مسائل راهبردی تولیدکنندگان صنعتی ایران در سرمایه‌گذاری چین

‫صنع‬ ‫تولیدکنندگان‬ ‫راهبردی‬ ‫مسائل‬
‫ایران‬ ‫تی‬
‫ایران‬ ‫در‬ ‫چین‬ ‫کالن‬ ‫گذاری‬‫سرمایه‬ ‫در‬
‫کننده‬‫تهیه‬
:
‫نیوشا‬ ‫اشکان‬ ‫دکتر‬
‫مهر‬
۹۹
1

‫ارائه‬ ‫مطالب‬ ‫دهی‬‫سازمان‬
•
‫تاریخی‬ ‫مرور‬
-
‫ایران‬ ‫در‬ ‫خارجی‬ ‫گذاری‬‫سرمایه‬ ‫سیاسی‬
•
-
‫ایران‬ ‫در‬ ‫خارجی‬ ‫گذاری‬‫سرمایه‬ ‫اقتصادی‬
•
‫ایران‬ ‫برای‬ ‫ها‬‫آموخته‬‫درس‬ ‫و‬ ‫جهان‬ ‫در‬ ‫چین‬ ‫خارجی‬ ‫های‬‫گذاری‬‫سرمایه‬ ‫بررسی‬
•
‫چین‬ ‫دولتی‬ ‫اسناد‬ ‫به‬ ‫توجه‬ ‫با‬ ،‫ایران‬ ‫در‬ ‫چین‬ ‫گذاری‬‫سرمایه‬ ‫های‬‫ریسک‬ ‫بررسی‬
•
‫ا‬ ‫ناشی‬ ‫های‬‫ضعف‬ ‫و‬ ‫قوت‬ ‫و‬ ‫خارجی‬ ‫پذیری‬‫سرمایه‬ ‫برای‬ ‫ایران‬ ‫باالدستی‬ ‫اسناد‬ ‫و‬ ‫ها‬‫قانون‬ ‫بررسی‬
‫ها‬‫آن‬ ‫ز‬
•
‫ایران‬ ‫خارجی‬ ‫پذیری‬‫سرمایه‬ ‫اقتصادی‬ ‫بررسی‬
•
‫ایران‬ ‫در‬ ‫چین‬ ‫گذاری‬‫سرمایه‬ ‫های‬‫فرصت‬ ‫و‬ ‫تهدیدها‬ ‫بندی‬‫جمع‬
(
‫راهبردی‬ ‫ریزی‬‫برنامه‬ ٔ‫مقدمه‬
)
•
‫تهدیدها‬ ‫اثر‬ ‫کاهش‬ ‫برای‬ ‫پیشنهادی‬ ‫کالن‬ ‫سطح‬ ‫کلی‬ ‫کارهای‬‫راه‬
-
‫د‬ ‫چین‬ ‫گذاری‬‫سرمایه‬ ‫های‬‫ضعف‬
‫ایران‬ ‫ر‬
•
‫پیشنهادی‬ ‫کارهای‬‫راه‬
(
‫صنعت‬ ‫سطح‬
)
2

‫گشایش‬ ‫و‬ ‫مقدمه‬
4

‫مقدمه‬
•
‫سند‬
«
‫جامع‬ ‫های‬‫همکاری‬ ‫برنامه‬
(
۲۵
‫ساله‬
)
‫چین‬ ‫و‬ ‫ایران‬
»
‫ماه‬ ‫خرداد‬ ‫در‬
۱۳۹۹
‫دولت‬ ‫هیئت‬ ‫در‬ ‫بررسی‬ ‫جهت‬
‫شد‬ ‫ارائه‬ ‫ایران‬
.
•
‫سال‬ ‫در‬ ‫بار‬ ‫اولین‬ ‫همکاری‬ ‫این‬ ٔ‫ایده‬
۱۳۹۴
‫و‬
۱۱
‫پینگ‬ ‫جین‬ ‫شی‬ ‫سوی‬ ‫از‬ ،‫برجام‬ ‫انعقاد‬ ‫از‬ ‫پیش‬ ‫روز‬
‫شد‬ ‫اعالم‬ ‫تهران‬ ‫به‬ ‫چین‬ ‫جمهور‬‫رئیس‬
.
•
‫ماه‬‫بهمن‬ ‫سوم‬ ‫در‬
۱۳۹۴
‫حوزه‬ ‫در‬ ‫چین‬ ‫و‬ ‫ایران‬ ‫میان‬ ‫همکاری‬ ‫جامع‬ ٔ‫نامه‬‫توافق‬ ٔ‫اولیه‬ ‫نویس‬‫پیش‬ ‫متن‬ ،
‫های‬
«
‫سیاسی‬
»
،
«
‫اجرایی‬
»
،
«
‫فرهنگی‬ ‫و‬ ‫انسانی‬
»
،
«
‫دفاعی‬ ‫و‬ ‫امنیتی‬ ،‫قضایی‬
»
‫و‬
«
‫ا‬‫بین‬ ‫و‬ ‫ای‬‫منطقه‬
‫لمللی‬
»
‫زبان‬ ‫به‬
‫شد‬ ‫منتشر‬ ‫انگلیسی‬
.
5

‫چین‬ ‫و‬ ‫ایران‬ ‫جامع‬ ‫همکاری‬ ‫محتوای‬
.1
‫همکاری‬
‫نظامی‬
‫و‬
‫امنیتی‬
‫دوجانبه؛‬
‫تبادل‬
‫تجربیات‬
‫نظامی‬
‫و‬
‫رزمایش‬
‫مشترک؛‬
.2
‫مشارکت‬
‫در‬
‫ایجاد‬
‫و‬
‫تجهیز‬
‫مخازن‬
‫ذخیره‬
،‫نفت‬
‫گاز‬
‫و‬
‫محصوالت‬
‫پتروشیمی‬
‫دو‬
‫طرف‬
:
‫عرضه‬
‫پا‬
‫یدار‬
‫نفت‬
‫خام‬
‫به‬
،‫چین‬
‫مشارکت‬
‫در‬
‫ساخت‬
‫و‬
‫تجهیز‬
‫مخازن‬
‫سازی‬‫ذخیره‬
‫نفت‬
‫و‬
‫افزایش‬
‫صادرات‬
‫پتروشی‬
‫می‬
‫به‬
‫چین؛‬
.3
‫تشویق‬
‫مشارکت‬
‫های‬‫شرکت‬
‫چینی‬
‫در‬
‫گذاری‬‫سرمایه‬
‫و‬
‫تأمین‬
‫مالی‬
‫های‬‫طرح‬
،‫برق‬
،‫انرژی‬
‫آب‬
‫و‬
‫فاضالب؛‬
.4
‫تکمیل‬
‫آهن‬‫راه‬
‫شرق‬
‫غرب‬
،‫ایران‬
‫و‬
‫ایجاد‬
‫زیارتی‬
،‫پاکستان‬
،‫ایران‬
‫عراق‬
‫و‬
‫سوریه‬
‫و‬
‫همین‬
‫طور‬
‫شمال‬
‫به‬
‫جنوب؛‬
.5
‫توسعه‬
‫و‬
‫ساخت‬
،‫ها‬‫فرودگاه‬
‫و‬
‫خرید‬
‫هوایی‬
‫تولید‬
‫مشترک‬
‫ایران‬
‫و‬
‫چین؛‬
.6
‫توسعه‬
‫سواحل‬
‫مکران؛‬
‫توسعه‬
‫بندر‬
،‫جاسک‬
‫تأسیس‬
‫شهر‬
‫صنعتی‬
‫و‬
‫ساخت‬
‫پاالیشگاه‬
‫و‬
‫ص‬
‫نایع‬
‫پتروشیمی؛‬
.7
‫ساخت‬
‫شهر‬
‫هوشمند‬
‫در‬
‫مکران‬
‫و‬
‫تیس؛‬
.8
‫تشویق‬
‫چینی‬
‫به‬
‫در‬
‫مناطق‬
‫آزاد‬
‫ایران‬
‫از‬
‫جمله‬
،‫قشم‬
‫اروند‬
‫و‬
‫ماکو؛‬
.9
‫توسعه‬
‫بلندمدت‬
‫جزایر‬
‫منتخب‬
‫با‬
‫هدف‬
‫گردشگری؛‬
.10
‫بلندمدت‬
‫چین‬
‫در‬
‫صنعت‬
‫پاالیشگاهی‬
‫در‬
‫بندر‬
‫جاسک‬
‫و‬
‫ساخت‬
‫بندر‬
‫جاسک‬
‫؛‬
.11
‫بلند‬
‫مدت‬
‫در‬
‫شهرک‬
‫پتروشیمی‬
‫چابهار؛‬
.12
‫ایجاد‬
‫منطقه‬
‫مشترک‬
‫فرامرزی‬
‫در‬
‫کشور‬
‫ثالث؛‬
.13
‫طراحی‬
‫شهرک‬
‫صنعتی‬
‫تولید‬
‫خودرو؛‬
.14
‫تشویق‬
‫در‬
‫برداری‬‫بهره‬
‫از‬
‫معادن‬
،‫مس‬
‫سنگ‬
،‫آهن‬
‫فوالد‬
‫و‬
‫صنایع‬
‫آلیاژی؛‬
.15
‫توسعه‬
‫های‬‫مجتمع‬
‫سازی‬‫کشتی‬
‫و‬
‫لوازم‬
‫خانگی؛‬
.16
‫در‬
‫خط‬
‫متروی‬
۱۰
‫شهر‬‫کالن‬
‫ایران؛‬
.17
‫مرمت‬
‫و‬
‫احیای‬
‫های‬‫بافت‬
‫تاریخی؛‬
.18
‫همکاری‬
‫سیاسی‬
‫در‬
،‫مجامع‬
‫ها‬‫سازمان‬
‫و‬
‫نهادهای‬
‫ای‬‫منطقه‬
‫و‬
‫المللی؛‬‫بین‬
.19
‫تشویق‬
‫به‬
‫در‬
،‫کشاورزی‬
‫شیالت‬
‫و‬
‫آبخیزداری؛‬
.20
‫در‬
‫حوزه‬
‫آموزش‬
‫و‬
‫تبادل‬
‫دانشجو؛‬
.21
‫و‬
‫توسعه‬
‫بخش‬
‫بهداشت‬
‫و‬
‫درمان؛‬
.22
‫همکاری‬
‫در‬
‫زمینه‬
‫فناوری‬
‫و‬
‫ارتباطات‬
‫راه‬
،‫دور‬
‫توسعه‬
‫نسل‬
‫پنجم‬
‫از‬
‫راه‬
،‫دور‬
‫پروژه‬
‫مش‬
‫ترک‬
‫توسعه‬
‫و‬
‫تقویت‬
‫های‬‫زیرساخت‬
‫اطالعاتی‬
‫و‬
،‫ارتباطاتی‬
‫موتور‬
،‫وجوگر‬‫جست‬
‫پست‬
‫الکترون‬
‫یک‬
‫و‬
‫های‬‫رسان‬‫پیام‬
‫اجتماعی‬
‫و‬
...
.
6

‫فرض‬
۱
:
‫ایرانی‬ ‫خصوصی‬ ‫های‬‫شرکت‬ ‫ریسک‬ ‫اشتهای‬
•
‫است‬‫شده‬ ‫تهیه‬ ‫ایرانی‬ ‫خصوصی‬
ً
‫کامال‬ ‫های‬‫شرکت‬ ‫دید‬ ‫از‬ ‫مستند‬ ‫این‬
.
•
‫خص‬ ‫های‬‫شرکت‬ ،‫ایران‬ ‫در‬ ‫چینی‬ ‫های‬‫شرکت‬ ‫تجاری‬ ‫شریک‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫این‬ ‫مطالعه‬ ‫این‬ ‫فرض‬ ،‫یعنی‬
‫وصی‬
‫بود‬ ‫خواهند‬
.
•
‫در‬ ‫چین‬ ‫گذاری‬‫سرمایه‬ ‫با‬ ‫رابطه‬ ‫در‬ ‫وکار‬‫کسب‬ ‫ریسک‬ ‫مدیریت‬ ‫در‬ ،‫ایرانی‬ ‫خصوصی‬ ‫های‬‫شرکت‬ ‫و‬
‫به‬ ‫باید‬ ‫ایران‬
‫کنند‬ ‫توجه‬ ‫نکات‬ ‫این‬
.
•
‫براساس‬ ‫مطالب‬ ،‫اساس‬ ‫این‬ ‫بر‬
«
‫ریسک‬ ‫اشتهای‬
»
‫است‬‫شده‬ ‫بهینه‬ ‫ایرانی‬ ‫های‬‫شرکت‬
.
7

‫فرض‬
۲
:
‫ایران‬ ‫در‬ ‫چین‬ ‫گذاری‬‫سرمایه‬ ‫کامل‬ ‫تحقق‬ ‫سناریوی‬
8
•
‫موضوع‬ ‫روی‬‫پیش‬ ‫ممکن‬ ‫سناریوهای‬ ‫از‬ ‫یکی‬ ‫تنها‬ ‫اساس‬ ‫بر‬ ‫مطالعه‬ ‫این‬
«
‫ا‬ ‫در‬ ‫چین‬ ‫گذاری‬‫سرمایه‬
‫یران‬
»
‫انجام‬
‫آن‬ ‫و‬ ‫است‬‫شده‬
«
‫ایران‬ ‫در‬ ‫چین‬ ‫گذاری‬‫سرمایه‬ ‫کامل‬ ‫تحقق‬
»
‫است‬
.
‫ش‬ ‫فرض‬ ،‫سناریو‬ ‫این‬ ‫تحقق‬ ‫برای‬
‫است‬ ‫ده‬
:
.1
‫س‬ ‫سیاست‬ ‫چین‬ ‫دولت‬ ،‫مصالحه‬ ‫نوعی‬ ‫صورت‬ ‫در‬ ‫یا‬ ‫داشت؛‬ ‫خواهد‬ ‫ادامه‬ ‫آمریکا‬ ‫دولت‬ ‫با‬ ‫چین‬ ‫دولت‬ ‫رویارویی‬
‫گذاری‬‫رمایه‬
‫کرد‬ ‫نخواهد‬ ‫رها‬ ‫را‬ ‫ایران‬ ‫در‬ ‫خود‬ ‫حداکثری‬
.
.2
‫انجامید‬ ‫نخواهد‬ ‫نظامی‬ ‫جنگ‬ ‫به‬ ،‫آمریکا‬ ‫دولت‬ ‫با‬ ‫ایران‬ ‫دولت‬ ‫رویارویی‬
.
.3
‫اجتماعی‬ ‫نظام‬ ‫و‬ ‫ایران‬ ‫اقتصاد‬ ‫نظام‬
-
‫آم‬ ‫دولت‬ ‫کنونی‬ ‫اقتصادی‬ ‫جنگ‬ ‫برابر‬ ‫در‬ ‫آوری‬‫تاب‬ ‫توان‬ ‫آن‬ ‫سیاسی‬
‫را‬ ‫خود‬ ‫علیه‬ ‫ریکا‬
‫دارد‬
.
.4
‫کرد‬ ‫نخواهد‬ ‫تغییر‬ ‫چین‬ ‫و‬ ‫ایران‬ ‫راهبردی‬ ‫شراکت‬ ،‫آمریکا‬ ‫دولت‬ ‫با‬ ‫ایران‬ ‫دولت‬ ٔ‫مصالحه‬ ‫نوعی‬ ‫صورت‬ ‫در‬
.
•
‫پی‬ ‫و‬ ‫احتمال‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫الزم‬ ‫ایرانی‬ ‫های‬‫شرکت‬ ‫و‬ ‫تجاری‬ ‫های‬‫انجمن‬ ،‫راهبردی‬ ‫جامع‬ ‫ریزی‬‫برنامه‬ ‫برای‬
‫امد‬
‫نمایند‬ ‫مقتضی‬ ‫ریزی‬‫برنامه‬ ‫و‬ ‫تحلیل‬ ‫را‬ ‫یک‬ ‫هر‬ ‫با‬ ‫مرتبط‬ ‫راهبردی‬ ‫مسائل‬ ‫و‬ ‫دیگر‬ ‫سناریوهای‬
.

