Tam Nhin Phat Giao So1

PL
TAÀM NHÌN
-----------------------------------------------------
Caùc vaán ñeà tuoåi treû quan taâm döôùi goùc nhìn Phaät Giaùo
-----------------------------------------------------
2
5
5
3
Soá 01

DL
2
0
0

&
9

RAÈM THAÙNG 7
ngaøy leã Baùo Hieáu Cha Meï


SÖU TAÀM VAØ BIEÂN SOAÏN

TAÀM NHÌN
-----------------------------------------------------

TAÀM NHÌN
-----------------------------------------------------




RAÈM THAÙNG 7
&
ngaøy leã Baùo Hieáu Cha Meï
Trong soá naøy


SÖU TAÀM VAØ BIEÂN SOAÏN

03 CHUYEÂN ÑEÀ
 Nguoàn goác vaø YÙ nghóa ngaøy Raèm thaùng 7 , ngaøy” Xoùa toäi
vong nhaân”
 Meï vieát cho baø ngoaïi
 Taï loãi
 Caûm hoaøi veà meï nhaân leã Vu Lan

08 TAÂM LYÙ
 Gia ñình vaø neàn taûng cuûa tình yeâu thöông
 Naïn naïo thai döôùi goùc nhìn Phaät Giaùo

12 XAÕ HOÄI
 Ñaïo ñöùc tình duïc Phaät giaùo
HAØ NOÄI  Haïn cheá saân haän, traûi roäng tình thöông

8/2009 20 VAÊN HOÙA
 Ñoát vaøng maõ, moät thoùi tuïc meâ tín caàn huûy boû
 Nhöõng ngoâi sao Phaät Töû Hollywood

25 KINH TEÁ
 Ñoái ñaàu vôùi khuûng hoaûng kinh teá toaøn caàu
 Doanh nhaân vaø phuùt soáng hieän taïi

CAÙC VAÁN ÑEÀ GIÔÙI TREÛ QUAN TAÂM DÖÔÙI GOÙC NHÌN PHAÄT GIAÙO

NGUOÀN GOÁC VAØ YÙ NGHÓAÕ
NGAØY RAÈM THAÙNG 7, NGAØY “ XOÙA TOÄI VONG NHAÂN”

heo sách “Phật học phổ thông” của cố Hòa Lễ này được gọi là lễ Vu Lan (phiên âm từ tiếng
T Thượng Thích Thiện Hoa, Thành Hội Phật
giáo TPHCM, xuất bản năm 1992: Đại đức Mục
Phạn: Sancrit Ullambana, dịch chữ Hán là “Đảo
huyền”, nghĩa đen là cởi trói cho người có tội bị
Kiền Liên là vị đồ đệ của Phật Thích Ca có bà treo ngược lên cành cây, một hình phạt xưa ở
mẹ tên là Thanh Đề bị bệnh nặng lâu ngày, Ấn Độ, ý nói bà mẹ Ngài Mục Kiền Liên bị trọng
thuốc thang mãi không khỏi, chỉ còn da bọc bệnh như thế không khác gì bị treo ngược cành
xương. Đại đức Mục Kiền Liên cầu Phật và cây).
được Phật cho hay” “Mẹ ông do lòng dạ độc ác
tham lam mà bị ác giả ác báo, tuy ông là người Cũng theo cuốn “Một số tôn giáo ở Việt Nam”
con đại hiếu thảo với bà, nhưng mình ông không của Nhà xuất bản Tôn giáo ấn hành năm 2005,
thể xoay chuyển được tình cảnh, ông phải nhờ thì Ngài Mục Kiền Liên sau khi tu đắc đạo, thấy
oai thần của chúng tăng trong mười phương mẹ mình phải chịu khổ hình nơi âm phủ, để báo
mới cứu độ được mẹ ông”. hiếu mẹ, Mục Kiền Liên đã xin với Phật Thích ca
làm lễ cứu mẹ khỏi khổ hình. Từ đó ngày 15
Nghe lời Phật dạy, đến ngày Chư Tăng hoàn tháng 7, ngày mà Mục Kiền Liên làm lễ cứu mẹ
thành ba tháng an cư, Mục Kiền Liên thành tâm được gọi là ngày lễ truyền thống của Phật giáo
kính lễ trai tăng (lễ mời các sư ăn cơm chay) và để báo hiếu với cha mẹ, ông bà, tổ tiên.
được các sư hộ trì cứu mẹ thoát nạn
NGAØY LEÃ BAÙO HIEÁU CHA MEÏ


Lại nói thêm về lễ Vu Lan: thời Phật tại thế, Người ta cho rằng, những ai khi sống phạm
không có chùa như ngày nay, các sư phải đi lưu nhiều tội lỗi thì linh hồn sẽ bị xiềng xích chịu đày
động mọi nơi truyền giáo, giảng đạo. Vào những ải nơi địa ngục. Tuy nhiên, mỗi năm đến dịp rằm
tháng mùa mưa, đường xá ngập lụt, các nhà sư tháng Bảy, xiềng gông được mở để mọi cô hồn
phải tìm nơi cao ráo tập trung để học tập, gọi là có dịp trở về dương thế gặp lại người thân, nhận
An Cư. Lệ ba tháng an cư của các sư được duy tiền vàng, đồ ăn và quần áo. Mỗi năm một lần,
trì cho đến nay (ở Việt Nam, từ 15-4 đến 15-7 mọi linh hồn, bất kể khi sống thế nào, đến ngày
âm lịch hàng năm, ở Ấn Độ mùa mưa kết thúc đó vẫn được "xá tội", được hưởng sự yêu
chậm hơn vào 15-9). Vu Lan là lễ báo hiếu, báo thương của đồng loại. Nhà nhà mua sắm đồ
hiếu ông bà, cha mẹ. Lời Phật dạy Đại đức Mục vàng mã, nấu cháo loãng, rang bỏng ngô chuẩn
Kiền Liên về việc báo hiếu này gọi là Kinh Vu bị cúng ngoài trời để đãi "ma đói" - những cô hồn
Lan. Sự báo hiếu không phải chỉ thực hiện mỗi vờ vật không có người thân cúng giỗ.
năm vào lễ Vu Lan mà phải thực hiện thường
xuyên trong cuộc sống, ghi tạc công ơn trời bể Như vậy, ngày Rằm tháng Bảy không chỉ là
của cha mẹ khi còn sống cũng như khi đã chết. Ngày xá tội vong nhân - bỏ qua những ân oán,
Trong lúc báo hiếu phải thành tâm, phải có quan hướng về việc thiện mà còn là đại lễ để con
niệm đúng đắn và sáng suốt về báo hiếu. cháu báo hiếu với ông bà, cha mẹ. Tương
truyền, vào dịp Vu Lan, ai còn mẹ thì được cài
Quan điểm báo hiếu của Phật học là không cần lên ngực áo bông hồng đỏ, ai không còn mẹ thì
phải cố đẻ con trai để có người nối dõi tông cài lên áo bông hồng trắng
đường, cũng không phải cố đẻ cho có nếp có tẻ,
càng không phải khi cha mẹ, ông bà chết mới Còn chưa muộn nếu bạn trẻ nào đó chưa kịp
phô trương ma chay theo kiểu “Sống mãi thì báo hiếu với ông bà, cha mẹ mùa Vu Lan trước,
chẳng cho ăn, Khi chết mới vội làm văn tế ruồi” thì hãy bắt đầu từ mùa Vu Lan năm nay, để ta
- mà phải săn sóc quan tâm đến cha mẹ khi cần, không phải ân hận khi một mùa Vu Lan nào đó,
vâng lời cha mẹ nhưng không chiều theo ý sai nhìn lại thì người sinh thành ra ta đã đi vào cõi
trái của cha mẹ. vĩnh hằng khi ta chưa kịp đền đáp công lao trời
bể của Người
Tín ngưỡng dân gian cho rằng: Ngày xá tội vong Sưu tầm
nhân là ngày bọn quỷ sứ được Diêm Vương tạm
tha về cõi dương ăn lễ cúng của người dương
thế rồi sau đó sẽ bị bắt trở lại cõi âm, cho nên
mới có tục đốt vàng mã vào Rằm tháng Bảy để
người âm có thể nhận những lễ vật mà người
dương muốn gửi. Tục đốt vàng mã bắt nguồn từ
thời Trung Quốc cổ đại, người ta chôn người
sống cùng với người chết và một số đồ đạc để
họ dùng nơi cõi âm vì thế mới có chuyện ba anh
em nhà Tử Xa là những quan đại thần bị chôn
sống để hầu hạ phục dịch vua Tần Mục Công.
Cổ lệ “Tuẫn táng” thật là man rợ, sau đó thay
dần bằng cách làm hình nhân thế mạng, rồi đến
tiền bạc, quần áo thật rồi đến đồ vàng mã.

Nhân dân ta tiếp nhận những tích truyện này nhưng
đã mở rộng ra, biến thành lễ "xá tội vong nhân". Không
chỉ là dịp lễ để tỏ lòng thành kính với các bậc sinh
thành mà cúng tất cả các cô hồn nói chung.



Meï
Và nó kêu mẹ giống ngoại quá trời, giống ở chỗ hay
hà tiện, hay hỏi giá các thứ nó khuân về, hay chứa đồ
vieát cho ăn cũ trong tủ lạnh. Vân vân và vân vân. Chị đã hết
sức cố gắng nhưng vẫn có cảm giác chậm chân với
thế hệ của con mình. Chị âm thầm cay đắng và kiên
nhẫn nhưng vẫn không

Bà Ngoại làm hài lòng con cái. Càng lúc chị càng nhớ mẹ, càng
thiếu vắng mẹ nỗi nhớ càng nhiều ngậm ngùi. Có nhớ
thương, có hàm ơn và có không ít ân hận vì mình đã
luôn lỡ lời vì mẹ không thể sánh kịp với thời đại chị
đang sống.

