1. ΟΙ ΠΟΛΛΑΠΛΟΙ ΡΟΛΟΙ ΤΟΥ HR MANAGER ΣΤΗ
ΧΡΗΣΗ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΞΙΣΟΡΡΟΠΗΣΗΣ
ΕΡΓΑΣΙΑΚΗΣ/ΠΡΟΣΩΠΙΚΗΣ ΖΩΗΣ ΑΠΟ ΤΙΣ
ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΕΣ
Ελένη Αποσπόρη, Επίκουρη Καθηγήτρια
Τμήμα Μάρκετινγκ και Επικοινωνίας, ΟΠΑ
Επαγγελματική Εξέλιξη Γυναικών στο χώρο της Οικονομίας
και Διοίκησης: Εμπόδια, Ευκαιρίες, Προκλήσεις
21 Μαΐου 2012
2. ΕΙΣΑΓΩΓΗ
• Aλλαγές
• στη σύνθεση του εργατικού δυναμικού (π.χ. αύξηση της
συμμετοχής γυναικών - Boles, et al. 2011)
• στην τυπολογία και τις ανάγκες των οικογενειών (π.χ. αύξηση
των dual earner couples- Boles, Howard, & Donofrio, 2011)
• στον επιχειρησιακό ανταγωνισμό (Casey, 2009)
•οδηγούν σε σύγκρουση ρόλων στις γυναίκες (Work-Family και Family-
Work Conflict).
Η σύγκρουση αυτή έχει σημαντικές αρνητικές επιπτώσεις για
την ίδια την εργαζόμενη,
την οικογένειά της,
την κοινωνία, αλλά και
τις επιχειρήσεις (Somech, &Drach-Zahavy, 2009).
3. ΕΙΣΑΓΩΓΗ
• Μέθοδοι μετρίασης των αρνητικών επιπτώσεων της σύγκρουσης:
Yιοθέτηση φιλικής προς την οικογένεια οργανωσιακής κουλτούρας και
συμπεριφοράς
Eγκαθίδρυση πολιτικών και πρακτικών για εξισορρόπηση εργασιακής και
προσωπικής ζωής (ΕΕΠΖ) (Thomas, & Ganster, 1995; Parasuraman, Greenhaus, & Granrose, 1992;
Greenhaus, & Beutell, 1985)
1. Ευέλικτες Πολιτικές – Flexible Policies: στοχεύουν στην αύξηση της
ευελιξίας (χρόνου και/ή τόπου)
2. Πολιτικές Φροντίδας - Care–related Policies: δίνουν τη δυνατότητα στους
εργαζομένους να φροντίζουν παιδιά/γονείς, άτομα με ανάγκη φροντίδας
3. Οικονομικές Παροχές - Financial Benefits: προστατεύουν τους
εργαζόμενους από την απώλεια εισοδήματος (π.χ. κάλυψη
ιατροφαρμακευτικών εξόδων)
4. Υπηρεσίες – Services: υπηρεσίες για την αποφόρτιση από οικογενειακές
υποχρεώσεις
4. ΕΙΣΑΓΩΓΗ
•Προβλήματα στην ΥΙΟΘΕΤΗΣΗ πολιτικών ΕΕΠΖ
Οι οργανισμοί έχουν ιστορικά την τάση ανάπτυξης πολιτικών HR που προωθούν την
ομοιογένεια στο ανθρώπινο δυναμικό (Jackson, 1992), ενώ οι πολιτικές ΕΕΠΖ απαιτούν
εξατομικευμένη προσέγγιση.
•ΧΑΣΜΑ μεταξύ ΥΙΟΘΕΤΗΣΗΣ πολιτικών και ΧΡΗΣΗΣ πολιτικών ΕΕΠΖ
Ελλιπής επικοινωνία των πολιτικών στους εργαζομένους που οδηγεί σε:
•Αναπάντητα ερωτήματα (Hohl, 1996)
•Άνιση ενημέρωση των εργαζομένων για διαθεσιμότητα των πολιτικών (Yeandle,
Crompton, Wigfield, & Dennet, 2002; Budd, & Mumford, 2006; Sanchez-Vidal, Cegarra-Leiva, &
Cegarra-Navarro, 2011)
Έλειψη υποστήριξης από ανωτέρους/ΗR manager
Κουλτούρα εργασίας πολλών ωρών
Φόβος στιγματισμού και υστέρησης στην εξέλιξη
5. ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Πώς μπορεί να συμβάλλουν οι HR managers στην χρήση πολιτικών ΕΕΠΖ
Να είναι υπεύθυνοι για την επικοινωνία των πολιτικών (Straub, 2009)
Να είναι φορείς αλλαγών
Να δείχνουν υποστηρικτική συμπεριφορά στους εργαζομένους σε
προσωπικό επίπεδο (Ray, & Miller, 1994; Leifer, & Durup, 1996)
Να είναι οι ίδιοι role models (Straub, 2009)
Η παρούσα έρευνα
εστιάζει ΣΤΗ ΧΡΗΣΗ δυο κατηγοριών πολιτικών:
• Ευέλικτες Πολιτικές: ευέλικτο ωράριο, δυνατότητα αποχώρησης νωρίτερα
από τη δουλειά σε ορισμένες περιπτώσεις
•Πολιτικές Φροντίδας: άδεια μητρότητας, γονεϊκή άδεια
6. ΔΕΙΓΜΑ ΕΡΕΥΝΑΣ
• Στο δείγμα συμμετείχαν 38 οργανισμοί
• Δύο δείγματα:
1. Δείγμα Εργαζομένων
182 γυναίκες- εργαζόμενες
Ηλικίας από 22 έως 60 ετών (mean=34,5)
Έτη παραμονής στον ίδιο οργανισμό: από λιγότερο από ένα
έτος έως 39 έτη
Το 77% έχει ανώτατη εκπαίδευση
2. Δείγμα HR Managers
38 HR Managers
53% άνδρες και 47% γυναίκες
Ηλικίας από 25 έως 65 ετών (mean=41)
