1. Монгол Улсын Боловсролын Их Сургууль
Боловсрол Судлалын Сургууль
Нийгмийн ажлын тэнхим
4-р күрс : Мэргэшүүлэх дадлага
Дадлага хийсэн байгууллага : Нийгмийн халамж үйлчилгээний ерөнхий газар
Дадлага удирдсан багш..............................М.Нямдорж
Дадлага хийсэн оюутан...............................Д.Зоригтболд
Дадлага удирдагч.........................................С.Отгондэлгэр
Улаанбаатар хот
2013он

2. Тайлангийн агуулга
Тайлангийн ерөнхий хэсэг
Дадлага хийсэн байгууллага
Дадлага хийсэн хугацаа
Дадлага удирдагч
Дадлага удирдагч багш
Дадлага хийсэн оюутан
Тайлангийн үндсэн хэсэг
Дадлага ажлын ерөнхий зорилго
Дадлага ажлын тусгай зорилго
Дадлага ажлын хугацаанд хийж гүйцэтгэсэн ажлууд
Дадлагаас сурсан мэдсэн ур чадвар
Тайлангийн төгсгөл хэсэг
Дадлага ажлын давуу тал
Дадлага ажлын сул тал
Дадлагын явцад тулгарсан хүндрэл бэрхшээл
Санал зөвлөмж
Дүгнэлт
Тайлангийн хавсралтууд
Үнэлгээний маягтууд
Суралцах төлөвлөгөө
Үйл ажиллагааны төлөвлөгөө
Байгууллагын танилцуулга
Нэмэлт материал

3. Ерөнхий мэдээлэл
Оюутны нэр: Д.Зоригтболд
Сургууль анги күрс: МУБИС-БоСС НА 4Б
Дадлагын байгууллага: Нийгмийн халамж үйлчилгээний ерөнхий газар
Чиглэл: Халамжийн нийгмийн ажил
Дадлага удирдагч: С.Отгондэлгэр
Дадлага удирдсан багш: М.Нямдорж
Дадлагын хугацаа: 2013.01.28-2013.03.08
Дадлага ажлын ерөнхий зорилго: оюутнууд янз бүрийн нөхцөл байдалд ажиллах
чадвар , бусад ажилтнуудтай хамтран ажиллах чадвар орон нутгийн бусад
нөөцтэй холбогдох, холбоо тогтоох чадвар, бусад мэргэжлийн үйл ажиллагаатай
ажлаа уялдуулан явуулах нийгмийн ажлын макро түвшний ур чадвар, дадал
эзэмшихэд чиглэгдэнэ.
Дадлага ажлын тусгай зорилго: Халамжийн нийгмийн ажил үйлчилгээний
онцлогийг таньж мэдэх иргэд олон нийттэй ажиллах арга зүйд суралцах, нийгмийн
ажилтны үзүүлж буй үйл ажиллагаатай танилцаж судлах.
Дадлага ажлын зорилт
Байгууллаын дүрэм ѐс зүйн хэм хэмжээг сахин ажиллах
Хувь хүн болон мэргэжилтний хувьд өөрийгөө үнэлж сурах
Онолын мэдлэгээ практикт ашиглах
Хүчирхийлэлд өртсөн хүүхдүүдийн нийгэм сэтгэд зүйн онцлогийг
танин мэдэх
Нийгмийн ажилтны үүрэг үйл ажиллагаатай танилцах
Байгууллагын үйл ажиллагаанд идэвхитэй оролцох

4. Мэргэжлийн ѐс зүйд нийцүүлэн ажиллаж сурах
Үйл ажиллагаанд идэвхитэй оролцох
Нийгмийн халамжийн үйлчилгээний талаар судлах хэрэгжилтийг нь
ажиглах
Зорилтот бүлэгээс сонгож ажиллах
Дадлага ажлын хугацаанд хийж гүйцэтгэсэн үйл ажиллагаа
Байгууллагын үйл ажиллагаатай танилцсан бөгөөд байгууллагын
дотоод дүрэм журам үндсэн үйл ажиллагаа боловсролын нийгмийн
ажилтны хийж гүйцэтгэдэг үйл ажиллагааны талаар мэдээлэл авсан
Албан бичиг баримттай танилцаж нийгмийн халамжийн ерөнхий
газрын ажлын тайлан боршур ном зэргийн талаар судлаж мэдээлэл
солилцож дадлага удирдагч байгштайгаа хамтарч анализ хийж
ярилцсан
Суралцах төлөвлөгөөг боловсруулсан бөгөөд дадлагын хугацаанд юу
сурч мэдэх ямар ур чадвараа хөгжүүлэх зэрэг олон зорилго зорилт
тавин ажилласан
Төв аймгийн Батсүмбэр суман дахь Ахмадын асрамжийн газартай
очиж танилцаж нэг өдрийн үйл ажиллагаа зохион байгуулалаа.
МУБИС, БОСС -ИЙН НИЙГМИЙН АЖИЛТНЫ 4-Р АНГИЙН ОЮУТНУУДЫН
БАТСҮМБЭР ДЭХЬ АСРАМЖИЙН ГАЗАР, БАТГЭРЭЛТ ИРЭЭДҮЙ ТББ хөгжлийн
бэрхшээлтэй иргэдийн асрамжийн газарт хийсэн дадлага ажлын ерөнхий тайлан
Нийгмийн халамжийн хуульд зааснаар нийгмийн халамж асрамжийн үйлчилгээг
улс бүс, орон нутгийн асрамжийн газар, тасаг үзүүлж, нийгмийн халамжийн
үйлчилгээг аймаг, нийслэл, дүүргийн халамжийн үйлчилгээний байгууллага сум
хорооны нийгмийн ажилтан зохин байгуулна гэсэн байдаг. Нийгмийн халамжийн
үйлчилгээний талаар танилцах, дадлага туршлага олж авах зорилгоор бид Улсын
асрамжийн газар болох БАТСҮМБЭР дэх асрамжийн газартай нэг хоногийн
хугацаатайгаар ажилласан юм.

