Ohé en Laak - Voorlichtingsbijeenkomst energiebesparing

Verduurzaming van woningen in Maasgouw
Ohé en Laak, 29 september 2022

FOCUS op ENERGIEBESPARING
1e voorlichtingsavond: perspectief, alle besparingsmogelijkheden, realisatie
2e voorlichtingsavond: verdieping, detail informatie, advies

wie geeft u vanavond informatie?
we stellen ons even voor.
• Gemeente Maasgouw
• Tom Peters
• Coöperatie Duurzaam Maasgouw – vrijwilligers, burger initiatief
• Chris Hamans
• Rob Buschman
• Hans van Laanen
• Ger van der Zanden
• Jan Geraeds
• Roy Wolters
verduurzamen van je woning 3

De Coöperatie Duurzaam Maasgouw
• van vrijwilligers – door vrijwilligers
• voorlichting geven over:
• verduurzaming
• energiebesparing
• energie opwekken
• collectieve energieopwek: deelname leden aan “zonnepanelen”project
• ervaringen inzetten - kennis organiseren – kennis verspreiden
• opgericht 2018
• momenteel ca. 120 leden
• vrijwilligers nodig om activiteiten voort te zetten !!! ... en leden
actieve

CDM – voorlichtingsessies
• OHÉ en LAAK: 29 september 2022: Brede algemene voorlichting
• Zowat alle aspecten en mogelijkheden komen aan bod
• Een breed overzicht.
• Een oriëntatie: oplossingen, maatregelen, indicaties
• OHÉ en LAAK: 6 oktober 2022: Vervolg- of Verdiepingsbijeenkomst
• Afgestemd op de aangegeven interesses.
• Meer detailinformatie per maatregel (keuze)
NIEUW:
ENERGIELOKET op AFSPRAAK
1 op 1 antwoorden op uw vragen.

we hebben heel veel informatie voor u
• U kunt alles nalezen, bekijken of bestuderen;
• alle presentaties op website
• we hebben uw e-mailadres en sturen u de link na afloop van de 2e presentatie

FOCUS op ENERGIEBESPARING
1e voorlichtingsavond: perspectief, besparingsmogelijkheden, realisatie
2e voorlichtingsavond: verdieping, detail informatie, advies

De energie- en warmtetransitie in Maasgouw
afzonderlijke presentatie van de Gemeente Maasgouw
Beleid en Doelstellingen
Tom Peters
Beleidsmedewerker Fysiek Domein
Taakvelden afvalbeleid & energietransitie

Informatieavond Ohé en Laak
De energie- en warmtetransitie in Maasgouw

Energietransitie
Wereld Wereldwijd klimaatakkoord
Nationaal Klimaatakkoord
Regio Regionale Energie Strategie
Lokaal Actieplan Energietransitie
Transitievisie warmte

Gemeente Maasgouw
Actieplan energietransitie
• Gemeentelijke organisatie
• Inwoners
• Bedrijven
Transitievisie warmte
• Welke mogelijkheden zijn er?
• Welke kansen zijn er?
• Starten bij het begin; energie besparen

Even een vraagje.
Wat was het jaarlijkse totale gasverbruik van alle
woningen in
Maasgouw? (peiljaar 2020)
A. 4,5 miljoen m3
B. 7 miljoen m3
C. 16 miljoen m3

Het doel voor 2030
Niet zoveel mogelijk individuele panden
aardgasvrij te maken maar in te zetten op een
CO2 reductie van 20% voor de gebouwde
omgeving

Voor de gebouwde omgeving in 2030
• Een CO2 reductie van 20% ten opzichte van 2020.
• Een lager energie verbruik van 15% ten opzichte van 2020.
• 40% van de geschikte daken zijn voorzien van zonnepanelen
• Voor 2030 worden geen straten of wijken afgesloten van het
aardgas.
• Tot 2030 vooral inzetten op isoleren en besparen.

Torenhoge energieprijzen
• Verwachting is dat deze (voorlopig) hoog blijven.
• Maatregelen worden snel terugverdiend.
• Kleine aanpassingen aan de woning en gedrag
zorgt al voor een forse besparing.

dank u
maak eerst de gaten ( energielekken) dicht
voordat je gaat verwarmen.

ECO of EGO ?
milieubelang of eigen belang
klimaatverandering, energiepolitiek, CO2-doelstellingen, ......
wooncomfort, energiekosten, geen aardgas, ......
• Het een sluit het ander niet uit.
• besparen op energie is
besparen op CO2-uitstoot :
1 m3 aardgas = 1,7 kg CO2
Wat is uw belangrijkste vraag –
belangrijkste onderwerp ?
Wat verwacht u van deze avond?
• waarom bent u geïnteresseerd in
energie? in verduurzaming?
in besparing?
Uw aanmelding leverde al de
volgende info op ...

5
1
5
8
5
3
3
7
8
6
8
5
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9
11= spouwmuurisolatie
12= buitenisolatie gevelmuren
13= binnenisolatie gevelmuren
14= hellenddak-binnenisolatie
15= hellend dak-buitenisolatie
16= zoldervloer isoleren
17= vloer isolatie
18= kruipruimte-vloer isoleren
19= ramen: glas, kozijnen
20= geïsoleerde deuren
21= kierdichting
22= leidingisolatie
isolatie maatregelen - Ohé en Laak
33 aanmeldingen Ohé en Laak
willen meer info over:

14
4
13
10
10
7
13
10
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
23= lagere ketelwatertemperatuur
HR-verwarming
31= ventilatie
32= warmtepomp
33= zonnepanelen (stroom
opwekken)
34= zonneboiler (warmwater met
zonnewarmte)
35= warmte terug winnen (WTW)
36= energieopslag
37= inregelen
radiatoren/voerverwarming
installatie-maatregelen - Ohé en Laak
33 aanmeldingen Ohé en

17
19
15
11
9
12
0
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20
01= kosten,
investeringsbedrag
02= subsidie
03= besparing
04= technische
prestaties
05= uitvoering door
vakman of doe-het-zelf
06= montage /
installeren"
09= andere informatie
bij de maatregelen
soort info - Ohé en Laak

al (veel van) deze onderwerpen vanavond:
• in een breed overzicht
• inzage in de onderlinge samenhang v.d. onderwerpen en thema’s
• hoe energiebesparing aanpakken, snel en op de lange termijn
• over investeringen en besparingen
• over randvoorwaarden, over advies

Hoe warmpjes zit u erbij?
• gaat het u alleen om geld ?
• het gaat u toch om betaalbaar wooncomfort ...?
• en ... het gaat u toch ook om het milieu ?
om een gezonde, leefbare toekomst

