Ихэс түрүүлэлт Placenta previa.pptx

Baldandorj Khavalkhaan
Baldandorj KhavalkhaanObstetrician and gynecologist en onlinecourse
“Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг
Ихэс түрүүлэлт
Бэлтгэсэн АУ-ны доктор Ш.Цэрэнсамбуу
Тусалсан резидент Х.Балдандорж
“Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг
Агуулга
01
Шинж
тэмдэггүй
жирэмсэн
эхэд
үзүүлэх
тусламж
02
Цочмог цус
алдсан
эхэд
үзүүлэх
тусламж
03
Хүлээх
тактик
05
жирэмслэлт
ийг
шийдэлт
“Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг
Тодорхойлолт
Ихэс умайн хүзүүний дотор хөөмийг таглаж байрлахыг ихэс түрүүлэлт
гэнэ. Ихэс түрүүлэлт жирэмсний хугацаанд цус алдах, дутуу төрөх,
төрсний дараа цус алдах зэрэг эрсдэл хүндрэл ихтэй байдаг.
20 долоо хоногоос хойш үтрээгээр цус алдаж буй ямар ч
жирэмсэн эмэгтэйд ихэс түрүүлэлтийг сэжиглэх хэрэгтэй.
Жирэмсний дунд гурван сард хяналтын үзлэгтээ ороогүй эсвэл хяналтын
хэт авиан оношилгоо хийгээгүй жирэмсэн эмэгтэйд дотуур үзлэг
хийхээсээ өмнө ихсийн байрлалыг ЭХО-д харж тодруулах шаардлагатай.
Учир нь цус алдах өндөр эрсдэлтэй байдаг.
“Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг
Тархалт
1
Дэлхий даяар
1000 амьд
төрөлт тутамд
4 гэж үздэг.
2
Жирэмсний тээлтийн
20 долоо хоногоос
хойш тархалт олон
дахин нэмэгддэг. Энэ
илүү оношлогддогтой
холбоотой.
3
Ихэс
түрүүлэлтийн
тохиолдол
0,5% байдаг.
4
Төрсөний дараах цус
алдалтын бүх
тохиолдолын
ойролцоогоор 20% нь
ихэс түрүүлэлтийн
улмаасх цус алдалт
байна.
5
Ихэс түрүүлэлт бүхий
өвчтөнүүдийн 70%-д нь
гуравдугаар гурван сард
өвдөлт үгүй үтрээний цус
алдалт илэрдэг ба 20% нь цус
алдалттай холбоотой
агшилттай, 10% нь хэт
авиагаар санамсаргүй
оношлогдоно.
“Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг
Эрсдэлт хүчин зүйл
Өмнөх жирэмслэлтэнд ихэс түрүүлэлт
оношлогдсон өгүүлэмжтэй.
Өмнө нь кесар мэс заслаар төрсөн
40-60% нэмэгдүүлдэг. Кесар мэс заслын
тоо нэмэгдэх тусам ихэс түрүүлэлтийн
давтамж мөн нэмэгддэг.
“Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг
УРЬДАЛ ХҮЧИН ЗҮЙЛС
Ихэс түрүүлэлтийн
тохиолдол өндөр
байхтай холбоотой
хүчин зүйлүүдэд дараах
зүйлс орно.
1. Олон төрөлт
2. Эхийн нас өндөр
байх
3. Урьд өмнө нь ихэс
түрүүлэлт болж байсан
4. Олон урагтай байх
5. Ихэс түрүүлэлт бүхий
өвчтөнүүд дараагийн
жирэмслэлтээр ихэс
түрүүлэлттэй байх
эрсдэл 4-8% байна.
“Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг
Ангилал
Ихэс түрүүлэлтийг ихэс умайн
хүзүүний дотор амсартай холбоо
хамааралтай эсэхээр нь
ангилдаг.
Бүрэн ихэс түрүүлэлт гэдэг нь
ихэс умайн амсарыг бүрэн
бүрхсэнийг хэлнэ. Бүрэн ихэс
түрүүлэлт ихэсийн төв хэсэг
умайн амсартай харьцах
байдлаас хамаарч төвийн, урд,
хойд байрлалтай байж болно.
Бүрэн бус ихэс түрүүлэлт гэдэг
нь ихэс умайн хүзүүний дотор
амсарыг хэсэгчилж бүрхсэнийг
хэлнэ. Захын ихэс түрүүлэлт гэж
ихэсийн аль нэг өнцөг умайн
хүзүүний дотор амсарын ирмэг
рүү тархсаныг хэлнэ.
“Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг
Бусад эрсдэлт
хүчин зүйлүүд
Бусад эрсдэлт хүчин зүйлс
• Өмнө умайд ажилбар
хийлгэсэн
• Төрөлтийн тоо нэмэгдэх
• Үргүйдлийн эмчилгээ хийлгэж
байсан
• Өмнөх жирэмслэлтийг эмчийн
заалтаар тасалсан
• Тамхи
• Хорт зуршил
• Эр ураг
• Өмнө нь умайн артери бөглөх
эмчилгээ хийлгэж байсан
“Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг
Эмгэг жам
Ихэс түрүүлэлт үүсэх шалтгаан эмгэг жам тодорхойгүй байна.
Одоо байгаа онолын таамаглалаар өмнө нь умайд хийгдсэн кесар мэс заслын
шарх эсвэл олон төрөлтийн улмаас цусан хангамж өөрчлөгдсөн умайн
децидуаль давхарга нь трофобласт эсийн имплантаци болон ургалт өсөлт
умайн доод хөндий рүү ургах шалтгаан болсонтой холбоотой гэж үздэг.
Өөр нэгэн онолоор ихэр жирэмсэнд ихсийн талбай нэмэгдэлт нь ихэс түрүүлэлт
үүсэх магадлалыг нэмэгдүүлдэг гэж үзэж байна.
“Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг
Цус алдалтын эмгэг физиологи
Умайн агшилт болон умайн доод таславч эсвэл
умайн хүзүүний аажим өөрчлөлттэй холбоотой
(нээгдэлт) ихсийн умайн ханатай холбогдсон
хэсгийн эсэргүүцлийг өөрчилсөнөөр ихэсийн
тодорхой хэсэг умайн хананаас салж цус алддаг
гэж үздэг.
Үтрээний буюу дотуур үзлэг,
бэлгийн хавьтал нь ихэс умайн доод
таславчийн децидуаль давхаргатай
холбогдолтыг алдагдуулж цус
алдалт үүсгэдэг
“Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг
Эмнэлзүй
Эмнэлзүйд ихэс
түрүүлэлтийг double set-
up examination хийх үед
умайн хүзүүний
амсараар ихэс
тэмтрэгдсэнээр
оношилж болно.
Хэдийгээр DOUBLE SET-
UP examination нь өндөр
нягтралтай хэт авиа
гарсанаар үеэ
өнгөрөөсөн ч гэсэн өнөө
үедхэрэглэгдсээр
байгаа юм.
DOUBLE SET-UP examination нь
өвчтөнийг мэс заслын өрөөнд кесар
төрүүлэлтэд бэлдсэн байхыг
шаарддаг. Мэс заслын бүрэн баг
үтрээний үзлэг (ихэс түрүүлэлт
байгаа эсэхийг тодорхойлохын тулд
гүйцэтгэнэ) их хэмжээний цус
алдалт үүсгэвэл мэс засал хийхэд
бэлэн байх хэрэгтэй.
Орчин үед жирэмсэний
практикт double set-up
examination-ыг хийх цор ганц
заалт нь хэт авиагаар
шийдвэр гаргах боломжгүй
болон аминд аюулгүй цус
алдалт бүхий төрж буй
өвчтөнд хийнэ.
“Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг
Эмнэлзүй ба
тавилан
Жирэмсний дунд гурван сард эх барихын хэт авиан оношилгооны
эрт илрүүлэгт орж буй жирэмсэн эхчүүдийн 10.6% нь ихэс доор
байрласан (Ихэс 0-20 мм зайд), ихэс түрүүлсэн (Ихэс умайн
хүзүүнийд дотор хөөмийг тагласан) байдаг.
Ихэс түрүүлэлтийн 90% нь жирэмсний 20 долоо хоногоос өмнө хэт
авиагаар оношлогддог.
Хоёр үндсэн онол байдаг.
Жирэмсний 20 долоо хоногтойгоос хойш тээлтийн хугацаа гүйцэх
хүртэл хойш умайн доод таславч 5 мм-с 50 мм хүртэл сунадаг гэж
тайлбарладаг. Ийм учраас ихсийн доод ирмэг умайн хүзүүний
доод ирмэгээс холддог.
Умайн доод таславч умайн бусад хэсгээс цусан хангамж илүү
бага байдаг. Иймээс ихэс цусан хангамж сайтай тал руу буюу
умайн ёроол тал руу ургаж умайн ёроол тал руу шилждэг
(migration). Үүнийг трофотропизм (trophotropism) гэж үздэг.
“Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг
Жирэмсний хяналтын
эхогоор ихэс түрүүлэлт
оношлогдсон тохиолдолд
төрөх хүртэл ихэс
түрүүлэлт хэвээрээ
төрөх магадлалыг
харуулсан алгоритм
Эмнэл зүй ба тавилан
“Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг
Эмнэлзүй ба тавилан
Жирэмсний 18-24 долоо хоногтойд ихэс түрүүлэлт оношлогдсон бол:
Ихэс умайн хүзүүний дотор хөөмий дээгүүр < 14 мм хэмжээтэй таглаж
байрласан бол төрөх үед ихэс түрүүлэлт хэвээрээ байх магадлал 0% байна.
>14мм гэхдээ <25мм хэмжээтэй умайн хүзүүний дотор хөөмийг тагласан бол
төрөх хугацаа гүйцэж төрөхөд ихэс түрүүлэлттэй байх магадлал 20% байна.
Харин >25мм бол төрөх үед ихэс түрүүлэлт байх магадлал 40-100% байна.
Харин 55 мм-с дээш хэмжээгээр умайн хүзүүг таглаж байрласан тохиолдолд
төрөх үед ихэс түрүүлэлт хэвээр байх магадлал 100% байна.
“Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг
Эмнэлзүй ба тавилан
• Жирэмсний дунд гурван сарын хяналтын эход
ихэс урд хананд байгаа нь оношлогдож байгаа
тохиолдолд төрөх үед (хойд хананд байрласан
ихсээс) илүү умайн ёроол руу шилжиж байна.
Ихэсийн
байрлал
•Жирэмсний хоёрдугаар хагаст өвдөлтгүй үтрээгээр цус
алдалтаар нийт тохиолдлын 90% илэрдэг.
•Умайн базлалт, хэвлийн доогуурх өвдөлт, цус алдалт
буюу ихэс ховхролттой төстэй эмнэлзүйгээр 10%-20% нь
илэрдэг.
Цус
алдалт
“Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг
Эмнэлзүй ба тавилан
Жирэсмний хугацаанд цус алдсан тоо, цус
сэлбэх шаардлага, заалт гарах зэрэг нь
яаралтай кесар мэс заслаар төрөхөд нөлөөлнө
(independent predictor of emergency cesarean
delivery)
Жирэмсний хяналтын буюу тээлтийн
хугацаанд ямар нэгэн шалтгаантай болон
шалтгаангүй үтрээгээр цус алдалт нь өөрөө
дутуу төрөлт, ураг орчмын шингэн цагаас
урьтаж гарах эрсдэлт хүчин зүйл шалтгаан
болдог.
“Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг
Эмнэлзүй ба тавилан
Ихэс бүрэн түрүүлэлт умайн хүзүүний богиносолт
ихэс умайн урд хананд байх,
жирэмсний хяналтын
хугацаанд олон удаа цус
алдалт
Төрөлт, жирэмслэлтийн тоо
олон
Умайдаа өмнө ажилбар
хийлгэсэн
Эдгээр нь жирэмсний
хугацаанд ихэс түрүүлэлт
оношлогдсон эмэгтэйд цус
алдах шалтгаан эрсдэлт
хүчин зүйл болдог
Эх сурвалж:Essentials of Obstetrics and Gynecology, 4e / Part Two Obstetrics / Obstetric Hemorrhage and Puerperal Sepsis / Antepartum Hemorrhage, Placenta Previa, page 146-148
“Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг
ЭХ-УРГИЙН ЭРСДЭЛ
Ихэс түрүүлэлтийн улмаас эхийн нас
баралт өнгөрсөн 60 жилд 30%-иас 1%
болтол огцом буурчээ. Энэ нь юун
түрүүнд кесар хагалгааг өргөн
ашиглах болсон хийгээд болгоомжтой
хүлээх менежмент баримтлах
болсоны үр дүн юм.
Ховор тохиолдох эхийн нас баралт нь
кесар хагалгааны хүндрэл юмуу
ихэсийн байрлалаас цус алдалтыг
(ихэвчлэн хойд) хянаагүйтэй
холбоотой байдаг. Хэрэв их
хэмжээний цус алдсан юмуу ихэс
салалт тохиолдсонтой холбоотой
судсан дотор цус түгмэл бүлэгнэх
хамшинж (Disseminated intravascular
coagulopathy (DIC)) тохиолдож болно.
Эх сурвалж:Essentials of Obstetrics and Gynecology, 4e / Part Two Obstetrics / Obstetric Hemorrhage and Puerperal Sepsis / Antepartum Hemorrhage, Placenta Previa, page 146-148
“Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг
ЭХ-УРГИЙН ЭРСДЭЛ
Төрөхийн өмнөх эсвэл
төрөх үеийн эсвэл аль
алиных нь үеийн цус алдах
эрсдэл нь ихэс түрүүлэлт
бүхий өвчтөний тогтмол
аюул занал болж байдаг.
Цус алдалт нь placenta
accrete, умайн атонитай
холбоотой шалтгаантай юмуу
ихэс түрүүлэлттэй өөртэй нь
холбоотой байж болно.
Placenta accretа гэдэг нь ихэс
умайн миометр хүртэл гүн
бэхлэгдэх эмгэг өөрчлөлт
бөгөөд үүний үр дүнд буруу
децидуа бий болдог
(Nitabuch-ийн давхарга
байхгүй).
Энэхүү эмгэг өөрчлөлт бүхий
бэхлэгдэлт нь өнгөц (accreta)
эсвэл ихэсийн цэлмэнгүүд
хэсэгчилсэн байдлаар
миометр лүү нэвтэрсэн
(increta) эсвэл умайн серозон
бүрхүүл рүү нэвтэрсэн
(percreta) байж болно.
Эх сурвалж:Essentials of Obstetrics and Gynecology, 4e / Part Two Obstetrics / Obstetric Hemorrhage and Puerperal Sepsis / Antepartum Hemorrhage, Placenta Previa, page 146-148
“Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг
Эх ургийн
эрсдэл
Жирэмслэлтийн 20% нь умайд өсөлт сааталтаар хүндэрдэг ба энэ нь
төрөлхийн гажигуудаас хоёр дахин их байгаа юм. Түүнчлэн ихэс
түрүүлэлтээр хүндэрсэн жирэмслэлтийн үед ураг орчмын шингэний хальс
эрт урагдах нь өндөр хувьтай байдаг.
Баримтаар өмнө нь кесар хагалгаа хийлгэсэн байх нь эрсдэлийг 25%-иар
нэмэгдүүлдэг ажээ.Дутуу төрөлт нь урагт өндөр эрсдэл авчирдаг. Аз
болоход жирэмсэн болон нярайн тусламж хөгжсөнөөр перинатал нас
баралтын хувь өнгөрсөн хэдэн арван жилд буурсаар байна.
Энэ хэлбэрийн хүндрэл бүхий өвчтөнүүдийн гуравны хоёр нь гистерэктоми
хийх шаардлагатай болдог. Умайдаа мэс засал хийлгэж байсан
өгүүлэмжтэй өвчтөнүүд нь accrete үүсэх өндөр эрсдэлтэй байдаг.
Эх сурвалж:Essentials of Obstetrics and Gynecology, 4e / Part Two Obstetrics / Obstetric Hemorrhage and Puerperal Sepsis / Antepartum Hemorrhage, Placenta Previa, page 146-148
“Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг
Оношилгоо
Ихэс түрүүлэлтийн сонгодог илрэл бол хэвийн жирэмсэнд өвдөлтгүй
үтрээний цус алдалт илрэх юм.
Цус алдалт эхлэх жирэмсэний дундаж хугацаа 30 долоо хоног байх ба
гуравны нэг нь 30 долоо хоногоос өмнө илэрнэ.
Ихэс түрүүлэлт нь өнөө үед хэт авиагаар бараг л бүрэн оношлогддог.