C hưa bao giờ ta thấy mẹ mình là trẻ. Vì sao Rồi chị nhìn thấy con gái mình trong vai trò người mẹ.
như vậy? Có thể vì khi mở mắt chào đón Trách nhiệm xem ra còn nhiều nan giải hơn thời của
cuộc đời, người đầu tiên ta nhìn thấy là gương chị. Cô con say mê nữ công gia chánh đã phải thở dài
mặt ưu tư đích thực đàn bà của mẹ. Cũng có thể cười trừ nhiều lần khi đứa con của nó kêu sao mẹ
vì sau đó khi ta còn vô tư trường học thì mẹ luôn không giỏi tiếng Anh, sao mẹ không rành vi tính, sao
là một tấm gương già dặn trường đời. Lại cũng mẹ không biết lái ôtô. Chắc chắn sẽ có ngày đứa con
có thể trong tâm tưởng ta không có ai gần gũi ấy thốt lên rằng con chưa bao giờ thấy mẹ trẻ, mẹ luôn
bằng mẹ, giản dị mênh mông, như làng quê, luôn già trong mắt con.
như ruộng đồng... Người ta nói cuộc sống đang đi lên mỗi ngày.
Cho dù ta không nhìn thấy mẹ mình là trẻ, Ai chạy cứ chạy, chỉ có các bà mẹ vẫn chậm rãi
nhưng cũng không biết từ lúc nào ta thấy mình theo sau con mình, không ai có thể ngang bằng
giỏi giang, hiểu biết hay thông thạo hơn mẹ. Vì với chúng được. Vì đó là quy luật. Dù vậy, thế hệ
ta được nuôi dưỡng bằng ước mơ của chính mẹ bà mẹ nào cũng âm thầm theo sau để không
"Con hơn cha nhà có phúc", ta được song hành quá xa cách với con cái của mình. Sự gắng gỏi
với văn minh và tiến bộ trong khi mẹ vẫn phải ở lặng thầm ấy không phải đứa con nào cũng nhìn
lại chịu đựng mọi thứ an bài. Chính sự tin yêu ra và ghi nhận. Cũng chính vì vậy mà bất kỳ đứa
ký thác kỳ vọng của mẹ cho ta giá trị đó. Cũng con nào cũng có nỗi ray rứt khi mẹ đã già, đã
chính vì vậy mẹ không ít lần đứa con lớn tiếng khuất. Giá như ta không lần nào khinh suất, giá
với mẹ việc này việc kia mỗi khi đụng chạm đến như…
những thứ thuộc về kỹ năng của cuộc sống đã Chắc không phải tự nhiên mà ngâu với Vu lan
khác xưa nhiều. Mẹ không chấp, mẹ không để về cùng một lúc. Ai nhớ người thương khi ngâu
bụng, mẹ thấu hiểu hơn ta tưởng bởi vì mẹ vẫn vào, ta già ta nhớ mẹ nhiều hơn khi chiều nào
âm thầm cố gắng để tiếp cận và thích nghi với trời cũng sùi sụt mưa. Bởi vì đến lúc nào đó, một
cái bậc thềm mà đám con đang khiến mẹ phải cơn cớ tự nhiên của đất trời cũng khiến ta thấm
ngước lên. thía nỗi đau không còn má trên đời. Và cũng bởi
Mẹ là nơi để lũ con gái tìm về dù có lúc chỉ vì con gái ta đang đẩy ta đứng vào cái vị thế của
được hành hương bằng ý nghĩ, còn những đứa mẹ ta xưa khi nó có những đứa con bắt đầu săm
con trai khi đã thấm thía hôn nhân đều nhận ra soi mẹ mình… Mấy thế hệ, một thiên chức và
một chân lý rằng mẹ chỉ có một. những vòng tròn giống hệt nhau làm nên bi kịch
Chị, người con gái hồi nào của mẹ, cũng đã bắt đầu có tên là Người Mẹ. Phải, làm mẹ hạnh phúc
thời điểm tụt hậu của người mẹ với những đứa con lắm thay nhưng cũng không ít nỗi niềm và cay
của mình. Trong những buổi tâm tình giữa chị và con đắng
gái, chị cũng nghe nó nói lên cảm nhận về khoảng Sưu tầm
cách cố định giữa hai mẹ con. Y như chị đã từng cảm
nhận sự không đổi ấy với má của mình, bà ngoại của
nó. Chị cũng thường xuyên bị nó gắt gỏng sao mẹ
không thạo xe máy, sao mẹ không nhanh chân với
cầu thang cuốn trong siêu thị, sao mẹ không rành hết
mấy chục kênh của truyền hình cáp...


ễ Vu Lan ngày nay có vẻ nhộn nhịp hơn ngày Tôi thật sự đau buồn cho tôi và cho những ai cùng
L xưa. Mọi người dường như vui vẻ, ăn mặc
sang trọng và cúng kiến có vẻ thịnh soạn hơn, lại
số phận, nhưng nhìn xung quanh, tôi thấy ai cũng vui
cười, cũng ca hát, chẳng có chút gì thương nhớ má,
còn có ca nhạc giúp vui nữa. Có một điều mà từ thậm chí những người đang mang hoa trắng. Tôi cũng
nhỏ tôi chưa được thấy bao giờ, đó là lễ Bông hồng vui khi thấy những cô chú lớn tuổi mà trên áo còn
cài áo. Những ai mà trên áo của họ đính chiếc hoa rung rinh cánh hoa màu hồng tươi, nhưng đau buồn
màu hồng là nói lên rằng người đó còn cha và mẹ. nhất là khi tôi thấy một em bé còn bồng trên tay của
Chiếc hoa màu trắng là dấu hiệu người con mồ côi một bà cụ mà ai đó đã gắn cho nó chiếc hoa màu trắng
bất hạnh. Thường thì trên áo tôi luôn nở hoa màu trinh nguyên như nét mặt ngây thơ của nó. Tôi tự nói
trắng lạnh lùng trong mỗi độ Vu Lan về. cho chính tôi nghe: "Này em bé, em không thể nào
ngây thơ như thế khi chiếc hoa màu trắng lạnh đó theo
em suốt cuộc đời này."

Dù cho lễ Vu Lan mỗi thời mỗi khác, hình ảnh bà
cụ dắt bé mồ côi lên chùa, làn khói hương, giọng tụng
kinh và tiếng chuông ngân trong ngày rằm tháng bảy
vẫn như xưa. Vu Lan là đề tài để người ta suy tưởng
về các đấng sanh thành, để ôn lại, nhớ lại Ba, Má. Vu
Lan là thời gian đạo đức để người con đưa suy tư của
mình trở về quá khứ. Những thời gian khác, người ta
thường tự cho mình có một vị trí đáng kể trong xã
hội, nhưng trong mùa Vu Lan, ai cũng thấy mình còn
bé bỏng lắm, vì người đáng kể thật sự là Ba, Má, chứ
không phải mình. Dù sống đến bao nhiêu tuổi, đến
ngày lễ Vu Lan cũng phải nghĩ về thuở ấu thơ để nhớ
về Ba, nhớ về Má của mình. Cho nên Vu Lan là cõi
đời thật sự để trở về của người con lang thang trong
kiếp sống mênh mang này. Hình thức lễ Vu Lan là
thế, ý nghĩa Vu Lan là thế, không thay đổi, nhưng nếu
có bị thay đổi thì sự thay đổi đó bắt đầu từ những ai
vẫn còn tiếp tục vui cười để cố quên đi cành hoa màu
trắng trên ngực áo của mình nhuộm trắng một bầu trời
tang tóc đau thương của thân phận mồ côi.

CAÛM HOAØI NGAØY LEÃ
(Vài dòng cho những ai không còn mẹ trong ngày Vu Lan) ...