Waarom NU maatregelen?
1. als je het niet voor het milieu doet,
doe het dan voor je beurs
2. als je het niet voor je beurs doet,
doe het dan voor het milieu
• Hogere energiekosten:
minder besteedbaar inkomen
• Energie zekerheid, onafhankelijkheid
• Wooncomfort
• CO2 - uitstoot beperken
• Prijsontwikkeling op langere termijn ? ....... ??
Prijsontwikkeling Energie
Alarmerende Klimaatveranderingen
januari ‘22

update aug-22
https://www.easyswitch.nl/energieprijzen/
Gas- en stroomprijs ontwikkeling
incl. btw, incl. EB, incl. ODE
maar zonder vastrecht,
zonder vermindering EB

Veel verwarrende informatie over energieprijzen !
Daarom: wat betaalt u uiteindelijk? Bijv. per 1 oktober a.s.
Prijsinformatie
• over marktprijs voor energie vanaf PRODUCENTEN
• termijn afhankelijk: dagprijzen, maand, jaar
• variabele prijs van uw leverancier (Essent, Vattenfall, Eneco,...)
• met of zonder overheidsheffingen
• 9% BTW, Energiebelasting = EB, Opslag Duurzame Energie = ODE
• met of zonder vaste kosten
• Leveringskosten (Enexis) ; Vermindering EB; Netbeheerskosten (Enexis)
per MWh
per kWh
per m3
ongeacht
verbruik

de energieprijzen zijn volop in beweging.
met welke prijzen moeten we nou de besparingen berekenen?

en het gemiddeld energieverbruik van u (hier in de zaal) ?
1956
3625
gemiddeld energieverbruik o.b.v. verstrekte info door 18
deelnemers in Ohé en Laak
gas m3/jr stroom kWh/jr
max gas= 4400 m3/jr
min gas = 26 m3/jr
max stroom= 9637 kWh/jr
min stroom = 1000 kWh/jr
en wat
betaalt u?

met welke energieprijzen moeten we rekenen ?

Wat kun je nú, of morgen, al doen aan je energiegebruik?
woongedrag en apparatuur

Woongedrag
• 1o lagere kamertemperatuur = ca. 90 m3 gasbesparing / jr.
• korter douchen: 5 minuten i.p.v. 9 minuten = ca. 90 m3 gasbesparing / p.p jr.
• alle warmwater gebruik in een gezin met ... personen :

Woongedrag
• 1o lagere kamertemperatuur = 90 m3 gasbesparing / jr.
• korter douchen: 5 minuten i.p.v. 9 minuten = ca. 90m3 gasbesparing / jr.
• niet te lang luchten: 10 á 30 minuten (ventileren doe je continue)
• deuren sluiten – deurdrangers
• rolluiken – dikke gordijnen
• en ...... warme trui !

Kleine maatregelen en bespaartips
• kier- en naadafdichting
• radiatorfolie
• leidingisolatie
• led-verlichting
• waterzijdig inregelen
• pompschakelaar vloerverwarming
https://duurzaammaasgouw.nl/kortingsartikelen/

Bestaande apparatuur
• Oude CV ketel ?
• Verlagen ketelwater temperatuur: 80o  60o  50o  40o ??
• Indien redelijk - goed geïsoleerd: beperk dan de nachtverlaging tot 2o
• Slimme kamerthermostaat
• Gelijkstroom ventilatoren
• Led lampen
• Standby killers (25 kWh / jr)
• Oude koelkast / diepvries? weg ! vervangen door A+ ?
• Jacuzzi
• Waterbed
• Tropisch aquarium
• Vijverpomp
echte energie-slurpers: kritisch beoordelen

energie-crisis
NL gaswinning eindig
dure import aardgas
afhankelijkheid
onzeker
onbetrouwbaar
alternatieven nodig
klimaat-crisis
CO2-uitstoot
stroomproductie
gasverbruik
aardgas uitfaseren
alternatieven nodig
minder
CO2-
uitstoot
hernieuwbare
stroom
H2 , Groengas

aardgas uitfaseren
minder
CO2-
uitstoot
hernieuwbare
stroom
H2 , Groengas
=
NOM – jas
BENG
energieverlies beperken
wat je dan nog nodig hebt voor
wooncomfort doe je met :
als 1e

Welke keuze hebben we, kijkend naar 2050?
isolatie in
therm.
schil
huidige
situatie
groen-gas
waterstofgas
90o
HT-verwarming MT-verwarming LT-verwarming
NOM – jas
BENG
all-electric
welke stap gaat u maken?
hoeveel bent u bereid te investeren?
50o < 50o

de uitdaging waarvoor we staan is groot
Hoeveel woningen moeten energie besparen ?
Hoeveel besparing ?
energielabel voor woningen
0
190
160
250
105
335
380
290
75
50
---
kWh/m2 per jaar
het energiegebruik voor huishoudelijke apparatuur
– zoals tv, koelkast, wasmachine – telt niet mee !

Maasgouw - energielabel
41
Buurtnaam2
Label A
en beter Label_B Label_C Label_D Label_E Label_F Label_G
Totaal
Woningen
Energielabel
Maasbracht 150 455 788 539 139 349 67 2487
Brachterbeek 12 74 112 85 12 109 66 470
Verspreide huizen Het Vonderen 10 1 0 2 1 1 12 27
Linne 89 212 399 350 64 312 173 1599
Verspreide huizen Linnerveld en Weerd 0 1 0 1 0 0 6 8
Stevensweert waaronder Bilt 7 67 139 70 28 131 115 557
Eiland-Brandt 6 14 2 7 2 17 28 76
Laak 1 7 7 13 4 20 21 73
Ohé 12 29 74 54 9 24 39 241
Thorn 40 103 249 189 43 216 178 1018
Verspreide huizen Thorn 0 2 3 8 1 7 8 29
Heel 237 300 371 336 45 171 68 1528
Panheel 1 3 27 12 5 18 18 84
Verspreide huizen Heel 1 0 0 2 0 11 10 24
Beegden 108 89 191 149 29 100 97 763
Wessem 36 120 177 201 30 165 119 848
Maasgouw
totaal 710 1477 2539 2018 412 1651 1025 9832
Bron: startnotitie PBL; okt. 2020 verduurzamen van je woning
265 / 314 =
85 %

https://allecijfers.nl/wijk/wijk-03-ohe-en-laak-maasgouw/
energiebesparende maatregelen

