SlideShare a Scribd company logo
1 of 28
Download to read offline
ปรัชญาของ
 เศรษฐกิจพอเพียง


 สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ
ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง
               จัดทำโดย
               สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการ
               เศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ
               ISBN  ๙๗๘-๙๗๔-๙๗๖๙-๗๗-๕
               พิมพ์ครั้งที่ ๑  	 :  ธันวาคม  ๒๕๕๐
               จำนวน  	           :  ๓๐,๐๐๐  เล่ม
               
               ภาพประกอบ
               ชัย  ราชวัตร
               ศักดา  แซ่เอียว (เซีย ไทยรัฐ)
               ศักดา  วิมลจันทร์ (สี่ตา)
               โอม  รัชเวทย์
               ณรงค์  จรุงธรรมโชติ
               บริษัท  ณัฐเฟม  จำกัด
               
  พิมพ์ที่ โรงพิมพ์ ๒๑ เซ็นจูรี่ เลขที่ ๑, ๓ ซอย ๔๘ ถ.จรัลสนิทวงศ์ แขวงบางยี่ขัน เขตบางพลัด กทม.
โทรศัพท์ ๐-๒๘๘๓-๐๔๑๗-๘  โทรสาร ๐-๒๘๘๓-๐๔๑๙   e-mail : stsumitra_century@yahoo.com
“...เศรษฐกิจพอเพียง
           เป็นเสมือนรากฐานของชีวิต
       รากฐานความมั่นคงของแผ่นดิน
               เปรียบเสมือนเสาเข็ม
ที่ถูกตอกรองรับบ้านเรือนตัวอาคารไว้นนเอง 
ั่
      สิงก่อสร้างจะมันคงได้กอยูทเี่ สาเข็ม
        ่              ่      ็ ่
      แต่คนส่วนมากมองไม่เห็นเสาเข็ม
          และลืมเสาเข็มเสียด้วยซ้ำไป...”
     พระราชดำรัสพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
             จากวารสารชัยพัฒนา 
        ฉบับประจำเดือนสิงหาคม ๒๕๔๒
คำนำ
       สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจ     
และสังคมแห่งชาติ (สศช.) โดยคณะอนุกรรมการ     
ขับเคลื่อนเศรษฐกิจพอเพียง ได้ริเริ่มการสร้าง
ขบวนการขั บ เคลื่ อ นเศรษฐกิ จ พอเพี ย ง เพื่ อ             
ส่ ง เสริ ม ให้ ป ระชาชนทุ ก ระดั บ มี ค วามเข้ า ใจ            
ในหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ตลอดจน
น้อมนำไปใช้เป็นพื้นฐาน และแนวทางในการ
ดำเนินชีวิต
       “ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง” ฉบับนี   ้
จัดทำขึ้ น เพื่ อ เผยแพร่ ส าระสำคั ญ ของแนวคิ ด
และการประยุ ก ต์ ใ ช้ ป รั ช ญาของเศรษฐกิ จ               
พอเพียงในระดับต่างๆ ด้วยภาษาที่เข้าใจได้ง่าย   
โดยจัดทำเป็นฉบับพกพา เพื่อให้สะดวกต่อการ     
นำไปใช้ประโยชน์ในโอกาสต่างๆ
สำนักงานฯ หวังเป็นอย่างยิ่งว่า หนังสือ
เล่มนี้จะมีส่วนช่วยเสริมสร้างความรู้ความเข้าใจ
ในหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงและการ
ประยุกต์ใช้ อันจะเป็นประโยชน์ต่อการเรียนรู้
และนำไปปรับใช้เป็นแนวทางในการดำเนินชีวต         ิ
เพื่อให้พร้อมรับต่อการเปลี่ยนแปลงในทุ ก ด้ า น          
นำสู่ ค วามก้ า วหน้ า อย่ า งสมดุ ล มั่ น คง และ            
ยั่งยืนสืบไป
                           
              สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการ
                     เศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ
                                   ธันวาคม ๒๕๕๐
สารบัญ

	                                        หน้า
คำนำ	                                      ๓
ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงคืออะไร?	          ๖
องค์ประกอบปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง	 ๑๓
การน้อมนำหลักปรัชญาฯ มาปฏิบัติ	           ๑๘
การประยุกต์ใช้เศรษฐกิจพอเพียงในด้านต่างๆ	 ๒๒
ผลที่คาดว่าจะได้รับ	                      ๒๔
ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง
                    §◊ออ–‰ร?
       
       
           ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง
 เป็นแนวทาง
การดำเนิ น ชี วิ ต และวิ ถี ป ฏิ บั ติ ที่ พ ระบาทสมเด็ จ
พระเจ้าอยู่หัวมี พ ระราชดำรั ส ชี้ แ นะแก่ พ สกนิ ก ร
    
ชาวไทยมาโดยตลอดนานกว่า
๓๐
ป
 และได้ทรงเน้นย้ำ
แนวทางพัฒนาที่ตั้งอยู่บนพืนฐานของทางสายกลาง
                                  ้
และความไม่ประมาท
โดยคำนึงถึงความพอประมาณ
ความมีเหตุผล
การสร้างภูมคมกันในตัวทีด
ี ตลอดจน
                                ิ ุ้            ่         
ใช้ความรู
 และคุณธรรมเป็นพืนฐานในการดำรงชีวต
         ้                           ้                  ิ
การป้องกันให้รอดพ้นจากวิกฤต
 และให้สามารถ
ดำรงอยู่ ไ ด้ อ ย่ า งมั่ น คงและยั่ ง ยื น ภายใต้ ก ระแส

โลกาภิวัตน์และความเปลี่ยนแปลงต่างๆ
   6
ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง
     
           “เศรษฐกิ จ พอเพี ย ง” เป็ น ปรั ช ญา        
 ชี้ ถึ ง แนวการดำรงอยู่ แ ละปฏิ บั ติ ต นของ
 ประชาชนในทุกระดับตั้งแต่ระดับครอบครัว
 ระดับชุมชน จนถึงระดับรัฐ ทั้งในการพัฒนา
 และบริหารประเทศให้ดำเนินไปใน ทางสายกลาง
 โดยเฉพาะการพั ฒ นาเศรษฐกิ จ เพื่ อ ให้           
 ก้ า วทั น ต่ อ ยุ ค โลกาภิ วั ต น์ ความพอเพี ย ง
 หมายถึง ความพอประมาณ ความมีเหตุผล
 รวมถึ ง ความจำเป็ น ที่ จ ะต้ อ งมี ร ะบบ
 ภู มิ คุ้ ม กั น ในตั ว ที่ ดี พ อสมควรต่ อ การมี ผ ล
กระทบใดๆ อั น เกิ ด จากการเปลี่ ย นแปลง        
ทั้งภายนอกและภายใน ทั้งนี้จะต้องอาศัย
ความรอบรู้ ความรอบคอบ และความ
ระมัดระวังอย่างยิ่งในการนำวิชาการต่างๆ
มาใช้ ใ นการวางแผนและการดำเนิ น การ           
ทุกขันตอน และขณะเดียวกันจะต้องเสริมสร้าง    
      ้
พื้ น ฐานจิ ต ใจของคนในชาติ โ ดยเฉพาะ            
เจ้าหน้าที่ของรัฐ นักทฤษฏีและนักธุรกิจใน
ทุกระดับ ให้มสำนึกในคุณธรรม ความซือสัตย์     
                 ี                      ่
สุ จ ริ ต และให้ มี ค วามรอบรู้ ที่ เ หมาะสม
ดำเนิ น ชี วิ ต ด้ ว ยความอดทน ความเพี ย ร          
มีสติ ปัญญา และความรอบคอบ เพื่อให้
สมดุลและพร้อมต่อการรองรับการเปลียนแปลง
่          
อย่ า งรวดเร็ ว และกว้ า งขวาง
 ทั้ ง ด้ า นวั ต ถุ
สังคม
 สิ่งแวดล้อม
 และวัฒนธรรมจากโลก
ภายนอกได้เป็นอย่างดี




