1. ความเป็ นมาของปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง
โดย
ผศ.ดร.อุไรพรรณ เจนวาณิชยานนท์
รองอธิการบดีฝ่ายวิชาการ

2. การขยายตัวทางเศรษฐกิจของประเทศไทย
พ.ศ.2502-2516 GDP ขยายตัว 8.1% ต่ อปี
พ.ศ.2517-2528 เศรษฐกิจตกตาทัวโลก
่ ่
GDP ขยายตัว 6.3% ต่ อปี
พ.ศ.2529-2539 GDP ขยายตัว 9.1% ต่ อปี

3. ระบบเศรษฐกิจของไทยไม่ สมดุลในหลายด้ าน(1)
- การกระจายรายได้
คนจนที่สุด 20% ของประชากร มีรายได้ 4.18% ของรายได้
ทั้งหมด
คนรวยที่สุด 20% ของประชากร มีรายได้ 56.53% ของรายได้
ทั้งหมด
คนรวยมีอตราการเพิมขึนของรายได้ มากกว่า คนจน
ั ่ ้

4. ระบบเศรษฐกิจของไทยไม่ สมดุลในหลายด้ าน(2)
- ความแตกต่ างของรายได้ และความเจริญระหว่ างเมืองกับชนบท
ระหว่ างกรุงเทพฯ กับต่ างจังหวัด
- การขยายตัวทางเศรษฐกิจกับการขาดแคลนทรัพยากรธรรมชาติ
และความเสื่ อมโทรมของสิ่ งแวดล้ อม
- ความไม่ สมดุลของโครงสร้ างการผลิตและระดับการศึกษาของคนงาน

5. ระบบเศรษฐกิจของไทยไม่ สมดุลในหลายด้ าน(3)
- การขาดดุลบัญชีเดินสะพัด การออมภายในประเทศ
ลดลงน้ อยกว่ าการลงทุน
- ภาคเอกชน พึงพาเงินกู้ต่างประเทศสู งมาก เป็ นเงินกู้ระยะสั้ น
่
แต่ นามาลงทุนเพือหวังผลในระยะยาว ภาคธุรกิจการเงิน
่
มีความอ่ อนแอ

6. พ.ศ.2540 เกิดวิกฤตเศรษฐกิจ(1)
- การส่ งออกและการขยายตัวทางเศรษฐกิจลดลง
- ความมั่นใจถึงการชาระหนีต่างประเทศลดลง
้
- การลดลงของทุนสารองระหว่ างประเทศอย่ างรวดเร็ว โจมตี
ค่ าเงินบาท เปลียนระบบอัตราแลกเปลียนเงินตราต่ างประเทศ
่ ่
เป็ นระบบลอยตัว
- ค่ าเงินบาทลดลงอย่ างรวดเร็ว การชาระหนีสินต่ างประเทศ
้
เพิมขึนสู งมาก
่ ้ เกิดวิกฤตในสถาบันการเงินและธุรกิจ

7. พ.ศ.2540 เกิดวิกฤตเศรษฐกิจ(2)
- สั ดส่ วนหนีสาธารณะ ต่ อ GDP เพิมจากร้ อยละ 14.9 เป็ นร้ อยละ 54
้ ่
- แนวทางการพัฒนาประเทศทีผ่านมาไม่ มีความยังยืน
่ ่ แนวทาง
ใหม่ ทีมีความสมดุลและยังยืน
่ ่

8. พระบาทสมเด็จพระเจ้ าอยู่หัว เน้ นถึงการพัฒนาเศรษฐกิจ
และสั งคมทีสมดุล มีการพัฒนาเป็ นลาดับขั้น ไม่ เน้ นเพียง
่
การขยายตัวทางเศรษฐกิจอย่ างรวดเร็ว
พระบรมราโชวาท วันที่ 19 กรกฎาคม 2517 ทีว่า.....
่

