1. 1
จาริกธรรมสัมมนาพระธรรมทูตสายต่างประเทศทั่วโลก
และธรรมยาตราแดนพุทธภูมิ ณ ประเทศอินเดีย-เนปาล
ระหว่างวันที่ ๒๔ กุมภาพันธ์ ถึง วันที่ ๕ มีนาคม ๒๕๕๔
โดย
พระธรรมทูตสายประเทศอินเดีย-เนปาล
สมัชชาสงฆ์ไทยในสหรัฐอเมริกา
สหภาพพระธรรมทูตไทยแห่งทวีปยุโรป
องค์กรพระธรรมทูตไทยแห่งสหราชอาณาจักร
พระธรรมทูตจากโอเซียเนียร์-เอเชียตะวันออกเฉียงใต้
มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย
และสำานักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ
***********
อนุ ส นธิ จ ากการประชุ ม สมั ช ชาสงฆ์ ไ ทยในสหรั ฐ อเมริ ก า
สมั ย สามั ญ ประจำา ปี ค รั้ ง ที่ ๓๔/๒๕๕๓ ณ วัด วชิ ร ธรรม
ปทีป ลองไอส์แลนด์ มหานครนิวยอร์ก ระหว่างวันที่ ๒๔ –
๒๕ มิถุนายน พ.ศ. ๒๕๕๓ และได้มีการประชุมร่วมระหว่าง
คณะผู้ บ ริ ห ารมหาวิ ท ยาลั ย มหาจุ ฬ าลงกรณราชวิ ท ยาลั ย และ
คณะกรรมการสมั ช ชาสงฆ์ ไ ทยในสหรั ฐ อเมริ ก า สหภาพพระ
ธรรมทูตไทยแห่งทวีปยุโรป องค์กรพระธรรมทูตแห่ง สหราช
อาณาจั ก ร และพระธรรมทู ต โอเชี ย เนี ย ร์ ได้ มี ก ารลงนามใน
ปฏิ ญ ญามหานครนิ ว ยอร์ ก โดยมี ข้ อ ตกลงร่ ว มกั น ที่ จ ะประชุ ม
สั ม มนาพระธรรมทู ต สายต่ า งประเทศทั่ ว โลกที่ แ ดนพุ ท ธภู มิ
ระหว่างวันที่ ๒๔ กุมภาพันธ์ – ๕ มีนาคม ๒๕๕๔ พ ร้ อ ม
กันนี้ คณะพระธรรมทูตจะได้รวมกันปฏิบตธรรมเฉลิมพระเกียรติถวาย
่ ั ิ

