1. CAMBODIA DO AND DON’T
สิ่งที่ควรทาและไม่ควรทาในประเทศกัมพูชา
1. ควรให้ความเคารพต่อผู้สูงอายุ
2. ควรให้เจ้าของบ้านเริ่มทานอาหารก่อนต่อจากนั้นผู้มาเยือนถึงจะรับประทานต่อได้
3. ควรให้ผู้อาวุโสที่สุดของโต๊ะรับประทานอาหารก่อน แล้วจึงเริ่มรับประทานได้
4. ไม่ควรชี้เท้าไปที่บุคคลอื่น เช่น เวลานั่งกับพื้นผู้หญิงควรเก็บปลายเท้าอย่างสารวม
5. ไม่ควรเดินข้ามเท้าคนอื่น
6. ไม่ควรเรอหรือแคะฟันขณะรับประทานอาหาร
7. ที่กัมพูชาผู้ชายสามารถจับมือกันได้เพื่อแสดงมิตรภาพที่ดีและไม่ใช่เกย์
8. เมื่อเดินผ่านบุคคลที่กาลังสนทนากันอยู่ควรก้มศีรษะเล็กน้อยเมื่อเดินผ่าน (ถ้าเดินผ่านตรง ๆ จะถือว่า
ไม่มีมารยาท)
9. เมื่อขับขี่จักรยานหรือจักรยานยนต์ควรชะลอความเร็วเมื่อผ่านวัด และถอดหมวกทุกครั้งเมื่อเข้าเขตวัด
10. ผู้หญิงไม่ควรแต่งหน้าจัดหรือแต่งตัวไม่สุภาพเมื่อเข้าเขตวัด
11. เมื่อเจอพระภิกษุสงฆ์ต้องถอดหมวกทุกครั้ง
12. ไม่ควรวิพากษ์วิจารณ์การเมือง
13. ห้ามถ่ายภาพสัญญลักษณ์ทางทหาร
14. ห้ามถูหรือสัมผัสศรีษะของคนอื่น เพราะกัมพูชาถือว่าศีรษะเป็นส่วนที่สาคัญที่สุดของร่างกาย
15. ต้องถอดรองเท้าก่อนเข้าบ้านคนอื่นทุกครั้ง
16. แต่งตัวมิดชิดและเรียบร้อย ผู้หญิงไม่ควรใส่กระโปรงสั้น และโชว์หัวไหล่ ผู้ชายควรใส่เสื้อมีปกและ
กางเกงขายาว
17. ระวังกิริยามารยาทต่อเพศตรงข้าม และไม่ควรวางหรือแตะมือชาวกัมพูชาเวลาถ่ายรูป เพราะอาจทาให้
เข้าใจผิดกัน
18. เมื่อเข้าเขตวัดควรปิดมือถือและเครื่องเล่น MP3 ทุกครั้ง
19. ไม่ส่งเสียงดังในเขตวัด และต้องไม่สวมหมวกเมื่อเข้าเขตวัดหรือโบสถ์
20. ไม่ควรห่อกระดาษของขวัญด้วยสีขาว เพราะถือว่าเป็นสีของการไว้ทุกข์ ควรใช้กระดาษที่มีสีสัน
21. เมื่อได้รับของขวัญแล้วยังไม่ควรเปิดออกทันที
22. เมื่อจะส่งของให้ผู้อื่นควรส่งด้วยสองมือ หรือไม่ก็ส่งของด้วยมือขวา ถือว่าเป็นมารยาทที่ดี
แหล่งที่มา: http://www.kwintessential.co.uk/resources/global-etiquette/cambodia.html
http://www.vietvaluetravel.com/Travel_Guide_Cambodia_Do_and_Dont/158
http://www.asiarooms.com/en/travel-guide/cambodia/useful-information/cambodia-
dos-and-dont.html

2. LAOS DO AND DON’T
สิ่งที่ควรทาและไม่ควรทาในประเทศลาว
1. การมีเพศสัมพันธ์กับชาวลาวที่ไม่ใช่คู่สมรสเป็นเรื่องผิดกฎหมาย หากละเมิด จะถูกกักกันตัว
ชั่วคราว
2. ห้ามพักค้างคืนที่บ้านคนลาวโดยไม่แจ้งต่อนายบ้าน (ผู้ใหญ่บ้าน) ก่อน
3. ห้ามแจกจ่ายใบปลิว หรือเผยแพร่ต่าง ๆ โดยไม่ได้รับอนุญาต
