In het licht van de bijbel zal naar het Paas Mysterie - het lijden, sterven en verrijzenis - van Jezus Christus worden gekeken. Een altaarstuk van Gruenewald zal ter illustratie worden gebruikt.

1. Het Paas Mysterie het lijden, sterven en de verrijzenis van Jezus Christus Alfred Driessen, Amsterdam, Driessen.Alfred@gmail.com

2. Heidensewortel van Pasen Pasen heeft ook een heidense wortel. Het is een feest geweest bij de Germanen en de Romeinen, een feest van het licht en van het nieuwe leven. Het heidense geloof was een natuurgeloof. Daarin werden de goden en godinnen vereerd, die zorgden voor de groei en het nieuwe leven in de natuur. De zon speelde daarin een hoofdrol. Vandaar licht en vuur, wat we in vele vormen bij Pasen tegenkomen. Paasvuur in Twente

3. Het paasei Ook het gedoe met eieren heeft daarmee te maken. Het ei is dan symbool geworden van vruchtbaarheid en nieuw leven. Eieren zoeken, eierslaan, eitje tikken, eilopen, eidansen enz. Het zijn allemaal gebruiken, die bedoelen het leven en de vruchtbaarheid te bevorderen. Nijlkrokodil (Frans Lanting) http://www.lifethroughtime.com/experience.html

4. Het Paasmysterie in het licht van de Bijbel De offer van Abraham Het laaste avondmaal Het Pesachfeest en uittocht uit Egypte Johannes de Doper De dood van Christusaan het kruis De verrijzenis van Christus De aanbidding van het Lam

5. 1. Het offer van Abraham, Genesis 22, 1 - 13 Genesis 22, 1-3 (8e eeuwvoorChristus) [1] Enige tijd later stelde God Abraham op de proef. ‘Abraham!’ zei hij. ‘Ik luister,’ antwoordde Abraham. [2] ‘Roep je zoon, je enige, van wie je zoveel houdt, Isaak, en ga met hem naar het gebied waarin de Moria ligt. Daar moet je hem offeren op een berg die ik je wijzen zal.’ Rembrandt, het offer van Abraham

6. 1. Het offer van Abraham, Genesis 22, 1 - 13 Genesis 22, 10-13 (8e eeuwvoorChristus) [10] Toen pakte hij het mes om zijn zoon te slachten. [11] Maar een engel van de HEER riep vanuit de hemel: ‘Abraham, Abraham!’ ‘Ik luister,’ antwoordde hij. [12] ‘Raak de jongen niet aan, doe hem niets! Want nu weet ik dat je ontzag voor God hebt: je hebt mij je zoon, je enige, niet willen onthouden.’ [13] Toen Abraham opkeek, zag hij een ram die met zijn horens verstrikt was geraakt in de struiken. Rembrandt, het offer van Abraham

7. 1. Het offer van Abraham, Genesis 22, 15 -18 Genesis 22, 10-13 (8e eeuwvoor Chr.) [15] Toen sprak de engel van de HEER opnieuw vanuit de hemel tot Abraham. [16] Hij zei: ‘Ik zweer bij mijzelf – spreekt de HEER: Omdat je dit hebt gedaan, omdat je mij je zoon, je enige, niet hebt onthouden, [17] zal ik je rijkelijk zegenen en je zo-veel nakomelingen geven als er ster-ren aan de hemel zijn en zandkorrels op het strand langs de zee, en je na-komelingen zullen de steden van hun vijanden in bezit krijgen. [18] En alle volken op aarde zullen wensen zo gezegend te worden als jouw nakomelingen. Want jij hebt naar mij geluisterd.’ Rembrandt, het offer van Abraham, detail

8. 2. Het laatsteavondmaal, Leonardo da Vinci

9. 2. Het laatsteavondmaal, Leonardo da Vinci

10. 3. Het Pesachfeest: Exodus 12, 1-14 Exodus 12, 1-3 (6e eeuwvoorChristus) [1] De HEER zei tegen Mozes en Aäron, nog in Egypte: [2] ‘Voortaan moet deze maand bij jullie de eerste maand van het jaar zijn. [3] Zeg tegen de hele gemeenschap van Israël: “Op de tiende van deze maand moet elke familie een lam of een bokje uitkiezen, elk gezin één. Exodus 12, 7 (6e eeuwvoorChristus) [7] Het bloed moeten jullie bij elk huis waarin een dier gegeten wordt, aan de beide deurposten en aan de bovendorpel strijken.

11. 3. Het Pesachfeest: Exodus 12, 1-14 Exodus 12, 11-13 (6e eeuwvoorChristus) [11] Dit is een maaltijd ter ere van de HEER, het pesachmaal. [12] Ik zal die nacht rondgaan door Egypte, en ik zal daar alle eerstgeborenen doden, zowel van de mensen als van het vee, en ik zal alle Egyptische goden van hun voetstuk stoten, want ik ben de HEER. [13] Maar jullie zal ik voorbijgaan: aan het bloed zal ik jullie huizen herkennen, en door dat merkteken zal de dodelijke plaag waarmee ik Egypte straf, jullie niet treffen.

12. 4. Johannes de Doper Johannes, 1, 29-30 (1eeuw ) [29] De volgende dag zag hij Jezus naar zich toe komen, en hij zei: ‘Daar is het lam van God, dat de zonde van de wereld wegneemt. [30] Hij is het over wie ik zei: “Na mij komt iemand die meer is dan ik, want hij was er vóór mij.” Johannes, 1, 35 - 36 (1eeuw ) [35] De volgende dag stond Johannes er weer met twee van zijn leerlingen. [36] Toen hij Jezus voorbij zag komen, zei hij: ‘Daar is het lam van God.’