‫مطالعه‬ ‫این‬ ‫رویکرد‬
:
‫حق‬ ‫سیستم‬ ‫و‬ ‫قوانین‬ ‫بر‬ ‫تکیه‬ ‫با‬ ،‫صنعت‬ ‫فضای‬ ‫تسهیل‬
‫وقی‬
•
‫های‬‫مأموریت‬ ‫با‬ ‫سازگاری‬ ‫در‬ ،‫مستند‬ ‫این‬
«
‫ایران‬ ‫نفت‬ ‫صنعت‬ ‫تجهیزات‬ ‫سازندگان‬ ‫انجمن‬
»
‫ه‬ ‫که‬ ،
‫تسهیل‬ ‫مانا‬
‫است‬‫شده‬ ‫تهیه‬ ،‫است‬ ‫صنعت‬ ‫این‬ ‫در‬ ‫وکار‬‫کسب‬ ‫فضای‬
.
•
‫است‬‫شده‬ ‫ارائه‬ ‫جنبه‬ ‫دو‬ ‫از‬ ،‫بیرونی‬ ‫نفعان‬‫ذی‬ ‫به‬ ‫ارائه‬ ‫برای‬ ‫شده‬‫مطرح‬ ‫های‬‫استدالل‬ ،‫مسیر‬ ‫این‬ ‫در‬
:
•
‫اقتصادی‬ ‫پیامدهای‬
•
‫قانونی‬ ‫های‬‫چهارچوب‬
•
‫است‬ ‫ارائه‬ ‫قابل‬ ‫انجمن‬ ‫راهبردهای‬ ‫ریز‬ ،‫تکمیلی‬ ‫مستند‬ ‫یک‬ ‫در‬
.
9

‫خارجی‬ ٔ‫سرمایه‬ ‫جذب‬ ‫چرایی‬
۱
‫احتمالی‬ ‫های‬‫چالش‬ ‫و‬
‫ایران‬‫احتمالی‬ ‫هدف‬
‫احتمالی‬ ‫تحقق‬ ‫از‬ ‫برآورد‬
‫ملی‬ ‫امنیت‬ ‫حفظ‬
(
‫متحد‬ ‫ایاالت‬ ‫تهدیدهای‬ ‫برابر‬ ‫در‬
‫ه‬
‫آمریکا‬
)
‫است‬ ‫منفی‬ ‫ایران‬ ‫تاریخی‬ ٔ‫تجربه‬
.
‫ها‬‫پروژه‬ ‫ارزی‬ ‫ای‬‫سرمایه‬ ‫مالی‬‫تأمین‬
‫است‬ ‫نبوده‬ ‫ارزی‬ ‫درآمد‬ ‫کمبود‬ ،‫ایران‬ ‫اقتصادی‬ ٔ‫توسعه‬ ‫مشکل‬
.
(
‫از‬ ،‫موجود‬ ‫آمارهای‬ ‫براساس‬
۱۳۸۵
‫تا‬
۱۳۹۶
‫مستقیم‬ ‫صورت‬‫به‬ ‫ایران‬،
۱٬۲۸۰
‫صادراتی‬ ‫درآمد‬ ‫دالر‬ ‫میلیارد‬
‫که‬ ،‫است‬ ‫داشته‬
۴۷۱
‫های‬‫سال‬ ‫بین‬ ‫آن‬ ‫دالر‬ ‫میلیارد‬
۱۳۹۲
‫تا‬
۱۳۹۶
‫است‬‫بوده‬
)
‫دانش‬ ‫و‬‫فناوری‬ ‫انتقال‬
(
‫بنگ‬ ‫کارایی‬ ‫بهبود‬ ‫برای‬
‫ها‬‫اه‬
)
‫اند‬‫کرده‬ ‫عمل‬ ‫ضعیف‬‫فناوری‬ ‫انتقال‬ ‫در‬ ‫گذشته‬‫های‬‫دهه‬ ‫در‬ ‫ایرانیان‬
.
‫چین‬ ‫به‬ ‫صادرات‬ ٔ‫توسعه‬
‫ک‬‫نمی‬ ‫تأیید‬ ‫را‬ ‫هدف‬ ‫این‬ ‫تحقق‬ ‫احتمال‬ ،‫شده‬‫اعالم‬ ‫راهبردهای‬ ‫و‬ ‫چین‬ ‫عملکرد‬ ‫بررسی‬
‫ند‬
.
‫زایی‬‫اشتغال‬
‫بودن‬ ‫منفی‬ ‫نشانگر‬ ‫حتی‬ ،‫دیگر‬ ‫کشورهای‬ ‫پذیری‬‫سرمایه‬ ٔ‫تجربه‬
«
‫زدای‬‫اشتغال‬
‫ی‬
»
‫است‬
.
10

‫ایران‬ ‫در‬ ‫خارجی‬ ‫های‬‫گذاری‬‫سرمایه‬ ‫تاریخی‬ ‫مرور‬
‫تار‬ ٔ‫واقعه‬ ‫هر‬ ‫های‬‫زمینه‬ ‫اگر‬،‫آموخت‬ ‫آن‬ ‫از‬ ‫توان‬‫می‬ ،‫آن‬ ‫به‬ ‫آویختن‬ ‫جای‬‫به‬ ،‫اما‬ ‫نیست؛‬ ‫آینده‬ ‫راه‬ ‫چراغ‬ ‫تنهایی‬‫به‬ ‫تاریخ‬
‫را‬ ‫یخی‬
‫کنیم‬ ‫تحلیل‬ ‫درستی‬‫به‬
.
11

‫فرض‬‫پیش‬
•
‫نهادها‬ ‫بستر‬ ‫در‬ ‫ریشه‬ ،‫جامعه‬ ‫یک‬ ‫اقتصادی‬ ‫عملکرد‬ ،‫نهادگرایی‬ ‫سیاسی‬ ‫اقتصاد‬ ‫دید‬ ‫از‬
(
institutions
)
‫و‬
‫دارد‬ ‫جامعه‬ ‫آن‬ ‫اقتصادی‬ ‫و‬ ‫سیاسی‬ ،‫فرهنگی‬ ‫ساختارهای‬
.
•
‫دان‬ ‫از‬ ‫ایشان‬ ‫بردن‬‫بهره‬ ‫و‬ ،‫گذاران‬‫سیاست‬ ٔ‫آگاهانه‬ ‫و‬ ‫جدی‬ ٔ‫اراده‬ ‫نیازمند‬ ‫ساختارها‬ ‫و‬ ‫نهادها‬ ‫تغییر‬
‫کارشناسی‬ ‫ش‬
‫است‬ ‫علمی‬ ‫ابزارهای‬ ‫و‬
.
•
‫است‬ ‫ممکن‬ ‫بلندمدت‬ ‫در‬ ‫تنها‬ ‫ساختارها‬ ‫و‬ ‫نهادها‬ ‫تغییر‬
.
•
‫بر‬ ‫پا‬ ‫ساختار‬ ‫و‬ ‫نهادها‬ ‫ها‬‫آن‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫این‬ ‫بر‬ ‫فرض‬ ،‫نداریم‬ ‫نهادها‬ ‫تغییر‬ ‫بر‬ ‫گواهی‬ ‫اگر‬ ،‫بنابراین‬
‫هستند‬ ‫جا‬
.
12

‫هدف‬
:
–
‫تاریخ‬ ‫مرور‬
‫گمبرون‬ ٔ‫جزیره‬
–
‫ها‬‫پرتغالی‬
ٔ
‫قلعه‬
(
۱۵۱۴
‫تا‬
۱۶۱۴
) ‫ام‬ ‫حفظ‬ ‫برای‬ ‫مثبت‬
ٔ
‫موازنه‬
ٔ
‫تجربه‬ ‫شکست‬
‫ملی‬ ‫نیت‬
•
‫ژئوپل‬ ‫لحاظ‬‫به‬ ‫تاریخ‬ ‫طول‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫کشوری‬ ‫ایران‬
‫تیکی‬
‫است‬‫بوده‬ ‫غرب‬ ‫و‬ ‫شرق‬ ‫های‬‫تمدن‬ ‫رویایی‬ ٔ‫عرصه‬
.
•
‫تاری‬ ‫طول‬ ‫در‬ ،‫ایران‬ ‫جغرافیایی‬ ‫های‬‫عارضه‬ ،‫حال‬‫این‬ ‫با‬
‫خ‬
‫کر‬ ‫دشوار‬ ‫را‬ ‫ایران‬ ‫جنوب‬ ‫و‬ ‫غرب‬ ‫از‬ ‫ویژه‬‫به‬ ‫نظامی‬ ٔ‫حمله‬
‫ده‬
‫است‬
.
•
‫ب‬ ‫سده‬ ‫چند‬ ‫برای‬ ‫ایرانیان‬ ‫اما‬ ‫دیپلماتیک‬ ٔ‫عرصه‬ ‫در‬
‫استادان‬ ‫ه‬
«
‫مثبت‬ ٔ‫موازنه‬
»
‫ش‬‫می‬ ‫شناخته‬ ‫جهانی‬ ‫های‬‫قدرت‬ ‫بین‬
‫وند‬
.
•
‫پ‬ ‫ملی‬ ‫امنیت‬ ،‫مثبت‬ ٔ‫موازنه‬ ‫این‬ ‫تر‬‫دقیق‬ ‫نگاه‬ ‫در‬ ‫اما‬
‫را‬ ‫ایداری‬
‫ای‬ ‫که‬ ‫جایی‬ ‫تا‬ ‫است؛‬ ‫نیاورده‬ ‫ارمغان‬ ‫به‬ ‫ایرانیان‬ ‫برای‬
‫در‬ ‫رانیان‬
‫سیاست‬ ‫دنبال‬‫به‬ ،‫اخیر‬ ‫های‬‫دهه‬
«
‫منفی‬ ٔ‫موازنه‬
»
‫بوده‬
‫و‬ ‫اند‬
‫سیاست‬ ‫این‬ ‫اجرای‬ ‫به‬ ‫نفتی‬ ‫درآمدهای‬ ‫رسد‬‫می‬ ‫نظر‬‫به‬
‫کمک‬
‫اند‬‫کرده‬
.
13

‫هدف‬
:
–
‫نقط‬ ‫یک‬ ،‫بندرعباس‬ ‫گیری‬‫بازپس‬
‫عطف‬ ‫ه‬
•
‫با‬ ،‫ایران‬ ‫عباس‬ ‫بندر‬ ‫استان‬ ‫در‬ ‫قشم‬ ‫زیبای‬ ٔ‫جزیره‬ ‫گردشگران‬
«
‫ها‬‫پرتغالی‬ ٔ‫قلعه‬
»
‫هست‬ ‫آشنا‬
‫ند‬
.
•
‫سال‬ ‫از‬ ‫گمبرون‬ ‫بندر‬ ‫نام‬ ‫با‬ ،‫است‬ ‫ایران‬ ‫کنونی‬ ‫بندر‬ ‫ترین‬‫بزرگ‬ ‫که‬ ‫عباس‬ ‫بندر‬
۱۵۱۴
‫تا‬
۱۶۱۴
‫در‬ ‫میالدی‬
‫بود‬ ‫پرتغال‬ ‫کشور‬ ‫تصرف‬
.
•
‫سال‬ ‫در‬ ‫صفوی‬ ‫عباس‬‫شاه‬ ‫سپاهیان‬ ‫دست‬‫به‬ ‫آزادسازی‬ ‫افتخار‬ ‫به‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫شهری‬ ‫بندرعباس‬
۱۶۲۲
‫گذاری‬‫نام‬
‫است‬‫شده‬
.
•
‫بودند‬ ‫عباس‬‫شاه‬ ‫ارتش‬ ‫پشتیبان‬ ،‫جنگ‬ ‫این‬ ‫در‬ ‫انگلستان‬ ‫ارتش‬ ‫نیروهای‬
.
‫ای‬ ‫ارتش‬ ‫نوسازی‬
‫از‬ ‫ران‬
۱۵۹۸
‫به‬
‫عباس‬‫شاه‬ ‫درخواست‬
(
‫عثمانی‬ ٔ‫ترکیه‬ ‫ارتش‬ ‫بر‬ ٔ‫غلبه‬ ‫برای‬
)
‫بود‬‫شده‬ ‫آغاز‬ ‫ها‬‫انگلیسی‬ ‫سوی‬ ‫از‬
.
•
‫سال‬ ‫در‬ ،‫انگلستان‬ ‫استعماری‬ ‫آفرینی‬‫نقش‬ ‫و‬ ‫ایران‬ ‫اجتماعی‬ ‫نهادهای‬ ‫و‬ ‫حکومت‬ ‫ناکارآمدی‬
۱۹۰۷
‫قرارداد‬ ‫به‬
‫انجامید‬ ‫ایران‬ ‫تقسیم‬ ‫برای‬ ،‫انگلستان‬ ‫و‬ ‫تزاری‬ ٔ‫روسیه‬ ‫بین‬ ‫پیترزبورگ‬ ‫سن‬
.
14