9. “ในการพัฒนาประเทศนั้นจาเป็ นต้ องทาตามลาดับขั้น เริ่มด้ วย
การสร้ างพืนฐานคือ ความมีกนมีใช้ ของประชาชนก่ อน ด้ วยวิธีการ
้ ิ
ประหยัดระมัดระวัง แต่ ถูกต้ องตามหลักวิชา เมือพืนฐานเกิดขึนมันคง
่ ้ ้ ่
พอควรแล้ ว... การช่ วยเหลือสนับสนุนประชาชนในการประกอบอาชีพ
และตั้งตัวให้ มความพอกินพอใช้ ก่อนอืนเป็ นพืนฐานนั้น เป็ นสิ่ งสาคัญ
ี ่ ้
อย่ างยิงยวด เพราะผู้ที่มอาชีพและฐานะเพียงพอที่จะพึงตนเอง ย่ อม
่ ี ่
สามารถสร้ างความเจริญก้ าวหน้ าระดับที่สูงขึนต่ อไปได้ โดยแน่ นอน
้
ส่ วนการถือหลักที่จะส่ งเสริมความเจริญให้ ค่อยเป็ นค่ อยไปตามลาดับ
ด้ วยความรอบคอบระมัดระวังและประหยัดนั้น ก็เพือปองกันการ
่ ้
ผิดพลาดล้ มเหลว”

10. พระราชดารัส เมือวันที่ 4 ธันวาคม 2517 มีข้อความส่ วนหนึ่งว่ า
่
“ทั้งนี้ คนอืนจะว่ าอย่ างไรก็ช่างเขา จะว่ าคนไทยล้ าสมัย
่
ว่ าเมืองไทยเชย ว่ าเมืองไทยไม่ มสิ่งที่ทันสมัยใหม่ แต่ เราอยู่พอมีพอกิน
ี
และขอให้ ทุกคนมีความปรารถนาทีจะให้ เมืองไทยพออยู่พอกิน มีความ
่
สงบและทางานตั้งอธิษฐาน ตั้งปณิธาน ในทางนีที่จะให้ เมืองไทย
้
อยู่แบบพออยู่พอกิน ไม่ ใช่ จะรุ่งเรืองอย่ างยอด แต่ ว่ามีความพออยู่
พอกิน มีความสงบ เปรียบเทียบกับประเทศอืนๆ ถ้ าเรารักความพออยู่
่
พอกินนีได้ เราก็จะยอดยิงยวด.....”
้ ่

11. ความต้ องการแก้ปัญหาวิกฤตเศรษฐกิจในปี พ.ศ.2540
นาปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง มาเป็ นรากฐานในการจัดทา
แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสั งคมแห่ งชาติ ฉบับที่ 9 (พ.ศ.2544-
2549)

12. เศรษฐกิจพอเพียงคืออะไร
เศรษฐกิจพอเพียงเป็ นเสมือนรากฐานของชีวต รากฐานความมั่นคง
ิ
ของแผ่ นดิน เปรียบเสมือนเสาเข็ม ทีถูกตอกรองรับบ้ านเรือนตัวอาคาร
่
ไว้ นั่นเอง สิ่ งก่ อสร้ างจะมั่นคงได้ กอยู่ทเี่ สาเข็ม แต่ คนส่ วนมากมอง
็
ไม่ เห็นเสาเข็ม และลืมเสาเข็มเสี ยด้ วยซ้าไป
(จากวารสารชัยพัฒนา)

13. เศรษฐกิจพอเพียงคืออะไร
คนเราถ้ าพอในความต้ องการ ก็มีความโลภน้ อย เมื่อมีความโลภน้ อย
ก็เบียดเบียนคนอืนน้ อย ถ้ าทุกประเทศมีความคิด
่
-อันนีไม่ ใช่ เศรษฐกิจ-
้
มีความคิดว่ าทาอะไรต้ องพอเพียง หมายความว่ า พอประมาณ
ไม่ สุดโต่ ง ไม่ โลภอย่ างมาก คนเราก็อยู่เป็ นสุ ข
(4 ธันวาคม 2541)

