SlideShare una empresa de Scribd logo
1 de 25
Descargar para leer sin conexión
း မန္ာေေး ပာင္း ေလဲနငး ာ့
ွ ္
ာ့
နိငသာ တိ႕၏ သိပိင္ငြငးဥေပဒ
ို ံင
ို
ို ္ ာ့
ေး ဒါ က္ာ သိ န္ း သ န္ း ဝ င္ း
တ
M . B . , B . S ( Y G N ) , M PA ( L K Y S P P, N U S )
T H E I N T H A N W I N @ M YA N M A R T R A N S I T I O N . O R
G
နိငသာ တိို႕၏ သိပိင္ငြင္းဥေပဒဆိသည္ာ…
ို ံင
ို
ို
ာ့
မ
(Freedom of Information Act or Right to Information Act)
ေစိို ရဌာနတာနတိ႔ ထိန္း သိမ္း ထာ ေးသာ
ို
သတင္း ေခ်က္အလက္္ာ (နိငေးတား္လးး ခံးေးရဌာန ၊
်
ို ံင
ံ ို
က္ာကက္ယ္ေးရဌာန းႏးွင္းပတက္္ေးသာ
ာ့ သ
ထိပန္း လွ႕ဝွက္စရရဌာနပ္်ာ မွေပ) က္ိို
တ
် ိ ကိ ိ
နိငသာ တိ႔ေေနၿဖင္း ာ့ တရဌာနာ ဝင္ေးတာင္း ဆိပိင္ငြင္း၊ာ့
ို ံင
ို
ို ို
တရဌာနာ ဝငသပိင္ငြင္းနွငး ာ့ ေမ်ာ သိေးောင္
ိ ို
ာ့ ္
ထိုတ္ေးဖား္နင္ိို ငြင္းက္ိို ဥေပဒၿဖင္း ာ့
ာ့
ေသိေမွတၿပေးပ ၿခင္း

ဤဥေပဒ၏ ေေၿခခံေက္်ဆးး ေးသာ ေခ်က္္ာ
ံ ို
မ
သက္္ေးသၿပရဌာန န္ိိုေပ္ႈ (Burden of Proof)သည္
ေးတာင္း ဆိသူ နိငသာ ၏တာဝန္ဟတပဲ
ို
ို ံင
ို
ေးပ ရဌာနနၿငင္း ဆိသူ ေစိို ရဌာနတာနတာဝနသာၿဖစၿခင္း
ို

theinthanwin@myanmartransition.org
ေးနာက္ြသမိိုင္း ေးၾက္ာင္း
ံ

…
•

ပထမဆံးး ေေနၿဖင္း ာ့ ဆြးဒင္ိုိ ငငမွ ၁၇၆၆
ို
ီ
ံ
ခိုနစ္ွ စတငတင္ ၿပ႒ာန္း
စ

•

ဒိုတယ - ဖင္နိုိ္ ငငံ (၁၉၅၁)
ိ

•

တတိယ - ေေမရဌာနိက္နၿပည္ေးထာငစို (၁၉၆၆)

•

စတိုတၳ - ေးနား္ေးဝ နိင ံင (၁၉၇၀)
ို

•

စက္ငဘာ ၂၀၁၃ ခိုနေစအရဌာနာက္က္င္ နိငေးပါင္း ၉၅ နိငမွ
တ
ွ
တ
ို ံင
ို ံင
ေမ် သာ ေဆင္း ာ့ ဥေပဒေေနၿဖင္း ာ့
ိ
ၿပ႒ာန္း က္်င္းသံးး လ်က္ရးၿပီၿဖစ္
ိ ွ
ာ့ ို

Ref: http://www.right2info.org/access-to-information-laws
theinthanwin@myanmartransition.org
ေေၿခခံမမ်ာ
ူ
(၁) မညသည္းနိငသာ မဆိို သိလေးသာ
ိို
ာ့ ို ံင
သတင္း ေခ်က္အလက္္ာ က္ိို ေစိို ရဌာနထံမွ
်
တရဌာနာ ဝင္ေးတာင္း ဆိပိိုင္ငြငး္းးႏးွင္း ာ့
ို
ာ့
ေမ်ာ သိရဌာနိးနင္ေးောင္ ထိုတ္ေးဖား္ြခင္း ာ့
ွ ိို
(၂) ေစိို ရဌာနတာနမ်ာ ေေန ဖင္း ာ့ သတင္း ေခ်က္အလက္္ာ က္ိို
်
ေးက္ာင္း ြစာေးက္ာက္ူထိန္း သိမ္း ထာ ရဌာနိးေးရဌာန ေကတ
ယ
ွ
က္္ ဥေပဒ ဖင္းလမ္း ညႊန္ေးပ ထာ း ခင္း
ာ့
(၃) ေစိို ရဌာနတာနမ်ာ ေေန ဖင္း ာ့
မိမိတ႔၏လိုပငန္း မ်ာ နွင္းဆိုးင သည္း ာ့
ိို
ာ့ ိ
သတင္း ေခ်က္အလက္္ာ က္ိို နိငသာ တိ႕ ေက္် ငွာ
်
ို ံင
ို
ိ
ပံးမွန ထိုတၿပန္ေးပ း ခင္း ၊ (ေးတာင္း ဆိသမရဌာနိးပဲလက္္)
ို
ို ူ
ွ
်
တငကိူ ၍ ထိုတ္း ပန္ေးပ ရဌာနန္ လိေပ္း ခင္း
ို

Ref: UNESCO, Freedom of Information: The Right to Know, World Press Freedom Day 2010, 2011, 14.
theinthanwin@myanmartransition.org
ဥေပဒကတင္ ေဓိက္ပါဝင္ေးသာ ေခ်က္္ာ
်
(၁) တာနဆိငာမ်ာ
ို ရ

တာဝန္၊ ဝတၱရဌာနာ ၊ လိက္္ာရဌာနမည္းေခ်က္ာ ၊ သတင္း ေးက္ာက္ူပံး၊ ထိန္း သိမ္း ပံး၊
ို
္်
ယ
ို
ို
ာ့
ထိုတၿပနပးနည္း လမ္း မ်ာ ၊ ထိုတၿပနရမည္းသတင္း မ်ာ ၊ ဆက္က္ယ္ို ငသည္းလိပာ (ဖိုန္း ၊ ေီ ေးမ လ္)
ံ ို
သ ိ
စ
ာ့
ာ့
(၂) နိငသာ မ်ာ
ို ံင