2
1
0
1
0
0
0
0 0,5 1 1,5 2 2,5
vóór 1945
tussen 1946 en 1964
tussen 1965 en 1974
tussen 1975 en 1991
tussen 1992 en 2005
na 2005
weet ik niet
bouwjaar woningen deelnemers in Ohé en Laak

wat u ons liet weten:
21
2
2
0
woningtype in Ohé en Laak
vrijstaand huis 2 onder 1 kap rijtjes huis appartement

9
16
monumentaal - Ohé en Laak
monumentaal: ja graag
monumentaal: neen voor mij niet

omrekeningsfactor
kWh/m3
9,767 t/m 1945 1946-1964 1965-1974 1975-1991 1992-2005
(2250 woningen)*
voor verwarming 102 m2 87 m2 106 m2 106 m2 114 m2
1365 m3 gas =
13.332 kWh 131 kWh/m2 153 kWh/m2 126 kWh/m2 126 kWh/m2 117 kWh/m2
(1515 woningen)
1508 m3 gas =
(2260 woningen)
1573 m3 gas =
(3053 woningen)
2075 m3 gas =
Eigen woning *) Maasgouw GM1641_bebouwing.xlsx
voor verwarming G:Energie MaasgouwCDM ProjectenTransitievisie ontwikkeling- EnquêteGM1641
1738 m3 gas =
16.970 kWh
Huurwoning
voor verwarming
1165 m3 gas =
11.378 kWh
woningen in Maasgouw uit de bouwjaar-klasse
Gebruiksoppervlak
Gebruiksoppervlak
Gebruiksoppervlak
gemiddeld Rijwoning-Tussenwoning
gemiddeld Rijwoning-Hoekwoning
gemiddeld 2-onder-1-kapwoning
gemiddeld Vrijstaande woning
Gebruiksoppervlak gemiddelde
energiegebruik voor
verwarming per m2
vloeroppervlak
leeftijd/bouwjaar woningen
type
woningen

Minder aardgas - Geen aardgas
• Doelstelling 2030: 20% minder CO2  minder aardgas
• Doelstelling 2050: aardgasvrij
• Minder aardgas  door minder energieverlies = efficiëntere woning
Welke alternatieven hebben we nu voor aardgas ?
Als bron van energie? Als bron voor warmte ?

Wat zijn de alternatieven voor aardgas?
(heeft u behoefte aan aardgas of aan warmte?)
• Warmtenet = collectieve voorziening; levert warm verwarmingswater
• Waterstof (H2): het transportnetwerk is aanwezig !
• Groengas: uit mestafval en groenvergisting
• Elektriciteit: uit wind, zon, kernenergie, afvalverbranding (incl. CO2 afvang)
collectieve

Maar ....
sinds enkele maanden is onze motivatie veranderd
• 1 jaar geleden: “ van het gas af ” : nationale doelstelling 2030 / 2050
• klimaatdoelstelling : CO2 uitstoot verminderen  minder / geen aardgas
• Nu: sterk gestegen energiekosten
• door kwetsbare aardgas voorziening - afhankelijkheid van onbetrouwbare
energieleveranties
 hoe houden we ons wooncomfort betaalbaar ?

Situatie Maasgouw: focus op individuele oplossingen
• Weinig mogelijkheden voor grote collectieve oplossingen
• Standaard maatregelen treffen om per woning energieverbruik te verlagen
• Toewerken naar een oplossing per woning die uiteindelijk,
• volledig of (voorlopig) gedeeltelijk van het gas af kan:
naar .... een alternatief voor de aardgasgestookte verwarmingsketel
de WARMTEPOMP:
gangbare, bewezen techniek, economische interessant
stelt voorwaarden aan de woning en aan woongedrag

Wat is het voordeel van een warmtepomp?
• Om elektrisch dezelfde hoeveelheid warmte te leveren als met 1 m3 gas met HR-
verwarmingsketel heb je 8,8 kWh nodig
(met 1 m3 = 9,765 kWh; ketelrendement gasketel = 90%  netto 0,90x9,765 = 8,8 kWh )
• 1m3 gas kost € 3,60 en 8,8 kWh (aan electrische energie) kost 8,8 * € 0,85 = € 7,48
(0,85 €/kWh; gas 3,60 €/m3; all in = incl. vaste kosten, EB, ODE, vermindering EB en 9% btw)
• Een warmtepomp haalt heel efficient warmte uit de lucht, bodem of oppervlaktewater.
Hiervoor is elektriciteit nodig.
• Met 1 kW elektriciteit haalt een warmtepomp bijv. gemiddeld dan 4,0 kW warmte uit de
buitenlucht of bodem  SCOP (seasonal coëfficient of performance) = 4,0; afhankelijk type WP)
• Dan kost dezelfde hoeveelheid warmte voor je woning nog maar €1,87 (= €7,48 / 4,0)
 dat scheelt bijna 50% in je verwarmingskosten (€1,87 t.o.v. €3,60 per kWh warmte)
welke prijzen
zetten we in?
kijk naar de detailinformatie van de onderdelen gevel, dak,
warmtepomp, ..... etc. waar de laatste prijsinformatie verwerkt is:
plafondprijzen voor gas en stroom

Wat is het voordeel van een warmtepomp?
anders uitgelegd
• Met 1 m3 gas verstookt in een HR-verwarmingsketel breng je uiteindelijk 8,8 kWh warmte in
een woning.
(met 1 m3 = 9,765 kWh; ketelrendement gasketel = 90%  netto 0,90x9,765 = 8,8 kWh )
• 1m3 gas kost € 3,60. Dus die 8,8 kWh aan warmte (thermische energie) kosten € 3,60
• Met 1 kWh elektriciteit voor de pomp die de warmtepomp aandrijft, haalt een warmtepomp
4,0 kWh warmte (= thermische energie) uit bijvoorbeeld de buitenlucht.
( SCOP (seasonal coëfficient of performance) = 4,0; afhankelijk van type WP en de temperatuurverhoudingen)
• 1 kWh elektriciteit voor de warmtepomp kost € 0,85.
• Om net zoveel warmte te leveren als 1 m3 gas (8,8 kWh warmte) heb je 8,8 : 4,0 =
2,2 kWh aan stroom voor de warmtepomp nodig.
Maar die 2,2 kWh stroom kosten je 2,2 x slechts € 0,85 = € 1,87
• Dezelfde hoeveelheid warmte met de warmtepomp is dus € 3,60 - € 1,87 = € 1,73
voordeliger !  dat scheelt bijna 50% in je verwarmingskosten (1,73 : 3,60 = 0,48 x 100% = 48%)

