1. ‫بیتم‬‫وینتر‬‫ایمیلی‬
1390‫جدی‬
‫افغانستان‬‫ارزیابی‬‫و‬‫تحقیق‬‫واحد‬
‫افغانستان‬‫در‬‫جنگ‬‫های‬‫میراث‬‫بخشیدن‬‫التیام‬

2. 2
‫افغانستان‬‫ارزیابی‬‫و‬‫تحقیق‬‫واحد‬
‫افغانستان‬‫ارزیابی‬‫و‬‫تحقیق‬‫واحد‬‫مورد‬‫در‬
‫آگهی‬‫جهت‬‫مختلف‬‫های‬‫عرصه‬‫در‬‫کیفیت‬‫با‬‫های‬‫پژوهش‬‫عرضهء‬‫و‬‫انجام‬‫آن‬‫هدف‬‫که‬‫است‬‫کابل‬‫شهر‬‫در‬‫مستقر‬‫پژوهشی‬‫مستقل‬‫موسسهء‬‫افغانستان‬‫ارزیابی‬‫و‬‫تحقیق‬‫واحد‬
‫فرصت‬ ‫ایجاد‬‫و‬‫تحلیلی‬‫های‬‫ظرفیت‬‫ارتقا‬‫و‬‫تقویت‬‫با‬‫افغانستان‬‫ارزیابی‬‫و‬‫تحقیق‬‫واحد‬.‫میباشد‬‫گوناگون‬‫های‬‫فعالیت‬‫و‬‫ها‬‫پالیسی‬‫روی‬‫گذاری‬‫تاثیر‬‫در‬‫آنها‬‫از‬‫استفاده‬‫و‬،‫دهی‬
،‫علمی‬‫مباحث‬،‫ها‬‫اندیشه‬‫بازتاب‬‫های‬‫زمینه‬‫تا‬‫مینماید‬‫سعی‬،‫همچنان‬،‫اداره‬‫این‬.‫دهد‬‫ترویج‬‫بیشتر‬‫کشور‬‫این‬‫در‬‫را‬‫آموزش‬‫و‬‫پژوهش‬‫فرهنگ‬‫تا‬‫میکوشد‬،‫بحث‬‫و‬‫تفکر‬‫برای‬
.‫میگردد‬‫افغانها‬‫زندگی‬‫در‬‫مختلف‬‫ابعاد‬‫در‬‫ذهنی‬‫و‬‫فکری‬‫پیشرفت‬‫و‬‫بهبود‬‫باعث‬‫میشود‬‫پنداشته‬‫که‬‫سازد‬‫فراهم‬‫را‬‫های‬‫مناظره‬‫و‬
‫نماینده‬‫آنرا‬‫مدیرهء‬‫هیئت‬‫اعضای‬‫و‬‫گردیده‬‫تأسیس‬‫دارند‬‫فعالیت‬‫کشور‬‫این‬‫در‬‫که‬‫امدادی‬‫های‬‫سازمان‬‫همکاری‬‫با‬‫خورشیدی‬ 1381‫سال‬‫در‬‫افغانستان‬‫ارزیابی‬‫و‬‫تحقیق‬‫واحد‬
،‫حاضر‬‫حال‬‫در‬،‫اداره‬‫این‬.‫میدهد‬‫تشکیل‬،‫اند‬‫فعالیت‬‫مصروف‬‫افغانستان‬‫در‬‫مختلف‬‫امور‬‫در‬‫که‬‫های‬‫نهاد‬‫دیگر‬‫و‬‫دولتی‬‫غیر‬‫ادارات‬،‫متحد‬‫ملل‬‫سازمان‬،‫کننده‬‫تمویل‬‫مراجع‬‫گان‬
‫آسیایی‬ ‫بنیاد‬ ،)FOSIA( ‫افغانستان‬ ‫باز‬ ‫جامعه‬ ‫انستیتوت‬ ‫مثل‬ ‫موسساتی‬ ‫و‬ ‫گردیده‬ ‫مالی‬ ‫تمویل‬ ‫انگلستان‬ ‫و‬ ،‫سویس‬ ،‫سویدن‬ ،‫ناروی‬ ،‫فنلند‬ ،‫دنمارک‬ ‫های‬ ‫کشور‬ ‫جانب‬ ‫از‬ ‫عمدتأ‬
.‫نمایند‬‫می‬‫مالی‬‫حمایت‬‫را‬‫اداره‬‫این‬‫مشخص‬‫های‬‫پروژه‬‫از‬‫بعضی‬‫نیز‬ )IDRC( ‫تحقیقات‬‫انکشاف‬‫المللی‬‫بین‬‫مرکز‬‫و‬،)EC( ‫اروپا‬‫کمیسیون‬،)TAF(
‫بیتم‬‫وینتر‬‫ایمیلی‬ :‫نویسنده‬
‫عمار‬ ‫عارف‬ :‫دری‬ ‫به‬ ‫ترجمه‬
‫جکسن‬‫ستیفن‬‫هیگو‬:‫گرافیک‬‫طراح‬‫و‬‫ویراستار‬
.‫است‬)1201D( ‫افغانستان‬‫ارزیابی‬‫و‬‫تحقیق‬‫واحد‬‫نشریۀ‬‫مخصوص‬‫شمارۀ‬
‫هر‬ ‫به‬ ‫یا‬ ‫و‬ ،‫ذخیره‬ ‫بازیابی‬ ‫قابل‬ ‫های‬ ‫دستگاه‬ ‫در‬ ‫یا‬ ‫و‬ ،‫گردد‬ ‫تکثیر‬ ‫و‬ ‫مجدد‬ ‫چاپ‬ ‫میتواند‬ ‫نشریه‬ ‫این‬ .‫است‬ ‫محفوظ‬ ‫حقوق‬ ‫از‬ ‫بعضی‬ .‫افغانستان‬ ‫ارزیابی‬ ‫و‬ ‫تحقیق‬ ‫واحد‬ ،1389©
‫و‬‫خرید‬‫و‬‫تجارتی‬‫استفادهء‬‫گونه‬‫هر‬.‫گردد‬‫انتقال‬‫افغانستان‬‫ارزیابی‬‫و‬‫تحقیق‬‫واحد‬‫و‬‫نویسنده‬‫مشخصات‬‫ذکر‬‫با‬‫وسایل‬‫دیگر‬‫و‬‫ضبطی‬،‫برقی‬‫از‬‫اعم‬،‫ی‬‫وسیله‬‫هر‬‫توسط‬‫و‬‫شکل‬
‫افغانستان‬‫ارزیابی‬‫و‬‫تحقیق‬‫واحد‬‫انترنتی‬‫سایت‬‫به‬‫ارتباطی‬‫خط‬‫باید‬،‫میشود‬‫گذاشته‬‫دسترس‬‫به‬‫برقی‬‫صورت‬‫به‬‫یا‬‫و‬‫شده‬‫مجدد‬‫چاپ‬‫نشریه‬‫این‬‫هرگاه‬ .‫نیست‬‫مجاز‬‫آن‬‫فروش‬
‫قبلی‬ ‫تحریری‬ ‫اجازهء‬ ‫باید‬ ،‫است‬ ‫نگردیده‬ ‫مشخص‬ ‫فوق‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫ی‬ ‫استفاده‬ ‫هرگونه‬ ‫برای‬ .‫شود‬ ‫گذاشته‬ ‫انترنتی‬ ‫صفحهء‬ ‫روی‬ ‫یا‬ ‫و‬ ‫چاپ‬ ‫آن‬ ‫در‬ )www.areu.org.af(
.‫آید‬ ‫بدست‬ +93)0( 799 608 548‫شماره‬ ‫با‬ ‫تماس‬ ‫یا‬ ‫و‬ areu@areu.org.af‫انترنتی‬ ‫سایت‬ ‫آدرس‬ ‫از‬ )‫افغانستان‬ ‫ارزیابی‬ ‫و‬ ‫تحقیق‬ ‫(واحد‬ ‫ناشر‬

3. 3
‫رغونه‬ ‫ثونو‬ٍٍ‫ا‬‫میر‬ ‫د‬ ‫جنګ‬ ‫د‬ ‫کی‬ ‫افغانستان‬ ‫په‬
‫گزارش‬‫خالصۀ‬
‫همکاران‬‫و‬‫افغانستان‬‫حکومت‬‫سیاست‬،‫مطلب‬‫این‬‫درک‬‫با‬.‫است‬‫شده‬‫تبدیل‬‫گیر‬‫همه‬‫معافیت‬‫و‬‫ازمنازعات‬‫پر‬‫محیط‬‫یک‬‫به‬‫دگر‬‫بار‬‫افغانستان‬،‫طالبان‬‫سرنگونی‬‫از‬‫پس‬‫سال‬‫ده‬
‫دستیابی‬‫برای‬‫تالش‬‫در‬.‫است‬‫شده‬‫متمرکز‬،‫افغانی‬‫اجتماعات‬‫در‬‫آنها‬‫جنگجویان‬‫مجدد‬‫ادغام‬‫و‬‫شورشی‬‫رهبران‬‫با‬‫گفتگو‬‫راه‬‫از‬‫ها‬‫خشونت‬‫ختم‬‫روی‬‫فزاینده‬‫بصورت‬‫اش‬‫جهانی‬
‫همان‬‫تداوم‬‫باعث‬‫وضعیت‬‫این‬‫و‬‫اند‬‫مانده‬‫ناکام‬‫چشمگیری‬‫بصورت‬،‫مجدد‬‫ادغام‬‫و‬‫مصالحه‬‫روند‬‫اساسی‬‫جزء‬‫بعنوان‬‫عدالت‬‫عنصر‬‫دادن‬‫قرار‬‫محور‬‫امر‬‫در‬‫سازان‬‫پالیسی‬،‫صلح‬‫به‬
