TPM, Total Productive Maintenance is een Onderhoudsprogramma voor het hele productieteam. TD en productie verdelen samen de inspectie- en onderhoudstaken.
Productiemedewerkers doen de SISA-taken Schoonmaken, Inspecteren, Smeren en Aandraaien (van loszittende boutjes enzo).
Het TPM-huis bestaat uit vijf basispilaren.
Autonoom Onderhoud
Gepland Onderhoud
Continu Leren
Continu Verbeteren (Kaizen)
Early Management
Allemaal gericht op het behalen van twee doelen:
1. een zo hoog mogelijke en stabiele OEE
2. een zo lang mogelijke levensduur van de machines
5. Dit vierde deel gaat over de vijf basispilaren van het TPM-
huis.
TPM In vogelvlucht. Wil je meer details, lees dan ons boek:
Produceren met aandacht met TPM
Dat bij elke boekhandel is te bestellen
En bezoek voor meer filmpjes over continu verbeteren ons
YouTube-kanaal Yokoten.
6. Lees meer in ons Boek:
Produceren met aandacht
met TPM
Bert Teeuwen
Uitgeverij Yokoten
Elke (internet-)boekhandel
Yokoten
8. TPM is een afkorting die staat voor
Total Productive Maintenance
TPM is een onderhoudsprogramma voor het hele
productieteam.
Zowel de mensen van productie als van de technische
dienst.
Het is een collectief onderhoudsprogramma of, zo je wilt een
zienswijze een filosofie op het onderhouden van machines
11. Het is een visie op de optimale relatie tussen de mens en de
machine
Samengevat in deze denkwijze:
In het linker plaatje zie je de conventionele muurtjes tussen de
afdelingen die zich met de machines bezighouden
Het plaatje rechts laat zien wat de bedoeling van TPM is:
Het productieteam dat samenwerkt aan de TPM doelen: een hoge
OEE en een lange levensduur van de machines.
13. • De machine / productielijn effectiever
maken (hogere OEE)
• De levensduur van machines verlengen
(slijtage voorkomen en op tijd herstellen)
KLASSIEKE TPM-DOELEN
14. de klassieke TPM doelen zijn:
De OEE kan je verhogen door de zes machineverliezen aan
te pakken.
De levensduur van machines kan je verlengen door slijtage
te voorkomen.
16. Meestal wordt TPM verbeeld in een plaatje van een huisje
met pilaren.
Zowel de pilaren als het fundament hebben een link met de
basiscondities.
5S Werkplek, het fundament, heeft een duidelijke link met de
tweede basisconditie uit de lijst van vijf.
17. 1.De machines zijn schoon, gesmeerd en hebben
geen achterstallig onderhoud
2.De werkplekken zijn strak georganiseerd,
gevisualiseerd, overzichtelijk, schoon en veilig
3.Alle medewerkers en leidinggevenden werken
volgens vaste standaarden, zoals instructies en
veiligheidsregels
BASISCONDITIES
18. Dit zijn de vijf basispilaren van TPM:
De eerste pilaar is Autonoom Onderhoud – verzorgend
onderhoud door de productiemedewerkers
De tweede pilaar is het geplande preventieve onderhoud
Dan de pilaar continu leren
Continu verbeteren
En als laatste Early Management
20. Technische storingen, een van de zes machineverliezen, zijn
vaak het gevolg van verborgen defecten.
Dat zijn delen of onderdelen van machines met en afwijking.
En dat kan al een los boutje zijn of versnelde slijtage.
Zie het als een ijsberg, het topje van die berg is een stilstand
als gevolg van een technische storing. De oorzaak ligt onder
de waterspiegel, want is één of zijn meerdere defecten aan
de machine. Die er misschien al langer waren, maar tot nu
toe nog niet voor stilstand hebben gezorgd.