Зарим зэрэглэлийн ихэс түрүүлэлт бүхий өвчтөнүүдийн 4-6% нь хэт
авиан шинжилгээгээр жирэмсэний 20 долоо хоногоос өмнө илэрнэ.
Ихэс умайн доод сегментэд үүсч бий болсон бол ихэсийн харьцангуй
дээш шилжилт тохиолддог ба ийм тохиолдолын 90% нь гуравдугаар
гурван сард өөрөө засагдсан байна.
Эх сурвалж:Essentials of Obstetrics and Gynecology, 4e / Part Two Obstetrics / Obstetric Hemorrhage and Puerperal Sepsis / Antepartum Hemorrhage, Placenta Previa, page 146-148
“Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг
Оношилгоо
Бүрэн ихэс түрүүлэлт хамгийн бага засагддаг ба
тохиолдолын зөвхөн 10% нь гуравдугаар гурван сар
гэхэд засагддаг. Ихэс түрүүлэлт хоёрдугаар гурван сард
оношлогдсон бол хэт авиан шинжилгээг 30-32 долоо
хоногтойд давтах заалттай.
Хэвлийн хэт авиагаар ихэс түрүүлэлтийг 95% илрүүлнэ.
Хэрэв ихэс хойш байрласан, ургийн түрүүлсэн хэсэг
дор байрласан бол ихэсийн доод ирмэг далдлагдах ба
ихэс түрүүлэлт оношлогдохгүй байж болно.
Үтрээний хэт авиа нь ихэс түрүүлэлтийг бодит
тохиолдолын 100% илрүүлнэ. Онолын хувьд үтрээний
хэт авиа нь цус алдалтыг түргэсгэдэг гэж үздэг тул
үүнийг эмнэлэгийн нөхцөлд туршлагатай эмч хийх нь
зүйтэй.
Эх сурвалж:Essentials of Obstetrics and Gynecology, 4e / Part Two Obstetrics / Obstetric Hemorrhage and Puerperal Sepsis / Antepartum Hemorrhage, Placenta Previa, page 146-148
“Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг
Оношилгоо-Ихэс түрүүлэлт
Оношилгооны шалгуур:
 Жирэмсний хяналтандаа
ороогүй үтрээгээр цус гарах
зовиуртай 20 долоо хоногоос
хойш ирсэн жирэмсэн эмэгтэйд
дотуур үзлэг хийхээс өмнө хэт
авиан оношилгоо хийж ихсийг
тодорхойлох хэрэгтэй.
 Жирэмсний дунд эсвэл сүүлийн
гурван сард хийсэн хэт авиан
оношилгоогоор нэгэн төрлийн
эхо ойлт бүхий ихсийн эд умайн
хүзүүний дотор хөөмийг таглаж
байрласанаар оношилно.
Хэвлийн хэт авиан оношилгоо: Шар сумаар ихэс
төвөөрөө дотор хөөмийг бүрэн тагласан байрласныг
харуулж байна. Ихэс төв хэсгээрээ (Ихэсийн хойд
болон урд радиус тэнцүү) байрлах нь ихэс бүрэн
түрүүлэлтийн 20-30%-д тохиолдоно.
“Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг
Оношилгоо-Ихэс доор байрлах
Оношилгооны шалгуур:
 Ихсийн доод ирмэг умайн
хүзүүний дотор хөөмийгөөс
<20мм зайд байрлахыг ихэс
доор байрлах (“Low-lying
placenta”) гэнэ.
 Ихсийн доод ирмэг, умайн
хүзүүний дотор хөөмий хоёрын
хооронд хэдэн мм зай байгааг
дүгнэлт, өвчний түүх, хяналтын
дэвтэрт хавсарган бичнэ.
Оношилгооны ач холбогдол нь хэт
авиан оношилгоо хийлгэх үеийн
тээлтийн хугацаанаас хамаарна.
Үтрээний хэт авиан оношилгоо: Ихэс умайн ар
доод ханаар байрласан. Шар сумаар ихэсийн доод
ирмэг умайн хүзүүний дотор хөөмийн доод амсар
хүрч байрласныг харуулж байна. Үүнийг ихэс доор
байрлах гэнэ. Өөрөөр хэлбэл ихэс умайн хүзүүний
дотор хөөмийг бүрэн таглаагүй ихсийн доод ирмэг
дотор хөөмийтэй зэргэлдээ оршиж байна.
“Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг
Оношилгоо
Хэт авиан оношилгоо:
Ихэнхи тохиолдолд эхлээд
хэвлийн хэт авиан
оношилгоо хийнэ. Үүний
альтернатив сонголт буюу
дараагийн сонголтонд:
Үтрээний хэт авиа
оношилгоо
Хярзангаар буюу
транслабиал-транспрениал
хэт авиан оношилгоо нь
ихэс, умайн хүзүүний
байрлалыг тогтооход
дараагийн сонголт болдог.
“Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг
Оношилгоо-Ихэс түрүүлэлт
Бид голдуу хэвлийн хэт авиагаар
скрининг хийх бөгөөд ихсийн
доод ирмэг доод ирмэг ба умайн
хүзүүний дотор хөөмийн
хоорондын зай <20мм байвал
оношийг тодруулахын тулд
үтрээний хэт авиан оношилгоо
нэмж хийдэг.
Учир нь хэвлийн хэт авиан
оношилгоог үтрээний хэт авиан
оношилгоотой харьцуулаахд ихэс
түрүүлэлтийн үед хуурамч эерэг
(false positive rate) байх магадлал
25% хүртэл байдаг.
Хэт авиан
оношилгоо хийх
техник:
Сагитал (босоо), парасагитал,
болон трансверс (хөндлөн)
тэнхлэгээр хэт авиан тэмтрүүлийг
байрлуулж өвчтөний давсагт дунд
зэрэг шээстэй (patient’s bladder
partially full) үед ихэс
түрүүлэлтийн скрининг хийнэ.
“Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг
Ихэс түрүүлэлт-оношилгоо: Анхаарах зүйлс
Ихэс түрүүлэлтийн скрининг хийх үед хэвлийн хэт авиан оношилгоо хийхэд
анхаарах зүйлс:
Өвчтөний давсаг хэт дүүрэн байх нь умайн урд доод хэсгийн ханыг арын
доод сегментийн ханы эсрэг шахаж, ихэстэй төстэй
харагдуулдаг(зураг).Өөрөөр хэлбэл ихэс түрүүлэлтгүй байхад ихэс
түрүүлэлттэй болгож харагдуулах магадлалтай.
Харин өвчтөнг шээлгэж давсаг хоосолсны дараа ихэсийн байрлалыг
батлахгүйгээр ихэсийн түрүүлэлт гэсэн оношийг тавьж болохгүй.
Өвчтөнд умайн агшсан/доод сегмент агшсан (жирэмсэн эмэгтэйг
шээлгэсний дараа голдуу үүсдэг) эсвэл ихсийн ирмэг умайн хүзүүний
дотор хөөмийн ялгарал тодорхойлогдохгүй байгаа тохиолдолд ихэс
түрүүлэлт гэсэн онош тавихгүй.
Умайн хүзүүтэй харьцуулахад умайн доод сегментийн урд болон хойд
ханын миометрийн хэмжээ хэвийн хэмжээнээс илүү зузаарсан тохиолдолд
умайн агшилт гэж үзнэ. Энэ тохиолдолд 15-20 минутын дараа агшилт
арилахаар давтан үзнэ.
“Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг
Ихэс түрүүлэлт-оношилгоо: Анхаарах зүйлс
Энэ тохиолдолд өвчтөнг
шээлгэсний дараа дахин эхо-д
харж ихсийн ирмэг болон умайн
хүзүүний дотор хөөмийн
хоорондох зайг үнэлэнэ.
Хэвлийн хэт авиан оношилгоо:
Дүүрэн шээсээр тэлэгдсэн
давсаг нь умайн доод
сегментийг шахсаны улмаас
ихэс түрүүлэлтгүй эмэгтэйд
ихэс түрүүлэлттэй ижилхэн
харагдуулж байна.
Энэ тохиолдолд давсаг нь ума
йд урд доод сегментийг арын
хана руу нь шахсаны байна
Өвчтөн дүүрэн шээсгүй байхад
умайн хүзүүний дотор хөөмий
хаана байхыг Шар сумаар
зааж харуулсан байна
“Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг
Оношилгоо-Ихэс түрүүлэлт. Анхаарах зүйлс
Эдгээр тохиолдолд өвчтөнг трендленбүргийн байрлалд оруулсанаар
эсвэл ургийн толгойг зөөлөн эвтэйхэнээр дээш гараар буюу хэт авианы
тэмтрүүлээр (эхоны датчикаар) умайн ёроол тал руу түлхэснээр умайн
хүзүү, дотор хөөмий ихсийг илүү нарийвчлалтай харна.
Төрөх хугацаа гүйцэх дөхсөн үед ургийн толгой доошилсон үед ургийн
толгой ихсийн эдийг дарсанаас болж акустик сүүдэр үүсч ихсийн
байрлалыг тодорхойлоход саад учруулж ихэс түрүүлэлт буруу
оношлогдохгүй өнгөрч болно.
“Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг
Оношилгоо-Ихэс
түрүүлэлт
Анхаарах зүйлс:
Эдгээр тохиолдолд хөндлөн зүслэгээр умайн хүзүүний дотор хөөмийгөөс
дээгүүр түвшинд тэмтрүүлээ байрлуулж харах нь ихэс түрүүлэлтийг
найдвартай оношилход тусалдаг.
Noncomplete
central placental
previa-Ихэс
төвөөрөө
байрлаагүй бүрэн
ихэс түрүүлэлт
Харин төвөөрөө байрлаагүй бүрэн ихэс түрүүлэлтийн
(noncomplete central placental previa-Ихэс төвөөрөө
байрлаагүй ихэс түрүүлэлт) үед ихэс түрүүлэлтийн
байрлалыг тодорхойлоход хэцүү байдаг.
Complete central
placental previa-
Ихэс төвөөрөө
байрласан бүрэн
ихэс түрүүлэлт
Ихэс төв хэсгээрээ умайн хүзүүний дотор хөөмийг бүрэн
тагласан (complete central placental previa-Ихэс төвөөрөө
байрласан бүрэн ихэс түрүүлэлт) үед хэт авиан
оношилгоогоор ихсийн умайн доод таславч, умайн хүзүүний
урд болон хойд хэсгийг хэрхэн таглаж байрласанг илүү
хялбар тодорхойлдог.
“Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг
Оношилгоо-Ихэс түрүүлэлт
Анхаарах зүйлс:
Ар ханын ихэс түрүүлэлт нь урд
ханаар байрлалтай ихэс
түрүүлэлтээс илүү оношилход
төвөгтэй байдаг (үтрээний хэт
авиан оношилгоо хийсэн ч гэсэн).
Исийн доор болон ихэсийн захаар
цус алдалт үүнээс үүдэлтэй
гематом нь ихсийн ирмэг болон
умайн хүзүүний дотор хөөмийг хэт
авиагаар ОНОШИЛХОД ТӨВӨГТЭЙ
болдог.
Хугацаа өнгөрөх тусам цус, цус
хуралт нь хэт авиан шинжилгээн
дээр эхо ойлтыг өөрчилдөг. Иймд
2-3 хоногийн дараа давтан үзэхэд
ихсийн ирмэг болон дотор хөөмий
бага зэрэг эхо ойлт нь өөрчлөгдөж
харагддаг.
Хэрэв яаралтай оношлох, онош
тодруулах, ялган оношлох
шаардлагатай байгаа бол MRI
шинжилгээ хийж цусан
бүтээгдэхүүн гематом уу эсвэл
ихэс түрүүлэлт үү гэдгийг ялган
оношлоно.
“Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг
Оношилгоо-
Ихэс
түрүүлэлт
Анхаарах
зүйлс:
Үтрээний хэт авиан оношилгоо:
 Умайн хүзүүний дотор хөөмийнөөс 20-30 мм зайд
проб/датчик болон умайн хүзүүний гадна хөөмий
байхаар датчикаа байрлуулах нь умайн хүзүүний суваг
руу проб гэнэт гулсч орох, эрсдэл тохиолдохоос
сэргийлэх аюулгүй х хэт авиан оношилгоо хийхэд
тустай.
 Үтрээний хэт авиан оношилгоо нь хэвлийн хэт авиан
оношилгооноос илүү ач холбогдолтой.
“Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг
Оношилгоо-
Ихэс
түрүүлэлт
Анхаарах
зүйлс:
Допплер
Ихэсийн эмгэг
бэхлэгдэлтүүдийн тохиолдлыг
(placenta accreta spectrum
disorders) оношилход илүү ач
холбогдолтой байна.
Ихэс түрүүлэлт болон судас
түрүүлэлтийг ялган оношилход
чухал ач холбогдолтой
“Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг
Оношилгоо-
Ихэс
түрүүлэлт
Анхаарах
зүйлс:
Цус алдалт илэрсэн жирэмсэн эхэд ихэс
түрүүлэлтийг оношилход туслах хэт авиан
шинжүүд:
 Харах үед ихэс бүрэн түрүүлсэн байх
 Ихэсийн хорион болон суурийн давхарга
дахь ихсийн зах ирмэгийн зузаан нь >10 мм
эсвэл өнцөг нь >45 байх (in setting of low-
lying placenta)
 Умайн хүзүүний дотор хөөмий болон ихсийн
доод ирмэг хоёрын хооронд эхо ойлтгүй зай
байх (echo free space)
 Умайн хүзүүний урт <30мм хүртлэ
 Жирэмсний хоё болон гуравдах гурван сард
өмнөх хяналтын эхотой харьцуулахад умайн
хүзүүний урт 6мм-р богиносох эсвэл сүүлийн
гурван сард <35 мм байх
“Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг
Оношилгоо-Ихэс түрүүлэлт
Анхаарах зүйлс:
Өмнө нь кесар мэс заслаар төрсөн одоо умайн өмнөд ханын
хуучин кесар мэс заслын сорвийг хамран байрласан ихэс
түрүүлэлт оношлогдсон (Anterior placenta previa over the
previous s-section scar) эмэгтэйд ихсийн эмгэг бэхлэгдэлт
тохиолдох магадлал
• Анхны кесар мэс заслын дараа PAS-ихэс эмгэг шигдэлт ихэс түрүүлэлттэй
хавсран тохиолдох магадлал-3%
• Хоёр дахь кесарын дараа-11%
• Гурав дахь кесарын дараа-40%
• Дөрөв дэх кесарын дараа-61%
• Тав болон түүнээс дээш кесарын дараа-67% байна.
“Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг
Оношилгоо-Ихэс түрүүлэлт
Анхаарах зүйлс:
Хүндрэл
52% нь
жирэмсний
хугацаанд цус
алдана
22% нь төрсний
дараа цус
алдах
эрсдэлтэй.
“Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг
Ихэс түрүүлэлт оношлогдсон зовиургүй
өвчтөнд авах арга хэмжээ
Зорилго
 Жирэмсний тээлтийн хугацаа нэмэгдэх тусам
ихэст өөрчлөлт орсон эсэх
 Ихэс эмгэгээр бэхлэгдсэн эсэх,
 Цус алдах эрсдлийг бууруулах
1. www.uptodate.com
“Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг
Ихсийн байрлалыг эхо-д харах
 Ихсийн ирмэг умайн хүзүүний дотор хөөмийгөөс <2 см
зайд эсвэл ихэс умайн дотор хөөмийг бүрэн таглан
байрласан тохиолдолд үтрээний хэт авиан оношилгоо
давтан хийх заалттай.
 Жирэмсний дунд гурван сард ихсийн ирмэг умайн хүзүүний
дотор хөөмийгөөс <2 см зайтай бол 32 долоо хоногтойд
жирэмсний хяналтанд ирэхдээ давтан үтрээний хэт авиан
шинжилгээ хийлгэх заалттай
www.uptodate.com
Ихэс түрүүлэлт оношлогдсон зовиургүй
өвчтөнд авах арга хэмжээ
“Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг
Авах
арга
хэмжээ
www.uptodate.com
“Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг
Жирэмсний хяналт үзлэг 32 долоо хоног:
Ихсийн ирмэг >2см зайтай бол давтан нэмэлт ЭХО
харах шаардлагагүй. Хэвийн байрласан ихэс гэж үзнэ.
<2см зайд байвал 36 долоо хоногтойд давтан үзнэ
www.uptodate.com
Ихэс түрүүлэлт оношлогдсон зовиургүй