14. เศรษฐกิจพอเพียงคืออะไร
การอยู่พอมีพอกินนั้น ไม่ ได้ หมายความว่ า ไม่ มีความก้ าวหน้ า
มันจะมีความก้ าวหน้ าแค่ พอประมาณ ถ้ าก้ าวหน้ าเร็วเกินไป ไปวิงขึนเขา
่ ้
ยังไม่ ทนถึงยอดเขาหัวใจวาย แล้ วก็หล่ นจากเขา ถ้ าบุคคลหล่ นจากเขา
ั
ก็ไม่ เป็ นไร ช่ างหัวเขา แต่ ว่าถ้ าคนๆ เดียวนั้น ขึนไปวิงบนเขา แล้ ว
้ ่
หล่ นลงมา หล่ นลงมา บางทีทับคนอืน ทาให้ คนอืนต้ องหล่ นไปด้ วย
่ ่
อันนีเ้ ดือดร้ อน

15. เศรษฐกิจพอเพียง
“เศรษฐกิจพอเพียง” เป็ นปรัชญาที่พระบาทสมเด็จพระ
เจ้ าอยู่หัว ทรงมีพระราชดารัสชี้แนะแนวทางการดาเนินชีวต ิ
แก่ พสกนิกรชาวไทย มาโดยตลอดนานกว่ า 25 ปี ตั้งแต่ ก่อน
เกิดวิกฤติการณ์ ทางเศรษฐกิจ และเมื่อภายหลังได้ ทรงเน้ น
ยาแนวทางการแก้ ไขเพือให้ รอดพ้ น และสามารถดารงอยู่ได้
้ ่
อย่ างมั่นคงและยั่งยืนภายใต้ กระแสโลกาภิวตน์ และความ
ั
เปลียนแปลงต่ างๆ
่

16. ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง(1)
เศรษฐกิจพอเพียง เป็ นปรัชญาชี้ถึงการดารงอยู่และ
ปฏิบัตตนของประชาชนในทุกระดับ ตั้งแต่ ระดับ
ิ
ครอบครัว ระดับชุมชน จนถึงระดับรัฐ ทั้งในการ แนวคิดหลัก
พัฒนาและบริหารประเทศ ให้ ดาเนินไปในทางสาย
กลาง โดยเฉพาะการพัฒนาเศรษฐกิจเพือให้ ก้าวทันต่ อ
่
โลกยุคโลกาภิวตน์
ั

17. ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง(2)
ความพอเพียง หมายถึง ความพอประมาณ
ความมีเหตุผล รวมถึงความจาเป็ นที่จะต้ องมีระบบ
หลักการ
ภูมคุ้มกันในตัวที่ดพอสมควร ต่ อการมีผลกระทบ
ิ ี
ใดๆ อันเกิดจากการเปลียนแปลงทั้งภายนอกและ
่
ภายใน
ทั้งนี้ จะต้ องอาศัยความรอบรู้ ความรอบคอบ และ เงื่อนไข
ความระมัดระวัง อย่ างยิงในการนาวิชาการต่ างๆ มา
่
ใช้ ในการวางแผนและการดาเนินการทุกขั้นตอน

18. ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง(3)
และขณะเดียวกันจะต้ องเสริมสร้ างพืนฐานจิตใจของ
้
คนในชาติ โดยเฉพาะเจ้ าหน้ าที่ของรัฐ นักทฤษฎี
และนักธุรกิจในทุกระดับ ให้ มสานึก คุณธรรม ความ
ี เงื่อนไข
ซื่อสั ตย์ สุ จริต และให้ มความรอบรู้ ที่เหมาะสม ใน
ี
ดาเนินชีวตด้ วยความอดทน ความเพียร มีสติ
ิ
ปัญญาและความรอบคอบ

19. ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง(4)
เพือให้ สมดุลและพร้ อมต่ อการรองรับการเปลียนแปลง
่ ่
อย่ างรวดเร็วและกว้ างขวาง ทั้งด้ านวัตถุ สั งคม เปาหมาย
้
สิ่ งแวดล้ อมและวัฒนธรรมจากโลกภายนอกได้ เป็ น
อย่ างดี

20. ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง
ทางสายกลาง
พอประมาณ
มีภูมิคุ้มกัน
มีเหตุผล
ในตัวทีดี่
เงือนไขความรู้
่ เงือนไขคุณธรรม
่
(รอบรู้ รอบคอบ ระมัดระวัง) (ซื่อสั ตย์ สุจริต สติปัญญา ขยันอดทน แบ่ งปัน)
นาไปสู่
ชีวต/เศรษฐกิจ/สั งคม/สิ่ งแวดล้อม
ิ
สมดุล/มั่นคง/ยังยืน
่

21. หลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง
* ความพอประมาณ หมายถึง ความพอดีทไม่ น้อยเกินไป และ
ี่
ไม่ มากเกินไป โดยไม่ เบียดเบียนตนเองและผู้อนเช่ น การผลิต
ื่
และการบริโภคทีอยู่ในระดับพอประมาณ
่
* ความมีเหตุผล หมายถึง การตัดสิ นใจเกียวกับระดับของความ
่
พอเพียงนั้น จะต้ องเป็ นไปอย่ างมีเหตุผล โดยพิจารณาจากเหตุ
ปัจจัยทีเ่ กียวข้ อง ตลอดจนคานึงถึงผลทีคาดว่ าจะเกิดขึนจาก
่ ่ ้
การกระทานั้นๆ อย่ างรอบคอบ
* การมีภูมิคุ้มกันทีดในตัว หมายถึง การเตรียมตัวให้ พร้ อมรับ
่ ี
ผลกระทบและการเปลียนแปลงด้ านต่ างๆ ทีคาดว่ าจะเกิดขึน
่ ่ ้
ในอนาคตทั้งใกล้ และไกล

22. เงื่อนไข
การตัดสิ นใจและการดาเนินกิจกรรมต่ างๆ ให้ อยู่ในระดับพอเพียง
ต้ องอาศัยทั้งความรู้ และคุณธรรมเป็ นพืนฐาน
้
* เงือนไขความรู้ ประกอบด้ วย ความรอบรู้ เกียวกับวิชาการ
่ ่
ต่ างๆ ที่เกียวข้ องอย่ างรอบด้ าน ความรอบคอบ ทีจะนาความรู้
่ ่
เหล่ านั้นมาพิจารณาให้ เชื่อมโยงกัน เพือประกอบการวางแผน
่
และความระมัดระวังในขั้นปฏิบัติ
* เงือนไขคุณธรรม ทีจะต้ องเสริมสร้ าง ประกอบด้ วย ความ
่ ่
ตระหนักในคุณธรรม มีความซื่อสั ตย์ สุจริต และความอดทน
มีความเพียร ใช้ สติปัญญาในการดาเนินชีวติ

23. สรุปหลักการทรงงาน
 ระเบิดจากข้างใน
 ปลูกจิตสานึก คนเป็ นศูนย์กลางของการพัฒนา
 เน้นให้พึ่งตนเองได้
 คานึงถึงภูมิสงคม
ั
 ทาตามลาดับขั้น
 ประหยัด เรียบง่าย
ประโยชน์สูงสุด
 บริการที่จุดเดียว ปฏิบติอย่างพอเพียง
ั
 แก้ปัญหาจากจุดเล็ก
 ไม่ตดตารา
ิ
 ใช้ธรรมชาติช่วยธรรมชาติ
 การมีสวนร่วม
่
 รู ้ รัก สามัคคี
 มุ่งประโยชน์คนส่วนใหญ่ เปาหมายคือสังคมพอเพียง
้

