2. Zer da Historiaurrea?Zer da Historiaurrea?
• Gizakiak agertu zirenetik lehenengoGizakiak agertu zirenetik lehenengo
dokumentuak agertu arte:dokumentuak agertu arte:
5. PaleolitoaPaleolitoa
Nekazaritza eta abeltzaintza agertu arte, zegoen.Nekazaritza eta abeltzaintza agertu arte, zegoen.
Nomadak ziren, hori da, ez zituzten leku finkorik.Nomadak ziren, hori da, ez zituzten leku finkorik.
Kobazuloetan edo lokatzez egindako etxeetan biziKobazuloetan edo lokatzez egindako etxeetan bizi
ziren.ziren.
Ehiza, arrantza eta fruituak biltzetatik bizi ziren.Ehiza, arrantza eta fruituak biltzetatik bizi ziren.
Kantabrian eta Atapuerkan (Burgos) zeuden,Kantabrian eta Atapuerkan (Burgos) zeuden,
kobazuloak.kobazuloak.
Harrizko tresnak zituzten, aizkorak moldatzeko.Harrizko tresnak zituzten, aizkorak moldatzeko.
6. Labar PinturakLabar Pinturak
Paleolitoaren amaierakoak dira.Paleolitoaren amaierakoak dira.
Haitzuloetako eta harpeetako hormetanHaitzuloetako eta harpeetako hormetan
egiten ziren.egiten ziren.
Koloreak: okrea, gorria eta beltza. Ikatzez,Koloreak: okrea, gorria eta beltza. Ikatzez,
zurez edo buztinez egiten zituzten.zurez edo buztinez egiten zituzten.
Pintura gehienetan animaliak zeudenPintura gehienetan animaliak zeuden
(bisonteak, oreinak, zaldiak…)(bisonteak, oreinak, zaldiak…)
7. SuaSua
• Sua aurkitu zuten.Sua aurkitu zuten.
• Berotzeko, janaria prestatzeko etaBerotzeko, janaria prestatzeko eta
animaliak uxatzeko erabiltzen zuten.animaliak uxatzeko erabiltzen zuten.
8. Menhirrak etaMenhirrak eta
TrikuharriakTrikuharriak
Menhiarrak lurrean Trikuharriak, hainbatMenhiarrak lurrean Trikuharriak, hainbat
zutik jarritako harri- harriz osatutazutik jarritako harri- harriz osatuta
daudedaude
handiak dira: eta mahai itxurahandiak dira: eta mahai itxura
dute:dute:
10. NeolitoaNeolitoa
Herrixkak eraikitzeari ekin zioten.Herrixkak eraikitzeari ekin zioten.
Etxolak zirkularrak edo errektangularrakEtxolak zirkularrak edo errektangularrak
ziren, lastoz, buztinez eta enborrez eginak.ziren, lastoz, buztinez eta enborrez eginak.
Neolitoko gizakiak, landareak eta animaliakNeolitoko gizakiak, landareak eta animaliak
hazten hasi ziren.hazten hasi ziren.
Sedentarioak bihurtu ziren. Lanabesak etaSedentarioak bihurtu ziren. Lanabesak eta
armak hobetu zituzten.armak hobetu zituzten.
12. Metal AroaMetal Aroa
Metalaren aroan hiru aro bereizten dira:Metalaren aroan hiru aro bereizten dira:
Kobre Aroa:Kobre Aroa: Brontze Aroa:Brontze Aroa:
Kobrea + Eztainua:Kobrea + Eztainua:
Burdin Aroa:Burdin Aroa:
13. • Kobre aroa: Kobrea urtzen etaKobre aroa: Kobrea urtzen eta
moldeetan itxura ematen hasi ziren.moldeetan itxura ematen hasi ziren.
• Brontze aroa: Kobrea urtuta eztanuarekinBrontze aroa: Kobrea urtuta eztanuarekin
nahasi zuten, metal gogorragoa lortzeko,nahasi zuten, metal gogorragoa lortzeko,
hau da, brontzea.hau da, brontzea.
• Burdin aroa: Burdina erabiltzen hasiBurdin aroa: Burdina erabiltzen hasi
ziren.ziren.
14. Kobrea + Eztainua da brontzea, kobreaKobrea + Eztainua da brontzea, kobrea
baina gogorragoa.baina gogorragoa.
Duela 6000 urte hasi zen metalen aroa,Duela 6000 urte hasi zen metalen aroa,
gizakiak metalezko tresnak egiten hasigizakiak metalezko tresnak egiten hasi
zirenean.zirenean.
15. Bizi ziren herriakBizi ziren herriak
• Iberoak.Iberoak.
• Zeltiarrak.Zeltiarrak.
• Zeltiberoak.Zeltiberoak.
• Merkataritzaren, hasiera izan zen.Merkataritzaren, hasiera izan zen.