‫هدف‬
:
–
‫مث‬ ٔ‫موازنه‬ ‫سیاست‬ ‫تلخ‬ ‫های‬‫تجربه‬
‫بت‬
•
‫در‬ ‫روسیه‬ ‫از‬ ‫ایران‬ ‫نظامی‬ ‫سنگین‬ ‫شکست‬ ‫از‬ ‫پس‬
۱۸۰۳
‫کرد‬ ‫کمک‬ ‫درخواست‬ ‫انگلستان‬ ‫پادشاه‬ ‫از‬ ‫شاه‬‫فتحعلی‬ ،‫باغ‬‫قره‬ ‫و‬ ‫ایروان‬ ،‫قفقاز‬ ‫رفتن‬ ‫دست‬ ‫از‬ ‫و‬ ‫میالدی‬
.
•
‫کرد‬ ‫مطرح‬ ‫را‬ ‫ایران‬ ‫جنوبی‬ ‫و‬ ‫شمالی‬ ‫بندرهای‬ ‫و‬ ،‫هرمز‬ ٔ‫جزیره‬ ‫بر‬ ‫تسلط‬ ‫درخواست‬ ،‫کمک‬ ‫قبال‬ ‫در‬ ‫انگلستان‬
.
•
‫در‬
۱۸۰۷
‫ب‬ ‫فرانسه‬ ‫ارتش‬ ،‫هند‬ ‫به‬ ‫حمله‬ ‫در‬ ‫فرانسه‬ ‫ارتش‬ ‫به‬ ‫ایران‬ ‫کمک‬ ‫قبال‬ ‫در‬ ‫که‬ ،‫کرد‬ ‫امضا‬ ‫را‬ ‫فینکنشتاین‬ ٔ‫عهدنامه‬ ‫ناپلئون‬ ‫با‬ ‫ایران‬ ‫پادشاه‬،
‫با‬ ‫ه‬
‫از‬ ‫ایاالت‬ ‫گیری‬‫زپس‬
‫کند‬ ‫کمک‬ ‫روسیه‬ ‫از‬ ‫ایران‬ ٔ‫رفته‬‫دست‬
.
•
‫ا‬ ‫یکن‬‫لم‬‫کأن‬ ‫را‬ ‫ایران‬ ‫به‬ ‫را‬ ‫خود‬ ‫تعهدات‬ ‫که‬ ،‫کرد‬ ‫امضا‬ ‫را‬ ‫تیلسیت‬ ٔ‫عهدنامه‬ ‫روسیه‬ ‫با‬ ‫فرانسه‬ ،‫ناپلئون‬ ‫های‬‫ناکامی‬ ‫پی‬ ‫در‬ ،‫بعد‬ ‫ماه‬ ‫چند‬
‫عال‬
‫کرد‬ ‫م‬
.
•
‫های‬‫سال‬ ‫بین‬ ‫ایران‬ ‫در‬ ‫روسیه‬ ‫نظامی‬ ‫حضور‬ ‫اوج‬
۱۹۰۹
‫تا‬
۱۹۱۸
(
‫سال‬
۱۲۹۰
‫خورشیدی‬ ‫هجری‬
)
‫آ‬ ‫از‬ ‫پس‬ ‫و‬ ‫بود؛‬ ‫کرده‬ ‫اشغال‬ ‫را‬ ‫آذربایجان‬ ‫ایالت‬ ‫مرکز‬ ،‫تبریز‬ ‫شهر‬ ‫که‬ ‫بود‬
،‫ن‬
‫افتاد‬ ‫عثمانی‬ ٔ‫ترکیه‬ ‫دست‬ ‫به‬ ‫ایران‬ ‫آذربایجان‬ ‫ایالت‬ ،‫عثمانی‬ ‫دولت‬ ‫سقوط‬ ‫و‬ ‫اول‬ ‫جهانی‬ ‫جنگ‬ ‫پایان‬ ‫تا‬
.
•
‫سال‬ ‫تا‬ ‫شوروی‬ ‫سرخ‬ ‫ارتش‬ ،‫روسیه‬ ‫و‬ ‫انگلستان‬ ‫های‬‫ارتش‬ ‫دست‬‫به‬ ‫ایران‬ ‫اشتغال‬ ‫از‬ ‫پس‬ ،‫دوم‬ ‫جهانی‬ ‫جنگ‬ ‫در‬
۱۳۲۴
‫پی‬ ‫در‬ ‫تنها‬ ‫و‬ ‫ماند؛‬ ‫ایران‬ ‫آذربایجان‬ ‫در‬ ‫رسمی‬ ‫صورت‬‫به‬
‫آمریکا‬ ‫دولت‬ ‫اولتیماتوم‬
(
‫ایران‬ ‫دولت‬ ‫مذاکرات‬ ‫پی‬ ‫در‬
)
‫داد‬ ‫خود‬ ‫ارتش‬ ٔ‫تخلیه‬ ‫به‬ ‫تن‬
.
•
‫سال‬ ‫در‬ ‫اسالمی‬ ‫انقالب‬ ‫تا‬ ‫ایران‬ ‫در‬ ‫آمریکا‬ ‫نظامی‬ ‫و‬ ‫اقتصادی‬ ،‫سیاسی‬ ‫بار‬‫خسارت‬ ‫حضور‬
۱۳۵۷
‫یافت‬ ‫ادامه‬
.
•
‫کلی‬ ‫سیاست‬ ‫دیگر‬ ‫بار‬‫یک‬ ‫آن‬ ‫از‬ ‫پس‬
«
‫منفی‬ ٔ‫موازنه‬
»
‫معروف‬ ‫شعار‬ ‫با‬
«
‫شرقی‬ ‫نه‬ ،‫غربی‬ ‫نه‬
»
‫دیپ‬ ‫های‬‫فعالیت‬ ٔ‫سرلوحه‬ ،‫ایران‬ ٔ‫خارجه‬ ‫وزارت‬ ‫سردر‬ ‫بر‬
‫شد‬ ‫اسالمی‬ ‫ایران‬ ‫لماتیک‬
.
‫و‬ ‫پرگوهر‬ ‫شعار‬ ‫این‬ ‫اجرای‬ ‫ضامن‬ ‫همواره‬ ‫ایران‬ ‫ملت‬ ‫نیازهای‬ ‫انواع‬ ٔ‫همه‬ ‫تأمین‬ ‫در‬ ‫خوداتکایی‬ ‫و‬ ‫خودکفایی‬ ‫کالن‬ ‫سیاست‬ ‫گذشته‬ ٔ‫دهه‬ ‫چهار‬ ‫در‬
‫امن‬
‫مل‬ ‫یت‬
‫است‬ ‫ایرانیان‬ ‫ی‬
.
15

‫هدف‬
:
‫خارجی‬ ‫سرمایه‬ ‫پذیرش‬ ‫با‬ ‫ملی‬ ‫امنیت‬ ‫حفظ‬
–
‫تاریخ‬ ‫مرور‬
‫تلخ‬
•
‫انگلستان‬ ‫و‬ ‫ایران‬ ‫نفت‬ ‫شرکت‬ ‫قالب‬ ‫در‬ ‫ایران‬ ‫نفت‬ ‫صنعت‬ ‫در‬ ‫انگلستان‬ ‫گذاری‬‫سرمایه‬
(
‫ادام‬
‫دارسی‬ ‫قرارداد‬ ٔ‫ه‬
)
‫را‬
‫دانست‬ ‫معاصر‬ ‫ایران‬ ‫در‬ ‫مند‬‫نظام‬ ‫های‬‫گذاری‬‫سرمایه‬ ‫نخستین‬ ‫از‬ ‫یکی‬ ‫توان‬‫می‬
.
•
‫و‬ ‫وزیر‬ ‫چرچیل‬ ‫وینستون‬ ،‫نظامی‬ ‫عملیاتی‬ ‫برتری‬ ‫به‬ ‫دستیابی‬ ‫برای‬ ،‫جهانی‬ ‫اول‬ ‫جنگ‬ ‫زمان‬ ‫در‬
‫نیروی‬ ‫قت‬
‫نفت‬ ‫به‬ ‫اتکا‬ ‫با‬ ‫بریتانیا‬ ‫دریایی‬
(
‫آبادان‬ ‫پاالیشگاه‬
)
‫انگ‬ ‫جنگی‬ ‫های‬‫کشتی‬ ‫سوخت‬ ،‫ایران‬
‫سنگ‬‫زغال‬ ‫از‬ ‫را‬ ‫لستان‬
‫کرد‬ ‫تبدیل‬ ‫نفت‬ ‫به‬
.
•
‫داشت‬ ‫نقش‬ ‫اول‬ ‫جهانی‬ ‫جنگ‬ ‫در‬ ‫انگلستان‬ ‫پیروزی‬ ‫در‬ ‫تصمیم‬ ‫این‬
.
•
‫اول‬ ‫جهانی‬ ‫جنگ‬ ‫پایانی‬ ‫های‬‫ماه‬ ‫در‬
(
۱۹۱۸
‫برابر‬ ،‫میالدی‬
۱۲۹۶
‫خورشیدی‬
)
‫مأموریت‬ ‫بریتانیا‬ ‫ارتش‬ ‫به‬ ،
‫شد‬ ‫داده‬ ‫باکو‬ ‫نفت‬ ‫های‬‫چاه‬ ‫از‬ ‫محافظت‬ ‫سری‬
.
‫جنوب‬ ‫بندرهای‬ ‫از‬ ‫را‬ ‫خود‬ ‫داشت‬ ‫مأموریت‬ ‫ویژه‬ ‫یگان‬ ‫این‬
‫ایران‬
‫برساند‬ ‫شوروی‬ ‫آذربایجان‬ ‫به‬
.
‫بدت‬ ‫را‬ ‫وضعیت‬ ،‫زده‬‫بیماری‬ ٔ‫زده‬‫قحطی‬ ‫ایران‬ ‫در‬ ‫نیروها‬ ‫این‬ ‫حضور‬
‫وضعیتی‬ ‫کرد؛‬ ‫ر‬
‫ایرانی‬ ‫میلیون‬ ‫یک‬ ‫حدود‬ ‫مرگ‬ ‫به‬ ‫که‬
(
۱۰٪
‫وقت‬ ‫جمعیت‬
)
‫شد‬ ‫منجر‬
.
16

‫هدف‬
:
‫فناوری‬ ‫انتقال‬
–
‫حقوقی‬ ‫کاستی‬ ‫به‬ ‫تاریخ‬ ‫گواه‬
•
‫ایران‬ ‫دولت‬ ،‫دارسی‬ ‫نفت‬ ‫قرارداد‬ ‫در‬
۱۶٪
‫ایران‬ ‫نفت‬ ‫شرکت‬ ‫خالص‬ ‫سود‬ ‫از‬
‫برد‬‫می‬ ‫نفع‬ ‫انگلستان‬ ‫و‬
.
•
‫سال‬ ‫در‬
۱۳۱۱
‫کرد‬ ‫لغو‬ ‫را‬ ‫قرارداد‬ ‫این‬ ‫ایران‬ ‫دولت‬
.
•
‫ا‬ ‫دولت‬ ‫مجدد‬ ‫مذاکرات‬ ‫و‬ ‫نظامی‬ ٔ‫حمله‬ ‫به‬ ‫انگلستان‬ ‫تهدید‬ ‫از‬ ‫پس‬
‫در‬ ،‫یران‬
۱۳۱۲
‫قانون‬ ‫ایران‬ ‫ملی‬ ‫شورای‬ ‫مجلس‬ ،
«
‫شرک‬ ‫به‬ ‫نفت‬ ‫امتیاز‬ ‫اعطای‬
‫ت‬
‫محدود‬ ‫ایران‬ ‫و‬ ‫انگلیس‬ ‫نفت‬
»
‫کرد‬ ‫تصویب‬ ‫را‬
.
•
‫بود‬ ‫یافته‬ ‫بهبود‬ ‫اندکی‬ ‫شرکت‬ ‫این‬ ‫درآمدهای‬ ‫از‬ ‫ایران‬ ‫سهم‬ ‫قانون‬ ‫این‬ ‫در‬
.
•
‫بود‬ ‫شده‬ ‫تصریح‬ ‫کرمانشاه‬ ‫در‬ ‫پاالیشگاه‬ ‫تأسیس‬ ‫چنین‬‫هم‬
(
‫ماده‬
۹
.)
•
‫بود‬ ‫شده‬ ‫تصریح‬ ‫فنی‬ ‫دانش‬ ‫انتقال‬ ‫برای‬ ‫هم‬ ‫الزاماتی‬
(
‫ماده‬
۱۳
‫و‬
۱۴
.)
•
‫ب‬ ‫سپاری‬‫پیمان‬ ‫و‬ ‫ایرانی‬ ‫مهندسان‬ ‫و‬‫کارگران‬ ‫آموزش‬ ‫و‬‫استخدام‬ ‫بر‬ ‫چنین‬‫هم‬
‫ه‬
‫بود‬ ‫شده‬ ‫تأکید‬ ‫ایرانی‬ ‫وکارهای‬‫کسب‬
(
‫ماده‬
۱۶
( )
‫گرفت‬ ‫کار‬ ‫به‬ ‫هندی‬ ‫کارگران‬ ‫تر‬‫پیش‬
‫ه‬
‫شدند‬‫می‬
.)
•
‫در‬ ‫ورود‬ ‫به‬ ‫التزام‬ ‫عدم‬ ‫جمله‬ ‫از‬ ،‫بود‬ ‫شده‬ ‫حفظ‬ ‫ای‬‫گسترده‬ ‫امتیازات‬ ‫چنین‬‫هم‬ ‫اما‬
‫به‬ ‫آمد‬
‫ایران‬
(
‫ماده‬
۸
)
‫مالیاتی‬ ٔ‫گسترده‬ ‫های‬‫معافیت‬ ‫و‬
(
‫ماده‬
۷
‫و‬
۱۱
)
‫ملی‬ ‫حاکمیت‬ ‫چنان‬‫هم‬ ‫؛‬
‫بود‬ ‫خدشه‬ ‫دچار‬ ‫ایران‬
.
•
‫ای‬ ‫نفت‬ ‫صنعت‬ ‫شدن‬ ‫ملی‬ ‫تا‬ ‫دوم‬ ‫جهانی‬ ‫جنگ‬ ‫در‬ ‫ایران‬ ‫اشتغال‬ ‫با‬
،‫ران‬
‫کرد‬‫می‬ ‫تخطی‬ ‫هم‬ ‫قرارداد‬ ‫این‬ ‫از‬
ً
‫عمال‬ ‫انگلستان‬
.
‫ا‬ ‫دولت‬ ‫اصرار‬ ‫با‬
‫به‬ ‫یران‬
‫پس‬ ‫بریتانیا‬ ‫دولت‬ ،‫نفت‬ ‫صنعت‬ ‫در‬ ‫خود‬ ‫ملی‬ ‫حاکمیت‬ ‫حق‬ ‫اعمال‬
‫تهدید‬ ‫از‬
‫ک‬ ‫همراه‬ ‫با‬ ‫سرانجام‬ ،‫ایران‬ ‫جنوب‬ ‫به‬ ‫تر‬‫بیش‬ ‫نیروی‬ ‫اعزام‬ ‫و‬ ‫نظامی‬
‫ردن‬
‫کودتای‬ ‫به‬ ‫دست‬ ‫آمریکا‬ ٔ‫متحده‬ ‫ایاالت‬
۲۸
‫مرداد‬
۱۳۳۲
‫دولت‬ ‫سقوط‬ ‫با‬ ‫و‬ ‫زد‬
‫کنسرسیو‬ ‫عضو‬‫های‬‫شرکت‬ ‫ایران‬ ‫جدید‬ ‫دولت‬ ،‫مصدق‬ ‫محمد‬ ‫دکتر‬
‫م‬
(
‫فرانسوی‬ ‫و‬ ‫هلندی‬ ،‫انگلیسی‬ ،‫آمریکایی‬
)
‫تا‬ ‫را‬
۲۵
‫مشتری‬ ‫عنوان‬‫به‬ ‫سال‬
‫شورا‬ ‫مجلس‬ ‫تصویب‬ ‫به‬ ‫را‬ ‫قرارداد‬ ‫این‬ ‫و‬ ‫کرد‬ ‫تأیید‬ ‫خود‬ ‫انحصاری‬
‫ملی‬ ‫ی‬
‫رساند‬
.
17

‫هدف‬
:
‫خارجی‬ ٔ‫سرمایه‬ ‫با‬ ‫زایی‬‫اشتغال‬
–
‫ان‬ ‫از‬ ‫پیش‬ ‫تاریخ‬ ‫گواه‬
‫به‬ ‫قالب‬
‫نهادی‬ ‫کاستی‬
•
‫گذاری‬‫سرمایه‬ ‫به‬ ‫مربوط‬ ،‫ایران‬ ‫در‬ ‫خارجی‬ ‫های‬‫دولت‬ ‫کالن‬ ‫های‬‫گذاری‬‫سرمایه‬ ٔ‫پیشینه‬ ‫ترین‬‫جدی‬
‫سال‬ ‫از‬ ‫ترومن‬ ‫چهار‬ ‫اصل‬ ‫برنامه‬ ‫قالب‬ ‫در‬ ‫متحده‬‫ایاالت‬
۱۹۴۹
‫است‬
.
•
‫توس‬‫درحال‬ ‫کشورهای‬ ‫در‬ ‫کمونیسم‬ ‫نفوذ‬ ‫از‬ ‫پیشگیری‬ ‫برای‬ ،‫سرد‬ ‫جنگ‬ ‫آغاز‬ ‫از‬ ‫پس‬ ،‫برنامه‬ ‫این‬
،‫خاورمیانه‬ ‫در‬ ‫عه‬
‫بود‬ ‫شده‬ ‫طراحی‬ ‫آفریقا‬ ‫و‬ ‫آسیا‬ ،‫التین‬ ‫آمریکای‬
.
•
‫بخش‬ ‫ویژه‬‫به‬ ،‫مختلف‬ ‫های‬‫زمینه‬ ‫در‬ ‫فنی‬ ‫دانش‬ ‫گذاری‬‫اشتراک‬ ‫با‬ ‫که‬ ‫بودند‬ ‫آن‬ ‫بر‬ ‫آمریکا‬ ‫رهبران‬
‫های‬
‫من‬ ‫توانند‬‫می‬ ،‫کشورها‬ ‫این‬ ‫مردمان‬ ‫فقر‬ ‫کاهش‬ ‫و‬ ‫آموزش‬ ‫و‬ ‫بهداشت‬ ،‫صنعت‬ ،‫کشاورزی‬ ‫زیرساختی‬
‫را‬ ‫خود‬ ‫افع‬
‫کنند‬ ‫حفظ‬ ‫شوروی‬ ‫برابر‬ ‫در‬
.
•
‫طب‬ ‫منابع‬ ‫خرید‬ ‫به‬ ‫اما‬ ‫بلندت‬ ‫در‬ ،‫داشت‬ ‫گیری‬‫چشم‬ ‫دستاوردهای‬ ‫مدت‬‫کوتاه‬ ‫در‬ ‫برنامه‬ ‫این‬ ‫گرچه‬
‫یعی‬
(
‫شامل‬
‫انرژی‬
)
‫د‬ ‫مستبد‬ ‫و‬ ‫نشانده‬‫دست‬ ‫های‬‫دولت‬ ‫ایجاد‬ ‫و‬ ‫مصرفی‬ ‫کاالهای‬ ‫فروش‬ ‫برابر‬ ‫در‬ ،‫کشورها‬ ‫این‬
‫این‬ ‫ر‬
‫کرد‬ ‫کمک‬ ‫کشورها‬
.
18
Thomas G. Paterson, Meeting the communist threat: Truman to Reagan (New York: Oxford University Press, 1988).