24. เศรษฐกิจพอเพียง & ทฤษฎีใหม่
เศรษฐกิจพอเพียง เป็ นกรอบแนวคิดที่ช้ ีบอกหลักการและแนวทางปฏิบติของทฤษฎีใหม่
ั
ทฤษฎีใหม่หรือเกษตรทฤษฎีใหม่ เป็ นตัวอย่างการใช้หลักเศรษฐกิจพอเพียงในทางปฏิบติ
ั
เศรษฐกิจพอเพียง
ความพอเพียงระดับบุคคล ทฤษฎีใหม่ข้นที่ ๑
ั
แบบพื้นฐาน
ความพอเพียงระดับชุมชน/องค์กร ทฤษฎีใหม่ข้นที่ ๒
ั
เศรษฐกิจพอเพียง
ความพอเพียงระดับประเทศ แบบก้าวหน้า ทฤษฎีใหม่ข้นที่ ๓
ั

25. ทฤษฎีใหม่
มุ่งให้เกษตรกรมีความพอเพียงในการเลี้ยงตนเองได้ในระดับชี วิตที่ประหยัดก่อน
ซึ่งมีความโดดเด่นใน ๔ ด้าน คือ
 การจัดลาดับความสาคัญของการใช้ทรัพยากร ของกิจกรรมและขันตอนการ
้
กระทาก่อนหลัง ส่งเสริมความสามัคคีในชุมชนเกษตรกร เพื่อให้ใช้ทรัพยากร
ต่างๆ ร่วมกัน ขันที่สองให้ความสาคัญกับความเป็ นอยู่ สวัสดิการ สังคม
้
การศึกษาและศาสนา ขันที่สามให้ความสาคัญกับการร่วมมือกับแหล่งทุนและ
้
ธุรกิจภายนอก
 การประสานความร่วมมือ ประสานงานระหว่างหน่ วยราชการ ระหว่างภาคธุรกิจกับ
ภาครัฐ และระหว่างธุรกิจด้วยกัน
 การสร้างความเห็นพ้องต้องกัน ตระหนักถึงสาระที่แท้จริงของการดาเนิ นชี วิต นัน
่
คือ ความพอเพียง ความพออยู่พอกิน และการพึ่งตนเอง
 ความเป็ นเจ้าของและการมีส่วนร่วม เน้นการระเบิดจากข้างใน เปลี่ ยนทัศนคติ
และพฤติกรรมของบุคคล

26. เศรษฐศาสตร์ บนตาชั่ง
ทานาแบบก้าวหน้าน้อย ทานาแบบก้าวหน้ามาก
เครื่องมือ = ควาย (มีชีวิต) เครื่องมือ = รถ/ไฟ/เครื่องยนต์ (พาหนะ)
Input = ปอนหญ้า (หาง่าย)
้ Input = ปอนน้ามัน (นาเข้า แพง)
้
ทางานเป็ นขันตอน
้ ทางานได้เร็ว
ยิ่ งใช้ยิ่งชานาญ ยิ่ งใช้ย่ิ งสึกหรอ – เสียค่าอะไหล่ ค่าซ่อม
Output 1= คายปุย
๋ Output 1= คายควัน
เป็ นอาหารเติมให้ดิน เป็ นพิษ - คนปวดหัว - เสียค่ารักษา
ดินอ่อนนุ่ม ต้องใช้ปุยเคมีเพิ่ม (ซื้อ/ นาเข้า)
๋
ทานาได้เรื่อยๆ สรุป:ก้าวหน้าน้อย แน่ นอนกว่า ดินแข็ ง - ต้องปรับปรุง
่
นาไปสู่ความยังยื น
ถ่วงดุลบนตาชัง่ ่
ถ่วงดุลบนตาชัง
ขายได้ - จ่ายน้อย - ไม่ปวดหัว ขายมาก - จ่ายมาก - ปวดหัว

