Mery biydaalt

Оршил Номын сангийн каталог нь хамгийн их хурдацтай хөгжиж байгаа номын сангийн салбар юм. номын сангийн компьютержүүлэлт юуны өмнө ном ангилах, каталогжуулах салбарыг хөндсөн билээ. Номын сангийн ажлын онол арга зүйд гарч байгаа өөрчлөлт, шинэчлэлийн дагуу мэдээлэл, каталогийн сурталчилгаа, номын сангаас хэрэглэгчдэд үзүүлэх тусламж, каталогийн ашиглалт зэрэг асуудлыг авч үздэг болсон. Номын сангийн агуулгыг уншигчдад нээн харуулах, фондын эрэлт, ашиглалтыг сайжруулахад ангилал, каталогийн зохион байгуулалт чухал үүрэгтэй байдаг. Номын сан хөгжлийнхөө олон зуун жилийн турш каталогийн зохимжтой хэлбэрийг олох асуудал нь номын санчдын анхаарлын төвд явсаар өдий хүржээ. Каталогийн анхны хэлбэр нь дэвтэр жагсаалт юм. харин орчин үед каталогийн хэлбэрийг 4 хуваасан байдаг. Үүнд: картын сан Ном хэлбэрийн Микро тээгч дээр Машинаар унших хэлбэрийн гэсэн байдаг. Харин каталогийг төрлөөр нь авч үзвэл хэлбэр болон агуулгын шинж тэмдгийг тусгасан байдлаар нь номын сангийн каталогийг 2 хуваан авч үздэг Үүнд : 1. Үсэг дарааллын каталог Он дарааллын каталог Дугаар дараалсан каталог Газарзүйн каталог 2. үүнд баримт бичгийн агуулгыг тусгасан бодит каталогууд хамаарагдана. Төрөл ангийн каталог Орон нутгийн каталог гэсэн байдаг. Ингээд би энэхүү каталогийн хэлбэр, төрлүүдээс төрөл ангийн каталогийг сонгон авч энэхүү бие даалтаа хиисэн юм. Төрөл ангийн каталог Уншигчдын олон талт эрэлт хүсэлтийг бүрэн дүүрэн хангах зорилгоор номын сангууд хэд хэдэн төрлийн каталог зохион байгуулдаг. Лавлагаа номзүйн болон мэдээллийн ажлыг чанартай явуулах номын сангийн фондыг бүрэн, бүх талаас нь нээж харуулах зорилгоор номын санд төлөвлөгөөтэй зохион байгуулагдсан, хоорондоо холбоотой каталог, картын санг байгуулдаг. Цөөхөн номтой жижиг номын санч гэсэн номын фондыг бүрэн нээн харуулж чадах , мөн хурдан хугацаанд олоход туслах үйлчилгээний чанарыг сайжруулах, уншигчдын эрэлт хүсэлтийг бүрэн дүүрэн хангаж чадах хэд хэдэн каталог, картын сан байгуулах ёстой юм. Òºðºë àíãèéí êàòàëîã íü íîìûí ñàí íîìç¿éí àíãèëëûí òîäîðõîé ñèñòåìýýð,ìýäëýãèéí ñàëáàðûí õîëáîãäîõ çààëòààð àíãèëàí, íîìç¿éí áè÷èëòýýð áè÷èãäñýí íîìûí ñàíãèéí êàòàëîã þì. Ýíä òîäîðõîé àíãèëàëûí ñèñòåìèéí äàãóó íîì ç¿éí áè÷ëýã¿¿äèéã ìýäëýãèéí ñàëáàðààð áàéãóóëäàã. Òºðºë àíãèéí êàòàëîã íü /íîìûí ñàíãèéí àíãèëàë/-èéí ñèñòåìèéí äàãóó øèíæëýõ óõààíû àíãè ñàëáàðààð çîõèîí áàéãóóëàãäàíà. Òºðºë àíãèéí êàòàëîãò íîìûí àãóóëãûã ìýäëýãèéí ñàëáàðààð íü öààøèä åðºíõèéãººñ òîäîðõîé àñóóäàëä øèëæèõ æóðìààð áàéðëóóëíà. Òºðºë àíãèéí êàòàëîã ãýñýí îéëãîëòûã: òºðºë àíãèéí êàòàëîã áà ¿ñýã äàðààëàë ç¿éë÷èëñýí ãýñýí 2 äýä ñèñòåìýýð àâ÷ ¿çíý. Òºðºë àíãèéí êàòàëîã íü áàðèìòûí àãóóëûã òóñãàã÷, ñýäýâ÷èëñýí ëàâëàãààíèé õàéëòàíä çîðèóëàãäàíà.. Òºðºë àíãèéí êàòàëîã íü ÿìàð ÷ òºðëèéí íîìûí ñàíä çîõèîí áàéãóóëàãäñàí áàéõ ¸ñòîé. Íîìûí ñàíãóóä íü íîìûí ôîíäáí íîì õýâëýëèéã òºðëººð õóâààæ òîãòîìîë õýâëýë , ãàð áè÷ìýë, ñòàíäàðò, íîòíû çýðýã òóñãàé êàòàëîãèéã çîõèîí áàéãóóëàõ õýðýãã¿é.Òºðºë àíãèéí êàòàëîã íü áàðèìòûí àãóóëãûã òóñãàã÷ ñýäýâ÷èëñýí ëàâëàãààíû õàéëòàíä çîðèóëàãäàíà.Òºðºë àíãèéí êàòàëîã ôîíäûí á¿ðýëäýõ¿¿íèéã áîëîí ôîíäûí á¿ðä¿¿ëýëòèéã ñóäëàõàä ëàâëàãà íîìç¿éí áà ìýäýýëýë íîìç¿éí àæèëä, ¿çýñãýëýí, îëîí íèéòèéí àðãà õýìæýý ÿâóóëàõàä, íîì çîõèîëûí ñóðòàë÷èëãàà õèéõ çýðýã íîìûí ñàí- ìýäýýëëèéí àæèëä àøèãëàãäàíà. Òºðºë àíãèéí êàòàëîãèéã çîõèîí áàéãóóëàõ àæèë íü òóñ êàòàëîãèéí á¿ðòãýëèéã õèéõ àæëààñ ýõýëíý. Ýíýõ¿¿ á¿ðòãýëä êàòàëîãèéí ºâºðìºö ìýäýýí¿¿ä áîëîõ: çîõèîí áàéãóóëñàí îí, ñàð, ºäºð, õàìðàõ ôîíäûí õ¿ðýý, ÿìàð àíãèëëûã áàðèìòàëæ õèéñýí àíãèëëûí íýð, êàðòûí ÷èìýãëýë, áàéðëàë, ÿëãàã÷óóäûí õýëáýð, ºíãº áîëîí òºðºë àíãèéí êàòàëîãò áàéãàà òóñëàõ ãàðûí àâëàãóóäûí òóõàé ìýäýýí¿¿äèéã òóñãàíà. Òºâëºðñºí íîìûí ñàíä çîðèóëñàí á¿ðòãýëèéí õýëáýð òºðºëæ¿¿ëñýí øèíæòýé áàéíà. Á¿ðòãýë íü òîîí ºãºãäëèéã àãóóëàã÷, ¿íäñýí áàðèìòûí òîîëëîãûí ¿¿ðãèéã ã¿éöýòãýíý. Òºâëºðñºí íîìûí ñàíãèéí íºõöºëä òºðºë àíãèéí êàòàëîã íü óíøèã÷èéí áîëîîä àëáàí õýðýãöýýíèé ¿¿ðãèéã ã¿éöýòãýíý.Òºðºë àíãèéí êàòàëîã íü ¿íäñýí 2 ¿¿ðãèéã ã¿éöýòãýäýã. 1.Ìýäýýëëèéí ¿¿ðýã-Òºðºë àíãèéí êàòàëîã íü ëàâëàãàà-íîì ç¿éí ¿éë÷èëãýýíèé ÷óõàë õýñýã áºãººä ñýäýâ÷èëñýí ýðýë õàéëò õèéõýä çîõèóëàãäñàí ó÷ðààñ ìýäýýëëèéí ¿¿ðãèéã ã¿éöýòãýäýã. 2.Ñóðãàí õ¿ì¿¿æ¿¿ëýõ ¿¿ðýã-Íîìîîð äàìæóóëàí ìýäëýãèéã ñóðòàë÷èëàõ, êàòàëîãèéí áîëîâñðîë , õ¿ì¿¿æèë øèíæëýõ óõààíû òàíèí ìýäýõ¿éí çîðèëòûã ã¿íçãèéð¿¿ëýõ çàìààð ñóðãàí õ¿ì¿¿æ¿¿ëýõ ¿¿ðãèéã ã¿éöýòãýäýã. Áóñàä êàòàëîãîîñîî ÿëãàðàõ îíöëîã íü ãýâýë: óíøèã÷èéí ñîíèðõñîí ñýäâýýð íîì áàéãàà ýñýõèéã ìýäýýëäýã. Ìºí óíøèã÷äûûí ìýäëýã áîëîâñðîëä òîõèðñîí íýã ñýäâèéí íîìûã îëæ ºãºõ óíøèã÷èéí àñóóñàí íîì áàéõã¿é áîë ººð òºñòýé íîìîîð ñîëüæ óíøèã÷äûí óíøëàãûã óäèðäàõ àæëûã ÿâóóëàõàä òºðºë àíãèéí áàéðëàëò ÷óõàë à÷ õîëáîãäîëòîé. Òºðºë àíãèéí êàòàëîãèéã XVI-çóóíààñ ýõëýí ºðãºí õýðýãëýæ èðñýí áºãººä XIX çóóí ãýõýä òºðºë àíãèéí êàòàëîã íü íîìûí ñàí á¿ðèéí ñóóðü êàòàëîã áîëñîí áàéíà. Íîìûí ñàíãèéí àíãèä 35 æèëèéã çîðèóëñàí È.Â.Ã¸òå òºðºë àíãèéí êàòàëîãèéí à÷ õîëáîãäëûã ºíäºð ¿íýëæ, ò¿¿íèéã ººðºº áèå÷ëýí çîõèîí áàéãóóëæ èðñýí áà íîìûí ñàíãèéí øèíæëýõ óõààíû í¿¿ð öàðàéã òºðºë àíãèéí êàòàëîãèéí ÷àíàðààð òîäîðõîéëîíî ãýæ ¿çäýã áàéñàí.Òºðºë àíãèéí êàòàëîãèéã íýãäñýí íýã ëîãèê ñèñòåì ãýæ À .Øëåéåðìàõåð ¿çäýã áàéâ.Ãåðìàí, Àíãëèéí íîìûí ñàí÷èä òºðºë àíãèéí êàòàëîãèéí ãîëëîõ ¿¿ðãèéã òîäîðõîéëîõèéí çýðýãöýýãýýð “ Áîäèò êàòàëîãèéí” òóõàé îëîí ñàíàë äýâø¿¿ëæ ò¿¿íèéãýý õýðýãæ¿¿ëæ èðæýý.Õàðèí Àìåðèêò “ ¯ãèéí êàòàëîã “ äýëãýðñýí áàéñàí ó÷ðààñ òºðºë àíãèéí êàòàëîãèéã ºðãºí õýðýãëýýã¿é.ªíººäºð Òºðºë àíãèéí êàòàëîãèéã íîìûí ñàíãèéí ôîíäûí àãóóëãûã íýýí õàðóóëàõ ¿íäñýí àðãà õýðýãñýë, ãîë ò¿ëõ¿¿ð íü ãýæ ¿çýæ áàéíà.Îðîñûí íîìûí ñàíãóóäàä òºðºë àíãèéí êàòàëîã, ç¿é÷èëñýí êàòàëîãèéí àëü íü èë¿¿ òîõèðîìæòîé òàëààð ìàðãààí, ÿðèëöëàãà ÿâàãäñíû ¿ð ä¿íä íîìûí ñàíãèéí òºðëèéã õàðãàëçàõã¿éãýýð êàòàëîãèéí íýãäñýí ñèñòåìä ãîë íü òºðºë àíãèéí êàòàëîã ãýæ ¿çæýý. Òºðºë àíãèéí êàòàëîã íü àíõ Ìîíãîëä 1941 îíîîñ óëñûí íèéòèéí íîìûí ñàíä ìîíãîë íîìûí êàòàëîãèéã áèé áîëãîñîí. Íîìûí ñàíãèéí êàòàëîã êàðòûí ñàíãèéí ñèñòåìä òºðºë àíãèéí êàòàëîã ÷óõàë áàéð ñóóðü ýçýëäýã.Óíøèã÷äûí “ ßìàð ìýäëýãèéí ñàëáàðûí íîì, íîìûí ñàíä áàéíà âý ãýäýã àñóóëòûã áèåë¿¿ëýõ áàóíøèã÷äûí ýðýëò õ¿ñýëòèéã õàíãàõàä çîðèóëàãäñàí áàéíà.òºðºë àíãèéí êàòàëîãò íîìûí á¿õ êàðòûã, íîìûí òàâèóð äýýð áàéðëóóëñàíòàé àäèë, ìýäëýãèéí ñàëáàðààð áàéðëóóëàíà.Òºðºë àíãèéí êàòàëîã íü óíøèã÷äûí óíøëàãûí óäèðäàõ ÷óõàë õýðýãë¿¿ðèéí íýã þì.Óíøèã÷ ººðèéí ñîíèðõîæ áàéãàà ñýäýâèéí íîìûã òºðºë àíãèéí êàòàëîãòîé òàíèëöàæ áàéõ ¿åäýý òýð ñýäâýýð ãàðñàí øèíý íîì , çîõèîëòîé òàíèëöàõ áîëîöîîòîé áàéíà.Ìºí áèå äààí ñóðàëöàæ áàéãàà óíøèã÷äàä çºâ çîõèîí áàéãóóëàãäñàí òºðºë àíãèéí êàòàëîã íü øèíý àñóóäàë, øèíý ñýäâèéã ñóäëàõ ñàíàà ãàðãàæ ºãäºã. Èéìýýñ òºðºë àíãèéí êàòàëîã íü óíøèã÷äûí ñîíèðõîëûã íýìýãä¿¿ëýíý.Òºðºë àíãèéí êàòàëîãèéã íîìûí ñàí÷èä óíøëàãà, ¿éë÷èëãýýíè é àæèëäàà ºðãºí õýðýãëýäýã.