1. ARALING PANLIPUNAN Ikatlong Markahang
Para sa mga klase ni Ginoong Vardeleon Pagsusulit SY 2011-12
ATENEO DE MANILA HIGH SCHOOL IKA-5 ng MARSO
Loyola Heights, Quezon City
Huwag mamarkahan ang TANUNGANG-PAPEL. Ilagay ang lahat ng sagot sa
SAGUTANG-PAPEL sa pamamagitan ng pagmamarka sa wastong titik o
pagsulat ng tamang salita o parirala batay sa mga alituntuning ibinigay sa
bawat bahagi.
Lapis lamang ang gamitin sa pag-itim ng mga bilog.
A. PAMIMILI: Panahon ng mga Amerikano, Piliin ang titik ng wastong terminong bubuo sa
Ikalawang Digmaang Pandaigdig. 10 puntos pangungusap.
Halimbawa:
1.) Pumayag sina Emilio Aguinaldo na magpatapon sa Hong Kong nang siya’y sumang-ayon sa
__________________________.
A. Benevolent Assimilation C. Kasunduan sa Paris
B. Acquisiton of the Philippines D. Kasunduan sa Biak na Bato
Mga terminong mahalagang pag-aralan:
Kasunduan sa Biak na Bato
Republika ng Malolos
Benevolent Assimilation
Acquisition of the Philippines
Kasunduan sa Paris
Most Favored Nation Clause
Kasunduan sa Biak na Bato
Thomasites
Free Trade Agreement
Tariff-Rate-Quota
Organic Act
Friar Lands Act
Batas Jones
Batas Lupang Pampubliko
Batas Underwood-Simmons
Batas Payne-Aldrich
Batas Hare-Hawes Cutting
Batas Tydings-McDuffie
Axis Powers
Greater East Asia Co-Prosperity Sphere
Leyte Gulf
B. PAGKILALA: Digmaang Pilipino-Amerikano, Ikalawang Kilalanin ang taong tinutukoy ng
Digmaang Pandaigdig, Ikatlong Republika.15 puntos pangungusap.
Siguraduhing kilala ang mga sumusunod:
A. Arthur MacArthur C. Elwell Otis E. Pedro Paterno
B. Antonio Luna D. Jacob Smith F. William Grayson
G. Jose Abad Santos I. Douglas MacArthur K. Hideki Tojo
H. Jose P. Laurel J. Manuel Quezon L. Tomoyuki Yamashita
M. Carlos P. Garcia O. Ramon Magsaysay Q. Elpidio Quirino
N. Diosdado Macapagal P. Ferdinand Marcos R. Manuel Roxas
C. PAGBIBIGAY-KATUTURAN: Digmaang Pilipino-Amerikano, Basahin ang bawat pahayag at
Panahon ng mga Amerikano, Ikalawang Digmaang Pandaigdig, tukuyin kung ito’y tama, mali o
Panahon ng Hapon, Ikatlong Republika. 10 puntos opinyon.
A - kung ang pahayag ay TAMA
B - kung ang pahayag ay MALI
C - kung ang pahayag ay OPINYON
Halimbawa:
2.) Laganap ang kahirapan sa panahon ng panunungkulan ni Sergio Osmena.
1

2. D. PAGTUKOY: Panahon ng mga Amerikano, Tukuyin ang titik ng pinakawasong konsepto na
Batas Militar, People Power. 5 puntos inilalarawan ng pangungusap.
Halimbawa:
3.) Pribelehiyong nagbibigay sa Espanya ng Estados Unidos ng sampung taon upang
makipagkalakalan sa Pilipinas.
A. Most Favored Nation Act C. Free Trade
B. Tariff-Rate-Quota D. Kapitalismo
Mga mahahalaganag termino:
Most Favored Nation Act
Free Trade
Tariff-rate-quota
Kapitalismo
Open trade policy
Katiwalian
Patronage Politics
Cronyism
Pangingikil
Unang Sigwa
Proklamasyon 1081
Batas Nilitar
Writ of Habeas Corpus
Jabida
EDSA People Power Revolution
Monarkiya
Aristokrasya
Demokrasya
Otokrasiya
E. PAGSUSUNUD-SUNOD: Batas Militar, Alamin ang wastong pagkakasunud-sunod ng mga
People Power Revolution. 10 puntos pangyayari.
