SlideShare una empresa de Scribd logo
1 de 50
BEYİN ÖLÜMÜ VE ORGAN NAKLİ 
ŞERİFE GÜL ŞİMŞEK 
ANESTEZİ YOĞUN BAKIM 
AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ HASTANESİ
İÇERİK 
• Ölüm 
• Beyin ölümü 
• Donör bakımı 
• Organ nakli 
• Sonuçlar
ÖLÜM NEDİR? 
•Kardiyopulmoner Ölüm 
•Beyin Ölümü
AES ÖLÜM TANIMI 
(American Electroencephalograpic Society) 
ÖLÜM: 
• Solunum ve dolaşım faaliyetlerinin geri 
dönüşümsüz durması 
• Beyin ve beyin sapı reflekslerinin geri 
dönüşümsüz durmasıdır
BEYİN ÖLÜMÜ NEDİR?
BEYİN ÖLÜMÜ TARİHÇESİ 
• 1959: Dr. Mallret Le Coma Depasse 
• 1968: Harvard Üniversitesi 
• 1976: Kraliyet Tıp Kolejleri 
• 1981: President’s Komisyonu 
• 1995: Nöroloji Akademisi
BEYİN ÖLÜMÜ BİTKİSEL HAYAT 
• Solunum cihazına 
bağlı 
• 24- 36 saat içinde 
kayıp 
• Hayata dönmesi 
mümkün değildir 
• Hastanın solunumu var 
• Aylarca, yıllarca 
yaşayabilirler 
• İyileşme şansı bazı 
durumda olabilir 
• Ağrılı uyaranlara yanıt 
var
BEYİN ÖLÜMÜ TANISI 
• Ülkeler arasında çok yakın görünürken belirleme 
testleri açısından farklılıklar vardır 
• Türkiye’de beyin ölümü tanısı klinik olarak 
tespit edildikten sonra apne testi yapılır ve 
beyin ölümü tanısı destekleyici bir testle 
doğrulanır
TÜRKİYE DE YASAL DÜZENLEMELER 
Transplantasyon Kanunu 
Beyin ölümü ‘tıbbi ölüm’ olarak kabul edildi 
‘Beyin ölümü; nöroloji uzmanı veya nöroşirurji uzmanı + 
anesteziyoloji ve reanimasyon uzmanı olarak toplam iki 
hekimden oluşan heyet tarafından ,gerekli bütün tetkikler 
yapılarak saptanır’
TÜRKİYE’DE YASAL DÜZENLEMELER 
• 20.Ağustos.1993 Organ Nakil Merkezleri 
Yönetmenliğine Ek-1, 21674 sayı 
• Mart 2001 T.C. Sağlık Bakanlığı Tedavi 
Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından 
‘Organ ve Doku Nakli Hizmetleri Mevzuatı’
TÜRKİYE’DE YASAL DÜZENLEMELER 
• 01.Şubat.2012 tarih, 28191 sayılı Resmi 
Gazetede yayınlanan organ ve doku nakli 
hizmetleri yönetmeliği 
• Beyin ölümü klinik bir tanıdır ve tüm 
beyin fonksiyonlarının tam ve geri 
dönüşümü olmayan kaybıdır
BEYİN ÖLÜMÜ TANISI-2012 
Beyin ölümü tanısında gerekli ön koşullar 
a) Komanın nedeninin belirlenmiş olması, 
b)Beyin hasarının yaygın ve geri dönüşümsüz olduğunun 
belirlenmiş olması, 
c) Santral vücut ısısı ≥32 C olması, 
ç) Hipotansif şok tablosu olmaması, 
d) Komadan geriye dönüşüm sağlanabilecek ilaç etkileri ve 
intoksikasyonların dışlanmış olması, 
e) Beyin hasarından bağımsız şekilde klinik tabloyu 
açıklayabilecek metabolik, elektrolit ve asit-baz 
bozukluklarının olmaması
BEYİN ÖLÜMÜ TANISI-2012 
(2) Birinci fıkrada yer alan tüm koşulların tespiti halinde beyin ölümü tanısı için 
aşağıdaki hususlar aranır. 
a) Derin komanın olması (Tam yanıtsızlık hali; santral ağrılı 
uyaranlara motor cevap alınamaması), 
b) Beyin sapı reflekslerinin alınmaması; 
1) Pupiller parlak ışığa yanıtsız, orta hatta ve dilatedir (4-9 
mm), 
2) Okülosefalik ve vestibulo-oküler refleks yokluğu, 
3) Kornea refleksi yokluğu, 
4) Faringeal ve trakeal reflekslerin yokluğu. 
c) Spontan solunum çabasının bulunmaması ve apne testinin 
pozitif olması
BEYİN ÖLÜMÜ TANISI-2012 
(3) Apne testi yapılabilmesi için normotermi, normotansiyon ve 
normovolemi ön koşulları sağlanır. Bu koşullarda hastaya uygun 
mekanik ventilasyon yaklaşımı ile PaCO2’nin 35-45 mmHg ve PaO2’nin 
200 mmHg üzerinde olması sağlanmalıdır. Bu koşullar sağlandıktan 
sonra hasta mekanik solunum desteğinden ayrılarak intratrakeal 
oksijen uygulanmalıdır. Test sonunda PaCO2 ≥60 mmHg ve/veya 
PaCO2 bazal değerine göre 20 mmHg veya daha fazla 
yükselmesine rağmen spontan solunumu yoksa apne testi 
pozitiftir. 
(4) Pnomotoraks, pnomomediastinum gibi apne testinin yapılmasının 
mümkün olmadığı tıbbi durumlarda, hekimler kurulunun 
belirleyeceği beyin dolaşımının durduğunu değerlendiren bir 
destekleyici test yapılır ve test sonucu beyin ölümü tanısı ile 
uyumlu ise beyin ölümü tespiti tamamlanır.
BEYİN ÖLÜMÜ TANISI-2012 
(5) Aşağıdaki bulgular beyin ölümü tanısına engel 
oluşturmaz 
a) Derin tendon reflekslerinin alınması, 
b) Yüzeyel reflekslerin alınması, 