‫هدف‬
:
‫خارجی‬ ٔ‫سرمایه‬ ‫با‬ ‫زایی‬‫اشتغال‬
–
‫ان‬ ‫از‬ ‫پیش‬ ‫تاریخ‬ ‫گواه‬
‫به‬ ‫قالب‬
(
‫ادامه‬
۱
)
•
‫از‬
‫دید‬
‫نهادی‬
‫و‬
‫ساختاری‬
(
‫با‬
‫توجه‬
‫ثبات‬
‫ها‬‫آن‬
)
،
‫بررس‬
‫ی‬
ٔ‫دوره‬
۱۳۵۲
‫تا‬
۱۳۵۶
(
‫که‬
‫به‬
‫انقالب‬
‫اسالمی‬
‫منجر‬
‫شد‬
)
،
‫تواند‬‫می‬
‫جالب‬
‫باشد‬
.
‫های‬‫ویژگی‬
‫زیر‬
‫در‬
‫این‬
‫دوره‬
‫قاب‬
‫توجه‬‫ل‬
‫است‬
:
•
ٔ‫قله‬
‫روابط‬
‫راهبردی‬
‫ایران‬
‫و‬
‫آمریکا‬
•
ٔ‫قله‬
‫رشد‬
‫اقتصادی‬
‫ایران‬
‫تا‬
‫آن‬
‫زمان‬
•
‫قدرت‬
‫زنی‬‫چانه‬
‫باالی‬
‫ایران‬
(
‫علت‬‫به‬
‫جهش‬
‫درآمدهای‬
‫ارزی‬
-
‫نفتی‬
)
•
‫سال‬ ‫در‬
۱۳۵۶
‫از‬ ،
۹۷۲
‫ایران‬ ‫در‬ ‫شده‬‫ثبت‬ ‫خارجی‬ ‫شرکت‬
:
•
۳۷۱
،‫داللی‬ ٔ‫زمینه‬ ‫در‬ ‫شرکت‬
•
۲۵۱
‫و‬ ‫داری‬‫هتل‬ ‫و‬ ‫رستوران‬ ،‫بازرگانی‬ ٔ‫زمینه‬ ‫در‬ ‫شرکت‬
•
۲۰۶
‫اند‬‫داشته‬ ‫فعالیت‬ ‫ساختمانی‬ ‫بخش‬ ‫در‬ ‫شرکت‬
.
•
‫م‬ ‫کاالی‬ ٔ‫زمینه‬ ‫در‬ ‫ها‬‫شرکت‬ ‫این‬ ٔ‫عمده‬ ‫دیگر‬ ‫بیان‬ ‫به‬
‫و‬ ‫صرفی‬
‫ت‬ ‫در‬ ‫نقشی‬ ‫و‬ ‫اند‬‫کرده‬‫می‬ ‫فعالیت‬ ‫غیرتولیدی‬ ‫خدمات‬
ٔ‫وسعه‬
‫نداشت‬ ‫تولیدی‬ ‫خدمات‬ ‫و‬ ‫صنعتی‬ ‫تولید‬ ،‫ها‬‫زیرساخت‬
‫اند‬‫ه‬
.
•
‫گذاری‬‫سرمایه‬ ‫این‬ ‫بنابراین‬
(
‫انتق‬ ‫به‬ ‫مواردی‬ ‫در‬ ‫گرچه‬
‫سطحی‬ ‫ال‬
‫انجامید‬ ‫فناوری‬ ‫و‬ ‫دانش‬
)
‫اقت‬ ٔ‫توسعه‬ ‫تثبیت‬ ‫به‬ ‫اما‬ ،
‫و‬ ‫صادی‬
‫زم‬ ‫بلندمدت‬ ‫در‬ ‫بلکه‬ ‫نشد؛‬ ‫منجر‬ ‫ایرانیان‬ ‫رفاه‬ ‫بهبود‬
‫خطر‬‫به‬ ٔ‫ینه‬
‫عراق‬ ٔ‫حمله‬ ‫پی‬ ‫در‬ ‫ایران‬ ‫ملی‬ ‫امنیت‬ ‫افتادن‬
(
‫تحری‬ ‫به‬
‫ایاالت‬ ‫ک‬
‫آمریکا‬ ‫متحده‬
)
‫کرد‬ ‫فراهم‬ ‫را‬
.
19
Mark J. Gasiorowski
،
‫شاه‬ ‫و‬ ‫آمریکا‬ ‫خارجی‬ ‫سیاست‬
:
‫ایران‬ ‫در‬ ‫نشانده‬‫دست‬ ‫دولت‬ ‫بنای‬
‫فاطمی‬ ‫فریدون‬ ‫ی‬‫ترجمه‬ ،
(
‫تهران‬
:
،‫مرکز‬ ‫نشر‬
۱۳۷۱
.)

‫هدف‬
:
‫ای‬‫توسعه‬ ‫های‬‫پروژه‬ ٔ‫سرمایه‬ ‫تأمین‬
–
‫بیس‬ ‫تاریخ‬ ‫گواه‬
‫به‬ ‫ساله‬ ‫ت‬
‫براساس‬
‫مستندات‬
‫رسمی‬
،‫موجود‬
‫بر‬
ٔ‫رویه‬
‫جذب‬
‫خارجی‬
‫در‬
‫سه‬
ٔ‫دهه‬
‫اخیر‬
‫نقدهای‬
‫جدی‬
‫وارد‬
.
‫در‬
«
‫بررسی‬
‫تحوالت‬
،‫گذشته‬
‫تحلیل‬
‫مشکالت‬
‫و‬
‫انداز‬‫چشم‬
ٔ‫آینده‬
»
«
‫صنعت‬
‫و‬
‫معدن‬
»
‫در‬
«
‫سند‬
[
‫پیوست‬
‫دوم‬
]
‫برن‬
ٔ‫امه‬
‫سوم‬
ٔ‫توسعه‬
‫ایران‬
»
،
‫در‬
‫بخش‬
«
‫تأمین‬
‫منابع‬
‫مالی‬
‫و‬
‫تجهیز‬
‫منابع‬
‫جدید‬
»
‫است‬‫آمده‬
:
“
‫شود‬‫می‬ ‫محسوب‬ ‫کلیدی‬ ‫و‬ ‫مهم‬ ‫عامل‬ ‫یک‬ ‫صنعتی‬ ‫گذاری‬‫سرمایه‬ ‫در‬ ‫همواره‬ ‫ارز‬ ٔ‫نهاده‬
.
‫س‬ ‫ارز‬ ‫تأمین‬ ٔ‫شیوه‬
‫گذاری‬‫رمایه‬
‫صنع‬ ‫حال‬ ‫عین‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫است‬‫بوده‬ ‫گران‬ ‫بسیار‬ ‫ای‬‫شیوه‬ ،‫گذشته‬ ‫های‬‫سال‬ ‫در‬ ‫فاینانس‬ ‫طریق‬ ‫از‬ ‫صنعتی‬
‫محکوم‬ ‫را‬ ‫کشور‬ ‫ت‬
‫م‬ ‫ها‬‫پروژه‬ ‫اجرای‬ ‫در‬ ‫مشارکت‬ ‫از‬ ‫را‬ ‫داخلی‬ ‫سازندگان‬ ‫و‬ ‫نموده‬ ‫فاینانسر‬ ‫نظر‬ ‫مورد‬ ‫های‬‫شرکت‬ ‫با‬ ‫قرارداد‬ ‫عقد‬ ‫به‬
‫حروم‬
‫است‬ ‫ساخته‬
.
”
20
،‫بودجه‬ ‫و‬ ‫برنامه‬ ‫سازمان‬
‫ایران‬ ‫اسالمی‬‫جمهوری‬ ‫فرهنگی‬ ‫و‬ ‫اجتماعی‬ ،‫اقتصادی‬ ‫توسعه‬ ‫سوم‬ ‫برنامه‬ ‫سند‬
(
‫الیحه‬ ‫دوم‬ ‫پیوست‬
)
‫ج‬ ،
2
،
۱۳۷۸
،
50
-
51
،‫گذشته‬ ‫تحوالت‬ ‫بررسی‬ ‫بخش‬ ،‫معدن‬ ‫و‬ ‫صنعت‬ ‫ف‬ ،
،ٔ‫آینده‬ ‫انداز‬‫چشم‬ ‫و‬ ‫مشکالت‬ ‫تحلیل‬
https://mpb.mporg.ir/Portal/View/Page.aspx?PageId=a4b4071b-e0fd-458f-b1b4-fc6fc6e20115

‫هدف‬
:
‫فناوری‬ ‫انتقال‬
–
‫کاستی‬ ‫به‬ ‫ساله‬ ‫بیست‬ ‫تاریخ‬ ‫گواه‬
‫نهادی‬
“
‫خارجی‬ ‫شرکای‬ ‫با‬ ‫خودرو‬ ‫صنعت‬ ‫همکاری‬
:
‫طی‬ ‫خارجی‬ ‫شرکای‬ ‫به‬ ‫خودروسازان‬ ‫وابستگی‬
۵۰
‫منافع‬ ‫که‬ ‫نشده‬ ‫باعث‬ ،‫گذشته‬ ‫سال‬
‫باشد‬ ‫شده‬ ‫تامین‬ ‫مطلوبی‬ ‫سطح‬ ‫در‬ ‫ایرانی‬ ‫طرف‬ ‫تجاری‬ ‫و‬ ‫صنعتی‬
.
‫راهب‬ ‫وجود‬ ‫عدم‬ ‫شامل‬ ‫ها‬‫ناکامی‬ ‫این‬ ‫عمده‬ ‫دالیل‬
‫برنامه‬ ‫و‬ ‫رد‬
‫مدون‬ ‫راه‬ ‫نقشه‬ ‫وجود‬ ‫عدم‬ ،‫مدت‬ ‫کوتاه‬ ‫نیازهای‬ ‫رفع‬ ‫برای‬ ‫قراردادها‬ ‫انعقاد‬ ‫و‬ ‫خارجی‬ ‫های‬‫طرف‬ ‫با‬ ‫همکاری‬ ‫برای‬ ‫بلندمدت‬
‫برای‬
‫ف‬ ‫های‬‫همکاری‬ ‫بر‬ ‫سیاسی‬ ‫مسائل‬ ‫زیاد‬ ‫بسیار‬ ‫تاثیر‬ ،‫خودرو‬ ‫صنعت‬ ‫به‬ ‫گاه‬‫ناآ‬ ‫کنندگان‬‫مذاکره‬
ً
‫بعضا‬ ‫و‬ ‫مذاکره‬
‫بنیه‬ ‫ضعف‬ ،‫تجاری‬ ‫و‬ ‫نی‬
‫ب‬ ‫سازی‬‫داخلی‬ ‫بر‬ ‫تمرکز‬ ‫و‬ ‫توسعه‬ ‫و‬‫تحقیق‬ ‫فرایند‬ ‫در‬ ‫سازان‬‫مجموعه‬ ‫و‬ ‫سازان‬‫قطعه‬ ‫مشارکت‬ ‫عدم‬ ،‫خودروسازان‬ ‫مالی‬
‫از‬ ‫استفاده‬ ‫ا‬
‫باشد‬‫می‬ ‫خارجی‬ ‫طرف‬ ‫فنی‬ ‫دانش‬
.
”
“
‫عرضه‬ ‫و‬ ‫تولید‬ ‫تا‬ ‫تکوین‬ ‫فرایند‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫خودروهایی‬ ‫به‬ ‫مربوط‬ ‫خارجی‬ ‫طرف‬ ‫با‬ ‫همکاری‬ ‫قراردادهای‬ ‫عموم‬ ‫همچنین‬
‫محصول‬ ‫انبوه‬
‫انبوه‬ ‫تولید‬ ‫تا‬ ‫تکوین‬ ،‫طراحی‬ ،‫ایده‬ ‫گیری‬‫شکل‬ ‫فرایند‬ ‫در‬ ‫گاه‬‫هیچ‬ ‫ایرانی‬ ‫خودروساز‬ ‫بنابراین‬ ‫و‬ ‫نموده‬ ‫طی‬ ‫را‬
‫مشارکت‬ ‫محصول‬
‫است‬ ‫نداشته‬
.
‫ای‬ ‫از‬ ‫نیز‬ ‫قطعات‬ ‫یا‬ ‫اولیه‬ ‫مواد‬ ‫قالب‬ ‫در‬ ‫خارجی‬ ‫طرف‬ ‫گذاری‬‫سرمایه‬ ‫همچون‬ ‫اساسی‬ ‫موارد‬ ‫نمادین‬ ‫تحقق‬
‫است‬ ‫موارد‬ ‫ن‬
.
‫هزینه‬ ‫تحمیل‬ ‫و‬ ‫پژو‬ ‫کنندگان‬‫تأمین‬ ‫نظمی‬‫بی‬ ‫نظیر‬ ‫مشکالتی‬
۱۲۰
‫پژوی‬ ‫خودروی‬ ‫هر‬ ‫ازای‬ ‫به‬ ‫ریالی‬ ‫میلیون‬
۲۰۰۸
‫کننده‬‫مصرف‬ ‫به‬
‫ا‬ ‫پژو‬ ‫و‬ ‫خودرو‬‫ایران‬ ‫قرارداد‬ ‫مسائل‬ ‫از‬ ‫نیز‬ ‫خودرو‬‫ایران‬ ‫توسط‬ ‫دریافتی‬ ‫محموله‬ ‫تائید‬ ‫یا‬ ‫رد‬ ‫برای‬ ‫اختیار‬ ‫عدم‬ ‫و‬ ‫نهایی‬
‫ست‬
.
”
21
،‫اسالمی‬ ‫شورای‬ ‫مجلس‬ ‫صنایع‬ ‫کمیسیون‬
«
‫خودرو‬ ‫صنعت‬ ‫از‬ ‫تفحص‬ ‫و‬ ‫تحقیق‬ ‫گزارش‬ ‫متن‬
»
(
۱۳۹۹
)
‫تفحص‬ ‫و‬ ‫تحقیق‬ ‫کلیدی‬ ‫های‬‫یافته‬ ‫اهم‬ ‫بخش‬،

