70°N arkitektur - Visjonsrapport - Maniitsoq - del 4: Næring - Bærekraft - Points of Departure - Tid og omdanning

1. Inuutissarsiut // Næring
Ullumikkut pisortat suliffeqarfiutaat, umiarsualiviit inuutissarsiuteqarfiillu Offentlige institusjoner, havn og erverv er i dag innvevd i eksisterende
illoqarfiup ilusaanut ilaaginnar-put. Illoqarfiup nutaartassaani nutaanik bystruktur. Det er en forestilling om at det i en ny bydel vil være mulig
suliffeqarfiliortiternissaq inuutissarsiuteqarfiliornissarlu naatsorsuutigi- å bygge opp nye institusjoner og næringsvirksomhet. Realistisk sett
neqarpoq. Eqqarsaatigilluaraanni Maniitsumi pisortat pigisaannik er det lite sannsynlig at det for Maniitsoq er hensiktsmessig å flytte
suliffeqarliornissami soorlu naluttarfiliornis-saq/filmertarfiliornissarlu eventuelle nye offentlige investeringer som svømmehall og kulturhus/
illoqarfiup avataaniittariaqarput. Illoqarfiup nutaartassaa, Maniitsumi kino ut av sentrum. En ny bydel er, på tross av en relativt stor utbygging
sanaartortoqar-luareeraluaq, illoqarfilianut annertuunut allanut sanilliullugu i Maniitsoq, et lite boligområde i andre og større urbane sammenhenger.
annikitsuinnaassaaq. Norgemi Oslo-mi assersuu-titut taaneqarsinnaavoq, Et eksempel fra Oslo i Norge viser at det største bolig-/drabantbyområdet:
immikkoortortaq: Groruddalen, inunnik 80.000-t sinnerlugit najugaqarfiusoq, Groruddalen, med over 80.000 innbyggere, stort sett bare har skoler og
taamaal-laat atuarfeqarlunilu niuertarfeqarpoq, filmertarfeqarani dagligvarehandel, men ingen kino eller kulturhus. Avstandene mellom
kulturikkullu illorsuaqarani. Aammami illoqarfitoqqaq nutaartaalu imminnut eksisterende by og ny bydel er heller ikke lengre (ca. 1km) enn at det i
attuumaasaannaramik (1 kilometerinik) akunneqaramik, allatut oqarluni andre sammenhenger ville bli definert som nær (gangavstand). En ny
pisuinnaq tikin-neqarsinnaalluni. Illoqarfik nutaamik immikkoortuleraanni, bydel vil i hovedsak trenge nærhandel og offentlige institusjoner som
tunngaviusumik oqartariaqarluni qanittumi pisiniar-feqarpoq, pisortat skole og barnehager dimensjonert etter det antallet boliger som etableres.
suliffeqarfeqartariaqarput soorlu atuarfik meeqqerivillu, immikkoortortamut
naapertuuttunik. Dersom det skal være hensiktsmessig å flytte havna til et nytt område,
må det foreligge en grundig totalvurdering av økonomi og driftsgrunnlag
Umiarsuliviup nutaamik immikkoortortamut nuuttariaqarnissaa for en ny havn, satt opp i mot en utvidelse og fornyelse av eksisterende
pissusissamisoorsorinassappat, aningaasaqar-nermut ingerlatsinermullu havn. En industrihavn vil uansett bli opparbeidet i forbindelse med den
tunngasortai tamakkiisumik nalilersuiffiusariaqarpoq, tassa nye smelteren. Det samme gjelder opparbeiding av nye næringsarealer.
umiarsualiviup pioreersup allinissaanut sanilliullugu. Qanorluunniit I dag er det flere tomme bygninger og områder som er egnet til
ittoqaraluarpat aatsiterivissatut suliffissuaqarfimmut umiarsulivissaq næringsvirksomhet av en viss type (kontor og service).
sanioqqunneqarsinnaanngilaq. Taamaatuttaaq aamma nutaanik
inuutissarsiuteqarfiliornissaq pisariaqarluni. Ullumikkut sanaartukkanik
nunatanillu atorneqanngitsunik arlalinnik peqarpoq, inuutissarsiutinut
arlaannut (allaffeqarfiit kiffartuussiviillu) atorluarsinnaasut.
