Enviar búsqueda
Cargar
лекц 4 гаот уул газар хөдлөлт
•
8 recomendaciones
•
3,979 vistas
D
Davaa-Ochir Azzaya
Seguir
Denunciar
Compartir
Denunciar
Compartir
1 de 18
Recomendados
салхи ба агаарын даралт 4
салхи ба агаарын даралт 4
Ganbat Narantsetseg
дэлхийн хэлбэр,хэмжээ
дэлхийн хэлбэр,хэмжээ
Baterdene Tserendash
Газарзүйн бодлого бодох аргачлал.pptx
Газарзүйн бодлого бодох аргачлал.pptx
Enkh Tseba
мөстлөг 8
мөстлөг 8
Batdelger Oyungerel
газарзүйн зураг
газарзүйн зураг
shine shine
хийн мандлын үе давхарга
хийн мандлын үе давхарга
Baljinnyam12
газар зүйн зураг
газар зүйн зураг
Tsekeel Tsekee
10 анги уран зохиолын хичээл 4 цаг шүлэг
10 анги уран зохиолын хичээл 4 цаг шүлэг
BaigalBaigalmaa
Recomendados
салхи ба агаарын даралт 4
салхи ба агаарын даралт 4
Ganbat Narantsetseg
дэлхийн хэлбэр,хэмжээ
дэлхийн хэлбэр,хэмжээ
Baterdene Tserendash
Газарзүйн бодлого бодох аргачлал.pptx
Газарзүйн бодлого бодох аргачлал.pptx
Enkh Tseba
мөстлөг 8
мөстлөг 8
Batdelger Oyungerel
газарзүйн зураг
газарзүйн зураг
shine shine
хийн мандлын үе давхарга
хийн мандлын үе давхарга
Baljinnyam12
газар зүйн зураг
газар зүйн зураг
Tsekeel Tsekee
10 анги уран зохиолын хичээл 4 цаг шүлэг
10 анги уран зохиолын хичээл 4 цаг шүлэг
BaigalBaigalmaa
Цаг агаар ба түүний өөрчлөгдөх шалтгаан
Цаг агаар ба түүний өөрчлөгдөх шалтгаан
Tsedev Bat-erdene
лекц 6 дэлхийн дулааны баланс
лекц 6 дэлхийн дулааны баланс
Davaa-Ochir Azzaya
лекц 3 дэлхийн дотоод бүтэц
лекц 3 дэлхийн дотоод бүтэц
Davaa-Ochir Azzaya
Lecture16
Lecture16
munhtaivan
тунадас үүсэх нөхцөл
тунадас үүсэх нөхцөл
enkhee lkhagwae
нарны цацраг 2
нарны цацраг 2
Baterdene Solongo
гол мөрөн
гол мөрөн
enkhee lkhagwae
салхи ба даралт 4
салхи ба даралт 4
Baterdene Solongo
хөгжлийн ялгаа
хөгжлийн ялгаа
Manlaibayar Manlai
галт уулшил
галт уулшил
Batbold Amarjargal
Дэлхийн хөдөлгөөн түүний үр дагавар
Дэлхийн хөдөлгөөн түүний үр дагавар
Baterdene Tserendash
цаг агаар ба уур амьсгал
цаг агаар ба уур амьсгал
Baterdene Solongo
лекц. 10 хуурай газрын ус гол мөрөн
лекц. 10 хуурай газрын ус гол мөрөн
Davaa-Ochir Azzaya
чийг ба хур тунадас
чийг ба хур тунадас
Sodbilegt Sodbilegt
8-р ангийн Газарзүйн хичээлийн шалгалтын материал
8-р ангийн Газарзүйн хичээлийн шалгалтын материал
Хөвсгөл аймаг Боловсролын газар
Lecture 8
Lecture 8
munkhuu_a
аха физик асуулт
аха физик асуулт
batbayarD
уур амьсгалд нөлөөлөх хүчин зүйл
уур амьсгалд нөлөөлөх хүчин зүйл
Gantulga Batmunkh
монголын угсаатнууд 1
монголын угсаатнууд 1
Erdenezul Bazarragchaa
чулуун зэвсгийн үе
чулуун зэвсгийн үе