،‫البته‬.‫دهد‬‫می‬‫قرار‬‫اولویت‬‫در‬‫جنگ‬‫دوران‬‫های‬‫حساب‬‫تصفیه‬‫به‬‫نسبت‬‫را‬‫کشور‬‫عمومی‬‫ثبات‬‫تامین‬‫که‬‫است‬‫شده‬‫آن‬‫از‬‫بعد‬‫و‬ 2001‫از‬‫قبل‬‫سالهای‬‫غالب‬‫برداشت‬‫و‬‫رویکرد‬
‫توانایی‬،‫اند‬‫مانده‬‫ناکام‬‫حال‬‫و‬‫گذشته‬‫جنگی‬‫جرایم‬‫خساره‬‫جبران‬‫و‬‫عدالت‬‫تامین‬‫برای‬‫جامع‬‫برنامه‬‫یک‬‫تطبیق‬‫امر‬‫در‬‫اش‬‫المللی‬‫بین‬‫شرکاء‬‫و‬‫افغانستان‬‫حکومت‬‫که‬‫واقعیت‬‫این‬
‫کرده‬ ‫شرکت‬ )AREU(‫افغانستان‬ ‫ارزیابی‬ ‫و‬ ‫تحقیق‬ ‫واحد‬ ‫تحقیق‬ ‫این‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫مردمی‬ ‫اکثریت‬ ‫آن‬ ‫تعقیب‬ ‫به‬ .‫است‬ ‫کرده‬ ‫تضعیف‬ ‫جنگ‬ ‫میراث‬ ‫با‬ ‫برخورد‬ ‫چگونگی‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫مردم‬
.‫یابد‬‫پایان‬‫وضعیت‬‫این‬‫تا‬‫دارند‬‫دارند‬‫آرزو‬ ‫شدیدا‬‫و‬‫کنند‬‫می‬‫نرم‬‫پنجه‬‫و‬‫دست‬‫عملی‬‫و‬‫روانی‬،‫عاطفی‬‫بصورت‬‫گذشته‬‫تلخ‬‫واقعیتهای‬‫با‬‫همچنان‬‫آنها‬‫که‬‫بودند‬‫باور‬‫این‬‫به‬‫بودند‬
‫نظرداشت‬‫در‬‫با‬،"‫"مصالحه‬‫و‬"‫"صلح‬،"‫"عدالت‬‫همچون‬‫مفاهیمی‬‫اینکه‬‫درک‬‫و‬‫جنگ‬‫تاثیرات‬‫بررسی‬‫پیرامون‬‫را‬‫تحقیقی‬‫افغانستان‬‫ارزیابی‬‫و‬‫تحقیق‬‫واحد‬،2009‫سپتامبر‬‫در‬
‫در‬ 2011‫جنوری‬ ‫تا‬ 2009‫سپتامبر‬ ‫از‬ ‫ساحوی‬ ‫پیگیر‬ ‫تحقیقات‬ .‫نمود‬ ‫اندازی‬ ‫راه‬ ،‫است‬ ‫برخوردار‬ ‫شان‬ ‫محلی‬ ‫اجتماعات‬ ‫در‬ ‫افغانها‬ ‫برای‬ ‫مفهومی‬ ‫نوع‬ ‫چه‬ ‫از‬ ‫جنگی‬ ‫های‬ ‫تخطی‬
‫ها‬‫بحث‬‫و‬‫کنفرانسها‬،‫مجالس‬‫جریان‬‫در‬‫نویسنده‬‫برداشتهای‬‫و‬‫معلوماتی‬‫های‬‫مصاحبه‬،‫ای‬‫کتابخانه‬‫مطالعات‬‫آن‬‫با‬‫همزمان‬‫و‬‫گرفت‬‫صورت‬‫غزنی‬‫و‬‫بامیان‬،‫کابل‬‫والیتهای‬
:‫از‬‫بودند‬‫عبارت‬‫تحقیق‬‫این‬‫اولیۀ‬‫هدفهای‬.‫است‬‫بوده‬‫تحقیق‬‫این‬‫کنندۀ‬‫تکمیل‬،‫کابل‬‫در‬
• .‫افغانها‬ ‫اجتماعات‬ ‫بر‬ ‫گرفته‬‫صورت‬‫جنایات‬‫و‬‫جنگ‬‫دوران‬‫های‬‫تخطی‬‫به‬ ‫رسیدگی‬ ‫در‬‫ناکامی‬ ‫و‬‫جنگ‬‫پیامدهای‬‫و‬‫میراث‬ ‫از‬ ‫بهتر‬ ‫درک‬
• ‫افغانستان‬‫مردم‬‫های‬‫صدا‬‫که‬‫باشد‬‫تا‬‫مصالحه‬‫و‬‫صلح‬،‫انتقالی‬‫عدالت‬‫پیرامون‬‫افغانستان‬‫در‬‫گوناگون‬‫گروههای‬‫آرزوهای‬‫و‬‫خواستها‬‫باره‬‫در‬‫معلومات‬‫آوری‬‫جمع‬
.‫شود‬‫شنیده‬‫سازی‬‫پالیسی‬‫های‬‫بحث‬‫در‬
• ‫یک‬ ‫ایجاد‬ ‫جهت‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫اجتماعات‬ ‫تا‬ ‫باشد‬ ‫قادر‬ ‫اینکه‬ ‫و‬ ‫کند‬ ‫رسیدگی‬ ‫منازعات‬ ‫دوران‬ ‫در‬ ‫شده‬ ‫گرفته‬ ‫صورت‬ ‫جرایم‬ ‫به‬ ‫که‬ ‫هایی‬ ‫مکانیسم‬ ‫و‬ ‫ها‬ ‫راهبرد‬ ‫شناسایی‬
‫چارچوکات‬‫در‬‫مشخصی‬‫جایگاه‬‫انتقالی‬‫عدالت‬‫مکانیسمهای‬‫برای‬‫و‬‫شود‬‫مطرح‬‫شد‬‫نمی‬‫هم‬‫تصورش‬‫قبال‬‫که‬‫دیدگاههایی‬‫آن‬‫در‬‫که‬ ‫دهد‬‫سوق‬‫فضایمناسب‬
.‫گردد‬‫تثبیت‬‫آن‬‫اسالمی‬‫و‬‫افغانی‬‫معین‬
‫سفارشها‬‫و‬‫کلیدی‬‫های‬‫دریافت‬
‫مصالحه‬ ‫و‬ ‫صلح‬ ،‫عدالت‬ ‫مانند‬ ‫عناصری‬ ‫که‬ ‫رسید‬ ‫نتیجه‬ ‫این‬ ‫به‬ ‫تحقیق‬ ‫این‬ .‫دارد‬ ‫قرار‬ ‫اولویت‬ ‫در‬ ‫همه‬ ‫برای‬ ‫عدالت‬ ‫اما‬ ،‫باشد‬ ‫می‬ ‫افغانها‬ ‫همه‬ ‫کلیدی‬ ‫خواسته‬ ‫صلح‬ ‫وجودیکه‬ ‫با‬
‫بصورت‬‫مردم‬‫که‬‫ساخت‬‫روشن‬‫نیز‬‫را‬‫مطلب‬‫این‬‫حاضر‬‫تحقیق‬.‫دارد‬‫دیگر‬‫بخش‬‫شدن‬‫تامین‬‫به‬‫بستگی‬،‫ها‬‫عرصه‬‫این‬‫از‬‫یک‬‫هر‬‫در‬‫موفقیت‬،‫بنابراین‬.‫باشند‬‫می‬‫هم‬‫به‬‫وابسته‬
.‫دارند‬‫را‬ ‫صلح‬‫به‬‫دستیابی‬‫برای‬‫سازش‬‫آمادگی‬ ‫و‬‫باشند‬‫می‬ ‫عملگرا‬‫اغلب‬
:‫کنیم‬‫می‬‫اشاره‬‫تحقیق‬‫این‬‫مهم‬‫ازنتایج‬‫شماری‬‫به‬‫اینجا‬‫در‬
11 . ‫قرار‬ ‫هدف‬ ‫همین‬ ‫بر‬ ‫معطوف‬ ‫ها‬ ‫برنامه‬ ‫و‬ ‫ها‬ ‫پالیسی‬ ‫همه‬ ‫موثریت‬ ‫ارزیابی‬ ‫که‬ ‫ای‬ ‫گونه‬ ‫به‬ ‫گردد‬ ‫می‬ ‫تلقی‬ ‫اصلی‬ ‫اولویت‬ ‫یک‬ ‫افغانستان‬ ‫در‬ ‫صلح‬ ‫آوردن‬ ‫دست‬ ‫به‬
.‫باشد‬‫داشته‬
22 . ‫گذشته‬ ‫با‬ ‫خواهند‬‫می‬ ‫چگونه‬‫افغانها‬ ‫اینکه‬ .‫شود‬ ‫می‬ ‫خاطرنشان‬‫منازعه‬ ‫و‬‫جنگ‬‫از‬ ‫شان‬ ‫جمعی‬‫و‬‫فردی‬ ‫تجارب‬ ‫ازطریق‬ ‫محالت‬ ‫در‬‫مردم‬ ‫برداشتهای‬ ‫و‬‫نظرات‬
.‫باشد‬ ‫تغییر‬ ‫قابل‬ ‫زمان‬ ‫مرور‬ ‫به‬ ‫تواند‬ ‫می‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫خاص‬ ‫شرایط‬ ‫به‬ ‫معطوف‬ ‫شود‬ ‫برخورد‬
33 . ‫آن‬‫بودن‬‫عملی‬‫افغانستان‬‫فعلی‬‫شرایط‬‫در‬‫که‬‫گردیده‬‫شناسایی‬‫عدالت‬‫تامین‬‫برای‬‫مناسب‬‫راههای‬‫ازجمله‬‫جرمی‬‫حسابدهی‬‫و‬‫جزایی‬‫عدالت‬‫مکانیسمهای‬
.‫رسد‬ ‫می‬ ‫نظر‬ ‫به‬ ‫امکان‬ ‫از‬ ‫دور‬ ‫گسترده‬ ‫بصورت‬

4. 4
‫افغانستان‬‫ارزیابی‬‫و‬‫تحقیق‬‫واحد‬
44 . ‫در‬.‫کنند‬‫فراموش‬ ‫را‬ ‫خود‬‫گذشته‬‫خواهند‬‫نمی‬‫مردم‬ ‫زیرا‬ ‫ندارد‬‫وجود‬‫قربانیان‬ ‫و‬‫مردم‬ ‫میان‬ ‫در‬‫عالقمندی‬ ‫هیچگونه‬‫جنگ‬‫دوران‬‫گران‬‫تخطی‬‫بخشش‬‫برای‬
.‫بگیرند‬‫نادیده‬‫مقطعی‬‫بصورت‬‫توانند‬‫می‬‫فعلی‬‫خاص‬‫شرایط‬‫خاطر‬‫به‬‫فقط‬‫را‬‫گذشته‬‫که‬‫کنند‬‫می‬‫استدالل‬‫چنین‬‫سیاسی‬‫لحاظ‬‫به‬‫مردم‬،‫آن‬‫بدل‬
55 . ‫حاکمیت‬‫برای‬‫احترام‬‫و‬‫مشروعیت‬‫کسب‬‫باعث‬‫رسمی‬‫های‬‫مقام‬‫از‬‫متهم‬‫مجرمان‬ ‫عزل‬‫هم‬‫یا‬‫و‬‫متخلفین‬‫بازپرسی‬‫قبیل‬‫از‬‫متفاوت‬‫اشکال‬‫در‬‫جزایی‬‫اقدامات‬
.‫سازد‬ ‫می‬ ‫مهیا‬ ‫فرجام‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫صلح‬ ‫شدن‬ ‫پیاده‬ ‫شرایط‬ ‫و‬ ‫گردیده‬ ‫قانون‬
66 . ‫"التیام‬‫مفهوم‬‫به‬‫عمدتا‬‫و‬‫است‬‫جزایی‬‫عدالت‬‫حد‬‫از‬‫بیشتر‬‫کمی‬‫عدالت‬‫اجرای‬‫از‬‫عمومی‬‫برداشت‬‫افغانستان‬‫در‬.‫نیست‬‫متضاد‬‫مفهوم‬‫دو‬‫عدالت‬‫و‬‫صلح‬
‫و‬‫کند‬‫رسیدگی‬‫قربانیان‬‫های‬‫خواسته‬‫به‬‫نحوی‬‫به‬‫تواند‬‫می‬‫ترمیمی‬‫عدالت‬‫و‬‫جبرانی‬‫عدالت‬‫مانند‬‫عدالت‬‫از‬‫دیگری‬‫اشکال‬‫درحالیکه‬.‫شود‬‫می‬‫تلقی‬ "‫بخشیدن‬
.‫شود‬ ‫واقع‬ ‫ممد‬ ‫نیز‬ ‫مصالحه‬ ‫و‬ ‫سازی‬ ‫صلح‬ ‫کلیدی‬ ‫اهداف‬ ‫تامین‬ ‫در‬ ‫هم‬
77 ..‫مصالحه‬ ‫و‬‫عدالت‬ ‫آمدن‬ ‫در‬‫اجرا‬ ‫به‬ ‫و‬‫مشروع‬ ‫حکومت‬،‫امنیت‬ ‫تامین‬ ‫به‬ ‫است‬ ‫منوط‬ ‫افغانستان‬ ‫در‬‫پایدار‬ ‫صلح‬ ‫به‬ ‫یافتن‬ ‫دست‬
88 . ‫روند‬ ‫این‬ ‫که‬ ‫شود‬ ‫حاصل‬‫اطمنان‬ ‫تا‬‫است‬ ‫نیاز‬ ‫گوناگون‬ ‫سطوح‬ ‫در‬‫جانبه‬‫چند‬‫رویکردهای‬ ‫به‬ ،‫افغانستان‬ ‫در‬‫مصالحه‬ ‫و‬‫صلح‬‫به‬ ‫رسیدن‬ ‫و‬‫عدالت‬ ‫حفظ‬‫منظور‬ ‫به‬
.‫باشد‬‫می‬‫مشورتی‬‫و‬‫کننده‬‫نمایندگی‬‫واقعی‬‫بصورت‬
‫است‬ ‫الزم‬ ‫دولت‬ ‫در‬ ‫اصالحات‬ ‫اما‬ ‫است‬ ‫عملی‬ ‫حاضرغیر‬ ‫حال‬ ‫در‬ ‫جزایی‬ ‫عدالت‬
‫در‬،‫ضعیف‬‫حکومتداری‬‫و‬‫امنی‬‫نا‬،‫معافیت‬‫فرهنگ‬‫وجود‬‫به‬‫توجه‬‫با‬‫اما‬‫داد‬‫می‬‫تشکیل‬‫عدالت‬‫تامین‬‫برای‬‫را‬‫قربانیان‬‫خواست‬‫ترین‬‫طرفدار‬‫پر‬‫و‬‫بیشترین‬،‫جزایی‬‫های‬‫محاکمه‬
‫به‬ ‫توجه‬ ‫با‬ ‫که‬ ‫بودند‬ ‫باور‬ ‫این‬ ‫به‬ ‫آنها‬ ،‫آن‬ ‫بدل‬ ‫در‬ .‫باشد‬ ‫نمی‬ ‫وارده‬ ‫های‬ ‫خساره‬ ‫و‬ ‫گذشته‬ ‫ها‬ ‫تخطی‬ ‫کردن‬ ‫فراموش‬ ‫معنای‬ ‫به‬ ‫این‬ ‫البته‬ .‫رسید‬ ‫می‬ ‫نظر‬ ‫به‬ ‫عملی‬ ‫غیر‬ ‫فعلی‬ ‫شرایط‬
،‫است‬‫شده‬‫داده‬‫تشخیص‬‫مردم‬‫آرزوهای‬‫و‬‫ها‬‫خواست‬‫که‬‫آنجا‬‫از‬،‫بهرحال‬.‫حاال‬‫برای‬‫فقط‬‫گذشته‬‫کردن‬‫فراموش‬‫یعنی‬‫کنند‬‫اتخاذ‬‫سیاسی‬‫تصمیم‬‫یک‬‫حاضرند‬‫فعلی‬‫شرایط‬
‫است‬ ‫الزم‬ ،‫براین‬ ‫بنا‬ .‫شود‬ ‫رسیدگی‬ ‫منازعات‬ ‫دوران‬‫جنگی‬‫جرایم‬‫به‬ ،‫امنیت‬ ‫تامین‬‫و‬‫زمینه‬ ‫شدن‬ ‫مساعد‬ ‫با‬ ‫دارند‬‫آرزو‬ ‫و‬‫باشند‬ ‫نمی‬ ‫گذشته‬‫فراموشی‬ ‫طرفدار‬‫مردم‬ ‫قاطع‬ ‫اکثریت‬
.‫نشود‬ ‫خارج‬ ‫ها‬ ‫برنامه‬ ‫از‬ ‫آینده‬ ‫های‬ ‫حسابدهی‬ ‫گزینه‬ ‫تا‬ ‫شود‬ ‫حاصل‬ ‫اطمنان‬ ‫صلح‬ ‫روند‬ ‫در‬ ‫که‬
‫غزنی‬ ‫والیت‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫بوده‬ ‫افغانستان‬ ‫حکومت‬ ‫مشروعیت‬ ‫راه‬ ‫سد‬ ‫کل‬ ‫بصورت‬ ‫که‬ ‫اند‬ ‫هایی‬ ‫فکتور‬ ‫جمله‬ ‫از‬ ‫گسترده‬ ‫فساد‬ ‫و‬ ‫دولتی‬ ‫عدلی‬ ‫کارامد‬ ‫سیستم‬ ‫بک‬ ‫نبود‬ ،‫معافیت‬ ‫وجود‬
‫قدرت‬ ‫و‬ ‫شود‬ ‫شروع‬ ‫حاال‬ ‫همین‬ ‫از‬ ‫حکومت‬ ‫در‬ ‫اصالحات‬ ‫که‬ ‫داشت‬ ‫وجود‬ ‫مردم‬ ‫بین‬ ‫در‬ ‫قوی‬ ‫خواست‬ ،‫درنتیجه‬ .‫شد‬ ‫می‬ ‫محسوب‬ ‫شورشگری‬ ‫بخش‬ ‫قوام‬ ‫عامل‬ ‫خاص‬ ‫بصور‬
‫بسیاری‬.‫گردد‬‫محدود‬،‫آنها‬‫بجای‬‫مشروع‬‫و‬‫شایسته‬،‫صادق‬‫افراد‬‫تعیین‬‫و‬‫دولتی‬‫مناصب‬‫از‬‫آنها‬‫عزل‬‫یا‬‫و‬‫قانونی‬‫پیگرد‬‫ازراههای‬‫دولت‬‫از‬‫بیرون‬‫و‬‫درون‬‫در‬‫بشر‬‫حقوق‬‫ناقضین‬
