1. UT $4.50 ET $5.00
00
МЕДИКЕР •00000 2011
ИЮНЬ 0000 1
2. Уважаемые коллеги!
Уважаемые друзья!
С
егодня у нас замечательный день! Страна
празднует День медицинского работника!
На медицинских работников возложена
огромная ответственность – здоровье и
жизнь граждан страны. От ваших профес-
сиональных знаний и нравственных качеств зависит
этот бесценный дар.
В медицинских организациях нашей страны работают
беззаветно преданные своему делу специалисты, по- фессии, постоянного пополнения своих знаний,
святившие свою жизнь самой благородной и гуман- без которых в наше стремительное время про-
ной профессии на земле. сто нельзя. И лучшие из них добиваются боль-
Труд медицинского работника труден и почетен. Роль ших успехов, используя в своей деятельности по-
и значимость медицинских работников высока. следние достижения медицинской науки и прак-
Это подчеркивают и ежегодные Послания Президен- тики, внедряя инновации и помня о главных за-
та страны народу Казахстана, где здравоохранению и поведях врача.
медицинским работникам всегда уделяется отдельное Нам предстоит серьезная совместная работа по
внимание. реализации мероприятий программы.
Сегодня ни у кого уже не вызывает сомнения, что здра- Гарантией успешного претворения начатых пре-
воохранение — это сфера жизнеобеспечения, один из образований служат опыт, знания и уменье на-
важнейших факторов конкурентоспособности и на- ших медицинских работников, присущее высо-
циональной безопасности страны. кое чувство долга и ответственности за жизнь и
В последнее время отрасль находится на подъеме, здоровье людей.
идет ее реформирование. Важнейшим этапом в раз- Дорогие коллеги! Сердечно поздравляю вас с
витии здравоохранения страны стала Государственная профессиональным праздником!
программа развития здравоохранения Республики Ка- Благодарю вас за самоотверженность и чуткость,
захстан «Саламатты Казахстан» на 2011-2015 годы. истинную гуманность, за ваши золотые руки и
высокое чувство ответственности! Ваш вклад в
В новой программе запланирован полномасштабный оздоровление нации бесценен!
охват всех существующих проблем в области здраво- Желаю Вам, дорогие мои коллеги, новых свер-
охранения и предложены современные и эффектив- шений на благо отечественной медицины, креп-
ные пути их решения, учитывающие опыт всех пред- кого здоровья, успехов и удачи в Вашем нелег-
ыдущих реформ по развитию здравоохранения. ком, но таком необходимом труде!
Сегодня важное место отводится межсекторальному
взаимодействию по охране здоровья и усилению про- Мира и добра Вам и вашим близким!
филактической направленности медицины. Особая
роль в Госпрограмме уделяется первичной медико- От всей души поздравляю всех медиков с про-
санитарной помощи (ПМСП) в решении социальных фессиональным праздником и желаю доброго
проблем. Программой предусмотрено внедрение ин- здоровья, дальнейших успехов в благородном
ститута социального работника в службу. деле служения медицине и самосовершенствова-
Создаются новые условия и возможности как для па- нии!
циентов, которые теперь имеют право выбора врача и
клиники, так и для медиков, труд которых будет боль- Министр здравоохранения
ше цениться и стимулироваться. Врачи стали иметь Республики Казахстан
больше мотивации для совершенствования в про- С. Каирбекова
2 МЕДИКЕР • ИЮНЬ 2011 МЕДИКЕР • ИЮНЬ 2011 3
3. актуально / ¼зектi м´селе
Редакционный совет:
Главный редактор
4 О ТОНКОСТЯХ ЕНСЗ
А. Избасаров 8 Бірыңғай мемлекеттік денсаулық сақтау
Доктор медицинских наук, профессор, врач уролог-
андролог высшей квалификационной категории,
жүйесі жайлы
член Всемирной и Европейской Ассоциаций Урологов
К. Ормантаев медикер
Доктор медицинских наук, профессор, академик НАН РК,
заслуженный деятель науки РК
М. Алчинбаев 7 Налаживая сотрудничество
Доктор медицинских наук, профессор, лауреат
Государственной премии РК, председатель Ассоциации
7 Медицинская сервисная компания
урологов, главный уролог Министерства
здравоохранения РК
«МЕДИКЕР»
Г. Садырбаева актуально
Генеральный директор ТОО «Медикер»
Құрметтi оқырмандар!
Р. Жусупова
и.о. Директора ТОО «Energy Focus»
10 КАК ВЗЯТЬ КВОТУ?
И. Снигирева 14 Квотаны қалай алуға болады?
к.м.н., заместитель главного врача МЦ «Медикер»
Т. Кожалиева 16 Надежный помощник
Советник председателя правления АО СК «Казахинстрах»
20 Профилактика заболеваний:
Б
Р. Ахметов, к.м.н.
Ж. Исаева, к.м.н.