өвчтөнд авах арга хэмжээ
“Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг
Жирэмсний хяналт үзлэг 36 долоо хоног:
Ихэс умайн хүзүүг бүрэн тагласан байвал кесар мэс заслыг төлөвлөнө.
Ихсийн ирмэг умайн хүзүүний дотор хөөмийг бүрэн таглаагүй гэхдээ <2см зайд байвал төрөх замаар төрүүлэхийн
эрсдэл ач холбогдлыг өвчтөнтэй ярилцаж төрөх замаар төрүүлэх шийдвэр гаргаж болно. Гэхдээ цус алдах
эрсдэлтэй.
Ихэс эмгэг бэхлэгдсэн шинж илэрвэл кесар мэс заслыг 34+0-35+6 долоо хоногтойд төлөвлөнө.
www.uptodate.com
Ихэс түрүүлэлт оношлогдсон
зовиургүй өвчтөнд авах арга хэмжээ
“Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг
Цус алдалтаас сэргийлэх
Дараах зүйлсийг хориглоно
• Дотуур үзлэг
• Бэлгийн хавьтал
• ХҮнд юм өргөх (>9кг)
• Удаан хугацаагаар зогсох (4>цаг) (OR 1.10-1.20)
www.uptodate.com
Ихэс түрүүлэлт оношлогдсон
зовиургүй өвчтөнд авах арга хэмжээ
“Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг
Цус алдалтаас сэргийлэх
• Дотуур үзлэг
• Дотуур үзлэг хийх үед умайн хүзүүгээр ихэст шууд гэмтэл үзүүлж цус алдах эрсдэлтэй
• Бэлгийн хавьтал
• Бэлгийн хавьталын үед (ялангуяа orgasm-н үед) умай агшиж цус алдах эрсдэлтэй. Мөн
бэлгийн хавьтал шууд гэмтэл учруулж цус алдуулдаг.
• ХҮнд юм өргөх (>9кг)
• Удаан хугацаагаар зогсох (4>цаг) (OR 1.10-1.20)
1. www.uptodate.com
2. Palmer KT, Bonzini M, Harris EC, Linaker C, Bonde JP. Work activities and risk of prematurity, low birth
weight and pre-eclampsia: an updated review with meta-analysis. Occup Environ Med. 2013 Apr;70(4):213-
22. doi: 10.1136/oemed-2012-101032. Epub 2013 Jan 23. PMID: 23343859; PMCID: PMC3653070.
Ихэс түрүүлэлт оношлогдсон зовиургүй
өвчтөнд авах арга хэмжээ
“Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг
Тасагт болон амбулаторид өвчтөнг хянах
Амбулаторид хянах
• Ажиглалт судалгаануудаас үзэхэд яаралтай кесар мэс засал шаардсан цус алдалт хүндрэл
харьцангуй бага байдаг тул эдгээр шинж тэмдэггүй ихэс түрүүлэлттэй өвчтөнүүдийг цус алдалт
тохиолдтол эсвэл кесар мэс заслын төлөвлөсөн хугацаа хүртэл амбулаториор хянаж болно гэж
үзсэн.
Тасагт хэвтүүлэн хянах
• Умайн хүзүүний урт <15мм (<25мм бол дутуу төрөх эрсдэл өндөр гэж үзнэ) бол хэвтүүлэн хянана
• Умайн хүзүү богино хугацаанд богиноссон (1-2 долоо хоногт >10 мм богиноссон) бол
• Эмнэлэгт 20 минутын дотор ирж хэвтэх боломжгүй, яаралтай тусламжийн тасагт авч ирэх ар
гэрийн боломжгүй байдалтай бол
www.uptodate.com
Ихэс түрүүлэлт оношлогдсон
зовиургүй өвчтөнд авах арга хэмжээ
“Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг
Жирэмслэлтийг шийдэх
Uptodate: 36+0-37+6 долоо хоногтойд кесар мэс заслаар төрүүлэхийг
зөвлөсөн.
Америкын эх барих эмэгтэйчүүдийн эмч нарын колллеж: 36+0-37+6 долоо
хоногтойд кесар мэс заслаар төрүүлэхийг зөвлөсөн.
Эх ургийн анагаах ухааны нийгэмлэг:36+0-37+6 долоо хоногтойд кесар мэс
заслаар төрүүлэхийг зөвлөсөн.
• Ургийн уушигны хөгжил дэмжих эмчилгээ хийсэн байна. (Төрөхөөс <48 цагийн өмнө)
www.uptodate.com
Ихэс түрүүлэлт оношлогдсон
зовиургүй өвчтөнд авах арга хэмжээ
“Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг
Зорилго
Цусны хөдлөл зүйг тогтвортой болгох ( ЭЦЭ нөхөх амин
үзүүлэлт, даралт, пульс амин үзүүлэлтийг тогтвортой болгох)
Яаралтай кесар мэс засал хийх эсэхийг шийдэх
www.uptodate.com
Ихэс түрүүлэлт оношлогдсон цочмог цус
алдаж буй өвчтөнд авах арга хэмжээ
“Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг
Эх болон ургийн биеийн байдлыг үнэлэх
Ураг:
УЗЦ-г мониторт
хянах
Ураг:
УЗЦ-г мониторт
хянах
Алдсан цусыг
тооцох
www.uptodate.com
Ихэс түрүүлэлт оношлогдсон цочмог цус
алдаж буй өвчтөнд авах арга хэмжээ
“Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг
Алдсан цус тооцох аргууд
 Хэмжээстэй саванд цусыг цуглуулах
 Норсон материалыг хуурай болсны дараах жингийн
зөрүүгээр бодох
 Цуснаас бусад шингэнийг тооцоолох (УОШ, хэвлий
угаахад ашигласан шингэн, шээс гм)
 Харааны аргаар тооцоолох
Ихэс түрүүлэлт оношлогдсон
цочмог цус алдаж буй өвчтөнд
авах арга хэмжээ
www.uptodate.com
“Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг
Харааны аргаар тооцоолох
Нэгжийн хөрвүүлэг 1 cc (cubic centimeter) = 1мл
100 сс=100 мл цус
www.uptodate.com
“Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг
Эмнэлзүй
10-15 (500-1000 мл) Хэвийн буюу
>90
Зүрх дэлсэх, толгой эргэх, пульс олширох
15-25 (1000-1500 мл) 80-90 Бие сулрах, хөлрөх, тахикарди (100-120/мин) тахипнеа
(АТ-20-24/мин)
25-35 (1500-2000 мл) 70-80 Ухаан самуурах, тайван биш, цочромтгой болох, царай
цонхийх, олигоури, тахикарди (120-140/мин), бие хөрөх,
clammy skin-арьс хүйтэн чийглэг (хөлрөмтгий чийглэг
болох)
35-45 (2000-3000 мл) 50-70 Унтаарах, ухаан санаа бүдгэрэх, амьсгаадах, анури-шээс
гарахгүй болох, дайрлага болох, тахикарди (>140/мин)
www.uptodate.co
Ихэс түрүүлэлт оношлогдсон цочмог цус
алдаж буй өвчтөнд авах арга хэмжээ
“Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг
-ЦЕШ
-Цусны бүлэг, хувийн тохирооо
-2-4 нэгж ДУБ захиалах
-Цусны бүлэгнэлтийн шинжилгээ
www.uptodate.com
Ихэс түрүүлэлт оношлогдсон цочмог цус
алдаж буй өвчтөнд авах арга хэмжээ
Лабораторийн шинжилгээ
“Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг
Хемодинамикийг тогтворжуулах дараалал
Цусны хөдлөл зүйг тогтвортой болгох ( ЭЦЭ нөхөх амин үзүүлэлт, даралт, пульс амин
үзүүлэлтийг тогтвортой болгох)
Шингэн сэлбэх хүрц авах- Кристаллойд сэлбэх (лактат бүхий Рингер, 0,9% Nacl-н уусмал).
Гемодинамик тогтвортой болох, шээсний гарц 30 мл/цаг болтол сэлбэнэ.
Цус, цусан бүтээгдэхүүн сэлбэх
Эмнэлзүй, багажийн болон лаборторийн шинжилгээний дүнг харгалзан үзэж ЦЦБ сэлбэнэ.
Гэхдээ Hgb <10 г/дл бол яаралтай ЦЦБ сэлбэнэ.
www.uptodate.com
Ихэс түрүүлэлт оношлогдсон цочмог цус
алдаж буй өвчтөнд авах арга хэмжээ
“Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг
ЦЦБ сэлбэх заалт
Бүрэлдэхүүн
(эзэлхүүн-мл)
Найрлага Заалт тун
Бүхэл цус (1 нэгж-500 мл) RBC, PLT,
plasma
Их хэмжээний цус алдалт (5-6 нэгж ДУБ шаардсан)
Даршилсан улаан бөөм
1нэгж-350 мл
RBC • Цус багадалт, цус алдалт
• 1 нэгж ДУБ сэлбэхэд HGB 1 г/л, Hct 3% нэмэгдэнэ.
ШХС 1 нэгж-200-300 мл Сийвэнгийн
уургууд,
бүлэгнэлтийн
факторууд
• Цус алдалт эсвэл сэжиглэж буй (яаралтай мэс заслын үед), цус
бүлэгнэлтийн факторуудын дутагдал, СЦТБХШ
• 1 нэгж сэлбэхэд бүлэгнэлтийн факторыг 30% нэмэгдүүлнэ (энэ нь
гемостазд хангалттай).
Криосийвэн
1 нэгж-10-20 мл
Fibrinogen;
factors VIII and
XIII; VWF
• Гипофибриногенэмид орсон цус алдаж байгаа зүрх, элэг шилжүүлэн
суулгалт, төрсний дараах цус алдалт мөн их хэмжээний шингэн
сэлбэсэн гэмтэлтэй өвчтөнд хийнэ.
• СЦТБХШ
• Вазопрессин үр дүнгүй байгаа уреми
• 1 нэгж/10кг-р сэлбэхэд сийвэнгийн фибриноген 50 мг/дл-р нэмэгдэнэ.
Ялтас эсийн өтгөрүүлэг
5-6 нэгж-200-300 мл
(1 нэгж аферез бүхий ялтас
эс 200-300 мл)
PLT • 200-300 мл буюу 5-6 нэгж ялтас эсийн өтгөрүүлэг сэлбэхэд ялтас эсийн
тоо 30,000/microL –р нэмэгддэг
Ихэс түрүүлэлт оношлогдсон цочмог цус алдаж буй өвчтөнд авах
арга хэмжээ
“Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг
Ихэс түрүүлэлт оношлогдсон
цочмог цус алдаж буй өвчтөнд
авах арга хэмжээ
“Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг
Кесар мэс заслаар төрүүлэх заалт
Төрөлтийн үйл ажиллагаа эхэлсэн
Ургийн бичлэг эмгэг
Шингэн сэлбэх эмчилгээнд үр дүнгүй, гемодинамик тогтворгүй, хүнд их
хэмжээний үтрээгээр цус алдалт
>34+0 долоо хоногоос хойш их хэмжээтэй цус алдсан бол эх болон ургийн биеийн
байдал, эмчийн шийдвэр дүгнэлтийг үндэслэн кесар мэс заслаар төрүүлнэ.
Ихэс түрүүлэлт оношлогдсон цочмог цус
алдаж буй өвчтөнд авах арга хэмжээ
“Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг
Ургийн бичлэг
Sinusoidal heart rate pattern. Энэ нь
fetomaternal hemorrhage-г илтгэнэ
Late decelerations умайн базлалт, цус алдалттай
холбоотой
Late decelerations нь умайн базлалт цус алдалттай
холбоотой
Recurrent variable deceleration нь умайн базлалт
цус алдалттай холбоотой
Ихэс түрүүлэлт оношлогдсон цочмог цус
алдаж буй өвчтөнд авах арга хэмжээ
Эдгээр тохиолдолд яаралтай кесар мэс заслаар төрүүлнэ
“Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг
Зорилго
 Эх болон ургийн биеийн байдал тогтвортой бол ургийн
хөгжлийг дэмжих зорилгоор хүлээх тактик баримтлана.
www.uptodate.com
Ихэс түрүүлэлт оношлогдсон өвчтөнд
ХҮЛЭЭХ ТАКТИК баримтлах нь
“Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг
Үндсэн эмчилгээ
 Ургийн уушигны хөгжлийг дэмжих зорилгоор эрт (22+0-22+6
долоо хоногтойд) болон хожуу (34+0-36+6 долоо хоногтойд)
үед кортикостеройд эмчилгээ хийж болно.
 Цус алдалтыг тогтоох, цус багадалтын эсрэг эмчилгээ хийнэ
 Резус сөрөг цустай бол Anti-D immune globulin эмчилгээ
хийнэ.
 Ургийг үргэлжлүүлэн мониторт хянах
www.uptodate.com
Ихэс түрүүлэлт оношлогдсон өвчтөнд
ХҮЛЭЭХ ТАКТИК баримтлах нь
“Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг
Бусад эмчилгээ
 Токолитик эмчилгээ- болгоомжтой хэрэглэнэ. Голдуу умайн
базлалттай үед нифедипин хэрэглэнэ.
 Умайн хүзүүнд оёдол тавих. Түгээмэл зөвлөдөггүй-гэхдээ
умайн хүзүүний дутмагшилтай үед тавих эсрэг заалт
байхгүй.
 Pessary болон прогестерон эмчилгээ- Зарим судалгаагаар үр
дүн сайтай байгаа.
www.uptodate.com
Ихэс түрүүлэлт оношлогдсон өвчтөнд
ХҮЛЭЭХ ТАКТИК баримтлах нь
“Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг
Эмнэлгээс гаргах шалгуур
Шинж тэмдгийн болоод цус тогтоох эмчилгээ хийсэн, эхийн болон ургийн биеийн байдал
тогтвортой бол эмнэлгээс гаргана.
Яаралтай болон жирэмсний аюултай шинжүүдийг ойлгосон байх
Аюултай шинжүүд илэрвэл 20 минутын дотор эмнэлэгт ирэх боломжтой байх (жнь: гэр ойр
байх, хувийн машинтай байх гэх мэт)
Гэр бүлийн хүн, нөхөр нь 24 цагийн аль ч үед эмнэлэгт яаралтай хүргэж ирэх эсвэл 103-р
дуудлага өгч эмнэлэгт хүргэх боломжтой байх
www.uptodate.com
Ихэс түрүүлэлт оношлогдсон өвчтөнд
ХҮЛЭЭХ ТАКТИК баримтлах нь
“Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг
УОШ цагаас урьтаж гарсан тохиолдолд
Үтрээгээр цус гарахтай зэрэгцэн УОШ
гарсан үед баримталдаг журам
дүрмийг харгалзаж төрөлтийг
шийднэ.
www.uptodate.com
Ихэс түрүүлэлт оношлогдсон өвчтөнд
ХҮЛЭЭХ ТАКТИК баримтлах нь
“Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг
Шинж тэмдэггүй зовиургүй эхчүүдэд
Төрөлтийг 36+0-37+6 долоо хоногтойд кесар мэс
заслаар төрүүлэхээр төлөвлөнө.
Харин өмнөх слайдуудад дурдсан яаралтай
төрөлт шийдэх заалт гарвал төрөлтийг шийднэ.
www.uptodate.com
Ихэс түрүүлэлт оношлогдсон өвчтөнд
ХҮЛЭЭХ ТАКТИК баримтлах нь
“Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг
Тодорхойлолт: Ихэсийн ирмэг умайн хүзүүнээс 0-20 мм
зайд байх
 Ихэс умайн хүзүүнээс 0-10 мм зайд байгаа тохиолдолд
төлөвлөгөөт кесар мэс заслаар төрүүлнэ.
 Харин ихэс умайн хүзүүнээс 10-20 мм зайд байгаа тохиолдолд
төрөх замаар төрүүлэх шийдвэр гаргаж болно. Гэхдээ
интрапартум цус алдалт үүсгэж яаралтай кесар мэс засалд
шилжих эрсдэл өндөртэй
www.uptodate.com
Ихэс доор байрласан тохиолдолд
авах арга хэмжээ
“Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг
Эх сурвалж
Uptodate FIGO ACOG
ISFM болон
Essentials of Obstetrics and
Gynecology, 4e / Part Two Obstetrics /
Obstetric Hemorrhage and Puerperal
Sepsis / Antepartum Hemorrhage,
Placenta Previa, page 146-148
“Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг
АНХААРАЛ
ХАНДУУЛСАНД
БАЯРЛАЛАА.
1 de 65