Sưu tầm

VU LAN



Ở đây, đơn cử một thí dụ về sự nạo phá thai đã cấu

V
ấn đề một bộ phận không nhỏ nam nữ yêu
đương và có quan hệ trước hôn nhân, hiện thành nên một hành động giết như thế nào:
không còn xa lạ với mọi người trong xã hội - Khi thai nhi đã tượng hình, một chúng sinh đã được
ngày nay, nhất là với giới trẻ. Theo các thống kê tạo ra. Điều này thỏa mãn điều kiện thứ nhất. Mặc dù
cho biết, số lượng các ca nạo phá thai ngày càng Phật tử tin rằng, chúng sinh sống trôi lăn trong vòng
gia tăng, nghiêm trọng hơn là có không ít ca ở tuổi sinh tử, và tái sinh, nhưng họ coi sát-na của tưởng là
vị thành niên đã để lại nhiều hậu quả khôn lường sự bắt đầu của đời sống của một con người cụ thể.
về sức khỏe, tâm lý, học tập… cho người nạo phá - Sau ít tuần, thai phụ trở nên nhận thức được sự hiện
thai. hữu của thai nhi. Sự kiện này đáp ứng được điều kiện
Bạn ấy có thai trước hôn nhân là một lỡ lầm. Khi thứ 2.
bị người yêu bội bạc và gia đình thiếu cảm thông - Nếu thai phụ quyết định muốn nạo phá thai nhi ấy,
cùng hoàn cảnh khách quan tác động khiến bạn thì quyết định muốn ấy chính là có tác ý giết. Đây là
ấy quyết định phá thai lại càng lỗi lầm hơn. Đành điều kiện thứ 3.
rằng bạn ấy thật đáng thương hơn đáng trách - Khi thai phụ tìm kiếm cách nạo phá thai, thì thai phụ
nhưng để trị liệu và chữa lành vết thương trong đã tạo ra một cố gắng/nỗ lực giết, tức đã rơi vào điều
thân thể và tâm hồn bạn ấy quả chẳng dễ dàng. kiện thứ 4.
- Cuối cùng, thai nhi bị giết chết vì hành động nạo
Quan điểm của Phật giáo về vấn đề nạo phá thai, phá thai ấy. Đây thỏa mãn điều kiện thứ 5.
trước hết, đạo Phật là đạo từ bi, luôn tôn trọng sự sống Vì thế, nạo phá thai là phạm vào giới thứ nhất của đạo
và bảo vệ sinh mạng của mọi loài. Đạo Phật không Phật - cấm sát sinh, và sự nạo phá thai này tương
phản đối các biện pháp hạn chế sinh đẻ bằng cách đương với việc giết một chúng sinh.
ngừa thai nhưng không ủng hộ việc phá thai. Bởi lẽ
bào thai là một mầm sống, là sinh mạng, do đó cần Sống quân bình
được bảo vệ. Phật giáo quan niệm sự sống hay sinh Khi đối diện với một khó khăn, ở đó sự phá thai cần
mạng có mặt khi mới bắt đầu thụ thai. đến y học can thiệp để cứu lấy sinh mệnhh của thai
Đức Dalai Lama, khi trả lời về vấn đề này cho các phụ. Vì vậy, trong trường hợp này, chắc chắn sẽ phải
nhà khoa học phương Tây đã khẳng định:“Phật giáo có một sinh mệnh bị hủy diệt dù muốn hay không
quan niệm rằng ý thức xâm nhập vào sinh vật ngay từ muốn nạo phá thai.
phút giây đầu tiên của sự thụ thai, bởi lẽ đó mà phôi Đối với những trường hợp như thế, khía cạnh đạo đức
bào vẫn được coi như là một sinh vật. Cho nên chúng của nạo phá thai sẽ dựa trên những tác ý của từng
tôi xem hành động phá thai cũng giống như việc cướp trường hợp đang tiến hành.
đi sự sống của một con người” (Beyond Dogma, HH Nếu quyết định nạo phá thai trong những trường hợp
the Dalai Lama. Rupa & Co., 1996. tr.11). ấy bị mất đi lòng từ, và sau khi đã suy nghĩ chín chắn,
Theo giáo lý đạo Phật, hành vi phạm giới sát sanh cẩn thận, thì dù hành động nạo phá thai có thể là bất
phải hội đủ năm điều kiện, đó là: Một chúng sanh/ Ý thiện, nhưng việc làm gây tổn hại về phương diện đạo
thức hay biết đó là một chúng sanh/ Có ý định giết đức này sẽ được giảm thiểu đến mức thấp nhất vì đã
hại/ Tìm mọi cách để giết/ Kết quả là chúng sanh ấy có sự tác ý thiện xen vào.
bị chết. Cứ theo những điều kiện trên thì một bà mẹ
(Phật tử) đi phá thai là phạm giới, mắc tội lỗi rất lớn. Phá thai vì lợi ích của thai nhi
Có những trường hợp không nạo phá thai, dẫn đến
Quan niệm của đạo Phật về sát sinh việc sinh con bằng những điều kiện y học mà khiến
Theo giáo lý của đức Phật, để cấu thành nên một hành cho thai nhi đau khổ.
động sát sinh, phải có sự hiện diện của 5 điều kiện sau: Trong trường hợp này, tư tưởng của Phật giáo truyền
- Đối tượng bị giết phải là một chúng sinh. thống trở nên bất cập. Các Phật tử đang tranh luận về
- Người sát sinh phải biết hay phải nhận thức được rằng trường hợp này như sau:
đối tượng bị giết là một chúng sinh. Nếu thai nhi đã gặp phải trở ngại quá lớn mà nó phải
- Người sát sinh có tác ý giết chúng sinh đó. chịu nhiều khổ đau, thì nạo phá thai khả dĩ chấp nhận
- Người sát sinh phải có một cố gắng/nỗ lực giết. được.
- Chúng sinh bị giết phải là kết quả của những điều Đức Dat-lai Lat-ma nói:
kiện trên. “Dĩ nhiên, theo quan điểm của Phật tử, phá thai là



một hành động sát sinh và tiêu cực nói chung. Thế của mình. Sau khi đã ăn năn, quan trọng hơn là
nhưng, nó cũng dựa vào từng trường hợp. nguyện không tái phạm lại việc ấy. Đó là cách sám
Nếu thai nhi không sinh sẽ bị chậm phát triển, hoặc hối thiết thực nhất.
nếu sự sinh nở sẽ sinh ra những vấn đề nghiêm trọng Đạo lý của dân tộc Việt là cố gắng giữ gìn sự trinh
cho cha mẹ, thì những trường hợp này có thể là ngoại nguyên cho đến ngày cưới. Tuy nhiên, giới trẻ ngày
lệ. Tôi nghĩ, sự nạo phá thai được chấp nhận hay nay phần lớn có xu hướng “hiện đại” và “thoáng” hơn
không chấp nhận tùy thuộc vào mỗi trường hợp”. trong tình yêu thì điều cực kỳ quan trọng là cần phải
(Dalai Lama, Thời báo New York, 28/11/1993) tuân thủ các biện pháp an toàn. Nếu được giáo dục
tốt về giới tính, tiền hôn nhân và luôn ý thức về an
Trách nhiệm cá nhân toàn tình dục nói chung thì chắc chắn hậu quả của
Các Phật tử nghĩ rằng, họ phải tự chịu trách hoàn toàn việc nạo phá thai sẽ được giảm thiểu.
về những gì mà họ đã làm và về những hậu quả mà nó Chúng ta đều biết phá thai là giải pháp bất đắc dĩ, để
đưa tới cho họ. lại hậu quả nghiêm trọng, ảnh hưởng không nhỏ đến
Vì vậy, quyết định phá thai là một quyết định có tính sức khỏe, tâm lý và hạnh phúc gia đình về sau. Không
cách cá nhân rất cao, và là một quyết định vốn đòi hỏi ít những trường hợp nạo phá thai đã dẫn đến tử vong,
sự xem xét hết sức cẩn thận, đầy tình người về các vô sinh; nhiều thiếu nữ sau khi phá thai đã tự tử và
vấn đề vốn liên quan đến đạo đức, và chấp nhận gánh nhiều phụ nữ luôn ray rứt, bị trầm cảm, ám ảnh về
lấy bất cứ gánh nặng hậu quả nào mà nó mang đến.. chuyện phá thai đến suốt đời. Chúng ta cần tiết chế
Những hậu quả có tính đạo đức của quyết định cũng dục vọng, nhất là ý thức rất rõ về nhân quả để đề
sẽ dựa vào động cơ và tác ý nằm sau một quyết định, phòng, ngăn ngừa mọi tình huống xấu khi đang còn là
cũng như vào mức độ lưu tâm đến hậu quả mà nó nguyên nhân, trước khi xảy ra hậu quả. Nói cách
mang lại. khác, đối với những người đang yêu nhau thì quan
Một người sau khi phá thai xong, bị đau khổ, lương trọng là “ngừa bệnh hơn chữa bệnh”. Do đó, thực tập
tâm dằn vặt và mong muốn sám hối là điều dễ hiểu. Chánh niệm rất quan trọng trong mọi hành vi của
Dẫu sao thì sự phát tâm sám hối của bạn ấy vẫn là cuộc sống hàng ngày. Chánh niệm là có ý thức về việc
điều tốt, còn hơn là tìm mọi cách để biện minh cho mình sắp làm trong phút giây hiện tại, đồng thời cũng
hành động của mình. Sám hối theo Phật giáo là ăn thấy được nguyên nhân và hậu quả của hành động
năn với lỗi lầm đã tạo trong quá khứ và nguyện không đó...
tái phạm lỗi ấy ở tương lai. Sai lầm sống buông thả
theo dục vọng khi chưa cưới hỏi hay không sử dụng (Tổ Tư Vấn Báo Giác Ngộ)
các biện pháp ngừa thai đã khiến bạn ấy chịu nhiều
khổ đau. Và giờ đây bạn ấy đã ăn năn, hối hận thật
nhiều về sự nông nổi, bất cẩn và lối sống buông thả



GIA ÑÌNH
NEÀN TAÛNG CUÛA TÌNH YEÂU THÖÔNG
Từ là hai người, chúng ta trở thành một và đó là một
T ối đêm tân hôn của tôi, mẹ vợ tôi nói với vợ
chồng tôi rằng. . . “Trong hôn nhân, mỗi ngày
người ta đều có lý do để chia tay nhau. Điều các con
cơ hội tốt để ta thực hành sự không bám víu vào ý
nghĩ của ‘cái tôi’. Mỗi ngày chúng tôi càng thấy rõ
cần làm là chú tâm vào việc giữ vững hôn nhân”. là hạnh phúc hay khổ đau của người này cũng là hạnh
Bằng lòng và hạnh phúc với chính bản thân là cách phúc hay khổ đau của người kia, và điều đó cũng lan
thực hành Phật pháp. Để tìm được cảm giác an lành truyền đến tất cả mọi thành viên khác trong gia đình.
và đầy đủ giữa hai điều này cũng là một thử thách.
Và cố gắng thực hiện điều đó khi còn phải nuôi dạy Trong nghi lễ kết hôn theo Phật giáo, chúng tôi đã
con cái càng là một thử thách, và để tìm được an lạc cùng nhau chia sẻ năm điều chánh niệm. Đó là cốt lõi
và hòa hợp trong gia đình rộng lớn hơn, là một cách của buổi lễ , tôi và chồng tôi đều lập lại nghi thức này
thực hành tuyệt vời vào mỗi ngày rằm kể từ khi chúng tôi lập gia đình vào
Thực hành an lạc nội tâm bao gồm một số giới hạnh: khoảng đầu năm 1996. Nếu không có mặt bên nhau
tu tập an lạc nơi tâm, thọ và thân, từ đó có thể nhìn cùng một thời điểm,
thấy rõ ràng hơn những chúng tôi lại thực hiện
vấn đề ở quanh ta và qua điện thoại. Tôi
bên trong ta. Điều đó muốn nhấn mạnh thêm
giúp ta phát triển một trí rằng sự thực hành này
tuệ không phân biệt, càng được phát triển
một cái nhìn giúp ta có thêm lên kể từ khi chúng
thể được giải thoát tôi có thêm hai con nhỏ.
trong từng giây phút. Ở mỗi ‘điều chánh niệm’
chúng tôi dừng lại để
Điều mà ít người có quán tưởng và tôi muốn
thể giải thích là làm chia sẻ một số chứng
cách nào áp dụng Phật nghiệm của mình, rằng
pháp trong cuộc sống cách thực hành này đã
gia đình. Dĩ nhiên gia giúp giải quyết được bao
đình là một thành viên xung đột và tạo nên sự
của xã hội, và chúng ta hòa hợp trong gia đình. .
có thể quán sát gia đình . nó đã giúp chúng tôi
dưới nhiều khía cạnh: như thế nào trong việc
tinh thần, giai cấp, bộ nhìn lại và chú tâm vào
tộc, quốc gia, khu vực việc giữ vững gia đình
hay ngay cả chứ không phải để chia
toàn cầu. Ở đây tôi sẽ tay nhau.
nói đến gia đình dưới ba khía cạnh phổ quát nhất; với 1. Chúng tôi ý thức rằng tất cả thế hệ của tổ tiên và tất
những người sống chung do liên hệ huyết thống hay cả thế hệ con cháu đều có mặt trong chúng tôi.
do kết hôn.
2. Chúng tôi ý thức được những kỳ vọng của tổ tiên,
Khi chúng tôi cưới nhau ở Ấn Độ, không chỉ là hai của con cháu ý thức rằngtôi. vui, hạnh phúc, tự do
3. Chúng tôi
nơi chúng
niềm
cá nhân kết hôn, mà là sự kết hợp giữa hai gia đình, và hòa hợp của chúng tôi là niềm vui, hạnh phúc, tự
hai hộ tộc, hai nghiệp căn. Chúng ta thường nói đến do và hòa hợp của tổ tiên, của con cháu chúng tôi.
việc kết hôn với cùng một người trong 7 kiếp người!