                                                  9
สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจ     
และสังคมแห่ ง ชาติ (สศช.) ในฐานะหน่วยงาน
หลักในการวางแผนของประเทศตระหนักถึงความ
สำคัญของแนวคิดดังกล่าว จึงได้เชิญผู้ทรงคุณวุฒิ
จากสาขาต่ า งๆ มาร่ ว มกั น พิ จ ารณากลั่ น กรอง           
พระราชดำรัสของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว           
ในโอกาสต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับเศรษฐกิจพอเพียง
สรุปออกมาเป็นนิยามความหมาย “ปรัชญาของ
เศรษฐกิจพอเพียง”
       จากนั้ น สศช. ได้ น ำขึ้ น ทู ล เกล้ า ฯ ขอ
พระราชทานพระบรมราชานุ ญ าตนำบทความ       
ดั ง กล่ า วไปเผยแพร่ เพื่ อ ส่ ง เสริ ม ให้ ป ระชาชน            
ทุกระดับมีความเข้าใจในหลักปรัชญาฯ และใช้เป็น
พื้ น ฐานและแนวทางในการดำเนิ น ชี วิ ต ซึ่ ง ทรง       
พระกรุ ณ าปรั บ ปรุ ง แก้ ไข และโปรดเกล้ า ฯ
  10
พระราชทานพระบรมราชานุ ญ าต ตามที่ ข อ     
พระมหากรุณา เมื่อวันที่ ๒๙ พฤศจิกายน ๒๕๔๒
      สศช. ได้ อั ญ เชิ ญ “ปรั ช ญาของเศรษฐกิ จ         
พอเพียง” มาเป็นปรัชญานำทางในการจัดทำแผน
พั ฒ นาเศรษฐกิ จ และสั ง คมแห่ ง ชาติ ฉ บั บ ที่ ๙
(พ.ศ. ๒๕๔๕-๒๕๔๙) และฉบั บ ที่ ๑๐ (พ.ศ.
๒๕๕๐-๒๕๕๔) รวมทั้งได้เสริมสร้างความเข้าใจ        
ไปยังภาคส่วนต่างๆ เพือให้เกิดความเข้าใจ เห็นคุณค่า
                        ่
และน้อมนำไปประยุกต์ใช้ในวิถีชีวิตต่อไป
      



                        ภาพจากสื่อการเรียนการสอน
                 เรื่อง วิถีชีวิตแบบเศรษฐกิจพอเพียง
                              โดย...บริษัท ณัฐเฟม จำกัด


                                                           11
“...คนเราถ้าพอในความต้องการ ก็มีความโลภน้อย 
    เมื่อมีความโลภน้อย ก็เบียดเบียนคนอื่นน้อย 
   ถ้าทุกประเทศมีความคิด อันนี้ไม่ใช่เศรษฐกิจ 
          มีความคิดว่าทำอะไรต้องพอเพียง 
             หมายความว่าพอประมาณ 
              ไม่สุดโต่ง ไม่โลภอย่างมาก 
                คนเราก็อยู่เป็นสุข...”
    พระราชดำรัสเนื่องในโอกาสวันเฉลิมพระชนมพรรษา 
                   ๔ ธันวาคม ๒๕๔๑
อง§åปร–°อ∫ ปรัชญาของ
                  เศรษฐกิจพอเพียง
        
      ป รัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงนับเป็น
แนวทางปฏิ บั ติ เ พื่ อ ให้ ชี วิ ต ดำเนิ น ไปในทาง
        
สายกลางที่เหมาะสมสอดคล้องกับวิถีความเป็นอยู
                ่
อันเรียบง่ายของคนไทย
 ซึ่งสามารถนำมาประยุกต์
ใช้ให้เหมาะสมกับประชาชนทุกระดับ
 ทั้งระดับ
บุ ค คล
 ครอบครั ว
 ชุ ม ชน
 องค์ ก ร
 และระดั บ
ประเทศได้
โดยมีคุณลักษณะที่สำคัญดังนี้


       •
ความพอประมาณ
 หมายถึง
 ความพอดีต่อ
ความจำเป็ น และเหมาะสมกั บ ฐานะของตนเอง
สั ง คม
 สิ่ ง แวดล้ อ ม
 รวมทั้ ง วั ฒ นธรรมในแต่ ล ะ
       
ท้ อ งถิ่ น
 ไม่ ม ากเกิ น ไป
 ไม่ น้ อ ยเกิ น ไป
 และต้ อ ง
 
ไม่เบียดเบียนตนเองและผู้อื่น
                                                        13
•
ความมี เ หตุ ผ ล
 หมายถึ ง
 การตั ด สิ น ใจ
              
ดำเนิ น การเรื่ อ งต่ า งๆ
 อย่ า งมี เ หตุ ผ ลตามหลั ก
วิชาการ
 หลักกฎหมาย
 หลักศีลธรรม
 จริยธรรม
และวั ฒ นธรรมที่ ดี ง าม
 คิ ด ถึ ง ปั จ จั ย ที่ เ กี่ ย วข้ อ ง
                                                                 
อย่างถ้วนถี่
 โดยคำนึงถึงผลที่คาดว่าจะเกิดขึ้นจาก
               
การกระทำนั้นๆ
อย่างรอบคอบ





  14
•	ภูมิคุ้มกันในตัวที่ดี หมายถึง การเตรียมตัว
ให้พร้อมรับผลกระทบและการเปลี่ยนแปลงในด้าน
เศรษฐกิ จ สั ง คม สิ่ ง แวดล้ อ ม และวั ฒ นธรรม           
เพื่อให้สามารถปรับตัวและรับมือได้อย่างทันท่วงที 
        เงื่ อ นไขสำคั ญ เพื่ อ ให้ เ กิ ด ความพอเพี ย ง               
การตัดสินใจและดำเนินกิจกรรมต่างๆ ต้องอาศัย
ทั้งเงื่อนไขคุณธรรม หลักวิชา และเงื่อนไขชีวิตเป็น
พื้นฐาน
        •	เงื่อนไขคุณธรรม เสริมสร้างพื้นฐานจิตใจ
ของคนในชาติให้มีความซื่อสัตย์สุจริต รู้ รัก สามัคคี
ไม่โลภ ไม่ตระหนี่ และรู้จักแบ่งปันให้ผู้อื่น
        •	เงือนไขหลักวิชา อาศัยความรอบรู้ รอบคอบ
              ่
และระมั ด ระวั ง อย่ า งยิ่ ง ในการนำวิชาการต่างๆ      
มาใช้วางแผนและดำเนินการทุกขั้นตอน
                                                               15
•
เงื่อนไขชีวิต
 ดำเนินชีวิตด้วยความอดทน
       