22. • Normale slijtage:
natuurlijke achteruitgang
• Abnormale slijtage:
versnelde achteruitgang
SLIJTAGE Er zijn twee soorten slijtage:
23. • Vuil en stof
• Lekkage en besmetting
• Corrosie
• Onvoldoende smering
• Niet gekalibreerde en niet (goed) werkende delen
• Ongecontroleerde omstandigheden (vochtig, te
warm/koud)
• Ontbrekende of losgetrilde bouten
• “Willy Wortel”-engineering
• Constructie fouten
ABNORMALE SLIJTAGE KOMT
DOOR
25. 1.De machines zijn schoon, gesmeerd en hebben
geen achterstallig onderhoud
2.De werkplekken zijn strak georganiseerd,
gevisualiseerd, overzichtelijk, schoon en veilig
3.Alle medewerkers en leidinggevenden werken
volgens vaste standaarden, zoals instructies en
veiligheidsregels
BASISCONDITIES
26. Abnormale slijtage voorkomen doe je door te werken aan de
basiscondities uit deel 1 van deze serie.
Door op tijd het juiste soort onderhoud te plegen.
Er zijn diverse soorten onderhoud. We bespreken er vier.
De eerste, autonoom onderhoud, is een aparte pilaar in het
TPM-huis. De andere vier horen bij de tweede pilaar:
gepland, preventief onderhoud.
27. • Verzorgend Onderhoud (AO): SISA-taken
• Storings Afhankelijk Onderhoud (SAO):
wachten op een storing
• Gebruiks afhankelijk Onderhoud (GAO):
vervanging na aantal draaiuren
• Toestands afhankelijk Onderhoud (TAO):
inspectie bepaalt de onderhoudsactie
SOORTEN ONDERHOUD
29. Autonoom onderhoud, ook wel verzorgend onderhoud,
Bestaat uit vier soorten activiteiten, namelijk SISA
Schoonmaken, Inspecteren, Smeren en Aandraaien (van
losse boutjes en moertjes)
32. Hier nog een plaatje dat de TPM-visie laat zien:
Eerst de basiscondities herstellen en onderhouden.
Dat is correctief
En dan daarna, of daar bovenop continu verbeteren
Dat is proactief
34. Verzorgend onderhoud is een productietaak. Het zijn de
mensen die in de frontlinie staan en
Eerder dan wie dan ook kunnen zij signalen opvangen van
afwijkingen aan de machine.
Met hun zintuigen.
Niet alleen tijdens het produceren, maar zeker ook tijdens de
onderhoudstaken, zoals schoonmaken en smeren.
38. Er wordt wel gedaan alsof schoonmaken, smeren en de
andere SISA-taken een beetje corvee is.
Vervelend werk dat weinig toevoegt
En waar je vies en nat van wordt.
De TPM-visie is anders
40. De SISA-taken, schoonmaken en smeren, zijn cruciale
werkzaamheden die je niet snel kan onderschatten.
De oplettendheid van schoonmakers en smeerders is erg
belangrijk om op tijd afwijkingen die later zouden kunnen
leiden tot storingen of versnelde slijtage voor te kunnen zijn.
Maar dan moeten ze wel leren waar ze naar moeten kijken.
Wat afwijkend is. Daar gaat de derde pilaar, continu leren,
over.
44. In plaats van gepland preventief onderhoud kan je de
machine ook bewust in storing laten vallen.
Dat is SAO, Storings Afhankelijk Onderhoud.
Soms is dat zelfs goedkoper dan preventief onderhoud.
Als je de onderdelen maar hebt liggen
En je je kan veroorloven om stil te staan als gevolg van die
storing.
45. • Verzorgend Onderhoud (AO): SISA-taken
• Storings Afhankelijk Onderhoud (SAO):
wachten op een storing
SOORTEN ONDERHOUD
Technische
storingen
T.D.
46. Soms is SAO, Storings
Afhankelijk Onderhoud,
het wachten op de storing
de beste oplossing
Yokoten
48. • Verzorgend Onderhoud (AO): SISA-taken
• Storings Afhankelijk Onderhoud (SAO):
wachten op een storing
• Gebruiks afhankelijk Onderhoud (GAO):
vervanging na aantal draaiuren
SOORTEN ONDERHOUD
49. GAO, Gebruiks afhankelijk onderhoud, is onderhoud waarbij je
onderdelen vervangt als ze versleten zijn.
Maar dan is het wel nodig dat je de levensduur van dat
onderdeel kan voorspellen.
Meestal is dat niet eenvoudig. Vroeger dacht men dat de
levensduur van de meeste onderdelen het profiel van een
zogenaamde badkuipkromme hebben. Zoals in dit plaatje, met
aan het begin en aan het einde aan oplopende kans op
storingen. Toch gaat dat maar voor nog geen 2 tot 6% van de
machinedelen op.