c) Babinski işaretinin bulunması, 
ç) Spinal refleks ve otomatizmaların olması, 
d) Terleme, kızarma, ateş ve taşikardi bulunması, 
e) Diabetes insipitus olmaması.
BEYİN ÖLÜMÜ TANISI-2012 
(6) Beyin ölümü tanısı konan vakalarda; 
a) Tanının konulduğu birinci nörolojik muayenedeki klinik tablonun; 
yeni doğanda (2 aydan küçük) 48 saat, 
2 ay-1 yaş arası 24 saat, 
1 yaş üstü çocuklarda ve yetişkinlerde 12 saat 
anoksik beyin ölümlerinde 24 saat sonra yapılan 
ikinci nörolojik muayenede de değişmeden devam ettiği gözlenmelidir. 
b) Klinik beyin ölümü tanısı almış vakalarda, yeni doğan (2 aydan 
küçük) grubunda iki adet destekleyici test, 2 ay ve üzerindeki diğer 
vakalarda ise hekimler kurulunun uygun göreceği bir laboratuvar 
yöntemi ile beyin ölümü tanısı teyit edilir. 
c) Klinik olarak beyin ölümü tanısı konulan vakalar için beyin 
dolaşımını değerlendiren bir destekleyici test yapılmış ve yapılan bu 
test beyin ölümü ile uyumlu ise ikinci nörolojik muayene için 
beklemeye gerek kalmaz
YETİŞKİNDE B. ÖLÜMÜ KRİTERLERİ 
Tanısal Kriterler 
(devam): Destekleyici Testler 
Beyin dolaşımının tamamen 
kesildiğini gösteren test: 
Transkraniyel Dopler 
USG 
Serebral Anjiyografi 
Serebral perfüzyon 
sintigrafisi 
Biyoelektriksel aktivitenin 
kaybolduğunu gösteren 
testler: 
EEG 
Uyarılmış 
Potansiyeller
Beyin 
ölümünü 
desteklemez 
Beyin 
ölümünü 
destekler 
Beyin 
ölümünü 
destekler
ANJİOGRAFİ 
(opak madde)
SİNTİGRAFİ 
radyoaktif madde
ELEKTROENSEFALOGRAFİ
Dikkat!!!! 
• Beyin ölümü teşhisi yapacak doktorlar 
gurubunun organ nakli yapacak ekipten 
tamamen farklı olması gerekmektedir
BEYİN ÖLÜMÜ ve HASTA YAKINI 
• Beyin ölüm ya da beyin sapı ölümü tanısıyla 
hastanın kalbinin atmaya devam ediyor 
olması hasta yakınlarını etkiler fakat; 
• Beyin sapı ölürse beyin fonksiyon görmeyecek, 
kısa sürede kalp fonksiyonları da duracaktır
ORGAN BAĞIŞI KARARINI ETKİLER 
• Hasta yakınlarında; 
▫ Hastalarına bakım verilmemesi, 
▫ maddi kazanç elde edilmesi, 
▫ organ ticareti 
▫ vücut bütünlüğünün bozulması 
▫ ve öfke gibi düşünce ve duygular oluşabilir 
Bunun sonucunda da 
▫ Hastaneye güvenmeme olabilir.
Transplantasyon Ekibine Güven 
Katılıyorum 
Fikrim 
Yok 
Katılmıyorum 
Türkiye’de Doktorlar Beyin Ölümü 
Kararını Doğru Verecek Durumdadır 
%63,2 %27,6 %9,2 
Organlarımı Bağışlarsam Tedavim 
Yeterince Yapılmadan veya Tam Ölüm 
Gerçekleşmeden Organlarım 
Alınabilir 
%19,8 %28,2 %52,0 
Organlarımı Bağışlarsam, Onlar Uygun 
Şekilde Kullanılmaz ve Başka Bir İnsana 
Fayda Sağlamaz. Yani Vücudum 
Boşuna Kesilmiş Olur 
%8,0 %25,2 %66,8 
Organlarımı Bağışlarsam, Onlar Gerçekten 
İhtiyacı Olanlara Değil Çok Parası 
Olanlara Takılabilir 
%24,8 %32,0 %43,2
DONÖR ORGAN KAYBI NEDENLERİ 
• Beyin ölümü tanısı konma zamanının uzaması 
• Dökümantasyon süresinin uzaması 
• Organ çıkarımı işlemlerinin uzaması (yatış süresi) 
• Koordinasyon (lojistik) bozukluğu, fiziksel yolla 
taşınan organın alıcıya ulaştırılması(zaman süreci)
YOĞUN BAKIMIN ROLLERİ 
• Beyin ölümü tanısının en kısa sürede saptanması 
• Beyin ölümü gelişmiş doku-organ vericisinin organ 
koruyucu tedavisini sürdürmek 
• Beyin ölümü gelişmiş doku-organ vericisinin ailesi ile nakil 
koordinatörlüğü arasında doğru ve sağlıklı iletişime 
geçilmesini sağlamak 
• Yoğun bakım tedavi edendir organ bağışı isteyen değildir
DONÖR BAKIMI NEDİR? 
• Beyin ölümü gerçekleştikten sonraki hasta 
bakımına donör bakımı denir 
• Birkaç alıcının eş zamanlı bakımıdır
MONİTÖRİZASYON 
MONİTORİZASYON 
SÜREKLİ 
• EKG, 
• İnvaziv Arter 
Basıncı 
• SVB 
• Pulsoksimetre 
• Vücut Isısı 
(mesane rektal 
ozofajiyal) 
SAATLİK 
• İdrar 
Çıkışı 
HER 4-6 SAATTE BİR 
• Kan Şekeri 
• Na,CI,K 
• Üre,Kreatin 
• Hemogram 
• Koagulasyon 
Testleri 
• Arterial 
Kangazı
1G0Ö0Z’ LLEEMR KHUEDREAFLLIERİ 
• Kan basıncı~100mmHg 
• Diürez ~ 100 ml.st-1 
• PaO2 ~ 100 mmHg 
• Hb ~ 100 gr.lt-1 
• Vücut ısısı ~ 36 °C 
• Glukoz 140-200 mg/dl 
• pH ~ 7.40 
• PaCO2 35-45 mmHg 
• SVB ~ 10 mmHg 
• Na+ <160 mEq /lt 
• OAB >65mmHg
BEYİN ÖLÜMÜ FİZYOLOJİK DEĞİŞİKLİKLER 