5. Батсүмбэр дэхь ахмадын улсын асрамжийн газрын товч танилцуулга
Тус улсын асрамжийн газар нь 1924 онд байгуулагдсан бөгөөд 89 жилийн турш
өндөр настнуудыг асарч, халамжлах ажлыг гүйцэтгэж байна. Улсын асрамжийн
газар нь улсаас санхүүждэг бөгөөд Улсын их хурлаас баталсан “Нийгмийн
халамжийн тухай” хуулийн дагуу үйл ажиллагаа явуулдаг ахмад настны төрөлжсөн
асрамжийн газар юм.
Төв аймгийн Батсүмбэр сумын 3-р багийн нутаг “Баянгол” хэмээх газар оршдог.
Нийслэл Улаанбаатар хотоос 10 км-т байрладаг. Тус байгууллагын үүрэг нь асран
хамгаалах, харгалзан дэмжих төрөл, садангүй бөгөөд бие даан амьдрах
чадваргүй, ганц бие, байнгын эмчилгээ, асаргаа шаардагдах ахмад настан болон
хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийг байрлуулан хоол, хувцас, эмнэлэг, соѐл, ахуй,
сэтгэл зүй, асаргаа сувилахуйн үйлчилгээ үзүүлэх, тэдний амьдралын хэвийн
нөхцөлийг бүрдүүлэх, хууль ѐсны эрх ашгийг нь хууль тогтоомжид заасны дагуу
хамгаалах үйл ажиллагааг явуулах үүрэгтэй.
Асрамжийн газарт үйлчлүүлэхээр ирсэн үйлчлүүлэгч нар ихэвчлэн 2-3 төрлийн
суурь өвчлөлтэй өөрөөр хэлвэл зүрх судасны тогтолцоо, цусны даралт ихсэх, хоол
боловсруулах эрхтний эмгэг, шээс ялгаруулах үйл ажиллагаа, түрүү булчирхайн
эмгэг, хавдартай ахмад настан, хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэд ирж байдаг.
Тиймээс тэдэнд асаргаа сувилгаа үзүүлэх ажил нь асрамжийн газрын гол үйл
ажиллагаануудын нэг юм.
Батсүмбэр дэх асрамжийн газарт хийгдсэн үйл ажиллагаа , тайлан
Танилцах
Ач холбогдол: Батсүмбэр асрамжийн газрын үйл ажиллагаа, зорилго, зорилт,
бүтэц, үйлчилгээ, үйлчлүүлэгч, тулгамдаж буй асуудал зэрэгтэй танилцан асрамж
халамжийн үйлчилгээний талаарх ойлголтоо нэмэгдүүлэх, танилцах

6. “Хүслийн гэр” төлөвлөгөө
Ач холбогдол: Тухайн байгууллагын хөгжлийн явц, хөгжлийг хамгийн сайн
мэддэгийнхээ хувьд тухайн олон нийтийн туулж өнгөрүүлсэн бодит амьдрал,
тодорхой цаг хугацааны явцад болж өнгөрсөн үйл явдал, олон нийтийн хөгжил
дэвшил, ололт амжил, саад бэрхшээлийг тодруулахад оршино.
Энэ нь нийгмийн ажлын үйлчилгээ, аргазүйн хувьд хэд хэдэн асуудлыг хамарч,
хамтран шийдвэрлэхэд ашиг тустай бөгөөд шинэ удирдлага, шинэ бүтэцтэй
болоод удаагүй тус байгууллага өөрсдийгөө таниж мэдэх, өөр өнцөгөөс харах,
асуудлаа өөрсдийн нөөц бололцоогоороо шийдвэрлэх зэрэг боломжийг олгосон
юм.
Тус үйл ажиллагаа нь байгууллагын удирдлагад ямар хэрэгтэй вэ?
Орон нутгийн хүмүүсийн оролцоонд тулгуурлан тэдний амьдралын түүхийн
хэрэгцээ, орон нутгийг түүхийн хөгжил дэвшлийг тодруулах
Орон нутагт ямар давуу тал, нөөц боломж байгааг хамтдаа тодорхойлох
Тус үйл ажиллагаа нь байгууллагын асруулагчдад ямар хэрэгтэй вэ?
Гишүүд өөрсдийнхөө түүх, нөхцөл байдлын өөрчлөлт, орчин, одоо байгаа
нөхцөл зэргийн талаар хамтдаа ярилцаж, санаа бодлоо солилцон нэгэн
зүйлд баярлаж, бахархан, мөн санаа зовж явдаг нь тод илрэх бөгөөд
ингэснээр хамдтаа ажиллах нь илүү их үр өгөөжтэй,
Өөрсдийнхөө давуу тал, саад бэрхшээлийг олж хардагаараа онцлог
Спортын өдөрлөг
Ач холбогдол: Гишүүдийг идэвхижүүлэх, цагийг зугаатай өнгөрүүлэх, идэвхитэй,
хөдөлгөөний дутагдалаас сэргийлэх, хөгжилтэй байдлаар зохиогдох арга хэмжээ.
Presentation тавих