‫کشور‬‫در‬‫مشکالت‬‫و‬‫جنگ‬‫یافتن‬‫پایان‬،‫نشوند‬‫برطرف‬‫شان‬‫وظایف‬‫از‬‫مجرمان‬‫و‬‫نگیرد‬‫صورت‬‫تغییری‬‫حکومت‬‫اعضای‬‫ترکیب‬‫در‬‫اگر‬‫بودند‬‫نظر‬‫این‬‫به‬‫شوندگان‬‫مصاحبه‬‫از‬
.‫یافت‬‫نخواهد‬‫تحقق‬‫هرگز‬
:‫باید‬‫اش‬‫المللی‬‫بین‬‫شرکاء‬‫همکاری‬‫با‬‫افغانستان‬‫دولت‬
• ‫و‬‫حل‬.‫شود‬‫نمی‬‫آینده‬‫در‬‫جنگی‬‫مجرمان‬‫قضایی‬‫و‬‫عدلی‬‫تعقیب‬‫از‬‫جلوگیری‬‫باعث‬‫و‬‫ننموده‬‫تعدی‬‫المللی‬‫بین‬‫های‬‫معیار‬‫از‬‫صلح‬‫روند‬‫که‬‫دهند‬‫اطمنان‬
‫حقوق‬‫جدی‬‫های‬‫تخطی‬‫تا‬‫گردد‬‫تعریف‬‫مفهومی‬‫و‬‫روشمند‬‫بصورت‬)APRP(‫افغانستان‬‫مجدد‬‫ادغام‬‫و‬‫صلح‬‫برنامه‬‫ساختار‬‫در‬‫ها‬‫نارضایتی‬‫و‬‫شکایات‬‫فصل‬
.‫نشود‬‫گرفته‬‫نادیده‬‫بشری‬‫المللی‬‫بین‬‫حقوق‬‫علیه‬‫جرایم‬‫و‬‫بشری‬
• ‫و‬‫مصالحه‬،‫صلح‬‫برای‬‫کاری‬‫برنامه‬‫و‬ 1
‫المللی‬‫بین‬‫حقوق‬‫قبال‬‫در‬‫تعهداتش‬‫به‬‫نسبت‬‫را‬‫افغانستان‬‫دولت‬‫باید‬‫متحد‬‫ملل‬‫سازمان‬‫و‬‫المللی‬‫بین‬‫کنندگان‬‫تمویل‬
.‫کنند‬‫گوشزد‬،)APPRJ(‫عدالت‬
‫نسل‬‫کنوانسیون‬،)1977‫الحاقی‬‫پروتوکل‬‫شمول‬‫(به‬ 1949‫جینیو‬‫کنوانسیون‬:‫آنهاست‬‫به‬‫پایبندی‬‫به‬‫ملزم‬‫و‬‫نموده‬‫تایید‬‫را‬‫ذیل‬‫های‬‫کنوانسیون‬ ‫رسمی‬‫بصورت‬‫افغانستان‬ 1
‫بین‬‫کنوانسیون‬‫9791؛‬‫زنان‬‫علیه‬‫تبعیض‬‫هرگونه‬‫رفع‬‫کنوانسیون‬‫8691؛‬‫بشریت‬‫علیه‬‫جرایم‬‫و‬‫جنگی‬‫جرایم‬‫برای‬‫قانونی‬‫محدودیتهای‬‫انطباق‬‫عدم‬‫کنوانسیون‬‫و‬ 1948‫کشی‬
‫و‬ 1984‫جزا‬‫یا‬‫تحقیرآمیز‬‫و‬‫انسانی‬‫غیر‬،‫ظالمانه‬‫رفتارهای‬‫دیگر‬‫و‬‫شکنجه‬‫ضد‬‫کنوانسیون‬‫6691؛‬‫نژادی‬‫تبعیض‬‫هرگونه‬‫رفع‬‫کنوانسیون‬‫6791؛‬‫سیاسی‬‫و‬‫مدنی‬‫حقوق‬‫المللی‬
.‫گردد‬‫می‬‫کیفری‬‫المللی‬‫بین‬‫دادگاه‬‫های‬‫فیصله‬‫شامل‬‫که‬‫است‬‫رم‬‫نامه‬‫آیین‬‫کنندگان‬‫امضاء‬‫از‬‫یکی‬‫همچنان‬‫افغانستان‬.1989‫اطفال‬‫حقوق‬‫کنوانسیون‬

5. 5
‫رغونه‬ ‫ثونو‬ٍٍ‫ا‬‫میر‬ ‫د‬ ‫جنګ‬ ‫د‬ ‫کی‬ ‫افغانستان‬ ‫په‬
• ‫کمیسیون‬ ‫با‬ ‫همکاری‬ ‫به‬ ‫مربوطه‬ ‫که‬ ‫تعهداتی‬ ‫بخصوص‬ )NPP( ‫ملی‬ ‫اولیت‬ ‫برنامه‬ ‫در‬ ‫مدنی‬ ‫های‬ ‫مسئولیت‬ ‫و‬ ‫بشر‬ ‫حقوق‬ ‫به‬ ‫ارتباط‬ ‫در‬ ‫شده‬ ‫وعده‬ ‫تعهدات‬
‫و‬‫حفظ‬‫مورد‬،‫است‬‫گرفته‬‫صورت‬ APPRJ‫برای‬‫ها‬‫برنامه‬‫تطبیق‬‫و‬‫بازنگری‬‫راستای‬‫در‬‫یوناما‬،‫متحد‬‫ملل‬‫سیاسی‬‫نمایندگی‬‫و‬‫افغانستان‬‫بشر‬‫حقوق‬‫مستقل‬
‫بگیرد‬‫قرار‬‫حمایت‬
• .‫کنند‬‫کانالیزه‬ NPP‫طریق‬‫از‬‫مدنی‬‫های‬‫مسئولیت‬‫و‬‫بشر‬‫حقوق‬‫راستای‬‫در‬‫را‬‫شان‬‫کمکهای‬‫از‬‫اعظمی‬‫بخش‬‫باید‬‫همکار‬‫کنندگان‬‫تمویل‬
• ‫و‬‫معاینه‬‫های‬‫دستورالعمل‬‫همچنان‬.‫آید‬‫بعمل‬‫جلوگیری‬‫ادارات‬‫این‬‫افراد‬‫های‬‫تخطی‬‫از‬‫تا‬‫شود‬‫تاکید‬‫ادارات‬‫در‬‫حسابدهی‬‫و‬‫نظارتی‬‫مکانیسمهای‬‫تقویت‬‫بر‬
‫افراد‬ ‫تا‬‫یابد‬‫بهبود‬‫طوری‬‫افراد‬‫انتخاب‬‫در‬‫آنها‬‫دقت‬‫و‬‫صداقت‬‫و‬‫شود‬‫تقویت‬‫جمهوری‬‫ریاست‬‫پایه‬‫بلند‬‫مقامات‬‫تعییناتی‬‫بورد‬‫مانند‬‫افراد‬ ‫بررسی‬
.‫نرسند‬‫قدرت‬‫به‬‫متخلف‬
• ‫ضد‬ ‫سنگین‬ ‫جرایم‬ ‫مرتکب‬ ‫که‬ ‫طالبان‬ ‫پایه‬ ‫بلند‬ ‫مقامات‬ ‫از‬ ‫عده‬ ‫آن‬ ‫که‬ ‫گردد‬ ‫تطبیق‬ ‫ای‬ ‫گونه‬ ‫به‬ APRP‫برنامه‬ ‫در‬ ‫ها‬ ‫بررسی‬ ‫و‬ ‫معاینات‬ ‫تا‬ ‫شود‬ ‫حاصل‬ ‫اطمنان‬
‫"مصالحه‬‫تعریف‬‫باره‬‫در‬)ISAF(‫امنیت‬‫یاری‬‫نیروهای‬‫و‬‫افغانستان‬‫دولت‬‫بین‬‫تا‬‫است‬‫نیاز‬‫راستا‬‫این‬‫در‬.‫نیابند‬‫دست‬‫رسمی‬‫مقامهای‬‫به‬،‫باشند‬‫می‬‫بشری‬
.‫نباشد‬‫وکدامیک‬‫باشد‬‫بخشش‬‫قابل‬‫جرایم‬‫از‬‫کدامیک‬‫شود‬‫مشخص‬‫آن‬‫در‬‫که‬‫برسد‬‫امضاء‬‫به‬‫ای‬‫توافقنامه‬ "‫سیاسی‬
• ‫عفو‬ ‫مساله‬ ‫باره‬ ‫در‬ ‫انها‬ ‫تصمیم‬ ‫تا‬ ‫بگیرد‬ ‫صورت‬ ‫عمومی‬ ‫آراء‬ ‫بازپرسی‬ ‫و‬ ‫ملی‬ ‫مشوره‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫نیاز‬ ،‫سنگین‬ ‫جرایم‬ ‫موارد‬ ‫در‬ ‫العباد‬ ‫حقوق‬ ‫بر‬ ‫تاکید‬ ‫داشت‬ ‫نظر‬ ‫در‬ ‫با‬
.‫گردد‬‫روشن‬‫افغانستان‬‫در‬
• .‫کند‬‫پیدا‬‫بهبود‬‫قوت‬‫با‬‫باید‬‫رسمی‬‫عدلی-قضایی‬‫سیستم‬‫بودن‬‫کارامد‬‫و‬‫دسترس‬‫قابل‬