51. Meestal is het slijtagepatroon veel grilliger en niet goed
voorspelbaar.
Tenzij je technische hulpmiddelen gebruikt die trillingen of
temperatuurtoename meten. Predictief onderhoud.
Maar dat is geen GAO meer.
Maar TAO: toestands afhankelijk onderhoud
52. De levensduur van machine-
onderdelen is niet altijd goed
te voorspellen en is soms
grillig.
Yokoten
53. Meestal geen toename van storingen
Meestal niet voorspelbaar
Meestal onbekende of abnormale oorzaak
54. • Verzorgend Onderhoud (AO): SISA-taken
• Storings Afhankelijk Onderhoud (SAO):
wachten op een storing
• Gebruiks afhankelijk Onderhoud (GAO):
vervanging na aantal draaiuren
• Toestands afhankelijk Onderhoud (TAO):
inspectie bepaalt de onderhoudsactie
SOORTEN ONDERHOUD
55. TAO: toestands afhankelijk onderhoud
Is het bepalen of een onderdeel vervangen moet worden aan de
hand van inspectie. Hoe ziet het onderdeel er uit?
Inspectie door medewerkers van de TD of van
productiemedewerkers tijdens hun SISA-taken.
56. Je kunt niet zeggen we doen alleen maar GAO of TAO,
Dat hangt af van de situatie.
In het boek over TPM geven we een beslisboom die ja kan
gebruiken om te bepalen welke soort onderhoud, of helemaal
geen onderhoud, het beste past per machineonderdeel.
58. Op enig moment verandert het takenpakket van zowel de
monteurs als de productiemedewerkers
En zal opnieuw gekeken moet worden naar de verdelen van de
onderhoudstaken.
Zodat er geen dubbelingen zijn.
En beiden meer tijd krijgen om continu te gaan verbeteren.
61. De derde pilaar continu leren is daarin belangrijk.
De medewerkers moeten getraind worden in het
kijken naar de machine
In het ontdekken van afwijkingen van defecten
64. Leren gaat in drie fasen:
Eerst op school, klassikaal leren.
Daar leer je de basis. Dan wordt je vakcompetent.
En dan op het werk, dan leer je van collega’s die je vertellen
hoe iets moet. Dan leer je taken en vaste routines.
Dan wordt je taakcompetent. Je kent dan alle standaarden
68. Standaarden in de vorm van visuele één-punts-lessen.
Zoals deze.
Taakcompetent zijn gaat over de basiscondities 3 en 4 uit de
eerder getoonde rij van 5.
In welke mate iemand taakcompetent is, kan je terugvinden in
een skillmatrix.
69.
70. 3. Alle medewerkers en leidinggevenden werken
volgens vaste standaarden, zoals instructies en
veiligheidsregels
4. De kennis en vaardigheden van onze
medewerkers zijn up-to-date en
gestandaardiseerd
BASISCONDITIES
72. De derde fase is een fase die nooit ophoudt.
Dan leer je in de praktijk van allerlei afwijkende situaties die je
tegenkomt.
En die sommige collega’s kennen en begrijpen, Maar andere
niet.
Dat is collectief leren in een horizontaal leernetwerk. Meestal
leren gevolgd door een verbetering, een aanpassing.;
Dat horizontale leernetwerk van TD’ers en
productiemedewerkers moet wel opgezet worden.
81. Continu verbeteren is niet voor de vuist weg verbeteren,
maar aan de hand van goede analyses en denkwerk.
Gestructureerd verbeteren doe je volgens de 4 fasen van
de PDCA-routine
Van de zogenaamde Deming-cyclus
Yokoten
90. De vijfde pilaar is Early management.
Waarom zou je verbeteren?
Verbeteren is een situatie achteraf corrigeren.
Met early management wil je de machines zo laten
ontwerpen en neerzetten dat verbeteren niet nodig is.
Yokoten
91. En dat als je een nieuwe machine of productielijn neer ziet
die een verticale opstart heeft
Zoals in het rechter plaatje
in plaats van een moeizame start, zoals het linker plaatje
Yokoten