Το 90% έχει ανώτατη εκπαίδευση
7. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ
• Άδεια Μητρότητας:
Προφίλ Εργαζομένων Γυναικών που τη χρησιμοποιούν:
Γνωρίζουν την ύπαρξη της πολιτικής,
Έχουν την καθημερινή τη φροντίδα των τέκνων τους, και
Έχουν περισσότερα χρόνια παραμονής στον οργανισμό
Ο ρόλος του HR Manager: Κανένας σε αυτή τη περίπτωση
•Άδεια Φροντίδας Τέκνων/Γονεϊκή Άδεια:
Προφίλ Εργαζομένων Γυναικών που τη χρησιμοποιούν:
Γνωρίζουν την ύπαρξη της πολιτικής
Έχουν την καθημερινή φροντίδα των τέκνων τους,
βρίσκονται σε υψηλότερα ιεραρχικά επίπεδα και
Ο ρόλος του HR Manager:
Βρίσκεται σε υψηλότερα ιεραρχικά επίπεδα,
Είναι μεγαλύτερης ηλικίας και
Συμμετέχει στην καθημερινή φροντίδα των τέκνων (role models)
8. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ
•Ευέλικτο Ωράριο – Flexible Hours:
Προφίλ Εργαζομένων Γυναικών που τη χρησιμοποιούν:
γνωρίζουν την ύπαρξη της εν λόγω πολιτικής
βρίσκονται σε υψηλότερα ιεραρχικά επίπεδα
Ο ρόλος του HR Manager:
είναι change agent - φορέας αλλαγής
Βρίσκεται σε οργανισμούς με χαμηλά επίπεδα αποφυγής
αβεβαιότητας και
χαμηλά επίπεδα γραφειοκρατίας.
•Αναχώρηση Νωρίτερα σε Ειδικές Περιπτώσεις:
Προφίλ Εργαζομένων Γυναικών που τη χρησιμοποιούν:
εργάζονται πολλά χρόνια στον οργανισμό και
αισθάνονται ότι έχουν την υποστήριξη των προϊσταμένων τους.
Ο ρόλος του HR Manager:
Μεγαλύτερης ηλικίας και
Συμμετέχει στην καθημερινή φροντίδα των τέκνων (role model).
9. ΣΥΖΗΤΗΣΗ
Εργαζόμενες: Παράγοντες που καθορίζουν τη χρήση των πολιτικών:
1. Η γνώση της ύπαρξης των πολιτικών
2. Έτη εργασίας στη συγκεκριμένη θέση στον οργανισμό
3. Η συχνότητα ανάληψης της φροντίδας των τέκνων
4. Η θέση στην ιεραρχία
Ο ρόλος του HR Manager:
•Άδεια Μητρότητας:
Κανένας σε αυτή τη περίπτωση
•Άδεια Φροντίδας Τέκνων/Γονεϊκή Άδεια:
Συμμετέχει στην καθημερινή φροντίδα των τέκνων (role models)
•Ευέλικτο Ωράριο – Flexible Hours:
είναι change agent - φορέας αλλαγής,
Βρίσκεται σε οργανισμούς με χαμηλά επίπεδα αποφυγής
αβεβαιότητας και χαμηλά επίπεδα γραφειοκρατίας.
•Αναχώρηση Νωρίτερα σε Ειδικές Περιπτώσεις:
Συμμετέχει στην καθημερινή φροντίδα των τέκνων (role model).
10. ΣΥΖΗΤΗΣΗ
•Πολιτικές που είναι “θεσμοθετημένες” και υπάρχουν για πολλά χρόνια
• ‘Aδεια μητρότητας, και γονεϊκή άδεια ‐ είναι πιθανότερο να
χρησιμοποιηθούν από τους εργαζόμενους χωρίς πρόβλημα
•Μη θεσμοθετημένες πολιτικές
• Αναχώρηση Νωρίτερα σε Ειδικές Περιπτώσεις - αν οι εργαζόμενες τη
χρειάζονται, είναι αρκετά χρόνια στον οργανισμό και έχουν την υποστήριξη
του οργανισμού και των προϊσταμένων, θα κάνουν χρήση της.
•Πολιτικές που είναι σε αντίθεση με την υπάρχουσα εργασιακή
κουλτούρα
• Ευέλικτα Ωράρια Εργασίας - είναι μία μη δημοφιλής πολιτική. Υπάρχει
σθεναρή αντίδραση των εργατικών συνδικάτων στα ευέλικτα ωράρια,
καθώς θεωρούν ότι είναι μια μέθοδος εκμετάλλευσης των εργαζομένων
από τους εργοδότες.
11. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
1. Πολιτικές που είναι κοινωνικά και οργανωσιακά αποδεκτές και
σχετίζονται με τα δικαιώματα των εργαζομένων (π.χ. άδεια μητρότητας)
χρησιμοποιούνται ανεξάρτητα από το αν έχουν την υποστήριξη του HR
Manager και του οργανισμού.
2. Πολιτικές οι οποίες αντιβαίνουν στα στερεότυπα της κοινωνίας και στις
υπάρχουσες εργασιακές συνήθειες (π.χ. ευέλικτα ωράρια εργασίας)
απαιτούν την ισχυρή υποστήριξη και προώθηση της χρήσης τους από
τους HR Managers και τους οργανισμούς.
Χρειάζονται HR managers που να είναι role models και change agents