1. ΓΕΝΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗ ΧΗΜΕΙΑ Γ ΛΥΚ.
(ΘΕΤΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ)
ΘΕΜΑ Α (5+5+5+5+5=25)
Για τις προτάσεις Α.1 έως και Α.4 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της πρότασης και
δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της.
Α1. Δίνεται το στοιχείο Σ με ηλεκτρονιακή δομή θεμελιώδους κατάστασης [Xe]4f145d106s2.
Βρείτε σε ποιον τομέα του Π.Π. ανήκει το στοιχείο Σ:
α. στον s-τομέα β. στον p-τομέα
γ. στον d-τομέα δ. στον f-τομέα
Α2. To διάλυμα ΒΗΑ έχει pH = 9,2 στους 25 oC. Μεταξύ των σταθερών ιοντισμού Kb της
βάσης Β και Κa του οξέος ΗΑ, ισχύει:
α. Κb=Ka β. Κb<Ka
γ. Κb>Ka δ. Kb<<Ka
Α3. Περιέχει μόνο σ-δεσμούς το μόριο:
α. του αιθανικού οξέος β. της 1-προπανόλης
γ. του 2-υδροξυ-προπανονιτριλίου δ. της ακεταλδεΰδης
Α4. Λαμβάνεται διάλυμα με μεγαλύτερο pH από την ανάμιξη ίσων όγκων διαλυμάτων:
α. ΗCl 0,2Μ με ΝΗ3 0,2Μ β. CH3COOH 0,2M με ΚΟΗ 0,2Μ
γ. ΗCl 0,1M με ΝΗ3 0,2Μ δ. ΗCl 0,1M με Ca(OH)2 0,1M
A5. Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν σωστές ή λανθασμένες, εξηγώντας
κάθε φορά την επιλογή σας.
α. Κατά την αραίωση ενός διαλύματος ασθενούς οξέος ΗΑ αυξάνεται ο αριθμός mol H3O+
ενώ η συγκέντρωσή τους μειώνεται.
β. Η αρχή της αβεβαιότητας επιβεβαιώνει το ατομικό πρότυπο του Bohr.
γ. Κατά τη διάλυση ΝαΟΗ στο νερό (θερμοκρασία σταθερή), ο αυτοϊοντισμός του νερού
δεν επηρεάζεται, σε αντίθεση με το γινόμενο [Η3Ο+][ΟΗ-] το οποίο αυξάνεται.
δ. Ο μέγιστος αριθμός ηλεκτρονίων που μπορεί να τοποθετηθεί σε ένα υβριδικό τροχιακό
sp2 είναι 2.
ε. Η ακετόνη είναι δραστικότερη από την ακεταλδεΰδη, όσον αφορά τις αντιδράσεις προσ-
θήκης.
ΘΕΜΑ Β (10+5+5+5=25)
Β.1. Να αιτιολογήσετε τις ακόλουθες προτάσεις:
α. Κατά τη μετάπτωση του ηλεκτρονίου, στο άτομο του υδρογόνου, από την ενεργειακή
στάθμη με n=3 σε n=2 εκπέμπεται ακτινοβολία που έχει μεγαλύτερο μήκος κύματος απ’
ότι κατά τη μετάπτωση του ηλεκτρονίου από ενεργειακή στάθμη με n=2 σε n=1.
β.Ισομοριακές ποσότητες των οξειδίων SO3, CaO και Cl2O7 διαλύονται σε νερό οπότε
σχηματίζονται τα διαλύματα Δ1, Δ2 και Δ3 αντίστοιχα, τα οποία έχουν όλα τον ίδιο όγκο
και ίδια θερμοκρασία.
Η διάταξη των διαλυμάτων κατά αυξανόμενη τιμή pH είναι Δ3<Δ1<Δ2.
γ.Αν σε διάλυμα οξικού οξέος 0,1Μ (Kα οξικού οξέος = 10-5) προσθέσω διάλυμα ΗCl 10-4M
ίδιας θερμοκρασίας, ο βαθμός ιοντισμού του οξικού οξέος θα αυξηθεί.
δ.Κατά τη διάλυση μικρής αλλά υπολογίσιμης ποσότητας αέριου HCl σε ρυθμιστικό διάλυμα
CH3NH2 & CH3NH3NO3, το pH του διαλύματος παραμένει πρακτικά σταθερό.
ε. Για διάκριση της αιθανόλης από τη φαινόλη μπορεί να χρησιμοποιηθεί υδατικό διάλυμα
καυστικού νατρίου.

2. B2. Για τα στοιχεία Α, Β και Γ υπάρχουν τα ακόλουθα δεδομένα:
Ι. Ανήκουν στην τέταρτη περίοδο του Π.Π. .
ΙΙ. Το Α ανήκει στον s – τομέα και είναι παραμαγνητικό.
ΙΙΙ. Το Β ανήκει στον d- τομέα και διαθέτει ένα μονήρες e- σε d – υποστοιβάδα.
