2. Περιεχόμενα
Ορισμός
Μορφές ρατσισμού
Οι θεωρητικοί του ρατσισμού
Κινηματογραφικές προεκτάσεις
(Μουλάν,Ποκαχόντας,Παναγία των Παρισίων,Η
ζωή είναι ωραία,Hotel Rwanda)
3. ΟΡΙΣΜΟΣ
Ρατσισμός είναι η αντίληψη ότι οι άνθρωποι δεν
είναι όλοι ίσοι μεταξύ τους, αλλά διαχωρίζονται
σε ανώτερους και κατώτερους, διακρινόμενοι είτε
από το χρώμα του δέρματος, είτε από την
εθνικότητα, είτε από τη θρησκεία κλπ.Το πιο
συνηθισμένο είδος ρατσισμού, και αυτό που έχει
δώσει την αρχική ονομασία στην ιταλική λέξη
("ράτσα") razza = φυλή), είναι ο φυλετικός
ρατσισμός.
4. ΜΟΡΦΕΣ ΡΑΤΣΙΣΜΟΥ (1)
Ο ρατσισμός δεν είναι σημερινό φαινόμενο. Υπήρχε σε διάφορες
μορφές και εκφράσεις στην συντριπτική πλειοψηφία των
ανθρώπινων κοινωνιών, αλλά απλώς τους τελευταίους αιώνες
απέκτησε και ιδεολογικό υπόβαθρο
Ο σύγχρονος ρατσισμός όμως δεν περιορίζεται μόνο στις
φυλετικές διακρίσεις. Έτσι εκτός από το φυλετικό ρατσισμό
υπάρχει:
Ο κοινωνικός ρατσισμός, δηλαδή η εχθρική συμπεριφορά
απέναντι σε ορισμένες κοινωνικές ομάδες, όπως είναι οι
μετανάστες, τα άτομα με ειδικές ανάγκες, οι πρώην φυλακισμένοι,
οι φορείς τους AIDS, οι ομοφυλόφιλοι, οι ναρκομανείς, και άλλες
κοινωνικές ομάδες.
Ο εθνικός ρατσισμός, δηλαδή η αντίληψη ότι ένα έθνος είναι
ανώτερο από τα άλλα.
5. ΜΟΡΦΕΣ ΡΑΤΣΙΣΜΟΥ (2)
• Ο θρησκευτικός ρατσισμός, δηλαδή η αντίληψη ότι
μία θρησκεία είναι η μόνη αληθινή και πρέπει να
επικρατήσει έναντι των υπολοίπων.
• Ο ρατσισμός των αναπτυγμένων κρατών σε βάρος
υπανάπτυκτων, όπως ο ρατσισμός σε βάρος των
χωρών του τρίτου κόσμου.
• Ο ρατσισμός κατά του γυναικείου φύλου, δηλαδή οι
εμφανείς ή άτυπες διακρίσεις κατά των γυναικών,
που είναι γνωστός ως σεξισμός.
6. ΟΙ ΘΕΩΡΗΤΙΚΟΙ ΤΟΥ ΡΑΤΣΙΣΜΟΥ
Ο Άλφρεντ Ρόζενμπεργκ (1893 - 1946) υπήρξε εξέχον μέλος του
Εθνικοσοσιαλιστικού Κόμματος της Γερμανίας) και ήταν ο επίσημος
διαμορφωτής και εκφραστής της εθνικοσοσιαλιστικής ιδεολογίας. Μέσω
των δογμάτων που εξέφρασε (περί παγγερμανισμού και ενοποίησης της
γερμανικής σκέψης) ισχυροποίησε τις προθέσεις της Ναζιστικής
Γερμανίας για τη διεξαγωγή πολέμου. Η φυλετική θεωρία του
Ρόζενμπεργκ προερχόταν από τα γραπτά του και του Τσάμπερλεν.