‫معاصر‬ ‫تاریخ‬ ‫در‬ ‫خارجی‬ ‫پذیری‬‫سرمایه‬ ‫از‬ ‫کاربردی‬ ‫های‬‫آموخته‬
‫کارها‬‫راه‬
.1
‫در‬
‫سازی‬‫پیاده‬
‫این‬
،‫ها‬‫همکاری‬
،‫دانش‬
‫الخطاب‬‫فصل‬
‫و‬
‫راهنمای‬
‫تصمیم‬
‫گیران‬
‫دولتی‬
‫باشد‬
.
.2
‫بستر‬
‫نهادی‬
‫ما‬
ٔ‫اجازه‬
‫توسعه‬
‫تولید‬
‫صنعتی‬
‫را‬
‫سلب‬
‫کرده‬
‫است‬
.
‫ی‬
‫عنی‬
‫در‬
‫بستر‬
‫نهادی‬
‫که‬
‫به‬
‫رانت‬
‫و‬
‫های‬‫فعالیت‬
‫غیرمولد‬
‫پاداش‬
،‫دهد‬‫می‬
‫خ‬
‫ارجی‬
‫هم‬
‫جذب‬
‫این‬
‫ها‬‫فعالیت‬
‫شوند‬‫می‬
.
.3
‫در‬
‫مذاکرات‬
،‫المللی‬‫بین‬
‫جنگ‬
‫حقیقی‬
‫بر‬
‫سر‬
‫منافع‬
،‫ملی‬
‫جنگ‬
‫حق‬
‫وقی‬
‫است‬
‫و‬
‫در‬
‫این‬
‫عرصه‬
ٔ‫استفاده‬
‫بایسته‬
‫و‬
‫شایسته‬
‫از‬
‫های‬‫متخصص‬
‫ب‬‫سطح‬
‫اال‬
‫در‬
‫حقوق‬
‫قراردادهای‬
‫المللی‬‫بین‬
‫تواند‬‫می‬
‫این‬
‫کاستی‬
‫را‬
‫بهبود‬
‫دهد‬
.
‫ها‬‫آموخته‬
.1
‫تأمین‬
‫مالی‬
‫بسیار‬
‫گران‬
(
‫دو‬
‫تا‬
‫سه‬
‫برابر‬
‫نرخ‬
‫بهره‬
‫رایج‬
)
.2
‫های‬‫تحمیل‬
‫ناپذیر‬‫توجیه‬
‫بر‬
‫سازندگان‬
‫داخلی‬
.3
‫نینجامیدن‬
‫به‬
‫افزایش‬
‫معنادار‬
‫های‬‫ظرفیت‬
‫تولیدی‬
‫کشور‬
.4
‫در‬
‫نظر‬
‫نگرفتن‬
‫های‬‫تنبیه‬
‫مناسب‬
.5
‫عدم‬
ٔ‫استفاده‬
‫شایسته‬
‫از‬
‫های‬‫ظرفیت‬
‫انسانی‬
(
‫و‬
‫مادی‬
)
‫ایران‬
‫از‬
‫آغاز‬
‫ای‬
‫ن‬
‫مذاکرات‬
‫یا‬
‫اجرای‬
.6
‫نداشتن‬
‫قدرت‬
‫بایسته‬
‫برای‬
‫نوشتن‬
‫قراردادهای‬
‫کارآمد‬
‫و‬
‫یا‬
‫بهره‬
‫نب‬
‫ردن‬
‫از‬
‫دانش‬
‫تخصصی‬
‫دانان‬‫حقوق‬
22

۲
:
‫بندی‬‫جمع‬
۱
(
‫ه‬
‫آمریکا‬
)
.
.
(
۱۳۸۵
‫تا‬
۱۳۹۶
۱٬۲۸۰
۴۷۱
‫های‬‫سال‬ ‫بین‬ ‫دالر‬ ‫میلیاردی‬
۱۳۹۲
‫تا‬
۱۳۹۶
)
(
)
.
‫ند‬
.
«
‫ی‬
»
‫است‬
.
23

✓
-
✓
-
•
•
•
•
•
(
)
•
‫تهدیدها‬ ‫اثر‬ ‫کاهش‬ ‫برای‬ ‫پیشنهادی‬ ‫کلی‬ ‫کارهای‬‫راه‬
-
‫ایران‬ ‫در‬ ‫چین‬ ‫گذاری‬‫سرمایه‬ ‫های‬‫ضعف‬
•
(
)
24

‫چین‬ ‫های‬‫گذاری‬‫سرمایه‬ ‫بررسی‬
‫وی‬ ‫پیشین‬ ‫رفتار‬ ‫و‬ ‫حریف‬ ‫شناخت‬
25

‫آماری‬ ‫بررسی‬
:
‫ا‬ ‫مختلف‬ ‫کشورهای‬ ‫در‬ ‫چین‬ ‫گذاری‬‫سرمایه‬ ‫مبلغ‬
‫ز‬
‫های‬‫سال‬
۲۰۱۰
‫تا‬
۲۰۱۲
‫میالدی‬
26
۹٬۲۶۰
۷٬۱۶۸ ۷٬۰۴۰
۵٬۹۰۶ ۵٬۶۰۵
۴٬۵۲۵
۳٬۶۶۳ ۳٬۶۱۴
۲٬۴۹۲ ۲٬۱۵۵ ۲٬۰۶۸ ۱٬۸۴۲ ۱٬۸۲۹
۰
۱٬۰۰۰
۲٬۰۰۰
۳٬۰۰۰
۴٬۰۰۰
۵٬۰۰۰
۶٬۰۰۰
۷٬۰۰۰
۸٬۰۰۰
۹٬۰۰۰
۱۰٬۰۰۰
‫دالر‬
‫میلیون‬
United Nations Conference on Trade and Development. “Bilateral FDI Statistics,” 2014. https://unctad.org/en/Pages/DIAE/FDI Statistics/FDI-Statistics-Bilateral.aspx

:
‫در‬ ‫چین‬ ‫گذاری‬‫سرمایه‬ ‫از‬ ‫مختلف‬ ‫کشورهای‬ ‫سهم‬
۲۰۱۰
‫تا‬
۲۰۱۲
‫میالدی‬
27
Hong Kong, China, ۶۳.۶٪
British Virgin Islands,
۷.۴٪ Cayman Islands, ۴.۷٪
United States, ۳.۶٪
Australia, ۳.۶٪
Singapore, ۳.۰٪
Luxembourg, ۲.۸٪
United Kingdom, ۲.۳٪
France, ۱.۹٪
Kazakhstan, ۱.۸٪
Canada, ۱.۳٪
Indonesia, ۱.۱٪
Russian Federation, ۱.۰٪
Myanmar, ۰.۹٪
Iran, Islamic Republic of,
۰.۹٪
Other, ۵.۳٪

:
‫مخ‬ ‫های‬‫بخش‬ ‫در‬ ‫چین‬ ‫خارجی‬ ‫گذاری‬‫سرمایه‬ ‫مبلغ‬
‫تلف‬
‫سال‬ ‫در‬ ‫اقتصادی‬
۲۰۱۸
‫جهان‬ ‫در‬ ‫میالدی‬
28
۲۴۳٬۹۲۳
۱۰۷٬۲۳۶ ۹۶٬۹۵۴ ۹۵٬۵۸۷
۷۲٬۳۳۱
۳۹٬۵۰۳ ۳۸٬۷۱۰ ۲۱٬۶۷۱ ۱۹٬۲۰۸ ۱۵٬۹۳۶
۰
۵۰٬۰۰۰
۱۰۰٬۰۰۰
۱۵۰٬۰۰۰
۲۰۰٬۰۰۰
۲۵۰٬۰۰۰
۳۰۰٬۰۰۰
‫دالر‬
‫میلیون‬

:
‫مخت‬ ‫های‬‫بخش‬ ‫در‬ ‫چین‬ ‫خارجی‬ ‫گذاری‬‫سرمایه‬ ‫سهم‬
‫لف‬
‫سال‬ ‫در‬ ‫اقتصادی‬
۲۰۱۸
‫جهان‬ ‫در‬ ‫میالدی‬
29
‫خدمات‬ ‫و‬ ‫مدیریتی‬ ‫های‬‫فعالیت‬
‫پشتیبانی‬
،
۳۲٪
‫صنعتی‬ ‫تولید‬
،
۱۴٪
‫خرده‬ ‫و‬ ‫عمده‬ ‫بازرگانی‬
،
۱۳٪
‫ای‬‫بیمه‬ ‫و‬ ‫مالی‬ ‫های‬‫فعالیت‬
،
۱۳٪
‫کاری‬‫معدن‬
،
۱۰٪
‫امالک‬ ‫های‬‫فعالیت‬
‫مستغالت‬
،
۵٪
‫مخابراتی‬ ‫و‬ ‫ارتباطی‬
،
۵٪
‫ساختمان‬
،
۳٪
‫انبارداری‬ ‫و‬ ‫ترابری‬
،
۳٪
‫متفرقه‬ ‫خدمات‬
،
۲٪
Other ،
۱۳٪

‫چین‬ ‫خارجی‬ ‫گذاری‬‫سرمایه‬ ‫بر‬ ‫کننده‬‫نظارت‬ ‫نهادهای‬ ‫شناخت‬
.1
‫وزارت‬
‫بازرگانی‬
‫چین‬
(
MOFCOM
)
:
‫مسئول‬
‫های‬‫گذاری‬‫سرمایه‬
‫خارجی‬
«
‫شرکتی‬
»
‫بیش‬
‫از‬
۱۰۰
‫میلیون‬
،‫دالر‬
‫مقاصد‬
‫خاص‬
‫یا‬
‫کشورهای‬
‫بدون‬
‫روابط‬
‫دیپلماتیک‬
[
‫گسترده‬
]
‫با‬
‫چین‬
‫است‬
.
.2
‫کمیسیون‬
‫توسعه‬
‫و‬
‫اصالحات‬
‫ملی‬
(
NDRC
)
:
‫مسئول‬
‫ها‬‫گذاری‬‫سرمایه‬
‫در‬
‫های‬‫پروژه‬
‫استخراج‬
‫منابع‬
‫بیش‬
‫از‬
‫یک‬
‫میلیارد‬
‫دالر‬
.
.3
ٔ‫اداره‬
‫دولتی‬
‫تبادالت‬
‫خارجی‬
(
SAFE
)
:
‫های‬‫حساب‬
‫ای‬‫سرمایه‬
‫چین‬
ً
‫کامال‬
‫آزاد‬
‫نیستند؛‬
‫اما‬
‫این‬
ٔ‫اداره‬
‫نقل‬
‫و‬
‫انتقاالت‬
‫مالی‬
‫برای‬
‫خارجی‬
‫را‬
‫بس‬
‫یار‬
‫تسهیل‬
‫است‬‫کرده‬
.
•
‫در‬
‫تفسیر‬
‫آمارهای‬
‫مربوط‬
‫به‬
‫لیزینگ‬
‫و‬
‫خدمات‬
،‫وکار‬‫کسب‬
ً
‫کامال‬
‫محتمل‬
‫است‬
‫که‬
‫این‬
‫موارد‬
‫نیز‬
ً
‫نهایتا‬
‫در‬
‫تولید‬
‫و‬
‫معدن‬
‫شده‬
‫باش‬
‫ند‬
.
•
‫اشخاص‬
‫حقیقی‬
‫چینی‬
‫هنوز‬
‫حق‬
‫در‬
‫خارج‬
‫را‬
‫ندارند‬
.
•
‫چنین‬‫هم‬
‫بسیاری‬
‫از‬
‫خصوصی‬
،‫چینی‬
‫های‬‫رویه‬
ٔ‫پیچیده‬
‫گرفتن‬
ٔ‫پروانه‬
‫خارجی‬
‫از‬
‫وزارت‬
‫بازرگانی‬
،‫چین‬
‫صو‬‫به‬
‫رت‬
‫غیررسمی‬
‫عمل‬
.
،‫بنابراین‬
‫تخمین‬
‫زده‬
‫شود‬‫می‬
‫حجم‬
‫غیررسمی‬
‫تا‬
‫دو‬
‫سوم‬
‫تر‬‫بیش‬
‫از‬
‫آمار‬
‫رسمی‬
‫باشد‬
.
• Chinese Ministry of Commerce
• National Development and Reform Commission
• State Administration of Foreign Exchange
30
Wang, Bijun, Rui Mao, and Qin Gou. “Overseas Impacts of China’s Outward Direct Investment.” Asian Economic Policy Review 9, no. 2 (July 01, 2014): 227-49. https://doi.org/10.1111/aepr.12065

‫چین‬ ‫سوی‬ ‫از‬ ‫میزبان‬ ‫کشور‬ ‫انتخاب‬ ‫معیارهای‬
‫توسع‬ ‫حال‬ ‫در‬ ‫کشورهای‬
‫ه‬
•
‫خام‬ ‫منابع‬ ‫بودن‬ ‫دارا‬
(
‫و‬
‫چین‬ ‫به‬ ‫آن‬ ‫صادرات‬
)
•
‫بودن‬ ‫پایین‬
‫تولید‬ ‫دستمزدهای‬
‫صنعتی‬
‫یافت‬‫توسعه‬ ‫کشورهای‬
‫ه‬
•
‫داخل‬ ‫ناخالص‬ ‫تولید‬
‫ی‬
‫زیاد‬
•
‫ناخال‬ ‫تولید‬ ٔ‫سرانه‬
‫ص‬
‫کم‬ ‫داخلی‬
•
‫زیاد‬ ‫دستمزد‬
•
‫میزان‬ ‫بودن‬ ‫زیاد‬
‫چین‬ ‫واردات‬
•
‫هرچ‬ ‫کاهش‬ ،‫توسعه‬ ‫حال‬ ‫در‬‫کشورهای‬ ‫در‬ ‫گذاری‬‫سرمایه‬ ‫از‬ ‫چین‬ ‫هدف‬
‫ه‬
‫است‬ ‫خود‬ ‫محصوالت‬ ٔ‫شده‬‫تمام‬ ‫بهای‬ ‫تر‬‫بیش‬
.
‫پ‬ ،‫علت‬ ‫همین‬ ‫به‬
‫ایین‬
‫خام‬ ‫منابع‬ ‫تولید‬ ‫بخش‬ ‫دستمزدهای‬ ‫بودن‬
(
‫معدن‬ ،‫گاز‬ ،‫نفت‬
)
‫بر‬
‫ایش‬
‫است‬ ‫مهم‬
.
•
‫به‬ ‫مناسب‬ ‫دستیابی‬ ‫از‬ ‫اطمینان‬ ‫چین‬ ‫هدف‬ ‫که‬‫این‬ ‫به‬ ‫توجه‬ ‫با‬
‫خام‬ ‫منابع‬
‫ر‬ ،‫است‬ ‫خود‬ ‫صادراتی‬ ‫محصوالت‬ ‫تولید‬ ‫چرخ‬ ‫حفظ‬ ‫برای‬ ‫نیاز‬ ‫مورد‬
‫یسک‬
‫ندارد‬ ‫اهمیتی‬ ‫برایش‬‫کشورها‬ ‫این‬
.
•
‫کشورهای‬ ‫در‬ ‫چین‬‫های‬‫گذاری‬‫سرمایه‬ ،‫راهبرد‬ ‫این‬ ‫با‬ ‫سازگاری‬ ‫در‬
‫دی‬ ‫بیان‬ ‫به‬ ‫است؛‬ ‫خدماتی‬ ‫های‬‫بخش‬ ‫در‬ ‫تر‬‫بیش‬ ‫یافته‬‫توسعه‬
‫گر‬
‫نم‬ ‫کمک‬ ‫چین‬ ‫محصوالت‬ ‫تر‬‫بیش‬ ‫هرچه‬ ‫صادرات‬ ‫به‬ ‫که‬ ‫های‬‫بخش‬
‫ایند‬
.
‫پایی‬ ‫درآمد‬ ‫با‬‫های‬‫طبقه‬ ‫چین‬ ‫هدف‬ ‫بازار‬ ،‫کشورها‬ ‫این‬ ‫در‬ ‫چنین‬‫هم‬
‫تر‬‫ن‬
‫داخ‬ ‫ناخالص‬ ‫تولید‬ ٔ‫سرانه‬ ‫بودن‬ ‫پایین‬ ،‫علت‬ ‫همین‬ ‫به‬ ‫است؛‬
‫این‬ ‫در‬ ‫لی‬
‫است‬ ‫تر‬‫جذاب‬ ‫برایش‬‫کشورها‬
.
31
Luke Hurst, “Comparative Analysis of the Determinants of China’s State‐owned Outward Direct Investment in OECD and Non‐OECD Countries”, China & World Economy 19, no. 4 (July 01, 2011): 74-91,
https://doi.org/10.1111/j.1749-124X.2011.01251.x.
Yiping Huang and Bijun Wang, “Chinese Outward Direct Investment: Is There a China Model?”, China & World Economy 19, no. 4 (July 01, 2011): 1-21, https://doi.org/10.1111/j.1749-124X.2011.01254.x