ΙV. Το Γ είναι το πιο ηλεκτραρνητικό άτομο της περιόδου.
α. Ποιοι είναι οι ατομικοί αριθμοί των στοιχείων Α, Β και Γ;
β. Διατάξτε τα στοιχεία Α, Β και Γ κατά αυξανόμενη ενέργεια πρώτου ιοντισμού, αιτιολο-
γώντας την απάντησή σας.
γ. Ποιο από τα στοιχεία Α, Β ή Γ διαθέτει τη μεγαλύτερη ενέργεια δεύτερου ιοντισμού;
Εξηγήστε την επιλογή σας.
δ. Ποιος είναι ο ηλεκτρονιακός τύπος της ένωσης που σχηματίζουν τα στοιχεία Α και Γ;
ε. Γράψτε τον ηλεκτρονιακό τύπο της ένωσης AΓΟ3. Βρείτε το είδος και το πλήθος των
υβριδικών τροχιακών που θα χρησιμοποιήσει το κεντρικό άτομο στην ένωση αυτή.
Δίνεται για το οξυγόνο: z = 8.
B3. Kαθένα από τα διαλύματα: διάλυμα ΝΗ3 0,1Μ, διάλυμα ΝΗ3 1Μ & ΝΗ4Cl 1M, διάλυμα
ΝΗ4Cl 0,1M και διάλυμα ΚClO4 0,1M θερμοκρασίας 25 oC περιέχεται σε μια από τις φιάλες
Φ1, Φ2, Φ3 και Φ4.
Σε 100 mL καθενός από τα τέσσερα αυτά διαλύματα προσθέσαμε 900 mL νερό (25 oC) και
διαπιστώσαμε ότι το pH που περιέχονταν στις φιάλες Φ1 και Φ3 παρέμεινε αμετάβλητο,
ενώ το pH του διαλύματος της Φ2 αυξήθηκε και της φιάλης Φ4 μειώθηκε.
Σε άλλα 100 mL από τα διαλύματα που περιέχονται στις φιάλες Φ1 και Φ3 προσθέσαμε
1 mL διαλύματος ΗΝΟ3 1Μ και διαπιστώσαμε ότι το pH του περιεχομένου της φιάλης Φ3
μειώθηκε, ενώ το pH του διαλύματος της φιάλης Φ1 παρέμεινε αμετάβλητο.
Με βάση τα παραπάνω δεδομένα να εξετάσετε σε ποια φιάλη περιέχεται καθένα από τα
τέσσερα διαλύματα. Εξηγήστε την αντιστοίχισή σας.
Β4. Αέριος υδρογονάνθρακας (Α) καίγεται πλήρως, παράγοντας τετραπλάσιο όγκο CO2 (στις
ίδιες συνθήκες πίεσης και θερμοκρασίας). Επιπλέον, 4,48 L του (Α), μετρημένα σε πρότυ-
πες συνθήκες (STP), μπορούν να αποχρωματίσουν 400 mL διαλύματος Βr2 1M (σε CCl4).
α. Βρείτε το μοριακό τύπο του υδρογονάνθρακα (Α).
β. Βρείτε το συντακτικό τύπο του υδρογονάνθρακα (Α) αν γνωρίζετε ότι κατά τη διαβίβα-
σή του σε αμμωνιακό διάλυμα CuCl καταβυθίζεται κεραμέρυθρο υπόλειμμα.
γ. Βρείτε το πλήθος των sp3 μικτών (υβριδικών) τροχιακών που περιέχονται σε ένα mol
του (Α).
δ. 0,2 mol της ένωσης (Α) και 9 g κορεσμένου μονοϋδροξυμονοκαρβοξυλικού οξέος (Β) ε-
λευθερώνουν τον ίδιο όγκο Η2(g), στις ίδιες συνθήκες πίεσης και θερμοκρασίας, αν στις
παραπάνω ποσότητες επιδράσουμε περίσσεια μεταλλικού νατρίου. Η ένωση (Β) μπορεί
να παρασκευαστεί με κυανυδρινική σύνθεση από την καρβονυλική ένωση (Γ).
i. Βρείτε τους συντακτικούς τύπους των ενώσεων (Β) και (Γ).
ii. Γράψτε χημική εξίσωση για να συμβολίσετε την επίδραση όξινου διαλύματος ΚΜnO4
στην ένωση (Β).
Δίνονται οι σχετικές ατομικές μάζες: C: 12, H: 1, O:16.