4. ควรตระหนักว่า ภาษาไทยและภาษาลาวมีความใกล้เคียงและฟังเข้าใจกันได้ ดังนั้น พึงหลีกเลี่ยง
การพูดจาส่อเสียดหรือล้อเลียนภาษาคาพูดหรือเล่าเรื่องเชิงตลกขบขันที่ส่อไปในทางที่ให้เกิด
ความไม่เข้าใจระหว่างกัน
5. พึงหลีกเลี่ยงการสนทนา วิพากวิจารณ์ และการแสดงออกที่ไม่เหมาะสมที่อาจก่อให้เกิดการ
โต้เถียงในประเด็นที่ละเอียดอ่อน เช่น การเมืองการปกครอง
6. ให้ความเคารพต่อ ระเบียบ กฎหมาย วัฒนธรรม และประเพณีอันดีงาม ของชาวลาว ด้วยความ
สุภาพและมีมารยาท โดยรักษาความสะอาดตามสถานที่ท่องเที่ยวต่าง ๆ
7. ชาวลาวเป็นคนที่รักความความสงบสุขควรหลีกเลี่ยงการพูดจาแบบส่งเสียงดังและก้าวร้าว
8. ลาวเชื่อว่าการจูบ เดินจับมือกัน และการแสดงอื่น ๆ ของความรักกับคนเพศอื่น ๆ เป็นเรื่อง
ส่วนตัวและไม่ควรแสดงในที่สาธารณะ
9. การทักทายกันชาวลาวใช้คาว่า "สบายดี" ซึ่งเป็นคาทักทายที่ใช้เป็นประจา การจูบ และกอดกันใน
ที่สาธารณะ หรือการแสดงความรักในที่สาธารณะเป็นสิ่งที่ไม่สุภาพสาหรับชาวลาว
10. พระพุทธรูปเป็นสิ่งสักการะบูชา ควรแสดงความเคารพด้วยการแต่งกายที่สุภาพ ในการเข้าเที่ยว
ชมและถ่ายภาพ
11. ในประเทศลาวมีสถานที่สิ่งศักดิ์สิทธิสักการะหลายที่ การเข้าไปเที่ยวชมไม่ควรแตะต้อง หรือเข้า
ชมในบริเวณที่หวงห้ามก่อนได้รับอนุญาต
12. พระสงฆ์และสามเณร เป็นบุคคลที่ชาวลาวให้ความเคารพ เพศหญิงไม่ควรแตะต้อง หรือสัมผัสถูก
พระสงฆ์และสามเณร
13. ก่อนจะถ่ายรูปใคร หรือบุคคลใด ต้องขออนุญาต และได้รับอนุญาตเสียก่อน
14. การตบหัว หรือจับหัว เป็นมารยาทที่ไม่สุภาพที่สุด
15. ชาวลาวถือว่าศีรษะเป็นสิ่งสูงสุด เท้าเป็นสิ่งต่าสุด การใช้เท้าชี้หรือเตะสิ่งของเป็นการแสดงท่าทีที่
ไม่สุภาพ
16. ควรถอดรองเท้าทุกครั้งก่อนเข้าบ้านชาวลาว หรือบริเวณที่กาหนดให้ถอดรองเท้าก่อนเข้า เช่น
โบสถ์ วิหาร
แหล่งที่มา : http://www.vietvaluetravel.com/Travel_Guide_Laos_Do_and_Dont/170
http://www.orientexpat.com/laos/dos-donts

3. MYANMAR DO AND DON’T
สิ่งที่ควรทาและไม่ควรทาในประเทศพม่า
1. ควรแต่งกายให้สุภาพเรียบร้อย และมิดชิด
2. รองเท้า ทุกคนต้องถอดรองเท้าทุกชนิดก่อนเข้าเขตศาสนสถาน ตั้งแต่รั้วด้านนอก ถุงเท้า ถุงน่อง
ก็ห้ามใส่เข้าไป ต้องเดินเท้าเปล่า และเป็นธรรมเนียมที่เคร่งครัดมากแต่สมัยโบราณ หากฝ่าฝืน
ชาวพม่าจะเข้ามาตักเตือนด้วยความไม่พอใจ
3. การถ่ายรูป วีดีโอ บางแห่งจะต้องเสียค่าธรรมเนียม บางแห่งห้ามถ่าย เช่น พิพิธภัณฑ์ย่างกุ้ง ต้อง
ฝากกล้องเอาไว้กับเจ้าหน้าที่ก่อนจะเข้าไป
4. เครื่องประดับ ของมีค่าต่าง ๆ ควรติดตัวไปให้น้อยที่สุดเท่าที่จาเป็น เพราะจะเกิดความยุ่งยากใน