• Bağışıklık sisteminde bozulma 
• Sıvı-elektrolit denge bozuklukları 
• Hipotansiyon 
• Aritmi 
• Endokrin değişiklikler 
• Diabetus insipitus 
• Hipotermi
HASTA YAKINLARI İLE İLETİŞİM-1 
 Hasta ailesinin hastalarında gördüğü bakım, ilgi 
düzeyi açısından tatmin olmaları gereklidir 
 Beden dili, yüz ifadesiyle hasta yakınlarının 
güvenini kazanmalıyız 
 Konuşmak için en ideal hasta yakınını seçilmeli 
(yaşı, eğitim durumu dikkate alınmalı) 
 Medikal kelimeler kullanılmamalıdır
HASTA YAKINLARI İLE İLETİŞİM-2 
• Ailesine bakım ve tedavi yöntemleri hakkında 
bilgi verilmeli 
• Ölüm zamanıyla ilgili net bir dil kullanılmalı 
• Ailenin konuşmasına deşarj olmasına izin 
verilmeli 
• Dost eli uzatılmış gibi hissettirilmeli
HASTA YAKINLARI İLE İLETİŞİM-3 
• Ailenin uyumu için yakınlarının ziyareti, içeriye girmesi 
sağlanmalı 
• Yoğun bakımda son bir defa vedalaşmalarına fırsat 
verilmeli 
• Ailenin dilek ve istekleri dinlenmeli sorularına cevap 
verilmeli
U- DÖNÜŞÜ 
Agresif tedavi 
Kötüleşen durum 
Aileyi negatif sonuca 
hazırlama 
Resmi tanı koyma 
Hayat kurtarıcı nakil 
Donör yönetimine 
destek 
Bağış seçeneğini 
tartışma 
Ölüm ilanı 
ve ailenin 
desteklenmesi
ORGAN NAKLİ 
• Vücutta görev yapamayacak haldeki organın yerine 
(canlı veya ölüden) alınan sağlam ve aynı görevi 
üstlenen organla değiştirilmesidir 
• Organ nakli günümüzde son dönem organ yetersizliği 
olan hastaların tedavisinde en iyi seçenektir 
• Bireylerin yaşam kalitesini, sürelerini arttırmak amacıyla 
uygulanmaktadır
TARİHSEL BOYUT 
• Cosmas ve Damian 
siyahi bir vericinin 
bacağını beyaz bir 
kadına naklederken
TARİHSEL BOYUT 
• 1962 J.Murray Böbrek 
• 1963 T.Starzl Karaciğer Kadavra 
• 1963 JD.Hardy Akciğer (donör)
TÜRKİYE TARİHÇESİ 
• 1979 Transplantasyon kanunu 
• 1993 Organ Nakli Merkezleri Yönetmeliği 
• 2000 Organ ve doku nakli hizmetleri 
yönetmeliği
AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ 
BÖBREK 
NAKLİ 
• 1982 yılında 
• Prof Dr Tuncer 
Karpuzoğlu ve 
ark 
KARACİĞER 
NAKLİ 
• 1997 yılında 
• Doç Dr Alper 
Demirbaş ve 
ark 
KALP NAKLİ 
• 1998 yılında 
• Prof Dr Ömer 
Beyazıd ve ark
AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ 
PROF. DR. ÖMER ÖZKAN 
ÇİFT 
KOL 
NAKLİ 
• 2010 
yılında 
UTERUS 
NAKLİ 
• 2011 
yılında 
1 YÜZ 
NAKLİ 
• 2012 
yılında 
1 KOL 
BACAK 
NAKLİ 
• 2012 
yılında 
3 YÜZ 
NAKLİ 
• 2013 
yılında
Beyin Ölümü ve Bağış oranlarımız 
Yıl Beyin Ölümü 
Medikal 
Kontrend. 
Bağış Bağış oranı 
2000 25 4 6 %24 
2001 47 10 16 %43 
2002 46 3 22 %49 
2003 37 6 18 %61 
2004 46 11 11 %34 
2005 60 4 21 %34
Beyin Ölümü ve Bağış Oranlarımız 
Yıl Beyin Ölümü 
Medikal 
Kontrend. 
Bağış Bağış oranı 
2006 35 7 10 %28 
2007 17 1 5 %29 
2008 
2009 
2010 
2011 
4 
16 
21 
23 
0 
2 
0 
1 
2 
4 
11 
4 
%50 
%28 
%49 
%14
Beyin Ölümü ve Bağış Oranlarımız 
Yıl Beyin Ölümü Aile kabul Aile red 
aile 
görüşmeye 
gelmedi 
2011 
2012 
2013 
2014 
28 
25 
22 
35 
5 
9 
11 
6 
22 
15 
10 
24 
1 
1 
_ 
2
ORGAN BAĞIŞI VE HEMŞİRELİK 
• Beyin ölümünün açıklanmasından ailenin karar verme 
sürecine kadar aileyi desteklemelidir 
• Yoğun bakım çalışanlarının beyin ölümü ve donör 
bakımında eğitilmesi, motive edilmesi gereklidir 
• Organ bağışı konusundaki bilgilerin artmasıyla 
sonuçlarda olumlu etki belirtilmiştir 
• Aynı anda birçok bakım yaptıklarını unutmamalıdırlar
SONUÇ 
• Sınırlı sayıdaki bağışlardan etkin yararlanmak 
hasta kaybını en aza indirmek açısından önemlidir 
• Basında çıkan haberler hasta yakınlarını etkiler, 
bu yüzden uygun basın iletişim yapısı kurulmalıdır 
• Beyin ölümü sürecinin iyi bilinmesi ve beyin ölümü 
takibi çok önemlidir
SONUÇ 
• Hemşirelik bakımı ve tedavileri için deneyimli 
personel, ileri teknoloji ve mekanik desteğe 
gereksinim vardır 
• Planlı hemşirelik girişimlerinin uygulanması 
donörün prognozunu olumlu yönde etkiler, organ 
kalitesini arttırır
SONUÇ 
• Tüm müdahalelere rağmen hasta öldüğünde, organ bağışı 
trajik bir durumun olumlu (pozitif) bir sonucu olur
Salon 2 14 kasim 09.30 10.30 şeri̇fe gül şi̇mşek-türkçe