Warmtepomp: een alternatief voor aardgas
Warmtepomp:
• heeft stroom nodig om pomp/compressor aan te drijven
• hoe groter het temperatuurverschil tussen warmtebron en verwarmingswater :
• hoe harder de pomp moet werken
• hoe hoger het stroomverbruik
• levert verwarmingswater van max. 40o á 50o
het moet wel voordeliger
blijven dan met gas
het moet wel
comfortabel zijn

• hoe lang en hoe hard moet een warmtepomp werken om het
energieverlies van de woning te kunnen aanvullen ?
• verbruik  kWh
 woning: energieverlies beperken
• kan de warmtepomp de woning snel genoeg opwarmen?
• vermogen / capaciteit  kW
 woningtype: “traagheid” – lichte / zware bouw = houtbouw, steenachtig, ...
 woongedrag = nachtverlaging < 2o.
WP energieverlies

met welke energieprijzen moeten we rekenen ?
kijk naar de detailinformatie van de
onderdelen gevel, dak, warmtepomp, ..... etc.
waar de laatste prijsinformatie verwerkt is:

verwarmingskosten afhankelijk van
energieprijzen en rendement warmtepomp
gasprijs € 4,00 /m3 gasprijs € 3,60 /m3 gasprijs € 3,60 /m3
stroomprijs € 0,85 /kWh stroomprijs € 1,70 /kWh stroomprijs € 0,85 /kWh
warmtepomp-rendement SCOP 4,00 warmtepomp-rendement SCOP 4,00 warmtepomp-rendement SCOP 4,00
verwarmingskosten verminderen met: 53% verwarmingskosten verminderen met: -4% verwarmingskosten verminderen met: 48%
voordeel t.o.v. 1 m3
gas € 2,13 voordeel t.o.v. 1 m3
gas -€ 0,14 voordeel t.o.v. 1 m3
gas € 1,73
verwarmingskosten verminderen met: 51% verwarmingskosten verminderen met: -1% verwarmingskosten verminderen met: 45%
gas € 1,63
verwarmingskosten verminderen met: 48% verwarmingskosten verminderen met: 2% verwarmingskosten verminderen met: 42%
gas € 1,52
gas € 1,40
gasprijs variabel stroomprijs variabel SCOP variabel

gas € 0,93
gas € 0,72
gas € 0,48
voordeel t.o.v. 1 m
3
gas € 0,33 voordeel t.o.v. 1 m
3
3
gas € 0,20

verwarmingskosten verminderen met: 6% verwarmingskosten verminderen met: 27% verwarmingskosten verminderen met: -4%
gas -€ 0,14
verwarmingskosten verminderen met: -4% verwarmingskosten verminderen met: 30% verwarmingskosten verminderen met: -15%
voordeel t.o.v. 1 m
3
gas -€ 0,07 voordeel t.o.v. 1 m
3
3
gas -€ 0,56
gas -€ 1,08
voordeel t.o.v. 1 m
3
gas -€ 0,47 voordeel t.o.v. 1 m
3
3
gas -€ 1,74

SCOP 4,00
1 m3 gas = 9,765 kWh
systeemrendement HR gasketel = 90%
stroomprijs 0,25
€ 0,30
€ 0,35
€ 0,40
€ 0,45
€ 0,50
€ 0,55
€ 0,60
€ 0,65
€ 0,70
€ 0,75
€ 0,80
€ 0,85
€ 0,90
€
gasprijs
0,60
€ 8% -10% -28% -47% -65% -83% -102% -120% -138% -157% -175% -193% -212% -230%
0,70
€ 21% 6% -10% -26% -41% -57% -73% -89% -104% -120% -136% -151% -167% -183%
0,80
€ 31% 18% 4% -10% -24% -38% -51% -65% -79% -93% -106% -120% -134% -148%
0,90
€ 39% 27% 14% 2% -10% -22% -34% -47% -59% -71% -83% -96% -108% -120%
1,00
€ 45% 34% 23% 12% 1% -10% -21% -32% -43% -54% -65% -76% -87% -98%
1,10
€ 50% 40% 30% 20% 10% 0% -10% -20% -30% -40% -50% -60% -70% -80%
1,20
€ 54% 45% 36% 27% 18% 8% -1% -10% -19% -28% -38% -47% -56% -65%
1,30
€ 58% 49% 41% 32% 24% 15% 7% -2% -10% -18% -27% -35% -44% -52%
1,40
€ 61% 53% 45% 37% 29% 21% 14% 6% -2% -10% -18% -26% -34% -41%
1,50
€ 63% 56% 49% 41% 34% 27% 19% 12% 5% -3% -10% -17% -25% -32%
1,60
€ 66% 59% 52% 45% 38% 31% 24% 18% 11% 4% -3% -10% -17% -24%
1,70
€ 68% 61% 55% 48% 42% 35% 29% 22% 16% 9% 3% -4% -10% -16%
1,80
€ 69% 63% 57% 51% 45% 39% 33% 27% 21% 14% 8% 2% -4% -10%
1,90
€ 71% 65% 59% 54% 48% 42% 36% 31% 25% 19% 13% 7% 2% -4%
2,00
€ 73% 67% 62% 56% 51% 45% 40% 34% 29% 23% 18% 12% 6% 1%
2,10
€ 74% 69% 63% 58% 53% 48% 42% 37% 32% 27% 21% 16% 11% 6%
2,20
€ 75% 70% 65% 60% 55% 50% 45% 40% 35% 30% 25% 20% 15% 10%
2,30
€ 76% 71% 67% 62% 57% 52% 47% 43% 38% 33% 28% 23% 19% 14%
2,40
€ 77% 73% 68% 63% 59% 54% 50% 45% 40% 36% 31% 27% 22% 18%
2,50
€ 78% 74% 69% 65% 60% 56% 52% 47% 43% 38% 34% 30% 25% 21%
2,60
€ 79% 75% 70% 66% 62% 58% 53% 49% 45% 41% 37% 32% 28% 24%
2,70
€ 80% 76% 71% 67% 63% 59% 55% 51% 47% 43% 39% 35% 31% 27%
2,80
€ 80% 76% 73% 69% 65% 61% 57% 53% 49% 45% 41% 37% 33% 29%
2,90
€ 81% 77% 73% 70% 66% 62% 58% 54% 51% 47% 43% 39% 36% 32%
3,00
€ 82% 78% 74% 71% 67% 63% 60% 56% 52% 49% 45% 41% 38% 34%
3,10
€ 82% 79% 75% 72% 68% 65% 61% 57% 54% 50% 47% 43% 40% 36%
3,20
€ 83% 79% 76% 73% 69% 66% 62% 59% 55% 52% 48% 45% 42% 38%
3,30
€ 83% 80% 77% 73% 70% 67% 63% 60% 57% 53% 50% 47% 43% 40%
3,40
€ 84% 81% 77% 74% 71% 68% 64% 61% 58% 55% 51% 48% 45% 42%
3,50
€ 84% 81% 78% 75% 72% 69% 65% 62% 59% 56% 53% 50% 47% 43%
3,60
€ 85% 82% 79% 76% 73% 69% 66% 63% 60% 57% 54% 51% 48% 45%
3,70
€ 85% 82% 79% 76% 73% 70% 67% 64% 61% 58% 55% 52% 49% 46%
3,80
€ 86% 83% 80% 77% 74% 71% 68% 65% 62% 59% 57% 54% 51% 48%
€ 3.60
€0,90
€ 2,00
alles bepalend of het voordelig is (of blijft) om
over te stappen naar een warmtepomp is de
prijsverhoudingen tussen gasprijs en
stroomprijs