Ихбаяр Ихээ
Project risk management
Project risk management
Rahmat Taufiq Sigit
Gazar hudlult
Gazar hudlult
UUUUR
Más contenido relacionado
La actualidad más candente
Цаг агаар ба түүний өөрчлөгдөх шалтгаан
Цаг агаар ба түүний өөрчлөгдөх шалтгаан
Tsedev Bat-erdene
лекц 6 дэлхийн дулааны баланс
лекц 6 дэлхийн дулааны баланс
Davaa-Ochir Azzaya
лекц 3 дэлхийн дотоод бүтэц
лекц 3 дэлхийн дотоод бүтэц
Davaa-Ochir Azzaya
Lecture16
Lecture16
munhtaivan
тунадас үүсэх нөхцөл
тунадас үүсэх нөхцөл
enkhee lkhagwae
нарны цацраг 2
нарны цацраг 2
Baterdene Solongo
гол мөрөн
гол мөрөн
enkhee lkhagwae
салхи ба даралт 4
салхи ба даралт 4
Baterdene Solongo
хөгжлийн ялгаа
хөгжлийн ялгаа
Manlaibayar Manlai
галт уулшил
галт уулшил
Batbold Amarjargal
Дэлхийн хөдөлгөөн түүний үр дагавар
Дэлхийн хөдөлгөөн түүний үр дагавар
Baterdene Tserendash
цаг агаар ба уур амьсгал
цаг агаар ба уур амьсгал
Baterdene Solongo
лекц. 10 хуурай газрын ус гол мөрөн
лекц. 10 хуурай газрын ус гол мөрөн
Davaa-Ochir Azzaya
чийг ба хур тунадас
чийг ба хур тунадас
Sodbilegt Sodbilegt
8-р ангийн Газарзүйн хичээлийн шалгалтын материал
8-р ангийн Газарзүйн хичээлийн шалгалтын материал
Хөвсгөл аймаг Боловсролын газар
Lecture 8
Lecture 8
munkhuu_a
аха физик асуулт
аха физик асуулт
batbayarD
уур амьсгалд нөлөөлөх хүчин зүйл
уур амьсгалд нөлөөлөх хүчин зүйл
Gantulga Batmunkh
монголын угсаатнууд 1
монголын угсаатнууд 1
Erdenezul Bazarragchaa
чулуун зэвсгийн үе
чулуун зэвсгийн үе
Ихбаяр Ихээ
La actualidad más candente
(20)
Цаг агаар ба түүний өөрчлөгдөх шалтгаан
Цаг агаар ба түүний өөрчлөгдөх шалтгаан
лекц 6 дэлхийн дулааны баланс
лекц 6 дэлхийн дулааны баланс
лекц 3 дэлхийн дотоод бүтэц
лекц 3 дэлхийн дотоод бүтэц
Lecture16
Lecture16
тунадас үүсэх нөхцөл
тунадас үүсэх нөхцөл
нарны цацраг 2
нарны цацраг 2
гол мөрөн
гол мөрөн
салхи ба даралт 4
салхи ба даралт 4
хөгжлийн ялгаа
хөгжлийн ялгаа
галт уулшил
галт уулшил
Дэлхийн хөдөлгөөн түүний үр дагавар
Дэлхийн хөдөлгөөн түүний үр дагавар
цаг агаар ба уур амьсгал
цаг агаар ба уур амьсгал
лекц. 10 хуурай газрын ус гол мөрөн
лекц. 10 хуурай газрын ус гол мөрөн
чийг ба хур тунадас
чийг ба хур тунадас
8-р ангийн Газарзүйн хичээлийн шалгалтын материал
8-р ангийн Газарзүйн хичээлийн шалгалтын материал
Lecture 8
Lecture 8
аха физик асуулт
аха физик асуулт
уур амьсгалд нөлөөлөх хүчин зүйл
уур амьсгалд нөлөөлөх хүчин зүйл
монголын угсаатнууд 1
монголын угсаатнууд 1
чулуун зэвсгийн үе
чулуун зэвсгийн үе
Destacado
Project risk management
Project risk management
Rahmat Taufiq Sigit