современные подходы
үгін сіз журналымыздың мерекелік
образование пациента
санын тамашалап отырсыз. Руководитель проекта
Ж. Кыдырбаева
«Медикер» журналының барлық Kydyrbayeva.Zh@medicare.kz 22 Все болезни от нервов
бес нөмірі жаңа ғасырдағы Қазақстан Литературный редактор 24 Коварная глаукома
М. Сагитова
медицинасының шежіресі, ал мақалалардың Дизайн, верстка 28 Носовое кровотечение
негізгі кейіпкерлері – біздің әріптестер, Гип- А.Сулейменов 32 ФИЗИОТЕРАПИЯ
пократ антына нық сенімді білікті мамандар. Авторы:
36 Обрезание
Авторы: Т. Хайдарова, О. Витковский,
Жаңа замандағы еліміздің денсаулық сақтау М. Хайдарова, А. Джапарова, И. Снигирева, 40 НЕВИДИМАЯ БОЛЕЗНЬ
саласы елеулі жетістіктерімен ерекшеленеді, Е. Сейтенов, Г. Турсунбекова, Т. Исенов,
42 Первая помощь при ожогах
З. Билдебекова, Н. Ча, А. Исенова
медициналық қызметтердің саны мен са- Переводчики
пасы артып, оларға деген қолжетімділігі К. Ахметов, Е. Хайдаров нетрадиционная недицина
Корректор
әлдеқайда жоғарлады. 21 ғасырдың И. Хромушина 44 КАК ПАХНЕТ РАДУГА!?
инновациялық жаңалықтары шындыққа ай- Фотограф
налды. Біз Қазақстанның денсаулық сақтау құттықтаймын! Мен медицина саласындағы В. Шаповалов личность
саласына әлемдік стандарттарды белсене батыл жоспарлар мен жобалардың іс Журнал зарегистрирован Министерством 48 Кулян ОМАРОВА:
енгізіп жүрміз. жүзіне асатынына кәміл сенемін, өйткені культуры и информации Республики Казах-
Люблю свою профессию - гематологию!
стан, Комитет информации и архивов.
Бүгінгі таңда төл мерекеміздің қарсаңында әріптестерімнің жоғары кәсіби деңгейіне, Свидетельство 10882-Ж от 26. 04. 2010 г.
отандық денсаулық сақтау ісінің та- история
жанқиярлылығына, адамгершілігіне Все предложения, пожелания и замечания
по изданию направляйте в редакцию журна-
бысты болуы жүздеген медициналық сенімдімін. Жүздеген дәрігерлеріміздің, ла «Медикер». Любое воспроизведение ма- 52 Первые степные врачи
ұйымдардың және әрбір дәрігердің ғалымдарымыздың, медбикелеріміздің және териалов
қажырлы еңбегінің нәтижесі деп біз ауыз
или их фрагментов возможно только с пись- это интересно
басқа да медицинаға тікелей қатысы бар менного разрешения редакции.
толтырып мақтанышпен айта аламыз. Бұл адамдардың есімдері қазақ медицинасының Редакция не несет ответственности за содер-
56 Нужна ли доктору СРМ?
жание рекламных материалов.
нағыз мамандардың күнделікті қайсар және тарихына алтын әріппен жазылуға хақысы Мнение редакции не обязательно совпадает 58 ЗОЛОТАЯ СЕРЕДИНА
игі ісінің қорытындысы. Әрбір дәрігердің бар деп мақтанышпен айта аламын. с мнением авторов.
еңбек жолы Гиппократ антын қабылдаудан Барлық әріптестеріме жаңа кәсіби жетістіктер
Распространяется на территории Казахстана. психология
Выходит один раз в 2 месяца.
басталған, ал кәсібі болса - міндетіне мен жаңұяларына береке-бірлік тілеймін! Тираж 7 000 экземпляров.
62 Эмоции - друг или враг?
Партнер по распространению: Курьерская
айналған. Медицина саласы өмірдегі таңдаған ақ компания EXLINE, тел. +7 727 3900300
Қазақстанның мыңдаған ақ хала- жолыңыз болсын! Шаңырақтарыңызға красота
ты абзал жандарын төл мерекелерімен бейбітшілік пен шаттық тілеймін! Адрес редакции:
68 ИНВЕСТИЦИИ В КРАСОТУ
010000, Республика Казахстан,
г. Астана, ул. Кабанбай батыра, 17,
блок Е, офис 901. спортивная медицина
Тел. +7 (7172) 79 49 88, 79 49 87
+7 (727) 263 55 43 70 Разминать без меры – бессмысленно
Гүлжан Садырбаева
4 МЕДИКЕР • ИЮНЬ 2011 Отпечатано в типографии «Gerona Print House», тел.: 250 47 40 МЕДИКЕР • ИЮНЬ 2011 5
4. актуально
О свободном выборе
врача и работе бюро
госпитализации…
О
дин из первых во- жайшей поликлинике по месту прописки. Бахыт Ниязбеков-
просов, интересую- на утверждает, что в формировании законов и обсуждении го-
щих наше населе- сударственных программ необходимо участие самих граждан.