2. 2
พระพรชัยมงคล เนื่ อ งในวโรกาสปี ม หามงคล พระบาทสมเด็ จ
พระเจ้าอยู่หัวฯ ทรงเจริญพระชนมพรรษาครบ ๘๔ พรรษา และเนื่อง
ในโอกาสที่พระเทพโพธิวิเทศ (ทองยอด ภูริปาโล) หัวหน้าพระ
ธรรมทูตสายประเทศอินเดีย – เนปาล เจ้าอาวาสวัดไทยพุทธคยา
ได้ปฏิบัติห น้าที่พระธรรมทูตครบ ๕๐ ปีใ นแดนพุ ทธภูมิ คณะ
พระธรรมทูตสายต่างประเทศได้น้อมถวายมุทิตาสักการะ มอบ
รางวัลพระธรรมทูตต้นแบบ
กำาหนดการ
วันพฤหัสบดีที่ ๒๔ กุมภาพันธ์ ๒๕๕๔
คณะฯ เดิ น ทางนมั ส การสั ง เวชนี ย สถานแห่ ง ที่ ๑ (ตามเส้ น
ทาง) สถานที่ตรัสรู้ของพระพุทธเจ้า ณ พระแท่นวัชร
อาสน์-องค์พระเจดีย์พุทธคยา และต้นพระศรีมหาโพธิ์
• กราบนมัสการพระแท่นวัชรอาสน์ ที่ประทับนั่งตรัสรู้ในคืนวัน
เพ็ญเดือน ๖
• นมัสการสัตตมหาสถาน คือสถานที่เสวยวิมุตติสุข ๗ แห่งใน
บริเวณพระเจดีย์พุทธคยา
• พิธีถ วายผ้ าไตรจี วรห่ มหลวงพ่ อพุ ทธเมตตาที่ สวยงามด้ วย
พุทธลักษณะและศักดิ์สิทธิ์ที่สุดภายในองค์พระเจดีย์พุทธค
ยา
• ทำา วัตรสวดมนต์เย็น นั่งสมาธิเจริญจิตภาวนา แผ่เมตตา ฟัง
ธรรมบรรยายจากพระวิ ท ยากรผู้ มี ค วามเชี่ ย วชาญด้ า น
พระพุ ท ธศาสนา และประวั ติ ศ าสตร์ แผ่ เ มตตา และเวี ย น
เทียนรอบองค์พระมหาเจดีย์พุทธคยา
คณะพระธรรมทูตสายต่างประเทศ และสาธุชนเดินทางมาถึงพุทธ
คยา เพื่อเข้าร่วมในพิธีเปิดการประชุมสัมมนา
วันศุกร์ที่ ๒๕ กุมภาพันธ์ ๒๕๕๔
เวลา ๐๘.๐๐ น. -ผู้เข้าประชุมลงทะเบียนเข้ารับการสัมมนา

3. 3
เวลา ๐๘.๓๐ น. -พระพรหมวชิรญาณ กรรมการมหาเถรสมาคม
เจ้าอาวาสวัดยานนาวา
ประธานในพิธีเดินทางมาถึงบริเวณงาน
-พิธีการต้อนรับ สู่แดนพุทธภูมิ
เวลา ๐๙.๐๐ น. -พิธีเปิดงาน
- พระพรหมวชิรญาณ ประธานในพิธีจุดธูปเทียนบูชา
พระรัตนตรัย
- สารของสมเด็จพระพุฒาจารย์ (อุปเสนมหาเถร)
ประธานคณะผู้ปฏิบัติหน้าที่สมเด็จพระสังฆราช
- สารของหัวหน้าพระธรรมทูตสายประเทศอินเดีย-
เนปาล
- สารของ ประธานสมัชชาสงฆ์ไทยในสหรัฐอเมริกา
- สารของประธานสหภาพพระธรรมทูตไทยแห่งทวีป
ยุโรป
- สารของประธานองค์กรพระธรรมทูตไทยแห่งสหราช
อาณาจักร
- สารจากหัวหน้าพระธรรมทูตจากโอเซียเนียร์-เอเชียตะวัน
ออกเฉียงใต้
-กล่าวรายงาน โดย เลขาธิการสมัชชาสงฆ์ไทยใน
สหรัฐอเมริกา

4. 4
-กล่าวเปิดงานพร้อมปาฐกถาพิเศษ เรื่อง พระธรรมทูต
ไทยมีภูมิธรรม ภูมิปัญญา โดย พระพรหมวชิรญาณ
วัดยานนาวา กรรมการมหาเถรสมาคม
เวลา ๑๑.๐๐-๑๒.๐๐ น. -ถวายภัตตาหารเพลแด่พระมหาเถรานุเถระ /
พระภิกษุสงฆ์นานาชาติ พระธรรมทูตไทย จาก
นานาชาติ พระสงฆ์นักศึกษาในประเทศอินเดีย
-แขกผู้มีเกียรติ อุบาสก อุบาสิกา รับประทาน
อาหารกลางวัน
เวลา ๑๓.๐๐-๑๔.๐๐ น. ปาฐกถาพิเศษ
โดย พระธรรมโกศาจารย์ ศ.ดร. อธิการบดี
มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เจ้า
คณะภาค ๒ และเจ้าอาวาสวัดประยุรวงศาวาส
กรุงเทพฯ
เวลา ๑๔.๐๐-๑๕.๐๐ น. ปาฐกถาพิเศษ
โดย อธิการบดีมหาวิทยาลัยนาลันทา
เวลา ๑๕.๐๐-๑๕.๒๐ น. ถวายนำ้าปานะพระภิกษุสงฆ์/พักรับประทาน
อาหารว่าง/เครื่องดื่ม
เวลา๑๕.๒๐-๑๗.๐๐ นการประชุมกลุ่มย่อย
ห้องประชุมที่ ๑ ห้องพระอานนท์ เรื่อง การเพิ่ม
ประสิทธิภาพองค์กรสงฆ์ไทยในต่างประเทศ
ห้องประชุมที่ ๒ ห้องพระสารีบุตร เรื่อง การ
บริหารจัดการวัดและศูนย์ปฏิบัติของพระพุทธ
ศาสนา