‫مالزی‬ ‫چین‬ ‫گذاری‬‫سرمایه‬ ‫پیامدهای‬ ‫بررسی‬
•
‫حدود‬ ‫ساالنه‬ ‫مالزی‬ ،‫اخیر‬ ‫سال‬ ‫چند‬ ‫در‬
۱۲
‫حدود‬ ‫که‬ ‫است؛‬‫کرده‬ ‫جذب‬ ‫خارجی‬ ٔ‫سرمایه‬ ‫دالر‬ ‫میلیارد‬
۱.۵
‫است‬ ‫بوده‬ ‫چین‬ ‫سوی‬ ‫از‬ ‫آن‬ ‫دالر‬ ‫میلیارد‬
.
•
‫چین‬ ‫های‬‫گذاری‬‫سرمایه‬ ،‫شده‬‫انجام‬ ‫مطالعات‬ ‫براساس‬
‫سب‬ ‫صنعتی‬ ‫تولید‬ ‫و‬ ‫ساختمان‬ ‫بخش‬ ‫در‬
‫کاهش‬ ‫ب‬
‫اشتغال‬
‫است‬‫شده‬ ‫تولیدکننده‬ ‫قیمت‬ ‫شاخص‬ ‫کاهش‬ ‫و‬
.
•
‫چینی‬ ‫های‬‫شرکت‬ ‫رویکرد‬ ،‫پدیده‬ ‫این‬ ‫علت‬
‫ت‬ ‫و‬ ‫زیرساختی‬ ‫های‬‫پروژه‬ ‫در‬ ‫خود‬ ‫اولیه‬ ‫مواد‬ ‫تأمین‬ ‫در‬
‫از‬ ‫صنعتی‬ ‫ولید‬
‫چینی‬ ‫های‬‫شرکت‬
.
•
‫اولی‬ ‫مواد‬ ‫تأمین‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫است‬ ‫یافته‬ ‫مسلط‬ ‫نقشی‬ ،‫صنایع‬ ‫این‬ ‫در‬ ‫وکار‬‫کسب‬ ‫های‬‫گیری‬‫تصمیم‬ ‫در‬ ‫چین‬ ‫زیرا‬
‫با‬ ‫فروش‬ ‫و‬ ‫تولید‬ ،‫ه‬
‫کند‬‫نمی‬ ‫مؤثری‬ ‫همکاری‬ ‫بومی‬ ‫های‬‫شرکت‬
.
•
‫ش‬ ‫کاهش‬ ‫و‬ ‫وری‬‫بهره‬ ‫افزایش‬ ‫به‬ ،‫چینی‬ ‫های‬‫شرکت‬ ‫های‬‫فعالیت‬ ‫گرچه‬ ‫اقتصادی‬ ‫های‬‫بخش‬ ‫دیگر‬ ‫در‬
‫اخص‬
‫است‬‫نشده‬ ‫منجر‬ ‫اشتغال‬ ‫کاهش‬ ‫به‬ ‫اما‬ ،‫انجامیده‬ ‫تولیدکننده‬ ‫قیمت‬
.
32
Noor Azryani Auzairy et al., “The Impact of China’s Investment on Malaysia”, Iranian Journal of Management Studies 13, no. 1 (January 01, 2020): 51-68,
https://doi.org/10.22059/ijms.2019.281304.673635

‫ونزوئال‬ ‫نفت‬ ‫بخش‬ ‫در‬ ‫چین‬ ‫گذاری‬‫سرمایه‬ ‫بررسی‬
•
‫چین‬
‫که‬
‫یکی‬
‫ترین‬‫بزرگ‬
‫کنندگان‬‫مصرف‬
‫جهانی‬
‫انرژی‬
‫جهان‬
،‫است‬
‫در‬
ٔ‫سایه‬
‫اختالفات‬
‫روبه‬
‫گسترش‬
‫ونزوئال‬
‫با‬
‫ایاالت‬
ٔ‫متحده‬
،‫آمریکا‬
‫با‬
‫هدف‬
‫تأمین‬
‫باثبات‬
‫انرژی‬
‫در‬
‫های‬‫دهه‬
،‫آینده‬
‫از‬
‫دو‬
‫دهه‬
‫پیش‬
‫قراردادهایی‬
‫که‬
‫به‬
«
‫نفت‬
‫در‬
‫برابر‬
‫اعتبار‬
»
‫شناخته‬
،‫شوند‬‫می‬
‫با‬
‫این‬
‫کشور‬
‫بسته‬
‫ا‬
‫ست‬
(
‫توسط‬
‫شرکت‬
‫ملی‬
‫نفت‬
‫چین‬
)
.
•
‫بر‬
‫این‬
،‫اساس‬
‫در‬
‫برابر‬
ٔ‫سرمایه‬
«
‫بانک‬
‫ای‬‫توسعه‬
‫چین‬
»
‫در‬
‫بخش‬
‫نفت‬
‫این‬
،‫کشور‬
‫گیرندگان‬‫قرض‬
‫موظف‬
‫به‬
‫خرید‬
‫کاال‬
‫و‬
‫خدمات‬
‫از‬
‫چینی‬
‫ان‬‫بوده‬
‫د‬
.
•
‫افزون‬
‫بر‬
،‫این‬
‫در‬
‫بخش‬
،‫نفت‬
‫قراردادهایی‬
‫برای‬
‫تأمین‬
‫انحصاری‬
‫تجهیزات‬
‫حفاری‬
‫از‬
‫چین‬
‫و‬
‫تولید‬
‫مشارکتی‬
،‫آالت‬‫ماشین‬
‫تجهیزات‬
‫و‬
‫مهندسی‬
‫استخراج‬
‫نف‬
‫ت‬
‫منعقد‬
.
•
‫با‬
‫توجه‬
‫به‬
‫افزایش‬
ٔ‫پیوسته‬
‫نیاز‬
‫چین‬
‫به‬
،‫انرژی‬
‫این‬
‫با‬
‫هدف‬
‫بهبود‬
«
‫امنیت‬
‫انرژی‬
»
‫چین‬
‫انجام‬
.
•
‫در‬
‫حالی‬
‫که‬
‫تر‬‫پیش‬
‫چین‬
‫با‬
‫سیاست‬
‫گریز‬
‫از‬
‫رویایی‬
‫مستقیم‬
‫با‬
‫ایاالت‬
‫متحده‬
،‫آمریکا‬
‫در‬
‫مناطقی‬
‫کرد‬‫می‬
‫که‬
‫دیگر‬
‫غربی‬
‫حض‬
‫ور‬
‫تری‬‫کم‬
‫داشتند‬
(
‫مانند‬
،‫سودان‬
،‫آنگوال‬
‫ایران‬
‫و‬
‫ازبکستان‬
)
.
‫در‬
‫نتیجه‬
‫چین‬
‫توانمندی‬
‫نظامی‬
‫خود‬
‫را‬
‫با‬
‫هدف‬
‫حفاظت‬
‫از‬
‫تانکرهای‬
‫چینی‬
‫عبوری‬
‫افزوده‬
‫است‬
.
•
‫مجموع‬
‫این‬
‫در‬
‫دو‬
ٔ‫دهه‬
‫گذشته‬
‫نزدیک‬
۶۷
‫دالر‬
‫تخمین‬
‫زده‬
،‫اکنون‬‫هم‬
‫حدود‬
۲۰
‫دالر‬
‫به‬
‫چین‬
‫بدهکار‬
،‫است‬
‫که‬
‫توان‬
‫بازپرداخت‬
‫را‬
‫ندارد‬
.
•
‫تحلیلگران‬
‫عدم‬
‫انجام‬
‫ساختاری‬
‫را‬
‫باعث‬
‫مصرف‬
‫شدن‬
‫این‬
‫ها‬‫وام‬
‫و‬
‫منجر‬
‫به‬
‫تولید‬
‫و‬
‫رشد‬
‫نشدن‬
‫اند‬‫دانسته‬
.
‫جذابیت‬
‫اصلی‬
‫این‬
‫های‬‫وام‬
‫چین‬
‫برای‬
(
‫و‬
‫اکوادور‬
)
،
‫نسبت‬
‫به‬
‫های‬‫وام‬
‫بانک‬
‫جهانی‬
‫و‬
‫صندوق‬
،‫پول‬
‫عدم‬
‫طلب‬
‫کردن‬
‫بوده‬
‫است‬
.
33
Rita Giacalone and José Briceño Ruiz, “The Chinese–Venezuelan Oil Agreements: Material and Nonmaterial Goals”, Latin American Policy 4, no. 1 (June 01, 2013):
76-92, https://doi.org/10.1111/lamp.12006.

‫چین‬ ‫گذاری‬‫سرمایه‬ ‫های‬‫سیاست‬ ‫بندی‬‫جمع‬
.1
‫رشد‬
‫باالی‬
‫چین‬
‫در‬
‫دو‬
ٔ‫دهه‬
‫گذشته‬
‫معنای‬‫به‬
‫نیاز‬
‫به‬
‫فزاینده‬
‫به‬
‫منابع‬
‫طبیعی‬
(
‫شامل‬
‫انرژی‬
)
‫است‬
.
‫اطمینان‬
‫از‬
‫تأمین‬
‫این‬
،‫نیاز‬
‫چین‬
‫را‬
‫به‬
‫س‬
‫مت‬
‫در‬
‫کشورهایی‬
‫با‬
‫منابع‬
‫طبیعی‬
‫سوق‬
‫دهد‬‫می‬
.
.2
‫گرچه‬
‫چین‬
‫به‬
‫در‬
‫با‬
‫ریسک‬
‫باالی‬
‫سیاسی‬
‫مند‬‫عالقه‬
‫بوده‬
‫است‬
(
‫مانند‬
،‫سودان‬
‫مالی‬
‫و‬
‫الئو‬
)
،
‫اما‬
‫شواهدی‬
‫برای‬
‫که‬‫این‬
‫این‬
‫عالقه‬
‫ا‬
‫رتباط‬
‫معناداری‬
‫با‬
‫مندی‬‫عالقه‬
‫به‬
‫منابع‬
‫انرژی‬
،‫دارد‬
‫وجود‬
‫ندارد‬
.
.3
‫چین‬
‫ای‬‫عالقه‬
‫به‬
‫خارجی‬
‫روی‬
‫های‬‫پژوهش‬
‫ای‬‫پایه‬
‫ندارد؛‬
‫بلکه‬
‫بر‬
‫سازی‬‫تجاری‬
‫های‬‫پژوهش‬
‫کاربردی‬
‫تمرکز‬
‫دارد‬
(
‫چین‬
‫در‬
‫مالزی‬
‫و‬
،‫تایلند‬
‫با‬
‫این‬
‫انگیزه‬
)
.
.4
‫چین‬
‫با‬
‫هدف‬
‫تأمین‬
‫منابع‬
‫طبیعی‬
(
‫در‬
‫مانند‬
،‫اندونزی‬
‫اوکراین‬
‫و‬
‫تاجیکستان‬
)
،
‫از‬
‫سوی‬
‫بزرگ‬
‫دولتی‬
‫انجام‬
.
‫در‬
ٔ‫ادامه‬
‫این‬
،‫ها‬‫گذاری‬‫سرمایه‬
‫خصوصی‬
‫چینی‬
‫تنها‬
‫به‬
‫ارائه‬
‫و‬
‫خدمات‬
‫مرتبط‬
‫به‬
‫این‬
‫موارد‬
‫اقدام‬
.
(
‫چنین‬
‫رویکردی‬
‫ریسک‬
‫سیاسی‬
‫کشور‬
‫م‬
‫یزبان‬
‫را‬
‫برای‬
‫این‬
‫خصوصی‬
‫کم‬
‫کند‬‫می‬
)
.
.5
‫هایی‬‫شرکت‬
‫که‬
‫توسط‬
«
‫کمیسیون‬
‫نظارت‬
‫و‬
ٔ‫اداره‬
‫های‬‫دارایی‬
‫دولتی‬
»
(
SASAC
)
‫و‬
‫دولتی‬
‫های‬‫حکومت‬
‫ملی‬
(
SOELG
)
‫اداره‬
،‫شوند‬‫می‬
‫در‬
‫با‬
‫ریسک‬
‫باالی‬
‫سیاسی‬
‫بیشتر‬
.
‫این‬
‫ها‬‫شرکت‬
‫با‬
‫فعالیت‬
‫در‬
‫فضای‬
‫پرمقررات‬
‫آشنایی‬
‫کامل‬
‫دارند‬
‫و‬
‫براساس‬
‫روابط‬
‫دولت‬
-
‫به‬
-
‫دولت‬
(
G2G
)
‫گیری‬‫تصمیم‬
‫کنند‬‫می‬
.
.6
‫در‬
،‫خارجی‬
‫هم‬
‫خصوصی‬
‫و‬
‫هم‬
‫دولتی‬
‫چینی‬
‫در‬
‫وجوی‬‫جست‬
‫بازار‬
‫هستند‬
.
‫دولتی‬
‫اما‬
‫به‬
‫کوچک‬
‫ثروتمند‬
(
‫سران‬
ٔ‫ه‬
‫تولید‬
‫ناخالص‬
‫داخلی‬
‫زیاد؛‬
‫مانند‬
‫هنگ‬
،‫کنگ‬
‫لوگزامبورگ‬
‫و‬
‫هلند‬
)
‫مند‬‫عالقه‬
‫اند‬‫بوده‬
.
35