• ‫یک‬‫باید‬)ICC(‫المللی‬‫بین‬‫کیفری‬‫دادگاه‬،‫بماند‬‫عاجز‬‫جنگی‬‫جنایات‬‫اصلی‬‫مرتکبین‬‫تحقیق‬‫و‬‫تعقیب‬‫از‬‫افغانستان‬‫در‬‫عدلی‬‫داخلی‬‫مکانیسمهای‬‫صورتیکه‬‫در‬
.‫کند‬ ‫اندازی‬ ‫راه‬ ‫گرفته‬ ‫صورت‬ ‫سو‬ ‫این‬ ‫به‬ 2003‫از‬ ‫که‬ ‫جرایمی‬ ‫هرگونه‬ ‫پیگرد‬ ‫منظور‬ ‫به‬ ‫را‬ ‫رسمی‬ ‫تحقیق‬
‫باشد‬‫می‬‫اهمیت‬‫با‬،‫باشد‬‫آنها‬‫حقوق‬ ‫ومدافع‬‫بشناسد‬‫رسمیت‬‫به‬‫را‬‫قربانیان‬‫خسارات‬‫که‬‫هایی‬‫پروسه‬
‫می‬ ‫هم‬ ‫با‬ ‫مرتبط‬ ‫را‬ ‫عنصر‬ ‫دو‬ ‫این‬ ‫تحقیق‬ ‫این‬ ‫در‬ ‫ما‬ ‫دهندگان‬ ‫جواب‬ ،‫اند‬ ‫گرفته‬ ‫یکدیگردرنظر‬ ‫برای‬ ‫بدیل‬ ‫صورت‬ ‫به‬ ‫را‬ ‫عدالت‬ ‫و‬ ‫صلح‬ ‫بارها‬ ‫افغانستان‬ ‫در‬ ‫سازان‬ ‫پالیسی‬ ‫اگرچه‬
‫وجود‬‫دارد‬‫وجود‬‫عادی‬‫مردم‬‫بین‬‫در‬‫عدالت‬‫از‬‫که‬‫تعبیری‬‫ترین‬‫ساده‬.‫است‬‫شده‬‫تلقی‬‫گسترده‬‫و‬‫عمومی‬‫بصورت‬‫همواره‬‫افغانستان‬‫در‬‫عدالت‬،‫شد‬‫ذکر‬‫پیشتر‬‫که‬‫همانگونه‬.‫دانند‬
‫مهیا‬ ‫کشور‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫قانون‬ ‫حاکمیت‬ ‫به‬ ‫احترام‬ ‫و‬ ‫الزم‬ ‫امنیت‬ ‫آن‬ ‫کنار‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫کند‬ ‫مواظبت‬ ‫عادی‬ ‫مردم‬ ‫از‬ ‫و‬ ‫کند‬ ‫دفاع‬ ‫انها‬ ‫حقوق‬ ‫از‬ ‫بتواند‬ ‫که‬ ‫نمایندگی‬ ‫بر‬ ‫مبتنی‬ ‫مشروع‬ ‫دولت‬ ‫یک‬
‫تاسف‬‫ابراز‬‫و‬‫امکان‬‫حد‬‫تا‬‫ها‬‫خساره‬‫جبران‬،‫جنگ‬‫دوران‬‫های‬‫تجربه‬‫از‬‫رسمی‬‫گرامیداشت‬‫و‬‫یادبود‬،‫افغانستان‬‫در‬‫عادی‬‫مردم‬‫های‬‫مصیبت‬‫و‬‫رنجها‬‫از‬‫بررسی‬‫و‬‫تحقیق‬.‫سازد‬
‫فراهم‬ ‫موجب‬ ‫همچنان‬ ‫و‬ ‫شود‬ ‫واقع‬ ‫موثر‬ ‫آنها‬ ‫آالم‬ ‫به‬ ‫دادن‬ ‫پایان‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫گردیده‬ ‫عدالت‬ ‫تامین‬ ‫ساز‬ ‫زمینه‬ ‫باالقوه‬ ‫بصورت‬ ‫تواند‬ ‫می‬ ‫گناه‬ ‫بی‬ ‫مردمان‬ ‫بر‬ ‫آمده‬ ‫وارد‬ ‫آسیبهای‬ ‫برابر‬ ‫در‬
‫را‬ ‫شان‬ ‫نگرانی‬ ‫تحقیق‬ ‫این‬ ‫در‬ ‫ما‬ ‫دهندگان‬ ‫جواب‬ ‫و‬ ‫داشته‬ ‫را‬ ‫خود‬ ‫خاص‬ ‫چالشهای‬ ‫ها‬ ‫پروسه‬ ‫این‬ ‫از‬ ‫هریک‬ ‫که‬ ‫نماند‬ ‫ناگفته‬ ‫اما‬ .‫گردد‬ ‫می‬ ‫صلح‬ ‫برای‬ ‫سازنده‬ ‫فضای‬ ‫یک‬ ‫شدن‬
.‫اند‬ ‫داشته‬ ‫ابراز‬ ‫آن‬ ‫امنیتی‬ ‫پیامدهای‬ ‫با‬ ‫رابطه‬ ‫در‬
:‫باید‬‫اش‬‫جهانی‬‫شرکاء‬‫همکاری‬‫با‬‫افغانستان‬‫دولت‬
• ‫حمایت‬‫است‬‫ساله‬‫چندین‬‫منازعات‬‫در‬‫بشر‬‫حقوق‬‫نقض‬‫از‬‫سازی‬‫مستند‬‫یک‬‫که‬)AIHRC(‫افغانستان‬‫بشر‬‫حقوق‬‫مستقل‬‫کمیسیون‬‫اخیر‬‫گزارش‬‫نشر‬‫از‬
‫حد‬ ‫با‬ ‫گزارش‬ ‫این‬ ‫پخش‬ ‫امر‬ ‫در‬ ‫بشر‬ ‫حقوق‬ ‫کمیسیون‬ ‫با‬ .‫شود‬ ‫داده‬ ‫اطمنان‬ ،‫اند‬ ‫داشته‬ ‫نقش‬ ‫گزارش‬ ‫این‬ ‫تهیه‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫کارمندانی‬ ‫تمامی‬ ‫امنیت‬ ‫از‬ ‫و‬ ‫گردد‬
.‫باشد‬‫می‬‫محلی‬‫سطوح‬‫در‬‫بخصوص‬‫بازیگران‬‫از‬‫وسیعی‬‫طیف‬‫مشارکت‬‫نیازمند‬‫کار‬‫این‬‫که‬‫شود‬‫همکاری‬،‫حساسیت‬‫ممکن‬‫اکثر‬
• .‫شود‬ ‫نشر‬ ‫رسمی‬ ‫بصورت‬ ‫باید‬ ‫پناهندگان‬ ‫امور‬ ‫در‬ )UNHCR( ‫متحد‬ ‫ملل‬ ‫عالی‬ ‫کمشنری‬ 2005 2
‫برداری‬ ‫نقشه‬ ‫پروژه‬ ‫گزارش‬
‫سازیهای‬ ‫مستند‬ ‫برای‬ ‫سازی‬ ‫زمینه‬ ‫مشخص‬ ‫هدف‬ ‫با‬ ‫کرزی‬ ‫جمهور‬ ‫رئیس‬ ‫به‬ ”‫عدالت‬ ‫برای‬ ‫“صدایی‬ ‫بشر‬ ‫حقوق‬ ‫کمیسیون‬ ‫گزارش‬ ‫با‬ ‫همراه‬ UNHCR ‫برداری‬ ‫نقشه‬ 2
.‫نگرفت‬ ‫گزارش‬‫این‬ ‫نشر‬ ‫به‬ ‫تصمیم‬‫هرگز‬ UNHCR‫اما‬ ،‫شد‬ ‫سپرده‬ ‫بعدی‬

6. 6
‫افغانستان‬‫ارزیابی‬‫و‬‫تحقیق‬‫واحد‬
• ‫نماید‬‫اندازی‬‫راه‬‫مدنی‬‫جامعه‬‫سازی‬‫مستند‬‫و‬ AIHRC‫برداری‬‫نقشه‬‫و‬ UNHCR‫گزارشهای‬‫پایۀ‬‫بر‬‫را‬‫مستقل‬‫تحقیق‬‫یک‬‫باید‬‫متحد‬‫ملل‬‫سازمان‬
.‫شود‬‫کمک‬‫اینده‬‫برای‬‫حقیقت-یاب‬‫مکانیسم‬‫یک‬‫به‬‫یافتن‬‫دست‬‫به‬‫تا‬‫شود‬‫استفاده‬‫نیز‬‫بخشها‬‫دیگر‬‫تجارب‬‫از‬‫و‬
• .‫گیرد‬‫قرار‬‫بازبینی‬‫مورد‬‫باید‬‫گذشته‬‫از‬‫آموختن‬‫درس‬‫اهمیت‬‫تقویت‬‫و‬‫افغانستان‬‫در‬‫واحد‬‫تاریخ‬‫یک‬‫نمودن‬‫خلق‬‫امر‬‫در‬‫تعلیم‬‫نقش‬
• .‫آید‬‫بعمل‬‫یادبود‬‫اتفاقی‬‫قربانیان‬‫از‬‫و‬‫بگیرد‬‫صورت‬‫عمومی‬‫و‬‫رسمی‬‫بصورت‬‫قربانیان‬‫روز‬‫از‬‫تجلیل‬
• .‫کند‬‫می‬‫کار‬‫درستی‬‫به‬‫فعلی‬‫جبرانی‬‫های‬‫پالیسی‬‫که‬‫شود‬‫حاصل‬‫اطمنان‬
