้ เข้ ากัน เมื่อ
รับประทานก็จะมีกลินหอมอบหวาน
่
2.จากแบบสอบถาม
ครังที่ 1 ประชากร 3 กลุม ได้ แก่ นักเรี ยน คุณครู ประชากร (ผู้ปกครอง
้
่
นักเรี ยน)
3.การพัฒนาปรับปรุงในเรื่ องรสชาติ กลินและสี รสชาติ การเติมเกลือใน
่
ปริมาณ 1 ช้ อนชา ต่อจํานวน 1 หม้ อ ได้ รสชาติขมอบหวาน อร่อย

12. สี การใช้ นํ ้าตาลทรายแดง (ที่ไม่ผ่านการฟองสี) จะช่วยให้ นํ ้าใบบัวบก สี
สวยน่ารับประทาน การตังไฟอ่อนๆ เป็ นเวลาประมาณ 5-10 นาที ทํา
้
ให้ ได้ นํ ้าใบบัวบก สีสวย หอม น่ารับประทาน ถ้ าไฟแรงมาสวย ถ้ าคนๆๆ
เร็วเกินไป นํ ้าใบบัวบกไม่ทนเค้ ากับนํ ้าตาลทรายแดงจะไม่สวย
ั
กลิ่น การใส่นํ ้าตาลทรายแดงให้ นํ ้าใบบัวบกมีกลินหอมน่ารับประทาน เก็บ
่
ไว้ ได้ นาน โดยไม่มีกลินเหม็นหืน ควรใส่เกลือผสมให้ เค้ าๆกัน ควรใช้ ใบ
่
บัวบกในปริมาณมากพอ จึงจะมีกลินหอม โดยไม่มีกลินเหม็นหืน ใบ
่
่
บัวบก 3 กํามือ (300 กรัม ) ต่อนํ ้าตาลทรายแดง จํานวน ครึ่ง
กิโลกรัม ถ้ าใช้ ใบบัวบกน้ อยไปจะทําให้ มีกลินเหม็นหวานของนํ ้าตาล
่
ทรายแดง

13. บทที่ 5 สรุปผลการศึกษา
ประโยชน์
• บัวบก เป็ นพืชที่มีแคลเซียมในระดับปานกลางถึงสูง แต่มีระดับสารออกซาเลตท
เป็ นอันตรายต่อร่างกายในปริ มาณตํ่า
• ใบบัวบก ช่วยคืนความอ่อนเยาว์ ย้ อนอายุและวัย
• สรรพคุณใช้ เป็ นยาอายุวฒนะ
ั
• ช่วยเสริ มสร้ างและกระตุ้นการสร้ างคอลลาเจนและอีลาสติน
• มีสารต่อต้ านอนุมลอิสระ ช่วยต่อต้ านการเสื่อมของเซลล์ตางๆในร่างกาย
ู
่
• ประโยชน์ของใบบัวบก ช่วยบํารุงและรักษาสายตา ฟื นฟูรอบดวงตา เพราะบัวบก
้
มีวิตามินเอสูง
• ช่วยรักษาอาการตาอักเสบบวมแดง ด้ วยการใช้ ใบบัวบกล้ างนํ ้าสะอาด คันเอาแต
้
นํ ้านํามาหยดที่ตา 3-4 ครังต่อวัน
้
• ช่วยบํารุงประสาทและสมองเหมือน ใบแปะก๊ วย
• ช่วยทําให้ ความจําดีขึ ้น และทําให้ มีปฏิภาณไหวพริ บเพิ่มมากขึ ้น

14. • ช่วยเพิ่มความจําในผู้สงอายุ
ู
• เชื่อว่าใบบัวบกมีสวนช่วยเพิ่มไอคิว ความฉลาด และความสามารถในการ
่
เรี ยนรู้
• ใบบัวบก สรรพคุณช่วยชะลออาการของโรคสมองเสื่อมในผู้สงอายุ สตรี วย
ู
ั
ทอง หรื อโรคอัลไซเมอร์ หรื ออาการหลงลืมระยะสันได้
้
• ช่วยเพิ่มสมาธิ แก้ สมาธิสน
ั้
• ช่วยเพิ่มความสามารถในการจัดสินใจเฉพาะหน้ า
• ช่วยแก้ อาการปวดศีรษะ ปวดศีรษะข้ างเดียว
• ช่วยแก้ อาการวิงเวียนศีรษะ
• ช่วยผ่อนคลายความเครี ยด
• ช่วยเสริ มการทํางานของ กาบา (GABA) ซึงเป็ นสารสื่อประสาทที่ช่วย
่
รักษาสมดุลของจิตใจ จึงช่วยผ่อนคลายและทําให้ หลับง่ายขึ ้น
• ช่วยทําให้ เลือดไปเลี ้ยงส่วนต่างๆ ได้ ดียิ่งขึ ้น
• ช่วยกระตุ้นการสร้ างเนื ้อเยื่อใหม่

15. ข้ อเสนอแนะ
• ไม่ควรใช้ สมุนไพรนี ้กับแผลที่มีขนาดใหญ่ และ แผลที่หนังแท้ หรื อ เนื ้อ
ถูกทําลายเพราะแผลที่ใหญ่และลึกอาจติดเชื ้อได้ ง่าย
• ต้ องล้ างสมุนไพรให้ สะอาด และแช่ดางทับทิม เพราะถ้ าไม่สะอาด
่
แผลอาจติดเชื ้อได้ ง่าย