27. การประยุกต์ใช้
ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง
 โดยพื้นฐานก็คือ การพึ่งตนเอง เป็ นหลัก
การทาอะไรอย่างเป็ นขันเป็ นตอน รอบคอบ ระมัดระวัง
้
 พิจารณาถึงความพอดี พอเหมาะ พอควร ความสมเหตุสมผล
และการพร้อมรับความเปลี่ยนแปลง
 การสร้างสามัคคีให้เกิดขึ้ นบนพื้นฐานของความสมดุลในแต่
ละสัดส่วนแต่ละระดับ
 ครอบคลุมทังทางด้านจิตใจ สังคม เทคโนโลยี
้
ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม รวมถึงเศรษฐกิจ

28. คุณลักษณะของ คน/กิจกรรม
ตามแนวทางเศรษฐกิจพอเพียง
พอประมาณ มีเหตุมีผล มีภูมิคมกันที่ดี
ุ้
พอเหมาะกับสภาพ ไม่ประมาท สุขภาพดี
ของตน (รอบรู/มีสติ)
้ พร้อมรับความเสี่ยงต่างๆ
พอควรกับสิ่งแวดล้อม รูสาเหตุ – ทาไม
้ (วางแผน/เงินออม/ประกัน)
ทางกายภาพ / สังคม รูปัจจัยที่เกี่ยวข้อง
้ ทาประโยชน์ให้กบผูอื่น/
ั ้
(ไม่โลภจนเบียดเบียนตัวเอง/ รูผลกระทบที่จะเกิดขึ้น สังคม
้
ผูอื่น / ทาลายสิ่งแวดล้อม)
้ ในด้านต่างๆ เรียนรู ้ / พัฒนาตน
อย่างต่อเนื่อง
สามารถพึ่งตนเองได้ และเป็ นที่พึ่งของผูอื่นได้ ในที่สุด
้

29. ตัวอย่างการประยุกต์ใช้ ๒.๑
เศรษฐกิจพอเพียงในระดับบุคคล

30. การปรับพฤติกรรมสู่ความพอเพียง
๑. พฤติกรรม
การบริโภค
๒.พฤติกรรม
๖. สิ่งแวดล้อม
ทางเพศ
๕.พฤติกรรม ๓.พฤติกรรม
ลดความเสี่ยง ออกกาลังกาย
๔. สุขภาพจิต

31. เศรษฐกิจพอเพียง
กับการบริหารจัดการ

32. แนวพระราชดาริ
ในการแก้ไขปั ญหาด้านการบริหาร
๑) ทรงเป็ นแบบอย่างในการบริหารงานโดยวางแผนร่วมกันอย่างมีระบบ
 เน้นการพัฒนาอย่างเรียบง่ายและเป็ นขันตอน อย่างรัดกุม รอบคอบและเป็ นระบบ
้
 เตรียมทาการบ้านมาก่อน ต้องรูจกภูมิประเทศ สภาพภูมิอากาศและรับข้อมูลจาก
้ ั
การใช้เทคโนโลยี สารสนเทศสมัยใหม่ สภาพความเป็ นจริงและเดือดร้อนของ
ราษฎร
 ตรวจสอบข้อมูลในพื้นที่
 เน้นให้ประชาชนมีส่วนร่วมในการตัดสินใจในโครงการที่มีผลกระทบต่อส่วนได้
ส่วนเสียของชุมชนตังแต่เริ่มโครงการ
้
 ส่งเสริมการทาประชาพิจารณ์
 คิดค้นวิธีการแก้ไขปั ญหาสะท้อนออกมาในรูปของโครงการทดลองส่วนพระองค์
 เน้นการติดตามประเมินผลการดาเนิ นงานเป็ นระยะๆ