Ëàâëàãàà íîì ç¿éí àïïàðàòûí ÷óõàë õýñýã ó÷èð ëàâëàãàà íîì ç¿éí àæëûã çîõèîí áàéãóóëàõàä òóñàëíà.Òóñ êàòàëîãèéí òóñëàìæòàéãààð íîìûí ñàí÷èä íîìûí ôîíäûí á¿ðýëäýõ¿¿íèéã áàéíãà ñóäàëæ, ôîíäûí á¿ðä¿¿ëýëò ýðýëò õ¿ñýëò íü íîìûí ñàíãèéí çîðèëòîä òîõèð÷ áàéãàà ýñýõèéã òîãòîîíî. Òºðºë àíãèéí êàºòàëîãèéí àãóóëëàãà ÷èìýãëýë, çîõèîí áàéãóóëàëòàíä äàðààõ øààðäëàãóóä òàâèãäàíà. ¯¿íä: ¯çýë ñóðòàëûí ÷èãëýë, øèíæëýõ óõààíû îð÷èí ¿åèéí õºãæèëò óíøèã÷äûí õýðýãöýýòýé íèéö¿¿ëýõ Ýíý øààðäëàãóóäûã äàðààõ äýñ äàðààëëààð áèåë¿¿ëíý. Õóâààðóóäûã òîãòîîõ Êàòàëîãèéã çîõèîí áàéãóóëàõ Êàòàëîãèéã ÷èìýãëýõ Õóâààðèóäûã áàÿæóóëàõ ßëãàã÷èéí àðä êàðòûã á¿ëýãëýõ Òºðºë àíãèéí êàòàëîãèéí õóâààðèóäûã òîãòîîõ àæèë íü àíãèëàõ àæèëòàé øóóä õîëáîîòîé. Íîìîíä áè÷ñýí òîäîðõîéëîлòûã çààëòûí äàãóó áàéðëóóëæ àíãè, ñàëáàð, á¿ëýã õýñãèéã äýñ äàðààòàéãààð áàéðëóóëàíà. “Íîìûí ñàíãèéí àíãèëàë”-èéã òîäðóóëàõäàà ôîíäûí õýìæýýíýýñ ãàäíà, íîìûí à÷ õîëáîãäîë, èðýýä¿éã õàðãàëçàõ íü ÷óõàë.Ò¿¿í÷ëýí êàòàëîãèéí àíãè á¿ðò øèíæëýõ óõààíû äýâøèëò ¿éë àæèëëàãàà , öàã ¿åèéí ÷óõàë àæëûí ñýäýâ, àñóóäëûã òóñãàñàí õóâààðèóä çààâàë áàéÕõ ¸ñòîé.Òºðºë àíãèéí êàòàëîãèéã çîõèîí áàéãóóëàõ ¿íäýñ íü íîìûí òîäðóóëñàí àíãèëàë áàéäàã. Òºðºë àíãèéí êàòàëîãèéí ñóðòàë÷èëãààã ãîë ãîë àíãè, äýä àíãèóäûã òîî÷ñîí õ¿ñíýãò ãðàôèêèéí òóñëàìæòàéãààð ã¿éöýòãýäýã. Êàòàëîãèéí çýðýãöýý êàòàëîã àøèãëàõ çààâàð á¿õèé õóóäàñ, çºâëºìæ áàéõ ¸ñòîé. Ýäãýýð çºâëºìæèéã òºðºë àíãèéí êàòàëîãò õàéëòûã õýðõýí õèéõ àðãà÷ëàë ìàÿãààð õèéæ áîëíî. Òºðºë àíãèéí êàòàëîãò á¿ðýí áà ñîíãîìîë, òºëºâëºãººò áà ºäºð òóòìûí àðãà÷èëñàí áà òåõíèê ðåäàêö õèéæ áîëíî. ªäºð òóòìûí ðåäàêöèéã êàòàëîãò êàðò áàéðëóóëàõûí çýðýãöýý ÿëãàã÷èéí ÷èìýãëýë, íîìç¿éí áè÷èëò á¿õèé êàðòûí áàéðëàë, ÿëãàã÷óóäûí áàéðëàë çºâ ýñýõèéã øàëãàäàã. Òºðºë àíãèéí êàòàëîãèéí àðãà÷èëñàí ðåäàêö á¿ðýí áà ñîíãîìîë õýëáýðèéí áàéæ áîëíî. Á¿ðýí àðãà÷èëñàí ðåäàêö íü á¿õ òºðºë àíãèéí êàòàëîãèéã äàõèí òºðºëæ¿¿ëíý ãýñýí ¿ã. ªºðººð õýëáýë ¿íäñýýð íü ò¿¿íèéã ººð÷ëºõ àæèë õèéãäýíý, æèøýýëýõýä ººð àíãèëëûí òàáëèöàä øèëæ¿¿ëýõ ã.ì. Ñîíãîìîë àðãà÷èëñàí ðåäàêö íü òºðºë àíãèéí êàòàëîãèéí á¿òýö áà àãóóëãûã ¿íäñýýð íü äàõèí áîëîâñðóóëàõ øààðäëàãàòàé áîëîõîîð íýìýëò áà ººð÷ëºëò õèéãäýæ õýâëýãäñýí íîì çîõèîëóóäòàé óÿëäàí õèéãäýíý. Òºðºë àíãèéí êàòàëîã äàõü ¿ñýã äàðààëàë – ç¿éë÷èëñýí ãàð÷ãèéí ¿ñýã äàðààëëûí æàãñààëòûã ººðòºº àãóóëñàí, òºðºë àíãèéí êàòàëîãò òóñãàãäñàí õîëáîãäîõ àíãèëëûí çààëò á¿õèé áàðèìòûí àãóóëãûã ºðãºæ¿¿ëýã÷ òóñëàõ àïïàðàò þì.. Òºðºë àíãèéí êàòàëîãè íü ÿìàð íýãýí øèíæëýõ óõààíû õîëáîãäîëòîé íîì õàéæ îëîõîä àøèãëàãäàíà.