7. Ач холбогдол: Гишүүдэд мэдээлэл хүргэх, амьдралыг өөр өнцөгөөс харах, давуу
тал, нөөц боломжоо олж харахад нь туслах
“Залуус дүү нартай хүргэх нь” уулзалт
Ач холбогдол:Гишүүдийн амьдралын туршлага, бахдамж амжилт, үлгэр дууриалт
амьдралын талаарх зөвөлгөө, уулзалт
Маань хөгжөөх цаг:
Ач холбогдол: Бурханы өрөөнд маань хөгжөөн өөрийн болон бусдын өмнөөс
залбиран буян хурааж, ирээдүйн сайн сайхны төлөө залбирах цаг.
Дүгнэлт:
Уг нэг хоногийн хугацаанд асрамжийн үйлчилгээтэй танилцах, мэдлэг мэдээлэлтэй
болох, нийгмийн ажлын үүрэг үйл ажиллагааны талаарх практик дадлага олж авах,
нийгмийн ажлын мэргэжлийг сурталчилах мөн нийгмийн үйлчилгээний өнөөгийн
байдлыг мэдэрсэн онцлог давуу тал ихтэй өдөр болж өнгөрсөн юм.
Дадлагын явцад ахмад настан, асруулагч нар нийгмийн идэвхи сайн байж, зохион
байгуулагдаж буй ажилд оролцон өөрсдийн санал бодлоо тусгаж байсан юм.
Ингэснээрээ тэд байгууллагын өөрчлөлт, шинэчлэлт өөрсдийн биеэр оролцож,
асуудлыг хамтран шийдвэрлэх боломжтой болсон юм.
Ахмад настантай ажиллахад өөрийн гэсэн арга барил хэрэгтэй гэдэг нь уг
дадлагын явцаас мэдэрсэн бөгөөд хөгжлийн бэрхшээлтэй ахмад настангуудтай
хэрхэн харьцах, улмаар сэтгэлзүйд эерэгээр нөлөөлсөн урмыг үгс, тайтгаруулж,
халамжлах дулаан яриаг тэдний дунд өрнүүлж байх нь ганцаардаж, хаягдсан
мэдрэмжээс түр ч атугай салгах нөхцөл болох юм гэдгийг ухаарсан.
Мөн ахмадууд хэдийгээр нас өндөр болсон боловч тэдний нөр их хөдөлмөр,
зүтгэл, арга туршлага хэзээд залуучууд бидэнд сургамжтай, дадлага болдогыг

8. “Залуус дүү нартай хүргэх уулзалт”-аас мэдрэх боломжтой бол спортын өдөрлөг,
тоглоом наадам, амралт зугаалга нь тэднийг сэтгэлзүйн хямралаас ангижруулж,
оюун ухаан, ухаан бодолд нь дасгал болсон юм.
Тус асрамжийн газарт тулгамдаж буй асуудлуудаас дурьдвал орон байрны
асуудал хурцаар тавигдаж байсан бөгөөд уг үйл ажиллагаанд оролцсон ахмадууд
өөр өөрсдийн санаа бодлоо хуваалцан бүгд санал нийлж байсан юм. Мөн хамтдаа
аялж, зугаалахад зориулагдсан автобус, гадаа талбайг тохижуулах, мэдээ
мэдээллийн сүлжээний асуудлуудыг ч мөн гаргаж ирсэн. Бид тэднийг өөрсдийн
байгууллага дээр дүн шинжилгээ хийлгэж яриулсны дараа тус байгууллагад
хүлээлгэж өгсөн юм. Батсүмбэр дэх асрамжийн газартай танилцаж, нэг хоног
хамтран ажилласнаар бидэнд олон сайхан туршлагыг туулах нөхцөл байсан
билээ.
Монгол улсад асрамжийн үйлчилгээг улсын байгууллагууд үзүүлэхээс гадна мөн
иргэн, хувийн хэвшлийн аж ахуйн нэгж, төрийн бус байгууллага нийгмийн халамж,
асрамжийн үйлчилгээ үзүүлж болдог. Нийгмийн халамжийн тухай хууль, 26.2
Ахмад настан, хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэд, хүүхдүүдэд асрамжийн үйлчилгээг
үзүүлж буй байгууллагуудын дотроос БАТГЭРЭЛТ- ИРЭЭДҮЙ ТББ-ийг сонгон
ажиллав.
Дадлагын үеэр хийж гүйцэтгэсэн ажлууд :
Батгэрэлт ирээдүй ТББ-ийн хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийн асрамжийн газарт
хийгдсэн үйл ажиллагааний талаарх товч тайлан
Уг байгууллагат бид 7 хоногийн хугацаатай ажиллаж дараах ажлыг гүйцэтгэсэн.
Энэхүү төлөвлөгөө нь тус байгууллагыг асруулагчдын тулгамдаж буй асуудал,
шийдвэрлэх арга зам, амьдралын идэвхитэй байдал, бүтээлч сэтгэхүй, тэмцэх
чадварыг хөгжүүлэхийн тулд зохиогдсон бөгөөд үйлчлүүлэгч нар баяртайгаар
хүлээн авч идэвхитэй оролцож байв.
Дасгалын цаг “Эрүүл биед саруул ухаан оршино.”
“Урлагийн бэсрэг наадам ”

9. Оюун ухааныг сэргээх “АХА тэмцээн”
Сургалт № 1 /Тамхины хор уршгийг таниулах/
Сургалт №2 /Архины хор уршгийг таниулах/
Сургалт № 3 /Амьдрах ухааны сургалт/ фокус бүлгийн ярилцлага
Байгууллагын үйлчилгээний талаарх сэтгэл ханамжийн судалгаа
Асруулагчдийн хөгжлийн төлөвлөгөө буюу кейс файл нээх
Дасгалын цаг “Эрүүл биед саруул ухаан оршино.”
Ач холбогдол: Хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэний хувьд хөдөлгөөн хийнэ гэдэг
хүндрэлтэй боловч өөрийн давуу тал, идэвх дээрээ тулгуурлан хичээж чадаваас
амжилтанд хүрдэг. Энэ ч утгаараа хөдөлж байх нь биеийн эрүүл мэндэд сайн тул
бид 5 тоот 5 цулын дасгал, 16 тоот хөнгөн дасгалыг өдөр болгон хийлгэж цаашдаа
өдөр бүр хийж байхаар тогтоцгоосон юм.
“Урлагийн бэсрэг наадам ”
Ач холбогдол: Энэ нь асруулагчдыг идэвхижүүлэх, тэднийг үнэлж өөртөө итгэлтэй
болоход нь туслах, оролцуулах, өөрсдийгөө хэрэгтэй хүн гэж мэдрэхэд нь туслах,
үүрэг хариуцлагатай байж амьдралын сайхныг олж харахад нь туслах зорилготой
зохиогдсон урлаг соѐлын арга хэмжээ байсан.
Уг наадамд 4 баг оролцсоноосАялгуу баг ялж өөрсдийн авхаалж самбаа, урлагын
авьяасаараа тэргүүлсэн юм. Энэхүү наадамд оролцох гэж хүн бүр хичээл зүтгэл
гарган 5 хоногийн турш завгүй байсан билээ.
“Оюун ухааныг сэргээх “АХА тэмцээн”
Ач холбогдол: Оюун ухааныг сэргээх, мэдлэгээ сорих тэмцээн.
Уг тэмцээнд асруулагч Дэлгэрмаа түрүүлж, үнэ бүхий зүйлээр шагнуулан их л
баяртай байсан билээ.
Байгууллагын үйлчилгээний талаарх сэтгэл ханамжийн судалга