• ‫اقل‬ ‫حد‬ ‫از‬ ‫یکی‬ ‫که‬ ‫شود‬ ‫می‬ ‫بنابراین‬ ،‫گردد‬ ‫می‬ ‫محسوب‬ ‫شریعت‬ ‫اصلهای‬ ‫از‬ ‫یکی‬ ‫افراد‬ ‫از‬ ‫خیلی‬ ‫پیشگاه‬ ‫در‬ ‫جرم‬ ‫به‬ ‫اقرار‬ ‫که‬ ‫مطلب‬ ‫این‬ ‫اهمیت‬ ‫نظرداشت‬ ‫در‬ ‫با‬
.‫گرفت‬‫نظر‬‫در‬‫اند‬ ‫شده‬‫مرتکب‬‫آنها‬‫که‬‫جرایمی‬‫به‬‫اقرار‬‫بر‬‫مشروط‬‫را‬‫طالبان‬‫رتبه‬‫پایین‬‫جنگجویان‬‫مجدد‬‫ادغام‬‫معیارهای‬‫ترین‬
• .‫ببخشد‬‫التیام‬‫را‬‫گذشته‬‫رنجهای‬‫از‬‫بخشی‬‫تواند‬‫می‬‫قربانیان‬‫برابر‬‫در‬‫قبلی‬‫حکومتهای‬‫جانب‬‫از‬‫قعلی‬‫دولت‬‫عمومی‬‫و‬‫سمبولیک‬‫خواهی‬‫پوزش‬
:‫باید‬‫المللی‬‫بین‬‫و‬‫افغان‬‫مدنی‬‫جامعه‬
• ‫زمان‬‫در‬‫افغانستان‬‫نژادی‬‫متفاوت‬‫گروههای‬‫همیاری‬‫چگونگی‬‫از‬‫را‬‫هایی‬‫مثال‬‫و‬‫بدهند‬‫قرار‬‫تشویق‬‫مورد‬‫را‬‫افغانستان‬‫اتفاقی‬‫قربانیان‬‫نام‬‫به‬‫ها‬‫یادبود‬‫ایجاد‬
.‫دهند‬‫قرار‬‫تمرکز‬‫مورد‬،‫جنگ‬
• ‫های‬ ‫تخطی‬ ‫شمول‬ ‫به‬ ‫ها‬ ‫تخطی‬ ‫روی‬ ‫کار‬ ‫و‬ ‫شود‬ ‫جلوگیری‬ ‫قربانیان‬ ‫شدن‬ ‫شوکه‬ ‫دوباره‬ ‫از‬ ‫تا‬ ‫کنند‬ ‫هماهنگی‬ ‫بهتر‬ ‫را‬ ‫ها‬ ‫رخداد‬ ‫سازی‬ ‫مستند‬ ‫و‬ ‫ثبت‬ ‫های‬ ‫پروسه‬
‫بیشتری‬ ‫صداهای‬ ‫تا‬ ‫بدهند‬ ‫قرار‬ ‫نظر‬ ‫مد‬ ‫والیات‬ ‫از‬ ‫بیشتری‬ ‫شمار‬ ‫به‬ ‫را‬ AREU‫تحقیق‬ ‫حیطۀ‬ ‫گسترش‬ ‫اینکه‬ ‫و‬ .‫بگیرد‬ ‫صورت‬ ‫تر‬ ‫گسترده‬ ‫بصورت‬ ‫فعلی‬
.‫بگیرد‬‫صورت‬‫رسایی‬‫تری‬‫وسیع‬‫جغرافیایی‬‫به‬‫و‬‫شود‬‫شنیده‬
• ‫فراهم‬‫افغانستان‬‫سراسر‬‫در‬‫قربانیان‬‫برای‬‫را‬‫تعامل‬‫فرصتهای‬‫و‬‫بدهند‬‫ادامه‬‫را‬‫قربانیان‬‫انجمن‬‫های‬‫شبکه‬‫میان‬‫در‬‫دادخواهی‬‫آموزشهای‬‫ارائه‬‫و‬‫اندازی‬‫راه‬
.‫سازند‬‫شریک‬،‫خواستهایشان‬‫دادخواهی‬‫برای‬‫یکدیگر‬‫با‬‫را‬‫الزم‬‫معلومات‬‫آنها‬‫تا‬‫سازند‬
‫افغانستان‬‫در‬‫صلح‬‫به‬‫یافتن‬‫دست‬
‫کار‬ ‫پایدار‬ ‫ثبات‬ ‫یک‬ ‫استقرار‬ ‫و‬ ‫منازعات‬ ‫ختم‬ ‫برای‬ ‫حکومت‬ ‫خواهند‬ ‫می‬ ‫عموم‬ ‫در‬ ‫ولی‬ ‫باشند‬ ‫می‬ ‫متردد‬ ‫صلح‬ ‫دورنمای‬ ‫باره‬ ‫در‬ AREU ‫تحقیق‬ ‫این‬ ‫در‬ ‫مردم‬ ‫اکثریت‬ ‫اگرچه‬
‫را‬ ‫عادی‬ ‫مردم‬ ‫های‬ ‫نگرانی‬ ‫که‬ ‫مشروع‬ ‫دولت‬ ‫یک‬ ‫آمدن‬ ‫کار‬ ‫روی‬ ،‫عدالت‬ ‫شدن‬ ‫پیاده‬ ‫قبیل‬ ‫از‬ ‫مواردی‬ ‫برگیرنده‬ ‫در‬ ‫صراحت‬ ‫به‬ ،‫کشور‬ ‫در‬ ‫جنگ‬ ‫ختم‬ ‫بر‬ ‫مبتنی‬ ‫خواستۀ‬ ‫این‬ .‫کند‬
.‫است‬ ‫بوده‬ ،‫اورد‬ ‫بوجود‬ ‫افغانها‬ ‫همه‬ ‫میان‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫مصالحه‬ ‫و‬ ‫دهد‬ ‫قرار‬ ‫اولویت‬ ‫در‬
‫دوامدار‬‫صلح‬‫که‬‫دهد‬‫می‬‫نشان‬‫حاضر‬‫تحقیق‬‫حالیکه‬‫در‬،‫شود‬‫عملی‬ ‫پایین‬‫به‬‫باال‬‫از‬‫که‬‫بوده‬‫دولت‬‫اصلی‬‫مسئولیت‬ ‫سازی‬‫صلح‬‫که‬‫است‬‫این‬‫جمعی‬‫احساس‬
‫که‬‫داشتند‬‫تاکید‬‫مردم‬‫از‬‫بسیاری‬،‫آن‬‫بدل‬‫در‬.‫آورد‬‫دست‬‫به‬‫رتبه‬‫پایین‬‫طالبان‬‫مجدد‬‫ادغام‬‫و‬‫رهبران‬‫سطح‬‫در‬ ‫سیاسی‬‫حل‬‫راه‬ ‫یک‬‫به‬‫یافتن‬‫دست‬‫با‬‫بسادگی‬‫توان‬‫نمی‬‫را‬
‫می‬ ‫جامعه‬ ‫سطوح‬ ‫تمامی‬ ‫در‬ ‫آرامش‬ ‫و‬ ‫نظم‬ ‫استقرار‬ ‫باعث‬ ‫که‬ ‫باشد‬ ‫هایی‬ ‫پروسه‬ ‫از‬ ‫وسیعی‬ ‫طیف‬ ‫برگیرندۀ‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫گردد‬ ‫تقویت‬ ‫تری‬ ‫فراگیر‬ ‫های‬ ‫هویت‬ ‫سوی‬ ‫از‬ ‫باید‬ ‫پروسه‬ ‫این‬
،‫کردن‬‫جبران‬‫و‬‫سپردن‬‫باز‬،‫بخشی‬‫التیام‬،‫عدالت‬‫تامین‬‫مکانیسمهای‬‫ارائه‬‫طرق‬‫از‬‫که‬‫باشد‬‫گذشته‬‫به‬‫پرداختن‬‫و‬‫پذیرفتن‬‫شامل‬‫تواند‬‫می‬‫ها‬‫پروسه‬‫این‬.‫گردد‬
‫درک‬‫با‬.‫باشد‬‫می‬‫ممکن‬‫سیاسی‬‫و‬‫اقتصادی‬،‫اجتماعی‬‫عرصه‬‫در‬‫اساسی‬‫تغییر‬‫ساختن‬‫وارد‬‫و‬‫ها‬‫هنجار‬‫و‬‫فرهنگ‬‫در‬‫بنیادی‬‫تغییرات‬‫ایجاد‬،‫مثبت‬‫روابط‬‫بازسازی‬
‫طبیعی‬‫بصورت‬‫ها‬‫پروسه‬‫این‬‫دهد‬‫اجازه‬‫تا‬‫شود‬‫گرفته‬‫نظر‬‫در‬‫افغانستان‬‫در‬‫مصالحه‬‫و‬‫صلح‬‫انکشاف‬‫و‬‫رشد‬‫برای‬‫درازمدت‬‫دورنمای‬‫یک‬‫است‬‫نیاز‬،‫مطلب‬‫این‬
.‫شوند‬‫تحمیل‬‫سیاسی‬‫سطح‬‫یک‬‫در‬‫اینکه‬‫نه‬‫کنند‬‫پیشرفت‬‫زمان‬‫طول‬‫در‬
‫سیستم‬‫مانند‬‫موجود‬‫قبل‬‫از‬‫مکانیسمهای‬‫اساس‬‫برا‬‫و‬‫باشد‬‫افغانی‬‫اش‬‫واقعی‬‫معنای‬‫به‬‫باید‬‫سازی‬‫صلح‬‫های‬‫پروسه‬‫که‬‫گردید‬‫وانمود‬‫چنین‬‫مردم‬‫عمومی‬‫خواستۀ‬