Gazar hudlult
Gazar hudlult
UUUUR
лекц 8
лекц 8
Davaa-Ochir Azzaya
лекц 7
лекц 7
Davaa-Ochir Azzaya
биомандал нээлттэй хичээл
биомандал нээлттэй хичээл
Davaa-Ochir Azzaya
Gazar hudlultiin hicheel 2013
Gazar hudlultiin hicheel 2013
KinderGarden22
цэвэр ус
цэвэр ус
Tsekeel Tsekee
Galt uul
Galt uul
baigalmaaa53
галт уул10р анги хандмаа
галт уул10р анги хандмаа
khandmaa79
10 анги
10 анги
enkhee lkhagwae
дэлхийн дотоод бүтэц
дэлхийн дотоод бүтэц
Baterdene Tserendash
Газар хөдлөлт
Газар хөдлөлт
enkhee lkhagwae
хураангуй. Байгууламжийн шугаман бус тооцоо
хураангуй. Байгууламжийн шугаман бус тооцоо
Ganbayar Bayasgalan
бие даалт
бие даалт
shinee999
Төгсгөлөг элементийн арга - Шилбэн систем (Курсын төсөл I)
Төгсгөлөг элементийн арга - Шилбэн систем (Курсын төсөл I)
Ninjbadam Dorjsuren
газар хөдлөлт
газар хөдлөлт
Baterdene Tserendash
гамшгаас хамгаалах-мэргэжлийн-ангийн-дүрэм
гамшгаас хамгаалах-мэргэжлийн-ангийн-дүрэм
kharkhorin
Барилгын механик II-ын 2-р бие даалт "Статик тодорхой бус үргэлж дамнуур тооцох"
Барилгын механик II-ын 2-р бие даалт "Статик тодорхой бус үргэлж дамнуур тооцох"
Ninjbadam Dorjsuren
85shcoolдэлхийн дотоод бүтэц
85shcoolдэлхийн дотоод бүтэц
Ariunzul85_81013
Барилгын механик II-ын 3-р бие даалт буюу "Шилжилтийн аргаар статик тодорхой ...
Барилгын механик II-ын 3-р бие даалт буюу "Шилжилтийн аргаар статик тодорхой ...
Ninjbadam Dorjsuren
Destacado
(20)
Project risk management
Project risk management
Gazar hudlult
Gazar hudlult
лекц 8
лекц 8
лекц 7
лекц 7
биомандал нээлттэй хичээл
биомандал нээлттэй хичээл
Gazar hudlultiin hicheel 2013
Gazar hudlultiin hicheel 2013
цэвэр ус
цэвэр ус
Galt uul
Galt uul
галт уул10р анги хандмаа
галт уул10р анги хандмаа
10 анги
10 анги
дэлхийн дотоод бүтэц
дэлхийн дотоод бүтэц
Газар хөдлөлт
Газар хөдлөлт
хураангуй. Байгууламжийн шугаман бус тооцоо
хураангуй. Байгууламжийн шугаман бус тооцоо
бие даалт
бие даалт
Төгсгөлөг элементийн арга - Шилбэн систем (Курсын төсөл I)
Төгсгөлөг элементийн арга - Шилбэн систем (Курсын төсөл I)
газар хөдлөлт
газар хөдлөлт
гамшгаас хамгаалах-мэргэжлийн-ангийн-дүрэм
гамшгаас хамгаалах-мэргэжлийн-ангийн-дүрэм
Барилгын механик II-ын 2-р бие даалт "Статик тодорхой бус үргэлж дамнуур тооцох"
Барилгын механик II-ын 2-р бие даалт "Статик тодорхой бус үргэлж дамнуур тооцох"
85shcoolдэлхийн дотоод бүтэц
85shcoolдэлхийн дотоод бүтэц
Барилгын механик II-ын 3-р бие даалт буюу "Шилжилтийн аргаар статик тодорхой ...
Барилгын механик II-ын 3-р бие даалт буюу "Шилжилтийн аргаар статик тодорхой ...