Recomendados

Төрсний дараах хожуу үеийн цус алдалт, авах арга хэмжээ por
Төрсний дараах хожуу үеийн цус алдалт, авах арга хэмжээТөрсний дараах хожуу үеийн цус алдалт, авах арга хэмжээ
Төрсний дараах хожуу үеийн цус алдалт, авах арга хэмжээНаранчимэг Г.
16.6K vistas62 diapositivas
биений юмны үйл ажиллагааны алдагдал por
биений юмны үйл ажиллагааны алдагдалбиений юмны үйл ажиллагааны алдагдал
биений юмны үйл ажиллагааны алдагдалZoloo Ganbat
28.8K vistas62 diapositivas
#Түрүү булчирхайн хоргүй-томрол.pptx por
#Түрүү булчирхайн хоргүй-томрол.pptx#Түрүү булчирхайн хоргүй-томрол.pptx
#Түрүү булчирхайн хоргүй-томрол.pptxBaldandorj Khavalkhaan
711 vistas61 diapositivas
Өндгөвчний хавдар (Undguvch hawdar) por
Өндгөвчний хавдар (Undguvch hawdar) Өндгөвчний хавдар (Undguvch hawdar)
Өндгөвчний хавдар (Undguvch hawdar) Батхүү Батдорж
12.1K vistas64 diapositivas
Ураг орчмын шингэн цагаасаа эрт гарах por
Ураг орчмын шингэн цагаасаа эрт гарах Ураг орчмын шингэн цагаасаа эрт гарах
Ураг орчмын шингэн цагаасаа эрт гарах Nmhn Namuun
15.2K vistas50 diapositivas

Más contenido relacionado

La actualidad más candente

Амбуржийн арга por
Амбуржийн аргаАмбуржийн арга
Амбуржийн аргаtugsjinnn 1202
5.7K vistas30 diapositivas
Kidney cancer бөөрний хавдар por
Kidney cancer бөөрний хавдарKidney cancer бөөрний хавдар
Kidney cancer бөөрний хавдарMongolian National University of Medical Sciences
5.4K vistas19 diapositivas
Xөхний хавдар por
Xөхний хавдарXөхний хавдар
Xөхний хавдарSuvd Sainjargal
7.9K vistas39 diapositivas
Умайн их биеийн хавдар por
Умайн их биеийн хавдарУмайн их биеийн хавдар
Умайн их биеийн хавдарБатхүү Батдорж
8.3K vistas87 diapositivas
төрөлтийн 3 р үеийн физиологи, эх барихын гэмтэлүүд por
төрөлтийн 3 р үеийн физиологи, эх барихын гэмтэлүүдтөрөлтийн 3 р үеийн физиологи, эх барихын гэмтэлүүд
төрөлтийн 3 р үеийн физиологи, эх барихын гэмтэлүүдNPain NLife
26.4K vistas77 diapositivas

La actualidad más candente(20)

Амбуржийн арга por tugsjinnn 1202
Амбуржийн аргаАмбуржийн арга
Амбуржийн арга
tugsjinnn 12025.7K vistas
төрөлтийн 3 р үеийн физиологи, эх барихын гэмтэлүүд por NPain NLife
төрөлтийн 3 р үеийн физиологи, эх барихын гэмтэлүүдтөрөлтийн 3 р үеийн физиологи, эх барихын гэмтэлүүд
төрөлтийн 3 р үеийн физиологи, эх барихын гэмтэлүүд
NPain NLife26.4K vistas
шээс ялгаруулах 2 6 por otgonburenubuns
шээс ялгаруулах  2 6шээс ялгаруулах  2 6
шээс ялгаруулах 2 6
otgonburenubuns20.8K vistas
хорт хавдар шалтгаан, эмгэгжам por Altanzul Bayarsaikhan
хорт хавдар шалтгаан, эмгэгжамхорт хавдар шалтгаан, эмгэгжам
хорт хавдар шалтгаан, эмгэгжам
Altanzul Bayarsaikhan17.5K vistas
Menstruation cycle by Haliunaa Battulga por Haliunaa Battulga
Menstruation cycle by Haliunaa BattulgaMenstruation cycle by Haliunaa Battulga
Menstruation cycle by Haliunaa Battulga
Haliunaa Battulga10.5K vistas
Шархлаат колит & Кроны өвчин por Batulai Bazarragchaa
Шархлаат колит & Кроны өвчинШархлаат колит & Кроны өвчин
Шархлаат колит & Кроны өвчин
Batulai Bazarragchaa18.9K vistas
Ихсийн дутмагшил & Ураг амьгүй болох & Ургийн бүтэлт бүтэх & Амьгүй төрөлт.pptx por Baldandorj Khavalkhaan
Ихсийн дутмагшил & Ураг амьгүй болох & Ургийн бүтэлт бүтэх & Амьгүй төрөлт.pptxИхсийн дутмагшил & Ураг амьгүй болох & Ургийн бүтэлт бүтэх & Амьгүй төрөлт.pptx
Ихсийн дутмагшил & Ураг амьгүй болох & Ургийн бүтэлт бүтэх & Амьгүй төрөлт.pptx
төрөлт por nytt103103
төрөлттөрөлт
төрөлт
nytt10310310.3K vistas
2. Овуляци, үр тогтолт ба үр хөврөл por saruul tungalag
2. Овуляци, үр тогтолт ба үр хөврөл2. Овуляци, үр тогтолт ба үр хөврөл
2. Овуляци, үр тогтолт ба үр хөврөл
saruul tungalag20.8K vistas
Уушгины нэвчдэст үрэвслүүдийн ялган оношилгоо por Arsenic Halcyon
Уушгины нэвчдэст үрэвслүүдийн ялган оношилгооУушгины нэвчдэст үрэвслүүдийн ялган оношилгоо
Уушгины нэвчдэст үрэвслүүдийн ялган оношилгоо
Arsenic Halcyon9.2K vistas

Similar a Ихэс түрүүлэлт Placenta previa.pptx

Cesarean scar pregnancy por
Cesarean scar pregnancyCesarean scar pregnancy
Cesarean scar pregnancySosoo Byambaa
10.8K vistas17 diapositivas
үр хөндөлт por
үр хөндөлтүр хөндөлт
үр хөндөлтOgnoon Ochiroo
74K vistas43 diapositivas
Кесар мэс заслын дараах сорвины бүтцийн өөрчлөлт.docx por
Кесар мэс заслын дараах сорвины бүтцийн өөрчлөлт.docxКесар мэс заслын дараах сорвины бүтцийн өөрчлөлт.docx
Кесар мэс заслын дараах сорвины бүтцийн өөрчлөлт.docxBaldandorj Khavalkhaan
187 vistas9 diapositivas
умайн их биеийн өмөн por
умайн их биеийн өмөнумайн их биеийн өмөн
умайн их биеийн өмөнAltanzul Bayarsaikhan
3.9K vistas24 diapositivas
2.1 Цус алдалтын эмгэг эрт үе por
2.1 Цус алдалтын эмгэг эрт үе2.1 Цус алдалтын эмгэг эрт үе
2.1 Цус алдалтын эмгэг эрт үеsaruul tungalag
9K vistas54 diapositivas
2.2 Цус алдалтын хожуу үе (late term) por
2.2 Цус алдалтын хожуу үе (late term)2.2 Цус алдалтын хожуу үе (late term)
2.2 Цус алдалтын хожуу үе (late term)saruul tungalag
7.9K vistas40 diapositivas

Similar a Ихэс түрүүлэлт Placenta previa.pptx(20)