Ανέπτυσσε επιχειρήματα υπέρ της ανωτερότητας της Άριας φυλής, ενώ
στη βάση της κλίμακας τοποθετούσε τους Εβραίους και τους Νέγρους. Η
πολιτική αντίληψη του Ρόζενμπεργκ στο θέμα αυτό εξελίχθηκε συν τω
χρόνω, ωστόσο πάντα παρέμενε σταθερή στην ανωτερότητα της λευκής
φυλής, στα γερμανικά εθνικά ιδεώδη και στον άκρατο αντισημιτισμό.
7. ΟΙ ΘΕΩΡΗΤΙΚΟΙ ΤΟΥ ΡΑΤΣΙΣΜΟΥ
O Χιούστον Στιούαρτ Τσάμπερλεν ήταν
Αγγλογερμανός συγγραφέας. Οι θεωρίες του
συνέβαλαν σημαντικά στη φυλετική ιδεολογία και τις
αντιλήψεις του εθνικοσοσιαλισμού. Το γνωστότερο
εργο του Τσάμπερλεν είναι το βιβλίο «Τα θεμέλια του
19ου αιώνα» όπου εντοπίζει τη φυλή ως το κλειδί της
ιστορίας και τη βάση του πολιτισμού. Στο βιβλίο του ο
Τσαμπερλεν υποστηρίζει την ανωτερότητα της αρίας
φυλής για μια μελλοντική αναβάθμιση της
ανθρωπότητας. Αν και άγγλος υμνούσε και
επιδοκίμαζε τον Χίτλερ από τα πρώτα στάδια της
εμφάνισης του ως προορισμένο από τον Θεό για να
οδηγήσει τον γερμανικό λαό.
8. ΟΙ ΘΕΩΡΗΤΙΚΟΙ ΤΟΥ ΡΑΤΣΙΣΜΟΥ
Ο Φρίντριχ Βίλχελμ Νίτσε(1844 - 1900) ήταν
σημαντικός Γερμανός φιλόσοφος, ποιητής,
συνθέτης και φιλόλογος. Η θεωρία του
υπερανθρώπου την οποί διατύπωσε και
υποστήριζε με πάθος σε όλη τη διάρκεια της ζωής
του έγινε συνώνυμο του Γερμανικού μιλιταρισμού
και του Ναζισμού, αν και αρκετοί μελετητές του
στο δεύτερο μισό του 20ου αιώνα έχουν
καταφέρει να αντιστρέψουν την παρερμήνευση
των ιδεών του.
9. Κινηματογραφικές Προεκτάσεις
Μουλάν – Παιδική ταινία της Disney
Υπόθεση:
Ο θρύλος της Μουλάν, βασισμένος σ’ ένα αρχαίο
κινεζικό ποίημα. Όταν οι Ούνοι εισβάλουν στην Κίνα,
η πανέμορφη και έξυπνη Μουλάν μεταμφιέζεται σε
αγόρι,μια και η προκατειλημμένη κινέζικη παράδοση
απαξίωνε το ρόλο της γυναίκας και φυσικά την
απέκλειε από το στρατό.Έτσι η Μουλάν παίρνει
θαρραλέα τη θέση του πατέρα της στον
Αυτοκρατορικό Στρατό και φεύγει με τα στρατεύματα
για εκπαίδευση. Παλεύει να κερδίσει το σεβασμό των
συναγωνιστών της και του αρχηγού τους Σανγκ.
10. Μουλάν
Η Μουλάν είναι μια μοναδική ταινία για μια
μοναδική ηρωίδα από την οποία εκπορεύονται
αντιρατσιστικά μηνύματα. Ο αρχαίος, κινέζικος
μύθος μετατρέπεται σε ένα κατηγορώ σε όσους
πιστεύουν στην ελλιπή προσφορά της γυναίκας
στα κοινωνικά και στρατιωτικά
τεκταινόμενα.Προκατάληψη χωρίς όρια ιδιαίτερα
όταν η ηρωίδα εξοντώνει το στρατό των Ούνων
αλλά βρίσκεται αντιμέτωπη με το νόμο που
επιτάσσει τη θανατική ποινή σε όσες γυναίκες
συμμετέχουν στον πόλεμο.