A – Unang Pangyayari
B -- Ikalawang Pangyayari
C – Ikatlong Pangyayari
D – Ikaapat na Pangyayari
E – Ikalimang Pangyayari
Mga pangyayaring mahalagang tandaan:
Nahalal si Ferdinand Marcos bilang pangulo sa unang pagkakataon
Pagsisimula ng Unang Sigwa
Battle for Mendiola
Pagbomba sa Plaza Miranda
Pagdeklara ng Batas Militar
Pagbago ng Saligang Batas 1935
Pagbuo ng Interim Batasang Pambansa
Pagpunta ni Ninoy sa Estados Unidos
Pagtanggal sa Batas Militar
Pag-uwi at pagpatay kay Ninoy
Pagtawag ni Marcos ng Snap Elections
Pag-aklas ni Enrile at Ramos mula sa pamahalaan
Panawagan ni Cardinal Sin na pumunta ang tao sa EDSA
Panunumpa ni Corazon Aquino at Ferdinand Marcos bilang Pangulo ng bansa
Paglikas ni Marcos papuntang Hawaii
Piliin kung aling aspeto sa lipunan ang tinutukoy ng maikling
F. PAG-UUGNAY: Balitaan. 5 puntos
sipi.
A – kung aspetong Pulitikal
B -- kung aspetong Ekonomiko
C – kung aspetong Sosyo-Kultural
Ang balitang gagamitin ay nanggaling sa Inquirer.net (linggo ng Pebrero 20 – 23)
Halimbawa:
2

3. Senate President Juan Ponce Enrile has blasted the Bangko Sentral ng Pilipinas (BSP) for supposedly
not bothering to investigate how a photocopy of Chief Justice Renato Corona’s signature cards from a
private bank ended up in the hands of prosecutors in the Corona impeachment trial.
The prosecution team of the House of Representatives has accused Corona of non-disclosure of millions
of pesos of bank deposits in his statement of assets, liabilities and net worth (SALN), as required by law.
“I would like to ask especially those enforcing banking laws and the Anti-Money Laundering Act, are you
not disturbed by this event?” Enrile said. “Are you not concerned that, in spite of all the supposed efforts
to protect the confidentiality of bank deposits, things like this could happen and of all people, to the
person under investigation by the impeachment court?”
G. PAG-UUGNAY: Komonwelt, Oro
Tukuyin ang ugnayan ng mga pangungusap. Isulat ang titik:
Plata Mata. 10 puntos
A - kung SANHI ang unang pangungusap at BUNGA ang ikalawang pangungusap
B - kung BUNGA ang unang pangungusap at SANHI ang ikalawang pangungusap
C - kung WALANG kaugnayan ang dalawang pangungusap
Mga terminong mahalagang pag-aralan:
Minimum Wage
Social Justice Program
National Credit Corporation
Patronage Politics
Sakdal
Halimbawa:
4.) - Nagprotesta ang mga Sakdalista.
- Binuo ni Manuel L. Quezon ang Social Justice Program.
Halimbawa:
5.) - Nagnakaw ng alahas si Melchor.
- Nagalit si Melchor sa mga mayayamang walang ginawa kundi magpasarap sa buhay.
H. PAGKILALA: Panahon ng mga Kilalanin kung ang bawat pahayag ay pagbabagong dulot
Amerikano. 10 puntos ng mga Amerikano o hindi.
A – ito ay naganap sa Panahon ng mga Amerikano lamang;
B – ito ay naganap sa kasalukuyang panahon lamang;
C – ito ay nagaganap sa parehong Panahon ng mga Amerikano at kasalukuyang panahon.
Halimbawa:
6.) Ang mga mambabatas at gumagawa ng mga batas para sa Pilipinas ay mga Amerikano.