มี ค วามเพี ย ร
 มี ส ติ
 และปั ญ ญา
 บริ ห ารจั ด การ
                                                      
การใช้ ชี วิ ต 
 โดยใช้ ห ลั ก วิ ช าและคุ ณ ธรรม
    
เป็นแนวทางพื้นฐาน













  16
“...ให้พอเพียงนี้ก็หมายความว่า
   มีกินมีอยู่ ไม่ฟุ่มเฟือย ไม่หรูหราก็ได้ แต่ว่าพอ.
แม้บางอย่างอาจจะดูฟุ่มเฟือย แต่ถ้าทำให้มีความสุข
    ถ้าทำได้ก็สมควรที่จะทำ สมควรที่จะปฏิบัติ.
       อันนี้ก็ความหมายอีกอย่างของเศรษฐกิจ
    หรือระบบพอเพียง...พอเพียงนี้อาจจะมีมาก
อาจจะมีของหรูหราก็ได้ แต่วาต้องไม่ไปเบียดเบียนคนอืน.
                             ่                        ่
           ต้องให้พอประมาณตามอัตภาพ
พูดจาก็พอเพียง ทำอะไรก็พอเพียง ปฏิบตตนก็พอเพียง...”
                                       ัิ
       พระราชดำรัสเนื่องในโอกาสวันเฉลิมพระชนมพรรษา
                      ๔ ธันวาคม ๒๕๔๑
การนâอมนำหลักปรัชญาœ
   
                          ¡าปØ‘∫ัµ‘
       
       ทุกคนสามารถนำหลักปรัชญาฯ
 มาเป็นหลัก
ปฏิบัติในการดำเนินชีวิตได้
ไม่ใช่เฉพาะในหมู่คนจน
หรือเกษตรกร
โดยต้อง
“ระเบิดจากข้างใน”
คือการ
เกิดจิตสำนึก
มีความศรัทธาเชื่อมั่น
เห็นคุณค่า
และ
นำไปปฏิบัติด้วยตนเอง
 แล้วจึงขยายไปสู่ครอบครัว
ชุมชน
สังคม
และประเทศชาติต่อไป
       •
ความพอเพียงระดับบุคคลและครอบครัว
มุ่งเน้นให้บุคคลและครอบครัวอยู่ร่วมกันอย่างมี
ความสุขทังทางกายและทางใจ
พึงพาตนเองอย่างเต็ม
            ้                    ่
ความสามารถ
 ไม่ ท ำอะไรเกิ น ตั ว
 ดำเนิ น ชี วิ ต โดย
                                                      
ไม่เบียดเบียนตนเองและผูอน
 รวมทังไฝ่รและมีการ
                         ้ ื่           ้ ู้
พัฒนาตนเองอย่ า งต่ อ เนื่ อ ง
 เพื่ อ ความมั่ น คงใน
  1
อนาคต และเป็นที่พึ่งให้ผู้อื่นได้ในที่สุด เช่น หา
ปั จ จั ย สี่ ม าเลี้ ย งตนเองและครอบครั ว จากการ
ประกอบสัมมาชีพ รูขอมูลรายรับ-รายจ่าย ประหยัด
                           ้้
แต่ไม่ใช่ตระหนี่ ลด-ละ-เลิก อบายมุข สอนให้เด็ก
รู้จักคุณค่า รู้จักใช้ และรู้จัก ออมเงิน และสิ่งของ
เครื่องใช้ ดูแลรักษาสุขภาพ มีการแบ่งปันภายใน
ครอบครัว ชุมชน และสังคมรอบข้าง รวมถึงการ
รั ก ษาวั ฒ นธรรม ประเพณี และการอยู่ ร่ ว มกั บ
ทรัพยากรธรรมชาติและสิงแวดล้อมได้อย่างเหมาะสม
                              ่
          •	ความพอเพี ย งระดั บ ชุ ม ชน คนในชุ ม ชน           
มีการรวมกลุ่มกันทำประโยชน์เพื่อส่วนรวม ช่วย
เหลือเกือกูลกันภายในชุมชนบนหลักของความรู้ รัก
            ้
สามัคคี สร้ า งเป็ น เครื อข่ายเชื่อมโยงกันในชุมชน      
และนอกชุมชนทังด้านเศรษฐกิจ สังคม ทรัพยากรธรรมชาติ     
                      ้
และสิงแวดล้อม เช่น การรวมกลุมอาชีพ องค์กรการเงิน
        ่                        ่
                                                       19
สวั ส ดิ ก ารชุ ม ชน การช่ ว ยดู แ ลรั ก ษาความสงบ
ความสะอาด ความเป็นระเบียบเรียบร้อย รวมทั้ง
การใช้ภูมิปัญญาท้องถิ่นและทรัพยากรธรรมชาติ
และสิ่งแวดล้อมในชุมชนมาสร้างประโยชน์ได้อย่าง       
เหมาะสม เพื่อสร้างเสริมชุมชนให้มีความเข้มแข็ง
และมีความเป็นอยู่ที่พอเพียง 
          • ความพอเพียงในภาคธุรกิจเอกชน เริ่มจาก   
ความมุ่งมั่นในการดำเนินธุรกิจที่หวังผลประโยชน์            
หรือกำไรในระยะยาวมากกว่าระยะสั้น แสวงหา            
ผลตอบแทนบนพืนฐานของการแบ่งปัน มุงให้ทกฝ่าย   
                        ้                         ่ ุ
ที่ เ กี่ ย วข้ อ งได้ รั บ ประโยชน์ อ ย่ า งเหมาะสม         
และเป็นธรรมทั้งลูกค้า คู่ค้า ผู้ถือหุ้น และพนักงาน
ด้านการขยายธุรกิจต้องทำอย่างค่อยเป็นค่อยไป       
รวมทั้งต้ อ งมี ค วามรู้ แ ละเข้ า ใจธุ ร กิ จ ของตนเอง
รู้ จั ก ลู ก ค้ า ศึ ก ษาคู่ แข่ ง และเรี ย นรู้ ก ารตลาด    
  20
อย่ า งถ่ อ งแท้ ผลิ ต ในสิ่ ง ที่ ถ นั ด และทำตามกำลั ง
สร้ า งเอกลั ก ษณ์ ที่ แ ตกต่ า งและพั ฒ นาคุ ณ ภาพ
ผลิตภัณฑ์อย่างต่อเนื่อง มีการเตรียมความพร้อม     
ต่อการเปลี่ยนแปลงที่อาจเกิดขึ้น มีความซื่อสัตย์            
รั บ ผิ ด ชอบต่ อ สั ง คมและป้ อ งกั น ผลกระทบ                 
ต่ อ สิ่ ง แวดล้ อ ม ที่ ส ำคั ญ ต้ อ งสร้ า งเสริ ม ความรู้             
และจัดสวัสดิการให้แก่พนักงานอย่างเหมาะสม
         • ความพอเพี ย งระดั บ ประเทศ เป็ น การ
บริหารจัดการประเทศ โดยเริมจากการวางรากฐาน  
                                     ่
ให้ ป ระชาชนส่ ว นใหญ่ อ ยู่ อ ย่ า งพอมี พ อกิ น                
และพึ่ ง ตนเองได้ มี ค วามรู้ และคุ ณ ธรรมในการ
ดำเนินชีวิต มีการรวมกลุ่มของชุมชนหลายๆ แห่ง
เพือแลกเปลียนความรู้ สืบทอดภูมปญญา และร่วมกัน      
    ่         ่                          ิ ั
พั ฒ นาตามแนวทางเศรฐกิ จ พอเพี ย งอย่ า งรู้ รั ก            
สามัคคี เสริมสร้างเครือข่ายเชือมโยงระหว่างชุมชน    
                                       ่
ให้เกิดเป็นสังคมแห่งความพอเพียงในที่สุด
                                                                 21
การประยÿกตå „ชâเศรษฐกิจพอเพียง
                                             „π¥âาπµàางÊ

       ด้ านเศรษฐกิจ
 ไม่ใช้จ่ายเกินตัว
 ไม่ลงทุน
เกินขนาด
คิดและวางแผนอย่างรอบคอบ
มีภมคมกัน
             ู ิ ุ้
ไม่เสี่ยงเกินไป