ние, – возможности Все встанет на свои места лишь тогда, когда каждый гражданин
смены поликлиники. По начнет участвовать в политических процессах, а не останется
какой все же схеме мы имеем право менять свою территориаль- дожидаться, пока за него будут думать чиновники.
ную поликлинику? С этим вопросом мы обратились к началь- Между тем отдельные граждане не только отказываются вер-
нику отдела лечебно-профилактической деятельности мате- шить судьбы народа, но и пытаются обойти «нудную», по их
ринства, детства и лицензирования управления здравоохране- мнению, регистрацию через Бюро госпитализации. Вместо
ния г. Алматы Альмире Бердонгаровой. По ее словам, каждый того чтобы получить направление и официально госпитализи-
год с 1 ноября по 1 декабря граждане имеют право поменять роваться, они имитируют приступ, добираются до клиники на
поликлинику по месту жительства. Однако в случае, если вы скорой помощи, а затем госпитализируются в экстренном по-
О ТОНКОСТЯХ
выбрали понравившуюся вам поликлинику в другой части го- рядке. Как к такому явлению относятся в ведомстве? С этим во-
рода, не ждите обслуживания на дому. Просто представьте себе просом мы обратились к директору алматинского городского
– в списке участкового врача 10 семей, разбросанных по всему филиала Республиканского информационно-аналитического
городу. Он просто физически не сможет обойти всех. Особен- центра Министерства здравоохранения РК Куралу Куракбае-
но внимательными при смене поликлиники должны быть ма- ву. «Это историческая закономерность, люди всегда противят-
мочки, у которых часто болеющие чада. Территориальная по- ся нововведениям, но разве проще жить по старой системе?
ликлиника, как говорится, ближе к телу, и к делу в том числе. А Когда мы сначала брали направление от врача в поликлини-
чем ближе поликлиника, тем чаще вы будете видеть своего ле- ке, шли с ним в больницу, а там нам говорили: свободных мест
ЕНСЗ
чащего врача. нет. А если человеку необходима срочная госпитализация, он,
Сменить поликлинику граждане могут после прохождения сами понимаете, как начнет действовать. Благодаря Бюро го-
процедуры регистрации в Республиканском бюро госпитали- спитализации таких проблем у пациента не будет, система все
зации. Эта организация предоставляет пациенту право свобод- сделает за него, он точно получит место и будет знать дату го-
ного выбора врача и обеспечивает доступность оказываемых спитализации. А те, кто в обход системы пытается лечь в ста-
медицинских услуг при плановой госпитализации. Портал ционар через скорую помощь, возможно, занимают место че-
предназначен для эффективного управления процессами пла- ловека, которому эта помощь и эта скорая действительно необ-
новой госпитализации, оперативного решения вопросов реги- ходимы», – ответил он.
страции, учета и обработки направлений, а также для опреде- В свою очередь, в отказе от новой системы и в возвращении «к
ления прозрачности работы всей медицинской системы. Бла- истокам» Курал Куракбаевич не видит необходимости: «Бюро
годаря этой системе можно даже через интернет-портал Бюро помогает видеть как на ладони всю систему здравоохранения,
госпитализации получить информацию о свободных койках в следить за каждой поликлиникой и за каждым пациентом в
Преобразование системы здравоохранения, кадровые перестановки, любых стационарах республики на предстоящие три дня. Если стране, видеть, какой объем помощи и какой категории граж-
нововведения в медицине, прикрепления-открепления… целый год СМИ только вы получили у врача направление с кодом на госпитализацию, дан больше необходим, где есть недоработки и что нужно ме-
то можете просматривать текущие листы ожидания по реги- нять. Благодаря этой системе мы можем вести статистический
и говорят о плюсах-минусах Единой национальной системы здравоохранения. ональным и республиканским клиникам и отслеживать свою учет. И если раньше статисты работали выборочно, обобщен-
Между тем сознание рядового гражданина зависло где-то между советской очередность. но, то сегодня мы можем вести учет по всем параметрам. Та-
больницей и инновационной казахстанской медициной. Сегодня мы кая система успешно внедрена во многих европейских странах,
Однако, по мнению Бахыт Туменовой, президента обществен- в том числе и в Великобритании, она позволяет исключить
рассказываем о «тонкостях» новой системы здравоохранения и предлагаем ного фонда «Аман-Саулык», все эти нововведения не до конца субъективизм, а значит, работать четко и объективно».
