Лекцыя №2

1. Сістэмы кіравання сайтам
(CMS)

2. Сістэма кіравання сайтам (вэб-
кантэнтам)
Content management systems (CMS) – праграмны комплекс для
стварэння, публікацыі, рэдагавання і арганізацыі кантэнту,
настройкі і адміністравання сайта.
Асноўныя функцыі:
– захоўванне змесціва сайта ў БД і / або ў файлавай сістэме;
– наяўнасць сродкаў для кіравання інфармацыйным змесцівам;
– стандартызацыя прадстаўлення інфармацыі на сайце;
– выкарыстанне шаблонаў, якія дазваляюць цэнтралізаванае
рэдагаванне;
– кіраванне карыстальнікамі, раздзяленне роляў.
2

3. Перавагі CMS
• Памяншэнне выдаткаў на стварэнне вэб-сайтаў –
тэрмінаў і кошту распрацоўкі
• Магчымасць канцэнтравацца ў ходзе распрацоўкі на
забеспячэнні зручнасці для мэтавых карыстальнікаў
• Павышэнне якасці інфармацыйнага прадукту
• Зніжэнне працаёмкасці і кошту аднаўлення інфармацыі,
зніжэнне патрабаванняў да кваліфікацыі персаналу
• Паляпшэнне магчымасцяў далейшага развіцця прадукту -
за кошт модульнай архітэктуры, падзелу дадзеных і іх
прадстаўлення
3

4. Асаблівасці і недахопы CMS
• Неабходнасць працаваць з чужым кодам і чужой
архітэктурай сістэмы
• Патрабавальнасць да кампетэнцый праграміста
(спецыялізацыя)
• Больш нізкая прадукцыйнасць у параўнанні са
спецыялізаванымі праграмнымі рашэннямі
(ўніверсальнасць не заўсёды добра)
• Патрабавальнасць да праграмных рэсурсаў (PHP; MySQL,
PostgreSQL, ASP.NET, C #, Java, VB.NET, Python і інш .)
• Неабходнасць настройкі і дапрацоўкі пад канкрэтныя
задачы, якая не заўсёды ўсьведамляюцца
заказчыкам(CMS лёгка прыняць за гатовае рашэнне)
4

5. Технические принципы работы CMS
• Радзяленне кантэнту і афармлення
– Выкарыстанне шаблонаў вэб-старонак
• Наладжвальныя шаблоны (у Друпале - блокі, рэгіёны, у Вордпрэсе
- тэмы і г.д.)
– Выкарыстанне каскадных табліц стыляў (CSS)
• Апрацоўка вэб-старонкі ядром CMS
– Устаўка элементаў кантэнту ў пазначаныя месцы
шаблонаў
<?php if ($logo): ?>
<a href="<?php print $front_page; ?>" title="<?php print t('Home'); ?>" rel="home"
id="logo">
<img src="<?php print $logo; ?>" alt="<?php print t('Home'); ?>" />
</a>
<?php endif; ?>
– Магчымасць выкліку функцый модуляў (ядром
апрацоўваецца код ўсіх модуляў)
5

6. Функцыянал CMS
• «Скрынкавы»
Базавыя магчымасці CMS
• Модулі, плагіны, пашырэнні
Дадатковыя магчымасці
• Інтэграцыя з сэрвісамі
1C, Яндекс.Маркет, Сац.сеткі, …
• Мабільныя магчымасці
Для карыстальніка, для адміністратара
6

7. Кіраванне карпаратыўным сайтам
з CMS
• Распрацоўшчыкі: разгортваюць CMS і БД,
ствараюць пачатковую структуру вэб-сайта і
афармленне (разам з дызайнерамі)
• Аўтары кантэнту: напаўняюць сайт (ствараюць
старонкі, раздзелы)
• Адміністратары: кіруюць карыстальнікамі,
выдаюць правы
7

8. Класіфікацыя CMS
• Па ўмовах выкарыстання (ліцэнзіі):
– бясплатныя і open-source
– камерцыйныя (платныя)
– ўласныя распрацоўкі
• Па магчымасці адчужэння:
– адчужальныя (Software as a Prodact, SAAP)
– прадстаўляюцца на серверы аўтара (Software as a Service,
SAAS)
• Па функцыянальнасці:
– блог, персанальны сайт
– сайт-візітка
– інтэрнэт-крама
– сайт супольнасці
– універсальныя (пашыраемыя)
8

9. Класіфікацыя CMS
• Па неабходнасці даналадцы:
– для канчатковых карыстальнікаў;
– для распрацоўшчыкаў: CMF - content management
framework (асяроддзе распрацоўкі, выкарыстанне яго
дазваляе істотна палегчыць працу праграмістаў).
• Па выкарыстаных тэхналогіях::
– Мовы: PHP, ASP.NET, C#, Java, VB.NET, Python;
– Базы даных: MySQL, PostgreSQL, MSSQL, Oracle.
• Па архітэктуры пабудовы:
– наяўнасць ядра і модуляў пашырэння;
– лёгкасць ўкаранення ўласнага кода;
– лёгкасць налады вонкавага выгляду для наведвальніка.
9

10. Статыстыка CMS у свеце
http://la.by/blog/tendencii-mirovyh-veb-
tehnologiy-v-2013-2014-godu 10

