Dit is deel III in een serie van 3 inleidingen in het academisch denken. Hierbij gaat het om der verhouding van de wetenschapsgebieden, die door het object van de particuliere wetenschap worden bepaald. In twee gevallen zal worden getoond dat grensoverschrijding niet ten goede komt van een inhoudelijke discussie. Het gaat daarbij om evolutie, een wetenschappelijk model binnen de biologie, en het begrip huwelijk in de juridische vaktaal.

1. Academisch denken III
een introductie tot filosofie
deel III, verhouding tussen de
wetenschappen
Alfred Driessen,
Driessen.Alfred@gmail.com
CSR: Culture, Science and Religion Academisch denken III Leidenhoven 17 november 2010 pagina 1

2. wat is wetenschap?
Aristoteles: 384 - 322
wetenschap is zekere kennis door
oorzaken
(Anal. Post., I 2, 71 b9)
kennis waarover?:
object van de wetenschap
het object van de wetenschap
materieel en formeel
vaak hebben verschillende weten-
schappen hetzelfde materiele object: Aristoteles peinzend bij een
bv mens bestudeert door: borstbeeld van Homerus
natuurkunde, biologie, psychologie,
geneeskunde
verschil: formeel object
CSR: Culture, Science and Religion Academisch denken III Leidenhoven 17 november 2010 pagina 2

3. object van de wetenschappen I
materiele object
het deel van de realiteit die bestudeerd wordt
formele object
het bijzondere aspect waaronder men het deel van de realiteit
bestudeert.
wiskunde bestudeert kwantitatieve aspecten van de dingen
natuurkunde bestudeert materiele dingen inhoever zij materieel
zijn
biologie bestudeert materiele wezens in hoeverre zij levend zijn
niveau van
metafysica bestudeert dingen inhoever zij zijnde zijn
CSR: Culture, Science and Religion Academisch denken III Leidenhoven 17 november 2010 pagina 3

4. object van de wetenschappen II
wetenschap materieel object formeel object
theologie alles, hele schepping, God, God zelf en Zijn daden
engelen, (schepping, verheffing en
verlossing) inzover deze
geopenbaard zijn
metafysica materiele en immateriele in hoever zijnden zijn
zijnden
geneeskunde mens qua lichamelijk en geestelijk
functioneren
kunst- handelen van mens en zijn inhoever esthetische en
geschiedenis producten expressieve aspecten betrokken
zijn
natuurweten- materiele dingen en in hoever materieel zijn
schappen wezens (zijnden)
rechten menselijk handelen in hoever rechtvaardigheid
betrokken is
CSR: Culture, Science and Religion Academisch denken III Leidenhoven 17 november 2010 pagina 4

5. case I: evolutie
wetenschap materieel object formeel object
metafysica materiele en immateriele in hoever zijnden zijn
zijnden
natuurweten- materiele dingen en in hoever materieel zijn
schappen wezens (zijnden)
Is er ontwerp of design?
uitspraken over mogelijke ontwerper:
binnen materiele wereld:
hoort tot object van biologie
buiten materiele wereld:
hoort niet tot object van biologie
noch het bevestigen
noch het ontkennen
CSR: Culture, Science and Religion Academisch denken III Leidenhoven 17 november 2010 pagina 5

6. case I: evolutie en toeval
Kan een bioloog toeval in een
evolutieproces aantonen?
wat hij wel kan zeggen:
Er zijn geen natuurwetten die het
evolutieproces sturen!
wat hij niet kan concluderen:
Er is absoluut niemand die het
stuurt, het is dus toeval!
Want bioloog kan met zijn weten-
schap niet bepalen of realiteit tot het
materiele beperkt is.
Dit is het bereik van de filosofie
(metafysica).
CSR: Culture, Science and Religion Academisch denken III Leidenhoven 17 november 2010 pagina 6