компетентные комментарии специалистов государственных органов и продуманы: «К примеру, в сельской местности попросту не из
независимые мнения руководителей различных общественных ассоциаций. кого выбирать. То есть, получается, хорошее начинание, про- О правах иногородних граждан…
писанное на бумаге, в жизни реализуется не всегда. Мы сможем
П
свободно выбирать понравившуюся нам поликлинику лишь в оскольку внутренняя миграция населения – явление в
том случае, если в стране на один район будет не три поликли- нашей стране достаточно распространенное, у многих
ники, а сразу 100 или 200 семейных амбулаторий». возникает вопрос: могу ли я получить лечение при вре-
А пока гражданам в случае экстренной необходимости можно менном проживании в другом городе республики? На
вызывать скорую либо получать амбулаторную помощь в бли- этот вопрос в первую очередь отвечает законодательство: мало
6 МЕДИКЕР • ИЮНЬ 2011 МЕДИКЕР • ИЮНЬ 2011 7
5. актуально медикер
кто знает, что при переезде в другой город Казахстана сроком ной медицинской помощи у вас есть перечень гарантирован-
более чем на 2 месяца гражданину необходимо сняться с уче- ных медицинских услуг, которые оказываются в плановом по-
Налаживая сотрудничество
та по месту прописки и обязательно зарегистрироваться в па- рядке. Также граждане Казахстана имеют право на бесплатную
спортном столе по новому месту жительства. Вы не сможете амбулаторную помощь по месту своего проживания и право
получить медицинскую помощь в местной поликлинике, если на выбор врача. Кроме того, в стране утвержден перечень жиз-
не получили в паспортном столе форму № 5 – то есть времен- ненно важных лекарств, которые определенные группы паци-
ную регистрацию. ентов имеют право получать бесплатно как в условиях стацио-
– После регистрации вы проходите по базе статистического нара, так и в условиях поликлинического обслуживания. Сле- Медицинская сервисная компания «МЕДИКЕР»
управления города, а значит, можете получать медицинскую дить за своим здоровьем – обязанность каждого гражданина,
помощь в поликлинике по месту рассказывает начальник отдела
вашего временного проживания, – лечебно-профилактической дея-
рассказывает Альмира Бердонга-
рова. – В случае экстренной необ-
В случае экстренной тельности управления здравоох-
ранения г. Алматы Альмира Бер-
необходимости граждане
К
ходимости, даже при отсутствии донгарова: «Если в Кодексе напи-
формы временной регистрации,
граждане имеют право получить
имеют право получить сано, что женщина обязана встать
на учет по беременности до 12 не-
омпания «Медикер»
не останавливается
ность охватывает несколько
важнейших медицинских на-
экстренную медицинскую по- экстренную медицинскую дель, то она должна это сделать. А на достигнутом, и по- правлений: терапия, гастро-
мощь (вызвать скорую помощь)
вне зависимости от места прожи-
помощь вне зависимости у нас на деле получается, что она
приходит в поздние сроки, у нее
стоянно расширяет
свои границы, нала-
энтерология, ангиология, он-
кология, гематология, кардио-
вания в любом городе Казахстана. от места проживания в экстрагенитальные заболевания, живая сотрудничество с дру- логия, общая, сосудистая, пла-
В свою очередь, иногородние сту-
денты имеют право посещать тер-
любом городе Казахстана. воспалительные процессы, отсю-
да нежелательные последствия.
гими медицинскими организа-
циями и открывая новые цен-
стическая хирургия, оторино-
ларингология.
риториальную студенческую по- Любой человек должен быть за- тры по обслуживанию насе- Йенс Рихольт (Jens Richolt) дал
ликлинику и всех имеющихся в ней узких специалистов бес- интересован в своем здоровье». ления. В апреле 2011 года на высокую оценку технической
платно. Студенческая поликлиника – это такая же территори-
альная поликлиника, она имеет систему участковых врачей,
В случае возникновения спорных медицинских ситуаций или
случаев халатности со стороны медперсонала, согласно Кодек-
базе Республиканского науч-
ного центра неотложной ме-
Первым совместным проектом оснащенности медицинского
центра и поблагодарил казах-
может помочь оформить квоту иногороднему студенту, на- су о здоровье граждан, мы имеем право обращаться в обще- дицинской помощи в горо- стало проведение для станскую сторону за теплый
поминает молодежи президент общественного фонда «Аман-
Саулык» У нас в Казахстане очень широко развита практика
ственные организации, которые могут принимать заявления от
граждан и обеспечивать обратную связь с государственными
де Астана состоялась тор-
жественная церемония под-
казахстанских врачей мастер- прием и оказанное госте-
приимство. Клиники Холдин-
вызова врача на дом. Право вызвать врача в общежитие имеют структурами власти. Кроме того, граждане могут обращаться писания Меморандума о со- класса доктором Йенсом га соответствуют всем миро-