        ด้ า นจิ ต ใจ
 มี จิ ต ใจเข้ ม แข็ ง
 มี จิ ต สำนึ ก ที่ ดี
เอื้ อ อาทร
 เห็ น แก่ ป ระโยชน์ ส่ ว นรวมมากกว่ า
ประโยชน์ส่วนตัว
        ด้านสังคมและวัฒนธรรม
ช่วยเหลือเกื้อกูลกัน
รู้
 รัก
 สามั ค คี
 สร้ า งความเข้ ม แข็ ง ให้ ค รอบครั ว
และชุ ม ชน
 รั ก ษาเอกลั ก ษณ์
 ภาษา
 ภู มิ ปั ญ ญา
              
และวัฒนธรรมไทย
ด้านทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
รู้จัก
ใช้ แ ละจั ด การอย่ า งฉลาดและรอบคอบ
 ฟื น ฟู
ทรั พ ยากรเพื่ อ ให้ เ กิ ด ความยั่ ง ยื น และคงอยู่
ชั่วลูกหลาน
       ด้านเทคโนโลยี
 รู้จักใช้เทคโนโลยีที่เหมาะสม
สอดคล้ อ งกั บ ความต้ อ งการและสภาพแวดล้ อ ม
พัฒนาเทคโนโลยีจากภูมิปัญญาชาวบ้าน
       




                                               3
ºล∑ีËคา¥«่าจะ‰¥âรับ


       การน้ อ มนำปรั ช ญาของเศรษฐกิ จ พอเพี ย ง
      
มาประยุกต์ใช้ในทุกภาคส่วนของสังคมอย่างจริงจัง
จะส่ ง ผลให้ ก ารพั ฒ นาประเทศก้ า วหน้ า ไป
         
อย่างสมดุล
 มั่นคง
 และยั่งยืน
 พร้อมรับต่อการ
เปลี่ยนแปลงในทุกด้าน
 ทั้ ง ด้ า นชี วิ ต
 เศรษฐกิ จ
สั ง คม
 วั ฒ นธรรม
 สิ่ ง แวดล้ อ ม
 และเทคโนโลยี
อั น จะนำไปสู่
 “ความอยู เ ย็ น เป น สุ ข ร ว มกั น
ในสังคมไทย”

        ภาพจากสื่อการเรียนการสอน
 เรื่อง
วิถีชีวิตแบบเศรษฐกิจพอเพียง
              โดย...บริษัท
ณัฐเฟม
จำกัด




    4
ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง
สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ
  ๙๖๒  ถนนกรุงเกษม  เขตป้อมปราบฯ  กรุงเทพมหานคร  ๑๐๑๐๐
กลุ่มงานประชาสัมพันธ์
  โทรศัพท์  ๐ – ๒๒๘๐ - ๔๐๘๕  ต่อ  ๑๓๐๓ - ๑๓๐๕
  โทรสาร  ๐ – ๒๖๒๘ – ๒๘๔๖
กลุ่มงานเศรษฐกิจพอเพียง
  โทรศัพท์  ๐ – ๒๒๘๐ - ๔๐๘๕  ต่อ  ๕๑๐๓ และ ๒๔๐๗
  โทรสาร  ๐ – ๒๒๘๒ – ๙๑๕๘  หรือ  ๐ – ๒๒๘๑ – ๖๑๒๗
  หรือเยี่ยมชมได้ที่
  http://www.nesdb.go.th
  http://www.sufficiencyeconomy.org
ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง

More Related Content

What's hot

ปรัชญศรษฐกิจพอเพียง
ปรัชญศรษฐกิจพอเพียงปรัชญศรษฐกิจพอเพียง
ปรัชญศรษฐกิจพอเพียงUltraman Sure
 
เศรษฐกิจพอเพียง
เศรษฐกิจพอเพียงเศรษฐกิจพอเพียง
เศรษฐกิจพอเพียงPhichit Kophon
 
ต้องทำแบบคนจน
ต้องทำแบบคนจนต้องทำแบบคนจน
ต้องทำแบบคนจนDinhin Rakpong-Asoke
 
งานนำเสนอ..
งานนำเสนอ..งานนำเสนอ..
งานนำเสนอ..Pornthip Tanamai
 
การประยุกต์ใช้เศรษฐกิจพอเพียง
การประยุกต์ใช้เศรษฐกิจพอเพียงการประยุกต์ใช้เศรษฐกิจพอเพียง
การประยุกต์ใช้เศรษฐกิจพอเพียงVinz Primo
 
ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง
ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง
ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงENooilada
 
ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง
ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง
ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงKowin Butdawong
 
นำเสนอเศรษฐกิจพอเพียง
นำเสนอเศรษฐกิจพอเพียงนำเสนอเศรษฐกิจพอเพียง
นำเสนอเศรษฐกิจพอเพียงwilai2510
 
1942 เศรษฐกิจพอเพียง
1942 เศรษฐกิจพอเพียง1942 เศรษฐกิจพอเพียง
1942 เศรษฐกิจพอเพียงseri_101
 
20 คำถามเศรษฐกิจพอเพียง
20 คำถามเศรษฐกิจพอเพียง20 คำถามเศรษฐกิจพอเพียง
20 คำถามเศรษฐกิจพอเพียงjiko2505
 
งานนำเสนอเศรษฐกิจพอเพียง
งานนำเสนอเศรษฐกิจพอเพียงงานนำเสนอเศรษฐกิจพอเพียง
งานนำเสนอเศรษฐกิจพอเพียงSuttipong Pratumvee
 
เศรษฐกิจพอเพียง
เศรษฐกิจพอเพียงเศรษฐกิจพอเพียง
เศรษฐกิจพอเพียงbanlangkhao
 
เศรษฐกิจพอเพียง
เศรษฐกิจพอเพียงเศรษฐกิจพอเพียง
เศรษฐกิจพอเพียงjo
 

What's hot (15)

ปรัชญศรษฐกิจพอเพียง
ปรัชญศรษฐกิจพอเพียงปรัชญศรษฐกิจพอเพียง
ปรัชญศรษฐกิจพอเพียง
 
เศรษฐกิจพอเพียง
เศรษฐกิจพอเพียงเศรษฐกิจพอเพียง
เศรษฐกิจพอเพียง
 
ต้องทำแบบคนจน
ต้องทำแบบคนจนต้องทำแบบคนจน
ต้องทำแบบคนจน
 
งานนำเสนอ..
งานนำเสนอ..งานนำเสนอ..
งานนำเสนอ..
 
การประยุกต์ใช้เศรษฐกิจพอเพียง
การประยุกต์ใช้เศรษฐกิจพอเพียงการประยุกต์ใช้เศรษฐกิจพอเพียง
การประยุกต์ใช้เศรษฐกิจพอเพียง
 
ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง
ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง
ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง
 
เศรษฐกิจพอเพียง
เศรษฐกิจพอเพียงเศรษฐกิจพอเพียง
เศรษฐกิจพอเพียง
 
ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง
ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง
ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง
 
นำเสนอเศรษฐกิจพอเพียง
นำเสนอเศรษฐกิจพอเพียงนำเสนอเศรษฐกิจพอเพียง
นำเสนอเศรษฐกิจพอเพียง
 
1942 เศรษฐกิจพอเพียง
1942 เศรษฐกิจพอเพียง1942 เศรษฐกิจพอเพียง
1942 เศรษฐกิจพอเพียง
 
20 คำถามเศรษฐกิจพอเพียง
20 คำถามเศรษฐกิจพอเพียง20 คำถามเศรษฐกิจพอเพียง
20 คำถามเศรษฐกิจพอเพียง
 
เศรษฐกิจพอเพียง
เศรษฐกิจพอเพียงเศรษฐกิจพอเพียง
เศรษฐกิจพอเพียง
 
งานนำเสนอเศรษฐกิจพอเพียง
งานนำเสนอเศรษฐกิจพอเพียงงานนำเสนอเศรษฐกิจพอเพียง
งานนำเสนอเศรษฐกิจพอเพียง
 
เศรษฐกิจพอเพียง
เศรษฐกิจพอเพียงเศรษฐกิจพอเพียง
เศรษฐกิจพอเพียง
 
เศรษฐกิจพอเพียง
เศรษฐกิจพอเพียงเศรษฐกิจพอเพียง
เศรษฐกิจพอเพียง
 

Similar to ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง

เอกสารเรื่องเศรษฐกิจพอเพียง
เอกสารเรื่องเศรษฐกิจพอเพียงเอกสารเรื่องเศรษฐกิจพอเพียง
เอกสารเรื่องเศรษฐกิจพอเพียงDaungthip Pansomboon
 
เศรษฐกิจพอเพียง
เศรษฐกิจพอเพียงเศรษฐกิจพอเพียง
เศรษฐกิจพอเพียงKanyakon
 
Powerpoint เศรษฐกิจพอเพียง
Powerpoint เศรษฐกิจพอเพียงPowerpoint เศรษฐกิจพอเพียง
Powerpoint เศรษฐกิจพอเพียงChanon Mala
 
ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง
ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง
ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงIFon Lapthavon
 
ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง
ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง
ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงsukhom
 
บ้านโคกอีโด่ย --โครงการวิจัยเอกสารชุมชนต้นแบบที่นำแนวคิดพระราชดำริเรื่องเศรษฐ...
บ้านโคกอีโด่ย --โครงการวิจัยเอกสารชุมชนต้นแบบที่นำแนวคิดพระราชดำริเรื่องเศรษฐ...บ้านโคกอีโด่ย --โครงการวิจัยเอกสารชุมชนต้นแบบที่นำแนวคิดพระราชดำริเรื่องเศรษฐ...
บ้านโคกอีโด่ย --โครงการวิจัยเอกสารชุมชนต้นแบบที่นำแนวคิดพระราชดำริเรื่องเศรษฐ...freelance
 
เศรษฐกิจพอเพียง
เศรษฐกิจพอเพียงเศรษฐกิจพอเพียง
เศรษฐกิจพอเพียงsudza
 
เศรษฐกิจพอเพียง
เศรษฐกิจพอเพียง เศรษฐกิจพอเพียง
เศรษฐกิจพอเพียง sapay
 
เศรษฐกิจพอเพียง
เศรษฐกิจพอเพียงเศรษฐกิจพอเพียง
เศรษฐกิจพอเพียงnarudon
 
เศรษฐกิจพอเพียง
เศรษฐกิจพอเพียงเศรษฐกิจพอเพียง
เศรษฐกิจพอเพียงJiraprapa Suwannajak
 
ปิดทองหลังพระ
ปิดทองหลังพระปิดทองหลังพระ
ปิดทองหลังพระtongsuchart
 

Similar to ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง (20)

เอกสารเรื่องเศรษฐกิจพอเพียง
เอกสารเรื่องเศรษฐกิจพอเพียงเอกสารเรื่องเศรษฐกิจพอเพียง
เอกสารเรื่องเศรษฐกิจพอเพียง
 
ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง
ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง
ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง
 
เศรษฐกิจพอเพียง
เศรษฐกิจพอเพียงเศรษฐกิจพอเพียง
เศรษฐกิจพอเพียง
 
Suffeco po(2)
Suffeco po(2)Suffeco po(2)
Suffeco po(2)
 
1111
11111111
1111
 
Powerpoint เศรษฐกิจพอเพียง
Powerpoint เศรษฐกิจพอเพียงPowerpoint เศรษฐกิจพอเพียง
Powerpoint เศรษฐกิจพอเพียง
 
ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง
ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง
ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง
 
ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง
ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง
ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง
 
ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง
ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง
ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง
 
Pp1
Pp1Pp1
Pp1
 
Pp1
Pp1Pp1
Pp1
 
Pp
PpPp
Pp
 
Pp
PpPp
Pp
 
ทำดีถวายพ่อ
ทำดีถวายพ่อทำดีถวายพ่อ
ทำดีถวายพ่อ
 
บ้านโคกอีโด่ย --โครงการวิจัยเอกสารชุมชนต้นแบบที่นำแนวคิดพระราชดำริเรื่องเศรษฐ...
บ้านโคกอีโด่ย --โครงการวิจัยเอกสารชุมชนต้นแบบที่นำแนวคิดพระราชดำริเรื่องเศรษฐ...บ้านโคกอีโด่ย --โครงการวิจัยเอกสารชุมชนต้นแบบที่นำแนวคิดพระราชดำริเรื่องเศรษฐ...
บ้านโคกอีโด่ย --โครงการวิจัยเอกสารชุมชนต้นแบบที่นำแนวคิดพระราชดำริเรื่องเศรษฐ...
 