11. Ποκαχόντας (1)
Η ιστορία εξελίσσεται στον Νέο Κόσμο, στην περιοχή της Βιρτζίνια,
όπου μία ομάδα Άγγλων, ανάμεσα στους οποίους και ο γνωστός
καπετάνιος John Smith, φτάνουν στο Νέο Κόσμο για χρυσό, δόξα
και για να θανατώσουν τους αιμοδιψείς βάρβαρους. Στην άλλη
άκρη, η Ποκαχόντας η κόρη τους αρχηγού Παουχάταν προσπαθεί
να πείσει τον πατέρα της ότι δεν θέλει να παντρευτεί τον Κόκουμ,
έναν από τους πιο δυνατούς πολεμιστές τις φυλής της. Όταν η
Ινδιάνα πριγκίπισσα συναντάει τον John Smith δημιουργείται μια
δυνατή σχέση μεταξύ τους. Η Ποκαχόντας του δίνει μαθήματα για
το πως να αγαπάει τη φύση, τη ζωή και τα άλλα πλάσματα
δίνοντας του την ευκαιρία να αλλάξει απόψεις. Στο διάστημα
αυτό ερωτεύονται. Και όταν όλα φαίνονται να πηγαίνουν καλά,
ξεσπάει πόλεμος. Θα σταματήσει; Με ποιο τίμημα όμως; Θα
κρατήσει η αγάπη τους; Μέσα στο κεντρικό θέμα εμπλέκονται και
οι περιπέτειες του Meeko, του Percy και του Flit, καθώς και τα
σατανικά σχέδια του Ράτκλιφ, του κακού της υπόθεσης.
12. Ποκαχόντας (2)
Στη συγκεκριμένη σκηνή οι δύο αντίπαλες φυλές,η
αγγλική και η ινδιάνικη ετοιμάζονται να
πολεμήσουν μεταξύ τους.Κατά τη διάρκεια της
προετοιμασίας,απαγγέλουν και οι δύο το ίδιο
τραγούδι,στο οποίο διακρίνονται ξεκάθαρα οι
ρατσιστικές αντιλήψεις μεταξύ των δύο
λαών.Χαρακτηριστικά οι δύο λαοί αναφέρουν τη
διαφορετικότητα που τους διακρίνει,που έχει ως
αποτέλεσμα την κατωτερότητα της αντίπαλης
φυλής.
13. Η Παναγία των Παρισίων (1)
ΠΛΟΚΗ ΤΑΙΝΙΑΣ
Κοντά στην περίφημη «Παναγία των Παρισίων», τον καθεδρικό ναό του Παρισιού, υπάρχειένα
μέρος όπου οι τσιγγάνοι του Παρισιού ζουν ελεύθεροι. Εκεί η όμορφη τσιγγάνα Εσμεράλδα
συναντά τον Κουασιμόδο, ένα καλοκάγαθο πλάσμα με αποκρουστική όμως εμφάνιση. Ο
Κουασιμόδος ζει κρυμμένος στο καμπαναριό της εκκλησίας της Παναγίας των Παρισίων,
υιοθετημένος από τον αδίστακτο και μοχθηρό δικαστή Φρόλο. Όταν η φυλή της Εσμεράλδας
θα εκδιωχθεί από το κράτος, η όμορφη τσιγγάνα θα βρει καταφύγιο στη φιλία και την αγάπη
που της προσφέρει ο Κουασιμόδος. Κυνηγημένοι οι δύο τους, θα σταθούν μαζί απέναντι σε
όσους θέλουν το κακό τους και θα καταφέρουν να συγκινήσουν ακόμα και κάποιους από τους
διώκτες τους. Οι δύο κοινωνικά αδύναμοι και περιθωριοποιημένοι πρωταγωνιστές, με τη
δύναμη της θέλησης τους, διεκδικούν ένα κόσμο στον οποίο ο άνθρωπος σέβεται τον
άνθρωπο.