и иногородние студенты. Однако за рубежом, например, врачи
приезжают на дом только в экстренных ситуациях. Там счи-
в городские управления здравоохранения, в комитет контроля
медицинской и фармацевтической деятельности, а при грубых
трудничестве между АО «На-
циональный медицинский
Рихольтом (Jens Richolt) вым требованиям, что и под-
твердил зарубежный коллега,
тается, что если человек ходит своими ногами, то он должен нарушениях – подавать исковые заявления на ту или иную ме- холдинг» и медицинской сер- к слову, уже проводивший две
прийти к врачу самостоятельно. А если лежит, то должен вы- дицинскую организацию в правоохранительные органы. висной компанией «МЕДИКЕР». операции в московских клиниках. На вопрос, как он отды-
звать скорую помощь. Никаких участковых врачей. Нам тоже Итак, можно сделать вывод: на медицину надейся, а сам не пло- Меморандум призван содействовать развитию взаим- хает после многочасовых, изнурительных операций, док-
надо переходить к подобной практике. Если вам совсем пло- шай. Действуйте по ситуации, и если вам действительно пло- ного сотрудничества в области здравоохранения, вклю- тор Рихольт ответил, что слушает любимую классическую
хо, без скорой помощи не обойтись. Если просто гриппуете, хо – вызывайте скорую. И не стоит принципиально дожидать- чая обмен опытом в развитии новых диагностических и музыку, а иногда даже использует любимые музыкальные
то идите на прием к своему участковому врачу, рекомендует Ба- ся участкового, который, по вашему мнению, просто обязан лечебных технологий, организацию и проведение про- произведения в качестве фоновой музыки во время про-
хыт Туменова. выполнить свой долг. Ожидание может быть чревато... Также грамм по повышению квалификации медицинского и ведения операций.
не стоит ждать, что медики придут к вам на дом разъяснять но- управленческого персонала, развитие совместной научно- Комментируя перспективы взаимного сотрудничества, Ел-
О том, к кому обратиться… вые условия ЕНСЗ. Отправляясь на прием врача, лучше читай- исследовательской деятельности, взаимодействие в об- жан БИРТАНОВ сказал следующее: «Трансферт техноло-
те, что, как говорится, написано на стенах, а точнее – на спе- ласти поддержки развития медицинской отрасли в Респу- гий – это удовольствие достаточно дорогостоящее, на ор-
Н
а случай, если после очередного посещения врача у вас циальных стендах в поликлиниках. Журнал «Медикер», в свою блике Казахстан на основе существующих и реализован- ганизацию обучения врачей выделяются соответствую-
вдруг возник список недоумений, в первую очередь об- очередь, тоже не останется в стороне и продолжит знакомить ных проектов, организацию и проведение научных семи- щие средства из государственного бюджета. Но посколь-
ращайтесь к Кодексу здоровья РК. И тогда вы узнаете, читателя с новыми особенностями Единой национальной си- наров, конференций и других мероприятий, в том числе и ку потребность в обучении очень высокая, мы активно ис-
что помимо права на получение бесплатной экстрен- стемы здравоохранения. проведение дистанционного обучения. пользуем поддержку спонсоров. Вот, в частности, мы впер-
Меморандум подписали Председатель Правления Нацио- вые сотрудничаем с Компанией «Медикер», это наши кол-
нального медицинского холдинга Елжан БИРТАНОВ и гене- леги из частного сектора, они помогают нам в организации
Б ірыңғай Ұлттық
Денсаулық Сақтау
Жүйесі – отандық медици-
біртұтас, анықтама бюросы
іске асырылмақ. Емделетін
медициналық орталықтарды,
Due to this innovation the
medical care in the country
ральный директор Компании «Медикер» Гульжан САДЫР-
БАЕВА. Данный проект является конкретным подтвержде-
сегодняшнего мастер-класса. Я полагаю здесь очень боль-
шой взаимный интерес и взаимная выгода в обучении спе-
is free, there came a unified нием государственно-частного партнерства в сфере здра- циалистов и непосредственно практической помощи па-
на қызметін үйлестірудің ол мекемелердегі орын-жай, automated bureau of воохранения и направлен, в первую очередь, на повыше- циентам, поскольку каждая сторона стремится к достиже-
тың жолы. Жаңа квотамен берілетін опера- hospitalization with an option ние качества предоставления медицинских услуг гражда- нию своих стратегических целей».
бастаманың арқасында ция, диагностика, кейінгі of choosing a medical care нам Казахстана. Трансферт технологий, которые пока недоступны казах-
медициналық қызмет тегін медициналық жәрдем тұрлері institution, obtaining quota Первым совместным проектом стало проведение для ка- станским специалистам, необходим для дальнейшего их
жүргізіледі. Науқасты
госпитализациялауға
мүмкіндік беретін
туралы ақпарат, мәліметтер
бір жүйеге топтастырылды.