4. Chúng tôi ý thức rằng sự thông cảm chính là nền khăn gì trong tinh thần từ bi và hiểu biết. Chúng tôi
tảng của tình thương yêu. đã sống với nhau trong hòa hợp và đó là điều cốt lõi.
Nếu có khó khăn gì phát sinh, chúng tôi biết là mình
5. Chúng tôi ý thức rằng sự đổ lỗi và tranh cãi không phải cố gắng để tái tạo lại sự hiểu biết, tình thương và
ích lợi gì cả mà chỉ khiến chúng tôi càng xa cách nhau hòa hợp, trước khi sự đối thoại trở nên căng thẳng
hơn; rằng chỉ có sự thông cảm, tin tưởng và thương khiến chúng tôi quên đi mục đích của sự có mặt bên
yêu là có thể giúp chúng tôi chuyển hóa và trưởng nhau này.
thành.
Suy cho cùng, cả thế giới này đều là gia đình của
Điều quan trọng không chỉ là nhận ra được sự truyền
chúng ta, nhưng vấn đề là chúng ta coi một số ít người
thừa sinh học từ thế hệ này sang thế hệ khác mà còn
là quan trọng hơn những người còn lại. Qua số ít
phải nhận ra nó trong tính cách, năng lực thói quen,
người này, chúng ta có thể phát triển tình thương yêu,
tư duy, vân vân.
bi mẫn không điều kiện đối với bản thân và tha nhân,
Dĩ nhiên là cần phải cởi mở trong đối thoại, để có thể
thực hành ý nghĩa sâu xa của vô thường, vô ngã và
thông cảm với những kỳ vọng hay lo âu của từng
khổ. Dĩ nhiên các thành viên trong gia đình này chính
thành viên trong gia đình. Hãy dành thời gian và
là tấm gương soi qua đó chúng ta có thể nhìn được
không gian cho những cuộc họp mặt gia đình để chia
con người thật của mình.
sẻ tâm tư, nguyện vọng.
Dharmacharya Shantum Seth
Diệu Liên Lý Thu Linh Việt dịch
Thực hành phương pháp “Bắt đầu Làm Mới Lại”
(Beginning Anew) là một phương cách hữu hiệu nhất
cho việc này. Đó là cách thực hành mà chúng tôi đã
được học để chia sẻ những nỗi ân hận và hoàn cảnh
của từng cá nhân, trước khi có thể chia sẻ bất cứ khó



ác truyền thống tôn giáo Năm giới cấu thành một tập hợp nhất thể - mỗi giới

C giúp chúng ta nhận ra
những định hướng cơ bản
trong nhiều khía cạnh của cuộc
hỗ trợ các giới còn lại. Để biết “tà hạnh” có nghĩa là
gì thì bạn hãy nhìn vào những giới khác. “Tà hạnh”,
có nghĩa là bất kỳ hành vi tình dục nào dính dáng đến
sống. Và khía cạnh quan trọng nhất bạo lực, chèo kéo hay lừa gạt - hành vi mà theo đó

ÑAÏO
ấy chính là cách chúng ta tương tác đưa đến khổ đau phiền muộn. Ngược lại, hành vi tình
với những thứ khác. Trong số dục đúng đắn được đặt trên cơ sở của lòng từ bi, sự
những thứ khác này, vấn đề có ý rộng lượng, trung thực, và tâm thức trong sáng - hành
nghĩa đáng kể là các tôn giáo vi mà nó nhận được những kết quả tốt đẹp.
thường nói nhiều về đạo đức tình

ÑÖÙC
dục. Vậy đạo đức tình dục mà Phật Giới thứ ba về tà hạnh là hoàn toàn không cần thiết,
giáo đề ra là gì? nếu trong đời sống tình dục, chúng ta hành động
không bạo lực, không chiếm đoạt những gì không tự
Trong lĩnh vực này, truyền thống nguyện hiến dâng, không lừa gạt và không hành động
của chúng ta ít đề cập hơn so với vì những trạng thái tâm thức dối trá và tắc trách. Hoạt

TÌNH
những truyền thống khác, và điều động tình dục là một sinh năng hết sức mạnh mẽ, tập
này có thể để lại cho người mới trung nhiều vào lòng khao khát, tưởng tượng và ảo
nhập đạo sự phân vân, rằng Phật giác. Nó có nguyên tắc của riêng nó! Nếu chúng ta
giáo có nói gì về đề tài này hay có xu hướng biến mình thành những kẻ khờ dại, hành
không. Thực tế, Phật giáo nói một động một cách xuẩn ngốc và phá hoại - và tất cả
cách xác quyết. Trong khi mở rộng chúng ta có khuynh hướng này - thì như vậy chúng ta

DUÏC
đề tài, tôi sẽ nêu bật những câu hỏi có khả năng thể hiện xu hướng đó trong đời sống tình
đó mà chúng liên quan đến những dục của mình. Ngược lại, mỗi chúng ta cũng có
vấn đề được đề xuất bởi những khuynh hướng tương phản, hành động vì lòng thân
phong trào giải phóng khác nhau - thiện, rộng lượng và trí tuệ. Với rèn luyện đạo đức và
phong trào phụ nữ, những người thiền định, đời sống tình dục của chúng ta cũng có
đồng tính, và những người mang thể biểu lộ một cách mạnh mẽ khuynh hướng này. Do
giới tính thiểu số. Tôi không nghĩ đó giới thứ ba biểu lộ một đạo đức tình dục vững
là tôi vượt xa mục tiêu khi nói rằng tất cả những chắc.
phong trào này, bất kể những gì hiện diện xung
quanh, đang chiến đấu chống lại những hình thức Chúng ta có thể xem tha nhân và những yếu tố khác
định kiến khác nhau, và chống lại bạo lực và xúc của môi trường chúng ta như là những đối tượng cho
phạm được đặt cơ sở trên những định kiến này. sự tính toán, khai thác và tiêu dùng của mình, nhưng
chúng ta cũng có thể xem người khác như chính bản
Giống như tất cả mọi tôn giáo, Phật giáo có một thân mình. Phật giáo thực hành điều như vậy trong
quan điểm đạo đức rõ ràng trong những vấn đề con một thể thức rõ ràng. Các giới là một sự rèn luyện để
người và có thái độ cụ thể đối với cách hành xử tình thương mình và thương người để chúng ta được hoàn
dục. Hệ thống chung nhất của đạo đức học Phật toàn giải thoát. Nhưng giải thoát điều gì và để làm gì?
giáo là năm giới: Bằng những thuật ngữ Phật học truyền thống, giải
1. Không làm hại chúng sinh / thực hành lòng từ bi. thoát khỏi những câu thúc, khổ đau, gây hại và sân
2. Không lấy vật không cho / thực hành bố thí. hận, và giải thoát để nhận lấy trách nhiệm vì hạnh
3. Không phạm tà hạnh / thực hành sự thỏa mãn. phúc của chính mình và mang lại hạnh phúc cho kẻ khác.
4. Không nói dối / thực hành nói lời chân thật. Vì thế xin quay trở lại giới thứ ba. như một mệnh lệnh
5. Không dùng những chất gây say / thực hành chống lại sự lừa gạt, cướp đoạt và ngoại tình. Nó luôn
chánh niệm. mang lấy hàm ý phụ rằng chúng ta cần thực hiện đúng
Những giới này mang hình thức tự nguyện, những những cam kết tình dục của chúng ta. Nếu chúng ta
cam kết cá nhân. Chúng không phải là những điều phát nguyện sống độc thân thì chúng ta nên tránh
răn; không có Thượng đế trong Phật giáo, vì vậy những sinh hoạt tình dục. Nếu chúng ta đã cam kết
không ai ra lệnh cho ai. mối quan hệ một vợ một chồng thì chúng ta chỉ nên
sinh hoạt tình dục bên trong mối quan hệ đó.