Similar a лекц 4 гаот уул газар хөдлөлт
"Галт уул" (33-p сургууль Батчулуун , Баярманлай , Төгөлдөр)
"Галт уул" (33-p сургууль Батчулуун , Баярманлай , Төгөлдөр)
Batchuluun33
газрын гадаргын өөрчлөглөлт өгөршил
газрын гадаргын өөрчлөглөлт өгөршил
Ganbat Narantsetseg
газрын гадаргын өөрчлөглөлт өгөршил
газрын гадаргын өөрчлөглөлт өгөршил
Ganbat Narantsetseg
геологийн үйл явцын өөрчлөлт хөгжил еш
геологийн үйл явцын өөрчлөлт хөгжил еш
Ganbat Narantsetseg
магматизм
магматизм
Munkh-Erdene Muugi
газрын гадаргыг өөрчлөгч гадаад дотоод хүчин зүйлс
газрын гадаргыг өөрчлөгч гадаад дотоод хүчин зүйлс
Baterdene Tserendash
Delhiin hugjliin undsen structure
Delhiin hugjliin undsen structure
Gantulgiin Dambasuren
Delhiin hugjliin undsen structure
Delhiin hugjliin undsen structure
Gantulgiin Dambasuren
Galt uulshil
Galt uulshil
tungalag
хичээл 2 mongol orni gelogiin khogjil
хичээл 2 mongol orni gelogiin khogjil
otgoo80
хөрс үүсвэрийн хүчин зүйл 3
хөрс үүсвэрийн хүчин зүйл 3
otgooPhh
батчимэг44
батчимэг44
chimgee5568
Нарны аймаг, дэлхийн хөдөлгөөн хичээл
Нарны аймаг, дэлхийн хөдөлгөөн хичээл
purewdorjoo
Газарзүй 7 3-р бүлэг Эрдэс чулуулаг.pdf
Газарзүй 7 3-р бүлэг Эрдэс чулуулаг.pdf
Enkh Tseba
байгалийн ухаан чулуу
байгалийн ухаан чулуу
Bama740517
байгалийн ухаан чулуу
байгалийн ухаан чулуу
Bama740517
цунами гэж юу вэ
цунами гэж юу вэ
Baterdene Tserendash
12 porphyry
12 porphyry
Бат-Эрдэнэ Х.
хөрс үүсвэрийн хүчин зүйл 3
хөрс үүсвэрийн хүчин зүйл 3
otgooPhh
Earthquake
Earthquake
Bat Budee
Similar a лекц 4 гаот уул газар хөдлөлт
(20)
"Галт уул" (33-p сургууль Батчулуун , Баярманлай , Төгөлдөр)
"Галт уул" (33-p сургууль Батчулуун , Баярманлай , Төгөлдөр)
газрын гадаргын өөрчлөглөлт өгөршил
газрын гадаргын өөрчлөглөлт өгөршил
газрын гадаргын өөрчлөглөлт өгөршил
газрын гадаргын өөрчлөглөлт өгөршил
геологийн үйл явцын өөрчлөлт хөгжил еш
геологийн үйл явцын өөрчлөлт хөгжил еш
магматизм
магматизм
газрын гадаргыг өөрчлөгч гадаад дотоод хүчин зүйлс
газрын гадаргыг өөрчлөгч гадаад дотоод хүчин зүйлс
Delhiin hugjliin undsen structure
Delhiin hugjliin undsen structure
Delhiin hugjliin undsen structure
Delhiin hugjliin undsen structure
Galt uulshil
Galt uulshil
хичээл 2 mongol orni gelogiin khogjil
хичээл 2 mongol orni gelogiin khogjil
хөрс үүсвэрийн хүчин зүйл 3
хөрс үүсвэрийн хүчин зүйл 3
батчимэг44
батчимэг44
Нарны аймаг, дэлхийн хөдөлгөөн хичээл
Нарны аймаг, дэлхийн хөдөлгөөн хичээл
Газарзүй 7 3-р бүлэг Эрдэс чулуулаг.pdf
Газарзүй 7 3-р бүлэг Эрдэс чулуулаг.pdf
байгалийн ухаан чулуу
байгалийн ухаан чулуу
байгалийн ухаан чулуу
байгалийн ухаан чулуу
цунами гэж юу вэ
цунами гэж юу вэ
12 porphyry
12 porphyry
хөрс үүсвэрийн хүчин зүйл 3
хөрс үүсвэрийн хүчин зүйл 3
Earthquake
Earthquake
Más de Davaa-Ochir Azzaya
лекц 11 нуурын усны шинж чанар намаг
лекц 11 нуурын усны шинж чанар намаг
Davaa-Ochir Azzaya
лекц 11 нуурын усны шинж чанар намаг
лекц 11 нуурын усны шинж чанар намаг
Davaa-Ochir Azzaya
лекц 2 нарны аймаг, дэлхийн хөдөлгөөн
лекц 2 нарны аймаг, дэлхийн хөдөлгөөн
Davaa-Ochir Azzaya
лекц 1 физик газарзүй
лекц 1 физик газарзүй
Davaa-Ochir Azzaya
Sarnai.