Kilalanin kung ang bawat pahayag ay
I. PAGKILALA: Panahon ng Hapon. 6 na puntos
pagbabagong dulot ng mga Hapon o hindi.
A – ito ay naganap sa Panahon ng Hapon lamang;
B – ito ay naganap sa kasalukuyang panahon lamang;
C – ito ay nagaganap sa parehong Panahon ng Hapon at kasalukuyang panahon.
Halimbawa:
7.) Ipinalaganap ang kaisipang ang Asya ay para sa mga Asyano lamang sapamamagitan ng
Programang Greater East Asia Co-Prosperity Sphere.
Kilalanin kung ang bawat pahayag ay pagbabagong dulot ng
J. PAGKILALA: Batas Militar. 5 puntos
Batas Militar o hindi.
A – ito ay naganap sa Panahon ng Batas Militar lamang;
B – ito ay naganap sa kasalukuyang panahon lamang;
C – ito ay nagaganap sa parehong Panahon ng Batas Militar at kasalukuyang panahon.
Halimbawa:
3

4. 8.) Pinagtatabas ng mga pulis ng damo ang sinumang nagkakalat sa daan.
Piliin ang titik ng salitang hindi kabilang sa grupo.
K. PAGHAHANAP NG UGNAYAN: Ikalawang
Pagkatapos, piliin ang titik ng pinaka wastong
DIgmaang Pandaigdig. 4 na puntos
ugnayan ng natitirang tatlo.
Halimbawa:
9.) A. Jose Laurel 88.)A. Mga pangulo sa Ikatlong Republika
B. Manuel Roxas B. Itinuring na mga collaborator
C. Emilio Aguinaldo C. Naging pangulo sa Panahaong Komonwelt
D. Manuel Quezon D. Mga pangulong nakipagdigma sa mananakop
L. PAGTATASA: Pagkamamamayan. Basahin at sagutan sa anyong pasanaysay ang sumusunod
10 puntos na katanungan. Gawin ang postcard sa sagutang-papel.
*
“To end with, I would like to talk about my experience in Ateneo. I complain about the attitude of
foreigners who don’t try to go deeply into the culture. But at the same time, I have the feeling that
Filipinos around us always introduce their country as an “easy country”. People are proud (and I
understand it in a way) to say that everybody speaks a good English, so that we don’t have to
learn Tagalog. People are proud to show us that they are “developed”, close to American culture,
so that exchange students progressively think that there is no Pinoy culture. I recognize the
efforts of the ASEC (the organization for exchange students) of organizing a tour about Filipino
food and giving a Tagalog session, but that is not enough. I am more talking about a general
spirit. There is too much obsession about white skin in Ateneo and I heard too many times “this
guy is too dark”. The dark skin colour (which is a “mixed colour”) is a characteristic of the
Philippines and people don’t want to admit it. In Ateneo, the average skin colour is critically whiter
than in the rest of the country; so that some students think that the normal dark skin colour is an
anomaly. It is easy to imagine why the Negritos like the Aetas are rejected… I would like Filipino
people to talk to me about Rizal, about some historical or cultural facts, but it rarely happens.
Rizal was admired by Gandhi and hundreds of Europeans scholars but we never hear about him.
It might be hard for Ateneans to understand the antipathy of some exchange students towards
the student life in Ateneo: I think that, generally, we find things too American. This might seem
paradoxical since I just said that we have to accept foreign influences on the Philippines; but in
Ateneo there is definitely a lack of “nation-building-will”. As I said in previous articles, a lot of
Ateneans seem to be indifferent towards the rest of the country, towards poor people, towards
politics, etc… (I hope that it is a wrong impression). Philippines cannot become a strong nation if
the elites have an obvious will to remain distant from what represents the majority of the country:
poor people. Sometimes I have the feeling that rich people here feel closer to middle-class
Americans than to poor Filipinos.”
“As Rizal did it in his time, the elites are precisely in charge of building an identity for the country;
there is still a lot to do.”
-Marion Waller, exchange student at Ateneo de Manila
University
*
-TAPOS NA PO ANG TAONG PANG-AKADEMIKO-
4