Khác như vậy sẽ là lừa dối.Nhưng ranh giới của giới ấn tượng bởi sự hiện diện của những người đồng tính
luật, đặc biệt ngày hôm nay, thì hiển nhiên rộng hơn ở đó. Trong khi vẫn giữ lấy truyền thống, giới tính
nhiều và bao trùm lên những hành vi xâm phạm mà của họ không phải là một vấn đề và khía cạnh đồng
phong trào phụ nữ trong số những phong trào khác nhất tính này của họ được xác nhận một cách minh
đã chính trị hóa. Một ví dụ quan trọng là quấy rối tình bạch như bất cứ những ai khác. Cấu trúc ham muốn
dục, ngày nay phụ nữ và nam giới chia sẻ một không nhục dục của mọi người chỉ có một, và khi chúng ta
gian chung - nơi làm việc, các trường đại học v.v… Ở bỏ lại những suy xét công trình xã hội phía sau, thì
nơi những mối quan hệ quyền lực thịnh hành, thì không có lý do xác đáng để đặt một cấu trúc ham
những mối quan hệ quyền lực cũng mang một phần muốn lên trên những thứ khác, chỉ cần tất cả có thể
giới tính, và những cơ hội, sự cổ vũ văn hóa đối với được sống trong tinh thần giới luật.
sự lạm dụng là có mặt khắp nơi. Trong số những vấn
đề khác, việc quấy rối tình dục là đang gây hại và dính Kết luận
dáng đến cướp đoạt, được đặt cơ sở trên tính tự phụ Phật giáo có một đạo đức tình dục mạnh mẽ,
cố hữu - và ảo tưởng - nơi người nam quy định giá trị nhưng không phải là một thứ đạo đức đàn áp.
tình dục thủy chung của phụ nữ. Điểm chính của đạo đức này là không gây hại
bằng hành động bạo lực, mánh khóe hay dối trá.
Cưỡng dâm trong kết hôn là điều tương tự cần chú ý. Những thứ này và ác tâm, lấy của không cho, nói
Sách báo khiêu dâm bạo hành và thù ghét phụ nữ tạo dối và mê mờ - là những ngăn cấm của Phật giáo
ra một môi trường thù địch, nguy hiểm cho phụ nữ trong thực hành tình dục.
và gây nên những trạng thái tâm đồi bại và điên loạn
trong người đàn ông, bao gồm những ảo giác về bản Đồng thời mỗi chúng ta cần phải suy xét xem
chất phụ nữ và điều họ muốn. Vì thế cả hai giới đều chúng ta nên dành bao nhiêu sức lực và thời gian
chịu khổ hại. Việc xuất bản hay sử dụng sách báo cho chuyện tình dục, cho dù có khéo léo trong việc
khiêu dâm mà nó khơi gợi sự hèn kém của phụ nữ thực hành tình dục của mình. Thứ tự những điều
như vậy rõ ràng vi phạm giới thứ ba. ưu tiên mà chúng ta phải áp dụng vào cuộc sống
bận rộn của mình được xếp vào nơi đâu khi hầu
Phật giáo và Lòng khoan dung hết chúng ta đang thiếu thời gian. Câu trả lời sẽ
Phật giáo không hề chống lại tình dục. Thực hành tùy thuộc vào cam kết đạo đức của chúng ta đối
khéo léo theo tinh thần các giới thì tình dục có thể với cái được gọi là (những) đối tác tình dục.
mang lại nhiều hạnh phúc. Sự thật, tôi nghĩ Phật giáo Winton Higgins
chắc chắn có thể cải thiện đời sống tình dục của chúng Thích Nguyên Hiệp dịch
ta bằng việc tu tập thiền định, nơi chúng ta học kỹ
năng chánh niệm cốt tủy - kỹ năng giữ lấy con tim,
tâm và thân vào một nơi tại một thời điểm.Những
năm qua, tôi có biết đến một vài trung tâm Pháp thoại
bằng tiếng Anh ở những quốc gia Tây phương, và tôi



chịu, cáu kỉnh. Chúng ta giận dữ hoặc điên tiết với
người này hoặc người nọ vì lý do này hay lý do kia.

HAÏN CHEÁ SAÂN HAÄN
Có nhiều sự việc, hoàn cảnh khiến chúng ta bực mình,
khó chịu, thường làm chúng ta nổi cơn thịnh nộ giận
dữ khi sự việc không xảy ra theo ý mình. Chúng ta

TRAÛI ROÄNG muốn mọi việc được thể hiện theo một chiều hướng
nào đó nhưng lại diễn biến theo chiều hướng khác,
thế là ta lại đùng đùng nổi giận.
TÌNH THÖÔNG Đôi khi ta mong đợi một điều gì đó xảy ra (như tăng
Tỳ Kheo VISUDDHÀCÀRA lương chẳng hạn) nhưng nó lại không xảy đến, ta cảm
thấy bực mình, cáu kỉnh. Kế đó có kẻ trêu tức làm tổn
thương lòng tự ái của chúng ta. Họ dễ dàng làm chúng
Hãy nôn nó ra! ta nổi khùng.
Hãy nôn ra lòng sân
hận độc hại khỏi cõi Quả thật chẳng thiếu
lòng bạn. Sự sân hận gì những trường hợp
đầu độc và bóp nghẹt làm chúng ta nổi
tất những gì thiện mỹ giận. Nếu chịu khó
nơi bạn. Tại sao bạn quan sát phản ứng và
phải hành động chỉ vì lời nói của chúng ta
con quái vật độc hại trong đời sống hàng
dấu mặt này? ngày, ta sẽ thấy nhiều
lúc mất bình tĩnh
Hãy nôn nó ra, vứt hoặc suýt chút nữa
hết đi, không chừa lại không kiềm chế
một chút gì cả. Bạn sẽ được cơn giận. Sự
cảm thấy dễ chịu khi tức giận qua cung
vứt bỏ nó đi. Rồi cõi cách nói, thái độ, nét
lòng bạn tràn ngập mặt, sự bực tức trong
tình bi mẫn vị tha, Hãy nôn ra lòng sân hận độc hại khỏi cõi giọng nói, gắt gỏng
thẩm thấu qua từng lỗ lòng bạn. Sự sân hận đầu độc và bóp nghẹt và lớn tiếng và khi
chân lông bạn. Hãy tất những gì thiện mỹ nơi bạn. không còn kiềm chế
hiển lỗ tâm từ vô được, chúng ta bắt
nhiễm trào dâng thương yêu. Hãy để những ai đến với đầu quát tháo, la hét, đá, đóng sầm cửa, đập bàn, đặt
bạn đều nhận được vầng quang hảo tâm không thể điện thoại mạnh tay hoặc thậm chí hành hung một
chối từ, cũng như khi rời xa, họ cảm thấy được cảm người nào đó. Trong vài trường hợp cực độ, có người
thông và can đảm hơn để đối mặt với cuộc đời đầy đã qua đời vì tức giận: khi cơn giận dữ lên cao độ, họ
gian truân và nghiệt ngã này. ngã ra chết vì chứng đột quỵ tim!

Hãy lắng nghe, hỡi các bạn! Tương tự một ngọn đèn Sự giận dữ thay đổi theo cường độ. Với người nóng
tính, nó dễ bộc phát; với người ôn hoà, họ có vẻ trầm
rực sáng tuy bé nhỏ nhưng vĩnh hằng, chúng ta có thể
tĩnh. Có kẻ vẫn nuôi lòng oán hận lâu dài sau khi cơn
thắp sáng nhiều ngọn đèn nhỏ lại, và nhìn kia! Có thể
ta vẫn còn phải xua tan đêm đen tuyệt vọng, những giận trôi qua trong khi người khác lại dễ dàng tha thứ.
âm u vọng tưởng để đem lại ánh sáng trí tuệ và tìnhDù trường hợp nào đi nữa, thì sự thật là trong chúng
thương vô nhiễm… ta ai cũng có cảm giác tức giận, chỉ khác nhau ở mức
độ và tần số cảm xúc. Ngay cả những người ôn hoà
Sân hận - một cảm xúc huỷ hoại nhất cũng có lúc biểu lộ bực mình khó chịu khi sự
Bạn có tức giận không? Dĩ nhiên tất cả chúng ta chịu đựng vượt quá mức giới hạn hoặc chịu quá nhiều
không ai phủ nhận điều đó. Đôi khi ta bực tức, khó áp lực căng thẳng.