Más contenido relacionado

Más de tyfngnc

Ss21 canan karadaş
Ss21   canan karadaşSs21   canan karadaş
Ss21 canan karadaştyfngnc
 
Bariatrik cerrahi hastasında yaşanan sorunlar ve yönetimi
Bariatrik cerrahi hastasında yaşanan sorunlar ve yönetimiBariatrik cerrahi hastasında yaşanan sorunlar ve yönetimi
Bariatrik cerrahi hastasında yaşanan sorunlar ve yönetimityfngnc
 
Bariatrik cerrahi hastasında yaşanan sorunlar ve yönetimi
Bariatrik cerrahi hastasında yaşanan sorunlar ve yönetimiBariatrik cerrahi hastasında yaşanan sorunlar ve yönetimi
Bariatrik cerrahi hastasında yaşanan sorunlar ve yönetimityfngnc
 
Son 6 kasım2015
Son 6 kasım2015Son 6 kasım2015
Son 6 kasım2015tyfngnc
 
Akut böbrek hasarinda beli̇rteçleri̇n rolü dr müge aydoğdu 06,11,2015
Akut böbrek hasarinda beli̇rteçleri̇n rolü  dr müge aydoğdu 06,11,2015Akut böbrek hasarinda beli̇rteçleri̇n rolü  dr müge aydoğdu 06,11,2015
Akut böbrek hasarinda beli̇rteçleri̇n rolü dr müge aydoğdu 06,11,2015tyfngnc
 
Yeni̇si̇ yoğun bakim sonrasi sendromu
Yeni̇si̇ yoğun bakim sonrasi sendromuYeni̇si̇ yoğun bakim sonrasi sendromu
Yeni̇si̇ yoğun bakim sonrasi sendromutyfngnc
 
Stewart defne 061115 en son
Stewart defne 061115 en sonStewart defne 061115 en son
Stewart defne 061115 en sontyfngnc
 
Sözlü sunu ms aydoğan
Sözlü sunu ms aydoğanSözlü sunu ms aydoğan
Sözlü sunu ms aydoğantyfngnc
 
Sepsi̇s prop sunum son
Sepsi̇s prop sunum sonSepsi̇s prop sunum son
Sepsi̇s prop sunum sontyfngnc
 