ေးတာင္း ဆိနင သည္းသတင္း ေခ်က္အလက္္ာ ၊ ေးတာင္း ဆိပံး၊ ေယူခံဝငပး၊
ို ိို
်
ို ို
ံ ို
ာ့
လိက္္ာရဌာနနစည္း က္မ္း မ်ာ ၊ ၿပစဒါဏ္ာ ၊
ို
်
(၃) သတင္း ေခ်က္လက္္ေးက္ား္မစရင္မ
အ
ဖဲြး႕စည္း ပံး၊ တာဝန္၊ ဝတၱရဌာနာ ၊ လိုပိိုင္ငြင္း၊ာ့ ေးး ဖရဌာနွင္း ပံးနည္း လမ္း ၊ သတင္း ပိ႕ပံး၊
ို
ပ
ို
ို
ို
ေစီရဌာနငြရဌာနန္ည္း လမ္း မ်ာ
ံ

theinthanwin@myanmartransition.org
ဘာေးၾက္ာင္း ာ့ FOIA လဲ..
•

နိငသာ တဦ ေေနၿဖင္း ာ့ ေစိို ရဌာနထိမ္း သိမ္း ထာ ေးသာ
ို ငံ
က္ိယ္ေးရဌာန ေခ်က္အလက္္ာ က္ိို သိြခင္း၊ာ့ မွာ လွငပငရန္
ို
်
် ၿ
ေးတာင္း ဆိနင္ိို ငြင္း ာ့ ရဌာနိးၿခင္း
ို
ွ

•

ေစိို ရဌာန၏ မူဝါဒခ်မွတၿခင္း ၊ ေေက္ာငအထည္ေးဖား္ၿခင္း ၊
ဝန္ေးဆာင္ႈေးပ ၿခင္း ၊ စသညတိို႕ကတင္ ပိိုမိို၍
ြပင္းလင္း ၿမငသာမႈရဌာနိးေးစၿခင္း
ွ
ာ့

•

နိငေးရဌာန ရဌာနာက္ိစရရဌာနပ္်ာ က္ိို သိရဌာနိးနာ လည္ေးသာ
ို ငံ ာ့
ွ
နိငသာ တိ႕ေေနၿဖင္း ာ့ နင၏ ဒီမိိုေက္ရဌာနစီနငး ာ့
ို ငံ
ို
ိို ငံ
ွ ္
ဖံြး႕ၿဖိ ေးရဌာန ၿဖစစစ္ ဥင္ ပိိုမိို၍ထိေးရဌာနာကက္စာ
တ
ပါဝင္ငြင္းရဌာနိးေးစၿခင္း
ာ့ ွ

•

ၿပညသူ႕ဘ႑ာေးြငၿဖင္း ာ့ ေးက္ာက္ူထိမ္း သိမ္း ထာ ေးသာ
ယ
သတင္း ေခ်က္အလက္္ာ က္ိို
်

Ref: http://www.oaic.gov.au/freedom-of-information/about-freedom-of-information
နိငသာ ေမ်ာ ၿပညသူသိရဌာနိးေးစသင္းၿခင္း
ို ငံ
ွ
ာ့
theinthanwin@myanmartransition.org
ၿမန္ာနိင၏လက္ရးေေၿခေေန…
ို ံင
ိ ွ
(World Press Freedom Index by RWB)

theinthanwin@myanmartransition.org
ၿမန္ာနိင၏ လက္ရးေေၿခေေန…
ို ံင
ိ ွ
(Rating by Freedom House)

Free (1.0 – 2.5), Partly Free (3.0 – 5.0), Not Free (5.5 – 7.0)
theinthanwin@myanmartransition.org
ေစိို ရဌာန၏
လက္ရိးသတင္း ထိုတၿပန္ေးပ မႈေေၿခေေန..
ွ

theinthanwin@myanmartransition.org
ေစိို ရဌာန၏
လက္ရိးသတင္း ထိုတၿပန္ေးပ မႈေေၿခေေန..
ွ

theinthanwin@myanmartransition.org
ေစိို ရဌာန၏
လက္ရိးသတင္း ထိုတၿပန္ေးပ မႈေေၿခေေန..
ွ

theinthanwin@myanmartransition.org
ေၿခာ နိငတိို႕မွ
ို ံင
သတင္း ထိုတၿပန္ေးပ မႈေေၿခေေန

theinthanwin@myanmartransition.org
ေၿခာ နိငတိို႕မွ
ို ံင
သတင္း ထိုတၿပန္ေးပ မႈေေၿခေေန

theinthanwin@myanmartransition.org
ေၿခာ နိငတိို႕မွ
ို ံင
သတင္း ထိုတၿပန္ေးပ မႈေေၿခေေန

theinthanwin@myanmartransition.org
ေငဒိုိ နီ ရဌာနွာ နိငဥပမာ…
ို ံင

• Freedom Rating by Freedom House
– 1998: Partly Free (5.0)
– 2007: Free (2.5)

• World Press Freedom Index 2014 (RWB)
– 2012: 146 (out of 180 countries)
– 2013: 139
– 2014: 132
theinthanwin@myanmartransition.org
ေငဒိုိ နီ ရဌာနွာ နိငဥပမာ…
ို ငံ
•

၂၀၀၀ ၿပည္းနွစ္ စတင္ Indonesian Centre for Environmental Law ေဖဲြး႕မွ စတင္ေးရဌာန ဆဲြး
ာ့

•

လူထေေၿခၿပေဖဲြး႕မ်ာ ၊ ထငရာ မ ေးက္်ား္ၾက္ာ သူမ်ာ ၊ နိငတက္ာေဖဲြး႕မ်ာ နွင္း ာ့ ပူ ေးပါင္း ေးဆာင္ငရက္္
ို
ို ံင

•

၂၀၀၂ကတင္ ဥေပဒမႈၾက္မ္း က္ိို လႊတ္ေးတား္သ႕ပထမေၾက္ိမတ စ္ ငသင္း ၊ ေထေမၿမာက္္
ိုိ

•

၂၀၀၅ခိုနစ္ွ စတင္ ဥေပဒၿပေမတ္ာ ၊ မီဒယာမ်ာ ၊ မူဝါဒခ်မွတူမ်ာ ၊ တာနဆိငာတာဝနရးသမ်ာ ၊ နိငတက္ာေဖဲြး႕မ်ာ
်
ီ
သ
ို ရ
ိ ွ ူ
ို ံင
(World Bank, UNESCO) စိုေးပါင္း ၍ လူထလႈပရာမ မႈက္မပိန္း တရဌာန ပကိိ ို စတင္
ို