Chúng ta nên giận dữ không? Có sự tức giận nào bao giờ chấp nhận bất cứ sự sân hận nào. Đối với Phật
được chấp nhận không? Giận dữ quát tháo người giáo, hoàn toàn không có cái gọi là sân hận chánh
khác, mất bình tĩnh, đùng đùng nổi giận, tất cả những đáng. Tất cả sự sân hận, dù ở mức độ nhẹ nhất cũng
điều này đúng hay sai? Giận dữ là một lối sống giữa là bất ổn. Nó được xem như thuốc độc gây hại cho
những con người trên cõi đời này chăng? Chúng ta TÂM. Do đó, đức Phật kêu gọi chúng ta lấy tình
đón nhận nó như thể được ban tặng và chấp nhận như thương báo đáp thay vì thù hận. Phật thuyết: “Lấy oán
là một điều tự nhiên không thể tránh được? Đọc báo báo oán, oán ấy chất chồng. Lấy ân báo oán, oán ấy
hàng ngày, chúng ta thấy dẫy đầy cơn tức giận và lòng tiêu tan”. Có lúc Ngài cũng đã kêu gọi: “ Hãy chinh
thù địch trên hành tinh chúng ta. phục con người đầy thù hận bằng lòng từ ái”. Để nhấn
mạnh điểm này, trong buổi giảng đoạn pháp so sánh,
Khi đọc tin tức về cuộc chiến tranh xung đột liên tục đức Phật thuyết rằng thậm chí kẻ cướp chặt đứt chân
ở nhiều nơi trên thế giới, ta có dừng lại để tự hỏi tại tay của chúng ta, ta cũng không nên khởi sân hận dù
sao con người không thể sống chung hoà bình như nhỏ nhặt nhất. Nếu ta khởi lên một chút sân hận,
anh chị em được chứ? Sao chúng ta lại quá nhiều nghĩa là ta không tuân theo lời chỉ dạy của Ngài. Thay
hiềm thù, tàn nhẫn, thiếu vắng lòng khoan dung? Vì vào đó, đức Phật khuyên ta nên thương xót kẻ hành hạ
cớ gì một số người sẵn sàng tàn sát những người vô mình. Phật thuyết: “ Vì vậy, các ngươi phải rèn luyện
tội để đạt tham vọng của mình? Tại sao các nước lại chính bản thân mình”. Ngài nói tiếp: “Nếu tâm bình
đua nhau chế tạo những vũ khí hạt nhân huỷ diệt mọi thì ác khẩu không khởi, tâm chỉ còn niềm cảm thông
người trên thế giới? Sao lại có quá nhiều lo âu và ngờ trọn vẹn và cởi mở, một tấm lòng đầy từ ái, không
vực lẫn nhau? Sự sân giận bắt nguồn từ cõi lòng còn chi phối bởi bất cứ ác nghiệp nào. Với tâm từ bi
chúng ta và tình thương cũng thế. Chúng ta chắc chắn rộng lớn, sâu thẳm vô biên, ta sẽ cảm hoá những kẻ
rằng sân hận là tội ác, phải triệt để ngăn cấm nó hoạt ác nghiệp thoát khỏi sân hận và oán thù”.
động trong trái tim và tâm hồn chúng ta. Nó là một
cảm xúc mang mầm móng huỷ hoại tạo ra bao thống Sự thành tựu tâm từ bi của đức Phật là thế đấy. Khi
khổ trên đời. Nó phát sinh từ tâm, và ngay tại nguồn còn là một vị Bồ tát, trải qua vô số tiền kiếp chịu đựng
gốc khởi thuỷ này, nó phải được kiểm soát để loại trừ. biết bao tra tấn hành hạ đến chết vẫn không khởi lên
một chút sân hận nào đối với kẻ hại mình. Trong kiếp
Trong bài diễn văn mở đầu thành lập Tổ chức UN- cuối cùng đắc quả Phật, Ngài luôn thanh thản, không
ESCO của Liên Hiệp Quốc, điều này đã được khẳng bao giờ đánh mất sự trầm tĩnh và an tịnh. Lúc con voi
định: “Vì chiến tranh bắt đầu từ tâm ý con người nên điên cuồng Nalagiri đâm bổ tới tấn công đức Phật,
sự bảo vệ hoà bình cũng phải được thiết lập ngay từ Ngài đã khuất phục nó bằng cách hướng lòng bi mẫn
nơi đó”. Santideva trong tác phẩm Bodhicaryavatara thương xót về nó. Thời gian 49 năm hoằng pháp của
(Đường đi tới Giác ngộ) đã viết: “Ta đã giết biết bao đức Phật không ngừng nghỉ là một minh hoạ về lòng
người gây tội ác cho đủ đây? Số lượng này vô biên bi thương xót chúng sanh.
như bầu trời. Nhưng nếu ý niệm sân hận thù địch bị
tiêu diệt thì tất cả kẻ thù sẽ không còn nữa”.Sân hận Dĩ nhiên, đức Phật không phải là bậc giáo chủ duy
làm đời ta đau khổ, nếu ta tiếp tục chấp nhận và nhất rao giảng lòng từ bi; các bậc giáo chủ khác đều
không cố gắng chế ngự nó, có nghĩa là ta tiếp tục sống làm như thế. Chú Kitô dạy: “Hãy yêu thương láng
cuộc sống hỗn loạn. giềng của con như chính bản thân con”. “Nếu có ai đó
tát vào má phải của con, con hãy chìa má bên trái ra”.
Cứ mỗi lần bực mình, khó chịu, tức giận, chúng ta lại Thánh Mahatma Gandhi, chủ trương bất báo động,
bắt đầu thiêu đốt chính mình. Cảm giác cháy bỏng dạy rằng: “Nếu máu phải đổ, thì đó hãy là máu của
gia tăng theo cường độ của cơn giận; càng giận dữ, ta chúng ta. Hãy học tập lòng can đảm thầm lặng, thà
càng cháy bỏng nhiều hơn. Quả là một cảm giác vô chấp nhận chết quyết không giết hại kẻ thù. Với một
cùng đau khổ. Bạn có thể quan sát điều này nơi chính kẻ mà sự sống có nghĩa là sẵn sàng chấp nhận cái chết
bạn. Khi bạn rơi vào tâm trạng bực mình, tức tối, hãy trong tay đồng bào ruột thịt của mình nếu cần, thì
quan sát trạng thái của tâm rồi bạn sẽ phát hiện ra không bao giờ giết hại họ”. Điều này gợi nhớ đến câu
được nỗi đau đớn thống khổ mà bạn đang chịu đựng chuyện một vị sư bị một tay kiếm khách hung tợn đe
trong lúc tức giận hoặc rối loạn. doạ. Tay kiếm khách hét lên: “ Bộ nhà ngươi không
Sân hận là tình trạng bất ổn của tâm. Đức Phật không biết ta là kẻ giết người không chớp mắt chứ?”.



Vị sư đáp “Vâng, thưa ngài, tôi là kẻ sẵn sàng chết này đấy chứ? Do đó, khi bạn thay đổi chính mình có
mà không chớp mắt đây!” . Trước một người dũng nghĩa là bạn đã thay đổi thế giới với ý nghĩ rằng thế
cảm như thế, tay kiếm khách quay bước bỏ đi. giới này đã giảm đi một người nóng tính. Nếu thêm
Ngoài việc gây độc hại cho tinh thần, cơn sân hận và nhiều người tự thay đổi thì thế giới sẽ thay đổi thêm
lòng thù địch còn tạo ra mối nguy hiểm cho cơ thể ở phạm vi đó.Sự xung đột và rối loạn trên thế giới sẽ
chúng ta. Y học đã khẳng định sự tức giận cùng sụt giảm khi có nhiều hơn nữa những người yêu
những cảm xúc vô bổ khác đều góp phần tạo nên bệnh chuộng hoà bình ở khắp nơi.
tật. Khi tức giận, cơ thể phóng thích một số hoá chất
làm rối loạn sự điều hòa cơ thể. Nếu buồn phiền sân Nhận chân được tai hại mà cơn sân hận đem đến cho
hận thường xuyên thì lâu dài sẽ dẫn đến nhiều bệnh ta và tha nhân, chúng ta hãy xua tan nó đi và mở rộng
tật như loét bao tử, rối loạn tiêu hoá, táo bón, cao tình nhân ái, quan tâm và chịu đựng, hiền hoà và tốt
huyết áp, rối loạn tim mạch, thậm chí ung thư. bụng. Đừng cư xử khắc nghiệt và cũng không nên làm
cho kẻ khác bối rối, hoang mang, ngượng ngùng, sợ
Nói cách khác, sự trầm tĩnh và thanh thản giúp người hãi. Hãy nhìn xem chung quanh chúng ta: thế giới này
ta ổn định tinh thần lẫn thể xác. Chúng ta sẽ khoẻ hơn, có quá nhiều đau khổ rồi, đừng chồng chất thêm nữa.
hạnh phúc và sống cuộc sống trọn vẹn hơn. Một số Thay vào đó, chúng ta hãy tạo nên một nguồn sống an
bệnh kinh niên, chẳng hạn như rối loạn tiêu hoá, sẽ lành thanh bình, như thể một ngọn đèn thắp sáng cho
không còn. Những bệnh trạng khác cũng có thể bị đẩy cả thế giới để những ai đến với tình thương đều sống
lùi dần. Sự thanh thản tươi sáng cuả tâm hồn thư thái an lành, hạnh phúc hơn.
biểu lộ qua dáng vóc, diện mạo chúng ta, đến đâu ai
ai cũng quý mến. Chẳng ai trên đời thích chung đụng Quyết tâm hạn chế sân hận và ban rải tình thương
với kẻ cáu gắt, dễ nỗi giận bao giờ; thí dụ như một chỉ là bước đầu tiên. Bước kế tiếp là làm thế nào để
ông chủ lúc nào cũng chau mày tháo quát nhân viên, thực hiện được. Thật không dễ kiểm soát cơn giận khi
đều bị mọi người xa lánh và chán ghét, nhân viên sẵn nó bộc phát. Cần nhiều nỗ lực và sự khéo léo mới có
sàng bỏ việc ra đi nếu có dịp. Ngược lại, một người thể chế ngự nó. Do đó,chúng ta sẽ thảo luận về
chủ luôn vui vẻ, tốt bụng, sẵn sàng giúp đỡ, không phương hướng kiềm chế sân hận trong bài viết sau.
bao giờ nổi nóng thì ai ai cũng yêu thương và quý Chủ yếu gồm có chánh niệm và quán chiếu sáng suốt.
mến. Với một người chủ như thế thì chẳng nhân viên Bằng cách chú tâm, ta có thể bóp tan cơn giận ngay
nào bỏ đi dù nơi khác có trả lương cao hơn. khi còn trong trứng nước, ngay cả khi nó chuẩn bị
khởi lên, và xét đoán nhiều khía cạnh nguyên nhân
Thêm vào đó, tính tình đức hạnh của bạn gây ảnh tại sao ta không nên bực tức, điều này sẽ nhắc nhở
hưởng với tất cả những ai tiếp xúc với bạn. Bạn sẽ là củng cố ý nguyện tha thiết tống khứ sự cáu kỉnh ra
tấm gương cho người khác noi theo. Để thay đổi thế khỏi tâm thức ta ngay tức thời để buông bỏ nó như
giới này, ngoài cách làm gương mẫu cho người khác buông rơi một viên gạch nóng bỏng, nếu có thể nói
noi theo còn cách nào khác tốt đẹp hơn, chân thực như thế. Trong số sau, chúng tôi sẽ trình bày sự quán
hơn nữa chứ? Đúng vậy, bằng cách thay đổi chính bản tưởng lòng từ bi, đây là phương pháp “đối trị” hữu
thân chúng ta và làm gương mẫu cho người khác, hiệu nhất với sự sân hận. Chúng tôi tin rằng nếu độc
chúng ta đã thực sự đóng góp tích cực cho thế giới giả chịu khó xét đoán nhiều nguyên nhân tại sao mình
này tốt đẹp hơn. Điều đáng để chúng ta suy ngẫm là: không nên bực tức thì độc giả không còn muốn sân
Thế giới này là tất cả mọi người, mọi người làm nên hận chút nào nữa, và lần kế tiếp nếu sự tức tối khởi
thế giới này. Vậy nếu bạn thay đổi mọi người có nghĩa lên, độc giả chỉ muốn buông nó ngay lập tức. Cùng
là bạn đang thay đổi cả thế giới. Và bạn hãy bắt đầu lúc trau dồi chánh niệm và lòng từ bi, độc giả sẽ đưa
với chính bản thân mình. Sau cùng thì bạn cũng là được con ma sân hận đến nơi yên nghỉ.
một con người trong số những con người trên thế giới ( Còn tiếp)



rong một dịp đi hành hương các chùa nhân dịp Thích Thanh Tứ tại chùa Quán Sứ Hà Nội cũng lên