เศรษฐกิจพอเพียง
เศรษฐกิจพอเพียงเศรษฐกิจพอเพียง
เศรษฐกิจพอเพียง
 
เศรษฐกิจพอเพียง
เศรษฐกิจพอเพียง เศรษฐกิจพอเพียง
เศรษฐกิจพอเพียง
 
เศรษฐกิจพอเพียง
เศรษฐกิจพอเพียงเศรษฐกิจพอเพียง
เศรษฐกิจพอเพียง
 
เศรษฐกิจพอเพียง
เศรษฐกิจพอเพียงเศรษฐกิจพอเพียง
เศรษฐกิจพอเพียง
 
ปิดทองหลังพระ
ปิดทองหลังพระปิดทองหลังพระ
ปิดทองหลังพระ
 

ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง

  • 2. ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง จัดทำโดย สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการ เศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ISBN ๙๗๘-๙๗๔-๙๗๖๙-๗๗-๕ พิมพ์ครั้งที่ ๑ : ธันวาคม ๒๕๕๐ จำนวน : ๓๐,๐๐๐ เล่ม ภาพประกอบ ชัย ราชวัตร ศักดา แซ่เอียว (เซีย ไทยรัฐ) ศักดา วิมลจันทร์ (สี่ตา) โอม รัชเวทย์ ณรงค์ จรุงธรรมโชติ บริษัท ณัฐเฟม จำกัด พิมพ์ที่ โรงพิมพ์ ๒๑ เซ็นจูรี่ เลขที่ ๑, ๓ ซอย ๔๘ ถ.จรัลสนิทวงศ์ แขวงบางยี่ขัน เขตบางพลัด กทม. โทรศัพท์ ๐-๒๘๘๓-๐๔๑๗-๘ โทรสาร ๐-๒๘๘๓-๐๔๑๙ e-mail : stsumitra_century@yahoo.com
  • 3. “...เศรษฐกิจพอเพียง เป็นเสมือนรากฐานของชีวิต รากฐานความมั่นคงของแผ่นดิน เปรียบเสมือนเสาเข็ม ที่ถูกตอกรองรับบ้านเรือนตัวอาคารไว้นนเอง ั่ สิงก่อสร้างจะมันคงได้กอยูทเี่ สาเข็ม ่ ่ ็ ่ แต่คนส่วนมากมองไม่เห็นเสาเข็ม และลืมเสาเข็มเสียด้วยซ้ำไป...” พระราชดำรัสพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว จากวารสารชัยพัฒนา ฉบับประจำเดือนสิงหาคม ๒๕๔๒
  • 4. คำนำ สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจ และสังคมแห่งชาติ (สศช.) โดยคณะอนุกรรมการ ขับเคลื่อนเศรษฐกิจพอเพียง ได้ริเริ่มการสร้าง ขบวนการขั บ เคลื่ อ นเศรษฐกิ จ พอเพี ย ง เพื่ อ ส่ ง เสริ ม ให้ ป ระชาชนทุ ก ระดั บ มี ค วามเข้ า ใจ ในหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ตลอดจน น้อมนำไปใช้เป็นพื้นฐาน และแนวทางในการ ดำเนินชีวิต “ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง” ฉบับนี ้ จัดทำขึ้ น เพื่ อ เผยแพร่ ส าระสำคั ญ ของแนวคิ ด และการประยุ ก ต์ ใ ช้ ป รั ช ญาของเศรษฐกิ จ พอเพียงในระดับต่างๆ ด้วยภาษาที่เข้าใจได้ง่าย โดยจัดทำเป็นฉบับพกพา เพื่อให้สะดวกต่อการ นำไปใช้ประโยชน์ในโอกาสต่างๆ
  • 5. สำนักงานฯ หวังเป็นอย่างยิ่งว่า หนังสือ เล่มนี้จะมีส่วนช่วยเสริมสร้างความรู้ความเข้าใจ ในหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงและการ ประยุกต์ใช้ อันจะเป็นประโยชน์ต่อการเรียนรู้ และนำไปปรับใช้เป็นแนวทางในการดำเนินชีวต ิ เพื่อให้พร้อมรับต่อการเปลี่ยนแปลงในทุ ก ด้ า น นำสู่ ค วามก้ า วหน้ า อย่ า งสมดุ ล มั่ น คง และ ยั่งยืนสืบไป สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการ เศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ธันวาคม ๒๕๕๐
  • 6. สารบัญ หน้า คำนำ ๓ ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงคืออะไร? ๖ องค์ประกอบปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ๑๓ การน้อมนำหลักปรัชญาฯ มาปฏิบัติ ๑๘ การประยุกต์ใช้เศรษฐกิจพอเพียงในด้านต่างๆ ๒๒ ผลที่คาดว่าจะได้รับ ๒๔
  • 7. ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง §◊ออ–‰ร? ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง เป็นแนวทาง การดำเนิ น ชี วิ ต และวิ ถี ป ฏิ บั ติ ที่ พ ระบาทสมเด็ จ พระเจ้าอยู่หัวมี พ ระราชดำรั ส ชี้ แ นะแก่ พ สกนิ ก ร ชาวไทยมาโดยตลอดนานกว่า ๓๐ ป และได้ทรงเน้นย้ำ แนวทางพัฒนาที่ตั้งอยู่บนพืนฐานของทางสายกลาง ้ และความไม่ประมาท โดยคำนึงถึงความพอประมาณ ความมีเหตุผล การสร้างภูมคมกันในตัวทีด ี ตลอดจน ิ ุ้ ่ ใช้ความรู และคุณธรรมเป็นพืนฐานในการดำรงชีวต ้ ้ ิ การป้องกันให้รอดพ้นจากวิกฤต และให้สามารถ ดำรงอยู่ ไ ด้ อ ย่ า งมั่ น คงและยั่ ง ยื น ภายใต้ ก ระแส โลกาภิวัตน์และความเปลี่ยนแปลงต่างๆ 6
  • 8. ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง “เศรษฐกิ จ พอเพี ย ง” เป็ น ปรั ช ญา ชี้ ถึ ง แนวการดำรงอยู่ แ ละปฏิ บั ติ ต นของ ประชาชนในทุกระดับตั้งแต่ระดับครอบครัว ระดับชุมชน จนถึงระดับรัฐ ทั้งในการพัฒนา และบริหารประเทศให้ดำเนินไปใน ทางสายกลาง โดยเฉพาะการพั ฒ นาเศรษฐกิ จ เพื่ อ ให้ ก้ า วทั น ต่ อ ยุ ค โลกาภิ วั ต น์ ความพอเพี ย ง หมายถึง ความพอประมาณ ความมีเหตุผล รวมถึ ง ความจำเป็ น ที่ จ ะต้ อ งมี ร ะบบ ภู มิ คุ้ ม กั น ในตั ว ที่ ดี พ อสมควรต่ อ การมี ผ ล
  • 9. กระทบใดๆ อั น เกิ ด จากการเปลี่ ย นแปลง ทั้งภายนอกและภายใน ทั้งนี้จะต้องอาศัย ความรอบรู้ ความรอบคอบ และความ ระมัดระวังอย่างยิ่งในการนำวิชาการต่างๆ มาใช้ ใ นการวางแผนและการดำเนิ น การ ทุกขันตอน และขณะเดียวกันจะต้องเสริมสร้าง ้ พื้ น ฐานจิ ต ใจของคนในชาติ โ ดยเฉพาะ เจ้าหน้าที่ของรัฐ นักทฤษฏีและนักธุรกิจใน ทุกระดับ ให้มสำนึกในคุณธรรม ความซือสัตย์ ี ่ สุ จ ริ ต และให้ มี ค วามรอบรู้ ที่ เ หมาะสม ดำเนิ น ชี วิ ต ด้ ว ยความอดทน ความเพี ย ร มีสติ ปัญญา และความรอบคอบ เพื่อให้