5. 5
ห้องประชุมที่ ๓ ห้องพระโมคคลัลลานะ เรื่อง
การจัดกิจกรรมทางพระพุทธศาสนาในนานา
ประเทศ
ห้องประชุมที่ ๔ ห้องพระกัสสปะ เรื่อง การ
พัฒนางานพระธรรมทูตที่พึงประสงค์ในอนาคต
ห้องประชุมที่ ๕ ห้องพระราหุล เรื่อง มุมมอง
ของชาวต่างประเทศต่อพระธรรมทูตสายต่าง
ประเทศ
ห้องประชุมที่ ๖ ห้องพระอัสสชิ เรื่อง พุทธวิธี
การพัฒนาพระธรรมทูตสายต่างประเทศ
ห้องประชุมที่ ๗ ห้องนางวิสาขา เรื่อง บทบาท
สตรีกับงานพระพุทธศาสนา
เวลา๑๗.๐๐ น. พักการประชุมสัมมนา ถวายนำ้าปานะ
พุทธศาสนิกชนร่วมรับประทานอาหาร
เวลา ๑๘.๐๐น. ธรรมสมโภช ณ ใต้ร่มพระศรีมหาโพธิ์
ร่วมสวดมนต์ เจริญสมาธิภาวนา
ฟังธรรม/นำาปฏิบัติ โดย พระราชปัญญาเมธี
สำานักไตรสิกขาภาวนา
เวลา ๒๑.๐๐ น. เข้าที่พัก พักผ่อนตามอัธยาศัย
วันเสาร์ที่ ๒๖ กุมภาพันธ์ ๒๕๕๔
เวลา ๐๖.๐๐ น-๐๗.๐๐ น ถวายภัตตาหารเช้า
เวลา ๐๘.๐๐-๐๘.๓๐ น. พิธีทำาวัตรเช้า

6. 6
เวลา ๐๙.๐๐-๑๑.๓๐ น. พิธีทำาบุญครบรอบและแสดงมุทิตา
จิต / ประกาศเกียรติคุณ
พระเทพโพธิวิเทศ ปฏิบัติหน้าที่
พระธรรมทูตครบรอบ ๕๐ ปี กับงานเผยแผ่พระพุทธศาสนาในแดน
พระพุทธภูมิ
-อ่านประกาศเกียรติคุณ
-ประธานสมัชชาสงฆ์ ผู้แทนพระธรรมทูตไทยใน
ต่างประเทศถวายมุทิตาสักการะ
-ผู้แทนอุบาสก อุบาสิกา อ่านลำานำา แด่พระเทพ
โพธิวิเทศ
“บทลมหายใจทิ้งไว้ในแดนพระพุทธภูมิ”
-พระพรหมวชิรญาณ กล่าวสัมโมทนียคาถา
พร้อมมอบประกาศเกียรติคุณ
-พระสงฆ์ทรงสมณศักดิ์ ๙ รูป เจริญพระพุทธ
มนต์
-ทำาบุญทอดผ้าป่าโรงพยาบาล ภูรปาโล
ิ
เวลา ๑๑.๐๐-๑๒.๓๐ น. -ถวายภัตตาหารเพลแด่พระมหาเถระ /พระ
สงฆ์นานาชาติ พระธรรมทูต ไทย จากนานาชาติ
พระสงฆ์นักศึกษาในประเทศอินเดีย
-แขกผู้มีเกียรติ อุบาสก อุบาสิกา รับประทาน
อาหารกลางวัน