Òºðºë àíãèéí êàòàëîãè çîõèîí áàéãóóëàõ àæèë íü ò¿¿íèé ïàññïîðò ¿éëäýõ àæëààñ ýõýëíý.Ïàññïîðòûã ¿éëäýõäýý äàðààõ ç¿éëèéã àíõààðàõ õýðýãòýé. -Ôîíäûí öàð õ¿ðýý - ìýäýýëëèéí çîõèîí áàéãóóëàëò / êàðò çîõèîí áàéãóóëàõ àðãà / - Íîìûí ñàíãèéí ÿìàð àíãèëàë õýðýãëýæ áàéãàà, íýð òîìú¸î - Àíãèëëûí çààëòûã õýðõýí àøèãëàæ áàéãàà òóõàé óðüä÷èëàí òîõèðñîí òîõèðîî / àðãà ç¿éí øèéäâýð / - Êàðòûí áè÷ëýãèéã õýðõýí á¿ðä¿¿ëýõ, àøèãëàõ òóõàé - Òàâèóðûí çààëò , êàòàëîãèéí çààëòóóäûí òóõàé - ßìàð ºíãº õýëáýðòýé áàéõ /ÿëãàã÷, ÷èìýãëýë, øîãîëûí äóãààð, äàðààëàë / - Êàòàëîãèéã õýçýý áàéãóóëñàí òóõàé ìýäýýëýë ãýõ ìýò îðíî.Ïàñïîðòûã ¿éëäñýíèé äàðàà êàðòûã áàéðëóóëàíà.Êàðòûã 2 ÿíçààð áè÷äýã. ¿¿íä: -¯íäñýí êàðò - íýìýëò êàðò ãýæ Баримт жишэ: Уг номын сан нь Оросын Холбооны улсын нийтийн номын санд зориулсан Номын сан номзүйн /ББК/ ангилалыг хэрэглэж номын сангийн фонд, төрөл ангийн каталог, картын санг зохион байгуулдаг. Олон улсын ном зүйн тодорхойлолтын стандартад нийцүүлэн боловсруулсан үндэсний номзүйн бичилтийн стандарт /MNS5271 : 2006, MNS5638 : 2006, MNS5639 : 2006/-уудыг мөрдөж ажилладаг. Номын сан нь уламжлалт картын болон онлайн каталогтой. Олон улсын номын сангуудад хэрэглэгддэг Австралийн Softlink компанийн Алиса програмыг номын сангийн үйлчилгээндээ 1998 оноос хойш ашиглаж байна. Алиса програм нь USMARC формат, Z39.50 протокол, ISBN13 стандартыг дэмждэг МУИС-ийн ОАСС нь 1992 онд Улсын Багшийн Их Сургуулийн харьяа Эрдэнэт хот дахь Гадаад хэлний дээд сургууль нэртэй байгуулагдсан. 1992 онд тус номын сан Англи хэлний тэнхмийн дэргэд байгуулагдсан. Одоо тус номын сан нь 2006 оны 09 сарын байдлаар 9020 ширхэг боть номтой. Үүнд: Монгол, Орос, Англи, Герман, Япон, Хятад хэлний номуудаас бүрдсэн ба мэргэжлийн хичээлийн дагуу монгол болон гадаад хэвлэл захиалж сургалтанд ашигладаг. Номын Тус номын санд баклавар зэрэгтэй А.Уранчимэг, Г.