10. Асруулагч нарын сэтгэл ханамжийн судалгаа
Зорилго: Байгууллагын үйлчилгээ болон орчны байдалд үйлчлүүлэгч нарын
сэтгэл хангалуун байдлыг судлах, үүнд тулгуурлан давуу болон сул тал, нөөц
боломж, аюул занал, асуудлыг гаргаж ирэхэд оршино.
Жич: Та бүхэн уг асуулгыг үнэн зөв бөглөнө үү?
Асуулга
Хүйс:...........
Байгууллагын орчин нөхцөл хэр тав тухтай вэ?
А. 5 б. 3 в. 1
2. Та асрамжийн үйлчилгээнд ....................
А. Б. В.
3. Та байгууллагынхаа хоолонд ямар үнэлгээ өгөх вэ?
А. 3 б. 5 в. 1
4. Таны байгууллагын үйлчилгээний харилцаанд ямар үнэлгээ өгөх вэ?
А. Б. В.
5. Та байгууллагаа хэрхэн өөрчилмөөр байна вэ?

11. Судалгааны дүгнэлт
Нийт судалгаанд 23 хүн оролцсон:
-14 нь эрэгтэй,
- 9 нь эмэгтэй
1. Байгуулгын орчин нөхцөл хэр тав тухтай вэ?
А.5-гэж хариулсан-3 хүн
Б.3- гэж хариулсан-3 хүн
В. 1- гэж хариулсан-18 хүн
2. Та асрамжийн үйлчилгээнд ....................
А.Сэтгэл хангалуун-18 хүн
Б. Дунд зэрэг-2 хүн
В. Муу-3 хүн
3. Та байгууллагынхаа хоолонд ямар үнэлгээ өгөх вэ?
А. 5-гэж хариулсан-16 хүн
Б. 3-гэж хариулсан-6 хүн
В. 1- гэж хариулсан-1 хүн
4. Таны байгууллагын үйлчилгээний харилцаанд ямар үнэлгээ өгөх вэ?
А.Сэтгэл хангалуун-21 хүн
Б. Дунд зэрэг-2 хүн
В. Муу-0 хүн
5. Та байгууллагаа хэрхэн өөрчилмөөр байна вэ?/Асруулагчдаас гарсан
санал /
- Зориулалтын тохилог, нэг өрөөнд 2-3 хүн байхаар байртай болмоор байна.
- Үйлчлүүлэлчдийн харилцаа холбоог сайжруулах

12. - Номын сантай болж, олон номтой болох
- Өрөө болгонд ширээтэй болох
- Оршин байгаа байр болон Хоолны төсөв санхүүг төсвөөс нэмэх
шаардлагатай байна.
Дүгнэлт
Тус асрамжийн газраар үйлчлүүлж буй асруулагчдын дунд үйлчилгээ, хоол,
харилцааны асуудал дээр өндөр сэтгэгдэлтэй байгаа нь тус судалгаагаар
харагдаж байна. Судалгааны явцад үйлчлүүлэгч нар асрамжийн газрын
үйлчилгээнд баярлаж талархаж явдагаа дамжуулж байв. Уг судалгаанаас харахад
асруулагчдийн дунд үйлчилгээний чанарт 80% нь онц сайн гэсэн үнэлгээ өгч
байна. Мөн тус асрамжийн газар нь орчин нөхцөл орон байрны асуудлыг
анхааралдаа авах шаардлагатай байгаа нь уг судалгаанд хамрагсдийн нээлттэй
асуултаас харагдаж байна.
Үүнд :
-Зориулалтын тохилог, нэг өрөөнд 2-3 хүн байхаар байртай болмоор байна.
- Үйлчлүүлэлчдийн харилцаа холбоог сайжруулах
- Номын сантай болж, олон номтой болох
- Өрөө болгонд ширээтэй болох
- Оршин байгаа байр болон Хоолны төсөв санхүүг төсвөөс нэмэх
шаардлагатай байна гэх мэт санал сэтгэгдлүүд орж байна.
Тус судалгааны “Байгууллагаа хэрхэн өөрчилхийг хүсч байгаа бэ” гэсэн асуулгын
үр дүн нь орон байраа тохижуулах, ногоо тарих, мал маллах, аж ахуй эрхлэх,
байраа шинэчлэх, хувь хүний хөгжлийн талаарх асуудлыг хөндөж байна.

