NXIT BOTEN PER TE SHPETUAR PLANETIN !

1. Riciklimi
TE SHPETUAR
PLANETIN !
NXIT BOTEN
PER

2. “Cdo shpikje fillon me dike,diku
qe has nje problem.”
ANONIM

3. Teknologjia dhe ne
Fjala teknologji vjen nga greqishtja dhe do te thote dije (logos) per
mjeshterite (tekno). Me ane te teknologjise njerezit shnderrojne
mjedisin natyror qe i rrethon,per te permbushur nevojat dhe deshirat
materiale,intelektuale e shpirterore te tyre.
Me kohe, teknologjia u be e pranishme ne te gjitha aspektet e jetes dhe
veprimtarise njerezore duke ndikuar ne qyteterimin e shoqerise
njerezore. Ajo ka marre pjese ne formimin e kulturave njerezore dhe ne
te njejten kohe, pasqyron nivelin qe ato kane.

4. Efektet e teknologjise
a)Rritja e prodhimit & e
llojshmerise
b)Lehtesi & sigurimi ne
pune
c) Rritja e cilesise
d) Zgjerimi i mundesive
te komunikimit &
informacionit
e) Rritja e nivelit te
jeteses
a)Prodhimi i armeve te
shkaterrimit ne mase
b) Ndotja e mjedisit
c)Shterimi i burimeve
natyrore
d)Jete e plogesht &
sedentare
e)Krijimi i puneve te
papelqyera
f) Humbja e zanateve

5. Nese e do Token,ti e gjen
nje zgjidhje!
Ne jemi rreth 7 bilion njerez.
Vetem mendoni se ku do te banojme nese vazhdojme ta trajtojme
Token si koshin tone personal!

6. Masat kunder efekteve negative...
a) Te duam paqen!
b) Perdorimi i burimeve
ekologjike
c) Natyra te perdoret jo te
shfrytezohet
e) Ruajtja dhe mbrojtja e
mjedisit
f) Baraspeshe midis
perdorimit dhe perteritjes
se burimeve natyrore
h) Riciklimi
g) Zhillimi i teknologjive ekologjike
d) Vendosja & zbatimi i ligjeve

7. Sa duhet per dekompozimin e…

8. 3 R-t e mjedisit
Reduce (Redukto)
•Ul sasine e mbeturinave qe prodhon
ne menyren me te mire qe te ruash
mjedisin.
Reuse (Riperdor)
•Ne vend qe te hedhesh mbeturinat,
mundohu t'i perdoresh serish ato.
Recycle (Riciklo)
•Nese 2 te parat nuk jane si opsion
thjesht riciklo. Nepermjet procesit te
thjeshte ose industrial, mbeturinat e
tua mund t'i perdoresh serish.

9. C'eshte riciklimi?
Resurset e pariperteritshme krijojne nevojen per riciklim.
Riciklimi eshte procesi i
prodhimit industrial te nje produkti te
ri nga nje produkt qe i ka kryer me
pare qellimet e tij origjinale, per te
ruajtur mjedisin.
Pra eshte nje aktivitet qe ka per qellim
te transformoje produktet e
konsumatore dhe paketimet ne
produkte te reja, me mire se t'i hedh
ne landfille.

10. 3 shigjetat e riciklimit
SHIGJETA E PARE
Mbledhja e materialeve te
riciklueshme per riciklim.
SHIGJETA E DYTE
Perftimi i produkteve te
riciklueshme.
SHIGJETA E
TRETE
Blerja e produkteve
te ricikluara

11. A e dije se?Nese cdo gazete do te riciklohej,do te mbroheshin rreth
250,000,000
peme cdo vit.
2
3 Riciklimi i letres kerkon
64% me pak energji
se sa prodhimi i saj me materiale
te paperpunuara.
Riciklimi i nje kanace alumin
kursen aq energji sa do te
shpenzoje per te degjuar nje
album te tere ne iPod.
4

12. Efektet e riciklimit
• Ulet sasia e plehrave ne landfille.
• Materialet riperdoren dhe burimet
natyrore ruhen.
• Kursen energji (kerkon me pak
energji te riciklosh,se te punosh me
materiale te paperpunuar)
• Ul ndotjen.
• Mbron floren &faunen (me pak
toke e shpyllezuar per landfille).
• Ul perdorimin e kimikateve.
• Redukton efektin sere& ngrohjen
globale.
• Fitojme para duke shitur
mbeturina te ricikluesit.
• Hapen vende te reja pune.
• Materialet permbajne
papasterti.
• Gjate procesit prodhohen
kimikate toksike.
• Riciklimi kerkon pajisje te
kushtueshme.
• Ekspozimi ndoj toksinave rrit
rrezikun gjate punes.
• Kerkon shume njerez per
ndarjen
e plahrave.
• Kompanite kerkojne gjenerimin
e fitimeve.
• Cilesi jo e duhur.