Эрдэнэбилэг нар 2 ээлжээр 8.30-20.00 цаг хүртэл долоо хоногт 6 өдөр ажилладаг. Манай номын сан өдөрт дундажаар 150-200 багш оюутанд 600-1000, жилдээ 11778 багш, оюутан ажилтан ажиллагсадад 14800 ширхэг ном сонин, сэтгүүлээр үйлчилдэг. Уншлагын танхимын тохилог орчинг бий болгосноор оюутнууд хичээлийн бус цагаар өөрсдийн мэдлэг боловсролоо дээшлүүлэх таатай нөхцлийг бүрдүүлдэг боловч жил ирэх тутам оюутны тоо нэмэгдэж байгаа тул улам сайжруулж өргөтгөх шаардлага тулгарч байгаа. Фондын номыг уншигчдад бүрэн бүрэн дүүрэн ашиглуулах зорилгоор үсэг дараалал, төрөл ангийн каталогийг Монгол, Орос, Англи хэлээр хийхийн зэрэгцээ уншигчдын хэрэгцээ сонирхолын дагуу шинжлэх ухааны салбараар картын сан хийж сурталчилдаг. Мөн номын сангийн номыг элэктрон каталогийн /LB-4/ программыг авч номоо оруулж эхлээд байна. Ховд их сургуулийн номын сан нь 1979 оны 10 сард сургууль байгуулагдах үеэс үйл ажиллагаагаа эхлэн эдүгээ болтол эрдэмтэн багш нар, оюутнуудад ном хэвлэлээр үйлчилж байна.Одоо тус номын сан нь 120 мянга гаруй боть номтой. Манай номын сан хичээлийн I, II байранд үндсэн үйлчилгээний 5 цэг салбар, 10 мэдээллийн ажилтан-номын санчтайгаар үйл ажиллагаагаа явуулж байна.Номын сан нэг жилд давхардсан тоогоор 126000 гаруй уншигчдад үйлчилдэг.ХИС-ийн номын сан нь уншигчиддаа хөнгөн шуурхай үйлчлэхийн тулд “Электрон каталоги”, “Электрон номын сан”-г бий болгон ажиллаж байна. ХИС-ийн номын сангийн төрөл анги, үсэг дарааллын каталоги болон картын сангууд байрладаг.Уг тасаг нь уншигчдад номын сан, ном зүйн холбоотой мэдээллээр үйлчилдэг. Үүнд: Номын нэр, зохиогчийг тодруулах, хэрэгцээт номоо ямар каталогоос шүүх, тодорхой нэг сэдвийн холбогдолтой номын тухай, мөн реферат болон дипломын ажилтай холбогдсон материалыг ямар ном, сонин сэтгүүлээс олж болох гэх зэрэг асуултанд электрон каталоги, картын сан, лавлагааны материал ашиглан лавлагаа өгнө. Лавлагааг амаар болон бичгээр авч байна. Дорнод аймгийн төв номын сан 1989 онд аймгийн хөрөнгөөр уншигч олны дэмжлэгээр аж ахуйн аргаар 635 м 2 ашигтай талбай бүхий барилгыг ашиглалтанд оруулж материалаг баазаа сайжруулсан. Нэг ээлжинд 140 хүнд үйлчлэх хүчин чадалтай, уншлагын 4 танхим, явуулын үйлчилгээний фурган машинтай.