13. Судалгааны үр дүнд асруулагчдийн сэтгэл ханамжийн байдал 70-80% нь онц сайн
гэсэн үнэлгээ өгч, 12% нь дунд, үлдсэн хувь нь муу гэсэн үнэлгээ өгч байна.
Эцэст нь дүгнэж хэлхэд судалгааны үр дүнгээс асруулагчдийн сэтгэл ханамж
өндөр байгааг харуулж байна.
Санал зөвлөмж:
- Хувь хүний хөгжлийн талаарх мэргэжлийн үйлчилгээ үзүүлэх
- Материалаг туслалцаа үзүүлэх бус сэтгэлзүйн болоод асруулагчдийн давуу тал
нөөц боломжинд тулгуурласан үйлчилгээ үзүүлэх.
- Халамжийн үйлчилгээ болон халамжийн хуулийн талаар мэдээлэл хийх
шаардлагтай байна.
Асруулагчдийн хөгжлийн төлөвлөгөө буюу кейс файл нээх
Бид тус байгууллагын дөрвөн асруулагч нартай тулж ажилан хөгжлийн
төлөвлөгөөний загвар гаргасан бөгөөд энэ нь дараах ач холбогдолтой билээ.
Хөгжлийн төлөвлөгөө гаргаж кейс файл үүсгэнэ гэдэг нь үйлчлүүлэгчид тулгарсан
асуудал, түүний байгаа нөхцөл байдал болон тухайн нөхцөл дэх хүнийг
тодорхойлохийг хэлнэ. Энэ нь хэд хэдэн үе шаттай бөгөөд богино хугацаанд бид
үйлчлүүлэгчтэй дадлагын бүхий л хугацаанд уулзан, мөн бусад үйл ажиллагааны
үед хамтран ажиллаж байсан билээ.
Нөхцөл байдлын үнэлгээ гэдэг нь хувийн ерөнхий мэдээлэл, сэтгэл зүй, зан
байдлын онцлог, эрүүл мэндийн байдал ,сэтгэцийн эрүүл мэндийн байдал,
үйлчлүүлэгчийн амьдралын нөхцөл байдал, асуудлын талаар мэдээлэл : Юу
тохиолдсон, хэр удсан, юу нөлөөлсөн гэж үзэж байна?,үйлчлүүлэгч юу хүсч байна?
, гэр бүлийн мэдээлэл гэх мэт мэдээллүүдийг цуглуулж файл үүсгэн уг хүнд
шаардлагатай үйлчилгээг төлөвлөхийг хэлнэ.Бид үйлчлүүлэгчийн кейс файлтай
ажилан нөхцөл байдлын үнэлгээ хийж, хөгжлийн төлөвлөгөө гарган уг
байгууллагын нийгмийн ажилтанд хүлээлгэж өгөв.

14. Үйлчлүүлэгчийн кейс
Үйлчлүүлэгч СБ нь 22 настай эрэгтэй. Говь-Алтай аймагт төрсөн. 2006 онд БАТГЭРЭЛТ ИРЭЭДҮЙ ТББ-ын харьяа
хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийн асрамжийн газарт ирсэн. Энд одоог хүртэл амьдарч байгаа асруулагч. Хамаатан
садан байхгүй , ажил хийж байгаагүй бариа заслийн сургалтанд сууж төгссөн.Харааны бэрхшээлтэй сүрьеэгийн
эмчийн хяналтанд байдаг.Тулгамдаж буй асуудал нь хулгай хаяа хийдэг , хувиа хичээдэг, биеэ дайчлах чадвар
муу, биеэ тоосон залхуу бусдыг хуурах, залилан мэхлэж үйлдэл хэд хэдэн удаа хийж байсан. Бусдын дунд худлаа
ярьж хов зоодог . Жудо бөхөөр хичээллэдэг ,хөгжим сонсох дуртай .

15. Анхны уулзалтын төлөвлөгөө
Зорилго: Анхны уулзалтын зорилго нь үйлчлүүлэгчийн тулгамдаж буй асуудлыг илрүүлэх түүнчлэн асуудлын
хамрах хүрээ , нөхцөл байдлыг ойлгоход чиглэгдэнэ. Үйлчлүүлэгчид итгэл төрүүлж дахин уулзах боломжийг олж
авах .
Уулзах Ярилцлагын агуулга Уулзалтанд Хаана уулзах Юу ашиглах Анхаарах зүйлс
өдөр цаг хэн хэн
хугацаа оролцох
2013.02.25 Үйлчлүүлэгчтэй харилцаа Нийгмийн БАТГЭРЭЛТ Бичгийн хэрэгс эл -нийгмийн
холбоо тогтоон асуудлыг ажилтан ИРЭЭДҮЙ ТББ- ажилтан
тодорхойлох үйлчлүүлэгч ын харьяа харилцаандаа
үйлчлүүлэгчийн итгэлийг хагжлийн анхаарах
төрүүлэх шаардлагатай бэрхшээлтэй -үйлчлүүлэгчийн
зүйл дээр зөвлөгө өгөх иргэдийн онцлогтйг
асуудлын шалтгаан асрамжийн анхаарах ойлгож
нөхцөл байдлыг газрын мэдрэх
тодруулах нийгмийн -
ажилтны
өрөөнд
Төлөвлөгөө гаргасан нийгмийн ажилтан Д.Зоригтболд

16. АВС загвар
Гэр бүлийн хүмүүжил
Сэтгэл зүйн тогтворгүй байдал
Бага насны суурь хүмүүжил
Анхаарал халамж дутмаг
А Асрамжийн газар нь анхаарал халамж дутмаг
Хариугаа авдаг
Бусдын нөлөөнд автахдаа амархан
Дээрэнгүй
Өөрийгөө илэрхийлэх чадвар сул
Амархан уурлаж бухимддаг
Уучлалт гуйх дургүй
В Хүлээцгүй зантай
Сэтгэл хөдлөл өндөртөй
Биеэ барих чапвар сул
Гэмт хэрэгт өртөх эрсдэл өндөр
Хүмүүсийг гомдоохдоо амархан
Ирээдүйд гэр бүлээ хүчирхийлэх магадлал өндөр
Бусад хүмүүс өөрийг нь хүндлэхгүй байх магадлалтай
Нийгэмд байр сууриа олоход хүндрэлтэй
Аливаа эрсдэлд өртөх нь их
Хариуцлагагүй зан хэвшиж болзошгүй
С Хүмүүстэй учраа олоход бэрх хүндрэлтэй
Өөртөө итгэх итгэлгүй болно