‫که‬ ‫بودند‬ ‫باور‬ ‫این‬ ‫به‬ ‫گسترده‬ ‫بصورت‬ ‫مردم‬ .‫بگیرد‬ ‫صورت‬ ‫آنها‬ ‫مداخله‬ ‫بدون‬ ‫یاهم‬ ‫و‬ ‫باشد‬ ‫داشته‬ ‫وجود‬ ‫آن‬ ‫در‬ ‫خارجیان‬ ‫دخالت‬ ‫اقل‬ ‫حد‬ ‫یا‬ ‫که‬ ‫گردد‬ ‫عیار‬ ‫جرگه‬

7. 7
‫رغونه‬ ‫ثونو‬ٍٍ‫ا‬‫میر‬ ‫د‬ ‫جنګ‬ ‫د‬ ‫کی‬ ‫افغانستان‬ ‫په‬
‫آن‬‫در‬‫مشروع‬ ‫بازیگران‬‫و‬‫بوده‬‫افغانستان‬‫مردم‬‫های‬‫خواسته‬‫واقعی‬‫نمایندگی‬‫از‬‫عاری‬‫ها‬‫پروسه‬ ‫این‬ ‫زیرا‬ ‫گردیده‬ ‫مواجه‬ ‫ناکامی‬ ‫با‬ ‫مجموع‬ ‫در‬‫صلح‬‫های‬‫پروسه‬
‫به‬‫اینکه‬‫در‬‫اما‬‫داشت‬‫وجود‬‫موافق‬‫نظرات‬‫طالبان‬‫مجدد‬‫ادغام‬‫باره‬‫در‬.‫شد‬‫می‬‫یاد‬‫صلح‬‫راه‬‫در‬‫مانع‬‫بزرگترین‬‫عنوان‬‫به‬‫طالبان‬‫از‬،‫میان‬‫این‬‫در‬.‫اند‬‫نداشته‬‫نقشی‬
‫اندازه‬ ‫یک‬ )‫غزنی‬ ‫و‬ ‫کابل‬ ‫والیتهای‬ ‫(در‬ ‫شونده‬ ‫مصاحبه‬ ‫گروههای‬ ‫از‬ ‫بعضی‬ ‫میان‬ ‫در‬ ،‫اگرچه‬ .‫داشت‬ ‫وجود‬ ‫میلی‬ ‫بی‬ ،‫شود‬ ‫داده‬ ‫دولتی‬ ‫های‬ ‫پست‬ ‫طالبان‬ ‫رهبران‬
‫چنین‬ ،‫باالخره‬ ‫و‬.‫شود‬ ‫اکتفا‬ ،‫دولت‬‫و‬‫قدرت‬ ‫در‬‫آنها‬ ‫شدن‬ ‫سهیم‬ ‫از‬ ‫جلوگیری‬‫به‬ ،‫جرایم‬ ‫ارتکاب‬ ‫به‬ ‫افراد‬ ‫شدن‬ ‫داده‬ ‫تشخیص‬ ‫صورت‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫داشت‬ ‫وجود‬‫انعطاف‬
‫گفتگوهای‬‫زمینه‬‫و‬‫شرایط‬،‫باشند‬‫نداشته‬‫حضور‬‫کشور‬‫در‬‫المللی‬‫بین‬‫قوای‬‫دیگر‬‫که‬‫مسئول‬‫و‬‫مشروع‬‫دولت‬‫یک‬‫آمدن‬‫کار‬‫روی‬‫صورت‬‫در‬‫که‬‫گردید‬‫احساس‬
.‫شد‬‫خواهد‬‫فراهم‬‫صلح‬‫واقعی‬
:‫باید‬‫افغانستان‬‫دولت‬
• ‫انگاشته‬‫نادیده‬‫موجوده‬‫محلی‬‫ابتکارات‬.‫ببیند‬‫طلبانه‬‫استقالل‬‫دید‬‫با‬‫را‬‫محالت‬‫بر‬‫مبتنی‬‫مصالحه‬‫ابتکار‬‫و‬‫کالن‬‫سطح‬‫در‬ ‫سیاسی‬‫های‬‫پروسه‬
.‫باشند‬‫افزایش‬‫قابل‬‫ابتکارات‬‫این‬‫که‬‫داشت‬‫نباید‬‫را‬‫این‬‫انتظار‬‫همچنان‬‫و‬‫نشوند‬
• ‫ادغام‬ ‫مورد‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫آنجا‬ ‫از‬ .‫کند‬ ‫دنبال‬ ‫حساسیت‬ ‫با‬ ‫گیرد‬ ‫می‬ ‫صورت‬ ‫تحقیق‬ ‫دهندگان‬ ‫جواب‬ ‫سوی‬ ‫از‬ ‫مصالحه‬ ‫از‬ ‫که‬ ‫را‬ ‫وسیعی‬ ‫تعابیر‬ ‫و‬ ‫تعاریف‬
‫عوامل‬‫به‬‫رسیدگی‬‫به‬‫همچنین‬‫و‬‫جدی‬ ‫سازی‬‫اعتماد‬‫ابتکارات‬‫به‬‫پروسه‬‫این‬‫موفقیت‬،‫داشت‬‫وجود‬‫آمادگی‬‫رتبه‬‫پایین‬‫شورشیان‬‫مجدد‬
.‫دارد‬‫بستگی‬‫جنگ‬‫بروز‬
• .‫نباشد‬ ‫آلوده‬ ‫کسی‬ ‫خون‬ ‫به‬ ‫شان‬ ‫دست‬ ‫و‬ ‫باشند‬ ‫پذیرش‬ ‫قابل‬ ‫و‬ ‫نفوذ‬ ‫با‬ ،‫محترم‬ ،‫صادق‬ ،‫طرف‬ ‫بی‬ ‫اشخاص‬ ‫صلح‬ ‫کنندگان‬ ‫گفتگو‬ ‫که‬ ‫دهد‬ ‫اطمنان‬
• ‫و‬ ‫کند‬ ‫کار‬ ‫فرهنگی‬ ‫های‬ ‫نهاد‬ ‫و‬ ‫زنان‬ ‫گروههای‬ ،‫ها‬ ‫رسانه‬ ،‫مذهبی‬ ‫های‬ ‫تشکل‬ ،‫مدنی‬ ‫جامعه‬ ‫های‬ ‫نهاد‬ ‫با‬ ‫جدیت‬ ‫با‬ ‫باید‬ ‫صلح‬ ‫عالی‬ ‫شورای‬
.‫شود‬ ‫داده‬ ‫مردم‬ ‫به‬ APRP‫پروگرام‬ ‫باره‬ ‫در‬ ‫دقیق‬ ‫معلومات‬ ‫و‬ ‫شده‬ ‫رسانده‬ ‫همه‬ ‫به‬ ‫صلح‬ ‫پیامهای‬ ‫و‬ ‫بوده‬ ‫مشارکتی‬ ‫ها‬ ‫پروسه‬ ‫که‬ ‫بدهد‬ ‫اطمنان‬
• ‫اجتماعی‬‫گروههای‬‫همه‬‫به‬‫آن‬‫امتیازات‬‫و‬‫گردیده‬‫تطبیق‬‫کامل‬‫بصورت‬ APRP‫پروگرام‬‫اجتماعی‬‫بازسازی‬‫جوانب‬‫که‬‫شود‬‫حاصل‬‫اطمنان‬
.‫شود‬‫جنگجویان‬‫حال‬‫شامل‬‫فقط‬‫اینکه‬‫نه‬‫بگیرد‬‫تعلق‬
• ‫امده‬ APRP‫پروگرام‬‫در‬‫طوریکه‬‫مجدد‬ ‫ادغام‬ ‫و‬‫صلح‬‫محلی‬ ‫های‬‫کمیته‬‫که‬ ‫گردد‬ ‫حاصل‬‫اطمنان‬ ‫تا‬ ‫نشود‬ ‫گرفته‬ ‫نادیده‬ ‫محلی‬ ‫بازیگران‬ ‫نقش‬
‫با‬‫که‬ ‫بدهند‬‫تشخیص‬‫خودشان‬‫باشند‬‫ساخته‬‫قادر‬‫را‬‫محالت‬‫تا‬‫نمایند‬‫نمایندگی‬ ‫مردم‬ ‫از‬ ‫شفاف‬‫و‬‫واقعی‬‫بصورت‬‫و‬‫بوده‬‫فعال‬‫کامل‬‫بطور‬ ،‫است‬
.‫بگیرد‬ ‫صورت‬ ‫برخورد‬ ‫نوع‬ ‫چه‬‫کسی‬‫چه‬
• ‫پوزش‬ ‫و‬ ‫بخشش‬ ‫های‬ ‫پروسه‬ ‫طریق‬ ‫از‬ ‫جنگ‬ ‫دوران‬ ‫های‬ ‫کینه‬ ‫و‬ ‫ها‬ ‫نارضایتی‬ ‫تا‬ ‫شود‬ ‫گرفته‬ ‫نظر‬ ‫در‬ ‫سراسری‬ ‫های‬ ‫پالیسی‬ ‫ساختن‬ ‫عملی‬
‫که‬ ‫قادرباشند‬ ‫خودشان‬ ‫قربانیان‬ ،‫رهگذر‬ ‫این‬ ‫از‬ ‫و‬ ‫شود‬ ‫گرفته‬ ‫دست‬ ‫روی‬ ،‫باشد‬ ‫می‬ ‫جنگ‬ ‫دوران‬ ‫قضایای‬ ‫به‬ ‫پرداختن‬ ‫راههای‬ ‫از‬ ‫یکی‬ ‫که‬ ‫محالتی‬
.‫نکنند‬‫هم‬‫یا‬‫و‬‫کنند‬‫عفو‬‫را‬‫معینی‬‫جنایات‬