Номын сангийн үйл ажиллагааны автомажуулалтын “LIB4U NET VERSION” программыг үйл ажиллагаандаа нэвтрүүлэн дотоод сүлжээнд холбож номыг оруулж, танхимуудын үйлчилгээнд ашиглаж эхэлсэн. Номын хадгалалтыг хамгаалалтыг сайжруулан нийтийн, хүүхдийн уншлагын танхимд хяналтын камертай. Уншигчдын ном хэвлэлийн ашиглах бололцоогоог хангасан үсэг дараалал, төрөл анга , электрон каталог, картын сан, орон нутгийн мэдээлэл, хууль зүй, зохиолчдын лавлагааны сантай, иргэдийн ном хэвлэл мэдээлэл, ном зүйн лавлагааны эрэлт хэрэгцээг хангаж ажилладаг, Шинлэг санаа: Төрөл ангийн кàòàëîãийг ñóðòàë÷ëàõ Àëü ÷ òºðëèéí êàòàëîãèéã çîõèîí áàéãóóëñíû äàðàà ò¿¿íèéã ñóðòàë÷èëæ áàéæ õýðýãëýã÷äèéí õ¿ðòýýë áîëãîíî.Òºðºë àíãèéí êàòàëîãèéí õàæóóä òóõàéí íîìûí ñàíä õýðýãëýæ àíãèëàëûã èë òîä áàéðëóóëàíà. òºðºë àíãèéí êàòàëîãîîñ õàéëò õèéõ àðãûã áýëäýæ òàðààõ/òîõèìîë,àóäè, âèäåî õýëáýðýýð / òºðºë àíãèéí êàòàëîãèéí îíöëîã , ýíý êàòàëîãîîñ õàéëò õèéñíèé à÷ õîëáîãäîëûã îéëãóóëàõ. ÒÀÊ-èéí ñóðòàë÷èëãààã ãîë ãîë àíãè, äýä àíãèóäûã òîî÷ñîí õ¿ñíýãò ãðàôèêèéí òóñëàìæòàéãààð ã¿éöýòãýäýã.Êàòàëîãèéí çýðýãöýý êàòàëîãè àøèãëàõ òàéáàð á¿õèé õóóäàñ, çºâëºìæ áàéõ ¸ñòîé.ýäãýýð çºâëºìæèéã òºðºë àíãèéí êàòàëîãò õàéëòûã õýðõýí õèéõ àðãà÷ëàë ìàÿãààð õèéæ áîëíî.Òºðºë àíãèéí êàòàëîãò á¿ðýí áà ñîíãîìîë, òºëºâëºãººò áà ºäºð òóòìûí àðãà÷èëñàí áà òåõíèê ðåäàêö õèéæ áîëíî. ªäºð òóòìûí ðåäàêöèéã êàòëîãò êàðò áàéðëóóëàõûí çýðýãöýý ÿëãàã÷èéí ÷èìýãëýë , íîì ç¿éí áè÷èëò á¿õèé êàðòûí áàéðëàë ÿëãàã÷óóäûí áàéðëàë çºâ ýñýõèéã øàëãàäàã.Òºðºë àíãèéí êàòàëîãèéí àðãà÷èëñàí ðåäàêö á¿ðýí áà ñîíãîìîë õýëáýðèéí áàéæ áîëíî. Á¿ðýí àðãà÷èëñàí ðåäàêö íü á¿õ òºðºë àíãèéí êàòàëîãèéã äàõèí òºðºëæ¿¿ëýíý ãýñýí ¿ã þì. ªºðººð õýëáýë ¿íäñýýð íü ò¿¿íèèéã ººð÷ëºõ àæèë õèéãäýíý, æèøýý íü ººð àíãèëàëûí òàáëèöàä øèëæ¿¿ëýõ ãýõ ìýò ÒÀÊ-èéí ÿëãàã÷ Êàòàëîãò õýðýãëýãäýõ êàðòóóäûã áè÷ñýíèé äàðàà ò¿¿íèéã øîãîëä áàðëóóëàíà. Êàðòûã øîãîëä áàéðëóóëàõäàà ÿëãàã÷ õýðýãëýõ áà íýã ÿëãàã÷èéí àðä îéðîëöîîãîîð 40 êàðò áàéðëóóëíà. ßìàð ÿëãàã÷èéã õýðýãëýõ íü òóõàéí íîìûí ñàíãèéí ñîíãîëò áàéäàã áîëîâ÷ òºðºë àíãèéí êàòàëîãò õýä õýäýí ò¿âøíèé ÿëãàã÷èéã õýðýãëýäýã. Òºðºë àíãèéí êàòàëîãèéí ÿëãàã÷óóä íü ¿íäñýíäýý ãîëûí,õî¸ð õàæóóãèéí ÿëãàã÷ ãýæ õóâààãäàíà. Àíãèéí ò¿âøíèéã õóâààðèëàõ áàéäëààðàà ÿëãàã÷óóä íü êàðòûí 2/3,1/2, 1/4 õýñãèéã ýçýëñýí áàéäëààð õèéãäýíý. 1, 2 çàðèìäàà 3-ð ò¿âøíèé ÿëãàã÷óóä íü ãîë õýñãýýðýý ºíäºð áàéíà. ¯íäñýí ÿëãàã÷ äýýð äàðààãèéí ÿëãàã÷èéí äóãààð, àíãèëëûí íýðèéã ÿëãàã÷èéí ç¿¿í òàëààñ 2/3 õóâèéã ýçë¿¿ëýí áè÷íý. ßëãàã÷èéí áàðóóí õýñýãò çàðèì íýã àíãèëàëûã õààíààñ õàðæ áîëîõûã çààæ ºãíº. Ном зүй ,[object Object]