Pct sunum-kongre
Pct sunum-kongrePct sunum-kongre
Pct sunum-kongretyfngnc
 
Emre sunum
Emre sunumEmre sunum
Emre sunumtyfngnc
 
Etanercept
EtanerceptEtanercept
Etanercepttyfngnc
 
Mavi kod ss
Mavi kod ssMavi kod ss
Mavi kod sstyfngnc
 
Mv de closed loop kontrol
Mv de closed loop kontrolMv de closed loop kontrol
Mv de closed loop kontroltyfngnc
 
Dual controlled modes of mechanical ventilation [onarılmış]
Dual controlled modes of mechanical ventilation [onarılmış]Dual controlled modes of mechanical ventilation [onarılmış]
Dual controlled modes of mechanical ventilation [onarılmış]tyfngnc
 
Ventilatörden ayırma
Ventilatörden ayırmaVentilatörden ayırma
Ventilatörden ayırmatyfngnc
 

Más de tyfngnc (20)

Ss21 canan karadaş
Ss21   canan karadaşSs21   canan karadaş
Ss21 canan karadaş
 
Ybü
YbüYbü
Ybü
 
Bariatrik cerrahi hastasında yaşanan sorunlar ve yönetimi
Bariatrik cerrahi hastasında yaşanan sorunlar ve yönetimiBariatrik cerrahi hastasında yaşanan sorunlar ve yönetimi
Bariatrik cerrahi hastasında yaşanan sorunlar ve yönetimi
 
Yb yak
Yb yakYb yak
Yb yak
 
Bariatrik cerrahi hastasında yaşanan sorunlar ve yönetimi
Bariatrik cerrahi hastasında yaşanan sorunlar ve yönetimiBariatrik cerrahi hastasında yaşanan sorunlar ve yönetimi
Bariatrik cerrahi hastasında yaşanan sorunlar ve yönetimi
 
Yb yak
Yb yakYb yak
Yb yak
 
Son 6 kasım2015
Son 6 kasım2015Son 6 kasım2015
Son 6 kasım2015
 
Akut böbrek hasarinda beli̇rteçleri̇n rolü dr müge aydoğdu 06,11,2015
Akut böbrek hasarinda beli̇rteçleri̇n rolü  dr müge aydoğdu 06,11,2015Akut böbrek hasarinda beli̇rteçleri̇n rolü  dr müge aydoğdu 06,11,2015
Akut böbrek hasarinda beli̇rteçleri̇n rolü dr müge aydoğdu 06,11,2015
 
Yeni̇si̇ yoğun bakim sonrasi sendromu
Yeni̇si̇ yoğun bakim sonrasi sendromuYeni̇si̇ yoğun bakim sonrasi sendromu
Yeni̇si̇ yoğun bakim sonrasi sendromu
 
Stewart defne 061115 en son
Stewart defne 061115 en sonStewart defne 061115 en son
Stewart defne 061115 en son
 
Sözlü sunu ms aydoğan
Sözlü sunu ms aydoğanSözlü sunu ms aydoğan
Sözlü sunu ms aydoğan
 
Sepsi̇s prop sunum son
Sepsi̇s prop sunum sonSepsi̇s prop sunum son
Sepsi̇s prop sunum son
 
Pct sunum-kongre
Pct sunum-kongrePct sunum-kongre
Pct sunum-kongre
 
Emre sunum
Emre sunumEmre sunum
Emre sunum
 
Etanercept
EtanerceptEtanercept
Etanercept
 
Mavi kod ss
Mavi kod ssMavi kod ss
Mavi kod ss
 
Mv de closed loop kontrol
Mv de closed loop kontrolMv de closed loop kontrol
Mv de closed loop kontrol
 
Dual controlled modes of mechanical ventilation [onarılmış]
Dual controlled modes of mechanical ventilation [onarılmış]Dual controlled modes of mechanical ventilation [onarılmış]
Dual controlled modes of mechanical ventilation [onarılmış]
 
Ventilatörden ayırma
Ventilatörden ayırmaVentilatörden ayırma
Ventilatörden ayırma
 