33. แนวพระราชดาริ
ในการแก้ไขปั ญหาด้านการบริหาร
๒) การบริหารจัดการแบบบูรณาการ
 เน้นอาศัยหลักวิชาการที่หลากหลายมาแก้ไขปั ญหาร่วมกันแบบสหวิทยาการ
 ใช้วิธีบรณาการ คือ นาส่วนที่แยกๆกันมารวมกันเข้าเป็ นอันหนึ่ งอันเดียวกัน
ู
เพื่อประสานความร่วมมือ ร่วมค้นสาเหตุของปั ญหา ร่วมกันกาหนดแผนงาน
ร่วมกันปฏิบติและร่วมกันประเมินผลการทางาน
ั
 ผนึ กกาลังหรือระดมกาลังของหน่ วยงานต่างๆ
 ริเริ่มศูนย์บริการแบบเบ็ดเสร็จสาหรับเกษตรกร
 การบริหารงานอย่างมีเอกภาพ ร่วมกันทางานที่ประสานสอดคล้องกันเป็ น
อย่างดี เน้นการประสานงาน ประสานแผน และการจัดการระหว่างกรม กอง
และส่วนราชการต่างๆ
 การพัฒนาแบบผสมผสาน

34. แนวพระราชดาริ
ในการแก้ไขปั ญหาด้านการบริหาร
๓) การบริหารงานที่สอดคล้องกับภูมิสงคม
ั
การพัฒนาที่ยึดปั ญหาและสภาพแวดล้อมของแต่ละพื้นที่ เป็ นหลัก
ใช้ภูมิปัญญาท้องถิ่น ภูมิปัญญาชาวบ้านมาปรับใช้ให้สอดคล้องกลมกลืนกับ
วิชาการแผนใหม่อย่างเป็ นระบบและต่อเนื่ องเป็ นกระบวนการเดียวกัน เป็ นการ
ผสมผสานเทคโนโลยีเก่ากับเทคโนโลยีใหม่ให้กลมกลืนกัน ชาวบ้านสามารถ
นาไปใช้ได้จริงอย่างเหมาะสมลงตัว
“...การพัฒนาจะต้องเป็ นไปตามภูมิประเทศทางภูมิศาสตร์ และภูมิประเทศทาง
สังคมศาสตร์ในสังคมวิทยา ภูมิประเทศตามสังคมวิทยา คือ นิสยใจคอของคนเราจะ
ั
ไปปบังคับให้คนคิดอย่างอื่นไม่ได้ เราต้องแนะนา เราเข้าไปช่วย โดยที่จะคิดให้เขา
เข้ากับเราไม่ได้ แต่ถาเข้าไปแล้ว เราเข้าไปดูว่าเขาต้องการอะไรจริงๆ แล้วก็อธิบาย
้
ให้เขาเข้าใจหลักการของการพัฒนานี้ก็จะเกิดประโยชน์อย่างยิ่ง...”
พระบรมราโชวาทในพิ ธีพระราชทานปริ ญญาบัตรของมหาวิ ทยาลัยเกษตรศาสตร์
๑๘ กรกฎาคม ๒๕๑๗

35. เศรษฐกิจพอเพียงกับภาคการผลิต
 สาขาการเกษตร รูปแบบการพัฒนาที่เหมาะสมของภาคเกษตร คือ
การพัฒนาแบบสมดุลระหว่างการใช้ทรัพยากรธรรมชาติ เทคโนโลยีการ
ผลิต และการดูแลรักษาสิ่งแวดล้อม เน้นการบารุงจัดหาดินและน้ า การ
กาหนดแผนการใช้ท่ีดินที่เหมาะสมโดยแบ่งพื้นที่เป็ นเขตเกษตรกรรม
 สาขาอุตสาหกรรม เน้นอุตสาหกรรมที่สามารถนาภูมิปัญญาท้องถิ่นมา
ผสมผสานเข้าในขบวนการผลิตและไม่ตองใช้เงินทุนในระยะแรกสูงมากนัก
้
 สาขาบริการ ให้ความสาคัญกับการดูแลทรัพยากรธรรมชาติและ
สิ่งแวดล้อมอย่างเข้มข้น เสริมสร้างโอกาสในการประกอบอาชี พให้แก่ผู ้
ยากจนและด้อยโอกาสทางสังคมให้สามารถพึ่งตนเองได้