3. ΘΕΜΑ Γ (10+4+4+2+5=25)
Δίνεται το ακόλουθο διάγραμμα χημικών μετατροπών:
όχι αέριο
+ΝαΗCΟ3
Μ
+MnO4-/H+
H 2 SO4 / 170o C
CvH2vO2 (Α) + KOH B + Γ Ξ
+ + Βr2/CCl4
κίτρινο ίζημα
Π
+Ι2/ΚΟΗ
+Νa Cu/θέρμανση +ΚΟΗ/αλκοόλη
Θ Ζ Δ
Σ
+ΑgNO3/NH3
+SOCl2
Ε + κάτοπτρο
Αg
+Μg/αιθέρας +C3H6O (Y) H 2O
K Τ ….. Φ
+MnO4-/H+
+ΚCN
+Η2Ο/Η+ όχι αποχρω-
Λ X Ω ματισμός
(ισομερής της Γ)
+Η2/Pd
Α*
Ψ
Γ1. Να βρεθούν οι συντακτικοί τύποι των οργανικών ενώσεων Α έως Α*.
Γ2. Ποια τροχιακά επικαλύπτονται για το σχηματισμό χημικών δεσμών στα μόρια της ένωσης Δ;
Γ3. Ποιο από τα ακόλουθα υδατικά διαλύματα έχει μεγαλύτερο pH στους 25 oC;
i. διάλυμα της ένωσης Ε ii. διάλυμα KHCO3
Γ4. Να προτείνετε δύο τρόπους διάκρισης των ενώσεων Ψ και Ω.
Γ5. Ομογενές και ισομοριακό μίγμα αποτελείται από τις ενώσεις Β και οξαλικό κάλιο. Το μίγμα
χωρίζεται σε δύο μέρη. Το πρώτο μέρος μπορεί να αποχρωματίσει 800 mL διαλύματος
ΚΜnO4/H2SO4 0,2Μ. Η υπόλοιπη ποσότητα του αρχικού μίγματος διαλύεται πλήρως σε
νερό και αντιδρά πλήρως με την απαιτούμενη ποσότητα διαλύματος ΗCl. Στο διάλυμα που
προέκυψε επιδρούμε με περίσσεια βιομηχανικής σόδας (Νa2CO3) οπότε ελευθερώνονται
3,36 L αέριου, μετρημένα σε πρότυπες συνθήκες (STP).
Βρείτε τη μάζα του αρχικού μίγματος.
Δίνονται: οι σχετικές ατομικές μάζες: C: 12, H: 1, O: 16, K: 39, οι σταθερές ιοντισμού (25 oC):
CH3COOH: Ka= 10-5, NH3: Kb= 10-5, H2CO3: Κa1 = 10-6 & Ka2 = 10-13, H2O: Κw=10-14.

4. ΘΕΜΑ Δ (7+3+5+5+5=25)
Διαθέτουμε δύο υδατικά διαλύματα:
Διάλυμα Y1: διάλυμα που προέκυψε από πλήρη διάλυση 1,35 g RNH3Cl(s) (υδροχλωρικό αλάτι
της αμίνης RNH2) σε νερό μέχρι τελικό όγκο 200 mL. To διάλυμα Υ1 διαθέτει
2 10-6,5 mol ιόντων οξωνίου.
Διάλυμα Y2: διάλυμα Ca(OH)2 με pH = 13.
Επιπλέον, διαθέτουμε τον δείκτη ΗΔ με σταθερά ιοντισμού Κa = 10-5 και χρώματα: κίτρινο για
την όξινη και μπλε για τη βασική μορφή.
Δ1. Βρείτε τον ηλεκτρονιακό τύπο της ένωσης RNH3Cl και την % w/v περιεκτικότητα του δια-
λύματος Υ2 σε Ca(OH)2.
Δ2. Σε 200 mL του διαλύματος Δ1 ρίξαμε μια σταγόνα δείκτη ΗΔ. Βρείτε το χρώμα που απέ-
κτησε το διάλυμα.
Δ3. Bρείτε πόσα cm3 αέριας RNH2, σε πρότυπες συνθήκες (STP), πρέπει να διαλύσουμε σε
200 mL διαλύματος Υ1 χωρίς μεταβολή όγκου, ώστε να προκύψει τελικό διάλυμα με
[Η3Ο+] = 10-6 [ΟΗ-].
Δ4. Πόσα L διαλύματος ισχυρού οξέος με pH = 1 (διάλυμα Υ3) πρέπει να προστεθούν σε
400 mL διαλύματος Υ2 για να προκύψει διάλυμα Υ4 με pH = 2;
Δ5. Αναμείξαμε V1 L του διαλύματος Y1 με V2 L του διαλύματος Y2, οπότε προέκυψαν 600 mL
του διαλύματος Y5. Επιπλέον, στο διάλυμα Y5 ρίξαμε 1 σταγόνα δείκτη ΗΔ και βρήκαμε ότι
[Δ - ]
ο λόγος ισούται με 105.
[ ]
Να υπολογίσετε την αριθμητική τιμή των όγκων V1 και V2.
Δίνονται: οι σχετικές ατομικές μάζες: C: 12, H:1, N: 14, Cl: 35,5, Ca: 40, O:16.
για την RNH2: Kb = 10-4, για το νερό: Κw=10-14.
Καλή τύχη!