17. Зан үйлийн матриц
Одоо байгаа зан үйл Байхгүй буюу хэвшүүлвэл зохих зан үйл
Эерэг буюу Цоглог
тохиромжтой зан үйл Хүндэтгэдэггүй байсан одоо
Бусдыг хүндэлдэг
Алиа хошин , тоглодог
Нийтэч
Хичээлдээ сайн байсан
Дотно хүндээ итгэдэг
Тууштай заавал дуусгадаг
Өөрийгөө илэрхийлэх чадвар сайн
Сөрөг буюу Хариугаа авдаг Дээрэнгүй бус байхын тулд хүмүүстэй
Бусдын нөлөөнд автахдаа амархан харилцахдаа эелдэг нөхөрсөг хүлээцтэй
тохиромжгүй зан үйл
Дээрэнгүй хандах
Амархан уурлаж бухимддаг Уурлаж бухимдахгүй байхын тулд өөрийгөө
Хүлээцгүй зантай хянах биеэ барих чадварт сургах
Сэтгэл хөдлөл өндөртөй Сэтгэл хөдлөлөө зөв зохистой үед гаргах
Биеэ барих чадвар сул Өөртөө итгэлтэй байхын тулд зоригтой
Ичэмхий өөрийгөө илэрхийдэг үзэл бодолдоо үнэнч
Хорт зуршил хэрэглэдэг байх
Бусдын нөлөөнд автахгүй байхын тулд
өөрийгөө захирч сурах

18. Нийгмийн дэмжлэгийн сүлжээний тор
Үйлчлүүлэгч Дуга Ямар Өгөгдлүүд
ийн ойр ар хүрээнд
1.маш ховор 1.аль 1.тиймч 1.жилд 1.1жилээ Нийт
дотны хамаараг
2.заримдаа алиндаа дотно нэг с бага оноо
хүмүүс дах
3.үргэлж 2.таниас биш удаа 2.нэгээс
тэрлүү 2.ер н 2.сар 5жил
3.тэднээ дотно тутам 3.5-с
с 3.их 3.7хоно дээш
таньруу дотно г бүр
4.өдөр
бүр
Материа Сэтгэл Мэдээ Шүүм Туслам Ойр Хэр Хэр
ллаг санааны лэл жлэлт жийн дотны олон удаан
буюу дэмжлэг байр чиглэл байдал удаа харилца
бодит уулздаг атай
дэмжлэг байгаа
Роза 1 Захирал 3 3 3 3 1 2 4 2 21

19. Нөхцөл байдлын үнэлгээ
Үндсэн мэдээлэл
Үйлчлүүлэгчийн нэр:Д.Сосорбарам
Төрсөн он сар өдөр: 1991.10.17
Нас : 22
Үйлчлүүлэгчийн код: СБ
Гэрийн хаяг: СХД 8-р хороо 6.10
Утасны дугаар: 88909489
Тухайн байгуулагад ирсэн он сар өдөр :2013.02.25
Нийгмийн ажилтан :Д.Зоригтболд
Тодорхойлолт бичсэн он сар өдөр:2013.02.26
Үндсэн хэсэг:
Асуудал шалтгаан: Үйлчлүүлэгч СБ нь Харааны бэрхшээлтэй сүрьеэгийн эмчийн хяналтанд байдаг.Тулгамдаж буй
асуудал нь хулгай хаяа хийдэг , хувиа хичээдэг, биеэ дайчлах чадвар муу, биеэ тоосон залхуу бусдыг хуурах,
залилан мэхлэж үйлдэл хэд хэдэн удаа хийж байсан. Бусдын дунд худлаа ярьж хов зоодог .

20. Үйлчлүүлэгчийн одоогийн нөхцөл байдал : үйлчлүүлэгч СБнь сэтгэл санаа тогтворгүй хүмүүстэй таарамж муу хараал
хэлдэг бусдад өөрийгөө засарч байгаа гэсэн боловч гарсан өөрчлөлт бага зэргийн байгаа.
Мэдээллийн эх сурвалж: үйлчлүүлэгчтэй уулзаж нарийн тодорхой мэдээллийг авсан бөгөөд мөн нийгмийн ажилтан захирал
хамт олноос нь авсан.
Үйлчлүүлэгчийн гэр бүлийн байдал : Хүүхэд байхаасаа асрамжийн газраар амьдарч ирсэн.2006 онд БАТГЭРЭЛТ
ИРЭЭДҮЙ ТББ-ын харьяа хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийн асрамжийн газарт ирсэн. Энд одоог хүртэл амьдарч
байгаа асруулагч. Хамаатан садан байхгүй
Эрүүл мэндийн байдал: бүрэн хараагүй өмнө нь хүнд өвчин тусч байгаагүй энгийн эдгэрэхэд хөнгөн бага зэргийн өвчлөл
авч байсан, одоогоор сүрьеэ өвчнөөр эмчийн хяналтанд байгаа.
Оюун ухааны байдал: сэтгэн бодох чадвар сайн оюун ухааны хөгжил хэвийн
Сэтгэл хөдлөлийн байдал:сэтгэл хөдлөлөө барьж чаддагүй шартай ичэмхий ууртай
Хүмүүс хоорондын нийгмийн харилцаа: хүмүүстэй ойр дотно харилцдагч хааяа маргалдах муудалцах уурлах үе гардаг
бусад хүмүүстэй хэвийн харилцаатай хүнд амархан итгээд байдаггүй.
Давуу тал болон асуудлаа шийдвэрлэх чадвар:бусадтай өрсөлдөх чадвартай дуулах ,барилдах сонирхолтой амжилт
гаргаж байсан. асуудал тулгарсан өөрөө асуудлаа шийдвэрлэдэг бөгөөд хаяаа асуудла даван туулах чадвар сул
Эдийн засгийн байдал : Сард халамжийн сангаас 103600 төгрөгийн тэтгэмж авдаг 70%-г асрамжийн байгууллага авдаг.