БҰДСЖ-нің жай-жапсары
U nified National
Healthcare System -
is a new scheme of work
for a surgery, diagnostics and
rehabilitation. This material
захстанских врачей мастер-класса доктором Йенсом Ри-
хольтом (Jens Richolt), специально приглашенным Ком-
практического использования в клиниках Холдинга и по-
следующей передачи в регионы. В прошлом году на базе
covers details of UNHS. панией «Медикер» из Германии. Клиника «Бетаниен», ко- Национального медицинского холдинга прошли обуче-
автоматтандырылған туралы көлемді мақала. in the domestic medicine. торую представляет доктор Рихольт, по праву считается ние свыше 2000 врачей, а также проведен ряд выездных
крупнейшей частной клиникой во Франкфурте. Её деятель- мастер-классов в регионы!
8 МЕДИКЕР • ИЮНЬ 2011 МЕДИКЕР • ИЮНЬ 2011 9
6. ¼зекті м´селе
Бірыºµай мемлекеттік
денсаулы° са°тау
маса да, ауырдым деп жалған мәлімет беріп, қулықтарын асырғысы на – ол да аймақтық медициналық мекеме санатына кіреді. Ішінде
келеді. Мұндай мәселеге құзырлы мекемелердің көзқарасы учаскелік дәрігерлері бар. Студенттерге квота бөлінеді. Елімізде
қандай? Бұл мәселені ҚР Денсаулық сақтау министрлігінің дәрігерді үйге шақыру үрдісі кең тараған. Дәрігерді жатақханаға
республикалық ақпараттық-сараптамалық орталығының Алматы студенттер де шақыра алады. Ал, шетелде дәрігер жүруден қалған,
қалалық филиалының директоры Құрал Құрақбаев әңгімелейді. иә халі өте нашар науқастарға ғана барады. Учаскелік дәрігер де-
ж¾йесі жайлы
«Әлбетте, мұның бәрі тарихи заңдылық. Адамдар жаңашыл баста- ген ұғым мүлдем жоқ. Бара-бара біз де осы жүйеге өтуіміз ке-
маларды алғашқыда күмәнмен қабылдайтыны рас. Ескі жүйенің рек. Тұмауратқан болсаңыз, учаскелік дәрігердің қабылдауына өз
де өзгертілуін талап етеді. Естеріңізде болар, дәрігердің жолда- аяғыңызбен барғаныңыз абзал».
масы қолында бола тұра, науқастарға ауруханадан орын тимеген
кездер көп болмады ма?! Ал, шұғыл көмекке зәру науқас тамыр- Кімге хабарласып, кімге барамыз…
таныс іздеп, түрлі амал-қарекетке баратынын да жақсы білеміз.
Бұқаралық ақпарат құралдары былтыр жыл бойы Бірыңғай мемлекеттік денсаулық сақтау Госпиталдық бюроның арқасында науқастың уайымы болмай- Егер, дәрігердің кезекті қабылдауынан соң, қосымша сұрақтар
жүйесінің кемшіліктері мен ұтымды оң өзгерістерін тізіп жазды. Әсіресе, денсаулық сақтау ды. Жүйе өз ісін істейді. Уәде берілген күні орны да, емханасы да
сақадай сай тұрады. Ал, жедел жәрдемнің көмегімен түрлі қитұрқы
пайда болса, Қазақстан Республикасының денсаулық Кодексін
оқып танысыңыз. Ол құжаттан, шұғыл медициналық көмектен
жүйесіндегі кадрлық ауыс-түйістерден, медицина саласындағы өзге де іс-әрекеттерден әдіске баратындар, өзге адамдардың обалын арқалап жүргенін тыс, кез-келген азаматтың жоспарлы түрде көрсетілетін кепілді
қалың оқырман көз жазған жоқ. Осы аралықта қарапайым тұтынушы Кеңестік аурухана ұмытпауы тиіс» медициналық қызмет түрлерін алу құқығы барын білесіз. Қазақстан
мен отандық инновациялық медицина төңірегіндегі әңгіменің шырмауынан шыға Ескі жүйені аңсау қателік. Құрал Құрақбайұлының пайымда-
уынша, бюро денсаулық сақтау жүйесінің ашық жұмыс істеуіне
азаматтары тұрғылықты мекен-жайы бойынша дәрігер таңдап,
амбулаторлық көмекті тегін ала алады. Одан бөлек, адам өміріне
алмай қалды. Реті келгенде, медицина саласындағы тың өзгерістердің жай-жапсарын пәрмен береді. Әрбір емхананы, науқасты көріп, оларға қашан, қажет дәрі-дәрмектер тізімі бар. Ол көмек арнайы топқа бөлінген
құзырлы мекеменің өкілдері мен тәуелсіз қоғамдық бірлестік басшыларынан сұрап білдік. қандай көмек керек екендігін анықтауға жол ашады. Жүйенің пай- науқастарға ғана тегін беріледі.