geheel van het gas af
• all electric
• electrische verwarming
en/of
• warmtepomp incl. warmwater
boiler
• netwerkstroom + zonnepanelen
gedeeltelijk van het gas af
• hybride
(electrisch en als er meer nodig is,
dan met gasketel bijspringen)
• warmtepomp +
HR-gasketel
• warmwater van HR-combiketel
evt. met zonneboiler
• netwerkstroom + zonnepanelen
meer over
warmtepomp en
zonnepanelen volgt !
isolatie in
therm.
schil
NOM – jas
BENG
verbeteringen en aanpassingen
binnen bestaande bouw
bestaande bouw naar
nieuwbouw-prestaties

HAMVRAAG:
hoeveel energie heeft u nodig voor verwarming?
• Uw gemiddeld jaarlijks gasverbruik:
• bijv. 1650 m3 aardgas/jaar voor VERWARMING + WARM WATER + KOKEN
• Minus : WARMWATER + KOKEN = bijv. 150 m3 gas/jaar
• voor VERWARMING: 1650 – 150 = 1500 m3/jaarlijks
• dat zijn ca. 15.000 kWh / jaar
• dat zijn voor uw (bijv.) 150 m2 verwarmde vloeropp: 100 kWh/m2.jr
hier: 1600 m3 gas voor 150 m2 woonoppervlak
warmtevraag woning is te hoog
om naar een warmtepomp over te schakelen
dan heeft u nog
werk in uitvoering

is een warmtepomp haalbaar...... ????
Ja, mits:
• de warmtevraag van de woning KLEIN is:
• < 75 kWh/m2.jr voor hybride WP-systeem
• < 50 kWh/m2.jr voor all-electric WP-systeem
• dwz: de woning moet goed (tot heel goed) geïsoleerd zijn.
• en ........
• extra stroomvraag  zonnepanelen (bij-)plaatsen ?
meer over
warmtepomp en
zonnepanelen volgt

Waar beginnen? Waar naar toe?
Hoe?

BELANGRIJK : wat wil je bereiken, hoe pak je het aan?
GPS - Navigatie
1. BESTEMMING (E=Groningen)
2. START (A=OHÉ en
LAAK)
3. WELK VERVOER, HOE SNEL?
Per auto, trein, fiets, …?
4. TUSSENSTOPS ?
(B, C, D)
Plan de verduurzaming
1. DOEL:
Volledig of gedeeltelijk
aardgasvrij? Lagere energie
rekening?
2. Wat is de huidige situatie?
3. DHZ of aannemer? Geleidelijk?
Investeringen, eigen middelen,
Hypotheek, Lening
4. Faseren of alles tegelijk?
1. gevel en dak isoleren, zonnepanelen
2. ramen, ventilatie
3. vloer isoleren, vloerverwarming,
4. hybride WP, zonnepanelen

Voorwaarden en Aanpak
VOORWAARDEN
VOORWAARDEN
VOORWAARDEN

de meest duurzame energie
is bespaarde energie
als eerste:
energiegebruik terugdringen = energieverliezen beperken

Bouwkundige- en Installatietechnische maatregelen
1. kierdichting
2. dak isoleren
3. gevel isoleren
1. open gevel-delen: ramen en deuren
2. gesloten gevel-delen: buitenmuren
4. vloer – kruipruimte isoleren
5. ventilatie systemen
6. domotica - woongedrag
7. warmte opwek :
1. warmtepomp
2. warmteafgifte sytemen: radiatoren , vloerverwarming
8. stroom opwek : zonnepanelen
verminderen energie behoefte
= energieverliezen beperken
dan nog benodigde energie
zoveel mogelijk zelf
opwekken en terugwinnen

vooral met bouwkundige maatregelen:
BEPERK DE ENERGIEVRAAG
je huis inpakken:
• tochtdicht maken
maar voldoende ventileren
• isoleren:
“van een warme jas voorzien”
BEPERK HET ENERGIEVERLIES

Waar verliezen we energie ?

OHÉ en LAAK : ca. 560 woningen (~ 74 %)
Waar kun je grote stappen maken?

Bouwkundige maatregelen
• dak isolatie
• gevel isoleren, ramen isoleren
• vloer isoleren
Installatie
• warmteafgifte: radiatoren, vloerverwarming
• warmteterugwinning, ventilatie
• warmte en stroom opwekken (wp en pv)

wat is de ambitie, wat wil je bereiken?
• BEDENK: bouwkundige aanpassingen
doe je minimaal voor de volgende
25 á 30 jaar !
Dus voor het aardgasvrije 2050 !
• Isoleer je GOED voor een
GEDEELTELIJK aardgasvrije woning?
of
• Isoleer je HEEL GOED voor een
VOLLEDIG aardgasvrije woning?
realiseerbaar
met / binnen de
bestaande constructie
vereist (enkele)
vergaande maatregelen
(zoals vloerverwarming, triple glas)

de meest duurzame energie
is bespaarde energie
dus wat gaan we doen .......?

BOUWKUNDIGE MAATREGELEN
DAK

Dak of zolder isoleren.
welke volume moet of wil je verwarmen?
zolder voor bewoning onbewoonde zolder
dakisolatie zolder isolatie
zolder voor bewoning
met open trap
onbewoonde zolder
geïsoleerd toegang
dakisolatie zolder isolatie
zolder verwarmd of niet:
beperk warmtestroom naar boven
1000 m3 of 750 m3 verwarmen ?