Sarnai.
Davaa-Ochir Azzaya
Iltgel
Iltgel
Davaa-Ochir Azzaya
Iltgel
Iltgel
Davaa-Ochir Azzaya
биомандал нээлттэй хичээл
биомандал нээлттэй хичээл
Davaa-Ochir Azzaya
Más de Davaa-Ochir Azzaya
(8)
лекц 11 нуурын усны шинж чанар намаг
лекц 11 нуурын усны шинж чанар намаг
лекц 11 нуурын усны шинж чанар намаг
лекц 11 нуурын усны шинж чанар намаг
лекц 2 нарны аймаг, дэлхийн хөдөлгөөн
лекц 2 нарны аймаг, дэлхийн хөдөлгөөн
лекц 1 физик газарзүй
лекц 1 физик газарзүй
Sarnai.
Sarnai.
Iltgel
Iltgel
Iltgel
Iltgel
биомандал нээлттэй хичээл
биомандал нээлттэй хичээл
лекц 4 гаот уул газар хөдлөлт
1.
Галт уул, газар
хөдлөлт газрын гадаргыг өөрчлөх хүчин зүйл Газарзүйн багш: Д.Аззаяа
2.
Газар хөдлөлт Газар хөдлөлт
нь газрын давхаргын чичирхийлэн доргих хөдөлгөөн юм. Дэлхийн дотоод энергийн нөлөөгөөр газрын давхаргад тэлэх, агших үзэгдэл явагдаж уулын чулуулаг асар их хүчдэлд автана. Тэрхүү хүчдэлийн хүч уулын чулуулгийн бат бэхээс давах үед чулуулаг хагарч цуурна. Бодис халж тэлэх, хөрч агших, хагарч цуурах үед ялгарсан энерги нь газрын давхаргыг чичирүүлэх, шилжүүлэн нүүлгэх, чичирхийллийг зайд дамжуулах үйлдэлд зарцуулагдаж газар хөдөлдөг байна.
3.
4.
Газар хөдлөл анх
эхэлсэн газрын гүн дэх хэсгийг газар хөдлөлийн дотоод голомт буюу төв гэнэ. Энэ голомтын харалдаа газрын гадарга дээр орших хэсгийг газар хөдлөлийн гадаад голомт буюу эпицентр гэдэг. Дотоод голомт нь ердийн (0-60) завсрын (60-300км) гүний (300-км цааш) гэж 3 янз байдаг. Газар хөдлөийн дотоод голомтоос үүссэн энерги нь чичирхийллийн долгион байдлаар тал тал тийш тархах бөгөөд түүний хүч нь гадаад төвд хамгийн их байна. Газар хөдлөлийн хүч янз бүр.
5.
Галт уулшил Галт уулшил
бол газрын давхарга руу магма нэвчих, газрын гадарга дээр бялхаж гарахтай холбоо бүхий үзэгдлүүдийн нэгдэл юм. Галт уулшлын явц магмаас хамаардаг. Магма бол гүнд орших халуун хайлмал чулуулаг бөгөөд температур нь 15000С хүрнэ. Магмын голомт 5-6 км-ээс 50-70 км хүртэл гүнд ошино. Магмын бүрэлдэхүүнд олон химийн элемент оролцох боловч цахиурын ислүүд зонхилох хувийг эзэлнэ.