Cesarean scar pregnancy por Sosoo Byambaa
Cesarean scar pregnancyCesarean scar pregnancy
Cesarean scar pregnancy
Sosoo Byambaa10.8K vistas
Кесар мэс заслын дараах сорвины бүтцийн өөрчлөлт.docx por Baldandorj Khavalkhaan
Кесар мэс заслын дараах сорвины бүтцийн өөрчлөлт.docxКесар мэс заслын дараах сорвины бүтцийн өөрчлөлт.docx
Кесар мэс заслын дараах сорвины бүтцийн өөрчлөлт.docx
2.1 Цус алдалтын эмгэг эрт үе por saruul tungalag
2.1 Цус алдалтын эмгэг эрт үе2.1 Цус алдалтын эмгэг эрт үе
2.1 Цус алдалтын эмгэг эрт үе
saruul tungalag9K vistas
2.2 Цус алдалтын хожуу үе (late term) por saruul tungalag
2.2 Цус алдалтын хожуу үе (late term)2.2 Цус алдалтын хожуу үе (late term)
2.2 Цус алдалтын хожуу үе (late term)
saruul tungalag7.9K vistas
Tsus aldalt, eh barih emegteichuud por Sosoo Byambaa
Tsus aldalt, eh barih emegteichuudTsus aldalt, eh barih emegteichuud
Tsus aldalt, eh barih emegteichuud
Sosoo Byambaa18.3K vistas
төрөх үеийн цус алдалт, төрөх замын гэмэл por Rs Naraa
төрөх үеийн цус алдалт, төрөх замын гэмэлтөрөх үеийн цус алдалт, төрөх замын гэмэл
төрөх үеийн цус алдалт, төрөх замын гэмэл
Rs Naraa6.7K vistas
4. Жирэмсэн эхийн эрүүл мэндийн үнэлгээ por saruul tungalag
4. Жирэмсэн эхийн эрүүл мэндийн үнэлгээ4. Жирэмсэн эхийн эрүүл мэндийн үнэлгээ
4. Жирэмсэн эхийн эрүүл мэндийн үнэлгээ
saruul tungalag3.7K vistas
breast cancer guideline por Халиун
breast cancer guidelinebreast cancer guideline
breast cancer guideline
Халиун1.1K vistas
1.2 Эрсдэл өндөртэй жирэмсэн эхийн сувилгаа por saruul tungalag
1.2 Эрсдэл өндөртэй жирэмсэн эхийн сувилгаа1.2 Эрсдэл өндөртэй жирэмсэн эхийн сувилгаа
1.2 Эрсдэл өндөртэй жирэмсэн эхийн сувилгаа
saruul tungalag4K vistas
2.4 Кесар зүслэгээр төрөх арга por saruul tungalag
2.4 Кесар зүслэгээр төрөх арга2.4 Кесар зүслэгээр төрөх арга
2.4 Кесар зүслэгээр төрөх арга
saruul tungalag1.3K vistas
нярайн халдвар por Халиун
нярайн халдварнярайн халдвар
нярайн халдвар
Халиун8.9K vistas
Жирэмслэлт ба зүрх судасны өвчин por Munkhtulga Gantulga
Жирэмслэлт ба зүрх судасны өвчинЖирэмслэлт ба зүрх судасны өвчин
Жирэмслэлт ба зүрх судасны өвчин
Munkhtulga Gantulga5.7K vistas
12. contraception translation por Hishgeeubuns
12. contraception translation12. contraception translation
12. contraception translation
Hishgeeubuns2.1K vistas
Хөхний хорт хавдар por Nmhn Namuun
Хөхний хорт хавдарХөхний хорт хавдар
Хөхний хорт хавдар
Nmhn Namuun10.1K vistas

Más de Baldandorj Khavalkhaan

Өндгөвчний урагдал Апоплексия Ovarian apoplexy.pptx por
Өндгөвчний урагдал Апоплексия Ovarian apoplexy.pptxӨндгөвчний урагдал Апоплексия Ovarian apoplexy.pptx
Өндгөвчний урагдал Апоплексия Ovarian apoplexy.pptxBaldandorj Khavalkhaan
293 vistas22 diapositivas
Кесар мэс заслаар төрүүлэх эмнэлзүйн заавар.pdf por
Кесар мэс заслаар төрүүлэх эмнэлзүйн заавар.pdfКесар мэс заслаар төрүүлэх эмнэлзүйн заавар.pdf
Кесар мэс заслаар төрүүлэх эмнэлзүйн заавар.pdfBaldandorj Khavalkhaan
97 vistas8 diapositivas
Дутуу төрөлт ба Интерлейкин-6 por
Дутуу төрөлт ба Интерлейкин-6Дутуу төрөлт ба Интерлейкин-6
Дутуу төрөлт ба Интерлейкин-6Baldandorj Khavalkhaan
43 vistas3 diapositivas
Фибронектин.docx por
Фибронектин.docxФибронектин.docx
Фибронектин.docxBaldandorj Khavalkhaan
50 vistas6 diapositivas
Жирэмсний эрт үеийн хүндрэлийн хэт авиан оношилгоо.pptx por
Жирэмсний эрт үеийн хүндрэлийн хэт авиан оношилгоо.pptxЖирэмсний эрт үеийн хүндрэлийн хэт авиан оношилгоо.pptx
Жирэмсний эрт үеийн хүндрэлийн хэт авиан оношилгоо.pptxBaldandorj Khavalkhaan
38 vistas54 diapositivas
Жирэмсний чихрийн шижин por
Жирэмсний чихрийн шижинЖирэмсний чихрийн шижин
Жирэмсний чихрийн шижинBaldandorj Khavalkhaan
230 vistas4 diapositivas

Más de Baldandorj Khavalkhaan(16)

Өндгөвчний урагдал Апоплексия Ovarian apoplexy.pptx por Baldandorj Khavalkhaan
Өндгөвчний урагдал Апоплексия Ovarian apoplexy.pptxӨндгөвчний урагдал Апоплексия Ovarian apoplexy.pptx
Өндгөвчний урагдал Апоплексия Ovarian apoplexy.pptx
Кесар мэс заслаар төрүүлэх эмнэлзүйн заавар.pdf por Baldandorj Khavalkhaan
Кесар мэс заслаар төрүүлэх эмнэлзүйн заавар.pdfКесар мэс заслаар төрүүлэх эмнэлзүйн заавар.pdf
Кесар мэс заслаар төрүүлэх эмнэлзүйн заавар.pdf
Жирэмсний эрт үеийн хүндрэлийн хэт авиан оношилгоо.pptx por Baldandorj Khavalkhaan
Жирэмсний эрт үеийн хүндрэлийн хэт авиан оношилгоо.pptxЖирэмсний эрт үеийн хүндрэлийн хэт авиан оношилгоо.pptx
Жирэмсний эрт үеийн хүндрэлийн хэт авиан оношилгоо.pptx
Умайн хүзүүний дутмагшил болон Пессари pessary эмчилгээ #дутуу төрөлт por Baldandorj Khavalkhaan
Умайн хүзүүний дутмагшил болон Пессари pessary эмчилгээ #дутуу төрөлтУмайн хүзүүний дутмагшил болон Пессари pessary эмчилгээ #дутуу төрөлт
Умайн хүзүүний дутмагшил болон Пессари pessary эмчилгээ #дутуу төрөлт
уян зүү, ясны хатгалт, шингэн сэлбэлт.pptx por Baldandorj Khavalkhaan
уян зүү, ясны хатгалт, шингэн сэлбэлт.pptxуян зүү, ясны хатгалт, шингэн сэлбэлт.pptx
уян зүү, ясны хатгалт, шингэн сэлбэлт.pptx
Бэртэл гэмтлийн үеийн тусламж Насандэлгэр Ариунзаяа Балдандорж.pptx por Baldandorj Khavalkhaan
Бэртэл гэмтлийн үеийн тусламж Насандэлгэр Ариунзаяа Балдандорж.pptxБэртэл гэмтлийн үеийн тусламж Насандэлгэр Ариунзаяа Балдандорж.pptx
Бэртэл гэмтлийн үеийн тусламж Насандэлгэр Ариунзаяа Балдандорж.pptx
Умайн лейомиомийн оношилгоо эмчилгээний орчин үеийн дэвшилтэт аргууд_ олон ул... por Baldandorj Khavalkhaan
Умайн лейомиомийн оношилгоо эмчилгээний орчин үеийн дэвшилтэт аргууд_ олон ул...Умайн лейомиомийн оношилгоо эмчилгээний орчин үеийн дэвшилтэт аргууд_ олон ул...
Умайн лейомиомийн оношилгоо эмчилгээний орчин үеийн дэвшилтэт аргууд_ олон ул...
Жирэмсний хордлого, Жирэмсний дотор муухайралт.docx por Baldandorj Khavalkhaan
Жирэмсний хордлого, Жирэмсний дотор муухайралт.docx Жирэмсний хордлого, Жирэмсний дотор муухайралт.docx
Жирэмсний хордлого, Жирэмсний дотор муухайралт.docx