Номын сангийн ангилал, каталог.-УБ.,2003.-64х.

интернэт Дүгнэлт Каталог, картын сангийн систем нь шинжлэх ухааны зарчмаар хүртээмжтэй, төвлөгөөтэй байх үндсэн дээр зохион байгуулагддаг. Тус системийг зөв зохистой байрлуулж, үзүүлэн таниулах мэдээллийн хэрэгслээр хангасан байх ёстой байдаг. Аль ч номын сангийн каталог, картын сангийн системд уншигчдын үсэг дарааллын каталог, уншигчдын төрөл ангийн каталог, албаны үсэг дарааллын каталог, сонин, сэтгүүлийн өгүүллийн сэдэвчилсэн, төрөл ангийн картын сан мөн тогтмол хэвлэлийн картын сан орно. Íîì õýâëýëèéí àãóóëãûí òàéëáàð áóþó òóõàéí íîìûí çîðèóëàëò, çîõèîã÷èéí òóõàé òîäîðõîéëîëò, îí õóóäàñ, ¿íý, õýâëýõ ¿éëäâýð çýðãèéã äýñ äàðààëàëòàé ó÷èð ç¿éí õîëáîîòîé ìýäýýëýõ ÿâäàë íü áè÷èã ñî¸ëòîé àðä ò¿ìíèé ºíº ýðòíèé óëàìæëàëò ò¿¿õòýé áºãººä ìàíàé ýðò ¿åèéí ýðäýìòýí ìýðãýä ìààíü ÷ áàñ ýðõýìëýí ÷óõàë÷èëæ õºãæ¿¿ëñýýð èðñýí ò¿¿õòýé áèëýý. Íîìûí ñàíãèéí àãóóëãûã óíøèã÷äàä íýýí õàðóóëàõ, òàíèóëàõ, ôîíäûí ýðãýëò àøèãëàëòûã ñàéæðóóëõàä êàòàëîã íü ÷óõàë ¿¿ðýã ã¿éöýòãýäýã àæýý. Ëàâëàãàà íîì ç¿éí áîëîí ìýäýýëëèéí àæëûã ÷àíàðòàé ÿâóóëàõ íîìûí ñàíãèéí ôîíäûã á¿ðýí á¿õ òàëààñ íü íýýæ õàðóóëàõ çîðèëãîîð íîìûí ñàíä òºëºâëºãººòýé çîõèîí áàéãóóëàãäñàí õîîðîíäîî õîëáîîòîé êàòàëîã áàéãóóëäàã. Öººõºí íîìòîé æèæèã íîìûí ñàí ÷ ãýñýí ººðèéí ãýñýí êàòàëîã êàðòûí ñàíòàé áàéõ ¸ñòîé àæýý. Төрөл ангийн каталогийг номын санд байснаар номын фондонд байгаа ном болон хэвлэмэл материалуудыг мэдлэгийн салбараар нь харуулдаг юм. Дэлхий даяар хүмүүнлэгийн салбарт, ялангуяа соёл боловсрол, мэдлэг, мэдээллийн салбарт даяарчлал гүнзгийрч байгаа өнөө үед улс орнуудын номын сан, мэдээллийн хөгжил хэдийгээр харилцан адилгүй жигд бус байгаа боловч хөгжлийн нь чиглэл, ирээдүйн хандлага нэгэнт тодорхой болжээ. Номын сан уламжлалт үйлчилгээний төрлүүдээс ангижирч төрөлжсөн болон мэдээллийн идэвхитэй үйлчилгээ рүү шилжиж, ном, сэтгүүл, сонин зэрэг цаасан хэлбэрийн хэвлэмэл бүтээгдэхүүнүүдийг электрон буюу цахим хэлбэрлүү шилжүүлэн мэдээллийг хүлээн авч хэрэглэж, солилцдог болсон ч гэсэн номын санд төрөл ангийн болон бусад цаасан каталогууд байх нь зүйтэй юм. Áè ýíýõ¿¿ áèå äààëòûã õèéñíýýð êàòàëîã ãýæ þó áîëîõ ÷óõàì ¿¿íèéã àøèãëàñàíààð õýðõýí õýðýãëýã÷èä áîëîí áèäíèé àæèë õºíãºðºõ òàëààð ìýäýæ àâëàà. Õ¿í á¿ð ë íîì óíøäàã. Îþóòíóóä èõýíõ öàãàà íîìûí ñàíä ºíãºðººäºã áîëñîí öàã ¿åä íîìûí ñàíãóóä ìààíü ýëåêòðîí êàòàëîãòîé áîëæ áàéãàà íü çºâ ç¿éë áîëæ áàéíà. Гарчиг ,[object Object]

Номын сангийн автоматжуулалтын тухай ерөнхий ойлголт

Электрон каталог

Mery biydaalt

Recomendados

Recomendados

Más contenido relacionado

Destacado

Destacado (9)

Similar a Mery biydaalt

Similar a Mery biydaalt (20)

Más de turoo

Más de turoo (20)

Mery biydaalt