takussutissiaq: illoqarfiup nutaartassaani pisortat illuutaat
- meeqqerivik - utoqqaat illuat - maniitsumi atuarfik nutaaq
illustrasjon: offentlige bygg i ny bydel
- børnehave – plejehjem - maniitsoq ny skole
immikkoortuni illunillu pioreersunik effektivisering
pitsanngorsaaneq av eksisterende områder
og bygninger
nutaanik inuutissarsiorfissatut
umiarsualiveqarfissatullu potensielt
piukkunnarsinnaasut nye nærings- og havneområder
1:20000 73

2. Pisussamut pilersaarut 1:2000
Inuutissarsiut // Næring
situationsplan 1:2000
_illoqarfiup qeqqa
_sentrumsområder
Pe
al qq
til liss issa
til by ut a
vi
sy gnin m
m
ge g ut Ko
hu
s rå mm
dh u
us ni
p
al
la
pe ffi
ss
sy qqi ua
ge ss
hu aa inuussutissarsiutit/
akunnittarfik
hotel
s v ik
inissiat
erhverv/bolig
BR
ny UG
BR SE
UG N n
SE ut
N aaq
timersortarfik
idrætshal
atuarfik
INU
ER USS
HV UTIS
ER
skole V/B SAR
OL SIU
inissiat bolig
IG TIT
/IN
ISS
IAT
q
CAFÉ
a
oq
fit
uf
al irke
oq l. k
g
INI
S
I K BO SIAT
RF
LIG
IA
RN
in ngd
A
SA
uu o
u
su ms
AS TIK
ttu -h
S
RI BU
t i us
NE ad-
llu
at
m
oq rke
ki
al
É
uf
F
CA fik
IUT
IT
Illoqarfiup qeqqa ullumikkumut sanilliullugu inissatigut Sentrum bør få større tetthet enn i dag og bør styrkes med flere
RS
IS
T
S A
atorluarneqarnerusinnaagaluarpoq, qeqqani periarfis-sat sentrumsfunksjoner, offentlige formål, forretning, kulturtilbud og boliger.
SU V
U US ER amerlinerisigut, soorlu pisortat susassaqarfii, niuertarfiit, kulturikkut Vi viser to sentrale sentrumsområder som kan utvikles uavhengig av
IN HV
sammisassaqartitsiviit inissiallu. Sumiif-finni qitiusumik susassaqarfiit hverandre, men som begge har stor kapasitet og stort potensiale.
in hve
ER
er
uu v
ss
Ku i
ut
ineriartortinneqarsinnaasut imminnut atanngitsut marluk
in lor KS
IN RS ER
is
ltu arto aq ultu
sa
er su Tk
SA HV
UU IU V
il Æ
rik rt
rs
ER
iu
SS TIT
ku its
V
takusassiarivavut, tamarmilli inissaqarluarlutillu periarfissaqarluartut. Område ved den gamle fiskefabrikken kan romme store nye
tit
fik
t ine
UT
ar
IS
tt
ni programmer som kulturhus/kino, svømmehall, veksthus, forretninger
-
rm
tit
un l
i
rh
IN HV
iu
ak ote Aalisakkerivikup eqqaa susassaqarfinni annertuunik og torg. Området er soleksponert, ligger tett mot havna og kan gi
rs
us ER
ER
UU E
sa
is
ut
IN HV
h
SS RV
ss
UU E
inissiiviusinnaavoq, soorlu kulturikkut illorsuaq/filmer-tarfik, naluttarfik,
uu v
Maniitsoq en ny fasade mot sjøen og havna. Kaiene her kan bli
UT
in hve
er
SS RV/
IS
S
UT BO
ineriartortitsivik, niuertarfiit illoqannginnersarlu niuerfiusinnaasoq. viktige for små fiske- og fangstbåter. Området markerer enden av
AR
IS LIG
SI
SA
UT
Sumiiffik seqerngup saq-qarsimaarfigisarpaa, umiarsualivimmut gangveisystemet som går gjennom sentrum.
RS
IT
IU
qanittumiilluni imaaniillu Maniitsumik isikkuminarsaataassalluni.