7. case II: huwelijk en taal
wat is een kilo?
voor Jan-met-de-pet: 2 pond
voor natuurkundige: 1 kilo is 1000 ????
kent alleen kW, kJ, kg, kN, kPa, kA.....
CSR: Culture, Science and Religion Academisch denken III Leidenhoven 17 november 2010 pagina 7

8. case II: huwelijk en taal
wat is een kilo?
Een leraar natuurkunde zal tijdens
het proefwerk een punt aftrekken
voor het ontbreken van de juiste
eenheden, zoals kilo i.p.v.
kilogram.
De precisie van de vaktaal zou op
de Albert Cuyp pedanterie zijn.
CSR: Culture, Science and Religion Academisch denken III Leidenhoven 17 november 2010 pagina 8

9. case II: huwelijk en taal
wat is een huwelijk?
voor Jan-met-de-pet:
(van Dale 1999)
de wettelijk geregelde, formeel
bekrachtigde levensgemeenschap
tussen en man en een vrouw, naar de
zin van de instelling voor het leven
aangegaan.
CSR: Culture, Science and Religion Academisch denken III Leidenhoven 17 november 2010 pagina 9

10. case II: huwelijk en taal
wat is een huwelijk?
voor de juridische specialist na 2001 in
Nederland
(van Dale 2005)
de wettelijk geregelde, formeel
bekrachtigde levensgemeenschap tussen
twee personen, naar de zin van de
instelling voor het leven aangegaan (in
Nederland sinds 2001 en in Belgie sinds
2003 niet meer alleen tussen man en
vrouw, maar ook tussen personen van
hetzelfde geslacht)
CSR: Culture, Science and Religion Academisch denken III Leidenhoven 17 november 2010 pagina 10

11. case II: huwelijk en taal
wat is een huwelijk?
(van Dale 2005)
de wettelijk geregelde, formeel bekrachtigde levensgemeenschap
tussen twee personen, naar de zin van de instelling voor het leven
aangegaan (in Nederland sinds 2001 en in Belgie sinds 2003 niet
meer alleen tussen man en vrouw, maar ook tussen personen van
hetzelfde geslacht)
om duidelijk te maken dat dat de gewone
betekenis van Jan-met-de-pet blijft bestaan
citeert van Dale 2005 Arthur Japin:
"wat doet het huwelijk meer dan van
getalenteerde mannen echtgenoten maken en
van hun briljante vrouwen hun slavinnen?"
Dit aforisme van Japin gaat ervan uit dat het
huwelijk een levensgemeenschap van een man
met een vrouw is.
CSR: Culture, Science and Religion Academisch denken III Leidenhoven 17 november 2010 pagina 11

12. case II: huwelijk en taal
bevoegdheid van de kamer:
het regelen van de juridische aspecten van
de samenleving;
de kamer kan dus aan een
levensgemeenschap tussen personen van
hetzelfde geslacht de gelijke rechten en
plichten geven als aan een tussen man en
vrouw
De taal van Jan-met-de-pet wordt niet door
juridische uitspraken en wetten geregeld.
CSR: Culture, Science and Religion Academisch denken III Leidenhoven 17 november 2010 pagina 12

13. case II: huwelijk en taal
beperktheid van een juridische regeling
Linguistiek, de emotionele waarde van
het woord, huwelijksymbolen,
associaties bij het woord, gebruik in
literatuur etc. kunnen en mogen niet
door juridische wetten worden geregeld.
Zou het moeten verbazen dat voor Jan-
met-de-pet een huwelijk tussen man en
vrouw niet hetzelfde is als een
levensgemeenschap tussen personen
van hetzelfde geslacht?
Hij zal wel ermee rekening moeten
houden dat er - wat de juridische
aspecten betreft (en in de juridische
vaktaal) - in Nederland geen
onderscheid wordt gemaakt.
CSR: Culture, Science and Religion Academisch denken III Leidenhoven 17 november 2010 pagina 13