14. Η Παναγία των Παρισίων (2)
Η ταινία παρουσιάζει εμφανή περιστατικά εκδήλωσης ρατσισμού προς τη
διαφορετικότητα. Ο Φρόλο πιστεύει ότι όλοι ανεξαιρέτως οι Τσιγγάνοι είναι
μάγοι και απατεώνες καθώς επίσης ότι οι Τσιγγάνες μπορούν να αποτελέσουν-
στην καλύτερη περίπτωση-μόνο αντικείμενο πόθου. Όσον αφορά στον λαό,
αποστρέφεται αντανακλαστικά μέχρις εχθρότητας τον Κουασιμόδο εξαιτίας της
εξωτερικής του δυσμορφίας. Δεν ενδιαφέρεται να εξετάσει τον εσωτερικό του
κόσμο επειδή πιστεύει ότι η εμφάνιση περιέχει και τις ανθρώπινες ιδιότητες. Ο
Κουασιμόδος δηλαδή αποκλείεται να διαθέτει ανθρώπινο συναίσθημα και
σκέψη, αλλά θεωρείται βέβαιο ότι και εσωτερικά είναι τέρας. Συγκινητική και
πάντα επίκαιρη η ιστορία του Κουασιμόδου και της Εσμεράλδας, προβληματίζει
για την μηδενική ανοχή προς την ιδιαιτερότητα.
15. Η ζωή είναι ωραία
Η Ζωή Είναι Ωραία είναι ιταλική δραματική κωμωδία σε
σκηνοθεσία Ρομπέρτο Μπενίνι Η ταινία αφηγείται την ιστορία
ενός Ιταλού Εβραίου, τον Γκουίντο, που πρέπει να βάλει όλη του
τη φαντασία σε λειτουργία για να βοηθήσει την οικογένειά του
που κρατείται σε ναζιστικό στρατόπεδο συγκέντρωσης.Ο Γκουίντο
είναι αστείος και χαρισματικός, ειδικά εντός του στρατοπέδου. Ο
Β' Παγκόσμιος Πόλεμος μόλις έχει ξεσπάσει. Ο Γκουίντο, μαζί με το
θείο του και το γιο του αναγκάζονται να επιβιβαστούν σε ένα
τρένο με προορισμό ένα στρατόπεδο συγκέντρωσης. Στο
στρατόπεδο, ο Γκουίντο κρύβει το γιο του από τους Ναζί φύλακες,
του δίνει κρυφά φαγητό και προσπαθεί να τον κάνει να μην
καταλάβει τι πραγματικά συμβαίνει. Έτσι, τον πείθει ότι το
στρατόπεδο είναι απλά ένα παιχνίδι, στο οποίο ο παίκτης που θα
καταφέρει να μαζέψει 1.000 πόντους θα κερδίσει ένα τανκ.
16. Hotel Rwanda
1994. Στην φτωχική Ρουάντα ξεσπά εμφύλιος πόλεμος μεταξύ των
κυρίαρχων φυλών, των Τούτσι και των Χούτου. Ένα αιματηρό
ξέσπασμα βίας και ανελέητης μανίας, που οδήγησε στον
αφανισμό ενός περίπου εκατομμυρίου αθώων ψυχών, που
ανήκουν στην ασθενέστερη ράτσα των Τούτσι. Για τον Πολ
Ρουσεσαμπακίνα, όμως, τον μάνατζερ του πολυτελούς
ξενοδοχείου Μιλ Κολίν, στην πρωτεύουσα Κιγκάλι, η τραγωδία , θα
τον οδηγήσει στην θαρραλέα απόφαση να κρύψει μέσα στους
κοιτώνες της μονάδας, περίπου χίλιους πρόσφυγες, προκειμένου
να γλιτώσουν την σφαγή. Μια κίνηση που μπορεί να αποφέρει και
για τον ίδιο δυσάρεστες συνέπειες. Η Δύση μένει αμέτοχη και δεν
παρεμβαίνει στις θηριωδίες, λόγω της απουσίας συμφερόντων.