Енді олардың ашық ой-пікірін беруді қош көріп отырмыз. далы әрі осал тұстарын уақытылы байқауға болады. Статистикалық
мәліметтердің дәлдігіне күмән келтірмейсіз. Ол мәліметтер о ба-
Алматы қаласының емдеу-профилактикалық қызметі, ана мен
бала басқармасының бөлім бастығы Альмира Бердонғарованың
ста жалпылама жүргізілсе, қазір оны жік-жіктеп есеп қисабын айтуынша, өз денсаулығына күтіммен қарау – әр азаматтың
жүргізуге таптырмас әдіс. Яғни, барлық статистикалық мәліметтерді міндет, парызы. Кодексте аяғы ауыр әйел 12 аптаға дейін тіркеуге
Дәрігердің ерікті таңдау құқығы мен интернет порталы арқылы 3 күн ішінде қай ауруханада, қанша еш қоспасыз алуға болады. Бұл жүйе Еуропа елдерінде, әсіресе, тұруы тиіс деп жазылса, ол талап орындалуы тиіс. Ал, бізде іс
госпиталдық бюроның қызметі туралы… бос орынның барын біле аласыз. Яғни, қолында жолдамасы бар Ұлыбританияда кең етек жайып отыр. жүзінде аяғы ауыр келіншектер өздеріне жауапкершілікпен
науқасқа аймақтық, республикалық ауруханаларда өз кезегімен Бақыт Түменованың пікірінше, кез-келген тың жоба-жоспарды қарамай, өте жай тіркеледі. Арасында, сан түрлі жыныстық ауруға
Қарапайым көпшілікті мазалайтын басты сұрақтың бірі – ем- емделуіне қолайлы жағдай жасалады. өндіріске енгізбес бұрын қоғамдық пікірге арқа сүйеп, қалың шалдыққандары да ара кідік кездеседі. Оның бәрі дәрігерге
хананы ауыстыру мүмкіндігі. Тұрғылықты мекен-жайымыз бой- Ал, «Аман-Саулық» қоғамдық қорының президенті Бақыт бұқараға бастаманың қаншалықты қажет екенін тәптіштеп түсіндіру уақытылы қаралмағандықтан... Нәтижесінде, түсік тастап жататын
ынша қаралатын емхананы қалай ауыстыруға болады? Бұл сауал- Түменованың пікірінше, амбулаториялық ем алып жүрген керек дейді. Порталдың көмегімен госпитализациялау ісін жүргізу оқиғаларда жиі боп тұрады. Әр адам – өз денсаулығына құрметпен
ды Алматы қаласының емдеу-профилактикалық қызметі, ана мен науқастарға емхана таңдау еркін бергеннен гөрі, дәрігер таңдау – өте жаңашыл әрі негізді бастама. Бірақ, кей жағдайда квота алуға қарау керек.
бала басқармасының бөлім бастығы Альмира Бердонғароваға мүмкіндігін ойластырған жөн. Мұндай жақсы бастамаға тұрғылықты әрекет еткен науқас өз кезегі жеткенше ұзақ күтіп, ауыр халде Егер, медициналық қызметкердің тарапынан салғырттық
жолдаған едік. Маманның айтуынша, жылына бір рет қарашаның мекен-жай (яғни, аймақтық тіркелу институты) мәселесі бөгет бо- шұғыл түрде ауруханаға түсіп жатады. Ол кемшіліктерге де назар жіберіліп, нәтижесінде талас-тартыс туса, азаматтардың
1-і мен желтоқсанның 1-і аралығында азаматтар тұрғылықты луы мүмкін. Себебі, науқас-амбулаториялық емге зәру азамат аударып, тиісті қорытынды жасаған абзал. денсаулығы туралы Кодекске сәйкес, біз талап арызымызды
мекен-жайы бойынша емделетін жерін өзгерте алады. Егер, тәртіп бойынша тек жергілікті мекен-жайы бойынша дәрігерге Өзге қала тұрғындарының құқықтары жайлы… қоғамдық ұйымдарға өткізе аламыз. Бұл мекемелер азаматтар-
сіз ұнатқан медициналық орталық қаланың басқа ауданында қаралуға міндеттеледі. Сондықтан, мұның бәрін нормативтік- Халықтың ішкі көші-қон мәселесіне де назар аудармасқа лаж дан шағым қабылдап, мемлекеттік мекемелермен қарым-қатынас
орналасқан жағдайда, дәрігер үйге келіп медициналық жәрдем құқықтық акт және заң түрінде бекіту керек. Дәл осы пробле- жоқ. Қызмет бабымен өзге қалаға көшіп келген азаматтарға қандай орната алады. Одан бөлек, азаматтар қалалық денсаулық сақтау
көрсетпейтіндігін алдын-ала ескертемін. Неге десеңіз, учаскелік ма ауылдық жерлерде де ескерусіз қалған. Өйткені, дәрігер тап- талап қойылады? Бұл сұрақтың жауабын алдымен, заңнан іздеп басқармаларына, медициналық және фармацевтикалық бақылау
дәрігердің тізімінде қаланың түкпір-түкпірінде тұратын онға жуық шы. Бұл мәселенің материалдық сұраныстарын да есептеу қажет. көрейік. Екінің бірі біле бермейді. Егер, азамат (ша) 2 айдан артық комитетіне, ал өте ауыр залал тисе, медициналық мекемелердің
отбасы тіркеледі. Яғни, дәрігердің келіп-кетімі қиындайды деген Мәселен, ауылдың дәрігері ұнамаған жағдайда астында көлігі бар уақытқа тұрақты қаласынан екінші бір қалаға көшкен жағдайда, атына арыз жазып, құқық қорғау органдарына шағымданады.