21. Үйлчлүүлэгчтэй ажиллаж буй зорилго: Үйлчлүүлэгчийн тулгамдаад байгаа асуудлыг шийдвэрлэх нийгмийн үйлчилгээ
үзүүлэх харилцаа болон ааш занг нь засах хүүхдийг зөв хүмүүжилтэй болгох асуудал тохиолдоход даван туулах чадварт
сургах зан байдлыг нь өөрчлөх хэвийн харилцаатай болгох
Дүгнэлт : Үйлчлүүлэгчийн зан характор болон уур бухимдлаа барих чадварт сургах хүмүүстэй эерэгээр харилцах сэтгэл
хөдлөл тогтворгүй.

22. Амдралын түүхийн тор
Он Нас Байршил Гэр бүл Сургууль Эрүүл мэнд Үйл ажиллагаа Асуудал
1991 1 Говь-Алтай 1.9 кг дутуу
төрсөн төрөлхийн
хараагүй
1992 2 =
1993 3 =
1994 4 =
1995 5 = Салхин цэцэг
өвчин туссан
1996 6 =
1997 7 = 6настай 1-р Шар өвчин тусч
сургууль байсан
элсэн орсон
1В ангийн
багш
Гавалмаа
1998 8 = =
1999 9 = Вакцин хийлгэсэн =
2000 10 = =

23. 2001 11 = Ханиад хүрсэн =
эмчилгээ хийлгэсэн
2002 12 = = =
2003 13 = = =
2004 14 = =
2006 15 Төв Аймаг Ууртай биеэ
Батсүмбэр сум барих чадвар сул
улсын харилцааны
асрамжийн асуудалтай
газар
2007 16 = Харааны
бэрхшээлтэй
хүүхдийн 29-р
сургууль
2008 17 = = Худлаа ярьдаг
2009 18 = = Хулгай хийсэн
2010 19 = =
2011 20 = Сэргээн засах
үндэсний төвд

24. суралцсан
эрүүл ахуй
массажист
2012 21 Улаанбаатар МХҮХ-ны Сүрьеэ өвчин Хүүхэд залилан
хот Нөхөн сэргээх туссан хийсэн
БАТГЭРЭЛТ- сургалтын
ИРЭЭДҮЙ Бариа засал
АСРАМЖИЙН
ГАЗАР
2013 22 =

25. + ТУЛГУУР ОРЧИН -
Нэгдмэл загвар
+ ДЭМЖЛЭГИЙН ОРЧИН -
+ ХҮН -
Хүн Дэмжлэгийн орчин Тулгуур орчин
+ эерэг - Сөрөг + - Сөрөг + - Сөрөг
Цоглог Хариугаа авдаг -асрамжийн төвөөс -асрамжийн газрын -Төрөөс түүнд -Төрөөс
Бусдыг Бусдын нөлөөнд амьдрах орчин зарим хүмүүстэй сурах цалин мөнгө
хүндэлдэг автахдаа амархан
Тусархаг Дээрэнгүй нөхцөл болон бусад тааламжгүй боломжийг бага өгдөгтөй
Алиа хошин Өөрийгөө эд зүйлсээр хангаж харилцаатай байдаг олгож байгаа холбоотой
Нийтэч илэрхийлэх
Гэнэн чадвар сул өгдөг. -Уур бухимдлаа бөгөөд сурах
цайлган Амархан барьж чаддаггүй орчин таатай
Хорт
зуршил -зарим үед зодоон байгаа
хэрэглэдэг хийдэг

26. Үйлчилгээг төгсгөх
1. Интервенци зорилгодоо хүрсэн үү?
2. Үйлчилгээ үзүүлэхээр төлөвлөсөн цаг хугацаа дууссануу?
3. Үйлчилгээ авахаар ирж байсан асуудал буюу нөхцөл байдал хангалттай шийдвэрлэгдсэн үү?
4. Нийгмийн ажилтан болон нийгмийн үйлчилгээний байгууллага нь тохиромжтой цаг хугацаа хүч энерги ур чадвараа
зориулсан уу?
5. Нийгмийн ажилтан үйлчлүүлэгч аль аль нь цаашдын харилцаа холбооноос ямар нэгэн ашиг хонжоо харахааргүй
байдалд очиж чадсан уу ?
6. Үйлчлүүлэгч нийгмийн үйлчиогээний байгууллага болон нийгмийн ажилтнаас тохиромжтой буюу зохисгүй байдлаар
хараат болсон уу ?
Дүгнэлт: үйлчлүүлэгч С.Б нь асуудлууд нь бага ч болов шийдэгдсэн бөгөөд 7 хоногийн хугацаанд ажиллахад хангалттай
хугацаа биш байсан учраас зарим асуудлыг шийдвэрлэх түшгинд ажиллаж чадаагүй юмаа. Ахливаа үйл ажиллагаанд
идэвхитэй оролцдог нь үйлчлүүлэгчийн давуу юм. Ингэснээр үйлчлүүлэгч давуу талууд дээрээ тулгуурлан их олон зүйлийг
хйиж чаддаг нь харагдсан юм. Үйлчлүүлэгчийн хөгжлийн төлөвлөгөө хийж гүйцэтгэсэн бөгөөд байгууллагад хүлээлгэн
өгсөн ингэснээр үйлчлүүлэгч цаашид хөгжих боломж нөхцөл бүрдэх юмаа.