6.
1. Магм 2. Хучаас
чулуулаг 3. Цорго 4. Хормой 5. Силл 6. Салбарласан цорго 7. Галт уулын үнснээс үүссэн давхрагууд 8. Хажуу 9. Галт уулын лааваас үүссэн давхрагууд 10. Хоолой 11. Паразит тогоо 12. Халуун лаавын урсгал 13. Хавхлага 14. Тогоо 15. Үнс
7.
Галт уулшлыг шургамал
ба бялхамал гэж ангилна. Магма их хүчээр шахагдан газрын давхаргын ан цаваар нэвчихийг шургамал галт уулшил гэнэ. Ийм үед магма газрын гадарга дээр ил гарч ирэхгүй замдаа царцаж, лакколит, батолит гэж нэрлэгдэх шургамал чулуулгийн биетүүд газрын гүнд үүсдэг. Ингэж царцсан биетүүдийн харалдаа газрын гадарга гүдийж өндөрлөгүүд үүснэ
8.
Магма газрын гадарга
дээр ил гарч ирвэл бялхамал галт уулшил болно. Энэ нь лаав бялхах, чулуулаг дэлбэрэн бутарч цацагдах, усны уур, хийнүүд дэгдэх замаар илэрнэ. Бялхмал галт уулшлийн дүнд бөмбөгөр, шовх галт уулс үүсдэг бөгөөд оройд ньгалт уулын тогоо (кратер) байдаг. Ан цавын галт уул нь газрын давхаргын тектоник ангалыг дагаж үүснэ. Ангал, хагарлаар хөөрч бялхаж буй лаав түүний амсраас хоѐр тийш тарж урсан, царцаж өндөрлөг үүсгэнэ.
9.
Төв бялхалтын галт уул нь магма урсан гарах, үнс, чандруу бусад зүйлс цацагдах суваг болон өрх үүсгэнэ. Өрх нь хэдэн арван метрээс хэдэн км диамтертэй байдаг. Бялхааж буй галт уул нь үе үе дэлбэрэн лаав урсах ба усны уур, хий дэгдүүлж байдаг. Урд нь бялхаж байсан боловч одоо нэгэнт зогссон бол унтарсан галт уул гэнэ. Галт уулын дэлбэрэлт хэдэн цагаас олон хоног ч үргэлжилж болно.
10.
Лаавын буюу Бамбайн галт уул: Дэлбэрэлт нь тогтуун. Суваг даган шингэн магма өгсөж тогоо дүүрэн бялхана. Доороос лаав түрэх үе?д түрүүчийн лаад нь тогооноосоо хальж, уулын хажуу даган урсана. Давхраат гал уул: Холимог бялхалттай. Өөрөөр хэлбэл, тайван бялхалтын үе, дэлбэрэлтийн үетэй ээлжлэн явагдаж байдаг галт уулыг ингэж нэрлэнэ. Бамбайн галт уултай адилхан шингэн даав аажим бялхаж байснаа дэлбэрэлт болж галт уулын бөмбөг, элс шороо, үнс цацагдана.
11.
Бөмбөгөр маягийн галт уул нь зууралдамтгай магмаас үүсдэг. Ийм магма галт уулын өрх рүү шахагдан аажуухан хөөрч, ил гарангуут цацарна. Энэ нь тогоо дүүрэн царцаж бөмбөгөр, түүгээр ч барахгүй шовгор оройтой уул бүрэлдүүлдэг байна. Одоо манай дэлхийн дээр бялхаж байгаа галт уул хуурай газарт 600 орчим, далай 60 гаруй унтарсан галт уул 5000 орчим байна.
12.
Үүсэх байдлаар нь •
Ан цавын • Төв бялхалтын Дэлбэрэх хугацаагар нь • Унтарсан • Бялхаж буй Бялхах байдал ба магмын найрлагаар нь • Лаавыг буюу бамбайн • Давхраат • Бөмбөгөр маягийн
13.