‫میزبان‬ ‫کشورهای‬ ‫از‬ ‫چین‬ ‫رفتار‬ ‫به‬ ‫انتقادها‬
•
‫انتقال‬
‫فناوری‬
‫بومی‬
‫به‬
‫شرکت‬
‫گذار‬‫سرمایه‬
‫چینی‬
•
‫مندی‬‫بهره‬
ٔ‫غیرمنصفانه‬
‫میزبان‬
‫از‬
‫های‬‫فایده‬
‫های‬‫پروژه‬
‫منابع‬
‫طبیعی‬
(
‫ویژه‬‫به‬
‫در‬
‫هایی‬‫پروژه‬
‫که‬
‫تر‬‫بیش‬
‫کارک‬
‫نان‬
‫چینی‬
‫باشند‬
)
•
‫رقابت‬
‫غیرمنصفانه‬
‫کشور‬
‫میزبان‬
‫با‬
‫بزرگ‬
‫دولتی‬
،‫چینی‬
‫دسترسی‬
‫به‬
‫مناب‬
‫ع‬
‫ارزان‬
‫مالی‬
•
‫نگرانی‬
‫امنیت‬
‫ملی‬
(
‫ویژه‬‫به‬
‫در‬
‫ها‬‫چینی‬
‫در‬
‫صنعتی‬
‫و‬
‫حیاتی‬
)
•
‫در‬
‫واکنش‬
‫به‬
‫این‬
‫نگرانی‬
‫بسیاری‬
‫از‬
،‫کشورها‬
‫سازوکارهایی‬
‫برای‬
‫بازبینی‬
‫یا‬
‫تأیید‬
‫مورد‬
‫به‬
‫مورد‬
‫خارجی‬
‫را‬
‫فعال‬
،‫اند‬‫کرده‬
‫ب‬
‫ویژه‬‫ه‬
‫در‬
‫مورد‬
‫ادغام‬
‫و‬
‫ها؛‬‫اکتساب‬
‫از‬
‫جمله‬
‫کانادا‬
‫و‬
‫استرالیا‬
.
‫چنین‬
‫هایی‬‫رویه‬
‫سبب‬
‫ضمن‬
‫حفظ‬
‫جذابیت‬
‫برای‬
،‫چینی‬
‫های‬‫دغدغه‬
‫امن‬
‫یت‬
،‫ملی‬
‫حفاظت‬
‫از‬
‫صنایع‬
‫مرتبط‬
‫با‬
‫منابع‬
،‫طبیعی‬
‫حفاظت‬
‫از‬
‫ها‬‫فناوری‬
‫و‬
‫چنین‬‫هم‬
‫کلیدی‬
‫زیر‬
‫برطرف‬
‫شود‬
.
(
‫منظور‬
‫از‬
،‫بازبینی‬
‫امکان‬
‫مسدود‬
‫ک‬
‫ردن‬
‫خاص‬
‫است‬
)
.
36
Karl P. Sauvant and Michael D. Nolan, “China’s Outward Foreign Direct Investment and International Investment Law”, Journal of International Economic Law 18, no.
4 (December 01, 2015): 893-934, https://doi.org/10.1093/jiel/jgv045

‫میزبان‬ ‫کشورهای‬ ‫در‬ ‫سیاسی‬ ‫ریسک‬ ‫به‬ ‫چین‬ ‫رویکردهای‬
•
‫گرچه‬
‫عامل‬
،‫ریسک‬
‫طور‬‫به‬
‫سنتی‬
‫اهمیت‬
‫تری‬‫کم‬
‫در‬
‫خارجی‬
‫چین‬
‫داشته‬
‫است‬
(
‫بر‬
‫خالف‬
ٔ‫یافته‬‫توسعه‬
‫غربی‬
)
،
‫اما‬
‫ش‬
‫کست‬
‫بعضی‬
‫از‬
‫این‬
‫ها‬‫پروژه‬
‫در‬
،‫اخیر‬
‫سبب‬
‫توجه‬
‫ت‬‫بیش‬
‫ر‬
‫دولت‬
‫چین‬
‫به‬
‫های‬‫ریسک‬
‫مختلف‬
‫در‬
‫می‬
‫زبان‬
‫شده‬
‫است‬
.
•
‫برای‬
،‫نمونه‬
‫در‬
‫سال‬
۲۰۱۴
‫میالدی‬
‫دولت‬
،‫مکزیک‬
ٔ‫مناقصه‬
ٔ‫پروژه‬
‫سریع‬
‫مکزیکوسیتی‬
‫را‬
‫که‬
‫چین‬
ٔ‫برنده‬
‫آن‬
‫ش‬
،‫بود‬‫ده‬
‫به‬
‫علت‬
،‫فساد‬
‫ریاضت‬
‫و‬
‫فشار‬
‫های‬‫دولت‬
‫دیگر‬
‫لغو‬
‫ک‬
‫رد‬
.
•
‫در‬
‫سال‬
۲۰۱۵
‫دولت‬
‫سریالنکا‬
ٔ‫پروژه‬
‫شهر‬
‫بندری‬
‫کولوم‬
‫بو‬
‫را‬
‫به‬
‫علت‬
‫عدم‬
‫پیروی‬
‫مناسب‬
‫شرکت‬
‫ساختمانی‬
‫چی‬
‫ن‬
‫از‬
‫ها‬‫رویه‬
‫و‬
‫نگرفتن‬
‫های‬‫پروانه‬
‫الزم‬
‫لغو‬
‫کرد‬
.
‫رویکردهای‬
‫چین‬
‫در‬
‫رابطه‬
‫با‬
‫ریسک‬
‫سیاسی‬
‫می‬
‫توان‬
‫چنین‬
‫خالصه‬
‫کرد‬
:
•
‫گرچه‬
‫چین‬
‫به‬
‫در‬
‫با‬
‫ریسک‬
‫سیاسی‬
‫باال‬
‫عالقه‬
،‫دارد‬
‫اما‬
‫حداقلی‬
‫از‬
‫سیستم‬
‫قان‬
‫ونی‬
‫را‬
‫ضروری‬
‫دانند‬‫می‬
.
•
‫در‬
‫جستن‬
،‫بازار‬
‫به‬
‫سمت‬
‫ریسک‬
‫کم‬
‫تمایل‬
‫دارد‬
.
•
‫در‬
‫جستن‬
‫منابع‬
‫به‬
‫سمت‬
‫ریسک‬
‫سیاسی‬
،‫باال‬
‫اما‬
‫ف‬
‫ساد‬
‫شده‬‫کنترل‬
‫تمایل‬
‫دارد‬
.
37
Canfei He, Xiuzhen Xie, and Shengjun Zhu, “Going global: understanding China’s outward foreign direct investment from motivational and institutional perspectives”,
Post-Communist Economies 27, no. 4 (October 02, 2015): 448-71, https://doi.org/10.1080/14631377.2015.1084716

‫س‬ ‫ریسک‬ ‫تر‬‫بیش‬ ‫هرچه‬ ‫کاهش‬ ‫برای‬ ‫پژوهشگران‬ ‫پیشنهادهای‬
‫یاسی‬
•
‫ب‬ ‫هرچه‬ ‫را‬ ‫چین‬ ‫محدود‬ ‫مسئولیت‬ ‫های‬‫شرکت‬ ‫بلندمدت‬ ‫در‬ ‫بتواند‬ ‫راهبردی‬ ‫روابط‬ ‫این‬ ‫که‬‫این‬ ‫برای‬
‫به‬ ‫تر‬‫یش‬
‫اقتص‬ ‫و‬ ‫راهبرد‬ ‫پژوهشگران‬ ،‫کند‬ ‫ترغیب‬ ‫باال‬ ‫سیاسی‬ ‫ریسک‬ ‫با‬ ‫کشورهایی‬ ‫در‬ ‫گذاری‬‫سرمایه‬
‫چینی‬ ‫الملل‬‫بین‬ ‫اد‬
‫اند‬‫کرده‬ ‫توصیه‬ ‫چنین‬
:
•
،‫سیاسی‬ ‫ثبات‬ ٔ‫زمینه‬ ‫در‬ ‫میزبان‬ ‫کشور‬ ‫از‬ ‫مناسب‬ ‫اطالعات‬ ‫ارائه‬ ‫برای‬ ،‫خدمات‬ ‫اطالعات‬ ‫های‬‫سیستم‬ ‫ایجاد‬
‫اثربخشی‬
‫سی‬ ‫قطعیت‬‫عدم‬ ‫کاهش‬ ‫جهت‬ ‫فرهنگی؛‬ ‫رسوم‬ ،‫دینی‬ ‫باورهای‬ ،‫قانون‬ ‫حاکمیت‬ ،‫رگوالتوری‬ ‫کیفیت‬ ،‫حکومت‬
‫در‬ ‫اسی‬
•
‫ار‬ ،‫ریسک‬ ‫هشدار‬ ‫سیستم‬ ‫یک‬ ‫استقرار‬ ‫با‬ ‫گذار؛‬‫سرمایه‬ ‫های‬‫شرکت‬ ‫منافع‬ ‫و‬ ‫مشروع‬ ‫حقوق‬ ‫از‬ ‫حمایت‬ ‫تقویت‬
‫حمایت‬ ٔ‫ائه‬
‫و‬ ،‫هنگام‬‫به‬ ‫قضایی‬ ‫کمک‬ ‫و‬ ‫کنسولی‬
‫برابر‬ ‫در‬ ‫ها‬‫شرکت‬ ‫یاری‬
[
‫اعمال‬
]
‫د‬ ‫اعتباری‬ ‫های‬‫ریسک‬ ‫و‬ ‫حاکمیت‬ ‫حق‬
‫ولتی‬
•
،‫مذاکرات‬ ‫تسریع‬
‫میزبان‬ ‫کشورهای‬ ‫بازارهای‬ ‫با‬ ‫دسترسی‬ ‫برای‬
38
Sun, Churen, and Yaying Liu. “Can China’s Diplomatic Partnership Strategy Benefit Outward Foreign Direct Investment?” China & World Economy 27, no. 5 (September
01, 2019): 108-34. https://doi.org/10.1111/cwe.1228

۳
:
‫بندی‬‫جمع‬
۲
(
‫ه‬
‫آمریکا‬
)
.
.
(
۱۳۸۵
‫تا‬
۱۳۹۶
۱٬۲۸۰
۴۷۱
‫های‬‫سال‬ ‫بین‬ ‫دالر‬ ‫میلیاردی‬
۱۳۹۲
‫تا‬
۱۳۹۶
)
(
)
.
‫ند‬
.
«
‫ی‬
»
‫است‬
.
39

✓
-
✓
-
✓
•
•
•
•
(
)
•
-
•
(
)
40

‫ا‬ ‫برای‬ ‫چین‬ ‫گذاری‬‫سرمایه‬ ‫های‬‫ریسک‬ ‫بررسی‬
‫یران‬
‫چین‬ ‫دولتی‬ ‫اسناد‬ ‫براساس‬
41

‫ایران‬ ‫در‬ ‫چین‬ ‫گذاری‬‫سرمایه‬ ‫های‬‫ریسک‬ ‫از‬ ‫بعضی‬
.1
‫سابقه‬
‫ناتمام‬
‫ماندن‬
‫هایی‬‫پروژه‬
‫با‬
‫پیمانکارهای‬
‫چینی‬
‫در‬
‫ایران‬
.2
‫قدرت‬
‫زنی‬‫چانه‬
،‫نابرابر‬
‫با‬
‫توجه‬
‫شرایط‬
‫ایران‬
.3
‫تقدم‬
ٔ‫غیرمنصفانه‬
‫سپاری‬‫سفارش‬
‫به‬
‫چینی‬
‫فعال‬
‫در‬
‫ایران‬
.4
‫دشواری‬
‫در‬
‫جذب‬
‫دیگر‬
‫کشورها‬
‫در‬
‫آینده‬
‫برای‬
‫ایران‬
.5
‫گسترش‬
‫واردات‬
ٔ‫سابقه‬‫بی‬
‫کاالهای‬
‫مصرفی‬
‫و‬
‫لوکس‬
‫چینی‬
42

‫چین‬ ٔ‫شده‬‫اعالم‬ ‫های‬‫چالش‬ ‫و‬ ‫راهبردها‬ ‫برابر‬ ‫در‬ ‫ایران‬ ‫مالحظات‬
(
‫در‬
‫از‬ ‫پس‬ ‫دوره‬
۲۰۱۳
)
‫چین‬ ٔ‫شده‬‫اعالم‬‫های‬‫چالش‬ ‫و‬ ‫راهبردها‬
‫ایران‬ ‫متقابل‬‫مالحظات‬
‫گذاری‬‫سرمایه‬ ‫بازگشت‬ ‫تضمین‬
--
‫پذ‬‫سرمایه‬ ‫برای‬ ‫ایران‬‫اقتصادی‬ ‫های‬‫بخش‬ ‫از‬ ‫بسیاری‬ ‫بودن‬ ‫مناسب‬ ‫عدم‬
‫یری‬
‫جهانی‬ ‫تقاضای‬ ‫به‬ ‫دهی‬‫پاسخ‬ ‫و‬ ‫تحریم‬
+
‫ای‬ ‫اقتصاد‬ ‫بر‬ ‫متحده‬ ‫ایاالت‬ ‫های‬‫تحریم‬ ‫اثر‬ ‫کاهش‬ ‫برای‬ ‫گیری‬‫بهره‬ ‫امکان‬
‫ران‬
‫گذاری‬‫سرمایه‬ ‫سبد‬ ‫به‬ ‫گذار‬
+
‫ایران‬ ‫اقتصاد‬ ‫مختلف‬ ‫های‬‫بخش‬ ‫در‬ ‫پذیری‬‫سرمایه‬ ‫امکان‬
‫ی‬‫سیاسی‬ ‫نخبگان‬ ‫بین‬ ‫گذاری‬‫تفرقه‬ ‫از‬‫اجتناب‬
‫کشور‬ ‫ک‬
+
‫کشور‬ ‫سیاسی‬ ‫ارشد‬ ‫رهبران‬ ‫خاطرجمعی‬
‫مش‬ ‫صادرات‬ ‫و‬ ‫تولید‬ ‫و‬‫محلی‬ ‫پیمانکاران‬ ‫با‬‫اختالط‬
‫ترک‬
++
‫چینی‬ ‫های‬‫شرکت‬ ‫کار‬ ‫سفارش‬ ‫به‬ ‫نسبت‬ ‫دلگرمی‬
-
‫ه‬‫شرکت‬ ‫به‬ ‫ایرانی‬
‫ایرانی‬‫ای‬
‫جهانی‬ ‫بازار‬ ‫در‬ ‫چین‬ ‫های‬‫شرکت‬ ‫حضور‬ ‫سازی‬‫کیفی‬
(
‫با‬
‫و‬ ‫فناور‬ ‫و‬ ‫خالق‬ ،‫کربن‬‫کم‬ ‫و‬ ‫سبز‬‫اقتصاد‬‫محوریت‬
‫ارتباطی‬‫فناوری‬ ‫نوین‬ ‫های‬‫حوزه‬
)
+
‫سبز‬ ‫اقتصاد‬ ‫رشد‬ ‫امکان‬
+
‫ارتباطی‬‫های‬‫فناوری‬ ‫رشد‬ ‫امکان‬
+
‫ها‬‫فناوری‬ ‫این‬ ‫انتقال‬ ‫به‬ ‫دلگرمی‬
43