  • 10. สมดุลและพร้อมต่อการรองรับการเปลียนแปลง ่ อย่ า งรวดเร็ ว และกว้ า งขวาง ทั้ ง ด้ า นวั ต ถุ สังคม สิ่งแวดล้อม และวัฒนธรรมจากโลก ภายนอกได้เป็นอย่างดี 9
  • 11. สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจ และสังคมแห่ ง ชาติ (สศช.) ในฐานะหน่วยงาน หลักในการวางแผนของประเทศตระหนักถึงความ สำคัญของแนวคิดดังกล่าว จึงได้เชิญผู้ทรงคุณวุฒิ จากสาขาต่ า งๆ มาร่ ว มกั น พิ จ ารณากลั่ น กรอง พระราชดำรัสของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ในโอกาสต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับเศรษฐกิจพอเพียง สรุปออกมาเป็นนิยามความหมาย “ปรัชญาของ เศรษฐกิจพอเพียง” จากนั้ น สศช. ได้ น ำขึ้ น ทู ล เกล้ า ฯ ขอ พระราชทานพระบรมราชานุ ญ าตนำบทความ ดั ง กล่ า วไปเผยแพร่ เพื่ อ ส่ ง เสริ ม ให้ ป ระชาชน ทุกระดับมีความเข้าใจในหลักปรัชญาฯ และใช้เป็น พื้ น ฐานและแนวทางในการดำเนิ น ชี วิ ต ซึ่ ง ทรง พระกรุ ณ าปรั บ ปรุ ง แก้ ไข และโปรดเกล้ า ฯ 10
  • 12. พระราชทานพระบรมราชานุ ญ าต ตามที่ ข อ พระมหากรุณา เมื่อวันที่ ๒๙ พฤศจิกายน ๒๕๔๒ สศช. ได้ อั ญ เชิ ญ “ปรั ช ญาของเศรษฐกิ จ พอเพียง” มาเป็นปรัชญานำทางในการจัดทำแผน พั ฒ นาเศรษฐกิ จ และสั ง คมแห่ ง ชาติ ฉ บั บ ที่ ๙ (พ.ศ. ๒๕๔๕-๒๕๔๙) และฉบั บ ที่ ๑๐ (พ.ศ. ๒๕๕๐-๒๕๕๔) รวมทั้งได้เสริมสร้างความเข้าใจ ไปยังภาคส่วนต่างๆ เพือให้เกิดความเข้าใจ เห็นคุณค่า ่ และน้อมนำไปประยุกต์ใช้ในวิถีชีวิตต่อไป ภาพจากสื่อการเรียนการสอน เรื่อง วิถีชีวิตแบบเศรษฐกิจพอเพียง โดย...บริษัท ณัฐเฟม จำกัด 11
  • 13. “...คนเราถ้าพอในความต้องการ ก็มีความโลภน้อย เมื่อมีความโลภน้อย ก็เบียดเบียนคนอื่นน้อย ถ้าทุกประเทศมีความคิด อันนี้ไม่ใช่เศรษฐกิจ มีความคิดว่าทำอะไรต้องพอเพียง หมายความว่าพอประมาณ ไม่สุดโต่ง ไม่โลภอย่างมาก คนเราก็อยู่เป็นสุข...” พระราชดำรัสเนื่องในโอกาสวันเฉลิมพระชนมพรรษา ๔ ธันวาคม ๒๕๔๑
  • 14. อง§åปร–°อ∫ ปรัชญาของ เศรษฐกิจพอเพียง ป รัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงนับเป็น แนวทางปฏิ บั ติ เ พื่ อ ให้ ชี วิ ต ดำเนิ น ไปในทาง สายกลางที่เหมาะสมสอดคล้องกับวิถีความเป็นอยู ่ อันเรียบง่ายของคนไทย ซึ่งสามารถนำมาประยุกต์ ใช้ให้เหมาะสมกับประชาชนทุกระดับ ทั้งระดับ บุ ค คล ครอบครั ว ชุ ม ชน องค์ ก ร และระดั บ ประเทศได้ โดยมีคุณลักษณะที่สำคัญดังนี้ • ความพอประมาณ หมายถึง ความพอดีต่อ ความจำเป็ น และเหมาะสมกั บ ฐานะของตนเอง สั ง คม สิ่ ง แวดล้ อ ม รวมทั้ ง วั ฒ นธรรมในแต่ ล ะ ท้ อ งถิ่ น ไม่ ม ากเกิ น ไป ไม่ น้ อ ยเกิ น ไป และต้ อ ง ไม่เบียดเบียนตนเองและผู้อื่น 13
  • 15. • ความมี เ หตุ ผ ล หมายถึ ง การตั ด สิ น ใจ ดำเนิ น การเรื่ อ งต่ า งๆ อย่ า งมี เ หตุ ผ ลตามหลั ก วิชาการ หลักกฎหมาย หลักศีลธรรม จริยธรรม และวั ฒ นธรรมที่ ดี ง าม คิ ด ถึ ง ปั จ จั ย ที่ เ กี่ ย วข้ อ ง อย่างถ้วนถี่ โดยคำนึงถึงผลที่คาดว่าจะเกิดขึ้นจาก การกระทำนั้นๆ อย่างรอบคอบ 14
  • 16. • ภูมิคุ้มกันในตัวที่ดี หมายถึง การเตรียมตัว ให้พร้อมรับผลกระทบและการเปลี่ยนแปลงในด้าน เศรษฐกิ จ สั ง คม สิ่ ง แวดล้ อ ม และวั ฒ นธรรม เพื่อให้สามารถปรับตัวและรับมือได้อย่างทันท่วงที เงื่ อ นไขสำคั ญ เพื่ อ ให้ เ กิ ด ความพอเพี ย ง การตัดสินใจและดำเนินกิจกรรมต่างๆ ต้องอาศัย ทั้งเงื่อนไขคุณธรรม หลักวิชา และเงื่อนไขชีวิตเป็น พื้นฐาน • เงื่อนไขคุณธรรม เสริมสร้างพื้นฐานจิตใจ ของคนในชาติให้มีความซื่อสัตย์สุจริต รู้ รัก สามัคคี ไม่โลภ ไม่ตระหนี่ และรู้จักแบ่งปันให้ผู้อื่น • เงือนไขหลักวิชา อาศัยความรอบรู้ รอบคอบ ่ และระมั ด ระวั ง อย่ า งยิ่ ง ในการนำวิชาการต่างๆ มาใช้วางแผนและดำเนินการทุกขั้นตอน 15
  • 17. • เงื่อนไขชีวิต ดำเนินชีวิตด้วยความอดทน มี ค วามเพี ย ร มี ส ติ และปั ญ ญา บริ ห ารจั ด การ การใช้ ชี วิ ต โดยใช้ ห ลั ก วิ ช าและคุ ณ ธรรม เป็นแนวทางพื้นฐาน 16
  • 18. “...ให้พอเพียงนี้ก็หมายความว่า มีกินมีอยู่ ไม่ฟุ่มเฟือย ไม่หรูหราก็ได้ แต่ว่าพอ. แม้บางอย่างอาจจะดูฟุ่มเฟือย แต่ถ้าทำให้มีความสุข ถ้าทำได้ก็สมควรที่จะทำ สมควรที่จะปฏิบัติ. อันนี้ก็ความหมายอีกอย่างของเศรษฐกิจ หรือระบบพอเพียง...พอเพียงนี้อาจจะมีมาก อาจจะมีของหรูหราก็ได้ แต่วาต้องไม่ไปเบียดเบียนคนอืน. ่ ่ ต้องให้พอประมาณตามอัตภาพ พูดจาก็พอเพียง ทำอะไรก็พอเพียง ปฏิบตตนก็พอเพียง...” ัิ พระราชดำรัสเนื่องในโอกาสวันเฉลิมพระชนมพรรษา ๔ ธันวาคม ๒๕๔๑