Dak - hoeveel isolatie toevoegen ?
• Er is nog helemaal geen isolatie aanwezig
of
• Er is al isolatie, maar te weinig.
• op dit moment bijv. dakelement 3 á 4 cm isolatie (1980- 2010)
• op dit moment bijv. na-geïsoleerd met 4 á 6 cm tussen de gordingen/sporen
• Hoeveel isolatie moet je / kun je toevoegen?
 meer info in de verdiepingsbijeenkomst

Dakisolatie waar?
• Van binnenuit (DHZ of professional)
of
• Van buitenaf (professional)
Het na-isoleren van het dak of van een zolder geeft
nauwelijks overlast of afval en kan binnen één dag
uitgevoerd worden.

DAK: van binnen uit
dak isoleren
tussen en over
de sporen of gordingen
zoldervloer isoleren
tussen en over
de plafondhangers of vloer

Dakisolatie
Indicatie kosten en besparingen - van geen naar goede isolatie
Dakisolatie
Eénmalige
kosten
(uitbesteden)
Eénmalige
subsidie
Jaarlijkse besparing
energiekosten
Jaarlijkse
besparing CO2
Isoleren schuin dak
(verwarmde zolder)
€ 4.400 € 1.900 € 800 1.700 kilo
Isoleren schuin dak
(onverwarmde zolder)
€ 4.400 € 1.900 € 450 900 kilo
Isoleren zoldervloer
(onverwarmde zolder)
€ 900 € 350 € 450 1.000 kilo
Isoleren plat dak
€ 3.200 € 1.300 € 700 1.500 kilo
Voorbeeld: hoekwoning of 2-onder-1-kap. Wat betaal en bespaar je dan gemiddeld?
warmteweerstand
Rc= 4,0 m2K/W
€1600
€900
€900
€1400
+ 25% ?
+ 25% ?
+ 25% ?
+ 25% ?

Hoeveel dakisolatie heb je nodig?
hoe dik moet de isolatielaag in je dak dan zijn?
Dikte van het isolatiemateriaal:
wat heb je totaal aan dikte nodig?
Warmte weerstand van het dak
(Rc = weerstand van alle lagen van de dakkonstructie)
Niveau van isolatie Isolatiewaarde (Rc)
Matige isolatie 1,3
Redelijke isolatie 2,5
Goede isolatie 4,0
Zeer goede isolatie,
nodig voor
energieneutrale woning
6,0-10,0
Materiaal isoleren schuin dak
Dikte nodig voor
Rc-waarde 4
Glaswol (dekens of platen of vlokken) 13 cm
Steenwol (dekens of platen of vlokken) 13 cm
EPS (piepschuim platen) 13 cm
XPS platen 13 cm
PUR hardschuimplaten 13 cm
PIR of resol hardschuimplaten 8 cm
Vlas, hennep, schapenwol, gerecycled
katoen, houtvezel, cellulose, kurk
14-16 cm
Multifolie met 2 luchtlagen van 20 mm
(reflecteert warmtestraling)
12 cm
Thermosheets van 7 lagen met 8
luchtlagen van 20 mm (reflecteert
warmtestraling)
16 cm

Dak – isolatie van buiten
Dakpannen eraf, isolatie boven op je dak, pannen er weer op
• nieuwe dakpannen nodig? dak renoveren?
• meest gebruikelijk: isolerende daklementen
• supergoede isolatie zonder koudebruggen
• door een professioneel bedrijf.
• door het isolatiemateriaal wordt het dak hoger:
• aansluitingen met de dakgoot, dakdoorvoeren, dakramen, dakkapellen, boeiboord
aanpassen. = bijkomende werkzaamheden en -kosten
€ 150 - € 225 / m2
+ bijkomende kosten
jaarlijkse besparing:
€ 70 - € 80 /m2
€ 140 - € 160 /m2

Gevels
spouwmuurisolatie
buitengevel isolatie
voorzetwand (binnen)

Spouwmuur: bouwjaar en gevel
• Bouwjaar vóór 1925
• oorspronkelijk NIET geïsoleerd
• geen spouw - geen spouwmuurisolatie
• Na-isoleren mogelijk door een geïsoleerde voorzetwand of door isolatie aan de buitenzijde.
• Bouwjaar van 1925 – 1974
• in de meeste gevallen wel een spouwmuur, maar deze is vaak nog niet geïsoleerd.
• spouwmuurisolatie effectief en rendabel
• meestal niet genoeg voor lage temperatuurverwarming en voor warmtepomp
• Bouwjaar 1975 – 1990
• bij nieuwbouw al geïsoleerd,
• t.o.v. nieuwbouw nu heel lage isolatiewaarde - mogelijk verminderde prestatie.
• na-isolatie en daarmee prestatieverbetering mogelijk
• Bouwjaar 1990 en later
• Woningen altijd geïsoleerd, maar de kwaliteit van de isolatie kan verschillen. Na-isolatie is een oplossing om de
isolatiewaarde te verhogen.

Voorbeeld spouwmuur
ongeïsoleerd - geïsoleerd
bu
bi

Spouwmuurisolatie
na-geïsoleerd

Na-isolatie Spouwmuurisolatie
• Maatwerk
• woningen voor 1930: meestal geen spouw
• woningen vanaf 1980: vaak al geïsoleerd
• indien een woning al geïsoleerd is,
kan mogelijk wel na-geïsoleerd worden

Hoeveel warmte en geld verdwijnt er door de gevel ?
spouwmuur
ongeïsoleerd
spouwmuur
geïsoleerd
warmte-weerstand
Rc= 1,66 W/m2K
6 cm
jaarlijks per m2
gas: 13,94 m3
€ 11,85
jaarlijks per m2
gas: 4,02 m3
€ 3,42
besparing: 9,92 m3
€ 8,43
investering: € 30
subsidie: € 8
netto: € 22

De gasprijs is van invloed.
spouwmuur
ongeïsoleerd
spouwmuur
geïsoleerd
6 cm
jaarlijks per m2
gas: 13,94 m3
€ 31,37
jaarlijks per m2
gas: 4,02 m3
€ 9,05
besparing: 9,92 m3
€ 22,32
investering: € 30,-
subsidie: € 8,-
netto: € 22,-
€ 13,94
€ 9,92
€ 4,02

á propos: even over subsidies
subsidies
• altijd combinatie van minimaal 2 maatregelen !
• geen subsidie voor doe-het-zelf (dhz) werkzaamheden
• voorwaarden aan prestatie (minimale warmteweerstand)
• voorwaarden aan minimaal aantal m2 ’s