7. 7
เวลา ๑๓.๐๐-๑๖.๐๐ น. ประชุมพระธรรมทูตไทยทั่วโลกตาม
ระเบียบวาระการประชุม
ผู้เข้าร่วมประชุมกันจัดทำา Road Map แผนพัฒนา
พระธรรมทูตสายต่างประเทศ
พิธีลงนามปฏิญญาพุทธคยา อินเดีย ปี พ.ศ.
๒๕๕๔
เวลา ๑๖.๓๐ น. ถ่ายภาพหมู่เป็นทีระลึก
่
เวลา ๑๗.๐๐ น. ทอดผ้าป่าบำารุงวัด ถวายนำ้าปานะ และ
พุทธศาสนิกชนรับประทานอาหาร
เวลา ๑๘.๐๐ น. -พร้อมกัน ณ มณฑลพิธี ใต้ร่มพระศรีมหาโพธิ์
-ทำาพิธีประกาศปฏิญญา พุทธคยา
๒๕๕๔(๒๐๑๑)
-พิธีเจริญพระพุทธมนต์ บูชาเจดีย์โพธิคยา
- การบรรยายพิเศษ เรื่อง มองหน้า แลหลังพระ
ธรรมทูตไทยในต่างประเทศ โดย พระเทพกิตติโมลี เจ้าอาวาสวัดศรี
นครินทราราม สวิสเซอร์แลนด์
-พิธีประทักษิณ
เวลา ๒๑.๐๐ น. -พักผ่อนตามอัธยาศัย
วันอาทิตย์ที่ ๒๗ กุมภาพันธ์ ๒๕๕๔
เวลา ๐๕.๐๐ น. ถวายภัตตาหารเช้า/รับประทานอาหารเช้า

8. 8
เวลา ๐๖.๓๐ น. พักที่ “รมณียสถาน ภูรปาโล ๘๔”
ิ
พระสงฆ์เจริญชยมงคลคาถาพิธีวางศิลาฤกษ์
๐๘.๓๐ น. ธรรมยาตราสู่เขาคิชกูฎ นมัสการพระคันธกุฎี
สวดมนต์ทำาวัตรเช้า-ถำ้าสุกรขาตา -ถำ้าพระโมค
คัลลา
เวลา ๑๐.๓๐ เดินทางไปวัดไทยสิริราชคฤห์
เวลา ๑๑.๐๐-๑๒.๓๐ น. ถวายภัตตาหารเพล/รับประทาน
อาหารกลางวัน
ประกอบพิธีอธิษฐานจิตลงเสาเอกอุโบสถ
พิธีเจริญพุทธชยมงคลคาถาหัวสิงห์พระเจ้า
อโศก
เปิดป้ายโรงเรียนพระปริยัติธรรมราชคฤห์
เวลา ๑๓.๐๐-๑๔.๐๐ น. ศึกษาดูงานมหาวิทยาลัยนาลันทา
เก่า
เวลา ๑๔.๐๐-๑๖.๐๐ น. ประกอบพิธีเปิดป้ายคลินิก ดร.เจ
กัสสป
และ ศูนย์การเรียนรู้พุทธศาสนาวันอาทิตย์ วัด
ไทยนาลันทา
เวลา ๑๖.๓๐ น. เดินทางเข้าวัดเวฬุวันมหาวิหาร
เวลา ๑๗.๐๐-๑๙.๐๐ น. พิธีจุดประทีปมาฆบูชาบูชารำาลึก
พิธีการ”ย้อนยุคเวฬุวันในอดีต”