11. Статыстыка CMS у Рунэце
Даныя на ліпень 2014 г. Платныя (13,1% у зоне
.ru): 1С-Битрикс (58%), DataLife Engine,
UMI.CMS, NetCat, HostCMS
11

12. Крытэрыі выбору CMS
• Кошт
• Папулярнасць
• Ліцэнзія
• Падтрымка і
дакументацыя
• Функцыянальнасць
• Зручнасць інтэрфейсу
• Гнуткасць, якасць кода
• Бяспека
• Прадукцыйнасць
• SEO
12

13. Папулярныя CMS
OpenSource
CMS:
http://drupal.org/
http://joomla.org/
http://modxcms.com/
http://www.silverstripe.org/
Блогі:
http://wordpress.org/
http://dropplets.com/
http://anchorcms.com/
Сацыяльныя:
http://livestreetcms.com/
http://habariproject.org/
http://vanillaforums.org/
Камерцыйныя
http://1c-bitrix.ru/
http://umi-cms.ru/
http://www.netcat.ru/
http://www.amiro.ru/
13

14. Іншыя варыянты
Канструктары сайтаў
http://www.ucoz.com/
http://site-manager.ru
http://www.wix.com/
http://www.setup.ru/
http://imcreator.com.ru/
Генератары старонак
http://jekyllrb.com/
http://phrozn.info/en/
http://octopress.org/
Іншыя інструменты
http://www.squarespace.com/
http://www.webydo.com/
http://www.weebly.com/
http://froont.com/
http://berta.me/
Інструменты
http://typecast.com/
https://storify.com/
http://readymag.com/
http://www.wufoo.com/
Інфаграфіка:
http://visual.ly/
http://piktochart.com/
http://infogr.am/
http://www.easel.ly/
Генератары пасадачных
старонак
http://lpgenerator.ru/
http://launchrock.com/
http://unbounce.com/
https://www.strikingly.com/
E-commerce
http://www.shopify.com/
http://smartomato.ru/ (Доставка еды!)
http://www.insales.ru/
http://www.ecwid.com/
http://www.webasyst.ru/
http://simplacms.ru/
14

15. Тыпы CMS
• Студыйныя CMS
• Самапісныя CMS
• Некамерцыйныя (OpenSource)
• Камерцыйныя
15

16. Які тып абраць?
Ключавыя
асаблівасці
Студыйныя ці самапісныя
CMS
Некамерцыйныя
CMS
Камерцыйныя
CMS
Тэхпадтрымка На меркаванне
распрацоўшчыка
Аматарскія форумы Цэнтралізаваная
Дакументаванне
сістэмы
На меркаванне
распрацоўшчыка
Па ініцыятыве
распрацоўшчыкаў і
энтузіястаў
Рэгламентаванае
дакументаванне
Гарантыя На меркаванне
распрацоўшчыка
Няма Абмежаваная
гарантыя
Аднаўленні У рамках дамовы, няма
планавых аднаўленняў
Ёсць, не заўсёды
аператыўна
У рамках дамовы
Магчымасць
маштабавання
На меркаванне
распрацоўшчыка
Магчыма Магчыма
Узровень бяспекі У залежнасці ад кваліфікацыі
распрацоўшчыка
Невысокі Высокі
Змена
распрацоўніка
Вельмі складана ці
немагчыма
Для простых праектаў
не цяжка, для
складаных - цяжей
Не цяжка на
праекты любой
складанасці 16

17. Параўнанне CMS
1С: Битрикс
+ вядомасць, аўтарытэт 1С, вялікая колькасць модуляў;
- платнасць, нязручнасць настройкі і дапрацовак, заблытанасць кода
Wordpress
+ шырока распаўсюджана за мяжой, шмат добрых гатовых дызайнаў
- нізкая ўніверсальнасць: разлічана на блогі і асабістыя сайты
Joomla
+ вялікае супольнасць, зручнасць для карыстальніка, распаўсюджанасць
- недахоп прадукцыйнасці і ўзроўню бяспекі
Drupal
+ архітэктура CMS - магчымасць распрацоўкі, вялікая колькасць модуляў,
падтрымка на сайце drupal.org, ўстойлівасць да нагрузкі
- зроблены для праграмістаў, высокія патрабаванні да сервера / хостынгу
MODx
+ добрая прадукцыйнасць, зручнасць як для праграмістаў (дапрацоўка),
так і для карыстальнікаў (кіраванне)
- адносна нядаўняе пачатак праекта, слабасць функцыяналу
17

18. Параўнанне CMS
18

19. Куды рухаюцца CMS?
Content Management System.
Раней быў упор на М
Напрацоўкі сталі ў S
Сённяшні трэнд – С
Тэкст, фота, відэа, інтэрактыўныя элементы (схемы, планы,
дыяграмы), убудавальны кантэнт (карты, твіты, фішкі) і яго
візуальнае прадстаўленне.
Сучасны прыклад рэдактару:
http://dpl.lookatmedia.ru/editor/ru
19

20. Што пачытаць:
Рэйтынгі. Водгукі. Параўнанні. Толькі аўтарытэтныя сайты.
http://www.opensourcecms.com/scripts/show.php?catid=all&catego
ry=All+CMS+Demos
http://ratings.cmsmagazine.ru/cms_analytics/
http://www.cmsmagazine.ru/catalogue/
http://www.ratingruneta.ru/cms/
http://2014.tagline.ru/
http://cmslist.ru/find_cms/
http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_content_management_systems
20