•

ၿပည္ယင္မ း ာ့ တင္း ေးဒသတိ႕ကတင္ည္း ဤဥေပဒက္ိို လက္ြက္င္းသံးး နိငန္ ေစိို ရဌာန၊ ၿပညသူမ်ာ းႏးွင္း ာ့
္
ိို
ို
ံ ် ာ့ ို ို ရ
ေဖဲြး႕ေစည္း မ်ာ ပူ ေးပါင း္ေးဆာင္ငရက္္

•

၂၀၀၈ ခိုနစ္ွ စတင္ ဥေပဒေတညၿပ

•

၂၀၁၀ ကတငစတငကိင္းသံးး
် ာ့ ို

theinthanwin@myanmartransition.org
ေးကတ႕ၾက္ံးေရဌာနသာ ေခက္အခဲမ်ာ …
•

ေစိို ရဌာနဝနထမ္း မ်ာ ၏ ဥေပဒက္ိို နာ လည္ိိုက္္ာက္်ငးသံးး မႈ ော နည္း ၿခင္း
္ ာ့ ို

•

ၿပညသူလူထ၏ ဥေပဒက္ိို နာ လေညသဘာေးပါက္္ႈော နည္း ၿခင္း
ို

•

ၿပည္ယ္/တိင္း ေးဒသဥေပဒမ်ာ ကတင္ FOIAက္ိို ေေက္ာငအထည္ေးဖား္ရဌာနာကတင္ လိေပ္ည္း ာ့
ို
ို
ေေၿခခံေခ်က္ို႔ ထည္းကသင္း ၿပငဆင္ေးရဌာန ဆဲြးထာ မႈ မရဌာနိးၿခင္း
တိ
ွ
ာ့

•

ၿပည္ယ္/တိင္း ေးဒသဥေပဒမ်ာ ကတင္ တိေက္်သာ သတင္း ထိုတၿပန္ႈဆိငာစနစ္ာ စံခ်နစိက္ံ ညန္း မ်ာ
ို
ို ရ
်
မရဌာနိးၿခင္း
ွ

•

ၿပည္ယ္/တိင္း ေးဒသတိင္း ကတင္ ၿပညသူ႔သတင္း ေခ်က္အလက္္ေးက္ား္မရဌာနွငကိိို ဖဲြး႔စည္း နိငႈ
ို
ို
ို ္
မရဌာနိးၿခင္း
ွ

•

ဥေပဒက္ိို လိသလိေဓိပၸါကယြင္းဆိ၍ သတင္း ထိုတၿပန္ေးပ ရဌာနန္ ၿငင္း ဆိၿခင္း
ို
ို
ို
ာ့ ို

•

တငကိူ ၍ သတင္း ထိုတၿပန္ေးပ မႈ မရဌာနိးၿခင္း
ွ

•

လူခ်င္း ေးကတ႔ဆံး၍ (ေေထာက္အထာ မဲ႔) တဦ ခ်င္း စီေလိက္္ သတင္း ထိုတၿပန္ေးပ မႈမ်ာ က္ိို
ို
ို
ပိမလက္ြက္င္းသံးး ၿခင္း
ို ိို
ံ ် ာ့ ို
theinthanwin@myanmartransition.org
း မန္ာနိငကံင တင္ ဘာေးၾက္ာင္း ာ့ FOIA
ို
လိိုေပပါသလဲ
ေစိို ရဌာန
•

ေစိို ရဌာန၏ ရဌာနည္မန္း ခ်က္ၿဖစသ ည္း ာ့ ြပင္းလင္း း မငသာမႈရဌာနိးေးသာ၊
ွ
ာ့
တာဝနြမႈရဌာနိးေးသာ၊ ေိုပ်ြပ္ေးရဌာန စနစ္ေးက္ာင္း
ံ
ွ
ၿဖစ္ေးပၚလာေးရဌာန က္ိို ပံာ့ပိို ေးပ မယ္း ာ့ ဥေပဒၿဖစၿခင္း

•

ေစိို ရဌာနတာနတိ႕၏ သတင္း ေခ်က္အလက္္
ို
ေးက္ာက္ူထိန္း သိမ္း မႈနွင္း ာ့ မူဝါေဒဖား္ေးဆာငရာကတင္
ယ
ေသံးး ခ်မႈက္ိို ပိိုမိိုေးက္ာင္း ြမန္ေးစၿခင္း
ို

•

ေစိို ရဌာနေေပၚ ယံးၾက္ည္ႈ ပိိုမိိုော ေးက္ာင္း လာေးစနိငခင္း
ို
ို ၿ

နိငသာ
ို ံင
•

နိငသာ တိ႕၏ သိပိိုင္ငြင္း ာ့ ေြခင္းေေရဌာန က္ိို
ို ံင
ို
ာ့
တရဌာနာ ဝငအသေမွတၿပေးပ ရဌာနာေးရဌာနာက္ၿခင္း
ိ

•

နိငသာ တိ႕ ေေနၿဖင္း ာ့ နငေေရဌာန ေရဌာနာက္ိစရရဌာန ပတိ ို႕က္ိို သိြခင္း၊ာ့
ို ံင
ို
ိို ံင
ပါဝင္ငြင္းရဌာနိးေးစၿခင္း
ာ့ ွ
Photo: Original Uploader

theinthanwin@myanmartransition.org
ဥေပဒ ပရဌာနာကတင္ ထည္းကသင္း စဥ္း စာ ရဌာနနအခ်က္္ာ
်
ာ့
၁။ မြခး်င္း မခ်န ထိုတ္း ပန္ေးပ ရဌာနန္ (Maximum Disclosure)
၂။ ပံးနပထ ိုတ္ေးဝရဌာနန္ (Obligation to Publish)
ို ိွ
၃။ ြပင္းလင္း း မငသာေးသာေစိို ရဌာန း ဖစ္ေးောငကိူညီရဌာနန္။ (Promotion of Open Government)
ာ့
၄။ ြခး်င္း ခ်က္အခ်႔႕သာ။ (Limited Scope of Exceptions)
ိ
၅။ း မနဆန္ေးောင္ ေးဆာင္ငရက္္ေးပ ရဌာနန္။ (Processes to Facilitate Access)
၆။ သက္ာေးသာ ရဌာနံးး စရဌာနိတြ။ (Costs)
သ
ို
၇။ တံခါ ြဖင္း ာ့ ေစိို ရဌာနေစည္း ေေဝ မ်ာ ။ (Open Meetings)
၈။ ြပင္းလင္း ၿမငသာမႈက္ိို ဦ စာ ေးပ ရဌာနန္။ (Disclosure takes Precedence)
ာ့

