1. DIGESTINO APARATUA ETA
DIGESTINOA
DIGESTIMNO PROZESUA
Digestinoa hartzen doguzan elikagaiak deskonposatu eta gure
organismoarentzat beharreskoak diran mantenugai biurtzeko
aldaketen multzoa da.
·Ahoan elikagaiak maxtekatu eta xehatu egiten dira, hortz aginen
bidez.
Minaren txu gurinekin sortzen daben txuagaz nahasten dauz
elikagaiak,
DIGESTINO APARATUAREN OSAGAIAK
·HORTZ-HAGINETAKO TXANTXARRAK
hortz-haginei kalte egiten deutse, ahoan bakterioak eginez.
·AEROFAGIA digestino hodian gasak sartzen diranean sortzen
da eta mina eta ondoeza egiten dauz.
·BEHERAKOA heste meharra ura eta mantenugaiak ondo
xurgatzeko gai danean gertatzen da.

2. ARNAS APARATUAREN OSAGAIAK
·ARNABIDEAK aireak zirkulatzen dauan gorputzeko hodiak
dira.
>SUDUR HODIAK airea gure gorputzean sartzeko eta aterateko
hodiak dira, airea birikietara heldu aurretik garbitzea berotzea eta
egozea da.
>FARINGEA digestino aparatuaren eta arnas aparatuarenosagaia
da.Airea eroaten dau sudur hodietik birikietara. Horregatik gara
gai ahotik ere arnasa hartzeko.
>LARINGEA faringea eta trakea lotzen dauzan hodia da.
>TRAKEA bronkio izeneko hodi bitan banatutako hodia da.
>BRONKIOAKbirikietara heltzen diran hodi bi dira.
·BIRIKIAK larrosa koloreko arol bi dira.
ARNAS APARATUAREN GAIXOTASUNAK
·Gripea birus batek dortutako gaixotasun oso oikoa da.. Errez
kutzatzen da pertzona batetik bestera. Gipela ekiditeko modu
bakarra txertoa hartzea da.

3. ·ASMEA bronkioak eskutu eta aireari pazatzen izten ez
deutzienean sortzen da. Bronko dilatadore izeneko botiken bidez
kontrolatu daiteke.
ZIRKOULAZINO APARATUAREN OSAGAIAK
·BIOTZA toraxaren ezkerraldean kokatuta dago,odola gorputz
guztira bultzatzen dau. Biotzaren hormak muskulu ehunez osatuta
dagoz, barrualdean hutza dauka, lau balbulez osotuta, aurikula bi,
bentrikulu bi. Balbula trikuspedeak eskumako aurikulea eta
eskumako bentrikulu bereizten dauz. Balbulamitralak ezkerreko
aurikulea eta ezkerrek bentrikulua banatzen dauz.
·ODOL BASOAK ere askotako lodierea daukien hodiak dira.
Lodierearen arabera, lodienetik mehenera, arteriak, benak eta
kapilarrak bereizten dira.
>ARTERIEKodola biotzetik gorputzeko organo guztietara
zabaltzen dabe.
>BENEK odola gorputzeko atal guztietatik bihotzera
daroe.
>KAPILARRAK arteriak eta zainak lotzen dabez.
·ODOLA mantenugaiak eta oxigenoa garraiatzen dauz, eta
hondakinak batzen dauz.
>PASMEA likido horixka bat da, digestinoari ezker
mantenugaiak garraiatzen dauz.

4. >ODOL ZELULAK globulo zuriak eta plaketak dira.
ODOL ZIRKULAZINOA
Odol zirkulazinoa zirkuitu biren bidez egiten da.
·ZIRKULAZINO TXIKIA edo BIRIKIETZKOA bihotzetik
birikietara doa eta bihotzera itzultzen da.
·ZIRKULAZINO NAGUSIA edo OROKORRA bihotzetik
beste organoetara doa eta hortzera itzultzen da.
ZIRKULAZINO APARATUAREN GAIXOTASUNAK
TRONBOSIA odolean tronbo izeneko bat eratu eta arteria bat edo
bena bat ixten dauanean gertatzn da.
MIOKARDIO INFARTUA oxigenorik ezak eragindabihotzaren
zati bateko zelulak hiltean oinarritzen dan gaizotzsun bat da.
ARTEROSIA arterien barruan gantzak metatzen diralako arteriak
gogortzean sortzen da.

5. IRAITZ APARATU
Zelulek ezabatu beharreko hondakin substantziak sortzen dabez.
Iraitz aparatua gernu zistemeas eta izerdi guruinez osatuta dago.
GERNU SISTEMA
Gorputzak gernu sistemeak gure zelulek sortutako hondakin ezgazeozoak egozten dauz. Kuntzurrunek , ureterrak, gernu
maskuria eta uretreak osotzen dabe gernu gistemea.
·KUNTZURRUNAK baba formako organo bi dira, eta kaxa
torzxikoaren azpian dagoz, alde banatan.
·URETERRAK gernua kuntzurrunetatik hartu eta gernu maskurira
eroaten daben hodi bi dira.
GERNU MASKURIA zaku formako organo gihartsu bat da, eta
zakuan gordeta egoten da gernua, uretratik kanporatu arte. Gernu
maskuriak, gernuari maskuritik urteten izteko gureta zabaltzen eta
ixten dan esfinter bat dauka barrualdean.
URETRA hodiaren bidez, gernu maskurian gordetako gernua
kanporatu egiten da.
IZERDI GURUINAK
Izerdin guruinen bidez, horreetatik hur dagozan kapilarretako
substantzia toxikoak ezabatzen dira. Horretarako, izerdia sortzen
dabe, poroen bidez egozten da.
Izerdi gurunei esker, gorputzaren tenperatura kontrolatzen da.

6. IRAITZ APARATUAREN GAIXOTAZUNAK
ZISTITISA gernu maskuriaren infekzinoa da, pixa egiterakoan
mina eragiten dauz.
KUNTZURRUNETAKO HARRIAK organo horrehetan gernuan
disolbatutako sustanbtzietatik sortzen diran masa organikoak dira.
KUNTZURRUNETAKO GITXIEGITASUNA odola iragazteko
gaitasuna galtzen dabenean sortzen da

7. IRAITZ APARATUAREN GAIXOTAZUNAK
ZISTITISA gernu maskuriaren infekzinoa da, pixa egiterakoan
mina eragiten dauz.
KUNTZURRUNETAKO HARRIAK organo horrehetan gernuan
disolbatutako sustanbtzietatik sortzen diran masa organikoak dira.
KUNTZURRUNETAKO GITXIEGITASUNA odola iragazteko
gaitasuna galtzen dabenean sortzen da