36. การประยุกต์ใช้เศรษฐกิจพอเพียงกับ
อุตสาหกรรมขนาดกลางและขนาดย่อม
หากเอา ศกพ. มาประยุกต์ใช้จะก่อให้เกิดผลดีต่อการดาเนิ นธุรกิจ ๗ ประการ
 ใช้เทคโนโลยีที่เหมาะสม คือ ราคาไม่แพง แต่ถูกหลักวิชาการ
 มีขนาดการผลิตที่เหมาะสมสอดคล้องกับความสามารถในการบริหารจัดการ
 ไม่โลภจนเกินไป และไม่เน้นกาไรระยะสั้นเป็ นหลัก
 ซื่อสัตย์สุจริต ไม่เอาเปรียบผูบริโภค ลูกค้า แรงงาน และผูจาหน่ายวัตถุดิบ
้ ้
 เน้นการกระจายความเสี่ยงจากการมีผลิตภัณฑ์ที่หลากหลาย และปรับเปลี่ยน
ผลผลิตได้ง่าย
 เน้นการบริหารความเสี่ยงต ่าไม่ก่อหนี้จนเกินขีดความสามารถในการบริหาร
จัดการ
 เน้นการตอบสนองตลาดภายในท้องถิ่น ภูมิภาค ตลาดภายในประเทศและ
ตลาดต่างประเทศ ตามลาดับ

37. ทิศทางการพัฒนาประเทศในระยะ 10-15 ปี ข้างหน้า
ปร ัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง
่
สูการพ ัฒนาทีสมดุล มีคณภาพยงยืน
่ ุ ่ั
สร้างสังคมแห่งการเรียนรู้ สร้างความเข้มแข็งทาง
มีคณภาพ เสมอภาคและ
ุ จัดการและคุ้มครองฐาน
เศรษฐกิจอย่างมีคณภาพ
ุ ทรัพยากรธรรมชาติและ
สมานฉันท์ ปรับตัวได้มนคงและกระจาย
ั่ สิ่งแวดล้อมอย่างยังยืนเพื่อ
่
• พัฒนาศักยภาพคนและการ การพัฒนาที่เป็ นธรรม ผลประโยชน์ ต่อคนรุ่นอนาคต
ปรับตัวบนสังคมฐานความรู้
• พัฒนาคุณภาพชีวิต และ • พัฒนาเศรษฐกิจอย่างมี • สงวนรักษาทรัพยากร
ความมันคงในการดารงชีวิต
่ เสถียรภาพ และมีภมิค้มกัน
ู ุ ธรรมชาติทงการใช้
ั้
• สร้างความเสมอภาคและ ที่พร้อมรับการเปลี่ยนแปลง การป้ องกัน และการจัดการ
การมีส่วนร่วมของภาคีการ อย่างมีประสิทธิภาพ
• ปรับโครงสร้างเศรษฐกิจที่
พัฒนาในการบริหารจัดการ สมดุล พึ่งตนเองและแข่งขัน • จัดการและธารงไว้ซึ่ง
สังคมที่ดี คุณภาพสิ่งแวดล้อมที่ดี
ได้ด้วยฐานความรู้
• สร้างภูมิค้มกันและความ
ุ
เข้มแข็งของทุนทางสังคม • กระจายผลประโยชน์ ของ • กระจายการใช้ทรัพยากร
ให้เกิดสันติสข สมานฉันท์
ุ การพัฒนาทางเศรษฐกิจ อย่างเป็ นธรรมและการมี
อย่างทัวถึงและเป็ นธรรม
่ ส่วนร่วมของประชาชน
และเอื้ออาทรต่อกัน