Buitengevel isolatie
• massieve buitengevel zonder spouw
of
• geïsoleerde spouwmuur is onvoldoende
(bijv. voor doelstelling all electric warmtepomp)
of
• renovatie gevel, “littekens” verbouwing,

Hoeveel warmte verdwijnt er door de gevel ?
massieve muur
ongeïsoleerd
massieve muur
geïsoleerd
25 cm
jaarlijks per m2
gas: 20,30 m3
€ 20,30
jaarlijks per m2
gas: 1,14 m3
€ 1,14
besparing: 19,16 m3
€ 19,16
investering: € 228
subsidie: € 38
netto: € 190
buitengevel - isolatie
bu
bi

Hoeveel geld verdwijnt er door de gevel ?
massieve muur
ongeïsoleerd
massieve muur
geïsoleerd
25 cm
jaarlijks per m2
gas: 20,30 m3
€ 45,68
jaarlijks per m2
gas: 1,14 m3
€ 2,57
besparing: 19,16 m3
€ 43,11
investering: € 228
subsidie: € 38
netto: € 190
buitengevel - isolatie
bu
bi

Gevelisolatie – binnen, met voorzetwand
• woonruimte wordt iets kleiner.
• zorgvuldige uitvoering vereist ivm
koudebruggen en risico condensatie
• ...........

Voorzetwand
“houten stijlen/regels” “metal stud” (metalen profielen)
dhz: € 40 - € 50 / m2
vakman: € 100 - € 120 / m2
13 cm ; Rc=4,0 m2K/W
jaarlijkse besparing:
€ 10 / m2
€ 20 / m2
+ 25% ?

Ramen
glas en kozijnen

Ramen
• HR++ glas
• HR+++ glas = Triple glas
• Voorzetramen – Achterzet ramen (glas in lood - monumentale gebouwen)
• Vacuüm glas (glas in lood - monumentale gebouwen)
• Luiken (geïsoleerde-)
Zijn je kozijnen binnen 10 jaar aan vervanging toe? Dan kun je
beter direct de kozijnen vervangen als je isolerend glas plaatst.

42,5
22,3
8,2
4,5
m3 gas per m2
jaarlijks
42,5
22,3
8,2
4,5
Hoeveel energie verdwijnt er door een raam?
glasoppervlak (zonder kozijnen)
Van enkel glas
naar
HR++ glas:
per m2 bespaar je
34,3 m3 gas/jr
ofwel
€ 74 /m2 jr
o.b.v. € 2,16 / m3

42,5
22,3
8,2
4,5
m3 gas per m2
jaarlijks
42,5
22,3
8,2
4,5
Hoeveel energie verdwijnt er door een raam?
glasoppervlak (zonder kozijnen)
van enkel glas
naar
triple glas:
per m2 bespaar je
38 m3 gas/jr ofwel
€ 82 /m2 jr
o.b.v. € 2,16 / m3

comfort
koude tocht bij het raam:
“koudeval”
hoe warmer het glasoppervlak blijft hoe
warmer de lucht blijft die er langs strijkt.

Kostenindicatie isolatieglas
Glassoort Kosten per m2
Voorzetraam incl. coating €115
HR glas €70
HR+ glas €75
HR++ glas €80
HR+++ glas (Triple glas) €120
Soort kozijn Oppervlakte
Prijs kozijn
voor HR++ glas
Prijs kozijn
voor HR+++ glas
(Triple glas)
Kunststof kozijnen 10 m2 €650 – €700 €750 - €800
Houten kozijnen 10 m2 €700 – €850 €800 - €975
Aluminium kozijnen 10 m2 €750 – €900 €875 - € 1050
excl. montage

Kostenindicatie HR++ glas per woningtype
(t.o.v. enkel glas)
Woning type
Oppervlak glas
(m2)
Totale kosten
Jaarlijkse
besparing
(o.b.v. € 0,35 /m3.jr)
Jaarlijkse
besparing
(o.b.v. €2,16/m3.jr)
Eengezinswoning 20 m2 €2500 - €2800 €225 € 1480
Appartement 15 m2 €1750 - €2400 €185 € 1110
Hoekwoning 30 m2 €3000 - €3750 €275 € 2220
2-onder-1 kap 35 m2 €4000 - €5000 €350 € 2590
Vrijstaande
woning
50 m2 €6500 - €7000 €475 € 3700

Subsidiebedragen glas
Soort glas
Subsidie
per m2 in 2022
Minimale en maximale
oppervlakte in 2022
Maximale
U-waarde
(warmtedoorgang
per m2)
HR++ glas 53 8 m2 / 45 m2 1,2
Kozijnpanelen (samen met
HR++ glas)
23
Oppervlak telt mee voor
aantal m2 isolatieglas
1,2
Isolerende deur (samen met
HR++ glas)
53
1,5
Triple glas 150 8 m2 / 45 m2 0,7
Kozijnpanelen (samen met
triple glas)
115
0,7
Isolerende deur (samen met
triple glas)
150
1

Vloer - Kruipruimte

Vloerisolatie - Bodemisolatie
• vloerisolatie:
• minimale werkhoogte 50 á 70 cm
• materialen vloerisolatie
• pur = polyurethaan
• cellulose
• steenwol – glaswol
• alu-folie kussens (houten vloeren)
• bodemisolatie
• materialen
• eps – korrels (piep-schuim)
• argex korrels (gebakken klei)
• schelpen
dhz: € 5- €20 /m2
vakman: € 40 - € 50 / m2

meer in de vervolgbijeenkomst
a.s. donderdag, 22 september 2022

SAMENVATTEND – ISOLEREN
gemiddelde hoekwoning; 142 m2; 3000 m3 gas
onder het dak
of.....zoldervloer
of....dakelementen
platdak
spouwmuur-isolatie
buitengevel-isolatie
voorzet-isolatie
beglazing
vloer / bodem-isolatie

ISOLEREN – INVESTERINGSKOSTEN
gemiddelde hoekwoning; 142 m2 vloeroppervlak
dak - buiten
€ 20.000 / € 1000
dak- binnen
€ 4.400 / € 800
zolder-plafond
€ 900 / € 350
spouwmuurisolatie
€ 2.750 / € 850
vloerisolatie
€ 2.000 / € 300
HR++ glas
€ 3.500 / € 450
plat dak
€ 3.200 / € 700
buitengevel isolatie
€ 18.000 / € 1.600
investering / besparing
per type oplossing
indicaties
let op:
op basis van “prijzen van 2021”
voor materialen en gas !