сөз. Маман көмекке зәру науқастарды аралап үлгермейді. үйдің өкілдерінде дәрігер таңдау мүмкіндігі артады. Әлбетте, ол ау- тұрақты мекен-жайынан тіркеуден шығып, жаңа жерге тіркелуі Тоқ етерін айтқанда, медицинаға үміт артқан жақсы. Осы
Емхананы ауыстырмас бұрын жаңа босанған аналардың да ылдар бір аймақтық округке бағынса ғана. тиіс. Себебі, тіркеусіз (паспорттық столдан №5 – уақытша тіркеу) ретте, қазақтың «Құдай сақтансаң, сақтайды» деген мақалын
жақсылап ойланғаны артық етпейді. Аумақтық емханаға барып- Дәрігер таңдау еркі алғашқы медициналық жәрдем аясында жергілікті емханаға қарала алмайсыз. келтірген қисынды сияқты. Кез-келген істі сәтіне қарай шешкен
тұрудың жеңілдігін ескеріңіздер. ғана жүргізіледі. Яғни, отбасылық амбулаториялардың саны артуы - Тіркеуден соң, қаланың статистикалық басқармасында Сіз ту- абзал. Тұра алмастай боп сырқаттансаң, жедел жәрдем шақырт.
Емхананы өзгертпес бұрын арнайы шарттарды орындау тиіс. Бақыт Ниязбекқызы, заңдарды, мемлекеттік бағдарламаларды ралы Учаскелік дәрігерді де сарғая күткен орынсыз. Дәрігерлер біртұтас
қажет. Алдымен, республикалық госпиталдық бюрода тіркелесіз. қабылдамас бұрын, алдымен қарапайым азаматтардың пікірін ақпарат пайда болады. Содан кейін барып, уақытша мекен- ұлттық денсаулық сақтау жүйесінің пайдасы мен зиянын үйге
Бұл мекеме азаматтарға бос дәрігерлердің тізімін, көрсетілетін ескеру қажет деп есептейді. Ал, ол үшін әр азамат, мемлекет- жайыңыз бойынша, көмек ала аласыз, - деп Алмира Бердонғарова келіп, түсіндіреді деп алданған да болмайды. Емханаға барғанда,
медициналық қызмет түрлерін береді. Мұның бәрі атқарылатын те болып жатқан саяси бастамаларға белсенді түрде ат салысу ке- мысал келтіріп отыр. Алда-жалда шұғыл көмек керек болған (же- жазылған ескертпе, нұсқауларды, қабырға газеттерін мұқият оқыған
жұмыстарды жүйелеп, (тіркеу, тізімдеу, жолдамалар беру) рек. Шенеуніктер бізге не жақсы, не жаман екенін өз беттерінше дел жәрдем шақыру) жағдайда, уақытша тіркеуі жоқ болса да артық етпейді. Білгеннің зияны жоқ. «Медикер» журналы да тың
дәрігерлердің қызметін ұтымды пайдалану мақсатымен істеліп шешпеуі тиіс. азаматтарға Қазақстанның кез-келген елді-мекенінде медициналық өзгерістерден шет қалмай, өз оқырмандарына денсаулық сақтау
отыр. Медицина саласындағы іс-әрекеттерді ашық жүргізу үшін Кейбір азаматтар «әуресі» көп шаруадан тыс қалып, госпиталдық көмек берілуі міндет. саласында болып жатқан соңғы хабар, жаңалықтарды уақытылы
қажет. Озық технологиялар дамып жатқан шақта, кейбір шаруа- бюроның тіркеуінен өтуді де қиямет көреді. Олар жолдама алып, Басқа қаладан келген студенттердің де аймақтық емханаларда жеткізуге бар күшін салады.
ны интернеттің көмегімен атқаруға да мүмкіндік бар. Бюроның ресми тіркеуден өткенше, емханаға жедел жәрдеммен келіп, ауыр- еркін қаралып тұруына болады. Бақыт Түменова: «Студенттік емха-
10 МЕДИКЕР • ИЮНЬ 2011 МЕДИКЕР • ИЮНЬ 2011 11
