1. CO MOŻNA MONITOROWAĆ?

2. Przestrzeganie konkretnego prawa na
określonym obszarze geograficznym
np.:
wolność od tortur,
prawo do sprawiedliwego procesu,
prawo do prywatności,
wolność słowa itp.

3. Przestrzeganie praw członków
mniejszości społecznych
np.:
mniejszości narodowe, religijne,
uchodźcy,
mniejszości seksualne,
niepełnosprawni fizycznie,
narkomani,
prostytutki itp.
badanie przestrzegania
tych praw i wolności,
które są związane z
cechą wyróżniającą daną
grupę (np. badanie
realizacji prawa do nauki
w języku ojczystym)

4. Przestrzeganie praw osób przebywających
w zamkniętych i otwartych placówkach
np.:
•areszty śledcze, zakłady karne,
•izby wytrzeźwień,
•szpitale, szpitale psychiatryczne,
•domy dziecka, domy pomocy społecznej,
•statki dalekomorskie itp.
warto badać nie tylko prawa ich klientów, prawa pracowników tych
placówek bywają również poważnie naruszane; łatwiej będzie
prowadzić badania, jeżeli funkcjonariusze zauważą, że interesujemy się
także ich prawami

5. Przestrzeganie prawa podczas incydentalnych
kontaktów z osobami reprezentującymi
instytucje państwa
np.:
•zatrzymanie,
•przeszukanie osoby funkcjonariuszy
państwowych,
•załatwianie spraw przez administrację
rządową i samorządową,
•wizyty w przychodniach lekarskich,
•uczestniczenie w procesach sądowych,
•zajęcie mienia przez komornika,
•eksmisja,
•przetargi na zamówienia publiczne,
•wydawanie koncesji itp.

6. Przestrzeganie prawa przez instytucje
publiczne (funkcjonowanie całej instytucji)
np.:
•policja,
•straż graniczna, urzędy celne,
•straż leśna, straż wodna,
•policja podatkowa, izby skarbowe,
•kuratela sądowa,
•lokalna administracja rządowa i
samorządowa itp.

7. Przestrzeganie praw członków grup
wchodzących w określoną trwałą
relację z instytucjami państwowymi
np. :
•uczniowie, studenci,
•pacjenci,
•osoby korzystające z pomocy
społecznej,
•przedsiębiorstwa zabiegające
o zamówienia publiczne itp.

8. Przestrzeganie praw człowieka przy
kontakcie z osobami wykonującymi
określone prawem zawody parapolicyjne
np.:
prywatni detektywi,
ochroniarze sklepów,
klubów, restauracji,
kontrolerzy biletów,
biuro ochrony rządu,
konwojenci pieniędzy itp.
www.flickr.com/gflaig

9. Przestrzeganie prawa przez instytucje
państwa zaangażowane w konkretne
jednorazowe akcje
np.:
•wybory,
•ewakuacja ludności,
•klęski żywiołowe,
•wywłaszczanie mieszkańców ze
względu na budowę autostrady itp.

10. Przestrzeganie prawa przez siły porządkowe, które
likwidują naruszające prawo akcje protestacyjne…
np.:
•blokady szos, torów,
•okupacja budynków rządowych itp.
…lub przeciwdziałają naruszaniu prawa przez
uczestników imprez zbiorowych
np.:
•mecze piłkarskie,
•koncerty rockowe,
•wizyty papieża itp.

11. Wpływ określonej ustawy na przestrzeganie praw człowieka...
np.:
•tzw. ustawa psychiatryczna,
•ustawa o ochronie danych osobowych,
•ustawa o cudzoziemcach,
•kodeks pracy,
•kodeks karny itp.
...lub zgodność z konstytucją lub międzynarodowymi
standardami praw człowieka aktów prawnych stanowionych
przez parlament krajowy, rząd oraz lokalne organy władzy
ustawodawczej i wykonawczej
np.:
• regulaminy wewnętrzne placówek,
•zakresy obowiązków funkcjonariuszy

12. źródło:
1. Monitoring praw człowieka – podręcznik
Helsińska Fundacja Praw Człowieka
www.hfhrpol.waw.pl
przygotowanie:
Stowarzyszenie Liderów Lokalnych Grup Obywatelskich
www.lgo.pl
Kurs realizowany dzięki wsparciu: