Sirius Friday seminarie nieuwe consumentenbescherming in e-commerce 20140228 sirius legal

Sirius Friday Seminarie 28 februari 2014
“Nieuwe regels voor (online) ondernemers in
2014″

Nieuwe regels voor consumentenbescherming in Ecommerce

Bart Van den Brande
Advocaat – partner
Sirius Legal advocaten
www.siriuslegal.be
bart@siriuslegal.be
@BartVdBrande

Nieuwe regels voor consumentenbescherming
Historiek
1992

Wet Handelspraktijken en
consumentenbescherming

2005

EU Richtlijn 2005/29/EG

2010

Wet Marktpraktijken en
consumentenbescherming

2011

European directive 2011/83/EU
consumer rights in distance sales

2013

31 December 2013:
Boek VI WER: Marktpraktijken en
Consumentenbescherming in Staatsblad.

2014

31 mei 2014 in werking (info FOD Eco)

Sirius Legal
De Scheemaecker Bogaerts Van den Brande


Eindelijk regels aangepast aan E-commerce
Maar: next generation
=
social commerce
Wetgeving holt alweer achter de feiten aan…

Informatieplichten (art. VI.45 W.E.R. + art. 7 WEH)

•
•
•
•
•
•
•
•

Vennootschapsgegevens
Prijsaanduidingen
Leveringskosten en betalingskosten
Stappen in bestelproces
Herroepingsrecht!
Retourzendingen
Min duur overeenkomst > 1 jaar
…

Informatieplichten
Nieuw in het W.E.R.

Belangrijkste karakteristieken van product
Totale prijs, incl alle kosten
Retourrecht
Wijze en voorwaarden van levering
Bestaan van wettelijke garantie
Bestaan van beroeps- of sectorcodes
Bestaan en werking van klachtenprocedure of bemiddeling

Informatieplichten
Nieuw in het W.E.R.

“Voorafgaand aan bestellingsbevestiging”
> Algemene voorwaarden lijken hiervoor te volstaan
Sancties: bvb terugbetaling kosten aan consument als geen info over kosten
Bewijslast ligt bij verkoper

Informatieplichten
Nieuw in het W.E.R.

Enkele informatieplichten gelden “bij aanvang bestelproces” (art. VI.46):
Aanvaarde betaalmiddelen en
Aangeboden leveringsmethode
Beperkingen in levering (bvb “enkel binnen Benelux”
Beperkingen aan aanbod (beperkt in tijd, minimale hoeveelheid, …)

Informatieplichten
Nieuw in het W.E.R.

Enkele informatieplichten gelden “bij aanvang bestelproces” (art. VI.46):
Aanvaarde betaalmiddelen en
Aangeboden leveringsmethode
Beperkingen in levering (bvb “enkel binnen Belenux”
Beperkingen aan aanbod (beperkt in tijd, minimale hoeveelheid, …)

Informatieplichten
Nieuw in het W.E.R.

Idem voor social commerce
Maar:
Info in functie van beschikbare ruimte,
Minstens:
ID verkoper,
Basisinfo over product en
14 dagen retourrecht
Totale prijs

Andere info:
Op “gepaste drager” (link naar A.V.?)


14 dagen bedenktermijn
Betaalmiddelen
Beperkingen

14 dagen bedenktermijn
zéker

Informatieplichten in nieuwe wet

Article VI.46
Bij orderbevestiging:

Alle info nog eens opnieuw
Op duurzame drager (pdf, word, html, géén link naar website)

Ten laatste bij levering

Informatieplichten in nieuwe wet

Betalende bestelling? Bij bevestigingsknop vermelden “Bestelling met betalingsverplichting”
Sanctie: consument is niet gebonden

Niet tevreden? Geld terug! (art. VI.45, VI.47 en VI.48 WER)
•
•
•
•
•
•
•
•
•

Nog steeds 14 dagen
Volledige terugbetaling, inclusief kosten, binnen 30 dagen
“Ongebruikt”, “ongeopend”, “originele verpakking”
Zonder motief
Verplichte vermelding op “eerste pagina”
Bevestiging na bestelling
Sanctie voor verkoper
Beperkte uitzonderingen
Dwingend recht

Sirius Legal

Niet tevreden? Geld terug! (art. 47 WMPC)
Nieuwe wet:
• Plicht voor consument om binnen 14 dagen na mededeling
effectief terug te sturen
• Modelformulier vervangt de verplichte
vermelding in een kader, vetgedrukt
• Modelformulier gebruikt = infoplicht nageleefd
• + Standaard retourformulier
• Waardevermindering door beschadiging/gebruik

Sirius Legal

Niet tevreden? Geld terug!
Uitzonderingen wijzigen in nieuwe wet (art. VI.45 tot VI.48):
1 Diensten als uitvoering begonnen binnen 14 dagen en als consument vooraf aanvaard heeft

2 Financiële producten (aandelen, …)
3 Op maat gemaakte goederen of goederen die “duidelijk bestemd zijn voor een specifieke persoon)”
4 Bederfelijke waren
5 Hygiëne, openbare gezondheid “als zegel verbroken”
6 Goederen die onherkenbaar geïncorporeerd zijn in andere goederen
7 Alcohol als geleverd op meer dan 30 dagen en als prijs fluctueert buiten controle verkoper (?)

Sirius Legal

Uitzonderingen wijzigen in nieuwe wet (art. VI.45 tot VI.48):
1 Dringende herstellingen

9 Audio video software als zegel verbroken
10 Kranten en tijdschriften
11 Openbare verkopen
12 Hotels, transport, catering, ontspanning “als een specifieke uitvoeringsdatum vermeld was”
13 Digitale content als het gebruik begonnen is en consument aanvaard heeft
14, Kansspelen, loterijen, casinospelen

Sirius Legal

Sanctie
• Geen retourrecht verleend waar dat wel moest: consument betaalt niet en
behoudt goederen
• Geen vermelding informatieverplichtingen:
12 maanden + 14 dagen
• Geen retourrecht: consument niet ASH voorwaardevermindering
• Strafsancties: 150 tot 60.000 euro!

Sirius Legal

Snel geleverd
•
•
•
•

Levering binnen 30 kalenderdagen na dag volgend op bestelling
“Tenzij anders overeengekomen” (impliceert voorafgaand akkoord)
Te laat geleverd = zonder kosten ontbinden (als levering nog niet begonnen)
Terugbetaling binnen 30 dagen

Snel geleverd
• Risico ligt bij verkoper (art. VI.61 WER)
• Ook bij terugzending (Belang Alg. Vw.: aangetekende zending eisen)
• Bewijsregeling tav consumenten (art. VI.62)

Betaling & kosten (art. VI.41 en 42)

Expliciete toestemming van consument voor alle kosten bovenop
kost product (levering, betaling, extra verzekering, …)
Verbod op prechecked boxes
Sanctie: terugbetaling van de betreffende kosten
Kost voor betaling mag “werkelijke kost” niet meer overschrijden

Solden en verkoop met verlies: de achterdeur…
5 jaar discussie: Belgische WMPC is in strijd met EU-recht.
Soldenregeling is illegaal
Reden: Consumentenbescherming laat niet toe om bepaalde verkoopstechnieken in hun geheel te
verbieden, enkel individueel als “misleidend” of “aggressief”
Cfr. Sanoma – VTB-VAB – Zeb and others
Nu plots: retro-actieve bestaansreden aan deze regels in functie van concurrentie
Raakt wellicht niet voorbije nieuwe test EHJ…

“European consumer arbitration platform for e-commerce”
Nieuw Europees “Online Dispute Resolution” platform (Verordening)
+ “Alternative Dispute Resolution” (Richlijn)
Gepubliceerd in juni 2013
In werking in januari 2016
Europees platform voor consumentenklachten
1 website, 27 talen
Klacht bij lokale ADR/ODR partner – zoekt contact met buitenlandse partner
Resultaat binnen 30 dagen
Gelinked aan ADR platformen die al bestaan

Bart Van den Brande

www.websitecertifier.be

Advocaat – partner

Volledige juridische audit van uw webshop


5 dagen - 2 talen - fixed price 650 euro

www.siriuslegal.be

bart@siriuslegal.be

www.campaignchecker.be

@BartVdBrande

Snelle check val al uw reclame en marketingacties
Binnen 24 uur voor fixed price 300 euro

www.siriuslegal.be/online-advies
Snel eerste analyse van uw juridische vraag

Privacy & Cookies
Sirius Fridays - 28 februari 2014

Andries Hofkens
Advocaat

www.siriuslegal.be
andries@siriuslegal.be

Overzicht
• Privacy: hier en nu
• Privacy: toekomstig recht
• Cookies
• Fingerprinting

Persoonsgegevens & Privacy
Huidige situatie:
Europese privacy richtlijn van 1995 (95/46/EG)
Belgische wet van 1992 (enkele malen aangepast, o.a. in 1998 en 2003)

Niet bijzonder efficient:
• regels verschillen van land tot land
• weinig controle in bepaalde landen: o.a. Ierland
• verouderde principes: vb. plaats van bedrijf of server niet steeds relevant voor cloud
computing


“Persoonsgegevens”
• Brede definitie van begrip “persoonsgegevens”:
•
•

alle informatie m.b.t. een geïdentificeerde of identificeerbare natuurlijke persoon
bijv. naam, adres, foto, telefoonnummer, IP-adres, emailadres, bankrekeningnummer,
zoekgeschiedenis, enz.

• ‘Gevoelige gegevens’: m.b.t. ras, politiek, godsdienst, gezondheid, seksuele voorkeur,
strafrechtelijk verleden, enz. (uitzonderingen mogelijk)

• Bijzondere regels voor bijv. kredieten, telecom, bewakingscamera’s, direct marketing, enz.

Voorwaarden
• Voorafgaande, vrijwillige en geïnformeerde toestemming
• Verantwoordelijke voor de verwerking
• Aangifte bij Privacycommissie

Informatieplicht

• Transparantie: aangeven wat en met welk doel wordt verwerkt (enkel gegevens
verwerken die relevant zijn voor het doel)
• Naam en adres van de ‘verantwoordelijke voor verwerking’ meedelen

• Ontvangers van gegevens (of categorieën van ontvangers) meedelen

Rechte van de betrokkene
• Recht op informatie: opnemen in Privacy Policy
• Recht om vragen te stellen

• Recht op toegang tot persoonsgegevens: antwoord binnen 45 dagen (boete van 600 EUR
tot 600 000 EUR)
• Recht op verbetering: antwoord binnen 1 maand
• Recht op verzet: indien ‘ernstige en gerechtvaardige redenen’; steeds en kosteloos i.g.v.
direct marketing (o.a. reclame)

Doorgifte van data
• Naar EU lidstaat: vrij mogelijk als overzending ‘nodig’ is of ‘verenigbaar’ is
met het doel van de verwerking, kennisgeving (bijv. in privacy policy)
• Buiten EU: enkel als gelijkwaardige bescherming als in de EU
• Beschermingsniveau checken: o.a. lijst landen EU Commissie (o.a. VSA
indien de ontvanger ‘safe harbour’ principes aanvaardt)
• Modelovereenkomst m.b.t. bescherming privacy (kopie naar
Privacycommissie sturen)
• Bindende ondernemingsregels voor multinationals (moet goedgekeurd
worden door Privacycommissie – vaak op Europees niveau)
• Voldoen aan voorwaarden Belgische privacywet (nodig/verenigbaar met
doel, kennisgeving)

Toekomst
Nieuw EU voorstel
• Verordening ipv richtlijn: rechtstreeks van toepassing in alle EU lidstaten: 1 wet i.p.v. 28
wetten

• EU Commissie – EU Parlement – EU Raad
• Eerste voorstel in januari 2012 (EU Commissie)
• Ongeveer 4000 amendementen (o.a. meer dan 200 door Louis Michel) - lobbying…

• LIBE commissie EU Parlement 21 oktober 2013
• EU top oktober 2013: uitstel naar 2015

Toekomst
Burgers: versterking individuele rechten
• Toestemming moet expliciet gegeven worden (kan niet verondersteld worden)
• Gevoelige data: ook geslacht en (vermoede) misdrijven
• Betere toegang tot persoonsgegevens via ‘dataoverdraagbaarheid’:
persoonsgegevens overdragen naar nieuwe provider
• Recht op uitwissing (‘right to erasure’): indien geen legitieme gronden om data bij te
houden, moet data verwijderd worden (op aanvraag)
• Verplichting om individuen en overheden in te lichten van inbreuken op privacy
• “Privacy by design & by default”: privacy safeguards moeten standaard ingebouwd
worden & privacy-friendly default settings (bijv. op sociale media)

Toekomst
Ondernemingen: vereenvoudiging (?)
• ‘Lead authority’:
•
•
•

Ondernemingen: 1 nationale privacy commissie in EU land waar voornaamste zetel (i.p.v. 28)
European Data Protection Board komt tussen indien consensus niet bereikt wordt
Burgers: kunnen steeds klacht indienen bij hun nationale privacy commissie

• ‘Data protection officer’: verwerking van gegevens van +5000 betrokkenen – DPO moet
toezien op naleving privacy regels binnen onderneming
• ‘Privacy Impact Assessment’: jaarlijkse audit

Toekomst
Ondernemingen: vereenvoudiging (?)
• Territorialiteit: EU-recht voor EU-data, ook buiten EU! (cloud computing)

• Boetes: tot 5% van jaarlijkse wereldwijde omzet of tot 100 milljoen EUR (voorstel van EU
Commissie was 2% en 1 miljoen EUR)
• Profiling en pseudonieme data
• Melding datalekken

• No-NSA clause

Toekomst
Praktische tips
• Up to date blijven met nieuwe ontwikkelingen
• Herzie je privacy policy, procedures bij inbreuk op privacy, ... (o.a. gebruik van icoontjes)
• Data protection by design and data protection by default

• Anoniem maken / encryption van data om strenge regels te vermijden (profiling)
• Zorg dat persoonsgegevens adequaat beschermd worden
• “Data Protection Seal”

Cookies
Wat zijn cookies?
Een cookie is een klein databestand dat door de server naar de
browser gestuurd wordt. De browser slaat die info op op je computer
en stuurt ze terug naar de server bij een volgend bezoek.

Cookies
Verschillende soorten cookies
First party cookies

vs.

Third-party cookies

Geplaatst en gecontroleerd door website zelf

Geplaatst door bijv. Google Analytics

Functionele cookies

Niet-functionele cookies:

vs.

Cookies zijn‘strikt noodzakelijk’ om site te bezoeken

Niet ‘strikt noodzakelijk’

Bijv. log-in, registratie, taal, enz.

Bijv. statistische data, remarketing, enz.

Permanente cookies
blijvend

vs.

Sessie cookies
gewist na surf sessie

Cookies
•

EU e-privacy richtlijn 2002/58/EC

• België: omgezet in Belgisch recht door artikel 129 Telecomwet (sinds oktober 2012)
•
•

•

Wet is vaag
Geen verduidelijking door Privacycommissie of telecomregulator

Verschillende wetgeving in elke EU lidstaat

• Verschillende interpretatie van de e-privacy richtlijn
•

Probleem: als je je richt tot publiek in andere lidstaat, kan privacy commissie van
dat land bevoegd zijn (bijv. lokale domeinnaam, taal, content, …)

•

Eerste boetes voor cookies: Spanje - 14 januari 2014 - 3500 EUR

Cookies
Wettelijk 2 soorten cookies:
•

Functionele ‘first party’ cookies (taal, winkelmandje, settings, session-id cookies):
• Geen opt-in of toestemming nodig
• Je moet bezoekers wel informeren (bijv. in privacy policy)
• Adequate bescherming van data + anonimisatie van data vereist

•

Niet-functionele cookies cookies (incl. ‘third party’) (bijv. remarketing, Google
Analytics, …):
• Informeren voor je cookies plaatst
• Opt-in of toestemming nodig voor je cookies plaatst
• Mogelijkheid vermelden van opt-out in toekomst

Cookies
Opt-in of toestemming moet:
•

Vrijwillig zijn (mogelijkheid om website te bezoeken zonder opt-in)

•

Expliciet zijn (actieve interventie van de bezoeker)

•

Geïnformeerd zijn (bezoeker heeft voldoende informatie, bijv. i.v.m. doel van
cookie)

•

Voorafgaand zijn (voor cookie geïnstalleerd wordt)

• Herroepbaar zijn (bijv. in privacy policy vermelden wat bezoeker moet doen om
toestemming in te trekken)

Cookies
Praktisch gezien:
• Duidelijke informatie geven over gebruik van cookies, type van cookies,
doel van cookies, toegang 3e partijen, herroepbaarheid, enz. (bijv. in
privacy policy)
• Duidelijke ‘warning’ met vraag om toestemming: enkel nodig bij eerste
bezoek + link naar informatie (voor niet-functionele of third party cookies)
• Bijv.: pop-up, splash screen, warning in banner of footer, browser settings:
met actieve interventie van bezoeker (check-box klikken)
• Vrije keuze van bezoeker om al dan niet cookie te aanvaarden: ‘notice’ dat
door website te bezoeken je akkoord gaat met cookies is af te raden
(controverse)

Cookies
Cookies: vaak anonieme data (geen persoonsgegevens)
Als cookie ook persoonsgegevens verwerkt (bijv. IP-adressen of
zoekgeschiedenis verzamelen):
• aparte opt-in of toestemming vereist

• aangeven bij Privacycommissie
• vermelden in privacy policy

Browser Fingerprinting
Wat met browser fingerprinting tools zoals “K’méléo”?
• remarketing/OBA tools
• gebruikt geen cookies
• leest browser geschiedenis uit vlak voor landing op website

• toont reclame op basis van die geschiedenis
• gebruikt geen persoonsgegevens

Dus: geen cookie reglementering?

Browser Fingerprinting
Legal small print – art. 129 Telecomwet
“De opslag van informatie of het verkrijgen van toegang tot informatie die
van een abonnee of een gebruiker is slechts toegestaan op voorwaarde dat :

reeds is opgeslagen in de eindapparatuur

1° de betrokken abonnee of gebruiker, overeenkomstig de voorwaarden bepaald in de wet van 8 december 1992 tot bescherming van de
persoonlijke levenssfeer ten opzichte van de verwerking van persoonsgegevens, duidelijke en precieze informatie krijgt over de
doeleinden van de verwerking en zijn rechten op basis van de wet van 8 december 1992;
2° de abonnee of eindgebruiker zijn toestemming heeft gegeven na

ingelicht te zijn overeenkomstig de bepalingen in 1°.

Het eerste lid is niet van toepassing voor de technische opslag van informatie of de toegang tot informatie opgeslagen in de
eindapparatuur van een abonnee of een eindgebruiker met als uitsluitend doel de verzending van een communicatie via een elektronischecommunicatienetwerk uit te voeren of een uitdrukkelijk door de abonnee of eindgebruiker gevraagde dienst te
leveren wanneer dit hiervoor strikt noodzakelijk is. De toestemming in de zin van het eerste lid of de toepassing van het tweede lid,
stelt de verantwoordelijke voor de verwerking niet vrij van de verplichtingen van de wet van 8 december 1992 tot bescherming van de
persoonlijke levenssfeer ten opzichte van de verwerking van persoonsgegevens die niet opgelegd worden in dit artikel.
De verantwoordelijke voor de verwerking biedt de abonnees of eindgebruikers gratis de mogelijkheid om op eenvoudige wijze de gegeven

toestemming in te trekken.“

De nieuwe wet op het eenheidsstatuut: arbeiders en bedienden eindelijk gelijk?

Tim Treunen
Advocaat

www.siriuslegal.be
tim@siriuslegal.be

Het eenheidsstatuut
• 1. Inleiding: De lijdensweg van het
eenheidsstatuut
• 2. De eenmaking van de opzegtermijnen
• 3. Begeleidende maatregelen
• 4. Het laatste nieuws: ontslagmotivering en meer
• De nieuwe regels in de praktijk
Sirius Legal
Bogaerts Van den Brande

1. Inleiding: arbeiders en bedienden
• Hoofd of handenarbeid
– Een nagestreefd verschil?

Sirius Legal

1. Inleiding: de weg naar het
eenheidsstatuut
• Iedereen wil er naartoe, maar niemand wil
een toegeving doen

• Iemand moet ingrijpen!
Sirius Legal

1. Inleiding: de weg naar het
eenheidsstatuut
• Grondwettelijk Hof 7 juli 2011:
– Er is discriminatie!
– Enkel uitspraak over opzegtermijnen/carenzdag
– Los het op tegen 5 juli 2013!
– Wet van 30 december 2013

Sirius Legal

De nieuwe wet in de praktijk
• De situatie op dit moment:
iedereen gelijk voor de wet?

• Neen, nog steeds contract voor arbeider of bediende!
• Verschil bestaat nog steeds op vlak van o.a. vakantiegeld, tijdelijke
werkloosheid, gewaarborgd loon,…
Sirius Legal

2. De opzegtermijnen: theorie
• De opzegtermijnen en ontslagrege
gelijkgemaakt
• Het principe van de nieuwe termijnen
– Is er wel een principe? (zoals bij de bedienden)
– Tabel

Sirius Legal

Sirius Legal

De opzegtermijnen: uitzonderingen
• Uitzonderingen voor arbeiders?
– Tijdelijk
• Arbeiders met opzegtermijnen lager dan die in cao nr.
75

– Blijvend
• bouwsector
Sirius Legal

De opzegtermijnen: overgangsregeling
• Wat met contracten die zowel in 2013 als 2014 uitwerking
hebben gehad?
• Twee termijnen optellen
• Periode vanaf indiensttreding tot 31/12/2013:
– Volgens de geldende regels (mits een aantal uitzonderingen)
– Uitzondering voor hogere bedienden: 1m/1j anciënniteit

• Periode na 01/01/2014 tot datum ontslag:
– Via nieuwe regels
Sirius Legal

De opzegtermijnen in de praktijk
• Foto op 31/12/2013! Nu al vastleggen!!

• Wijziging arbeidsovereenkomst of
arbeidsreglement?
– Verwijzing naar wettelijke bepalingen?
• Alles is in orde

– Gehele wettelijke bepaling overgenomen?
• Eenvoudige wijziging arbeidsreglement
Sirius Legal

De opzegtermijnen in de praktijk
• Het belang van de maandag
– Opzeg begint vanaf de volgende maandag nadat de
opzeg werd gegeven
– Ten laatste woensdag verzenden

• Geen maanden, maar weken:
– Weekloon = maandloon X 3/13
Sirius Legal

3. Carenzdag, Begeleidende
maatregelen

• Carenzdag, outplacement, sollicitatieverlof,
afschaffing proefperiode, opzegmogelijkheid voor
AOK bepaalde duur/duidelijk omschreven werk
• Mogelijke controle bij arbeidsongeschiktheid
– Max 4 uren tussen 7 en 20u
– Op woonplaats/verblijfplaats
– Voor onderzoek controlearts
Sirius Legal

De begeleidende maatregelen in de
praktijk
• Aanpassing regels arbeidsongeschiktheid:
– Wijziging arbeidsreglement
– Via de wettelijke procedure tot wijziging!

Sirius Legal

4. Nieuwe cao nr. 109 inzake
ontslagmotivering
• Ontslagmotivering
• Aanvullend pensioen
• Indexering

Sirius Legal

Nieuwe cao nr. 109
• Ontslagmotivering:
– Verplicht indien werknemer het vraagt
– Sanctie bij weigering: 2 weken
– Rechter: 3 Tot 17 weken voor kennelijk onredelijk
ontslag

Sirius Legal

4. Vers van de pers: Compenserende
maatregelen
• Lastenverlaging
• Fiscale aftrek voor sociaal passief
• Sociaal passief: Reserve aanleggen voor
komende ontslagkosten
• 250 miljoen per jaar vanaf 2019
Sirius Legal

Vragen?

Sirius Legal

Update i.v.m. octrooien
Sirius Friday - 28 februari 2014

Bart Van Besien
Advocaat – of counsel

www.siriuslegal.be
bartvb@siriuslegal.be

Wat is een octrooi?
Octrooi = patent
Bescherming voor een uitvinding die nieuw, inventief en industrieel toepasbaar is
Octrooi biedt exclusieve exploitatierechten (o.a. aan anderen verbieden om uitvinding te
gebruiken; licenties verlenen; enz.)

Uitvinding: technisch karakter
•
•
•
•
•
•
•
•
•

Geen ontdekkingen
Geen natuurwetenschappelijke theorieën
Geen wiskundige methoden
Geen esthetische vormgevingen enz.
Geen ‘business methodes’
Geen boekhoudplannen
Geen computerprogramma’s (als zodanig)
Geen plannen van architecten, enz.
Geen planten- en dierenrassen

Nieuwheidsvereiste
• Uitvinding maakt nog geen deel uit van de stand van de techniek
(zoals publiek openbaar gemaakt)
• Wie eerder al een aanvraag in het buitenland indiende krijgt recht
van voorrang (12 maanden)
• Check gespecialiseerde databanken (Espacenet, WIPO, Google
Patents, enz.)
• Belang van geheimhouding: uitvinding niet openbaar maken zolang
de octrooiaanvraag niet is ingediend

Nieuwheidsvereiste
• Geheimhoudingsclausules overeenkomen bij contacten met handelsof onderzoekspartners
• Intern beleid ontwikkelen voor toegang tot bedrijfssites en
gedragscodes voor werknemers
• Eventueel een i-depot doen (bijv. als partner zelf octrooi-aanvraag
indient, kan een i-depot bewijzen dat uitvinding al bestond)

Nieuwheidsvereiste
Bijvoorbeeld:
• Lancering eerste iPhone in 2007
• Steve Jobs: “And boy, have we patented it”
• Maar: Europese octrooiaanvraag ivm ‘bounce-back’ effect slechts
maanden later
• Duitse rechter in 2013: video van lancering bewijst dat uitvinding in
openbaar vertoond werd voor octrooiaanvraag
• Juridische overwinning van Samsung & Motorola op Apple

Inventief karakter:
• Uitvinding volgt niet op voor de hand liggende wijze voort uit
stand van de techniek (standpunt van expert)
• Beoordeling geval per geval
• Geen complexiteit of genialiteit vereist

Industrieel toepasbaar:
• Uitvinding kan worden toegepast of vervaardigd in industrie, handel of
landbouw
• Deze voorwaarde bijna steeds vervuld
• Niet vervuld bij ontdekkingen of wetenschappelijke theorieën
• Bij wet uitgesloten: chirurgische ingrepen, methoden van
behandeling, diagnosemethoden op menselijk lichaam

Voordelen van octrooi aanvragen:
• Exclusieve rechten op uitvinding
• “Freedom to operate”: om claims en procedures te vermijden
• Je kan andere bedrijven verbieden je uitvinding te gebruiken of je producten /
diensten te kopiëren
• Via licenties geld binnenbrengen (licensing revenues)
• Sterkere onderhandelingspositie bij samenwerking (evt. kruislicenties)
• Belastingvermindering op inkomen gerelateerd aan geoctrooieerde uitvinding:
•
•

Inkomsten uit octrooi voor 80% vrijgesteld van belasting (belasting is max. 6,8%)
Belgische vennootschappen of Belg. inrichtingen van buitenlandse vennootschappen

Nadelen van octrooien:
• Kosten voor octrooien: ook voor ‘marketing’ van octrooi-licenties
• Octrooiaanvraag: openbaarheid (evt. strategische informatie vrijgeven)

• 20 jaar geldig
• Alternatief: uitvinding publiek maken zodat niemand anders ze kan octrooieren
(niet meer nieuw)
• ‘Patent trolls’ (procederen ipv produceren)

Verschillende procedures:
•

Belgische octrooiprocedure: Dienst voor de Intellectuele Eigendom (FOD
Economie)

•

Europese octrooiprocedure: Europees Octrooibureau: kan in 40 landen gevalideerd
worden – wordt eigenlijk groep van nationale octrooien

•

Internationale octrooiprocedure: 30 maand tijd om te beslissen in welke van 144
landen bescherming wordt gezocht

Belgische octrooien
• Eenvoudige procedure
• Octrooieerbaarheidsvoorwaarden worden niet onderzocht
• Formaliteiten vervullen en taksen betalen
• Octrooieerbaarheid wordt pas beoordeeld door rechter
• Belangrijk verschil met een Europees octrooi waar
octrooieerbaarheidsvoorwaarden grondig onderzocht worden (geen octrooi
als voorwaarden niet vervuld); dit maakt Europees octrooi duurder + langere
procedure, maar ook sterker
• Nieuwheidsonderzoek door Europees octrooibureau: verplicht maar resultaten
zijn niet bindend
• Octrooi geldig voor 20 jaar (jaartaksen betalen)

Belgische octrooien
• Wanneer Belgisch octrooi aanvragen?
• Als geen productie of exploitatie in andere landen
• Als 1e depot op basis waarvan het recht van voorrang ontstaat (12 maanden
om octrooi aan te vragen in andere landen)
• Gemakkelijk verkrijgbaar – combinatie met belastingverminderingen

• Taksen:
• Aanvraag: 50 euro
• Nieuwheidsonderzoek: 300 euro
• Jaartaksen: stijgen progressief: 35 euro in 3e jaar tot 545 euro in 20e jaar

Huidige Europese octrooien
• Octrooi aanvraag indienen bij het Europees Octrooibureau
• Verplicht nieuwheidsonderzoek en onderzoek octrooieerbaarheidsvoorwaarden
• In elk land validatie aanvragen - vaak moet je vertaling maken (bijv. in België):
duur en complex
• Eigenlijk een bundel van nationale octrooien
• Nationale rechtbanken kunnen uitspraak doen over het octrooi  geldigheid
van het octrooi kan verschillen van land tot land
• Taksen betalen + nationale jaarlijkse instandhoudingstaksen: duur en complex

Nieuw Europees eenheidsoctrooi
• Eén applicatie in één taal bij het Europees Octrooibureau
• Bescherming in bijna hele EU (25 landen: Spanje, Italie en Kroatie doen niet mee)
• Eenvoudiger procedure: je moet octrooi niet meer valideren / vertalen in
verschillende landen
• Volgens EU Commissie zullen kosten voor Europees octrooi dalen van ong. 36000
EUR tot ongeveer 6500 EUR (realistisch?; nog steeds hoger dan in de VS: gemiddeld
1850 EUR)

• Slechts één jaarlijkse instandhoudingstaks betalen

Europees hof (Eengemaakt Octrooigerecht)
• Uitspraken zijn bindend in de 25 landen
• Nationale rechtbanken niet langer bevoegd  niet langer processen in
verschillende landen rond Europese eenheidsoctrooien
• Drie centrale afdelingen: hoofdzetel in Parijs, life-sciences en farma in
Londen, en machinebouw in Munchen + lokale en regionale afdelingen
per land; hoger beroep in Luxemburg

• Wanneer in werking? In de loop van 2014
• Goedkeuring nodig van “overeenkomst over het ééngemaakt octrooirecht” in 13
landen (incl. Duitsland, Frankrijk, Verenigd Koninkrijk)
• Boost aan Europese economie?
• Goed voor KMOs? Makkelijker octrooi in hele EU (ééngemaakte markt);
éénmaking wetten en procedures brengt rechtszekerheid; snellere procedures;
minder kosten
• Daarnaast blijven nationale en (traditionele) Europese octrooien bestaan

Software octrooien?

• Europees Octrooiverdrag verbiedt software octrooien als zodanig
• Computerprogramma’s beschermd door auteursrecht: kopiëren van software
(of zelfs deel van code) mag niet zonder akkoord van eigenaar
• Computerprogramma of software te abstract om octrooieerbaar te zijn
• Pure wiskunde of technisch product gebaseerd op onderzoek?
• Geen uitvindingen…

Software octrooien: Richtlijnen Europees Octrooibureau:

• 1978: Als bijdrage aan de techniek enkel door een computerprogramma wordt
geleverd  niet octrooieerbaar
• 1985: niet enkel naar bijdrage kijken maar naar resultaat van uitvinding in haar
geheel: als resultaat een technologische vooruitgang is, dan octrooieerbaar:
belang van “technisch effect”  software innovaties octrooieerbaar als ze
deel uitmaken van een concreet apparaat (zoals televisie of telefoon)
• Aanvragen voor software octrooien zelf nog steeds verworpen (<-> VS)

Software octrooien:
• Situatie dat octrooi mogelijk op hardware die een bepaalde technische functie
vervult maar niet op software die zelfde functie vervult  druk om “software
octrooien” toe te laten
• 1998: Raad van Beroep Europees Octrooibureau: octrooi op software mogelijk
als software een specifiek technisch effect oplevert: ook op software zelf, zelfs
als losgekoppeld van apparaat
• Internet hype  veel software gerelateerde Europese octrooien toegekend

Software octrooien:
• Herziening Europees Octrooiverdrag: doel was schrapping artikel over uitsluiting
software  verworpen in 2000
• Voorstel EU richtlijn i.v.m. software octrooien  verworpen door EU Parlement
in 2005
• Grote tegenkanting van open source beweging en ‘Foundation for a Free
Information Infrastructure’ (FFII)
• Iedereen blij?
• FFII & co.: EU software octrooien vermeden
• Software bedrijven: octrooi-onvriendelijke regels vermeden

Software octrooien:
• Huidige situatie: uitvinding octrooieerbaar als het een nieuwe en niet voor
de hand liggende technische oplossing levert voor een technisch probleem
• Dus: computerprogramma, software, business method, enz. op zichzelf niet
octrooieerbaar maar wel als geïncorporeerd in een product of werkwijze
waarmee een technische oplossing voor een technisch probleem gegeven
wordt
• M.a.w.: “technische” software of software die een bijdrage levert aan de
stand van de techniek is octrooieerbaar. Uitvinding die een technisch effect
veroorzaakt dat verder gaat dan de inherente technische interactie tussen
hardware en software


Software octrooien:
• 1e horde: is het een uitvinding?  technisch karakter
• 2e horde: is uitvinding nieuw?
• 3e horde: is uitvinding inventief?  “non-obvious technical
solution to a technical problem”
• 4e horde: is uitvinding industrieel toepasbaar?


Software octrooien:

• VSA: octrooi mogelijk op niet-technische uitvindingen
• Octrooien verleend op ‘triviale’ en niet-technische software: bijv. ‘oneclick shopping’ octrooi van Amazon
• Octrooien verleend op ‘uitvindingen’ die al in gebruik zijn
• Veel van die octrooien ook afgedwongen in de rechtbank

Software octrooien:
Grote discussie rond nut van software octrooien:
• Meer of minder software ontwikkeling? Innovatie of ‘patent wars’?
• Kleine verbeteringen op software octrooieerbaar? Wat is triviaal?
• Wat is een software-octrooi?

Software octrooien:
• Onduidelijkheid over criteria
• In de praktijk: niet steeds duidelijk wat grenzen zijn – moeilijk om
techniciteit en nieuwheid te checken
• Verschillende uitspraken in verschillende landen
• Finale interpratie: nationale rechtbanken (en EOB bij weigering van
Europese octrooiaanvraag & bij oppositieprocedure herroeping Europees
octrooi)
• Rol voor nieuw Europees Hof (Eengemaakt Octrooigerecht)?

www.websitecertifier.be
Volledige juridische audit van uw webshop

5 dagen - 2 talen - fixed price 650 euro

www.siriuslegal.be

info@siriuslegal.be

www.campaignchecker.be
Snelle check val al uw reclame en marketingacties

www.siriuslegal.be/online-advies
Snel eerste analyse van uw juridische vraag

Sirius Friday seminarie nieuwe consumentenbescherming in e-commerce 20140228 sirius legal

Recomendados

Recomendados

Más contenido relacionado

La actualidad más candente

La actualidad más candente (9)

Similar a Sirius Friday seminarie nieuwe consumentenbescherming in e-commerce 20140228 sirius legal

Similar a Sirius Friday seminarie nieuwe consumentenbescherming in e-commerce 20140228 sirius legal (20)

Más de Bart Van Den Brande

Más de Bart Van Den Brande (18)

Sirius Friday seminarie nieuwe consumentenbescherming in e-commerce 20140228 sirius legal