Газрын гадаргыг өөрчлөх
гадаад, дотоод хүчин зүйлс Дэлхийн гадарга нь түүнд нөлөөлөх гадаад ба дотоод хүчин зүйлийн харилцан үйлчлэлийн үр дүнд бүрэлдэн тогтдог. Дотоод буюу эндоген хүчин зүйлт дээр үзсэн дэлхийн дотоод энергийн нөлөөгөөр явагдах тектоник хөдөлгөөн, газар хөдлөл, галт уушил зэрэг орно. Гадаад буюу экзоген явц нь нарны энерги ба хүндийн хүчний нөлөөн дор явагддаг.
14.
Экзоген явцад уул
нурууд өндөрлөгүүд эвдрэх, элэгдэн бутарч суларсан чулуулаг хонхор хотгор луу зөөгдөх, тэнд тунах замаар газрын гадарга тэгширдэг. Эндоген явц эрчимтэй байвал уул нурууд, гүн хонхрууд болон бусад хотгор гүдгэр үүсэж гадаргын өндөр намын зөрүү улам ихсэнэ. Экзоген явц зохиолоход газрын гадаргын томоохон гүдгэр хэлбэрүүд эвдэрч элэгдэн тэгширч, хотгор гүдгэрийн зөрүү багасч гадаргуу жигдэрдэг байна.
15.
УУЛЫН ЧУЛУУЛГИЙН ӨГӨРШИЛТ Дэлхийн
гадаргын уулын чулуулаг, эрдсүүд эвдрэн бутрах, химийн урвалд орж өөр найрлагатай болж байдаг үзэгдлийг өгөршилт гэнэ. Уулын чулуулгийн өгөршилтийн эрчим нь тэдгээрийн химийн найрлага бүтэц, ан цавын байдал, гадаргын хотгор, гүдгэр, уур амьсгалаас хамаарна. Зонхилж буй хүчин зүйлээс нь хамаарч өгөршлийг физикийн, химийн, органик гэж ангилна.
16.
ФИЗИК ӨГӨРШИЛТ Уулын чулуулаг,
эрдсиын химийн найрлага өөрчлөгдөхгүй боловч том, жижиг янз бүрийн хэсгүүдэд бутрахыг физик өгөршилт гэнэ. Уулын чулуулгийн хэлсщтэрхийнүүд хоорондоо үрэлдэх, нурж унан бутрах, голыгщн урсгалаар зөөгдөн урсах, далай тэнгисийн долгионд илэгдэх, мөсөн голоор зөөгдөх замаар эвдэрч, хэмхрэх нь физик өгөршилт юм.
17.
ХИМИЙН ӨГӨРШИЛТ Уулын
чулуулаг, эрдэс хувиран химийн найрлага нь өөрчлөгдөхийг хэлнэ. Жишээ нь: Боржин өгөршихөд “явшир” хэмээх шаазангийн нарийн шавар болон хувирч өөр чулуулаг үүснэ. Магмын исэллэг чулуулаг хувирч өөрчлөгдвөл боксит болж хувирна. Химийн өгөршлийн гол хүчин зүйл бол ус, хүчилтөрөгч, нүүрсхүчлийн хий, амьд организмууд юм. Чийглэг, дулаан уур амьсгалтай газар нутагт химийн өгөршил маш эрчимтэй явагдана.
18.
ОРГАНИК ӨГӨРШИЛТ Амьтан, ургамал,
элдэв бактерийн амьдрах үйл ажиллагааны явцад уулын чулуулаг задрач бутрах, түүний химийн наырлага өөрчлөгдөх үзэгдэл болно. Жишээ нь: Хадны завсар ургасан модны томорсноос болж хад нурдаг. Ургамал амьтны ялгаруулж буй бодисууд бас уулын чулуулаг, хөрс шороотой химийн урвалд орж тэдгээрийннайрлагыг өөрчилнө. Уулын чулуулаг үүсэх, ба түүний өгөршилт, хувиралт бол чулуун мандал дахь бодисын эргэлтийн үе шатууд болно.