T đầu năm, chúng tôi có cơ hội chứng kiến việc
đốt vàng mã để cúng lễ tại các chùa đền khắp
nước Việt Nam. Nay trong một dịp dự tang lễ người
tiếng chỉ trích việc đốt vàng mã. Thầy cho biết “nhiều
người lúc cha mẹ còn sống thì ngược đãi, đánh đập.
Thế mà đến ngày báo hiếu thì những người con ấy lại
quen tại một nhà quàn ở thành phố Westminster Hoa đốt vàng mã thật nhiều để báo hiếu cha mẹ. Hành vi
Kỳ, chúng tôi cũng chứng kiến việc đốt vàng mã cúng ngược đãi cha mẹ, luật pháp cũng không dung tha,
tế người quá vãng. Thật không ngờ thói tục này lại có Phật cũng không chấp nhận lễ của những đứa con bất
thể được thực hiện nơi một xứ được gọi là văn minh hiếu đó. Phật dạy, con cái phải thờ phụng cha mẹ,
tiền tiến nhất thế giới này. Sau khi tìm hiểu, chúng tôi nuôi dưỡng cha mẹ lúc già yếu. Không nên biến ngày
được cho biết là ngay trong cộng đồng người Việt tại Đại lễ Vu Lan trở thành ngày mê tín dị đoan, lãng
Hoa Kỳ và một vài nước khác trên thế giới, vẫn còn phí.”
việc đốt sớ và Thật ra tục lệ
vàng mã cho
những người ÑOÁT VAØNG MAÕ đốt vàng mã đã
có từ lâu đời,
đã khuất nhân đã bén rễ và ăn
dịp họ cúng
giỗ và cầu
MOÄT THOÙI TUÏC MEÂ TÍN CAÀN HUYÛ BOÛ sâu vào tâm
thức của người
siêu tại gia dân Việt Nam
đình hay tại nên rất khó từ
một số chùa. bỏ trong một
Tại Việt Nam, sớm một chiều.
tục lệ đốt Nhiều người
vàng mã đã cho đó là một
và đang phát trong những
triển mạnh, nét đẹp văn hoá
không còn ở của phong tục
trong phạm vi thờ cúng tổ
cúng giỗ ở gia tiên. Nhưng
đình và chùa việc này cần
đền mà còn nên xét lại, có
lan sang các thể chỉ vì
cơ quan công không biết rõ
quyền quốc nguồn gốc nên
doanh, trở cứ theo tục
thành một “trước làm sao
nghi thức không thể thiếu của các công ty xây dựng nay làm vậy”. Vậy chúng ta cũng nên tìm hiểu nguồn
cầu đường và các công trình thủy điện, trong các buổi gốc của nó để thấy rõ đó là một thói tục mê tín cần
lễ động thổ, khởi công các công trình. Theo Bộ Văn loại bỏ trong sinh hoạt đời sống tâm linh của người
Hoá Thông Tin cho biết khoảng 50.000 tấn vàng mã Việt.
được sử dụng trong một năm và riêng tại Hà Nội đã
tiêu thụ trên 400 tỉ đồng cho việc đốt vàng mã. Tại Sau khi nghiên cứu lịch sử Trung Hoa, chúng tôi
miền Nam California, nơi có đông người Việt cư ngụ, được biết, tục đốt vàng mã là của người Trung Hoa,
không có con số thống kê nhưng tất cả các siêu thị bắt đầu từ nhà Hán. Nguyên do vì nhà vua muốn thực
Việt Nam và Trung Hoa đều bày bán vàng mã, chứng hành lời dạy của Đức Khổng Tử: “Sự tử như sự sinh,
tỏ có nhu cầu tiêu thụ. sự vong như sự tồn”, nghĩa là thờ người chết như thờ
người sống, thờ người mất như thờ người còn. Nên
Trong nước, đã có nhiều vị Sư kêu gọi bà con nên bỏ khi nhà vua băng hà, phải bỏ tiền bạc thật vào trong
thói tục mê tín này, Hoà Thượng Thích Thanh Từ, áo quan để vua tiêu dùng. Sau đó quan bắt chước vua
viện trưởng Thiền Viện Trúc Lâm, cũng đã có nói và rồi dân bắt chước quan. Ai cũng chôn tiền thật theo
trong nhiều bài giảng pháp. Gần đây Hoà Thượng người chết. Bọn trộm cướp biết vậy nên đào trộm mồ



những người giầu có, như mộ vua Hán Văn Đế bị còn mua thêm một cô gái bằng giấy, nhưng cũng
quân trộm khai quật lấy hết vàng bạc châu báu. giày cao gót, cũng váy ngắn, áo lửng. Khi bà mẹ
cầm "cô gái" trong tay thì cô con gái cầm ngay
Về sau từ quan đến dân thấy việc chôn tiền bạc thật chiếc kéo nhỏ đâm lia đâm lịa vào mặt hình nhân
quá tốn kém nên mới nảy sinh ra dùng giấy cắt ra làm thế mạng. Giải thích cho những người xung quanh
tiền giả, vàng giả để thay thế.Dần dà người dân bắt về việc làm kỳ quặc của cô con gái, người phụ nữ
chước và trở thành tập tục. Đến năm Khai Nguyên trung niên nói: "Bố cháu làm tổng giám đốc, nay
thứ 26 ( 738 DL), vua Đường Huyền Tông ra sắc dụ xuống dưới ấy cũng phải gửi cho ông ấy cô thư ký,
cho phép dùng tiền giấy thay cho tiền thật trong việc nhưng phải làm cho nó xấu xí để khỏi trở thành bồ
cúng tế cầu siêu. Việc sử dụng vàng mã chính thức của bố cháu". Thật là khôi hài, lễ Vu Lan và các lễ
bắt đầu từ đấy và sau đó du nhập qua Việt Nam theo tết truyền thống của người Việt chúng ta là những
dấu chân những người Trung Hoa đi chinh chiến. ngày để con cháu nhớ tưởng đến cha mẹ, ông bà, tổ
Nguồn gốc chỉ vì một ông vua Tầu tuân hành lời dạy tiên, đã bị biến thể một cách lạ lùng. Nếu bảo rằng
của ông Khổng coi người chết như còn đang sống, “sự tử như sự sanh” thì thử hỏi những đồ vàng mã
chứ ai cũng biết người chết không thể nào tiêu xài số ấy khi còn sống có ai tiêu xài được không.
tiền vàng chôn theo ấy. Ngày xưa chôn tiền bạc thật
theo người chết như thế, không có ích lợi gì mà chỉ Với Phật giáo, chúng tôi không hề thấy có việc đốt
làm khổ người thân, thì việc đốt vàng mã tức toàn đồ vàng mã cúng tế người chết ghi trong tam tạng kinh
giả thời nay có ích gì. Huống hồ nếu xét kỹ thấy toàn điển. Quan điểm của đạo Phật hoàn toàn bác bỏ tục
những chuyện nghịch lý đến khôi hài. Như có người lệ mê tín này. Phật giáo chỉ khuyên các con cái thân
(ở Hà Nội) cúng người chết cả máy điện thoại cầm thuộc của người chết nên làm các việc như bố thí
tay bằng giấy, Honda Dream bằng giấy và máy vi tính giúp người nghèo khổ, ăn chay niệm Phật và phóng
bằng giấy nữa. Khi còn sống không hiểu người chết sinh rồi hồi hướng công đức ấy cho vong linh để
ấy có biết sử dụng máy vi tính, điện thoại cầm tay hay siêu độ vong linh; khi mai táng, không nên dùng
xe Honda không? Còn nữa chưa hết, người viết xin quan tài đắt tiền, không nên để cho người chết mặc
ghi lại một đoạn tường thuật ngắn của phóng viên báo quần áo đắt tiền, không nên phung phí quá nhiều
VnExpress khi đi thăm phố Hàng Mã nhân dịp ngày công và của cho việc tang lễ. Trái lại, nên mặc cho
Vu Lan năm ngoái. Xin trích “Tại phố Hàng Mã (Hà người chết quần áo bình thường, sạch sẽ, còn quần
Nội) điểm "phân phối" hàng mã cho những người bán áo tốt đẹp và mới thì nên đem bố thí cho kẻ nghèo,
rong trên các đường phố luôn đông nghịt người mua nếu có tiền thì nên in kinh sách để Phật pháp lưu
sắm, bộ cúng thần linh rẻ nhất cũng 15.000 đồng, hành và bố thí cho người nghèo bớt khổ. Chỉ có
cúng chúng sinh giá tương tự. Chúng tôi chen chân làm như vậy, vong linh người chết mới thật sự được
hỏi mua đồ cúng với giá "bình dân" đã không được lợi ích; còn nếu đem các đồ vật quý cùng mai táng
các chủ hàng bán. Tôi chứng kiến một phụ nữ trung với người chết, hay đốt vàng mã để người chết tiêu
niên cùng cô con gái đến mua nhà lầu, xe hơi, điện dùng dưới âm phủ, thì đó là hành vi thiếu trí tuệ,
thoại di động, tivi, xe máy, quần áo, tiền USD. Họ không xứng đáng là một Phật tử chân chánh.
Hoàng Liên Tâm


CAÙC VAÁN ÑEÀ GIÔÙIITREÛ QUAN TAÂM DÖÔÙIIGOÙC NHÌN PHAÄT GIAÙO
CAÙC VAÁN ÑEÀ GIÔÙ TREÛ QUAN TAÂM DÖÔÙ GOÙC NHÌN PHAÄT GIAÙO