9. 9
ลั่นฆ้อง จุดประทีป รำาลึกมาฆบูชา
เจริญพระพุทธมนต์ บทสวดโอวาทปาติโมกข์
พิธีประทักษิณ
เวลา ๒๐.๐๐ น. เดินทางกลับสู่ที่พัก
วันจันทร์ที่ ๒๘ กุมภาพันธ์ ๒๕๕๔ ธรรมยาตรา เวสาลี- กุสินารา
เวลา ๐๖.๐๐ น. ฉันภัตตาหารเช้า และออกเดินทางไปเมือง
เวสาลี
นมัสการสถูปบรรจุพระบรมสารีริกธาตุเมืองเวสาลี
และสระอภิเษกของเจ้าลิจฉวี
เวลา ๑๑.๐๐ น. พักฉันเพลที่วัดไทยเวสาลี
ร่วมพิธีเปิดโรงเรียนพระปริยัติธรรม วัดไทยเว
สาลี
และฟังสาธิตการสวดมนต์บทรัตนสูตรของ
สามเณรชาวอินเดีย
เวลา ๑๓.๐๐ น. เจริญพระพุทธมนต์บทรัตนสูตร ณ อานันท
ะสถูปกูฎาคารศาลาป่ามหาวัน
เวลา ๑๔.๐๐ น. เดินทางต่อไปยังที่พักเมืองกุสินารา
วันอังคารที่ ๑ กุมภาพันธ์ ๒๕๕๔ พิธีปิดการประชุมสัมมนา
ณ วัดไทยกุสินาราเฉลิมราชย์
เวลา ๐๖.๐๐ น. ถวายภัตตาหารเช้า/รับประทานอาหารเช้า
เวลา ๐๘.๐๐ น. พิธีการต้อนรับ

10. 10
ประธานในพิธีจุดธูปเทียนบูชาพระรัตนตรัย
เลขาธิการสมัชชาสงฆ์ไทยกล่าวรายงาน
พระราชรัตนรังษี ประธานสงฆ์วัดไทยกุสินารา
เฉลิมราชย์ รองหัวหน้าพระธรรมทูตสายประเทศ
อินเดีย-เนปาลกล่าวต้อนรับและบรรยายพิเศษ
ประธานในพิธีมอบประกาศเกียรติบัตร ผู้เข้ารับ
การอบรมและผู้อุปถัมภ์
ประธานในพิธีกล่าวปิดงาน
เวลา๑๑.๐๐ น. ถวายภัตตาหารเพล/รับประทานอาหาร
เวลา ๑๓.๐๐ น. นมัสการสังเวชนียสถานแห่งที่ ๒ (ตามเส้น
ทาง) ชมสาลวโนทยาน-ปรินิพพานวิหาร และมกุฏพันธนเจดีย์สถานที่
ถวายพระเพลิงพระบรมศพพระศาสดา
เวลา ๑๖.๐๐ น. ออกเดินทางไปประเทศเนปาลผ่านด่านโส
เนารี(ตรวจวีซาในพาสปอร์ต)
่
เวลา ๒๐.๐๐ น. เข้าพักที่ลุมพินี
วันพุธที่ ๒ มีนาคม ๒๕๕๔ ชมสวนลุมพินี ประเทศเนปาล
เวลา ๐๖.๐๐ น. รับประทานอาหารเช้า
เวลา ๐๗.๐๐ น. นมั ส การสั ง เวชนี ย สถานแห่ ง ที่ ๓ (ตามเส้ น
ทาง) สถานที่ประสูติ ณ สวนลุมพินีวัน สวดมนต์
ทำา วั ต รเช้ า -นั่ ง สมาธิ ณ เสาศิ ล าจารึ ก พระเจ้ า
อโศกมหาราช เสร็จแล้วเวียนเทียนในมายาเทวี
วิหาร- ถ่ายรูปเป็นที่ระลึก ณ สระโบกขรณี และ
ซื้อของที่ระลึกจากเนปาล