၉။ မတရဌာနာ မႈက္ိို ေးဖား္ထတူမ်ာ က္ိို ေက္ာေကက္ယ္ေးပ ရဌာနန္။ (Protection for Whistleblowers)
ို သ
Ref: http://www.article19.org/resources.php/resource/3024/en/international-standards:-right-to-information
theinthanwin@myanmartransition.org
theinthanwin@myanmartransition.org
ဥေပဒၿဖစ္ေးပၚလာေးရဌာန ေကတက္္ ေၾက္ံၿပခ်က္္်ာ
လူထနာ လည္က္လာေးောင္ ေးဆာင္ငရက္ခင္း ေဆငး္း ာ့
ို
ြံ
ၿ
•

နယပယအသီ သီ မွ လူသမ်ာ ထငရာ မ သူမ်ာ ပါဝင္ေးသာ
ိ
က္ညန္ေ႔ပါင္း ေဖဲြး႕ဖဲြး႕ရဌာနန္

•

နိငတက္ာေဖဲြး႔ေစည္း မ်ာ နွင္း ာ့ ပူ ေးပါင္း ေးဆာင္ငရက္ိုင္ည္း ာ့
ို ံင
္ိ
နည္း လမ္း ရဌာနွာရဌာနန္

•

က္ညန္ေ႔ပါင္း ေဖဲြး႔ေေနၿဖင္း ာ့ ၿပက္ညတင္း ၿပညပမွ
ကက္း်မ္း က္်င သူမ်ာ ၏ ေက္ူေညီၿဖင္း ာ့ ဥေပဒၾက္မ္း တရဌာန ပကိိ ို
စတင္ေးရဌာန ဆဲြး

•

လူပဂ လ္၊ ေဖဲြး႔ေစည္း မ်ာ မွ မိမိတ႔သက္ိုငရာ နယပက္ယင္
ို ိ
ိို
ဆိ
တ
း ေပဒေေၾက္ာင္း ေမ်ာ သိရဌာနိးေးောင္ စဥက္္ပ်က္္ ဟနြက္ညီ
ွ
် ညီ
ဆ
လိုပ္ေးဆာင္

(Open Society Foundation, Article 19, Right2info, Open Government Partnership,
theinthanwin@myanmartransition.org
Freedom Info, Transparency International, etc.)
ၿမန္ာနိငေကတက္္ ေၾက္ံၿပခ်က္္ာ
ို ံင
်
ဥေပဒၾက္မ္း က္ိို လႊတ္ေးတား္သ႕တစ္ ငသငး ၿခင္း
ိုိ
္

•

လူထနာ လည္က္မႈေရဌာနိးန္ ော ေးက္ာင္း လာလွင္ လႊတ္ေးတား္သ႔တစ္ ငသင္း က္ာ ၿပတာန္း နိငန္ ေးဆာင္ငရက္ရန္
ို
ြံ
ွ
်
ိုိ
ို ရ

•

တိင္း နွင္း ာ့ ၿပည္ယႊတ္ေးတား္မ်ာ ကတင္ည္း ဤဥေပဒက္ိို တၿပိင္က္္ ၿပတာန္း ၿပီ ၿဖစ္ေးစရဌာနန္ ေးဆာင္ငရက္ရန္
ို
္

•

ဤဥေပဒနွင္း ာ့ ဆန္႔က္်ငက္ၿဖစ္က္ရးေးသာ တညဆဲဥေပဒမ်ာ ၊ လိုပံထးး လိုပ္ည္း မ်ာ က္ိို ရဌာနွာေးြဖ၍
ဘ
် ိ ွ
ို
ၿပၿပင္ေးၿပာင္း လဲမႈမ်ာ က္ိို တၿပိင္က္ိုပ္ေးဆာငရန္
္

theinthanwin@myanmartransition.org
ၿမန္ာနိငေကတက္္ ေၾက္ံၿပခ်က္္ာ
ို ံင
်
ဥေပဒၿပတာန္း ၿပီ
ေေက္ာငအထည္ေးဖား္ေးသာေဆငး္း ာ့
•

သက္ို ငသူတိ႔၏ ေြခင္းေေရဌာန ၊ တာဝန္၊ ဝတၱရဌာနာ ၊
ဆိ
ို
ာ့
လိုပိိုင္ငြငး၊ာ့ း ပစဒါဏ္ ေစရဌာနိးသညတိို႔က္ိို
ပ
္
ွ
ခိိုငာတိက္ြစာ ေးရဌာန ဆဲြးထာ ရဌာနိးေးစရဌာနန္
္
်
ွ

•

က္ိုနမည္းစရဌာနိတို တာန၏ ဘတဂက္က္င္
်ကိ
ကိ ိ
် တ
ာ့
လံးေးလာက္္ေးောင္ ထည္းကသင္း ေးရဌာန ဆဲြးရဌာနန္
ို
ာ့

•

ေၿငင္း ြပာ မႈမ်ာ ၿဖစ္င္ ကလတပ္ေးသာ
္
မ်
ောဏာပိိုငအဖဲြး႕မွ စည္း မ်ဥ္း ဥေပဒမ်ာ ေတိင္း
ို
တိက္ြစာ ဆံးး ၿဖတ္ေးပ ရဌာနန္
်
ို

theinthanwin@myanmartransition.org
း မန္ာနိငေကတက္္ ေၾက္ံး ပခ်က္္ာ
ို ံင
်
ေက္ဲး ဖတ္ေးသာေဆငး္း ာ့
•

စတငကိငးသံးး ၍ တစ္းးႏးွစပည္းေးသာေခါကတင္ ကလတပ္ေးသာ
် ္ ာ့ ို
ၿ
္
ာ့
ေဖဲြး႔ေစည္း တစရပအာ ေေက္ာငအထည္ေးဖား္မႈ ေေၿခေေနက္ိို
ေက္ဲၿဖတ္ေးစ ခင္း

•

ေးဝဖနအၾက္ံၿပခ်က္ာ ေတိင္း လိေပြ်က္ာ က္ိို ၿပငဆင္ေးစ ခင္း
္်
ို
ို
္်

ေ ခာ လိုပေးဆာငရနခက္ာ
္
အ ် ္်

•

ဖဲြး႔စည္း ပံးေေး ခခံဥေပဒ ပငဆင္ေးသာေခါ နိငသာ တိ႔၏ သိပိိုင္ငြင္းက္ိို
ို
ို ံင
ို
ာ့
ောမခံေးပ မည္း ာ့ ေပိိုဒာ း ဖည္းြစက္ည္းကသင္း နိင္ေးောင္ ၾက္ိတင္း ပငဆ ငထာ ရဌာနန္
်္
ို
ာ့ ထ
ာ့

theinthanwin@myanmartransition.org
ေးက္် ဇူ တငပါသညြငာ
်

theinthanwin@myanmartransition.org

Más contenido relacionado

ၿမန္မာ့အေၿပာင္းအလဲအတြက္ နိုင္ငံသားတို႕၏သိပိုင္ခြင့္ဆိုင္ရာဥပေဒ (Freedom of Information Act)