Weaning
WeaningWeaning
Weaning
 

Salon 2 14 kasim 09.30 10.30 şeri̇fe gül şi̇mşek-türkçe

  • 1. BEYİN ÖLÜMÜ VE ORGAN NAKLİ ŞERİFE GÜL ŞİMŞEK ANESTEZİ YOĞUN BAKIM AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ HASTANESİ
  • 2. İÇERİK • Ölüm • Beyin ölümü • Donör bakımı • Organ nakli • Sonuçlar
  • 3. ÖLÜM NEDİR? •Kardiyopulmoner Ölüm •Beyin Ölümü
  • 4. AES ÖLÜM TANIMI (American Electroencephalograpic Society) ÖLÜM: • Solunum ve dolaşım faaliyetlerinin geri dönüşümsüz durması • Beyin ve beyin sapı reflekslerinin geri dönüşümsüz durmasıdır
  • 6. BEYİN ÖLÜMÜ TARİHÇESİ • 1959: Dr. Mallret Le Coma Depasse • 1968: Harvard Üniversitesi • 1976: Kraliyet Tıp Kolejleri • 1981: President’s Komisyonu • 1995: Nöroloji Akademisi
  • 7. BEYİN ÖLÜMÜ BİTKİSEL HAYAT • Solunum cihazına bağlı • 24- 36 saat içinde kayıp • Hayata dönmesi mümkün değildir • Hastanın solunumu var • Aylarca, yıllarca yaşayabilirler • İyileşme şansı bazı durumda olabilir • Ağrılı uyaranlara yanıt var
  • 8. BEYİN ÖLÜMÜ TANISI • Ülkeler arasında çok yakın görünürken belirleme testleri açısından farklılıklar vardır • Türkiye’de beyin ölümü tanısı klinik olarak tespit edildikten sonra apne testi yapılır ve beyin ölümü tanısı destekleyici bir testle doğrulanır
  • 9. TÜRKİYE DE YASAL DÜZENLEMELER Transplantasyon Kanunu Beyin ölümü ‘tıbbi ölüm’ olarak kabul edildi ‘Beyin ölümü; nöroloji uzmanı veya nöroşirurji uzmanı + anesteziyoloji ve reanimasyon uzmanı olarak toplam iki hekimden oluşan heyet tarafından ,gerekli bütün tetkikler yapılarak saptanır’
  • 10. TÜRKİYE’DE YASAL DÜZENLEMELER • 20.Ağustos.1993 Organ Nakil Merkezleri Yönetmenliğine Ek-1, 21674 sayı • Mart 2001 T.C. Sağlık Bakanlığı Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından ‘Organ ve Doku Nakli Hizmetleri Mevzuatı’
  • 11. TÜRKİYE’DE YASAL DÜZENLEMELER • 01.Şubat.2012 tarih, 28191 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan organ ve doku nakli hizmetleri yönetmeliği • Beyin ölümü klinik bir tanıdır ve tüm beyin fonksiyonlarının tam ve geri dönüşümü olmayan kaybıdır
  • 12. BEYİN ÖLÜMÜ TANISI-2012 Beyin ölümü tanısında gerekli ön koşullar a) Komanın nedeninin belirlenmiş olması, b)Beyin hasarının yaygın ve geri dönüşümsüz olduğunun belirlenmiş olması, c) Santral vücut ısısı ≥32 C olması, ç) Hipotansif şok tablosu olmaması, d) Komadan geriye dönüşüm sağlanabilecek ilaç etkileri ve intoksikasyonların dışlanmış olması, e) Beyin hasarından bağımsız şekilde klinik tabloyu açıklayabilecek metabolik, elektrolit ve asit-baz bozukluklarının olmaması
  • 13. BEYİN ÖLÜMÜ TANISI-2012 (2) Birinci fıkrada yer alan tüm koşulların tespiti halinde beyin ölümü tanısı için aşağıdaki hususlar aranır. a) Derin komanın olması (Tam yanıtsızlık hali; santral ağrılı uyaranlara motor cevap alınamaması), b) Beyin sapı reflekslerinin alınmaması; 1) Pupiller parlak ışığa yanıtsız, orta hatta ve dilatedir (4-9 mm), 2) Okülosefalik ve vestibulo-oküler refleks yokluğu, 3) Kornea refleksi yokluğu, 4) Faringeal ve trakeal reflekslerin yokluğu. c) Spontan solunum çabasının bulunmaması ve apne testinin pozitif olması
  • 14. BEYİN ÖLÜMÜ TANISI-2012 (3) Apne testi yapılabilmesi için normotermi, normotansiyon ve normovolemi ön koşulları sağlanır. Bu koşullarda hastaya uygun mekanik ventilasyon yaklaşımı ile PaCO2’nin 35-45 mmHg ve PaO2’nin 200 mmHg üzerinde olması sağlanmalıdır. Bu koşullar sağlandıktan sonra hasta mekanik solunum desteğinden ayrılarak intratrakeal oksijen uygulanmalıdır. Test sonunda PaCO2 ≥60 mmHg ve/veya PaCO2 bazal değerine göre 20 mmHg veya daha fazla yükselmesine rağmen spontan solunumu yoksa apne testi pozitiftir. (4) Pnomotoraks, pnomomediastinum gibi apne testinin yapılmasının mümkün olmadığı tıbbi durumlarda, hekimler kurulunun belirleyeceği beyin dolaşımının durduğunu değerlendiren bir destekleyici test yapılır ve test sonucu beyin ölümü tanısı ile uyumlu ise beyin ölümü tespiti tamamlanır.