T IT
/IN
Tas-sani talittarfiit aalisarnikkut pinialunnikkullu Område det gamle torget er i dag underutviklet som et viktig byrom,
IS
SI
AT
t
pingaarutilinngorsinnaallutik. Sumiiffik pisuinnaq qeqqaniit aqqutinik og har et stort potensiale til å utvikles til å bli Maniitsoqs torg med
ia
it/i
ni
ss
tikinneqartarpoq. torghandel, vilt- og fiskemarked, forretninger og boliger. Torget har en
ut
frontal henvendelse mot sentrum, og en mot havna og havet. Torget
i
rs
sa
tis lig
su /bo
s
uu rv
in hve Illoqannginnersaq niuffaffiusartoq ullumikkut pingaarutilittut iluamik kan forandre uttrykk på sommer og vinter, med bla. springvann som
er
piorsaaffiunngilaq, Maniitsumilu niuffaf¬fiusinnaasutut pingaarutilittut om vinteren kan bli isskulptur.
ineriartortinneqarsinnaagaluarluni, uumasunik nujuartanik
aalisakkanillu niuffaffik, niuertarfiit inissiallu. Illoqannginnersaq takussutissiaq:
qeqqata tungaanut, taamatullu umiarsualivimmut immallu tungaanut aalisakkerivik allanngortillugu piuinnassaaq - tukertitsivik, kulturi
ammasuuvoq. Illoqannginnersaq ukiuunerani aasaaneranilu allatut inuutissarsiuteqarfillu
sassarsinnaavoq, ilaatigut tissaluttuliinikkut ukiukkut sermimik illustrasjon:
illoqarfiup qeqqata pitsanngorsarnera ullutsinnut malinnaatillugu: akulikillisillugu - allanngortillugu
oppgradering av eksisterende sentrum med moderat forandring: fortetting - omdanning kusassarlugu. fiskefabrikk bevares og omdannes - veksthus, kultur og erverv
75

3. 3
Pisussamut pilersaarut 1:2000
Inuutissarsiut // Næring
situationsplan 1:2000
qaliap qaava m2-imut 1 mm sialuk = 1 liter imeq
1 mm regn = 1 liter vand pr. m2 tagflade
1 mm regn = 1 liter vand pr. m2 tagflade
Illu INERIARTORTITSIVIK –
_illoqarfiup qeqqa kaaviiaarnermut tunngasoq
_sentrumsområder REGN
vand SNE
SN
VÆKSThus - kredsløb
Pe
al qq
til liss issa
til by ut a
vi
sy gnin m
m
SN
SN
E
E
ge g ut Ko
hu
s rå mm RE
RE
GN
GN
dh u va
va
us ni nd
nd
p
al
la
pe ffi
ss
sy qqi ua
ge ss inuussutissarsiutit/
hu aa
akunnittarfik
hotel
BR s v
inissiat
ik erhverv/bolig
ny UG
BR SE
UG N n aputaasiviullunilu imiisivik qerinaveersagaq
frostsikker beholdning--SNE og VAND
SNE og VAND
SE ut frostsikker beholdning
N aa q
nunamut naggorissaatit
timersortarfik kompostJORD
kompostjord
idrætshal inuussutissarsiutit/
inissiat
erhverv/bolig
takussutissiaq: pisortat takutertsiviutaat - atorluaanikkut nioqqutissiorfik
illustrasjon: offentlig veksthus - bærekraftig matproduksjon
INU
ER USS
atuarfik
9
HV UTIS
ER
V/B SAR
OL SIU
skole IG TIT
/IN
ISS
inissiat bolig
IAT
8
CAFÉ
5
aq
oq
fit
uf
al rke
oq l. ki
g
INI
S
I K BO SIAT
RF
LIG
IA
RN
KULTURikkumut tunngasunik
in ngd
AA
SS K
uu o
u 7
su ms
SA UTI
illoqannginnersami tuniniaavik
ttu -h
RI B
t i us
NE ad-
llu
IT
at
UT
KULTURtorv
SI
m SA
R
IS
UT
SS RV
UU VE
oq rke
IN RH
E
ki
al
É
4 AF uf
C fik
SARSIUTIT
IN RH
LIG
