5. TRỌNG TÂM KI N TH C VÀ GI I BÀI T P HÓA H C 12
NG TÂ KIẾN THỨC VÀ GIẢI BÀ TẬP HÓ HỌC D&3H
+H +H
R − C ≡ C − R → R − CH = CH − R R − CH 2 − CH 2 − R
2
o o→
2
Pd / PbCO3 ,t Ni,t
Ni,t o
C n H 2n −6 + 3H 2 C n H 2n
→
aren xicloankan
2. Mèi liªn hÖ gi÷a hi®rocacbon vµ dÉn xuÊt chøa oxi
a) ChuyÓn hi®rocacbon trùc tiÕp thµnh dÉn xuÊt chøa oxi
– Oxi ho¸ hi®rocacbon ë ®iÒu kiÖn thÝch hîp :
5 xt,t o
R − CH 2 − CH 2 − R ' + O2 R − COOH + R ' COOH + H 2 O
→
2
– Hi®rat ho¸ ankin :
Hg2 + ,H + ,t o
CH ≡ CH + H 2 O CH3 − CH = O
→
C¸c ankin kh¸c khi céng n−íc t¹o ra xeton (chó ý quy t¾c Maccopnhicop) :
Hg2 + ,H + ,t o
R − H ≡ C − R ' + H 2 O R − C − CH 2 − R '
→
||
O
b) ChuyÓn ho¸ th«ng qua dÉn xuÊt halogen
+X + NaOH
R − H R − X R − OH
o →
2
o →
as(t ) H 2 O,t
+X + NaOH H+
Ar − H Ar − X Ar − ONa → Ar − OH
2
→ o →
Fe p,t
c) ChuyÓn ancol vµ dÉn xuÊt halogen thµnh hi®rocacbon
– T¸ch n−íc tõ ancol thµnh anken : chó ý quy t¾c Zaixep
R' H 2 SO 4 ,170o C R'
R CH CH C R CH CH C → + H2O
R" R"
H OH H H
– T¸ch HX tõ dÉn xuÊt halogen thµnh anken : chó ý quy t¾c Zaixep
R' KOH R'
R CH CH C o→ R CH CH C + HX
R" C 2 H5OH,t R"
H X H H
d) ChuyÓn ho¸ gi÷a c¸c dÉn xuÊt chøa oxi
– Ph−¬ng ph¸p oxi ho¸ (+ CuO, O2, [Ag(NH3)2]OH, Cu(OH)2 , to) :
+ Oxi ho¸ nhÑ ancol bËc 1 ®−îc an®ehit (oxi ho¸ m¹nh ®−îc axit)
21
42. TRỌNG TÂM KI N TH C VÀ GI I BÀI T P HÓA H C 12
NG TÂ KIẾN THỨC VÀ GIẢI BÀ TẬP HÓ HỌC D&3H
B. Tr¾c nghiÖm tù luËn
1. a)
+ Ph−¬ng ph¸p trïng hîp :
xt,t o ,p
n CH CH2 → CH CH2
CH3 CH3 n
+ Ph−¬ng ph¸p trïng ng−ng :
xt,t o ,p
nNH 2 − [CH 2 ]6 − COOH → ( NH − [CH 2 ]6 − CO )n + H 2 O
+ Ph−¬ng ph¸p ®ång trïng hîp :
xt,t o ,p
n CH2 CH CH CH2 + n CH CH2 →
CH2 CH CH CH2 CH CH2
n
b)
CH2 CH + nNaOH
→ CH2 CH + nCH3COONa
OOCCH3 n OH n
c)
+ §iÒu chÕ b»ng ph−¬ng ph¸p trïng hîp :
CH2 CH2 CO H2O
nH2C → NH [CH2]5 CO
CH2 CH2 NH n
+ §iÒu chÕ b»ng ph−¬ng ph¸p trïng ng−ng :
xt,t o
nNH 2 − [CH 2 ]5 − COOH ( NH − [CH 2 ]5 − CO ) n + H 2 O
→
2. a)
+ §iÒu chÕ PVA :
xt,t o
CH3CH2CH2CH3 CH3CH=CH2 + CH4
→
1500o C
→
2CH4 ← CH ≡ CH + 3H2
58