2. Арнамент
Арнамент – узор, які складаецца з простых
малюнкаў.
Сустракаецца на:
• Посудзе;
• Прасліцах;
• Адзенні і абутку і г.д.
Сэнс арнаменту:
У ім зашыфраваны сонца, урадлівасць і г.д.
3. Дэкаратыўна-прыкладное мастацтва
Самі арнаментавалі → рэчы
выраблялі рамеснікі →
узнікненне ДПМ
Вырабы: грабяні, дзяржанні
нажоў.
Матэрыял: косць.
Упрыгожванні: арнамент,
выявы жывёл.
Прыклад: галава каня (10 ст.)
з кургана каля Полацка.
5. Жыллё
Матэрыялы Канструкцыя Форма Найбольш важны
элемент
Дрэва (для сцен,
каркасу даху,
падлогі);
Салома, чарот,
дзёран (для
даху);
Гліна (для сцен,
падлогі, печы);
Камні (для
печы).
6. Жыллё
Матэрыялы Канструкцыя Форма Найбольш важны
элемент
Дрэва (для сцен,
каркасу даху,
падлогі);
Салома, чарот,
дзёран (для
даху);
Гліна (для сцен,
падлогі, печы);
Камні (для
печы).
Слупавая;
Зрубная;
Паўзямлянкі.
7. Жыллё
Матэрыялы Канструкцыя Форма Найбольш важны
элемент
Дрэва (для сцен,
каркасу даху,
падлогі);
Салома, чарот,
дзёран (для
даху);
Гліна (для сцен,
падлогі, печы);
Камні (для
печы).
Слупавая;
Зрубная;
Паўзямлянкі.
Прамавугольная,
сцены
арыентаваны па
баках свету.
8. Жыллё
Матэрыялы Канструкцыя Форма Найбольш важны
элемент
Дрэва (для сцен,
каркасу даху,
падлогі);
Салома, чарот,
дзёран (для
даху);
Гліна (для сцен,
падлогі, печы);
Камні (для
печы).
Слупавая;
Зрубная;
Паўзямлянкі.
Прамавугольная,
сцены
арыентаваны па
баках свету.
Печ, якая тапілася
“па-чорнаму” – у
куце ці каля
сцяны.
17. Віды наступальнай зброі:
• Найбольш распаўсюджаны –
лук і стрэлы (выгляд стрэл
запазычаны ў германцаў);
• Дзіда;
• Баявая сякера;
• Мячы – рэдкія і дарагія, у ІХ ст.
славяне іх не рабілі.
Упрыгожваліся, атрымлівалі
імёны.
18. Віды абарончай зброі:
• Драўляны шчыт;
• Адзіная знаходка фрагмента
металічнага даспеха –
гарадзішча Хотамель (Столінскі
р-н Брэсцкай вобл.). VIII – Х
стст., магчыма належыў
дружынніку.
• Шлемы (з ІХ ст.) – князям,
дружыннікам, знаці.
20. Перадумовы дзяржаўнасці
VIII – IX стст. – змены ў жыцці славян:
Вылучэнне знаці і правадыроў;
Узнікненне маёмаснай няроўнасці;
Узрастанне ваеннай небяспекі.
Патрэбна моцная улада
22. Узбагачэнне знаці
Старэйшыны → спадчынная знаць
Крыніцы багацця:
• Ваенная здабыча;
• Праца рабоў.
Давалі пазыку бедным → тыя
рабіліся залежнымі.
23. Прычыны ўзнікнення дзяржавы
Узрастае роля ваеннай справы
Трэба хутка прымаць рашэнні
Гэта не могуць зрабіць веча і савет старэйшын
Узрастанне ролі князя і яго дружыны
Племянныя княжанні ў крывічоў-палачан і дрыгавічоў
Аб’яднанне племяных княжанняў
Стварэнне дзяржавы
24. Старажытнаруская
дзяржава
Кан. IX ст. – узнікла
Старажытнаруская дзяржава (у
летапісах – “Русь”, “Руская
зямля”).
Галоўны горад – Кіеў.
Усе беларускія землі ўваходзілі.
25. Варажскія князі
Да стварэння дзяржавы –
варажскі князь Рурык пасадзіў
сваіх людзей у Полацку.
Але!
Варагі не заваявалі славян, а
прыйшлі па іх запрашэнні.
26. Князь Алег
• Пераемнік Рурыка;
• Стваральнік
Старажытнарускай дзяржавы;
• Падпарадкаваў радзімічаў.
29. Рагвалод
960-я гг. – вараг Рагвалод захапіў уладу ў
Полацку.
Праводзіў незалежную ад Кіева палітыку.
Але!
980 г. – забіты наўгародскім (пасля – і
кіеўскім) князем Уладзімірам.
Уладзімір падпарадкаваў усе
усходнеславянскія саюзы плямён.
30. Палачане
Уладзімір + Рагнеда (дачка
Рагвалода) = дзеці, у т.л.
Ізяслаў.
988 г. – Уладзімір аддае
Ізяславу ўладу ў Полацку →
узнікае ўласная княжацкая
дынастыя.
31. Дрыгавічы
• Узнікла Тураўскае княства;
• Пад уладай кіеўскага князя;
• Старэйшы сын кіеўскага князя
атрымліваў Тураў → рабіўся
сам кіеўскім князем.
Берасцейшчына – у склад
Валынскага княства.
33. Старажытная Русь
Распадалася на некалькі княстваў
Але!
Мела адноснае адзінства. Праявы:
1. Агульная царкоўная арганізацыя (з
988 г.). Глава – мітрапаліт.
2. Дынастыя Рурыкавічаў;
3. Сумесныя ваенныя паходы
супраць ворагаў;
4. Аднолькавая гаспадарка;
5. Гандаль;
6. Падобны лад жыцця;
7. Агульнае паходжанне і лёс.
34. Старажытнаруская (усходнеславянская)
народнасць
Народнасць – устойлівая супольнасць людзей, заснаваная на
агульнасці:
• Мовы (вядома з пісьмовых крыніц, невялікія адрозненні ў
гутарковай);
• Тэрыторыі;
• Гаспадаркі;
• Культуры.
Саманазва – рускія, русічы.
З іх – беларусы, украінцы, рускія.