UU VE
E
SS RV
ERHVERV/BO
UT
INUUSSUTIS
IS
SA
RS
/ INISSIAT
IN RS ER
Akunnittarfimmut
IU
T
SA HV
UU IU V
IT
alliliissut
ER
SS TIT
tilbyg. hotel
k
UT
arfi
IS
6 itt
-
T
TI
U n
un l
SI
AR
IN HV
ak ote
S
5
IS
ER
UU E
UT
SS RV
h
SS RV
UU VE
IN H
UT
ER
IS
S
1
AR
al IK
SI
Eh F
M R
UT
M TA
IT
Ø UT
SV AL
N
rikkut i
Kultu ortitsinerm
2
Na
q lu in eriart
ud ulis ttar aq
en aa fik illorsu kulturhus
T
dø nn VÆKS
rs gits
ba o
ss q
in 3
illoqarfiup qeqqata pitsanngorsarnera annertuumik allanngortillugu:
akulikillisillugu - allanngortillugu – nutaaliorfigalugu - nutaamik umiarsualiviup tungaanut suliaralugu takussutissiaq: aalisakkerivik ingutserlugu - nutaaliorfigalugu: tukertitsivik-/kulturikkut illu, timersorneq inuutissarsiuteqarfiillu
oppgradering av eksisterende sentrum med betydelig forandring: fortetting - omdanning – nybygg - ny havnefront illustrasjon: fiskefabrikk rives - ny bebyggelse: vekst-/kulturhus, sport og erverv 77

4. pilersaarut program 3
Inuutissarsiut // Næring
nutaamik sanaartorneq
umiarsualivik havneområde 4 Kulturikkut ineriartortitsinermi illorsuaq
2 sannaartugaq atatiinnassaaq ny bygning
nutaamik sanaartorneq – allilerlugu vækstKULTURhus
NALUTTARFIK SUTORNIARTARFIK
ny bygning bygning bevares - udvides
SVØMMEhal CAFE
1 sanaartukkat atatiinnassapput 5
atatiinnarneqassaaq
Nutaamik INUUSSUTISSARSI- asseq
uuteqarnermut inissaq bevares
bygninger bevares icon
plads til nyt ERHVERV
hus
K ST
VÆ
IK
SIV
IT
NA
AT 6 fabrikki piissaaq
LU
nutaamik sanaartorneq
IL INEQARFIIT /
INUUSSUTISSARSIUT
saqqummer- fiskefabrik fjernes -
sitsivik
teater ny bygning
cafe
atuakkanik
atorniartarfik
katersortarfik BOLIG / ERHVERV
udstilling
NALUTTARFIK teater
bibliotek
SVØMMEHAL forsamling
pinnguartarfik / uffarfik puaasartitaq /
sauna / ukiuunerani naluttarfik puttasoq // silami sassaalliineq
KULTURIKKUT ILLORSUAQ
legeland / spa / sauna / vinterbadning flydebro // udendørs servering KULTURhus
TALITTARFIK ALLISSAAQ KAJEN UDVIDES
79

5. pilersaarut program
Inuutissarsiut // Næring
illoqannginnersaq torv
7 sanaartugaq nutaaq
“KALAALIMINEERNIARFIK”
ny bygning 8 sanaartukkat nutaat
ILLOQANNGINNERSASSAQ
“BRÆTTET”
nye bygninger
NYT TORV
illut piiarneqassapput
bygninger fjernes
illut piiarneqassapput
illoqannginnersaq ammarlugu
umiarsualivimmut isikkivik
bygninger fjernes
-torvet åbnes
-udsigt til havn
PISINIARFIK Pinnguartarfik Tissaluttuliaq Sutorniartarfik café
9 sanaartukkat nutaat
INISSIAT
ny bygning
BOLIG
isikkivik
udsigt
81

6. 8 8
Inuutissarsiut // Næring
ILLOQANNGINNERSAQ nutaaq: aasakkut ILLOQANNGINNERSAQ nutaaq: ukiukkut
det nye TORV: sommer det nye TORV: vinter
takussutissiaq: illoqannginnersaq - inuutissarsiuteqarfik inissiarlu - peqqissarneq - ataatsimoortarfik ‘tusatsiakkanik oqallittarfik’ illustrasjoner: torg - erverv og bolig - lek og rekreasjon - møteplass og ‘kamikkpost’
83