  • 1. း မန္ာေေး ပာင္း ေလဲနငး ာ့ ွ ္ ာ့ နိငသာ တိ႕၏ သိပိင္ငြငးဥေပဒ ို ံင ို ို ္ ာ့ ေး ဒါ က္ာ သိ န္ း သ န္ း ဝ င္ း တ M . B . , B . S ( Y G N ) , M PA ( L K Y S P P, N U S ) T H E I N T H A N W I N @ M YA N M A R T R A N S I T I O N . O R G
  • 2. နိငသာ တိို႕၏ သိပိင္ငြင္းဥေပဒဆိသည္ာ… ို ံင ို ို ာ့ မ (Freedom of Information Act or Right to Information Act) ေစိို ရဌာနတာနတိ႔ ထိန္း သိမ္း ထာ ေးသာ ို သတင္း ေခ်က္အလက္္ာ (နိငေးတား္လးး ခံးေးရဌာန ၊ ် ို ံင ံ ို က္ာကက္ယ္ေးရဌာန းႏးွင္းပတက္္ေးသာ ာ့ သ ထိပန္း လွ႕ဝွက္စရရဌာနပ္်ာ မွေပ) က္ိို တ ် ိ ကိ ိ နိငသာ တိ႔ေေနၿဖင္း ာ့ တရဌာနာ ဝင္ေးတာင္း ဆိပိင္ငြင္း၊ာ့ ို ံင ို ို ို တရဌာနာ ဝငသပိင္ငြင္းနွငး ာ့ ေမ်ာ သိေးောင္ ိ ို ာ့ ္ ထိုတ္ေးဖား္နင္ိို ငြင္းက္ိို ဥေပဒၿဖင္း ာ့ ာ့ ေသိေမွတၿပေးပ ၿခင္း ဤဥေပဒ၏ ေေၿခခံေက္်ဆးး ေးသာ ေခ်က္္ာ ံ ို မ သက္္ေးသၿပရဌာန န္ိိုေပ္ႈ (Burden of Proof)သည္ ေးတာင္း ဆိသူ နိငသာ ၏တာဝန္ဟတပဲ ို ို ံင ို ေးပ ရဌာနနၿငင္း ဆိသူ ေစိို ရဌာနတာနတာဝနသာၿဖစၿခင္း ို theinthanwin@myanmartransition.org
  • 3. ေးနာက္ြသမိိုင္း ေးၾက္ာင္း ံ … • ပထမဆံးး ေေနၿဖင္း ာ့ ဆြးဒင္ိုိ ငငမွ ၁၇၆၆ ို ီ ံ ခိုနစ္ွ စတငတင္ ၿပ႒ာန္း စ • ဒိုတယ - ဖင္နိုိ္ ငငံ (၁၉၅၁) ိ • တတိယ - ေေမရဌာနိက္နၿပည္ေးထာငစို (၁၉၆၆) • စတိုတၳ - ေးနား္ေးဝ နိင ံင (၁၉၇၀) ို • စက္ငဘာ ၂၀၁၃ ခိုနေစအရဌာနာက္က္င္ နိငေးပါင္း ၉၅ နိငမွ တ ွ တ ို ံင ို ံင ေမ် သာ ေဆင္း ာ့ ဥေပဒေေနၿဖင္း ာ့ ိ ၿပ႒ာန္း က္်င္းသံးး လ်က္ရးၿပီၿဖစ္ ိ ွ ာ့ ို Ref: http://www.right2info.org/access-to-information-laws theinthanwin@myanmartransition.org
  • 4. ေေၿခခံမမ်ာ ူ (၁) မညသည္းနိငသာ မဆိို သိလေးသာ ိို ာ့ ို ံင သတင္း ေခ်က္အလက္္ာ က္ိို ေစိို ရဌာနထံမွ ် တရဌာနာ ဝင္ေးတာင္း ဆိပိိုင္ငြငး္းးႏးွင္း ာ့ ို ာ့ ေမ်ာ သိရဌာနိးနင္ေးောင္ ထိုတ္ေးဖား္ြခင္း ာ့ ွ ိို (၂) ေစိို ရဌာနတာနမ်ာ ေေန ဖင္း ာ့ သတင္း ေခ်က္အလက္္ာ က္ိို ် ေးက္ာင္း ြစာေးက္ာက္ူထိန္း သိမ္း ထာ ရဌာနိးေးရဌာန ေကတ ယ ွ က္္ ဥေပဒ ဖင္းလမ္း ညႊန္ေးပ ထာ း ခင္း ာ့ (၃) ေစိို ရဌာနတာနမ်ာ ေေန ဖင္း ာ့ မိမိတ႔၏လိုပငန္း မ်ာ နွင္းဆိုးင သည္း ာ့ ိို ာ့ ိ သတင္း ေခ်က္အလက္္ာ က္ိို နိငသာ တိ႕ ေက္် ငွာ ် ို ံင ို ိ ပံးမွန ထိုတၿပန္ေးပ း ခင္း ၊ (ေးတာင္း ဆိသမရဌာနိးပဲလက္္) ို ို ူ ွ ် တငကိူ ၍ ထိုတ္း ပန္ေးပ ရဌာနန္ လိေပ္း ခင္း ို Ref: UNESCO, Freedom of Information: The Right to Know, World Press Freedom Day 2010, 2011, 14. theinthanwin@myanmartransition.org
  • 5. ဥေပဒကတင္ ေဓိက္ပါဝင္ေးသာ ေခ်က္္ာ ် (၁) တာနဆိငာမ်ာ ို ရ တာဝန္၊ ဝတၱရဌာနာ ၊ လိက္္ာရဌာနမည္းေခ်က္ာ ၊ သတင္း ေးက္ာက္ူပံး၊ ထိန္း သိမ္း ပံး၊ ို ္် ယ ို ို ာ့ ထိုတၿပနပးနည္း လမ္း မ်ာ ၊ ထိုတၿပနရမည္းသတင္း မ်ာ ၊ ဆက္က္ယ္ို ငသည္းလိပာ (ဖိုန္း ၊ ေီ ေးမ လ္) ံ ို သ ိ စ ာ့ ာ့ (၂) နိငသာ မ်ာ ို ံင ေးတာင္း ဆိနင သည္းသတင္း ေခ်က္အလက္္ာ ၊ ေးတာင္း ဆိပံး၊ ေယူခံဝငပး၊ ို ိို ် ို ို ံ ို ာ့ လိက္္ာရဌာနနစည္း က္မ္း မ်ာ ၊ ၿပစဒါဏ္ာ ၊ ို ် (၃) သတင္း ေခ်က္လက္္ေးက္ား္မစရင္မ အ ဖဲြး႕စည္း ပံး၊ တာဝန္၊ ဝတၱရဌာနာ ၊ လိုပိိုင္ငြင္း၊ာ့ ေးး ဖရဌာနွင္း ပံးနည္း လမ္း ၊ သတင္း ပိ႕ပံး၊ ို ပ ို ို ို ေစီရဌာနငြရဌာနန္ည္း လမ္း မ်ာ ံ theinthanwin@myanmartransition.org