Ихэс түрүүлэлт Placenta previa.pptx

  • 1. “Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг Ихэс түрүүлэлт Бэлтгэсэн АУ-ны доктор Ш.Цэрэнсамбуу Тусалсан резидент Х.Балдандорж
  • 2. “Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг Агуулга 01 Шинж тэмдэггүй жирэмсэн эхэд үзүүлэх тусламж 02 Цочмог цус алдсан эхэд үзүүлэх тусламж 03 Хүлээх тактик 05 жирэмслэлт ийг шийдэлт
  • 3. “Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг Тодорхойлолт Ихэс умайн хүзүүний дотор хөөмийг таглаж байрлахыг ихэс түрүүлэлт гэнэ. Ихэс түрүүлэлт жирэмсний хугацаанд цус алдах, дутуу төрөх, төрсний дараа цус алдах зэрэг эрсдэл хүндрэл ихтэй байдаг. 20 долоо хоногоос хойш үтрээгээр цус алдаж буй ямар ч жирэмсэн эмэгтэйд ихэс түрүүлэлтийг сэжиглэх хэрэгтэй. Жирэмсний дунд гурван сард хяналтын үзлэгтээ ороогүй эсвэл хяналтын хэт авиан оношилгоо хийгээгүй жирэмсэн эмэгтэйд дотуур үзлэг хийхээсээ өмнө ихсийн байрлалыг ЭХО-д харж тодруулах шаардлагатай. Учир нь цус алдах өндөр эрсдэлтэй байдаг.
  • 4. “Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг Тархалт 1 Дэлхий даяар 1000 амьд төрөлт тутамд 4 гэж үздэг. 2 Жирэмсний тээлтийн 20 долоо хоногоос хойш тархалт олон дахин нэмэгддэг. Энэ илүү оношлогддогтой холбоотой. 3 Ихэс түрүүлэлтийн тохиолдол 0,5% байдаг. 4 Төрсөний дараах цус алдалтын бүх тохиолдолын ойролцоогоор 20% нь ихэс түрүүлэлтийн улмаасх цус алдалт байна. 5 Ихэс түрүүлэлт бүхий өвчтөнүүдийн 70%-д нь гуравдугаар гурван сард өвдөлт үгүй үтрээний цус алдалт илэрдэг ба 20% нь цус алдалттай холбоотой агшилттай, 10% нь хэт авиагаар санамсаргүй оношлогдоно.
  • 5. “Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг Эрсдэлт хүчин зүйл Өмнөх жирэмслэлтэнд ихэс түрүүлэлт оношлогдсон өгүүлэмжтэй. Өмнө нь кесар мэс заслаар төрсөн 40-60% нэмэгдүүлдэг. Кесар мэс заслын тоо нэмэгдэх тусам ихэс түрүүлэлтийн давтамж мөн нэмэгддэг.
  • 6. “Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг УРЬДАЛ ХҮЧИН ЗҮЙЛС Ихэс түрүүлэлтийн тохиолдол өндөр байхтай холбоотой хүчин зүйлүүдэд дараах зүйлс орно. 1. Олон төрөлт 2. Эхийн нас өндөр байх 3. Урьд өмнө нь ихэс түрүүлэлт болж байсан 4. Олон урагтай байх 5. Ихэс түрүүлэлт бүхий өвчтөнүүд дараагийн жирэмслэлтээр ихэс түрүүлэлттэй байх эрсдэл 4-8% байна.
  • 7. “Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг Ангилал Ихэс түрүүлэлтийг ихэс умайн хүзүүний дотор амсартай холбоо хамааралтай эсэхээр нь ангилдаг. Бүрэн ихэс түрүүлэлт гэдэг нь ихэс умайн амсарыг бүрэн бүрхсэнийг хэлнэ. Бүрэн ихэс түрүүлэлт ихэсийн төв хэсэг умайн амсартай харьцах байдлаас хамаарч төвийн, урд, хойд байрлалтай байж болно. Бүрэн бус ихэс түрүүлэлт гэдэг нь ихэс умайн хүзүүний дотор амсарыг хэсэгчилж бүрхсэнийг хэлнэ. Захын ихэс түрүүлэлт гэж ихэсийн аль нэг өнцөг умайн хүзүүний дотор амсарын ирмэг рүү тархсаныг хэлнэ.
  • 8. “Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг Бусад эрсдэлт хүчин зүйлүүд Бусад эрсдэлт хүчин зүйлс • Өмнө умайд ажилбар хийлгэсэн • Төрөлтийн тоо нэмэгдэх • Үргүйдлийн эмчилгээ хийлгэж байсан • Өмнөх жирэмслэлтийг эмчийн заалтаар тасалсан • Тамхи • Хорт зуршил • Эр ураг • Өмнө нь умайн артери бөглөх эмчилгээ хийлгэж байсан
  • 9. “Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг Эмгэг жам Ихэс түрүүлэлт үүсэх шалтгаан эмгэг жам тодорхойгүй байна. Одоо байгаа онолын таамаглалаар өмнө нь умайд хийгдсэн кесар мэс заслын шарх эсвэл олон төрөлтийн улмаас цусан хангамж өөрчлөгдсөн умайн децидуаль давхарга нь трофобласт эсийн имплантаци болон ургалт өсөлт умайн доод хөндий рүү ургах шалтгаан болсонтой холбоотой гэж үздэг. Өөр нэгэн онолоор ихэр жирэмсэнд ихсийн талбай нэмэгдэлт нь ихэс түрүүлэлт үүсэх магадлалыг нэмэгдүүлдэг гэж үзэж байна.
  • 10. “Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг Цус алдалтын эмгэг физиологи Умайн агшилт болон умайн доод таславч эсвэл умайн хүзүүний аажим өөрчлөлттэй холбоотой (нээгдэлт) ихсийн умайн ханатай холбогдсон хэсгийн эсэргүүцлийг өөрчилсөнөөр ихэсийн тодорхой хэсэг умайн хананаас салж цус алддаг гэж үздэг. Үтрээний буюу дотуур үзлэг, бэлгийн хавьтал нь ихэс умайн доод таславчийн децидуаль давхаргатай холбогдолтыг алдагдуулж цус алдалт үүсгэдэг
  • 11. “Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг Эмнэлзүй Эмнэлзүйд ихэс түрүүлэлтийг double set- up examination хийх үед умайн хүзүүний амсараар ихэс тэмтрэгдсэнээр оношилж болно. Хэдийгээр DOUBLE SET- UP examination нь өндөр нягтралтай хэт авиа гарсанаар үеэ өнгөрөөсөн ч гэсэн өнөө үедхэрэглэгдсээр байгаа юм. DOUBLE SET-UP examination нь өвчтөнийг мэс заслын өрөөнд кесар төрүүлэлтэд бэлдсэн байхыг шаарддаг. Мэс заслын бүрэн баг үтрээний үзлэг (ихэс түрүүлэлт байгаа эсэхийг тодорхойлохын тулд гүйцэтгэнэ) их хэмжээний цус алдалт үүсгэвэл мэс засал хийхэд бэлэн байх хэрэгтэй. Орчин үед жирэмсэний практикт double set-up examination-ыг хийх цор ганц заалт нь хэт авиагаар шийдвэр гаргах боломжгүй болон аминд аюулгүй цус алдалт бүхий төрж буй өвчтөнд хийнэ.
  • 12. “Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг Эмнэлзүй ба тавилан Жирэмсний дунд гурван сард эх барихын хэт авиан оношилгооны эрт илрүүлэгт орж буй жирэмсэн эхчүүдийн 10.6% нь ихэс доор байрласан (Ихэс 0-20 мм зайд), ихэс түрүүлсэн (Ихэс умайн хүзүүнийд дотор хөөмийг тагласан) байдаг. Ихэс түрүүлэлтийн 90% нь жирэмсний 20 долоо хоногоос өмнө хэт авиагаар оношлогддог. Хоёр үндсэн онол байдаг. Жирэмсний 20 долоо хоногтойгоос хойш тээлтийн хугацаа гүйцэх хүртэл хойш умайн доод таславч 5 мм-с 50 мм хүртэл сунадаг гэж тайлбарладаг. Ийм учраас ихсийн доод ирмэг умайн хүзүүний доод ирмэгээс холддог. Умайн доод таславч умайн бусад хэсгээс цусан хангамж илүү бага байдаг. Иймээс ихэс цусан хангамж сайтай тал руу буюу умайн ёроол тал руу ургаж умайн ёроол тал руу шилждэг (migration). Үүнийг трофотропизм (trophotropism) гэж үздэг.
  • 13. “Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг Жирэмсний хяналтын эхогоор ихэс түрүүлэлт оношлогдсон тохиолдолд төрөх хүртэл ихэс түрүүлэлт хэвээрээ төрөх магадлалыг харуулсан алгоритм Эмнэл зүй ба тавилан
  • 14. “Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг Эмнэлзүй ба тавилан Жирэмсний 18-24 долоо хоногтойд ихэс түрүүлэлт оношлогдсон бол: Ихэс умайн хүзүүний дотор хөөмий дээгүүр < 14 мм хэмжээтэй таглаж байрласан бол төрөх үед ихэс түрүүлэлт хэвээрээ байх магадлал 0% байна. >14мм гэхдээ <25мм хэмжээтэй умайн хүзүүний дотор хөөмийг тагласан бол төрөх хугацаа гүйцэж төрөхөд ихэс түрүүлэлттэй байх магадлал 20% байна. Харин >25мм бол төрөх үед ихэс түрүүлэлт байх магадлал 40-100% байна. Харин 55 мм-с дээш хэмжээгээр умайн хүзүүг таглаж байрласан тохиолдолд төрөх үед ихэс түрүүлэлт хэвээр байх магадлал 100% байна.
  • 15. “Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг Эмнэлзүй ба тавилан • Жирэмсний дунд гурван сарын хяналтын эход ихэс урд хананд байгаа нь оношлогдож байгаа тохиолдолд төрөх үед (хойд хананд байрласан ихсээс) илүү умайн ёроол руу шилжиж байна. Ихэсийн байрлал •Жирэмсний хоёрдугаар хагаст өвдөлтгүй үтрээгээр цус алдалтаар нийт тохиолдлын 90% илэрдэг. •Умайн базлалт, хэвлийн доогуурх өвдөлт, цус алдалт буюу ихэс ховхролттой төстэй эмнэлзүйгээр 10%-20% нь илэрдэг. Цус алдалт
  • 16. “Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг Эмнэлзүй ба тавилан Жирэсмний хугацаанд цус алдсан тоо, цус сэлбэх шаардлага, заалт гарах зэрэг нь яаралтай кесар мэс заслаар төрөхөд нөлөөлнө (independent predictor of emergency cesarean delivery) Жирэмсний хяналтын буюу тээлтийн хугацаанд ямар нэгэн шалтгаантай болон шалтгаангүй үтрээгээр цус алдалт нь өөрөө дутуу төрөлт, ураг орчмын шингэн цагаас урьтаж гарах эрсдэлт хүчин зүйл шалтгаан болдог.
  • 17. “Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг Эмнэлзүй ба тавилан Ихэс бүрэн түрүүлэлт умайн хүзүүний богиносолт ихэс умайн урд хананд байх, жирэмсний хяналтын хугацаанд олон удаа цус алдалт Төрөлт, жирэмслэлтийн тоо олон Умайдаа өмнө ажилбар хийлгэсэн Эдгээр нь жирэмсний хугацаанд ихэс түрүүлэлт оношлогдсон эмэгтэйд цус алдах шалтгаан эрсдэлт хүчин зүйл болдог Эх сурвалж:Essentials of Obstetrics and Gynecology, 4e / Part Two Obstetrics / Obstetric Hemorrhage and Puerperal Sepsis / Antepartum Hemorrhage, Placenta Previa, page 146-148
  • 18. “Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг ЭХ-УРГИЙН ЭРСДЭЛ Ихэс түрүүлэлтийн улмаас эхийн нас баралт өнгөрсөн 60 жилд 30%-иас 1% болтол огцом буурчээ. Энэ нь юун түрүүнд кесар хагалгааг өргөн ашиглах болсон хийгээд болгоомжтой хүлээх менежмент баримтлах болсоны үр дүн юм. Ховор тохиолдох эхийн нас баралт нь кесар хагалгааны хүндрэл юмуу ихэсийн байрлалаас цус алдалтыг (ихэвчлэн хойд) хянаагүйтэй холбоотой байдаг. Хэрэв их хэмжээний цус алдсан юмуу ихэс салалт тохиолдсонтой холбоотой судсан дотор цус түгмэл бүлэгнэх хамшинж (Disseminated intravascular coagulopathy (DIC)) тохиолдож болно. Эх сурвалж:Essentials of Obstetrics and Gynecology, 4e / Part Two Obstetrics / Obstetric Hemorrhage and Puerperal Sepsis / Antepartum Hemorrhage, Placenta Previa, page 146-148
  • 19. “Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг ЭХ-УРГИЙН ЭРСДЭЛ Төрөхийн өмнөх эсвэл төрөх үеийн эсвэл аль алиных нь үеийн цус алдах эрсдэл нь ихэс түрүүлэлт бүхий өвчтөний тогтмол аюул занал болж байдаг. Цус алдалт нь placenta accrete, умайн атонитай холбоотой шалтгаантай юмуу ихэс түрүүлэлттэй өөртэй нь холбоотой байж болно. Placenta accretа гэдэг нь ихэс умайн миометр хүртэл гүн бэхлэгдэх эмгэг өөрчлөлт бөгөөд үүний үр дүнд буруу децидуа бий болдог (Nitabuch-ийн давхарга байхгүй). Энэхүү эмгэг өөрчлөлт бүхий бэхлэгдэлт нь өнгөц (accreta) эсвэл ихэсийн цэлмэнгүүд хэсэгчилсэн байдлаар миометр лүү нэвтэрсэн (increta) эсвэл умайн серозон бүрхүүл рүү нэвтэрсэн (percreta) байж болно. Эх сурвалж:Essentials of Obstetrics and Gynecology, 4e / Part Two Obstetrics / Obstetric Hemorrhage and Puerperal Sepsis / Antepartum Hemorrhage, Placenta Previa, page 146-148
  • 20. “Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг Эх ургийн эрсдэл Жирэмслэлтийн 20% нь умайд өсөлт сааталтаар хүндэрдэг ба энэ нь төрөлхийн гажигуудаас хоёр дахин их байгаа юм. Түүнчлэн ихэс түрүүлэлтээр хүндэрсэн жирэмслэлтийн үед ураг орчмын шингэний хальс эрт урагдах нь өндөр хувьтай байдаг. Баримтаар өмнө нь кесар хагалгаа хийлгэсэн байх нь эрсдэлийг 25%-иар нэмэгдүүлдэг ажээ.Дутуу төрөлт нь урагт өндөр эрсдэл авчирдаг. Аз болоход жирэмсэн болон нярайн тусламж хөгжсөнөөр перинатал нас баралтын хувь өнгөрсөн хэдэн арван жилд буурсаар байна. Энэ хэлбэрийн хүндрэл бүхий өвчтөнүүдийн гуравны хоёр нь гистерэктоми хийх шаардлагатай болдог. Умайдаа мэс засал хийлгэж байсан өгүүлэмжтэй өвчтөнүүд нь accrete үүсэх өндөр эрсдэлтэй байдаг. Эх сурвалж:Essentials of Obstetrics and Gynecology, 4e / Part Two Obstetrics / Obstetric Hemorrhage and Puerperal Sepsis / Antepartum Hemorrhage, Placenta Previa, page 146-148
  • 21. “Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг Оношилгоо Ихэс түрүүлэлтийн сонгодог илрэл бол хэвийн жирэмсэнд өвдөлтгүй үтрээний цус алдалт илрэх юм. Цус алдалт эхлэх жирэмсэний дундаж хугацаа 30 долоо хоног байх ба гуравны нэг нь 30 долоо хоногоос өмнө илэрнэ. Ихэс түрүүлэлт нь өнөө үед хэт авиагаар бараг л бүрэн оношлогддог. Зарим зэрэглэлийн ихэс түрүүлэлт бүхий өвчтөнүүдийн 4-6% нь хэт авиан шинжилгээгээр жирэмсэний 20 долоо хоногоос өмнө илэрнэ. Ихэс умайн доод сегментэд үүсч бий болсон бол ихэсийн харьцангуй дээш шилжилт тохиолддог ба ийм тохиолдолын 90% нь гуравдугаар гурван сард өөрөө засагдсан байна. Эх сурвалж:Essentials of Obstetrics and Gynecology, 4e / Part Two Obstetrics / Obstetric Hemorrhage and Puerperal Sepsis / Antepartum Hemorrhage, Placenta Previa, page 146-148