การแจ้งบัญชีทรัพย์สินต่อเจ้าหน้าที่ศุลกากรเวลาเข้าเมือง และต้องแสดงว่าอยู่ครบเวลาจะเดินทาง
กลับจากพม่า หากอยู่ไม่ครบต้องเสียภาษีทันที เพราะศุลกากรพม่าจะถือว่านาไปขายต่อให้กับ
ชาวพม่า นอกจากนี้ ยังเป็นภาระในการดูแลรักษา ล่อตาล่อใจมิจฉาชีพอีกด้วย
5. ระบบการจราจรในพม่ากาหนดให้ขับรถชิดเลนขวาตรงข้ามกับไทย เพราะฉะนั้นเวลาข้ามถนน
ต้องดูให้ดีและรอบคอบ
6. ควรรับและยื่นสิ่งของด้วยมือขวา
7. ไม่ควรสัมผัสมือผู้หญิงในการทักทาย นอกเสียจากผู้หญิงจะเป็นฝ่ายเริ่มเอง
8. ไม่ควรพูดจา หรือส่งเสียงดัง เพราะถือว่าเป็นมารยาทที่ไม่สุภาพ
9. ไม่ควรเดินข้ามบุคคลอื่น เพราะถือว่าเป็นมารยาทที่ไม่ดี
10. ไม่ควรแสดงความรักในที่สาธารณะ เพราะถือไม่สมควร
แหล่งที่มา : http://www.myanmarmtetours.com/myanmar_dos_donts.htm
http://www.indochinaodysseytours.com/guide/myanmar-etiquette.html

4. VIETNAM DO AND DON’T
สิ่งที่ควรทาและไม่ควรทาในประเทศเวียดนาม
1. ควรแต่งกายชุดสุภาพเรียบร้อยและมิดชิด เพราะเวียดนามเป็นประเทศอนุรักษ์นิยม
2. ควรมอบสิ่งของด้วยสองมือ เช่น ยื่นนามบัตรด้วยสองมือ
3. ควรเคารพผู้อาวุโสกว่า
4. ควรใช้กระดาษห่อของขวัญที่มีสีสันสดใส
5. ควรอ่อนน้อมถ่อมตนเมื่อได้รับคาชมเชย
6. ไม่ควรใส่เครื่องประดับมากจนเกินไป เพราะถือว่าเป็นมารยาทที่ไม่เหมาะสม
7. ไม่ควรปฏิเสธที่จะรับ ชา กาแฟ หรือของว่าง เพราะถือว่าหยาบคาย
8. ไม่ควรสนทนาเรื่องศาสนาความเชื่อ การเมือง หรือสงครามเวียดนาม
9. ไม่ควรพูดต่อต้านรัฐบาลเวียดนาม
10.ไม่ควรสนทนาเรื่องกฎหมายบ้านเมืองของเวียดนาม
11.ไม่ควรจับหรือสัมผัสศีรษะบุคคลอื่น
12.ไม่ควรทาให้บุคคลอื่นอับอายต่อหน้าสาธารณะชน
13.ไม่ควรพูดด้วยน้าเสียงดังและห้วนเพราะจะถือว่าเป็นมารยาทที่หยาบคาย
14.ไม่ควรใช้นิ้วชี้ ชี้ไปยังจุดใดจุดหนึ่ง ควรใช้ทั้งฝ่ามือแทน
15.ไม่ควรยืนเท้าสะโพก และยืนกอดอก เมื่อคุยหรือเจรจากับบุคคลอื่น
16.ไม่ควรยื่นสิ่งของข้ามศีรษะคนอื่น
17.เมื่อต้องการนัดเจรจาธุรกิจควรนัดล่วงหน้าอย่างน้อย 1 สัปดาห์
18.ชาวเวียดนามตรงต่อเวลา และหวังว่าผู้อื่นก็เป็นเช่นนั้น
19.ชาวเวียดนามบางคนทักทายด้วยการสัมผัสมือแบบสองมือ โดยวางมือซ้ายไว้บนข้อมือขวา
แหล่งที่มา :http://www.kwintessential.co.uk/resources/global-etiquette/vietnam.html
http://www.ehow.com/about_6656306_business-etiquette-vietnam.html
http://www.asiarooms.com/en/travel-guide/vietnam/culture-of-vietnam/vietnamese-
etiquette.html