Рукописи татар Беларуси из фондов Центральной научной библиотеки НАН Беларуси. Презентация подготовлена отделом редкой книги ЦНБ НАН Беларуси.

1. Рукап і сы татараў Беларусі канца XVII – пачатку XX ст. з фондаў Цэнтральнай навуковай бібліятэкі Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі

2. арабскай, цюркскай, беларускай, польскай ўсе яны напісаны арабскім пісьмом У рукапісах змешчаны тэксты на розных мовах:

3. Фонд аддзела рэдкіх кніг і рукапісаў ЦНБ НАН Беларусі ўключае 15 рукапісных кніг канца XVII – пачатку XX ст.: 3 Караны, 2 тэфсіры, 1 тэджвід, 1 дапаможнік па тэрміналогіі тэджвіда, 1 паўкітаб, 6 хамаілаў і 1 лячэбнік

4. Прататыпамі рукапісаў татараў Беларусі былі арабскія і цюркскія рэлігійныя кнігі, але яны мелі пэўныя адрозненні

5. Каран Мясцовыя Караны маглі змяшчаць прадмовы і пасляслоўі з тэкстамі на “беларуска-польскай” ці “польска-беларускай” мовах пра традыцыі і абрады, звязаныя з чытаннем Карана

10. Тэфсір Тэфсіры (“тлумачэнне Карана”) татараў Беларусі па сутнасці з’яўляюцца перакладамі Карана з некаторымі элементамі каментарыя

11. Тэфсір 1686 г . Тэкст Карана на арабскай мове з падрадковым перакладам на польскую мову (так званая “пальшчызна крэсова ” )

12. Тэфсір 1686 г . Тэфсір 1686 г. змяшчае найстарэйшую захаваную копію перакладу Карана на польскую мову

14. Тэджвід першая палова ХІХ ст. Тэджвід (чытанне нараспеў ) – кніга, якая навучала чытанню Карана (вымаўленне гукаў, інтанацыя, паўзы)

15. Паўкітаб Татары Беларусі называлі кітабамі (“кітаб” – кніга) зборнікі, у якіх змяшчаліся паданні пра Мухамеда, апісанні абрадаў, маральна-павучальныя апавяданні, палемічныя тэксты. Паўкітабы (малыя кітабы) – маюць рысы кітабаў і хамаілаў

16. Паўкітаб апошняя трэць Х VIII ст. Паўкітаб змяшчае паданні пра Мухамеда, палемічныя тэксты, апісанні абрадаў, рытуалаў мусульман, каляндар шчаслівых і нешчаслівых дзён, гадзін

19. Хамаіл Татары Беларусі называлі хамаіламі (“хамала” – насіць) зборнікі малога фармату, якія змяшчалі малітвы, асобныя суры Карана, тлумачэнні рэлігійных абрадаў, а таксама парады па лячэнні хвароб, тлумачэнні сноў, календары “шчаслівых” дзён, гадзін і г.д.

22. Рукапісаў татараў Беларусі засталося вельмі мала У дзяржаўных калекцыях Літвы захоўваецца 40 рукапісаў, у кнігазборах Польшчы – 10, Расійскай Федэрацыі – 11, Вялікабрытаніі – 3, Украіны – 1, Германіі – 1, Латвіі – 1 . У дзяржаўных калекцыях Беларусі – 50

23. Рукапісы татараў Беларусі канца XVII – пачатку XX ст. з дзяржаўных кнігазбораў краіны: каталог / (склад.: М.У.Тарэлка, А.І.Цітавец; рэд. бібліягр. запісаў І.П.Гародка; рэдкал.: Н.Ю.Бярозкіна [і інш.]. – Мінск : Беларуская навука, 2011

24. Апісанне рукапісаў, якія захоўваюцца ў ЦНБ НАН Беларусі, Нацыянальнай бібліятэцы Беларусі, Гродзенскім дзяржаўным музеі гісторыі рэлігіі, Беларускім дзяржаўным універсітэце культуры і мастацтваў, музеі гісторыі Клеччыны Каталог

25. Выданне каталога – вынік шматгадовай працы супрацоўнікаў ЦНБ НАН Беларусі, іх сціплы ўнёсак у справу вывучэння і захавання культурнай спадчыны Беларусі

26. Рукап і сы татараў Беларусі канца XVII – пачатку XX ст.