  • 6. ဘာေးၾက္ာင္း ာ့ FOIA လဲ.. • နိငသာ တဦ ေေနၿဖင္း ာ့ ေစိို ရဌာနထိမ္း သိမ္း ထာ ေးသာ ို ငံ က္ိယ္ေးရဌာန ေခ်က္အလက္္ာ က္ိို သိြခင္း၊ာ့ မွာ လွငပငရန္ ို ် ် ၿ ေးတာင္း ဆိနင္ိို ငြင္း ာ့ ရဌာနိးၿခင္း ို ွ • ေစိို ရဌာန၏ မူဝါဒခ်မွတၿခင္း ၊ ေေက္ာငအထည္ေးဖား္ၿခင္း ၊ ဝန္ေးဆာင္ႈေးပ ၿခင္း ၊ စသညတိို႕ကတင္ ပိိုမိို၍ ြပင္းလင္း ၿမငသာမႈရဌာနိးေးစၿခင္း ွ ာ့ • နိငေးရဌာန ရဌာနာက္ိစရရဌာနပ္်ာ က္ိို သိရဌာနိးနာ လည္ေးသာ ို ငံ ာ့ ွ နိငသာ တိ႕ေေနၿဖင္း ာ့ နင၏ ဒီမိိုေက္ရဌာနစီနငး ာ့ ို ငံ ို ိို ငံ ွ ္ ဖံြး႕ၿဖိ ေးရဌာန ၿဖစစစ္ ဥင္ ပိိုမိို၍ထိေးရဌာနာကက္စာ တ ပါဝင္ငြင္းရဌာနိးေးစၿခင္း ာ့ ွ • ၿပညသူ႕ဘ႑ာေးြငၿဖင္း ာ့ ေးက္ာက္ူထိမ္း သိမ္း ထာ ေးသာ ယ သတင္း ေခ်က္အလက္္ာ က္ိို ် Ref: http://www.oaic.gov.au/freedom-of-information/about-freedom-of-information နိငသာ ေမ်ာ ၿပညသူသိရဌာနိးေးစသင္းၿခင္း ို ငံ ွ ာ့ theinthanwin@myanmartransition.org
  • 7. ၿမန္ာနိင၏လက္ရးေေၿခေေန… ို ံင ိ ွ (World Press Freedom Index by RWB) theinthanwin@myanmartransition.org
  • 8. ၿမန္ာနိင၏ လက္ရးေေၿခေေန… ို ံင ိ ွ (Rating by Freedom House) Free (1.0 – 2.5), Partly Free (3.0 – 5.0), Not Free (5.5 – 7.0) theinthanwin@myanmartransition.org
  • 9. ေစိို ရဌာန၏ လက္ရိးသတင္း ထိုတၿပန္ေးပ မႈေေၿခေေန.. ွ theinthanwin@myanmartransition.org
  • 10. ေစိို ရဌာန၏ လက္ရိးသတင္း ထိုတၿပန္ေးပ မႈေေၿခေေန.. ွ theinthanwin@myanmartransition.org
  • 11. ေစိို ရဌာန၏ လက္ရိးသတင္း ထိုတၿပန္ေးပ မႈေေၿခေေန.. ွ theinthanwin@myanmartransition.org
  • 12. ေၿခာ နိငတိို႕မွ ို ံင သတင္း ထိုတၿပန္ေးပ မႈေေၿခေေန theinthanwin@myanmartransition.org
  • 13. ေၿခာ နိငတိို႕မွ ို ံင သတင္း ထိုတၿပန္ေးပ မႈေေၿခေေန theinthanwin@myanmartransition.org
  • 14. ေၿခာ နိငတိို႕မွ ို ံင သတင္း ထိုတၿပန္ေးပ မႈေေၿခေေန theinthanwin@myanmartransition.org
  • 15. ေငဒိုိ နီ ရဌာနွာ နိငဥပမာ… ို ံင • Freedom Rating by Freedom House – 1998: Partly Free (5.0) – 2007: Free (2.5) • World Press Freedom Index 2014 (RWB) – 2012: 146 (out of 180 countries) – 2013: 139 – 2014: 132 theinthanwin@myanmartransition.org
  • 16. ေငဒိုိ နီ ရဌာနွာ နိငဥပမာ… ို ငံ • ၂၀၀၀ ၿပည္းနွစ္ စတင္ Indonesian Centre for Environmental Law ေဖဲြး႕မွ စတင္ေးရဌာန ဆဲြး ာ့ • လူထေေၿခၿပေဖဲြး႕မ်ာ ၊ ထငရာ မ ေးက္်ား္ၾက္ာ သူမ်ာ ၊ နိငတက္ာေဖဲြး႕မ်ာ နွင္း ာ့ ပူ ေးပါင္း ေးဆာင္ငရက္္ ို ို ံင • ၂၀၀၂ကတင္ ဥေပဒမႈၾက္မ္း က္ိို လႊတ္ေးတား္သ႕ပထမေၾက္ိမတ စ္ ငသင္း ၊ ေထေမၿမာက္္ ိုိ • ၂၀၀၅ခိုနစ္ွ စတင္ ဥေပဒၿပေမတ္ာ ၊ မီဒယာမ်ာ ၊ မူဝါဒခ်မွတူမ်ာ ၊ တာနဆိငာတာဝနရးသမ်ာ ၊ နိငတက္ာေဖဲြး႕မ်ာ ် ီ သ ို ရ ိ ွ ူ ို ံင (World Bank, UNESCO) စိုေးပါင္း ၍ လူထလႈပရာမ မႈက္မပိန္း တရဌာန ပကိိ ို စတင္ ို • ၿပည္ယင္မ း ာ့ တင္း ေးဒသတိ႕ကတင္ည္း ဤဥေပဒက္ိို လက္ြက္င္းသံးး နိငန္ ေစိို ရဌာန၊ ၿပညသူမ်ာ းႏးွင္း ာ့ ္ ိို ို ံ ် ာ့ ို ို ရ ေဖဲြး႕ေစည္း မ်ာ ပူ ေးပါင း္ေးဆာင္ငရက္္ • ၂၀၀၈ ခိုနစ္ွ စတင္ ဥေပဒေတညၿပ • ၂၀၁၀ ကတငစတငကိင္းသံးး ် ာ့ ို theinthanwin@myanmartransition.org