27. Үйлчилгээний төлөвлөгөө
Зорилго : Д.Сосорбарам хүмүүжил төлөвшил, харилцааны асуудлыг шийдвэрлэх мөн хуплаа хэлдэг хулгай хийдэг занг
нь арилгах, сэтгэлзүйн тогтвортой байдлыг бий болгох
Зорилт1 Хэн хариуцах Хугацаа Нөөц хэрэглэгдэхүүн Үр дүн
 Ганцаарчилсан Нийгмийн Боршур гарынц авлага Зан храктор сайжирч
зөвлөгөө өгөх ажилтан цай өдрийн хоол эерэг зөв
сэтгэлзүйн хувьд хүмүүжилтэй болон
тогтворжуулах ааш төлөвших хандлага
занг нь засах бий болгох
сургалтанд суулгах
Зорилт2
 Худлаа хэлэхгүй байх Нийгмийн Уулзалт Уулдаж ярилцаж
бусдын эд зүйлсийг ажилтан зөьлөгөө өгснөөр
дураар авахгүй байх үйлчлүүлэгч засрах
Зорилт 3
 Үйл ажиллагаанд Нийгмийн Аливаа үйл
идэвхитэй оролцуулах ажилтан ажиллаганд
нийгмийн идэвхитэн идэвхитэй оролцох
гишүүн болгох

28. Дадлагын хугацаанд эзэмшсэн ур чадварууд
Мэргэжлийн ѐс зүйн хэм хэмжээг баримталж ажиллахад суралцсан
Багаар ажиллах чадвар нэмэгдсэн
Цаг баримталж сурах үйл ажиллагааг төлөвлөх төлөвлөсөн ажлаа цаг тухай бүрт нь хэргжүүлж байх
чадварт суралцсан
Халамжийн нийгмийг ажилтны үйл ажиллагаа болон юу хйидэг ямар үйлчилгээ үзүүлдэг талаар мэдлэгтэй
болсон
Бүлэг хамт олоныг зохион байгуулах тэдэнтэй харилцах харилцааны ур чадвараа нэмэгдүүлсэн
Хувь хүнтэй ажиллах арга зүйд суралцсан
Бүлэг хамт олонг идэвхжүүлэх судалгаа авах судалгааг боловсруулах бичгитйн ур чадвар дээшилсэн
Үйлчлүүлэгчтэй ажиллахдаа давуу болон сул талыг нь олж харах чадвартай болсон
Үйлчлүүлэгчтэй ажиллах явцад үйлчлүүлэгчийг сонсох мэдрэх ур чадвар нэмэгдсэн

29. Дадлага ажлын давуу тал
Дадлага удирдагч нь мэргэжлийн дадалага упирдах арга зүйд суралцсан хүн байсан учраас люутнуудад
мэдлэг чадварт суралцуулахад чухал нөлөө үзүүлсэн
Дадлагын байгууллагын орчин нөхцөл нөөц хэрэглэгдэхүүн сайн байсан үйл ажиллагаа зохион байгуулахад
хангамж өндөр байсан
Халамжийн салбарт ажиллахад давуу болон сул тал нь юу байв энэ чиглэлээр ажиллахад хувь хүн болон
мэргэжилтний зүгээс ямар ямар мэдлэг ур чадвар шаардлагатайг ойлгож авсан
Дадлагажигч оюутантай хамтран гарсан нь давуу талтай
Санал зөвлөмж
Оюутан хувийн бэлтгэлээ сайтар хангах хэрэгтэй
Дадлагын оюутан өөрийгөө бүх талаар хөгжүүлэх шаардлагатай

30. Дүгнэлт
Дадалага ажлыг 2013.01.28-2013.03.08 дуустал 6-н долоо хоногийн хугацаанд Засгийн газрын хэрэгжүүлэгч
агентлаг Нийгмийн халамж үйлчилгээний ерөнхий газарт амжилттай хийж гүйцэтгэлээ. Дадлагын эхний өдрүүдэд
байгууллагатай танилцах дүрэм журам судлах байгууллагын ажилчид болон дарга нартай танилцах гээд
ерөнхийд нь байгууллагын үйл ажиллагаатай танилцсан . төлөвлөгөө гаргаж бусад хүмүүстэй хамтран ажиллах
мөн хувь хүн бүлэгтэй ажиллаж ихийг мэдэж авлаа. Халамжийн нийгмийн ажилтны олон хүнтэй харицах
шаардлага гардаг ба харилцааны чадвар болон сонсох ярих зэрэг чадваруудаа хөгжүүлсэн нь давуу тал ихтэй
байлаа. .хамгийн гол зүйл нь хувь хүн бүлэг олон нийттэй ажиллах арга зүйд суралцсан нь давуу талтай бөгөөд
үйлчлүүлэгчид зөвлөгөө өгөх ярилцах тулгамдаж буй асуудлыг нь шийдвэрлэж өгөх мөн бүлэгтэй ажиллах арга
зүйд суралцсанаар нийгмийн ажилтанд байх олон мэдлэг ур чадваруудаас бага ч болов эзэмшиж суралцаж
чадлаа. Мөн цаашид ажиллах мэргэжилтнийхувь юуг илүү сурч мэдэх юун дээр илүү анхаарах хэрхэн алдаа
гаргахгүй гүйцэтгэлтэй сайн ажиллах талаар мэдээлэлтэй болж чадсан. Тус байгууллагын үйл ажиллагаанд
идэвхитэй оролцсон бөгөөд дадалага удирдагч аливаа үйл ажиллагаанд биднийг идэвхитэй хамруулж зохион
байгуулалт сайтай идэвхи зүтгэлтэй ажиллаж байсан нь сайшаалтай юмаа.

31. Дадлага ажилыг хийх хугацаанд хүндрэлтэй зүйлүүд байсан ч түүнээсээ суралцаж алдааг гаргахгүй байх
нийгмийн ажилтний мэргэжлийн үйл ажиллагаа явуулах ямар байдгийг мэдэж авсан их үр дүнтэй өгөөжтөй сайн
дадлага болсон гэж үзэж байна.