  • 19. การนâอมนำหลักปรัชญาœ ¡าปØ‘∫ัµ‘ ทุกคนสามารถนำหลักปรัชญาฯ มาเป็นหลัก ปฏิบัติในการดำเนินชีวิตได้ ไม่ใช่เฉพาะในหมู่คนจน หรือเกษตรกร โดยต้อง “ระเบิดจากข้างใน” คือการ เกิดจิตสำนึก มีความศรัทธาเชื่อมั่น เห็นคุณค่า และ นำไปปฏิบัติด้วยตนเอง แล้วจึงขยายไปสู่ครอบครัว ชุมชน สังคม และประเทศชาติต่อไป • ความพอเพียงระดับบุคคลและครอบครัว มุ่งเน้นให้บุคคลและครอบครัวอยู่ร่วมกันอย่างมี ความสุขทังทางกายและทางใจ พึงพาตนเองอย่างเต็ม ้ ่ ความสามารถ ไม่ ท ำอะไรเกิ น ตั ว ดำเนิ น ชี วิ ต โดย ไม่เบียดเบียนตนเองและผูอน รวมทังไฝ่รและมีการ ้ ื่ ้ ู้ พัฒนาตนเองอย่ า งต่ อ เนื่ อ ง เพื่ อ ความมั่ น คงใน 1
  • 20. อนาคต และเป็นที่พึ่งให้ผู้อื่นได้ในที่สุด เช่น หา ปั จ จั ย สี่ ม าเลี้ ย งตนเองและครอบครั ว จากการ ประกอบสัมมาชีพ รูขอมูลรายรับ-รายจ่าย ประหยัด ้้ แต่ไม่ใช่ตระหนี่ ลด-ละ-เลิก อบายมุข สอนให้เด็ก รู้จักคุณค่า รู้จักใช้ และรู้จัก ออมเงิน และสิ่งของ เครื่องใช้ ดูแลรักษาสุขภาพ มีการแบ่งปันภายใน ครอบครัว ชุมชน และสังคมรอบข้าง รวมถึงการ รั ก ษาวั ฒ นธรรม ประเพณี และการอยู่ ร่ ว มกั บ ทรัพยากรธรรมชาติและสิงแวดล้อมได้อย่างเหมาะสม ่ • ความพอเพี ย งระดั บ ชุ ม ชน คนในชุ ม ชน มีการรวมกลุ่มกันทำประโยชน์เพื่อส่วนรวม ช่วย เหลือเกือกูลกันภายในชุมชนบนหลักของความรู้ รัก ้ สามัคคี สร้ า งเป็ น เครื อข่ายเชื่อมโยงกันในชุมชน และนอกชุมชนทังด้านเศรษฐกิจ สังคม ทรัพยากรธรรมชาติ ้ และสิงแวดล้อม เช่น การรวมกลุมอาชีพ องค์กรการเงิน ่ ่ 19
  • 21. สวั ส ดิ ก ารชุ ม ชน การช่ ว ยดู แ ลรั ก ษาความสงบ ความสะอาด ความเป็นระเบียบเรียบร้อย รวมทั้ง การใช้ภูมิปัญญาท้องถิ่นและทรัพยากรธรรมชาติ และสิ่งแวดล้อมในชุมชนมาสร้างประโยชน์ได้อย่าง เหมาะสม เพื่อสร้างเสริมชุมชนให้มีความเข้มแข็ง และมีความเป็นอยู่ที่พอเพียง • ความพอเพียงในภาคธุรกิจเอกชน เริ่มจาก ความมุ่งมั่นในการดำเนินธุรกิจที่หวังผลประโยชน์ หรือกำไรในระยะยาวมากกว่าระยะสั้น แสวงหา ผลตอบแทนบนพืนฐานของการแบ่งปัน มุงให้ทกฝ่าย ้ ่ ุ ที่ เ กี่ ย วข้ อ งได้ รั บ ประโยชน์ อ ย่ า งเหมาะสม และเป็นธรรมทั้งลูกค้า คู่ค้า ผู้ถือหุ้น และพนักงาน ด้านการขยายธุรกิจต้องทำอย่างค่อยเป็นค่อยไป รวมทั้งต้ อ งมี ค วามรู้ แ ละเข้ า ใจธุ ร กิ จ ของตนเอง รู้ จั ก ลู ก ค้ า ศึ ก ษาคู่ แข่ ง และเรี ย นรู้ ก ารตลาด 20
  • 22. อย่ า งถ่ อ งแท้ ผลิ ต ในสิ่ ง ที่ ถ นั ด และทำตามกำลั ง สร้ า งเอกลั ก ษณ์ ที่ แ ตกต่ า งและพั ฒ นาคุ ณ ภาพ ผลิตภัณฑ์อย่างต่อเนื่อง มีการเตรียมความพร้อม ต่อการเปลี่ยนแปลงที่อาจเกิดขึ้น มีความซื่อสัตย์ รั บ ผิ ด ชอบต่ อ สั ง คมและป้ อ งกั น ผลกระทบ ต่ อ สิ่ ง แวดล้ อ ม ที่ ส ำคั ญ ต้ อ งสร้ า งเสริ ม ความรู้ และจัดสวัสดิการให้แก่พนักงานอย่างเหมาะสม • ความพอเพี ย งระดั บ ประเทศ เป็ น การ บริหารจัดการประเทศ โดยเริมจากการวางรากฐาน ่ ให้ ป ระชาชนส่ ว นใหญ่ อ ยู่ อ ย่ า งพอมี พ อกิ น และพึ่ ง ตนเองได้ มี ค วามรู้ และคุ ณ ธรรมในการ ดำเนินชีวิต มีการรวมกลุ่มของชุมชนหลายๆ แห่ง เพือแลกเปลียนความรู้ สืบทอดภูมปญญา และร่วมกัน ่ ่ ิ ั พั ฒ นาตามแนวทางเศรฐกิ จ พอเพี ย งอย่ า งรู้ รั ก สามัคคี เสริมสร้างเครือข่ายเชือมโยงระหว่างชุมชน ่ ให้เกิดเป็นสังคมแห่งความพอเพียงในที่สุด 21
  • 23. การประยÿกตå „ชâเศรษฐกิจพอเพียง „π¥âาπµàางÊ ด้ านเศรษฐกิจ ไม่ใช้จ่ายเกินตัว ไม่ลงทุน เกินขนาด คิดและวางแผนอย่างรอบคอบ มีภมคมกัน ู ิ ุ้ ไม่เสี่ยงเกินไป ด้ า นจิ ต ใจ มี จิ ต ใจเข้ ม แข็ ง มี จิ ต สำนึ ก ที่ ดี เอื้ อ อาทร เห็ น แก่ ป ระโยชน์ ส่ ว นรวมมากกว่ า ประโยชน์ส่วนตัว ด้านสังคมและวัฒนธรรม ช่วยเหลือเกื้อกูลกัน รู้ รัก สามั ค คี สร้ า งความเข้ ม แข็ ง ให้ ค รอบครั ว และชุ ม ชน รั ก ษาเอกลั ก ษณ์ ภาษา ภู มิ ปั ญ ญา และวัฒนธรรมไทย
  • 24. ด้านทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม รู้จัก ใช้ แ ละจั ด การอย่ า งฉลาดและรอบคอบ ฟื น ฟู ทรั พ ยากรเพื่ อ ให้ เ กิ ด ความยั่ ง ยื น และคงอยู่ ชั่วลูกหลาน ด้านเทคโนโลยี รู้จักใช้เทคโนโลยีที่เหมาะสม สอดคล้ อ งกั บ ความต้ อ งการและสภาพแวดล้ อ ม พัฒนาเทคโนโลยีจากภูมิปัญญาชาวบ้าน 3
  • 25. ºล∑ีËคา¥«่าจะ‰¥âรับ การน้ อ มนำปรั ช ญาของเศรษฐกิ จ พอเพี ย ง มาประยุกต์ใช้ในทุกภาคส่วนของสังคมอย่างจริงจัง จะส่ ง ผลให้ ก ารพั ฒ นาประเทศก้ า วหน้ า ไป อย่างสมดุล มั่นคง และยั่งยืน พร้อมรับต่อการ เปลี่ยนแปลงในทุกด้าน ทั้ ง ด้ า นชี วิ ต เศรษฐกิ จ สั ง คม วั ฒ นธรรม สิ่ ง แวดล้ อ ม และเทคโนโลยี อั น จะนำไปสู่ “ความอยู เ ย็ น เป น สุ ข ร ว มกั น ในสังคมไทย” ภาพจากสื่อการเรียนการสอน เรื่อง วิถีชีวิตแบบเศรษฐกิจพอเพียง โดย...บริษัท ณัฐเฟม จำกัด 4
  • 27. สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ๙๖๒ ถนนกรุงเกษม เขตป้อมปราบฯ กรุงเทพมหานคร ๑๐๑๐๐ กลุ่มงานประชาสัมพันธ์ โทรศัพท์ ๐ – ๒๒๘๐ - ๔๐๘๕ ต่อ ๑๓๐๓ - ๑๓๐๕ โทรสาร ๐ – ๒๖๒๘ – ๒๘๔๖ กลุ่มงานเศรษฐกิจพอเพียง โทรศัพท์ ๐ – ๒๒๘๐ - ๔๐๘๕ ต่อ ๕๑๐๓ และ ๒๔๐๗ โทรสาร ๐ – ๒๒๘๒ – ๙๑๕๘ หรือ ๐ – ๒๒๘๑ – ๖๑๒๗ หรือเยี่ยมชมได้ที่ http://www.nesdb.go.th http://www.sufficiencyeconomy.org