  • 17. ေးကတ႕ၾက္ံးေရဌာနသာ ေခက္အခဲမ်ာ … • ေစိို ရဌာနဝနထမ္း မ်ာ ၏ ဥေပဒက္ိို နာ လည္ိိုက္္ာက္်ငးသံးး မႈ ော နည္း ၿခင္း ္ ာ့ ို • ၿပညသူလူထ၏ ဥေပဒက္ိို နာ လေညသဘာေးပါက္္ႈော နည္း ၿခင္း ို • ၿပည္ယ္/တိင္း ေးဒသဥေပဒမ်ာ ကတင္ FOIAက္ိို ေေက္ာငအထည္ေးဖား္ရဌာနာကတင္ လိေပ္ည္း ာ့ ို ို ေေၿခခံေခ်က္ို႔ ထည္းကသင္း ၿပငဆင္ေးရဌာန ဆဲြးထာ မႈ မရဌာနိးၿခင္း တိ ွ ာ့ • ၿပည္ယ္/တိင္း ေးဒသဥေပဒမ်ာ ကတင္ တိေက္်သာ သတင္း ထိုတၿပန္ႈဆိငာစနစ္ာ စံခ်နစိက္ံ ညန္း မ်ာ ို ို ရ ် မရဌာနိးၿခင္း ွ • ၿပည္ယ္/တိင္း ေးဒသတိင္း ကတင္ ၿပညသူ႔သတင္း ေခ်က္အလက္္ေးက္ား္မရဌာနွငကိိို ဖဲြး႔စည္း နိငႈ ို ို ို ္ မရဌာနိးၿခင္း ွ • ဥေပဒက္ိို လိသလိေဓိပၸါကယြင္းဆိ၍ သတင္း ထိုတၿပန္ေးပ ရဌာနန္ ၿငင္း ဆိၿခင္း ို ို ို ာ့ ို • တငကိူ ၍ သတင္း ထိုတၿပန္ေးပ မႈ မရဌာနိးၿခင္း ွ • လူခ်င္း ေးကတ႔ဆံး၍ (ေေထာက္အထာ မဲ႔) တဦ ခ်င္း စီေလိက္္ သတင္း ထိုတၿပန္ေးပ မႈမ်ာ က္ိို ို ို ပိမလက္ြက္င္းသံးး ၿခင္း ို ိို ံ ် ာ့ ို theinthanwin@myanmartransition.org
  • 18. း မန္ာနိငကံင တင္ ဘာေးၾက္ာင္း ာ့ FOIA ို လိိုေပပါသလဲ ေစိို ရဌာန • ေစိို ရဌာန၏ ရဌာနည္မန္း ခ်က္ၿဖစသ ည္း ာ့ ြပင္းလင္း း မငသာမႈရဌာနိးေးသာ၊ ွ ာ့ တာဝနြမႈရဌာနိးေးသာ၊ ေိုပ်ြပ္ေးရဌာန စနစ္ေးက္ာင္း ံ ွ ၿဖစ္ေးပၚလာေးရဌာန က္ိို ပံာ့ပိို ေးပ မယ္း ာ့ ဥေပဒၿဖစၿခင္း • ေစိို ရဌာနတာနတိ႕၏ သတင္း ေခ်က္အလက္္ ို ေးက္ာက္ူထိန္း သိမ္း မႈနွင္း ာ့ မူဝါေဒဖား္ေးဆာငရာကတင္ ယ ေသံးး ခ်မႈက္ိို ပိိုမိိုေးက္ာင္း ြမန္ေးစၿခင္း ို • ေစိို ရဌာနေေပၚ ယံးၾက္ည္ႈ ပိိုမိိုော ေးက္ာင္း လာေးစနိငခင္း ို ို ၿ နိငသာ ို ံင • နိငသာ တိ႕၏ သိပိိုင္ငြင္း ာ့ ေြခင္းေေရဌာန က္ိို ို ံင ို ာ့ တရဌာနာ ဝငအသေမွတၿပေးပ ရဌာနာေးရဌာနာက္ၿခင္း ိ • နိငသာ တိ႕ ေေနၿဖင္း ာ့ နငေေရဌာန ေရဌာနာက္ိစရရဌာန ပတိ ို႕က္ိို သိြခင္း၊ာ့ ို ံင ို ိို ံင ပါဝင္ငြင္းရဌာနိးေးစၿခင္း ာ့ ွ Photo: Original Uploader theinthanwin@myanmartransition.org
  • 19. ဥေပဒ ပရဌာနာကတင္ ထည္းကသင္း စဥ္း စာ ရဌာနနအခ်က္္ာ ် ာ့ ၁။ မြခး်င္း မခ်န ထိုတ္း ပန္ေးပ ရဌာနန္ (Maximum Disclosure) ၂။ ပံးနပထ ိုတ္ေးဝရဌာနန္ (Obligation to Publish) ို ိွ ၃။ ြပင္းလင္း း မငသာေးသာေစိို ရဌာန း ဖစ္ေးောငကိူညီရဌာနန္။ (Promotion of Open Government) ာ့ ၄။ ြခး်င္း ခ်က္အခ်႔႕သာ။ (Limited Scope of Exceptions) ိ ၅။ း မနဆန္ေးောင္ ေးဆာင္ငရက္္ေးပ ရဌာနန္။ (Processes to Facilitate Access) ၆။ သက္ာေးသာ ရဌာနံးး စရဌာနိတြ။ (Costs) သ ို ၇။ တံခါ ြဖင္း ာ့ ေစိို ရဌာနေစည္း ေေဝ မ်ာ ။ (Open Meetings) ၈။ ြပင္းလင္း ၿမငသာမႈက္ိို ဦ စာ ေးပ ရဌာနန္။ (Disclosure takes Precedence) ာ့ ၉။ မတရဌာနာ မႈက္ိို ေးဖား္ထတူမ်ာ က္ိို ေက္ာေကက္ယ္ေးပ ရဌာနန္။ (Protection for Whistleblowers) ို သ Ref: http://www.article19.org/resources.php/resource/3024/en/international-standards:-right-to-information theinthanwin@myanmartransition.org
