Demokrasi Eleştirileri Ve Kamu Tercihi Perspektifinden Demokrasinin Başarısızlığı

1. DEMOKRASİ ELEŞTİRİLERİ
ve KAMU TERCİHİ
PERSPEKTİFİNDEN
DEMOKRASİNİN
BAŞARISIZLIĞI
PROF.DR.COŞKUN CAN AKTAN

2. DEMOKRASİ ELEŞTİRİLERİ
1. Arrow: Demokrasinin İmkansızlığı
2. Downs: Eksik enformasyon
3. Mosca: Siyasal Sınıflar Hakimiyeti
4. Pareto: Siyasal Elitizim
5. Michels: Oligarşinin Tunç Yasası
6. Hayek: Sınırsız Demokrasi
7. Buchanan: Siyasal Gücün Kötüye
Kullanımı
8. Tullock: Oylama Maliyeti
9. Marksizm: Proleterya Diktatörlüğü

3. Downs: Eksik enformasyon
Seçmenler: tercihte bulunacakları adaylar,
siyasal partiler, hükümet politikaları ve
bu politikaların sonuçları hakkında tam
enformasyona sahip değildirler.
1. Politikacıların vatandaş beklentilerini
bilememeleri
2. Vatandaşların politikacıların ne yapması
gerektiğini bilememeleri
3. Bilgiyi temin etmenin maliyetli olması

4. 3. Mosca: Siyasal Sınıflar
Hakimiyeti
 Tüm dünyada toplumları
yönetenler elitlerdir.
 Toplumlarda belirli özelliklere
sahip azınlık bir grup,
çoğunluğu oluşturan halkı
yönetmektedir.
 Yönetici sınıf
 Yönetilen sınıf
 Demokrasilerde azınlığın
hakimiyeti kaçınılmazdır.

5. 4. Pareto: Siyasal Elitizim
 Toplumlar elit ve elit olmayan olarak
ikiye ayrılır.
 Elit tabaka da yönetici elit ve yönetici
olmayan elit olarak ikiye ayrılır.
 Yönetici elit: Toplumun yönetiminde
siyasal iktidar üzerinde etkili olan kişiler.
 Aristokratlar: Askeri elit, Dini elitler, İş
adamları elitleri, Aydın elit

6. 5. Michels: Oligarşinin Tunç
Yasası
Oligarşi: Politik gücün, toplumun küçük
bir grubunun elinde olduğu yönetim
şeklidir.
Elit kesim, parti yönetiminde o kadar
hakimdir ki parti içinde farklı bir sesin
yükselmesine izin verilmez.
Parti içinde milletvekili adaylarının
belirlenmesinde parti başkanı ve bir kaç
yakın adamı etkilidir.

7. 6. Hayek: Sınırsız Demokrasi
 Sınırsız demokrasi, bireysel
özgürlüklerin önünde önemli bir
engeldir.
 Çoğunluk iktidarı, halk
egemenliğini yansıtmaz.
 Sınırsız bir demokrasi ancak gücü
kanunla sınırlandırılmış iktidar ile
mümkündür.

8. 7. Buchanan &Tullock: Oylama
Maliyeti ve Siyasal Gücün Kötüye
Kullanımı
 Seçmenler siyasal süreçte oylamadan
sağlayacakları faydalar ile oylamanın
maliyetini karşılaştırırlar.
 Faydaların maliyetten fazla olması
halinde oylamada bulunurlar.
 Dışsal maliyet: Kararı
beğenmeyenlerin katlandıkları maliyet.
 Zaman maliyeti: Seçmenlerin
katlandıkları zaman maliyeti.

9. 8. Marksizm: Proleterya Diktatörlüğü
 Demokrasi burjuvanın egemen olduğu bir
yönetimdir.
 İdeal demokrasi proleteryan demokrasidir.
 Siyaset, ekonomik çıkar çatışmasının ve
sosyal sınıflar arasındaki mücadelenin
biçimlendirdiği bir gölge oyunudur.
 Ekonomik iktidarı elinde tutan sınıf,
iktidarı da eline tutacaktır.
 Sınıflı toplumdan sınıfsız topluma
geçilecektir.
 Sınıfsız bir topluma geçilene kadar işçi
sınıfı iktidara hakim olmalıdır.

10. DEMOKRASİ ELEŞTİRİLERİ
 Halk egemenliğinin çoğunluk despotizmine dönüşmesi
(kuvvetler ayrılığı)
 Azınlık oylarının temsili sorunu (%10 barajı)
 Oy ticareti: kanun tekliflerinin desteklenmesi
 Siyasal ilgisizlik ve katılımın düşüklüğü
 Siyasal bilgisizlik (medya, propoganda, myp)
 Çıkar gruplarının egemenliği (ikna, şantaj)
 Depolitizasyon (spor, medya , eğlence)
 Politik miyopluk (döner ekmek+ ayran+konser=iktidar)
 Lider diktası
 Militarizm (ihtilaller, darbe)

11. Prof.Dr.Coşkun Can Aktan
Sosyal Bilimler Araştırmaları
Derneği
http://www.sobiad.org
Dokuz Eylül Üniversitesi, İİBF
http://www.canaktan.org