installaties
ventilatie, temperatuur ketelwater

ventilatie
natuurlijke ventilatie
mechanische afzuiging mech. toevoer / nat. afvoer
gebalanceerde vent.
https://duurzaammaasgouw.nl/energieopwekking/ventilatie-2/
NIEUW: interessant voor bestaande woningen
CO2 - gestuurde – decentrale voorverwarmde aanvoer
bijv. vanuit woonkamer; van daar naar/door woning
naar afvoer door dak/gevel
voorwaarde: kierdichte – luchtdichte woning voor overdruk

ketelwatertemperatuur
Hoe lager de retourtemperatuur
van verwarmingswater,
hoe hoger het rendement van de
HR-Ketel
Je hebt geen 80o water nodig in
een redelijk geïsoleerde woning.
Verlagen ketelwater
temperatuur:
80o  60o  50o  40o ??
beperk
de nachtverlaging tot 2o

nu vaststellen met welke verwarmingswater temperatuur u het nog
comfortabel heeft
Verlagen ketelwater
temperatuur:
80o  60o  50o  40o ??
zie voor elke verwarmingsketel de
instructie (met video-uitleg) hoe :
https://zetmop60.nl/
Verlagen ketelwater
temperatuur:
80o  60o  50o  40o ??
Verlagen ketelwater
temperatuur:
80o  60o  50o  40o ??

Lagere
temperatuur
retourwater.
hoe het werkt
condensatiewarmte
uit rookgassen
hoe lager retourwater temperatuur, hoe
meer condensatiewarmte afgegeven
40oC
hoe hoger het ketelrendement
hoe lager het gasverbruik = besparing
de ultieme test om
vast te stellen of de
woning ook met een
warmtepomp
comfortabel kan zijn
CV ketel
HR
warmteafgifte systeem:
radiator
40oC

waterzijdig inregelen radiatoren
• alle kamers comfortabel warm
• geen suizende leidingen van de radiator
• lager gasverbruik (claims: 10-20% minder)
• kamers ver van de CV-ketel blijven koud
• suizende leidingen van de radiator
• hoog gasverbruik
• handmatig inregelen via voetventiel radiatoren: bewerkelijk ;DHZ / installateur
• plaatsing automtisch drukvereffenende voetventielen
• plaatsing wifi gestuurde ventielen-radiatorkranen
opties:

batterij-accu
• voor uitvlakken 24-uurs vraag en aanbod
• niet voor opslag ter overbrugging zomer-winter
• nog steeds vrij duur; nieuwe ontwikkeling laten op zich wachten
• levensduur beperkt (7 jaar- 12 jaar)
• veilige plaatsing - blussen niet mogelijk (regelgeving verwacht)
• economisch interessanter bij wijziging salderingsregeling
• subsidie?

Energie adviezen
door Jan Geraeds

Energieadviezen van de coöperatie
• uitgebreid energieadvies; specifiek van uw woning en situatie
• een pv advies
• een ir-scan
voorbeelden rapport (ook in de zaal)

123
verduurzamen van je woning
bestaand
energie
gebruik
besparing
energie
gebruik per
onderdeel
besparing
financieel
nieuw
energie-
gebruik
uit ons uitgebreide energieadvies

Infra Rood Rapport
warmtebeeld
• Energie-lekken opsporen
• Bouw en Installaties

Zonnepanelen: plug-in of toch wat meer?
• Wat is je jaarlijks stroomverbruik ? Nu en in de nabije toekomst.
• Hoeveel panelen heb je nodig?
• Hoeveel panelen passen er op het dak?
• Is het dak geschikt? Zijn er andere mogelijkheden.
• Vergunning of niet?
• Prestaties, levensduur, garanties
• Technisch
• Optimizers
• Omvormers:1-fase of 3-fase, micro omvormers of centrale omvormer,
• Toekomstige uitbreiding?
• Meterkast

Zonnepanelen

Faseren
• Alles gelijk of ... OP NATUURLIJKE MOMENTEN
• bij verbouwing: woonkamer, keuken, badkamer, ....., aanbouw, uitbreiding, ..
• bij vervanging: rotte kozijnen, voordeur, verwarmingsketel, ......
• Volgorde belangrijk, “no-regret” prestaties
1. gevel en dak isoleren, zonnepanelen
2. ramen, ventilatie
3. vloer isoleren, vloerverwarming,
4. hybride WP, (zonnepanelen)
meer over stapsgewijze realisatie
van verbeteringen
in de verdiepingsbijeenkomst!

Vaste kosten energie prijs keuze looptijd Installatie prijs Kiezen? looptijd
Vloerisolatie 1.500 ja 30 Hyb Warmtepomp 5.000 ja 15
Dakisolatie 3.675 ja 30 Boiler 1.000 ja 15
Spouwisolatie 1.350 ja 30 WTW-unit (WK/K 200m3) 1.000 ja 15
Kierdichting 1.150 ja 30 Subsidie iSDE WP -1.750 ja 15
HR++ glas 2.500 ja 30
WTW-kanaal naar WK/K 1.200 ja 30
Subsidie isolatie (30% tot max 10K) -3.053 ja 30
TOTAAL 8.323 30 5.250 15
HYBRIDE WARMTEPOMP
- Ingreep 2024/2029
- Groen gas 2035
- 40% energie-besparing
- Tapwater via WP
- Annuïtair 1% rente
scenario voorbeeld

Financiering
• Eigen middelen
• Via de Provincie (Stimuleringsregeling Duurzaam Thuis)
• Lening Nationaal Warmtefonds
• Hypotheek
• Subsidies
• Landelijke ISDE subsidie warmtepompen (per merk en type)
• Lage BTW-tarief 9% op arbeidsloon isolatiewerkzaamheden
• BTW-teruggave zonnepanelen
meer over
financieringsaspecten
in de
verdiepingsbijeenkomst!

je staat er niet alleen voor,
we helpen je graag, zodat je er straks
(wel) warmpjes bij zit !

Dank u !
Vragen ?
Komt u ook naar de
verdiepingsbijeenkomst ?
lid worden van de coöperatie?
€20 jaarlijks

Ohé en Laak - Voorlichtingsbijeenkomst energiebesparing

Recomendados

Recomendados

Más contenido relacionado

Similar a Ohé en Laak - Voorlichtingsbijeenkomst energiebesparing

Similar a Ohé en Laak - Voorlichtingsbijeenkomst energiebesparing (20)

Más de Coöperatie Duurzaam Maasgouw U.A.

Más de Coöperatie Duurzaam Maasgouw U.A. (16)

Ohé en Laak - Voorlichtingsbijeenkomst energiebesparing

Notas del editor