• ‫پروژه‬ ‫در‬ ‫هدف‬ ‫گروههای‬ ‫بعنوان‬ ‫را‬ ‫زنان‬ ‫و‬ ‫سازد‬ ‫شامل‬ ‫مصالحه‬ ‫گفتگوهای‬ ‫باره‬ ‫در‬ ‫سازی‬ ‫پالیسی‬ ‫سطوح‬ ‫در‬ ‫واقعی‬ ‫بصورت‬ ‫را‬ ‫زنان‬ ‫گروههای‬
‫دشواری‬ ‫با‬ ‫که‬ ‫را‬ ‫آزادیی‬ ‫و‬ ‫شان‬ ‫قانونی‬ ‫حقوق‬ ‫بشمول‬ ‫زنان‬ ‫حقوق‬ ‫که‬ ‫بدهد‬ ‫اطمنان‬ ‫باید‬ ‫دولت‬ .‫بگیرد‬ ‫نظر‬ ‫در‬ ‫مجدد‬ ‫ادغام‬ ‫و‬ ‫صلح‬ ‫های‬
.‫گردد‬ ‫حفظ‬ ،‫اند‬ ‫آورده‬ ‫بدست‬
• ‫جنایتکاران‬‫و‬‫جنگ‬‫دوران‬‫متخلف‬‫افراد‬‫قضایی‬‫و‬‫عدلی‬‫پیگرد‬‫احتمال‬‫از‬،‫دارد‬‫مسئولیت‬‫الملل‬‫بین‬‫حقوق‬‫برابر‬‫در‬‫دولت‬‫اینکه‬‫نظرداشت‬‫در‬‫با‬
.‫نکند‬‫جلوگیری‬،‫بشریت‬‫ضد‬
:‫باید‬‫المللی‬‫بین‬‫قوتهای‬
• ‫مدیریت‬‫قابل‬‫سرعت‬‫و‬‫معقولیت‬‫از‬‫روند‬‫این‬‫که‬‫باشند‬‫داشته‬‫درنظر‬‫اما‬‫بدهند‬‫ادامه‬‫افغان‬‫امنیتی‬‫نیروهای‬‫به‬‫امنیتی‬‫های‬‫مسئولیت‬‫سپردن‬‫به‬
.‫شود‬‫واقع‬‫مؤثر‬‫افغانستان‬‫دولت‬‫استقاللیت‬‫افزایش‬‫جهت‬‫در‬‫بتواند‬‫تا‬‫باشد‬‫برخوردار‬

8. 8
‫افغانستان‬‫ارزیابی‬‫و‬‫تحقیق‬‫واحد‬
:‫باید‬‫المللی‬‫بین‬‫کنندگان‬‫تمویل‬
• .‫نمایند‬ ‫حفظ‬ ‫زنان‬ ‫حقوق‬ ‫و‬ ‫بشر‬ ‫حقوق‬ ‫قبال‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫خود‬ ‫تعهدات‬ ‫و‬ ‫آورند‬ ‫بعمل‬ ‫نظارت‬ ‫صلح‬ ‫پروسه‬ ‫از‬
:‫باید‬‫المللی‬‫بین‬‫مدنی‬‫جامعه‬
• ‫های‬ ‫نهاد‬ ‫نقش‬ ‫و‬ ‫حقوق‬ ‫مورد‬ ‫در‬ ‫الزم‬ ‫تربیه‬ ‫و‬ ‫دانش‬ ‫سازی‬ ‫فراهم‬ ‫در‬ .‫نمایند‬ ‫تشویق‬ ‫افغانستان‬ ‫مدنی‬ ‫جامعه‬ ‫بین‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫ها‬ ‫شبکه‬ ‫و‬ ‫روابط‬ ‫گسترش‬
.‫شوند‬‫تبدیل‬‫صلح‬ ‫های‬‫پروسه‬‫در‬‫شده‬‫تثبیت‬‫و‬‫اثرگذار‬‫بازیگران‬‫به‬‫آنها‬‫تا‬‫نمایند‬‫تالش‬‫مدنی‬‫جامعه‬
• ‫بزرگان‬‫و‬‫مذهبی‬‫رهبران‬ ‫صلح‬‫های‬‫پروسه‬‫در‬‫افغانستان‬‫دولت‬‫گردد‬‫حاصل‬‫اطمنان‬ ‫تا‬‫کنند‬‫کار‬‫نزدیک‬ ‫از‬ ‫افغانستان‬ ‫مدنی‬ ‫جامعه‬‫های‬‫نهاد‬‫با‬
‫آنها‬ ‫اختیار‬‫در‬‫درست‬‫معلومات‬‫باید‬.‫شود‬‫کمک‬‫آنها‬‫اجتماعات‬‫در‬،‫مصالحه‬‫و‬‫اتحاد‬ ،‫صلح‬ ‫مثبت‬ ‫پیامهای‬ ‫پخش‬ ‫در‬ ‫تا‬ ‫سازد‬ ‫می‬ ‫شامل‬ ‫را‬ ‫محلی‬
.‫بگذارند‬ ‫میان‬ ‫در‬‫محالت‬ ‫سطح‬ ‫در‬ ‫مردم‬ ‫با‬ ‫را‬ ‫کالن‬ ‫انکشافات‬ ‫بتوانند‬ ‫ایشان‬ ‫تا‬ ‫بگیرد‬ ‫قرار‬
:‫باید‬‫زنان‬‫گروههای‬‫بشمول‬‫افغانستان‬‫مدنی‬‫جامعه‬
• .‫شود‬‫گرفته‬‫نظر‬‫در‬‫شان‬‫حقوق‬‫و‬‫شده‬‫شنیده‬‫صداهایشان‬‫صلح‬‫و‬‫عدالت‬‫مسایل‬‫در‬‫تا‬‫باشند‬‫همکار‬‫یکدیگر‬‫با‬
• ‫مردم‬‫های‬‫خواسته‬‫و‬‫المللی‬‫بین‬‫حقوق‬‫قبال‬‫در‬‫شان‬‫تعهدات‬‫به‬‫نسبت‬‫آنها‬‫عملکرد‬‫بر‬‫مبنی‬‫صلح‬‫پروسه‬‫کننده‬‫رهبری‬‫جوانب‬‫نمودن‬‫گوشزد‬‫در‬
.‫باشند‬‫داشته‬‫فعال‬‫نقش‬،‫جنگ‬‫قربانیان‬‫بشمول‬‫افغانستان‬
• .‫نمایند‬ ‫اصرار‬ ‫و‬ ‫تاکید‬ ،‫انکشافی‬ ‫های‬ ‫پروژه‬ ‫و‬ ‫ها‬ ‫نارضایتی‬ ‫و‬ ‫دعاوی‬ ‫فصل‬ ‫و‬ ‫حل‬ ،‫محلی‬ ‫مجدد‬ ‫ادغام‬ ‫های‬ ‫پروسه‬ ‫در‬ ‫شان‬ ‫شدن‬ ‫ساخته‬ ‫دخیل‬ ‫بر‬
‫تحقیق‬‫این‬،‫همچنان‬.‫باشد‬‫می‬‫صلح‬‫به‬‫رسیدن‬‫روی‬‫فرا‬‫فراوانی‬‫چالشهای‬‫چه‬‫اینکه‬‫و‬‫سازد‬‫می‬‫برمال‬‫را‬‫افغانستان‬‫در‬‫جنگ‬‫های‬‫میراث‬‫عمق‬،‫تحقیق‬‫این‬
‫در‬ ‫صلح‬ .‫باشند‬ ‫قانون‬ ‫تابع‬ ‫باید‬ ‫منازعه‬ ‫جوانب‬ ‫همه‬ ‫رهبران‬ .‫بزنند‬ ‫مصلحتی‬ ‫سازش‬ ‫به‬ ‫دست‬ ‫صلح‬ ‫به‬ ‫رسیدن‬ ‫بخاطر‬ ‫حاضرند‬ ‫ها‬ ‫افغان‬ ‫که‬ ‫دهد‬ ‫می‬ ‫نشان‬
،‫شاید‬.‫باشد‬‫می‬‫ها‬‫خواست‬‫این‬‫به‬‫واقعی‬‫پرداختن‬‫و‬‫میزگفتگوها‬‫روی‬‫افغانها‬‫خواستهای‬‫دادن‬‫قرار‬‫محور‬‫در‬‫آن‬‫مفهوم‬‫بلکه‬‫نیست‬‫چیز‬‫همه‬‫بهای‬‫به‬،‫اینجا‬
.‫نیست‬ ‫هم‬ ‫مشکلی‬ ‫کار‬ ‫چندان‬ ‫آن‬ ‫خواستن‬ ‫ولی‬ ‫باشد‬ ‫دشواری‬ ‫امر‬ ‫متحد‬ ‫و‬ ‫آرام‬ ‫کشور‬ ‫یک‬ ‫به‬ ‫رسیدن‬

9. ‫است‬ ‫موجود‬ ‫اداره‬ ‫این‬ ‫دفتر‬ ‫در‬ ‫رایگان‬ ‫طور‬ ‫به‬ ‫کتاب‬ ‫این‬ ‫چاپی‬ ‫نسخه‬
‫افغانستان‬ ‫ارزیابی‬ ‫و‬ ‫تحقیق‬ ‫واحد‬
‫افغانستان‬ ، ‫کابل‬ ‫نو‬ ‫شهر‬ ،‫یعقوب‬ ‫حاجی‬ ‫چهاررهای‬ ، )‫راست‬ ‫(سمت‬ 3 ‫سرک‬ ،649 ‫خانه‬
+93 )0( 799 608 584 :‫تیلیفون‬
areu@areu.org.af :‫ایمیل‬
www.areu.org.af :‫سایت‬ ‫وب‬