11. 11
เวลา ๑๑.๐๐ น. พักฉันเพลที่วัดไทยลุมพินี
เวลา ๑๓.๐๐ น. เดินทางกลับสู่ประเทศอินเดีย ผ่านด่านโส
เนารี ธรรมยาตราสู่เมืองสาวัตถี
วันพฤหัสบดีที่ ๓ มีนาคม ๒๕๕๔ (วัดเชตวัน นครสาวัตถี)
เวลา ๐๗.๐๐ น. ศึ ก ษ า ดู ง า น ส ถ า น ที่ ป ร า ส า ท อ น า ถ บิ ณ ฑิ ก
เศรษฐี-ปราสาทบิดาท่านองคุลีมาล สำานักปฏิบัติ
ธรรมแดนมหามงคลเมืองแก้วสาวัตถี
เวลา ๑๑.๐๐ น. พักฉันเพลที่วัด/โรงแรมที่พัก
เวลา ๑๔.๐๐ น. ศึ กษาดู ง านวั ดพระเชตวั น มหาวิ หาร หมู่ กุฏิพ ระ
อรหันต์ ๘๐ ต้นอานันทโพธิ์ สวดมนต์ทำาวัตรเย็น
เจริ ญ พระพุ ท ธมนต์ พิ เ ศษภายในพระคั น ธกุ ฎี (
สถานที่ตรัสมงคลสูตร) นั่งสมาธิ-แผ่เมตตา-ประ
ทักษิณ
วันศุกร์ที่ ๔ มีนาคม ๒๕๕๔ ธรรมยาตราสู่ ส ารนาถ-สวดปาติ
โมกข์ที่ธัมเมกขสถูป
เวลา ๐๖.๐๐ น. รับประทานอาหารเช้า
เวลา ๐๗.๐๐ น. ออกเดิ น ทางไปเมื อ งสารนาถ แวะพั ก ฉั น
เพลระหว่างทางแบบปิคนิก
เวลา ๑๕.๐๐ น. ชมพิ พิธภั ณฑ์ส ารนาถที่มี พระพุ ท ธรู ป ปาง
ปฐมเทศนาที่สวยที่สุด และหัว สิ ง ห์ เ ส า อ โ ศ ก ที่
สมบูรณ์ที่สุด-มูลคันธกุฎี/สมาคมมหาโพธิ์
นมั ส การสั ง เวชนี ย สถานแห่ ง ที่ ๔ (ตามเส้ น
ทาง)
ทำา วั ต รนมั ส การธั ม เมกสถู ป -พิ ธี ส วดพระปาติ
โมกข์ที่ธัมเมกขสถูป
ธรรมบรรยาย ความสำาคัญของธรรมเมกสถูป

12. 12
พระสงฆ์เจริญพระพุทธมนต์พิเศษ บทธัมมจักกัป
ปวัตนสูตร
พิธีประทักษิณ
เวลา ๑๘.๐๐ น. เข้าพักผ่อนตามอัธยาศัย
วันเสาร์ที่ ๕ มีนาคม ๒๕๕๔ ล่องแม่นำ้าคงคาอำาลาเมืองพาราณ
สี
เวลา ๐๕.๐๐ น. แม่ นำ้า คงคาในยามเช้ า ตรู่ ช มเมื อ งเก่ า พาราณสี
การอาบนำ้าศักดิ์สิทธิ์ชำาระบาปของชาวฮินดู-ชมท่าเผา
ศพที่ไฟไม่เคยดับตลอดระยะเวลา ๔,๐๐๐ ปี
เวลา ๐๗.๐๐ น. ฉันภัตตาหารเช้าในโรงแรม-ไปชอปปิ้งของฝาก
กลับบ้าน มีผ้ากาสีที่มีชื่อเสียง
เวลา ๑๑.๐๐ น. พักฉันภัตตาหารเพล/รับประทานอาหารกลางวัน
คณะพระธรรมทูตสายต่างประเทศ และสาธุชนผู้ร่วมประชุม แยกย้าย
เดินทางจาริกตามกำาหนดของกลุ่ม
หมายเหตุ กำาหนดการนี้ อาจมีการเปลี่ยนแปลงตามความเหมาะ
สม

13. 13