‫برنامه‬ ‫محورهای‬ ‫برابر‬ ‫در‬ ‫ایران‬ ‫مالحظات‬
۱۳
‫چین‬ ‫اقتصادی‬ ٔ‫توسعه‬
‫برنامه‬‫محورهای‬
۱۳
‫چین‬ ‫اقتصادی‬ ‫توسعه‬
(
۲۰۱۶
‫تا‬
۲۰۲۰
)
‫ایران‬ ‫متقابل‬‫مالحظات‬
‫واردا‬ ‫تقاضای‬ ‫رشد‬ ‫کردن‬ ‫کند‬ ‫و‬ ‫اقتصادی‬ ‫رشد‬‫سازی‬‫کند‬
‫منابع‬ ‫ت‬
‫آن‬ ‫به‬ ‫وابستگی‬ ‫و‬ ‫ضروری‬ ‫و‬ ‫حیاتی‬
-
‫چین‬ ‫به‬ ‫ایران‬ ‫نفت‬ ‫صادرات‬ ‫کاهش‬
‫داخلی‬ ‫تقاضای‬ ‫بخش‬ ‫در‬ ‫اصالحات‬ ‫انجام‬
-
‫چین‬ ‫در‬ ‫ایران‬ ‫تولیدکنندگان‬ ‫بازار‬ ٔ‫توسعه‬ ‫امکان‬ ‫عدم‬
‫کاالمحور‬ ‫صادراتی‬‫اقتصاد‬ ‫در‬ ‫تمرکز‬ ‫کاهش‬
(
‫تمام‬ ‫کاالی‬
‫شده‬
)
-
‫فناوری‬ ‫از‬ ‫سطحی‬ ‫انتقال‬ ‫به‬ ‫امیدواری‬
‫چین‬ ‫اقتصاد‬ ‫در‬ ‫خدمات‬ ‫بخش‬
ٔ
‫توسعه‬
-
‫ایران‬ ‫خدمات‬ ‫بخش‬ ‫تهدید‬
-
‫مالی‬ ‫گری‬‫واسطه‬ ‫صنعت‬ ‫بر‬ ‫دولت‬ ‫کنترل‬ ‫تهدید‬
‫ارتب‬ ‫توسعه‬‫محوریت‬ ‫با‬ ‫اقتصادی‬ ‫بیشتر‬ ‫بازگشایی‬
‫جهانی‬ ‫اط‬
‫کمیت‬ ‫حفظ‬ ‫کنار‬ ‫در‬ ‫صادرات‬ ‫سازی‬‫کیفی‬
‫صادرات‬ ‫و‬ ‫تولید‬ ‫در‬‫شرکاء‬ ‫با‬ ‫مشترک‬ ‫همکاری‬
-
‫ایران‬‫تولیدکنندگان‬ ‫با‬ ‫افزای‬‫بهره‬ ‫همکاری‬ ‫به‬ ‫امیدواری‬
44

✓
-
✓
-
✓
✓
•
•
•
(
)
•
-
•
(
)
45

‫برا‬ ‫ایران‬ ‫باالدستی‬ ‫اسناد‬ ‫و‬ ‫ها‬‫قانون‬ ‫بررسی‬
‫ی‬
‫خارجی‬ ‫پذیری‬‫سرمایه‬
‫چین‬ ‫خارجی‬ ‫گذاری‬‫سرمایه‬ ‫منفی‬ ‫های‬‫ریسک‬ ‫به‬ ‫تمرکز‬ ‫با‬
:
‫باشد‬ ‫نامنطبق‬ ‫نباید‬ ‫بندها‬ ‫از‬ ‫یک‬‫هیچ‬ ‫با‬ ‫پذیری‬‫سرمایه‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫این‬ ‫بر‬ ‫فرض‬
.
46

‫ایران‬ ‫اسالمی‬ ‫جمهوری‬ ‫اساسی‬ ‫قانون‬
•
‫اصل‬
۸۱
:
‫خارجیان‬ ‫به‬ ‫شرکت‬ ‫تشکیل‬ ‫امتیاز‬ ‫دادن‬ ‫ممنوعیت‬
•
‫اصل‬ ‫براساس‬
‫اساسی‬ ‫قانون‬ ،‫یکم‬ ‫و‬ ‫هشتاد‬
«
‫دادن‬
‫تشکیل‬ ‫امتیاز‬
‫مؤسسات‬ ‫و‬ ‫ها‬‫شرکت‬
‫تجارتی‬ ‫امور‬ ‫در‬
‫ص‬ ‫و‬
‫نعتی‬
‫و‬
‫کشاورزی‬
‫معادن‬ ‫و‬
‫خدمات‬ ‫و‬
‫به‬
‫خارجیان‬
‫ممنوع‬
ً
‫مطلقا‬
‫است‬
»
.
•
‫از‬ ‫بیش‬ ‫مشارکت‬ ‫که‬ ‫شود‬‫می‬ ‫تفسیر‬ ‫چنین‬ ‫قانون‬ ‫این‬ ‫اکنون‬‫هم‬
۴۹
‫ایران‬ ‫در‬ ‫شده‬‫ثبت‬ ‫های‬‫شرکت‬ ‫در‬ ‫خارجیان‬ ‫درصدی‬
‫است‬ ‫ممنوع‬
.
‫نیست‬ ‫معتبر‬ ‫کشور‬ ‫از‬ ‫خارج‬ ‫ایرانیان‬ ‫گذاری‬‫سرمایه‬ ‫برای‬ ‫محدودیت‬ ‫این‬ ‫گرچه‬
.
•
‫اصل‬
۱۳۹
:
‫مجلس‬ ‫یا‬ ‫و‬ ‫دولت‬ ‫هیئت‬ ‫تصویب‬ ‫به‬ ‫مشروط‬ ،‫دولتی‬ ‫و‬ ‫عمومی‬ ‫اموال‬ ٔ‫درباره‬ ‫داوری‬ ‫ارجاع‬
•
‫صلح‬ ،‫اساسی‬ ‫قانون‬ ‫نهم‬ ‫و‬ ‫سی‬ ‫و‬ ‫یکصد‬
‫دعاوی‬
‫به‬ ‫راجع‬
‫اموال‬
‫عمومی‬
‫دولتی‬ ‫و‬
‫ارجاع‬ ‫یا‬
‫آن‬
‫به‬
‫د‬
‫اوری‬
‫هر‬ ‫در‬
‫موکول‬ ،‫مورد‬
‫به‬
‫تصویب‬
‫هیأت‬
‫وزیران‬
‫است‬
‫به‬ ‫باید‬ ‫و‬
‫اطالع‬
‫مجلس‬
‫برسد‬
.
‫مواردی‬ ‫در‬
‫که‬
‫طرف‬
‫دعوی‬
‫خارجی‬
‫باش‬
‫در‬ ‫و‬ ‫د‬
‫مهم‬ ‫موارد‬
‫داخلی‬
‫به‬ ‫باید‬
‫تصویب‬
‫مجلس‬
‫برسد‬ ‫نیز‬
.
‫مهم‬ ‫موارد‬
‫قانون‬ ‫را‬
‫تعیین‬
‫می‬
‫کند‬
.
•
‫ن‬ ‫است؛‬ ‫دولت‬ ‫اختیار‬ ‫در‬ ‫حاکمیتی‬ ‫اموال‬ ،‫اموال‬ ‫این‬ ‫از‬ ‫منظور‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫این‬ ‫شود‬‫می‬ ‫اصل‬ ‫این‬ ‫بر‬ ‫که‬ ‫تفسیری‬
‫دولتی‬ ‫اموال‬ ‫ه‬
‫است‬ ‫بازرگانی‬ ‫و‬ ‫گری‬‫تصدی‬ ‫امور‬ ‫به‬ ‫مربوط‬
.
47
،‫عزیزی‬
‫محمد‬
.
«
‫عوامل‬
‫حقوقی‬
‫موثر‬
‫بر‬
‫خارجی‬
‫در‬
‫ایران‬
»
.
‫دکتری‬
‫تخصصی‬
(
PhD
)
‫معلم‬ ‫تربیت‬ ‫دانشگاه‬ ‫دانشکده‬ ،
-
،‫انسانی‬ ‫علوم‬ ‫و‬ ‫ادبیات‬ ‫دانشکده‬ ،‫تهران‬
۱۳۹۱
.

‫ایران‬ ‫اسالمی‬ ‫جمهوری‬ ‫اساسی‬ ‫قانون‬
•
‫اصل‬
۸۲
:
‫دولت‬ ‫سوی‬ ‫از‬ ‫خارجی‬ ‫کارشناسان‬ ‫استخدام‬ ‫محدودیت‬
•
،‫اساسی‬ ‫قانون‬ ‫دوم‬ ‫و‬ ‫هشتاد‬
«
‫استخدام‬
‫کارشناسان‬
‫خارجی‬
‫طرف‬ ‫از‬
‫دولت‬
‫ممنوع‬
‫است‬
‫موا‬ ‫در‬ ‫مگر‬
‫رد‬
‫ضرورت‬
‫تصویب‬ ‫با‬
‫مجلس‬
‫شورای‬
‫اسالمی‬
»
.
•
‫چالش‬ ‫دانش‬ ‫و‬ ‫فناوری‬ ‫انتقال‬ ‫مباحث‬ ‫در‬ ‫خبره‬ ‫فنی‬ ‫و‬ ‫حقوقی‬ ‫کارشناسان‬ ‫کارگیری‬‫به‬ ‫در‬ ‫تواند‬‫می‬ ‫اصل‬ ‫این‬
‫کند‬ ‫ایجاد‬ ‫هایی‬
.
•
‫اصل‬
۱۵۳
:
‫بیگانه‬ ٔ‫سلطه‬ ‫موجب‬ ‫قراردادهای‬ ‫ممنوعیت‬
•
،‫اساسی‬ ‫قانون‬ ‫سوم‬ ‫و‬ ‫پنجاه‬ ‫و‬ ‫یکصد‬
«
‫گونه‬ ‫هر‬
‫که‬ ‫قرارداد‬
‫موجب‬
ٔ‫سلطه‬
‫بیگانه‬
‫ط‬ ‫منابع‬ ‫بر‬
‫بیعی‬
‫اقتصادی‬ ‫و‬
،
‫فرهنگ‬
‫ارتش‬ ،
‫شئون‬ ‫دیگر‬ ‫و‬
‫ممنوع‬ ‫گردد‬ ‫کشور‬
‫است‬
»
.
•
‫است‬ ‫نشده‬ ‫منع‬ ‫استیجاری‬ ٔ‫استفاده‬ ‫امکان‬ ،‫اصل‬ ‫این‬ ‫در‬ ‫البته‬
.
48
،‫عزیزی‬
‫محمد‬
.
«
‫عوامل‬
‫حقوقی‬
‫موثر‬
‫بر‬
‫خارجی‬
‫در‬
‫ایران‬
»
.
‫دکتری‬
‫تخصصی‬
(
PhD
)
‫معلم‬ ‫تربیت‬ ‫دانشگاه‬ ‫دانشکده‬ ،
-
،‫انسانی‬ ‫علوم‬ ‫و‬ ‫ادبیات‬ ‫دانشکده‬ ،‫تهران‬
۱۳۹۱
.

‫شورا‬ ‫مجلس‬ ‫مصوب‬ ‫های‬‫قانون‬
:
‫خارجی‬ ‫گذاری‬‫سرمایه‬ ‫حمایت‬ ‫و‬ ‫تشویق‬ ‫قانون‬
(
۱۳۸۰
)
‫آن‬ ٔ‫نامه‬‫آیین‬ ‫و‬
•
‫است‬‫کرده‬ ‫مجلس‬ ‫تصویب‬ ‫به‬ ‫منوط‬ ‫خارجی‬ ‫های‬‫دولت‬ ‫گذاری‬‫سرمایه‬ ‫قانون‬ ‫این‬
(
‫ماده‬
۴
.)
•
‫و‬ ‫شناخته‬ ‫خصوصی‬ ٔ‫سرمایه‬ ‫منزله‬‫به‬ ‫را‬ ‫خارجی‬ ‫دولت‬ ‫گذاری‬‫سرمایه‬ ‫قانون‬ ‫این‬
‫ب‬ ‫را‬ ‫دولتی‬ ‫و‬ ‫دیپلماتیک‬ ‫مصونیت‬ ‫هیچ‬
‫نشده‬ ‫متصور‬ ‫آن‬ ‫رای‬
‫است‬
.
•
‫است‬‫کرده‬ ‫زیر‬ ‫موارد‬ ‫به‬ ‫مشروط‬ ‫را‬ ‫خارجی‬ ‫پذیری‬‫سرمایه‬ ‫قانون‬ ‫این‬
(
‫ماده‬
۲
:)
•
‫شود‬ ‫صادرات‬ ‫افزایش‬ ‫و‬ ‫شغلی‬ ‫های‬‫فرصت‬ ‫افزایش‬ ،‫تولیدات‬ ‫کیفیت‬ ‫ارتقاء‬ ،‫آوری‬‫فن‬ ‫ارتقاء‬ ،‫اقتصادی‬ ‫رشد‬ ‫موجب‬
.
•
‫گذار‬‫سرمایه‬ ‫بر‬ ‫مبتنی‬ ‫تولیدات‬ ‫تضییع‬ ‫و‬ ‫کشور‬ ‫اقتصاد‬ ‫در‬ ‫اخالل‬ ،‫زیست‬ ‫محیط‬ ‫تخریب‬ ،‫عمومی‬ ‫منافع‬ ‫و‬ ‫ملی‬ ‫امنیت‬ ‫تهدید‬ ‫موجب‬
‫نشود‬ ‫داخلی‬ ‫های‬‫ی‬
.
•
‫مو‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫خارجی‬ ‫گذاران‬‫سرمایه‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫ای‬‫ویژه‬ ‫حقوق‬ ،‫امتیاز‬ ‫از‬ ‫منظور‬ ‫نباشد؛‬ ‫خارجی‬ ‫گذاران‬‫سرمایه‬ ‫به‬ ‫دولت‬ ‫توسط‬ ‫امتیاز‬ ‫اعطای‬ ‫متضمن‬
‫قعیت‬
‫انحصاری‬
‫دهد‬ ‫قرار‬
.
•
‫داخلی‬ ‫بازار‬ ‫در‬ ‫شده‬‫عرضه‬ ‫خدمات‬ ‫و‬ ‫کاال‬ ‫ارزش‬ ‫به‬ ‫نسبت‬ ‫قانون‬ ‫این‬ ‫موضوع‬ ‫خارجی‬ ‫گذاری‬‫سرمایه‬ ‫از‬ ‫حاصل‬ ‫تولیدی‬ ‫خدمات‬ ‫و‬ ‫کاال‬ ‫ارزش‬ ‫سهم‬
‫زما‬ ‫در‬
‫ن‬
‫از‬ ‫اقتصادی‬ ‫بخش‬ ‫هر‬ ‫در‬ ،‫مجوز‬ ‫صدور‬
۲۵٪
‫از‬ ،‫رشته‬ ‫هر‬ ‫در‬ ‫و‬
۳۵٪
‫بود‬ ‫نخواهد‬ ‫بیشتر‬
.
•
‫های‬‫روش‬ ‫قانون‬ ‫این‬
«
‫مدنی‬ ‫مشارکت‬
»
،
«
‫متقابل‬ ‫بیع‬
»
‫و‬
«
‫ساخت‬
-
‫واگذاری‬ ‫و‬ ‫برداری‬‫بهره‬
»
‫مج‬ ‫خارجی‬ ‫های‬‫گذاری‬‫سرمایه‬ ‫برای‬ ‫را‬
‫دانسته‬ ‫از‬
‫است‬
(
‫ماده‬
۳
.)
•
،‫قانون‬ ‫این‬ ‫اساس‬ ‫بر‬
‫کنند‬ ‫تضمین‬ ‫را‬ ‫خارجی‬ ‫های‬‫گذاری‬‫سرمایه‬ ‫نیستند‬ ‫مجاز‬ ‫دولتی‬ ‫های‬‫شرکت‬ ‫و‬ ‫ها‬‫بانک‬ ‫یا‬ ‫دولت‬
.
•
‫خارجی‬ ‫اتباع‬ ‫غیرمنقول‬ ‫اموال‬ ‫تملک‬ ‫به‬ ‫مربوط‬ ‫قانون‬ ‫براساس‬
(
۱۳۱۰
)
‫نیست‬ ‫مجاز‬ ‫خارجی‬ ‫گذار‬‫سرمایه‬ ‫نام‬‫به‬ ‫زمین‬ ‫تملک‬ ،
.
49

مسائل راهبردی تولیدکنندگان صنعتی ایران در سرمایه‌گذاری چین

مسائل راهبردی تولیدکنندگان صنعتی ایران در سرمایه‌گذاری چین

Recomendados

Recomendados

Más contenido relacionado

Destacado

Destacado (20)

مسائل راهبردی تولیدکنندگان صنعتی ایران در سرمایه‌گذاری چین