13. 5. Grünewald(1470-1528): Isenheimeraltaar

14. 5. Grünewald(1470-1528): Isenheimeraltaar

15. 5. Grünewald(1470-1528): Isenheimeraltaar Johannes, 3, 26 (1eeuw ) [26] Ze gingen naar Johannes en zeiden: ‘Rabbi, de man die bij u was aan de overkant van de Jordaan, en over wie u getuigenis hebt afgelegd, die is aan het dopen en iedereen loopt naar Hem toe.’ Johannes, 3, 29-30 (1eeuw ) [29] Nu is mijn vreugde volkomen. [30] Hij moet groter worden, en ik kleiner.’ (Illumoportetcrescere, me autemminui) Johannes de Doper

16. 5. Grünewald(1470-1528): Isenheimeraltaar Johannes, 1, 29 (1eeuw ) [29] ‘Daar is het lam van God, dat de zonde van de wereld wegneemt.

17. 5. Grünewald(1470-1528): Isenheimeraltaar Johannes, 1, 29 (1eeuw ) [29] ‘Daar is het lam van God, dat de zonde van de wereld wegneemt.

18. 5. Grünewald(1470-1528): Isenheimeraltaar Johannes, 29, 25-27 (1eeuw ) [25] Bij het kruis van Jezus stonden zijn moeder met haar zuster, Maria, de vrouw van Klopas, en Maria uit Magdala. [26] Toen Jezus zijn moeder zag staan, en bij haar de leerling van wie hij veel hield, zei hij tegen zijn moeder: ‘Dat is uw zoon,’ [27] en daarna tegen de leerling: ‘Dat is je moeder.’ Vanaf dat moment nam die leerling haar bij zich in huis.

19. 5. Grünewald(1470-1528): Isenheimeraltaar Maria, Koninginvan de martelaren

20. 5. Grünewald(1470-1528): Isenheimeraltaar

21. 5. Grünewald(1470-1528): Isenheimeraltaar Johannes, 29, 28-30 (1eeuw ) [28] Toen wist Jezus dat alles was volbracht, en om de Schrift geheel in vervulling te laten gaan zei hij: ‘Ik heb dorst.’ [29] Er stond daar een vat water met azijn; ze staken er een majoraantak met een spons in en brachten die naar zijn mond. [30] Nadat Jezus ervan gedronken had zei hij: ‘Het is volbracht.’ Hij boog zijn hoofd en gaf de geest.

22. 5. Grünewald(1470-1528): Isenheimeraltaar

23. 5. Grünewald(1470-1528): Isenheimeraltaar Johannes, 29, 40-41 (1eeuw ) [40] Ze wikkelden Jezus’ lichaam met de balsem in linnen, zoals gebruikelijk is bij een Joodse begrafenis. [41] Dicht bij de plaats waar Jezus gekruisigd was lag een olijfgaard, en daar was een nieuw graf, waarin nog nooit iemand begraven was.

24. 6. Grünewald(1470-1528): Isenheimeraltaar

25. 6. Grünewald(1470-1528): Isenheimeraltaar Matheus 28, 2-4 (1eeuw ) [2] Plotseling begon de aarde hevig te beven, want een engel van de Heer daalde af uit de hemel, liep naar het graf, rolde de steen weg en ging erop zitten. [3] Hij lichtte als een bliksem en zijn kleding was wit als sneeuw. [4] De bewakers beefden van angst en vielen als dood neer. Johannes, 12, 24 (1eeuw ) [24] Waarachtig, ik verzeker u: als een graankorrel niet in de aarde valt en sterft, blijft het één graankorrel, maar wanneer hij sterft draagt hij veel vrucht.

26. 6. Grünewald(1470-1528): Isenheimeraltaar

27. 6. Grünewald(1470-1528): Isenheimeraltaar Lucas, 24, 44-47 (1eeuw ) [44] Hij zei tegen hen: ‘Toen ik nog bij jullie was, heb ik tegen jullie gezegd dat alles wat in de Wet van Mozes, bij de Profeten en in de Psalmen over mij geschreven staat in vervulling moest gaan.’ [45] Daarop maakte hij hun verstand ontvankelijk voor het begrijpen van de Schriften. [46] Hij zei tegen hen: ‘Er staat geschreven dat de messias zal lijden en sterven, maar dat hij op de derde dag zal opstaan uit de dood, [47] en dat in zijn naam alle volken opgeroepen zullen worden om tot inkeer te komen, opdat hun zonden worden vergeven.

28. 6. Grünewald(1470-1528): Isenheimeraltaar Pasen is ook een feest geweest bij de Germanen en de Romeinen. De zon speelde daarin een hoofdrol. Zondag (dag des Heren in andere talen)

29. 7. Jan van Eijk: de aanbidding van het lam Openbaring (Johannes) 5, 12-13 (1eeuw ) [12] Met luide stem riepen ze: ‘Het lam dat geslacht is, komt alle macht, rijkdom en wijsheid toe, en alle kracht, eer, lof en dank.’ [13] Elk schepsel in de hemel, op aarde, onder de aarde en in de zee, alles en iedereen hoorde ik zeggen: ‘Aan hem die op de troon zit en aan het lam komen de dank, de eer, de lof en de macht toe, tot in eeuwigheid.’

30. Ten slotte De teksten uit de heilige Schrift zijn van: http://www.willibrordbijbel.nl/ Dezeen anderepresentatieszijn te zien op: http://www.slideshare.net/ADriessen CSR: Culture, Science and Religion http://www.slideshare.net/group/csr-culture-science-and-religion