  • 21. ဥေပဒၿဖစ္ေးပၚလာေးရဌာန ေကတက္္ ေၾက္ံၿပခ်က္္်ာ လူထနာ လည္က္လာေးောင္ ေးဆာင္ငရက္ခင္း ေဆငး္း ာ့ ို ြံ ၿ • နယပယအသီ သီ မွ လူသမ်ာ ထငရာ မ သူမ်ာ ပါဝင္ေးသာ ိ က္ညန္ေ႔ပါင္း ေဖဲြး႕ဖဲြး႕ရဌာနန္ • နိငတက္ာေဖဲြး႔ေစည္း မ်ာ နွင္း ာ့ ပူ ေးပါင္း ေးဆာင္ငရက္ိုင္ည္း ာ့ ို ံင ္ိ နည္း လမ္း ရဌာနွာရဌာနန္ • က္ညန္ေ႔ပါင္း ေဖဲြး႔ေေနၿဖင္း ာ့ ၿပက္ညတင္း ၿပညပမွ ကက္း်မ္း က္်င သူမ်ာ ၏ ေက္ူေညီၿဖင္း ာ့ ဥေပဒၾက္မ္း တရဌာန ပကိိ ို စတင္ေးရဌာန ဆဲြး • လူပဂ လ္၊ ေဖဲြး႔ေစည္း မ်ာ မွ မိမိတ႔သက္ိုငရာ နယပက္ယင္ ို ိ ိို ဆိ တ း ေပဒေေၾက္ာင္း ေမ်ာ သိရဌာနိးေးောင္ စဥက္္ပ်က္္ ဟနြက္ညီ ွ ် ညီ ဆ လိုပ္ေးဆာင္ (Open Society Foundation, Article 19, Right2info, Open Government Partnership, theinthanwin@myanmartransition.org Freedom Info, Transparency International, etc.)
  • 22. ၿမန္ာနိငေကတက္္ ေၾက္ံၿပခ်က္္ာ ို ံင ် ဥေပဒၾက္မ္း က္ိို လႊတ္ေးတား္သ႕တစ္ ငသငး ၿခင္း ိုိ ္ • လူထနာ လည္က္မႈေရဌာနိးန္ ော ေးက္ာင္း လာလွင္ လႊတ္ေးတား္သ႔တစ္ ငသင္း က္ာ ၿပတာန္း နိငန္ ေးဆာင္ငရက္ရန္ ို ြံ ွ ် ိုိ ို ရ • တိင္း နွင္း ာ့ ၿပည္ယႊတ္ေးတား္မ်ာ ကတင္ည္း ဤဥေပဒက္ိို တၿပိင္က္္ ၿပတာန္း ၿပီ ၿဖစ္ေးစရဌာနန္ ေးဆာင္ငရက္ရန္ ို ္ • ဤဥေပဒနွင္း ာ့ ဆန္႔က္်ငက္ၿဖစ္က္ရးေးသာ တညဆဲဥေပဒမ်ာ ၊ လိုပံထးး လိုပ္ည္း မ်ာ က္ိို ရဌာနွာေးြဖ၍ ဘ ် ိ ွ ို ၿပၿပင္ေးၿပာင္း လဲမႈမ်ာ က္ိို တၿပိင္က္ိုပ္ေးဆာငရန္ ္ theinthanwin@myanmartransition.org
  • 23. ၿမန္ာနိငေကတက္္ ေၾက္ံၿပခ်က္္ာ ို ံင ် ဥေပဒၿပတာန္း ၿပီ ေေက္ာငအထည္ေးဖား္ေးသာေဆငး္း ာ့ • သက္ို ငသူတိ႔၏ ေြခင္းေေရဌာန ၊ တာဝန္၊ ဝတၱရဌာနာ ၊ ဆိ ို ာ့ လိုပိိုင္ငြငး၊ာ့ း ပစဒါဏ္ ေစရဌာနိးသညတိို႔က္ိို ပ ္ ွ ခိိုငာတိက္ြစာ ေးရဌာန ဆဲြးထာ ရဌာနိးေးစရဌာနန္ ္ ် ွ • က္ိုနမည္းစရဌာနိတို တာန၏ ဘတဂက္က္င္ ်ကိ ကိ ိ ် တ ာ့ လံးေးလာက္္ေးောင္ ထည္းကသင္း ေးရဌာန ဆဲြးရဌာနန္ ို ာ့ • ေၿငင္း ြပာ မႈမ်ာ ၿဖစ္င္ ကလတပ္ေးသာ ္ မ် ောဏာပိိုငအဖဲြး႕မွ စည္း မ်ဥ္း ဥေပဒမ်ာ ေတိင္း ို တိက္ြစာ ဆံးး ၿဖတ္ေးပ ရဌာနန္ ် ို theinthanwin@myanmartransition.org
  • 24. း မန္ာနိငေကတက္္ ေၾက္ံး ပခ်က္္ာ ို ံင ် ေက္ဲး ဖတ္ေးသာေဆငး္း ာ့ • စတငကိငးသံးး ၍ တစ္းးႏးွစပည္းေးသာေခါကတင္ ကလတပ္ေးသာ ် ္ ာ့ ို ၿ ္ ာ့ ေဖဲြး႔ေစည္း တစရပအာ ေေက္ာငအထည္ေးဖား္မႈ ေေၿခေေနက္ိို ေက္ဲၿဖတ္ေးစ ခင္း • ေးဝဖနအၾက္ံၿပခ်က္ာ ေတိင္း လိေပြ်က္ာ က္ိို ၿပငဆင္ေးစ ခင္း ္် ို ို ္် ေ ခာ လိုပေးဆာငရနခက္ာ ္ အ ် ္် • ဖဲြး႔စည္း ပံးေေး ခခံဥေပဒ ပငဆင္ေးသာေခါ နိငသာ တိ႔၏ သိပိိုင္ငြင္းက္ိို ို ို ံင ို ာ့ ောမခံေးပ မည္း ာ့ ေပိိုဒာ း ဖည္းြစက္ည္းကသင္း နိင္ေးောင္ ၾက္ိတင္း ပငဆ ငထာ ရဌာနန္ ်္ ို ာ့ ထ ာ့ theinthanwin@myanmartransition.org