  • 15. BEYİN ÖLÜMÜ TANISI-2012 (5) Aşağıdaki bulgular beyin ölümü tanısına engel oluşturmaz a) Derin tendon reflekslerinin alınması, b) Yüzeyel reflekslerin alınması, c) Babinski işaretinin bulunması, ç) Spinal refleks ve otomatizmaların olması, d) Terleme, kızarma, ateş ve taşikardi bulunması, e) Diabetes insipitus olmaması.
  • 16. BEYİN ÖLÜMÜ TANISI-2012 (6) Beyin ölümü tanısı konan vakalarda; a) Tanının konulduğu birinci nörolojik muayenedeki klinik tablonun; yeni doğanda (2 aydan küçük) 48 saat, 2 ay-1 yaş arası 24 saat, 1 yaş üstü çocuklarda ve yetişkinlerde 12 saat anoksik beyin ölümlerinde 24 saat sonra yapılan ikinci nörolojik muayenede de değişmeden devam ettiği gözlenmelidir. b) Klinik beyin ölümü tanısı almış vakalarda, yeni doğan (2 aydan küçük) grubunda iki adet destekleyici test, 2 ay ve üzerindeki diğer vakalarda ise hekimler kurulunun uygun göreceği bir laboratuvar yöntemi ile beyin ölümü tanısı teyit edilir. c) Klinik olarak beyin ölümü tanısı konulan vakalar için beyin dolaşımını değerlendiren bir destekleyici test yapılmış ve yapılan bu test beyin ölümü ile uyumlu ise ikinci nörolojik muayene için beklemeye gerek kalmaz
  • 17. YETİŞKİNDE B. ÖLÜMÜ KRİTERLERİ Tanısal Kriterler (devam): Destekleyici Testler Beyin dolaşımının tamamen kesildiğini gösteren test: Transkraniyel Dopler USG Serebral Anjiyografi Serebral perfüzyon sintigrafisi Biyoelektriksel aktivitenin kaybolduğunu gösteren testler: EEG Uyarılmış Potansiyeller
  • 18. Beyin ölümünü desteklemez Beyin ölümünü destekler Beyin ölümünü destekler
  • 22. Dikkat!!!! • Beyin ölümü teşhisi yapacak doktorlar gurubunun organ nakli yapacak ekipten tamamen farklı olması gerekmektedir
  • 23. BEYİN ÖLÜMÜ ve HASTA YAKINI • Beyin ölüm ya da beyin sapı ölümü tanısıyla hastanın kalbinin atmaya devam ediyor olması hasta yakınlarını etkiler fakat; • Beyin sapı ölürse beyin fonksiyon görmeyecek, kısa sürede kalp fonksiyonları da duracaktır
  • 24. ORGAN BAĞIŞI KARARINI ETKİLER • Hasta yakınlarında; ▫ Hastalarına bakım verilmemesi, ▫ maddi kazanç elde edilmesi, ▫ organ ticareti ▫ vücut bütünlüğünün bozulması ▫ ve öfke gibi düşünce ve duygular oluşabilir Bunun sonucunda da ▫ Hastaneye güvenmeme olabilir.
  • 25. Transplantasyon Ekibine Güven Katılıyorum Fikrim Yok Katılmıyorum Türkiye’de Doktorlar Beyin Ölümü Kararını Doğru Verecek Durumdadır %63,2 %27,6 %9,2 Organlarımı Bağışlarsam Tedavim Yeterince Yapılmadan veya Tam Ölüm Gerçekleşmeden Organlarım Alınabilir %19,8 %28,2 %52,0 Organlarımı Bağışlarsam, Onlar Uygun Şekilde Kullanılmaz ve Başka Bir İnsana Fayda Sağlamaz. Yani Vücudum Boşuna Kesilmiş Olur %8,0 %25,2 %66,8 Organlarımı Bağışlarsam, Onlar Gerçekten İhtiyacı Olanlara Değil Çok Parası Olanlara Takılabilir %24,8 %32,0 %43,2
  • 26. DONÖR ORGAN KAYBI NEDENLERİ • Beyin ölümü tanısı konma zamanının uzaması • Dökümantasyon süresinin uzaması • Organ çıkarımı işlemlerinin uzaması (yatış süresi) • Koordinasyon (lojistik) bozukluğu, fiziksel yolla taşınan organın alıcıya ulaştırılması(zaman süreci)
  • 27. YOĞUN BAKIMIN ROLLERİ • Beyin ölümü tanısının en kısa sürede saptanması • Beyin ölümü gelişmiş doku-organ vericisinin organ koruyucu tedavisini sürdürmek • Beyin ölümü gelişmiş doku-organ vericisinin ailesi ile nakil koordinatörlüğü arasında doğru ve sağlıklı iletişime geçilmesini sağlamak • Yoğun bakım tedavi edendir organ bağışı isteyen değildir
  • 28. DONÖR BAKIMI NEDİR? • Beyin ölümü gerçekleştikten sonraki hasta bakımına donör bakımı denir • Birkaç alıcının eş zamanlı bakımıdır
  • 29. MONİTÖRİZASYON MONİTORİZASYON SÜREKLİ • EKG, • İnvaziv Arter Basıncı • SVB • Pulsoksimetre • Vücut Isısı (mesane rektal ozofajiyal) SAATLİK • İdrar Çıkışı HER 4-6 SAATTE BİR • Kan Şekeri • Na,CI,K • Üre,Kreatin • Hemogram • Koagulasyon Testleri • Arterial Kangazı
  • 30. 1G0Ö0Z’ LLEEMR KHUEDREAFLLIERİ • Kan basıncı~100mmHg • Diürez ~ 100 ml.st-1 • PaO2 ~ 100 mmHg • Hb ~ 100 gr.lt-1 • Vücut ısısı ~ 36 °C • Glukoz 140-200 mg/dl • pH ~ 7.40 • PaCO2 35-45 mmHg • SVB ~ 10 mmHg • Na+ <160 mEq /lt • OAB >65mmHg