  • 22. “Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг Оношилгоо Бүрэн ихэс түрүүлэлт хамгийн бага засагддаг ба тохиолдолын зөвхөн 10% нь гуравдугаар гурван сар гэхэд засагддаг. Ихэс түрүүлэлт хоёрдугаар гурван сард оношлогдсон бол хэт авиан шинжилгээг 30-32 долоо хоногтойд давтах заалттай. Хэвлийн хэт авиагаар ихэс түрүүлэлтийг 95% илрүүлнэ. Хэрэв ихэс хойш байрласан, ургийн түрүүлсэн хэсэг дор байрласан бол ихэсийн доод ирмэг далдлагдах ба ихэс түрүүлэлт оношлогдохгүй байж болно. Үтрээний хэт авиа нь ихэс түрүүлэлтийг бодит тохиолдолын 100% илрүүлнэ. Онолын хувьд үтрээний хэт авиа нь цус алдалтыг түргэсгэдэг гэж үздэг тул үүнийг эмнэлэгийн нөхцөлд туршлагатай эмч хийх нь зүйтэй. Эх сурвалж:Essentials of Obstetrics and Gynecology, 4e / Part Two Obstetrics / Obstetric Hemorrhage and Puerperal Sepsis / Antepartum Hemorrhage, Placenta Previa, page 146-148
  • 23. “Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг Оношилгоо-Ихэс түрүүлэлт Оношилгооны шалгуур:  Жирэмсний хяналтандаа ороогүй үтрээгээр цус гарах зовиуртай 20 долоо хоногоос хойш ирсэн жирэмсэн эмэгтэйд дотуур үзлэг хийхээс өмнө хэт авиан оношилгоо хийж ихсийг тодорхойлох хэрэгтэй.  Жирэмсний дунд эсвэл сүүлийн гурван сард хийсэн хэт авиан оношилгоогоор нэгэн төрлийн эхо ойлт бүхий ихсийн эд умайн хүзүүний дотор хөөмийг таглаж байрласанаар оношилно. Хэвлийн хэт авиан оношилгоо: Шар сумаар ихэс төвөөрөө дотор хөөмийг бүрэн тагласан байрласныг харуулж байна. Ихэс төв хэсгээрээ (Ихэсийн хойд болон урд радиус тэнцүү) байрлах нь ихэс бүрэн түрүүлэлтийн 20-30%-д тохиолдоно.
  • 24. “Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг Оношилгоо-Ихэс доор байрлах Оношилгооны шалгуур:  Ихсийн доод ирмэг умайн хүзүүний дотор хөөмийгөөс <20мм зайд байрлахыг ихэс доор байрлах (“Low-lying placenta”) гэнэ.  Ихсийн доод ирмэг, умайн хүзүүний дотор хөөмий хоёрын хооронд хэдэн мм зай байгааг дүгнэлт, өвчний түүх, хяналтын дэвтэрт хавсарган бичнэ. Оношилгооны ач холбогдол нь хэт авиан оношилгоо хийлгэх үеийн тээлтийн хугацаанаас хамаарна. Үтрээний хэт авиан оношилгоо: Ихэс умайн ар доод ханаар байрласан. Шар сумаар ихэсийн доод ирмэг умайн хүзүүний дотор хөөмийн доод амсар хүрч байрласныг харуулж байна. Үүнийг ихэс доор байрлах гэнэ. Өөрөөр хэлбэл ихэс умайн хүзүүний дотор хөөмийг бүрэн таглаагүй ихсийн доод ирмэг дотор хөөмийтэй зэргэлдээ оршиж байна.
  • 25. “Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг Оношилгоо Хэт авиан оношилгоо: Ихэнхи тохиолдолд эхлээд хэвлийн хэт авиан оношилгоо хийнэ. Үүний альтернатив сонголт буюу дараагийн сонголтонд: Үтрээний хэт авиа оношилгоо Хярзангаар буюу транслабиал-транспрениал хэт авиан оношилгоо нь ихэс, умайн хүзүүний байрлалыг тогтооход дараагийн сонголт болдог.
  • 26. “Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг Оношилгоо-Ихэс түрүүлэлт Бид голдуу хэвлийн хэт авиагаар скрининг хийх бөгөөд ихсийн доод ирмэг доод ирмэг ба умайн хүзүүний дотор хөөмийн хоорондын зай <20мм байвал оношийг тодруулахын тулд үтрээний хэт авиан оношилгоо нэмж хийдэг. Учир нь хэвлийн хэт авиан оношилгоог үтрээний хэт авиан оношилгоотой харьцуулаахд ихэс түрүүлэлтийн үед хуурамч эерэг (false positive rate) байх магадлал 25% хүртэл байдаг. Хэт авиан оношилгоо хийх техник: Сагитал (босоо), парасагитал, болон трансверс (хөндлөн) тэнхлэгээр хэт авиан тэмтрүүлийг байрлуулж өвчтөний давсагт дунд зэрэг шээстэй (patient’s bladder partially full) үед ихэс түрүүлэлтийн скрининг хийнэ.
  • 27. “Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг Ихэс түрүүлэлт-оношилгоо: Анхаарах зүйлс Ихэс түрүүлэлтийн скрининг хийх үед хэвлийн хэт авиан оношилгоо хийхэд анхаарах зүйлс: Өвчтөний давсаг хэт дүүрэн байх нь умайн урд доод хэсгийн ханыг арын доод сегментийн ханы эсрэг шахаж, ихэстэй төстэй харагдуулдаг(зураг).Өөрөөр хэлбэл ихэс түрүүлэлтгүй байхад ихэс түрүүлэлттэй болгож харагдуулах магадлалтай. Харин өвчтөнг шээлгэж давсаг хоосолсны дараа ихэсийн байрлалыг батлахгүйгээр ихэсийн түрүүлэлт гэсэн оношийг тавьж болохгүй. Өвчтөнд умайн агшсан/доод сегмент агшсан (жирэмсэн эмэгтэйг шээлгэсний дараа голдуу үүсдэг) эсвэл ихсийн ирмэг умайн хүзүүний дотор хөөмийн ялгарал тодорхойлогдохгүй байгаа тохиолдолд ихэс түрүүлэлт гэсэн онош тавихгүй. Умайн хүзүүтэй харьцуулахад умайн доод сегментийн урд болон хойд ханын миометрийн хэмжээ хэвийн хэмжээнээс илүү зузаарсан тохиолдолд умайн агшилт гэж үзнэ. Энэ тохиолдолд 15-20 минутын дараа агшилт арилахаар давтан үзнэ.
  • 28. “Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг Ихэс түрүүлэлт-оношилгоо: Анхаарах зүйлс Энэ тохиолдолд өвчтөнг шээлгэсний дараа дахин эхо-д харж ихсийн ирмэг болон умайн хүзүүний дотор хөөмийн хоорондох зайг үнэлэнэ. Хэвлийн хэт авиан оношилгоо: Дүүрэн шээсээр тэлэгдсэн давсаг нь умайн доод сегментийг шахсаны улмаас ихэс түрүүлэлтгүй эмэгтэйд ихэс түрүүлэлттэй ижилхэн харагдуулж байна. Энэ тохиолдолд давсаг нь ума йд урд доод сегментийг арын хана руу нь шахсаны байна Өвчтөн дүүрэн шээсгүй байхад умайн хүзүүний дотор хөөмий хаана байхыг Шар сумаар зааж харуулсан байна
  • 29. “Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг Оношилгоо-Ихэс түрүүлэлт. Анхаарах зүйлс Эдгээр тохиолдолд өвчтөнг трендленбүргийн байрлалд оруулсанаар эсвэл ургийн толгойг зөөлөн эвтэйхэнээр дээш гараар буюу хэт авианы тэмтрүүлээр (эхоны датчикаар) умайн ёроол тал руу түлхэснээр умайн хүзүү, дотор хөөмий ихсийг илүү нарийвчлалтай харна. Төрөх хугацаа гүйцэх дөхсөн үед ургийн толгой доошилсон үед ургийн толгой ихсийн эдийг дарсанаас болж акустик сүүдэр үүсч ихсийн байрлалыг тодорхойлоход саад учруулж ихэс түрүүлэлт буруу оношлогдохгүй өнгөрч болно.
  • 30. “Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг Оношилгоо-Ихэс түрүүлэлт Анхаарах зүйлс: Эдгээр тохиолдолд хөндлөн зүслэгээр умайн хүзүүний дотор хөөмийгөөс дээгүүр түвшинд тэмтрүүлээ байрлуулж харах нь ихэс түрүүлэлтийг найдвартай оношилход тусалдаг. Noncomplete central placental previa-Ихэс төвөөрөө байрлаагүй бүрэн ихэс түрүүлэлт Харин төвөөрөө байрлаагүй бүрэн ихэс түрүүлэлтийн (noncomplete central placental previa-Ихэс төвөөрөө байрлаагүй ихэс түрүүлэлт) үед ихэс түрүүлэлтийн байрлалыг тодорхойлоход хэцүү байдаг. Complete central placental previa- Ихэс төвөөрөө байрласан бүрэн ихэс түрүүлэлт Ихэс төв хэсгээрээ умайн хүзүүний дотор хөөмийг бүрэн тагласан (complete central placental previa-Ихэс төвөөрөө байрласан бүрэн ихэс түрүүлэлт) үед хэт авиан оношилгоогоор ихсийн умайн доод таславч, умайн хүзүүний урд болон хойд хэсгийг хэрхэн таглаж байрласанг илүү хялбар тодорхойлдог.
  • 31. “Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг Оношилгоо-Ихэс түрүүлэлт Анхаарах зүйлс: Ар ханын ихэс түрүүлэлт нь урд ханаар байрлалтай ихэс түрүүлэлтээс илүү оношилход төвөгтэй байдаг (үтрээний хэт авиан оношилгоо хийсэн ч гэсэн). Исийн доор болон ихэсийн захаар цус алдалт үүнээс үүдэлтэй гематом нь ихсийн ирмэг болон умайн хүзүүний дотор хөөмийг хэт авиагаар ОНОШИЛХОД ТӨВӨГТЭЙ болдог. Хугацаа өнгөрөх тусам цус, цус хуралт нь хэт авиан шинжилгээн дээр эхо ойлтыг өөрчилдөг. Иймд 2-3 хоногийн дараа давтан үзэхэд ихсийн ирмэг болон дотор хөөмий бага зэрэг эхо ойлт нь өөрчлөгдөж харагддаг. Хэрэв яаралтай оношлох, онош тодруулах, ялган оношлох шаардлагатай байгаа бол MRI шинжилгээ хийж цусан бүтээгдэхүүн гематом уу эсвэл ихэс түрүүлэлт үү гэдгийг ялган оношлоно.
  • 32. “Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг Оношилгоо- Ихэс түрүүлэлт Анхаарах зүйлс: Үтрээний хэт авиан оношилгоо:  Умайн хүзүүний дотор хөөмийнөөс 20-30 мм зайд проб/датчик болон умайн хүзүүний гадна хөөмий байхаар датчикаа байрлуулах нь умайн хүзүүний суваг руу проб гэнэт гулсч орох, эрсдэл тохиолдохоос сэргийлэх аюулгүй х хэт авиан оношилгоо хийхэд тустай.  Үтрээний хэт авиан оношилгоо нь хэвлийн хэт авиан оношилгооноос илүү ач холбогдолтой.
  • 33. “Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг Оношилгоо- Ихэс түрүүлэлт Анхаарах зүйлс: Допплер Ихэсийн эмгэг бэхлэгдэлтүүдийн тохиолдлыг (placenta accreta spectrum disorders) оношилход илүү ач холбогдолтой байна. Ихэс түрүүлэлт болон судас түрүүлэлтийг ялган оношилход чухал ач холбогдолтой
  • 34. “Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг Оношилгоо- Ихэс түрүүлэлт Анхаарах зүйлс: Цус алдалт илэрсэн жирэмсэн эхэд ихэс түрүүлэлтийг оношилход туслах хэт авиан шинжүүд:  Харах үед ихэс бүрэн түрүүлсэн байх  Ихэсийн хорион болон суурийн давхарга дахь ихсийн зах ирмэгийн зузаан нь >10 мм эсвэл өнцөг нь >45 байх (in setting of low- lying placenta)  Умайн хүзүүний дотор хөөмий болон ихсийн доод ирмэг хоёрын хооронд эхо ойлтгүй зай байх (echo free space)  Умайн хүзүүний урт <30мм хүртлэ  Жирэмсний хоё болон гуравдах гурван сард өмнөх хяналтын эхотой харьцуулахад умайн хүзүүний урт 6мм-р богиносох эсвэл сүүлийн гурван сард <35 мм байх
  • 35. “Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг Оношилгоо-Ихэс түрүүлэлт Анхаарах зүйлс: Өмнө нь кесар мэс заслаар төрсөн одоо умайн өмнөд ханын хуучин кесар мэс заслын сорвийг хамран байрласан ихэс түрүүлэлт оношлогдсон (Anterior placenta previa over the previous s-section scar) эмэгтэйд ихсийн эмгэг бэхлэгдэлт тохиолдох магадлал • Анхны кесар мэс заслын дараа PAS-ихэс эмгэг шигдэлт ихэс түрүүлэлттэй хавсран тохиолдох магадлал-3% • Хоёр дахь кесарын дараа-11% • Гурав дахь кесарын дараа-40% • Дөрөв дэх кесарын дараа-61% • Тав болон түүнээс дээш кесарын дараа-67% байна.
  • 36. “Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг Оношилгоо-Ихэс түрүүлэлт Анхаарах зүйлс: Хүндрэл 52% нь жирэмсний хугацаанд цус алдана 22% нь төрсний дараа цус алдах эрсдэлтэй.
  • 37. “Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг Ихэс түрүүлэлт оношлогдсон зовиургүй өвчтөнд авах арга хэмжээ Зорилго  Жирэмсний тээлтийн хугацаа нэмэгдэх тусам ихэст өөрчлөлт орсон эсэх  Ихэс эмгэгээр бэхлэгдсэн эсэх,  Цус алдах эрсдлийг бууруулах 1. www.uptodate.com
  • 38. “Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг Ихсийн байрлалыг эхо-д харах  Ихсийн ирмэг умайн хүзүүний дотор хөөмийгөөс <2 см зайд эсвэл ихэс умайн дотор хөөмийг бүрэн таглан байрласан тохиолдолд үтрээний хэт авиан оношилгоо давтан хийх заалттай.  Жирэмсний дунд гурван сард ихсийн ирмэг умайн хүзүүний дотор хөөмийгөөс <2 см зайтай бол 32 долоо хоногтойд жирэмсний хяналтанд ирэхдээ давтан үтрээний хэт авиан шинжилгээ хийлгэх заалттай www.uptodate.com Ихэс түрүүлэлт оношлогдсон зовиургүй өвчтөнд авах арга хэмжээ
  • 39. “Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг Авах арга хэмжээ www.uptodate.com
  • 40. “Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг Жирэмсний хяналт үзлэг 32 долоо хоног: Ихсийн ирмэг >2см зайтай бол давтан нэмэлт ЭХО харах шаардлагагүй. Хэвийн байрласан ихэс гэж үзнэ. <2см зайд байвал 36 долоо хоногтойд давтан үзнэ www.uptodate.com Ихэс түрүүлэлт оношлогдсон зовиургүй өвчтөнд авах арга хэмжээ
