14. http://seagent.ege.edu.tr/resource/Oguz
http://seagent.ege.edu.tr/property/city
http://seagent.ege.edu.tr/resource/Izmir
http://seagent.ege.edu.tr/property/location
Benimle aynı takımı
tutan aynı şehirdeki
arkadaşlarımın bu
şehirde yer bildirimi
yaptıkları mekanlar
21. Temel Kavramlar *
● Kaynaklar
● Bilgi kaynakları: Sayfalar, belgeler, resimler,
videolar, …
– Temsiller: HTML, RDF/XML, PDF, JPEG, …
● Bilgi-dışı kaynaklar: İnsanlar, ürünler, yerler,
proteinler, konferanslar, …
● HTTP URI
● Bilgi kaynakları: HTTP 200 OK
● Bilgi dışı kaynaklar: HTTP 303 See Other
*
http://linkeddatabook.com/editions/1.0/#htoc8
22. Bilgi Dışı Kaynakların Çözümlenmesi
http://dbpedia.org/resource/Izmir
http://dbpedia.org/data/Izmir
http://www4.wiwiss.fu-berlin.de/bizer/pub/linkeddatatutorial/deref-ont-uri-rdf.png
23. RDF Veri Modeli
● Varlıklar hakkındaki bilginin temsili
● RDF – Resource Description Framework
● Kaynak Tanımlama Çerçevesi
● Üçlüler
● Özne – Yüklem – Nesne
● Basit cümleler
– Oğuz | has the email address | oguz.dikenelli@ege.edu.tr
– Oğuz | is employed by | Ege University.
25. RDF Veri Modeli ...
Başka bir kaynağa
işaret ediyor
<http://etmen.ege.edu.tr/etmen/foaf/halac/foaf.rdf#tayfun>
<http://xmlns.com/foaf/0.1/based_near>
<http://dbpedia.org/resource/İzmir>
26. RDF Veri Modeli ...
Diğer kaynak
çözümleniyor...
owl:sameAs geonames:311046
<http://dbpedia.org/resource/İzmir>
<http://dbpedia.org/ontology/country>
<http://dbpedia.org/resource/Turkey>
27. RDF Veri Modeli ...
owl:sameAs geonames:311046
Aynı varlığın
diğer tanımları
bağlanmış
<http://dbpedia.org/resource/İzmir>
<http://dbpedia.org/ontology/country>
<http://dbpedia.org/resource/Turkey>
28. RDF Veri Modeli ...
owl:sameAs geonames:311046
Gerektiğinde
çözümlemeye
devam edilerek
yeni kaynaklara
ulaşılıyor...
<http://dbpedia.org/resource/Ankara>
<http://dbpedia.org/ontology/country>
<http://dbpedia.org/resource/Turkey>
29. Bağlı Veri Yayınlama Yolları
● Statik RDF dosyaları
● Üçlü veritabanları
● İlişkisel veritabanlarının bağlı veri görünümünde
yayınlanması
● CVS, Excel, Bibtex gibi biçemler için RDF
dönüştürücüler kullanılması
● Mevcut uygulamalar ya da Web API'leri için
sarmalayıcılar gerçekleştirme
30. Bağlı Veri Yayınlama Yolları ...
● Seçim
● Ne kadar veri yayınlayacaksınız?
● Şu anda var olan verinizi nasıl saklıyorsunuz?
● Veriniz ne kadar sıklıkla değişiyor?
● …
35. İçerik
✔ Gereksinim
✔ Bağlı veri çözümü
● Bağlı verinin sorgulanması
● Bağlı veri uygulamalarının mimarisi
● Durum çalışmaları
36. Bağlı Veri Sorgu Dili
● Bilinmeyen bağlantıların keşfi
● Üçlü desenleri
● Oğuz Dikenelli'nin çocuklarının isimleri nedir?
seagent:Oguz family:child ?child
?child foaf:name ?name
● Sorgu biçimleri
● SELECT
● ASK
● CONSTRUCT
● DESCRIBE
37. Stadyum kapasitesi 40 binden büyük olan bir
takımda oynayan ve 10 milyondan fazla nüfusu
olan bir ülkede doğmuş olan kaleciler
● Olivier Kahn is a Soccer Player Bir üçlü için 3 farklı
soru sorulabilir
● ?who is a Soccer Player
● Olivier Kahn is a ?what
● Olivier Kahn ?what Soccer Player
Bunların bir araya
getirilmesiyle daha
karmaşık sorgular
oluşturulabilir
38. SPARQL Uç Noktaları
SELECT * WHERE {
SERVICE <http://dbpedia.org/sparql>
{ ?dbCity dbp-owl:country dbpedia:Turkey }
SERVICE <http://linkedgeodata.org/sparql>
{ ?lgdCity owl:sameAs ?dbCity }
}
sorgu
sonuç HTTP
39. Birleşik sorgulama
● Dağıtık veri kümelerinin bir arada sorgulanması
● Veri Kümesi Üst-verisi
● VOID – Vocabulary of Interlinked Datasets
● VOID Kayıtçıları
40. İçerik
✔ Gereksinim
✔ Bağlı veri çözümü
✔ Bağlı verinin sorgulanması
● Bağlı veri uygulamalarının mimarisi
● Durum çalışmaları
41. Bağlı Veri Tüketimi
● Uygulama ihtiyaçları
● Bağlı veriye erişme
– Okuma
– Sorgulama
– Arama (Sindice vb.)
● Kimlik çözümleme
● Sözlük eşleme
● Kaynak izleme
● Veri kalitesi değerlendirme
42. Bağlı Veri Tüketimi ...
● Uygulama mimarisinin seçimindeki etkenler
● Kullanılacak veri kaynaklarının sayısı
● Gereksinim duyulan veri tazeliği derecesi
● Kullanıcı etkileşimleri ve sorgular için gereksinim
duyulan yanıt zamanı
● Çalışma zamanında yeni veri kaynaklarının keşfinin
kapsamı
46. Araç Kümesi
● RDF/OWL API
● Sorgu motoru
● SPARQL Sunucusu
● RDF Saklayıcı (Üçlü/Dörtlü Saklayıcı)
● RDB2RDF Sunucusu
● RDF Dönüştürücü
● Çıkarsama Motoru
● Toplayıcı
● Kimlik Çözümleyici
● Sözlük Eşleyici
● …
47. İçerik
✔ Gereksinim
✔ Bağlı veri çözümü
✔ Bağlı verinin sorgulanması
✔ Bağlı veri uygulamalarının mimarisi
● Durum çalışmaları
48. Avustralya E-Devlet
Know Where
You Live
Dunny Directories
UV Rating
Farmers Market
49. İngiltere E-Devlet ●
●
8,400 kaynak
210 uygulama
Pitchup.com
Numberhood
UK Pharmacy
UK Roadworks
50. ● 445,287 kaynak
ABD E-Devlet ●
●
172 kurum
1,248 resmi uygulama
● 236 vatandaş uygulaması
Fly On Time
National
Obesity
Comparison
Tool
Employement
Market
Explorer
51. BBC
● Programlar
● Müzikler
● 2010 Dünya Kupası