13. "Te krijosh, te duhet
imagjinate e mire dhe nje
pirg me mbeturina.“
Tomas A.Edison

14. Por,cfare mund te riciklohet?!
Kuti [Tetra Pak]
Kanace celiku
dhe alumini
Plastike
Leter, gazeta
revista, kartona
Bateri
Qelq

15. Guida e numrave te plastikes
Perdore pa limit dhe ricikloje!
#2 HDPE (Polietilen me densitet te larte)
• Shishet e qumshtit & kosit, solucionet e
detergjenteve (pastrim&shampo), vajit te
motorit etj
#4 LDPE (Polietilen me densitet te ulet)
• Shumica e shisheve qe shtrydhen
(ketchup-i, mustarda, majoneza), qeset
plastike, veshje, qilima, paketimet e
ushqimeve te ngrira
#5 PP (Polipropilen)
• Shishet e ilaceve, shishet dhe
gotat plastike per femije, kapake
dhe kontenier plastike qe
perdoren ne mikrovale etj.

16. Perdore me kujdes!
#1 PETE (Polietilen Tereftalati)
• Perdoret si ambalazhuese e shisheve
te ujit, pijeve me gaz, vajit,shishet e
birres, gjalpit te kikirikut.
• Nuk duhet te riperdoren sepse
detergjentet dhe temperaturat e larta
shkaktojne rrjedhjen e kimikateve dhe
akumulimin e baktereve.
#7 OTHER (Te tjera)
• Kallbot elektrik, shishet e femijeve,
mbajteset e CD/DVD
• Ndikojne ne uljen e fertilitetit,
hiperaktivitet dhe probleme te tjera
shendetsore.

17. Rri larg!
#3 V ose PCV (Vinil /
Poliklorurvinili)
• Perdet e dushit, dysheket e ujit, lodra
pishine, mbulesa,shishe detergjentesh,
tuba hidraulik.
• Shkaktojne alergji, humbje te mases
kockore, probleme me melcine.
• Nuk duhet ta djegim dhe as te
gatuajme me kete plastike.
#6 PS (polistiren)
• Material shume i veshtire per tu
ricikluar, pra eshte i demshem per
mjedisin.
• Leshon kimikate toksike kur nxehet.
• Kartonat e vesheve, gota prej shkume,
takemet e kuzhines njeperdorimshe.

18. Cfare shkon ne landfill?
Kontenier prej polistireni
Kuti bojerash
Lodra plastike
Qeramike Pasqyra
Paketime me mbetje
ushqimesh

19. Gjysmeprocesi i I i riciklimit
Mbetjet e riciklueshme hidhen ne koshat e vecante ne shkolle.
Qeskat me materiale te
riciklueshme hidhen ne
koshat e medhenj
Makinat e riciklimit mbledhin mbeturinat
dhe i dergojne ne qendren e riciklimit.
Behet riciklimi i plehrave per
te perftuar produkte te reja.

20. Riciklimi ne fabrike

21. Pleherimi,forme tjeter e riciklimit

22. Ndihmon edhe… Por edhe jashteqitjet e kafsheve
ose trupat e tyre mund te perdoren
per pleherim.

23. 3 principe te thjeshta drejt suksesit
~ Kultura eshte faktor kyc ne suksesin e nje programi
riciklimi. Njerezit e kulturuar njohin rendesine e mjedisit.
~Komunikimi eshte jetesor. Njerezit duhet te
informohen se ekziston nje program riciklimi ne zonen e
tyre dhe te dine si ta perdorin.
~Mbledhja eshte kritike. Duhet gjetur vend i
pershtatshem dhe i dukshem per grumbullim. Te perdoren
ngjyra dhe emertime.

24. Edhe pse duket sikur 3 R-t kane ekzistuar prej shekujsh,
industria e riciklimit eshte mjaft e re.
Por edhe rregullat/programet e riciklimit qe aplikohen ne
shtete/qyetete te ndryshme jane te larmishme.
Kjo ka sjell qe mos te kete nje rregull per ngjyrat e koshave.
Zgjidh ngjyrat e tua

25. Ide te pergjithshme per reduktim dhe
riperdorim
 Bli produkte te perdorur (rroba, libra, materiale
ndertimi, mobilje) sepse kushtojne me pak dhe
shpesh kane te njejten cilesi si te rejat.
 Bli produkte qe kane pak paketim. Per to
prodhuesit perdorin me pak materiale te
paperpunuara dhe cmimi i produktit nuk do te
rritet.
 Miremba dhe riparo produktet e demtuara.
 Merr hua, merr me qera dhe nda me te
afermit ose shoket.
 Dhuro ose jep per bamiresi objekte te cilat
nuk i perdor me. (Mbeturinat e dikujt jane
thesari i nje tjetri.)

26. Po ne shkolle si mund te ndihmojme?!
 Te fikim dritat kur nuk nevojiten
per te kursyer energji elektrike.
 Te sigurohemi qe rubinetat jane te
mbyllura ne tualete qe te kursejme uje.
 Mund te perdorim libra te vjeter qe
jane akoma ne gjendje te mire.
 Te riciklojme mbeturinat.
 Te hedhim plehrat e riciklueshme ne
koshin e riciklimit.
 Te perdorim fletet/kartonat nga
te dyja anet.
 Kur shkruajme ne kompjuter
te perdorim marxhina te medha.

27. Projekte riciklimi
ne shkolle

28. Riciklo
per
Halloween

29. Riciklo per
Krishtlindjet dhe
Vitin e Ri 

30. Eshte nje planet i vogel…
RICIKLO
per nje jete me te mire!