  • 41. “Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг Жирэмсний хяналт үзлэг 36 долоо хоног: Ихэс умайн хүзүүг бүрэн тагласан байвал кесар мэс заслыг төлөвлөнө. Ихсийн ирмэг умайн хүзүүний дотор хөөмийг бүрэн таглаагүй гэхдээ <2см зайд байвал төрөх замаар төрүүлэхийн эрсдэл ач холбогдлыг өвчтөнтэй ярилцаж төрөх замаар төрүүлэх шийдвэр гаргаж болно. Гэхдээ цус алдах эрсдэлтэй. Ихэс эмгэг бэхлэгдсэн шинж илэрвэл кесар мэс заслыг 34+0-35+6 долоо хоногтойд төлөвлөнө. www.uptodate.com Ихэс түрүүлэлт оношлогдсон зовиургүй өвчтөнд авах арга хэмжээ
  • 42. “Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг Цус алдалтаас сэргийлэх Дараах зүйлсийг хориглоно • Дотуур үзлэг • Бэлгийн хавьтал • ХҮнд юм өргөх (>9кг) • Удаан хугацаагаар зогсох (4>цаг) (OR 1.10-1.20) www.uptodate.com Ихэс түрүүлэлт оношлогдсон зовиургүй өвчтөнд авах арга хэмжээ
  • 43. “Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг Цус алдалтаас сэргийлэх • Дотуур үзлэг • Дотуур үзлэг хийх үед умайн хүзүүгээр ихэст шууд гэмтэл үзүүлж цус алдах эрсдэлтэй • Бэлгийн хавьтал • Бэлгийн хавьталын үед (ялангуяа orgasm-н үед) умай агшиж цус алдах эрсдэлтэй. Мөн бэлгийн хавьтал шууд гэмтэл учруулж цус алдуулдаг. • ХҮнд юм өргөх (>9кг) • Удаан хугацаагаар зогсох (4>цаг) (OR 1.10-1.20) 1. www.uptodate.com 2. Palmer KT, Bonzini M, Harris EC, Linaker C, Bonde JP. Work activities and risk of prematurity, low birth weight and pre-eclampsia: an updated review with meta-analysis. Occup Environ Med. 2013 Apr;70(4):213- 22. doi: 10.1136/oemed-2012-101032. Epub 2013 Jan 23. PMID: 23343859; PMCID: PMC3653070. Ихэс түрүүлэлт оношлогдсон зовиургүй өвчтөнд авах арга хэмжээ
  • 44. “Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг Тасагт болон амбулаторид өвчтөнг хянах Амбулаторид хянах • Ажиглалт судалгаануудаас үзэхэд яаралтай кесар мэс засал шаардсан цус алдалт хүндрэл харьцангуй бага байдаг тул эдгээр шинж тэмдэггүй ихэс түрүүлэлттэй өвчтөнүүдийг цус алдалт тохиолдтол эсвэл кесар мэс заслын төлөвлөсөн хугацаа хүртэл амбулаториор хянаж болно гэж үзсэн. Тасагт хэвтүүлэн хянах • Умайн хүзүүний урт <15мм (<25мм бол дутуу төрөх эрсдэл өндөр гэж үзнэ) бол хэвтүүлэн хянана • Умайн хүзүү богино хугацаанд богиноссон (1-2 долоо хоногт >10 мм богиноссон) бол • Эмнэлэгт 20 минутын дотор ирж хэвтэх боломжгүй, яаралтай тусламжийн тасагт авч ирэх ар гэрийн боломжгүй байдалтай бол www.uptodate.com Ихэс түрүүлэлт оношлогдсон зовиургүй өвчтөнд авах арга хэмжээ
  • 45. “Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг Жирэмслэлтийг шийдэх Uptodate: 36+0-37+6 долоо хоногтойд кесар мэс заслаар төрүүлэхийг зөвлөсөн. Америкын эх барих эмэгтэйчүүдийн эмч нарын колллеж: 36+0-37+6 долоо хоногтойд кесар мэс заслаар төрүүлэхийг зөвлөсөн. Эх ургийн анагаах ухааны нийгэмлэг:36+0-37+6 долоо хоногтойд кесар мэс заслаар төрүүлэхийг зөвлөсөн. • Ургийн уушигны хөгжил дэмжих эмчилгээ хийсэн байна. (Төрөхөөс <48 цагийн өмнө) www.uptodate.com Ихэс түрүүлэлт оношлогдсон зовиургүй өвчтөнд авах арга хэмжээ
  • 46. “Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг Зорилго Цусны хөдлөл зүйг тогтвортой болгох ( ЭЦЭ нөхөх амин үзүүлэлт, даралт, пульс амин үзүүлэлтийг тогтвортой болгох) Яаралтай кесар мэс засал хийх эсэхийг шийдэх www.uptodate.com Ихэс түрүүлэлт оношлогдсон цочмог цус алдаж буй өвчтөнд авах арга хэмжээ
  • 47. “Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг Эх болон ургийн биеийн байдлыг үнэлэх Ураг: УЗЦ-г мониторт хянах Ураг: УЗЦ-г мониторт хянах Алдсан цусыг тооцох www.uptodate.com Ихэс түрүүлэлт оношлогдсон цочмог цус алдаж буй өвчтөнд авах арга хэмжээ
  • 48. “Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг Алдсан цус тооцох аргууд  Хэмжээстэй саванд цусыг цуглуулах  Норсон материалыг хуурай болсны дараах жингийн зөрүүгээр бодох  Цуснаас бусад шингэнийг тооцоолох (УОШ, хэвлий угаахад ашигласан шингэн, шээс гм)  Харааны аргаар тооцоолох Ихэс түрүүлэлт оношлогдсон цочмог цус алдаж буй өвчтөнд авах арга хэмжээ www.uptodate.com
  • 49. “Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг Харааны аргаар тооцоолох Нэгжийн хөрвүүлэг 1 cc (cubic centimeter) = 1мл 100 сс=100 мл цус www.uptodate.com
  • 50. “Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг Эмнэлзүй 10-15 (500-1000 мл) Хэвийн буюу >90 Зүрх дэлсэх, толгой эргэх, пульс олширох 15-25 (1000-1500 мл) 80-90 Бие сулрах, хөлрөх, тахикарди (100-120/мин) тахипнеа (АТ-20-24/мин) 25-35 (1500-2000 мл) 70-80 Ухаан самуурах, тайван биш, цочромтгой болох, царай цонхийх, олигоури, тахикарди (120-140/мин), бие хөрөх, clammy skin-арьс хүйтэн чийглэг (хөлрөмтгий чийглэг болох) 35-45 (2000-3000 мл) 50-70 Унтаарах, ухаан санаа бүдгэрэх, амьсгаадах, анури-шээс гарахгүй болох, дайрлага болох, тахикарди (>140/мин) www.uptodate.co Ихэс түрүүлэлт оношлогдсон цочмог цус алдаж буй өвчтөнд авах арга хэмжээ
  • 51. “Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг -ЦЕШ -Цусны бүлэг, хувийн тохирооо -2-4 нэгж ДУБ захиалах -Цусны бүлэгнэлтийн шинжилгээ www.uptodate.com Ихэс түрүүлэлт оношлогдсон цочмог цус алдаж буй өвчтөнд авах арга хэмжээ Лабораторийн шинжилгээ
  • 52. “Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг Хемодинамикийг тогтворжуулах дараалал Цусны хөдлөл зүйг тогтвортой болгох ( ЭЦЭ нөхөх амин үзүүлэлт, даралт, пульс амин үзүүлэлтийг тогтвортой болгох) Шингэн сэлбэх хүрц авах- Кристаллойд сэлбэх (лактат бүхий Рингер, 0,9% Nacl-н уусмал). Гемодинамик тогтвортой болох, шээсний гарц 30 мл/цаг болтол сэлбэнэ. Цус, цусан бүтээгдэхүүн сэлбэх Эмнэлзүй, багажийн болон лаборторийн шинжилгээний дүнг харгалзан үзэж ЦЦБ сэлбэнэ. Гэхдээ Hgb <10 г/дл бол яаралтай ЦЦБ сэлбэнэ. www.uptodate.com Ихэс түрүүлэлт оношлогдсон цочмог цус алдаж буй өвчтөнд авах арга хэмжээ
  • 53. “Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг ЦЦБ сэлбэх заалт Бүрэлдэхүүн (эзэлхүүн-мл) Найрлага Заалт тун Бүхэл цус (1 нэгж-500 мл) RBC, PLT, plasma Их хэмжээний цус алдалт (5-6 нэгж ДУБ шаардсан) Даршилсан улаан бөөм 1нэгж-350 мл RBC • Цус багадалт, цус алдалт • 1 нэгж ДУБ сэлбэхэд HGB 1 г/л, Hct 3% нэмэгдэнэ. ШХС 1 нэгж-200-300 мл Сийвэнгийн уургууд, бүлэгнэлтийн факторууд • Цус алдалт эсвэл сэжиглэж буй (яаралтай мэс заслын үед), цус бүлэгнэлтийн факторуудын дутагдал, СЦТБХШ • 1 нэгж сэлбэхэд бүлэгнэлтийн факторыг 30% нэмэгдүүлнэ (энэ нь гемостазд хангалттай). Криосийвэн 1 нэгж-10-20 мл Fibrinogen; factors VIII and XIII; VWF • Гипофибриногенэмид орсон цус алдаж байгаа зүрх, элэг шилжүүлэн суулгалт, төрсний дараах цус алдалт мөн их хэмжээний шингэн сэлбэсэн гэмтэлтэй өвчтөнд хийнэ. • СЦТБХШ • Вазопрессин үр дүнгүй байгаа уреми • 1 нэгж/10кг-р сэлбэхэд сийвэнгийн фибриноген 50 мг/дл-р нэмэгдэнэ. Ялтас эсийн өтгөрүүлэг 5-6 нэгж-200-300 мл (1 нэгж аферез бүхий ялтас эс 200-300 мл) PLT • 200-300 мл буюу 5-6 нэгж ялтас эсийн өтгөрүүлэг сэлбэхэд ялтас эсийн тоо 30,000/microL –р нэмэгддэг Ихэс түрүүлэлт оношлогдсон цочмог цус алдаж буй өвчтөнд авах арга хэмжээ
  • 54. “Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг Ихэс түрүүлэлт оношлогдсон цочмог цус алдаж буй өвчтөнд авах арга хэмжээ
  • 55. “Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг Кесар мэс заслаар төрүүлэх заалт Төрөлтийн үйл ажиллагаа эхэлсэн Ургийн бичлэг эмгэг Шингэн сэлбэх эмчилгээнд үр дүнгүй, гемодинамик тогтворгүй, хүнд их хэмжээний үтрээгээр цус алдалт >34+0 долоо хоногоос хойш их хэмжээтэй цус алдсан бол эх болон ургийн биеийн байдал, эмчийн шийдвэр дүгнэлтийг үндэслэн кесар мэс заслаар төрүүлнэ. Ихэс түрүүлэлт оношлогдсон цочмог цус алдаж буй өвчтөнд авах арга хэмжээ
  • 56. “Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг Ургийн бичлэг Sinusoidal heart rate pattern. Энэ нь fetomaternal hemorrhage-г илтгэнэ Late decelerations умайн базлалт, цус алдалттай холбоотой Late decelerations нь умайн базлалт цус алдалттай холбоотой Recurrent variable deceleration нь умайн базлалт цус алдалттай холбоотой Ихэс түрүүлэлт оношлогдсон цочмог цус алдаж буй өвчтөнд авах арга хэмжээ Эдгээр тохиолдолд яаралтай кесар мэс заслаар төрүүлнэ
  • 57. “Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг Зорилго  Эх болон ургийн биеийн байдал тогтвортой бол ургийн хөгжлийг дэмжих зорилгоор хүлээх тактик баримтлана. www.uptodate.com Ихэс түрүүлэлт оношлогдсон өвчтөнд ХҮЛЭЭХ ТАКТИК баримтлах нь
  • 58. “Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг Үндсэн эмчилгээ  Ургийн уушигны хөгжлийг дэмжих зорилгоор эрт (22+0-22+6 долоо хоногтойд) болон хожуу (34+0-36+6 долоо хоногтойд) үед кортикостеройд эмчилгээ хийж болно.  Цус алдалтыг тогтоох, цус багадалтын эсрэг эмчилгээ хийнэ  Резус сөрөг цустай бол Anti-D immune globulin эмчилгээ хийнэ.  Ургийг үргэлжлүүлэн мониторт хянах www.uptodate.com Ихэс түрүүлэлт оношлогдсон өвчтөнд ХҮЛЭЭХ ТАКТИК баримтлах нь
  • 59. “Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг Бусад эмчилгээ  Токолитик эмчилгээ- болгоомжтой хэрэглэнэ. Голдуу умайн базлалттай үед нифедипин хэрэглэнэ.  Умайн хүзүүнд оёдол тавих. Түгээмэл зөвлөдөггүй-гэхдээ умайн хүзүүний дутмагшилтай үед тавих эсрэг заалт байхгүй.  Pessary болон прогестерон эмчилгээ- Зарим судалгаагаар үр дүн сайтай байгаа. www.uptodate.com Ихэс түрүүлэлт оношлогдсон өвчтөнд ХҮЛЭЭХ ТАКТИК баримтлах нь
  • 60. “Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг Эмнэлгээс гаргах шалгуур Шинж тэмдгийн болоод цус тогтоох эмчилгээ хийсэн, эхийн болон ургийн биеийн байдал тогтвортой бол эмнэлгээс гаргана. Яаралтай болон жирэмсний аюултай шинжүүдийг ойлгосон байх Аюултай шинжүүд илэрвэл 20 минутын дотор эмнэлэгт ирэх боломжтой байх (жнь: гэр ойр байх, хувийн машинтай байх гэх мэт) Гэр бүлийн хүн, нөхөр нь 24 цагийн аль ч үед эмнэлэгт яаралтай хүргэж ирэх эсвэл 103-р дуудлага өгч эмнэлэгт хүргэх боломжтой байх www.uptodate.com Ихэс түрүүлэлт оношлогдсон өвчтөнд ХҮЛЭЭХ ТАКТИК баримтлах нь
  • 61. “Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг УОШ цагаас урьтаж гарсан тохиолдолд Үтрээгээр цус гарахтай зэрэгцэн УОШ гарсан үед баримталдаг журам дүрмийг харгалзаж төрөлтийг шийднэ. www.uptodate.com Ихэс түрүүлэлт оношлогдсон өвчтөнд ХҮЛЭЭХ ТАКТИК баримтлах нь
  • 62. “Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг Шинж тэмдэггүй зовиургүй эхчүүдэд Төрөлтийг 36+0-37+6 долоо хоногтойд кесар мэс заслаар төрүүлэхээр төлөвлөнө. Харин өмнөх слайдуудад дурдсан яаралтай төрөлт шийдэх заалт гарвал төрөлтийг шийднэ. www.uptodate.com Ихэс түрүүлэлт оношлогдсон өвчтөнд ХҮЛЭЭХ ТАКТИК баримтлах нь
  • 63. “Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг Тодорхойлолт: Ихэсийн ирмэг умайн хүзүүнээс 0-20 мм зайд байх  Ихэс умайн хүзүүнээс 0-10 мм зайд байгаа тохиолдолд төлөвлөгөөт кесар мэс заслаар төрүүлнэ.  Харин ихэс умайн хүзүүнээс 10-20 мм зайд байгаа тохиолдолд төрөх замаар төрүүлэх шийдвэр гаргаж болно. Гэхдээ интрапартум цус алдалт үүсгэж яаралтай кесар мэс засалд шилжих эрсдэл өндөртэй www.uptodate.com Ихэс доор байрласан тохиолдолд авах арга хэмжээ
  • 64. “Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг Эх сурвалж Uptodate FIGO ACOG ISFM болон Essentials of Obstetrics and Gynecology, 4e / Part Two Obstetrics / Obstetric Hemorrhage and Puerperal Sepsis / Antepartum Hemorrhage, Placenta Previa, page 146-148
  • 65. “Өргөө Амаржих Газар” төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг АНХААРАЛ ХАНДУУЛСАНД БАЯРЛАЛАА.