C
kinh tế và đời sống tâm linh có thể giúp cho những
ách đây một tháng, tại hội nghị trù bị đầu nhà doanh nghiệp lớn, nhỏ, và người lao động trong
tiên cho đại lễ Phật đản Liên Hợp Quốc các doanh nghiệp đó có một điểm tựa tinh thần để
năm 2009 dự kiến sẽ được diễn ra vào vượt qua cơn khốn khó. Bản chất của đạo Phật là từ
ngày 4, 5, và 6 tháng 5 của năm nay, chúng tôi và ban bi cứu khổ càng không thể nào dửng dưng trước nỗi
thư ký của hội nghị đã đề xuất cho chủ đề mới năm khổ về khủng hoảng kinh tế toàn cầu, muốn mang lại
nay là Phật giáo và sự khủng hoảng toàn cầu. Chúng niềm vui thì đạo Phật phải có vai trò hướng dẫn các
tôi đề nghị chuyên đề phụ với nhiều diễn đàn để mời kỹ năng thực tập để vượt qua khổ đau về vật chất vốn
gọi các chuyên gia trên khắp thế giới cùng chia sẻ ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống tinh thần của con
chất xám của mình, như mối quan tâm hàng đầu liên người.
hệ đến hạnh phúc và khổ đau cho tất cả mọi người
một cách trực tiếp hay gián tiếp. Trong đó, gồm các Khi nền kinh tế toàn cầu bị khủng hoảng, mỗi quốc
diễn đàn như: Phật giáo và sự khủng hoảng kinh tế, gia đều có bài toán kích cầu để khôi phục lại nền kinh
Phật giáo và sự khủng hoảng môi trường, Phật giáo và tế của họ. Trong khi đó, Phật giáo lại đưa ra các học
sự khủng hoảng chính trị, Phật giáo và sự khủng thuyết, quan điểm để diệt trừ lòng ham muốn. Như
hoảng đời sống hạnh phúc gia đình… vậy, từ góc độ đó có phải Phật giáo và các triết thuyết
Tất cả những chuyên đề đó thể hiện mối quan tâm về kinh tế là hai mặt đối lập chăng?
phương diện nhập thế của Phật giáo, nhằm tìm ra về Đây là một câu hỏi chuyên sâu liên hệ đến việc so
phương diện lý thuyết lời dạy của đức Phật góp phần sánh đối chiếu giữa con đường tâm linh của đạo Phật
căn bản giúp cho tình trạng khủng hoảng đó có chỗ với các phương pháp kích cầu cho sự phát triển kinh
qui chiếu để dừng, và dựa trên nền tảng đó người ta tế về nhiều phương diện.
có thể khôi phục lại những gì đã mất. Hoặc tối thiểu Trước nhất, cần nhận diện rằng có những đối lập
trong sự mất mát đó, nỗi khổ niềm đau của con người mang tính cách hỗ trợ và những đối lập mang tính
về phương diện cảm xúc và tinh thần không bị suy cách loại trừ. Trong tinh thần kêu gọi và hướng dẫn
sụp, đồng hành với sự thua lỗ về phương diện vật chất thực tập để chuyển hóa lòng tham dựa trên nền tảng
được đầu tư trong các hình thái kinh doanh để mưu không bị đắm nhiễm trong sự hưởng thụ từ phước
cầu lợi nhuận. Như vậy, về phương diện nhập thế, rõ báu, đạo Phật không hề có bất kỳ một học thuyết nào
ràng đạo Phật không đứng bên lề. giải thích về việc phát triển tình trạng thiểu dục và tri
túc sẽ dẫn đến việc loại trừ sự kích cầu của nền kinh
Một hình thái khác của đạo Phật cũng đóng vai trò tế. Khi con người có thái độ ít muốn và biết đủ, người
khá quan trọng đó là Phật giáo thực tập, chỉ cho một ta sẽ hạn chế bớt các phương tiện tiêu dùng không
hình thái đạo Phật truyền thống lấy con đường giác cần thiết trong giai đoạn mà nền kinh tế toàn cầu đang
ngộ giải thoát làm mục tiêu thì đạo Phật đó vẫn không bị khủng hoảng và ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống
hề đứng bên lề cuộc sống. Bởi vì mỗi khi có sự khủng kinh tế tài chính của gia đình. Khi đó, chẳng những nó
hoảng diễn ra, các nhà doanh nghiệp và nhiều thành không phương hại đến kích cầu kinh tế mà ngược lại
phần kinh tế xã hội khác đều đi tìm những nhà tư vấn nó còn là một nghệ thuật để giữ vững hạnh phúc gia
về tinh thần, tâm linh, trong đó có các nhà tâm linh đình trong cơn lốc khủng hoảng.
của đạo Phật. Những nhà tâm linh này đến để chia sẻ
các kỹ năng tâm lý, làm chủ và vượt qua cảm xúc Nếu hiểu kích cầu là một biện pháp để đẩy mạnh tiêu
bằng nhận thức chân chính, nhìn thấy sự vô thường dùng công cộng trong quần chúng và là một nghệ
của nền kinh tế cũng diễn ra giống như bao loại hình thuật làm tăng tổng cầu, nghĩa là nhu cầu tiêu dùng
vô thường khác trong xã hội. Khi đó, thay vì ngồi than trong quần chúng sẽ tạo nên sự kích thích và tăng
trời, trách đất, khổ đau, buồn tủi, chán nản, thất vọng, trưởng nền kinh tế thì các biện pháp cắt giảm thuế từ
thậm chí có nhiều người phải tự tử để tìm một giải phía chính phủ và kích thích thế nào để gia tăng sự chi
pháp thì dưới cái nhìn và tư vấn của nhà thực tập Phật tiêu sẽ là một nghệ thuật giúp khôi phục nền kinh tế
giáo, họ sẽ có một điểm tựa tinh thần để vượt qua. vực dậy và đi lên. Trong tình huống đó, thái độ
Hai cách thế trên đều cho thấy đạo Phật đóng vai trò chuyển hóa lòng ham muốn tiêu cực của Phật giáo
khá năng động và tích cực. Nói cách khác, để cứu vãn cũng là một nghệ thuật để hỗ trợ cho sự kích cầu nền
xã hội ra khỏi khủng hoảng kinh tế, vốn ảnh hưởng kinh tế phát triển, nghĩa là ai cũng biết sở hữu của
trực tiếp đến hạnh phúc gia đình thì việc tư vấn về


người khác là đáng trân trọng, và nỗ lực chân chính yêu cầu người tại gia phải tiêu diệt các dục vọng nếu
để làm giàu những sở hữu đó như một phương tiện dục vọng đó là chân chính. Do đó, sự kích cầu kinh tế
phước báu; để sống hạnh phúc trong gia đình và ứng của nhà nước thông qua việc giảm thuế để người dân
dụng trong xã hội về phương diện từ thiện lại càng có thể tiêu dùng nhiều hơn hoàn toàn không đi ngược
được kích thích nhiều hơn. lại với tông chỉ chuyển hóa tâm thức của Phật giáo, và
con đường chuyển hóa lòng tham mà đức Phật đã dạy
Tu học Phật bằng con đường tâm linh, người Phật tử cũng không hề phương hại đến kích cầu nền kinh tế
chân chính ở các quốc gia trong giai đoạn hiện tại.
tại gia hoàn toàn không cần tiêu diệt lòng ham muốn
Từ cái nhìn trên, chúng ta thấy rõ Phật giáo không đi
nếu mục đích và giá trị của nó hướng về Chân- Thiện-
ngược lại với kích cầu kinh tế, vì đạo Phật dạy con
Mỹ và nhiều ý nghĩa tích cực khác. Nếu hiểu đạo Phật
người về phước báu, và phước báu đó phải được gắn
tuyên truyền con đường diệt dục, nghĩa là diệt hết tất
liền với sự phát triển kinh tế. Do đó, các Phật tử được
cả mọi ý muốn tốt hoặc xấu và liệt chúng vào lòng
khích lệ nên dấn thân vào các loại hình kinh tế vi mô
tham tiêu cực đó là một sai ầm. Đối với người xuất
và vĩ mô để tạo phước báu thật nhiều mang hạnh phúc
gia, ở mỗi quốc gia với tỉ lệ dân số chưa đến một phần
cho bản thân và người thân, sau đó là chia sẻ phước
trăm nghìn thì việc chuyển hóa lòng tham, sân và si
báu đó cho các thành phần cơ nhỡ, bất hạnh trong xã
là một nhu cầu không thể thiếu.
hội. Đạo Phật với quan niệm từ bi cứu khổ luôn gắn
Đức Phật khích lệ mỗi chúng ta hãy gieo trồng phước
liền với sự kích cầu nền kinh tế một cách chân chính,
báu để hưởng phước báu đó ngay trong đời sống hiện
giúp con người không bị đắm nhiễm vào trong sự
tại này và không bị đắm nhiễm vào nó, nghĩa là lòng
hưởng thụ về nó.
tham chân chính, ước muốn chân thành và những mơ
TỦ SÁCH ĐẠO PHẬT NGÀY NAY
tưởng với lý tưởng cao đẹp cần được phát huy. Do
Thích Nhật Từ
bởi nó là sự kích cầu và là sự đầu tư phước báu cho
Nhà Xuất Bản Hải Phòng 2009
đời sống ở hiện tại và tương lai. Đức Phật không hề

...Khi con ng i có thái đ ít mu n và bi t đ , ng i ta s h n ch
b t các phng ti n tiêu dùng không c n thi t trong giai đo n mà
n n kinh t toàn c u đang b kh ng ho ng và nh h ng tr c ti p
đ n đ i s ng kinh t tài chính c a gia đình. Khi đó, ch ng nh ng
nó không phng h i đ n kích c u kinh t mà ng c l i nó còn là
m t ngh thu t đ gi v ng h nh phúc gia đình trong cn l c
kh ng ho ng...



NGOAØI TIEÁNG THU CA
Trần Kiêm Đoàn

Nhắm mắt lại tưởng đêm về quá khứ
Em nghe gì ngoài tiếng Thu ca
Gió trở lạnh mây bay về tứ xứ
Khoảng trời Không rỗng lặng la đà
Trong Không ấy chứa một điều Có thật
Là chẳng có gì ngoài khoảng trống bao la
Như em đã nhận ra thời thái cổ
Có gì đâu ngoài sáng tối đi qua
Em cứ tưởng mùa Thu đang hát
Tiếng lá rơi trong điệu gió mơ hồ
Tiếng cánh vỗ thời gian xào xạc
Sau cuối trời bay mãi đến hư vô
Cuối cùng tận là điểm đầu muôn thuở
Nói là đi mà thật đứng lặng yên
Hội ngộ, chia ly cũng đi về chốn cũ
Lá lìa cành trở lại cõi đầu tiên

Em nếm trải qua dòng đời mệt mỏi
Đau khổ ê chề ngồi hát vu vơ
Em yêu dấu có bao giờ tự hỏi
Sống hôm nay hay đợi đến bao giờ.


Tam Nhin Phat Giao So1

Recomendados

Recomendados

Más contenido relacionado

Destacado

Destacado (9)

Similar a Tam Nhin Phat Giao So1

Similar a Tam Nhin Phat Giao So1 (20)

Último

Último (20)

Tam Nhin Phat Giao So1