  • 31. BEYİN ÖLÜMÜ FİZYOLOJİK DEĞİŞİKLİKLER • Bağışıklık sisteminde bozulma • Sıvı-elektrolit denge bozuklukları • Hipotansiyon • Aritmi • Endokrin değişiklikler • Diabetus insipitus • Hipotermi
  • 32.
  • 33. HASTA YAKINLARI İLE İLETİŞİM-1  Hasta ailesinin hastalarında gördüğü bakım, ilgi düzeyi açısından tatmin olmaları gereklidir  Beden dili, yüz ifadesiyle hasta yakınlarının güvenini kazanmalıyız  Konuşmak için en ideal hasta yakınını seçilmeli (yaşı, eğitim durumu dikkate alınmalı)  Medikal kelimeler kullanılmamalıdır
  • 34. HASTA YAKINLARI İLE İLETİŞİM-2 • Ailesine bakım ve tedavi yöntemleri hakkında bilgi verilmeli • Ölüm zamanıyla ilgili net bir dil kullanılmalı • Ailenin konuşmasına deşarj olmasına izin verilmeli • Dost eli uzatılmış gibi hissettirilmeli
  • 35. HASTA YAKINLARI İLE İLETİŞİM-3 • Ailenin uyumu için yakınlarının ziyareti, içeriye girmesi sağlanmalı • Yoğun bakımda son bir defa vedalaşmalarına fırsat verilmeli • Ailenin dilek ve istekleri dinlenmeli sorularına cevap verilmeli
  • 36. U- DÖNÜŞÜ Agresif tedavi Kötüleşen durum Aileyi negatif sonuca hazırlama Resmi tanı koyma Hayat kurtarıcı nakil Donör yönetimine destek Bağış seçeneğini tartışma Ölüm ilanı ve ailenin desteklenmesi
  • 37. ORGAN NAKLİ • Vücutta görev yapamayacak haldeki organın yerine (canlı veya ölüden) alınan sağlam ve aynı görevi üstlenen organla değiştirilmesidir • Organ nakli günümüzde son dönem organ yetersizliği olan hastaların tedavisinde en iyi seçenektir • Bireylerin yaşam kalitesini, sürelerini arttırmak amacıyla uygulanmaktadır
  • 38. TARİHSEL BOYUT • Cosmas ve Damian siyahi bir vericinin bacağını beyaz bir kadına naklederken
  • 39. TARİHSEL BOYUT • 1962 J.Murray Böbrek • 1963 T.Starzl Karaciğer Kadavra • 1963 JD.Hardy Akciğer (donör)
  • 40. TÜRKİYE TARİHÇESİ • 1979 Transplantasyon kanunu • 1993 Organ Nakli Merkezleri Yönetmeliği • 2000 Organ ve doku nakli hizmetleri yönetmeliği
  • 41. AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ BÖBREK NAKLİ • 1982 yılında • Prof Dr Tuncer Karpuzoğlu ve ark KARACİĞER NAKLİ • 1997 yılında • Doç Dr Alper Demirbaş ve ark KALP NAKLİ • 1998 yılında • Prof Dr Ömer Beyazıd ve ark
  • 42. AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ PROF. DR. ÖMER ÖZKAN ÇİFT KOL NAKLİ • 2010 yılında UTERUS NAKLİ • 2011 yılında 1 YÜZ NAKLİ • 2012 yılında 1 KOL BACAK NAKLİ • 2012 yılında 3 YÜZ NAKLİ • 2013 yılında
  • 43. Beyin Ölümü ve Bağış oranlarımız Yıl Beyin Ölümü Medikal Kontrend. Bağış Bağış oranı 2000 25 4 6 %24 2001 47 10 16 %43 2002 46 3 22 %49 2003 37 6 18 %61 2004 46 11 11 %34 2005 60 4 21 %34
  • 44. Beyin Ölümü ve Bağış Oranlarımız Yıl Beyin Ölümü Medikal Kontrend. Bağış Bağış oranı 2006 35 7 10 %28 2007 17 1 5 %29 2008 2009 2010 2011 4 16 21 23 0 2 0 1 2 4 11 4 %50 %28 %49 %14
  • 45. Beyin Ölümü ve Bağış Oranlarımız Yıl Beyin Ölümü Aile kabul Aile red aile görüşmeye gelmedi 2011 2012 2013 2014 28 25 22 35 5 9 11 6 22 15 10 24 1 1 _ 2
  • 46. ORGAN BAĞIŞI VE HEMŞİRELİK • Beyin ölümünün açıklanmasından ailenin karar verme sürecine kadar aileyi desteklemelidir • Yoğun bakım çalışanlarının beyin ölümü ve donör bakımında eğitilmesi, motive edilmesi gereklidir • Organ bağışı konusundaki bilgilerin artmasıyla sonuçlarda olumlu etki belirtilmiştir • Aynı anda birçok bakım yaptıklarını unutmamalıdırlar
  • 47. SONUÇ • Sınırlı sayıdaki bağışlardan etkin yararlanmak hasta kaybını en aza indirmek açısından önemlidir • Basında çıkan haberler hasta yakınlarını etkiler, bu yüzden uygun basın iletişim yapısı kurulmalıdır • Beyin ölümü sürecinin iyi bilinmesi ve beyin ölümü takibi çok önemlidir
  • 48. SONUÇ • Hemşirelik bakımı ve tedavileri için deneyimli personel, ileri teknoloji ve mekanik desteğe gereksinim vardır • Planlı hemşirelik girişimlerinin uygulanması donörün prognozunu olumlu yönde etkiler, organ kalitesini arttırır
  • 49. SONUÇ • Tüm müdahalelere rağmen hasta öldüğünde, organ bağışı trajik bir durumun olumlu (pozitif) bir sonucu olur